Class 12 History Chapter 7 ভক্তি আৰু চুফী পৰম্পৰা, ধার্মিক বিশ্বাসৰ পৰিৱৰ্তন আৰু ধর্মীয় গ্রন্থ Question Answer to each chapter is provided in the list so that you can easily browse throughout different chapter Assam Board HS Class 12 History Chapter 7 ভক্তি আৰু চুফী পৰম্পৰা, ধার্মিক বিশ্বাসৰ পৰিৱৰ্তন আৰু ধর্মীয় গ্রন্থ and select needs one.
Class 12 History Chapter 7 ভক্তি আৰু চুফী পৰম্পৰা , ধার্মিক বিশ্বাসৰ পৰিৱৰ্তন আৰু ধর্মীয় গ্রন্থ
Also, you can read the AHSEC book online in these sections Solutions by Expert Teachers as per AHSEC (CBSE) Book guidelines. These solutions are part of AHSEC All Subject Solutions. Here we have given Assam Board Class 12 History Chapter 7 ভক্তি আৰু চুফী পৰম্পৰা, ধার্মিক বিশ্বাসৰ পৰিৱৰ্তন আৰু ধর্মীয় গ্রন্থ Solutions for All Subject, You can practice these here.
ভক্তি আৰু চুফী পৰম্পৰা , ধার্মিক বিশ্বাসৰ পৰিৱৰ্তন আৰু ধর্মীয় গ্রন্থ
পাঠ: ৭
দ্বিতীয় খণ্ড
অতি চমু প্রশ্নোত্তৰ
প্রশ্ন ১। তান্ত্রিক ধর্ম মানে কি ?
উত্তৰঃ অধিকাংশৰ মতে দেৱী আৰধনা পদ্ধতিক তান্ত্রিক পদ্ধতি বা ধর্ম বুলি কোৱা হয় ।
প্রশ্ন ২। ভক্তি আন্দোলনৰ ভাগ দুটা কি কি ?
উত্তৰঃ ভক্তি আন্দোলনৰ ভাগ দুটা হ’ল সগুণ আৰু নিৰ্গুন ।
প্রশ্ন ৩। চুফী শব্দটো ক’ৰ পৰা আহিছে ?
উত্তৰঃ চুফী শব্দটো চাফ শব্দৰ পৰা আহিছে ।
প্রশ্ন ৪। ছিলছিলাৰ অর্থ কি ? অথবা , ‘ছিলছিলা ’ বুলিলে কি বুজা ?
উত্তৰঃ ছিলছিলাৰ অৰ্থ হ’ল শিকণি ।
প্রশ্ন ৫। ৱলী বা আউলিয়াৰ অর্থ কি ?
উত্তৰঃ ৱলী বা আউলিয়াৰ অৰ্থ হ’ল ঈশ্বৰৰ মিত্ৰ এজন চুফী , যি আল্লাৰ নিকটাত্মীয় বুলি ” দাবী কৰিছিল ।
প্রশ্ন ৬। ১৫ শতিকাৰ ভক্তি আন্দোলনৰ বিখ্যাত মহিলা কবি কোন ?
উত্তৰঃ মীৰাবাই ।
প্রশ্ন ৭৷ অসমত বৈষ্ণববাদী আন্দোলনৰ প্রতিষ্ঠাতা কোন ? অথবা , শঙ্কৰদেৱ কোন আছিল ?
উত্তৰঃ মহাপুৰুষ শংকৰদেৱ ।
প্রশ্ন ৮। কবীৰৰ উল্টাবাসী ৰচনাসমূহ কি আছিল ?
উত্তৰঃ উল্টাবাসী ৰচনাবােৰ হ’ল এই প্ৰকাৰ লিখনিত দৈনন্দিন অর্থসমূহক ওলােটাভাবত প্রকাশ কৰা হৈছিল । এনে লিখনিৰ তাৎপর্য বুজা টান । উদাহৰণ স্বৰূপে ‘ফুল অবিহনে পদুম ফুল’ আদি ।
প্রশ্ন ৯। গুৰুগ্রন্থ চাহিব কোনে লিখিছিল ?
উত্তৰঃ দশম গুৰু গােবিন্দ সিঙে প্রণয়ন কৰিছিল ।
প্রশ্ন ১০। মীবাঈ কোন আছিল ?
উত্তৰঃ মীবাঈ ভক্তি পৰম্পৰাৰ সকলােতকৈ প্রসিদ্ধ মহিলা কবি আছিল ।
প্রশ্ন ১১। উলেমা কাক কোৱা হয় ?
উত্তৰঃ মুছলমানসকলৰ ধৰ্ম গুৰু বা ইছলাম শিক্ষানুষ্ঠানৰ পণ্ডিতসকলক উলেমা বুলি কোৱা হয় ।
প্রশ্ন ১২। ভক্তি আন্দোলন বুলিলে কি বুজা ?
উত্তৰঃ তুর্কী আফগান চুলতানসকলৰ দিনত ভাৰতবৰ্ষত হিন্দুসকলৰ মাজত ভক্তি আন্দোলন গঢ়ি উঠিছিল । মানৱ জীৱনৰ চৰম সার্থকতা লাভ কৰিবলৈ ভক্তিবাদৰ ওপৰত এই আন্দোলনে গুৰুত্ব আৰােপ কৰিছিল । এয়ে হ’ল ভক্তি আন্দোলন ।
প্রশ্ন ১৩। সগুণ ভক্তি কি ?
উত্তৰঃ উত্তৰ ভাৰতত ৰমানন্দৰ নেতৃত্বত এক ভক্তি আন্দোলনে গা কৰি উঠিছিল । এই আন্দোলনকে সগুণ ভক্তি বা সাকাৰাত্মক বুলি কোৱা হয় । অর্থাৎ ভগৱানৰ আকাৰ মানি লােৱা হৈছিল ।
প্রশ্ন ১৪। চুফী আন্দোলন কি ?
উত্তৰঃ ইছলামৰ প্ৰাৰম্ভিক শতাব্দ কেইটাতে ধর্মীয় তথা ৰাজনৈতিক সংস্থা খিলাফত গােড়ামী আৰু জড়বাহৰ বিৰুদ্ধে কিছু আধ্যাত্মিক লােকৰ মাজত বৈৰাগ্য আৰু ৰহস্যবাদী চিন্তাৰ বিদ্রোহ হয় ।ইয়াকে চুফীবাদ বুলি কোৱা হৈছিল । আচলতে চুফীবাদ গােড়া ইছলামৰ বিৰুদ্ধে এক বিদ্রোহ আছিল ।
প্রশ্ন ১৫। পীৰ কি ?
উত্তৰঃ চুফীসকলৰ শিষ্যক বা ধর্ম প্রচাৰকসকলক পীৰ বুলি কোৱা হয় ।
প্রশ্ন ১৪। কেতিয়া গুৰু নানকৰ জন্ম হৈছিল ?
উত্তৰঃ ১৪৬৯ খ্রীষ্টাব্দত গুৰু নানকৰ জন্ম হৈছিল ।
প্রশ্ন ১৬। শ্রীচৈতন্যৰ জন্ম কত হৈছিল ?
উত্তৰঃ বংগদেশৰ নৱদ্বীপত এক ব্রাহ্মণ কুলত তেওঁৰ জন্ম হৈছিল ।
প্রশ্ন ১৭। কেতিয়া আৰু ক’ত শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱৰ জন্ম হৈছিল ?
উত্তৰঃ ১৪৪৯ খ্রীষ্টাব্দত নগাঁৱৰ বৰদোৱাত তেওঁৰ জন্ম হৈছিল ।
প্রশ্ন ১৮। পােন্ধৰশ শতিকাৰ আৰবৰ এজন প্রখ্যাত দার্শনিকৰ নাম লিখা ।
উত্তৰঃ ইবন – আই – আৰবী হ’ল প্রখ্যাত দার্শনিক ।
প্রশ্ন ১৯। শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱৰ মূল্যৱান ৰচনা কি ?
উত্তৰঃ কীর্তনঘােষা ।
প্রশ্ন ২০। ময়নুদ্দিন খিষ্টি কেতিয়া ভাৰতলৈ আহিছিল ?
উত্তৰঃ১১৯২ খ্রীষ্টাব্দত তেওঁ ভাৰতলৈ আহিছিল ।
প্রশ্ন ২১। মধ্যযুগত দক্ষিণ ভাৰতত বৈষ্ণৱধৰ্ম প্ৰচাৰ কৰা ব্যক্তিজনৰ নাম লিখা ।
উত্তৰঃ বল্ল ভাচার্য ।
প্রশ্ন ২২। দুজন চুফী সস্তৰ নাম লিখা ।
উত্তৰঃ ৰাবি আৰু মনচুৰ – বিন – হালাজ ।
প্রশ্ন ২৩। মেলেছসকল কোন আছিল ?
উত্তৰঃ খৃঃ পূঃ দ্বিতীয় শতিকাত শক জাতি মধ্য এচিয়াৰ পৰা আহি ভাৰতত প্ৰৱেশ কৰে । সেই সময়তে ব্রাহ্মণসকলে এই জাতিটোক মেলেছ বুলিছিল । মেলেছ মানে বহিৰাগত , অস্পৃশ্য জাতি বুলি ধাৰণা কৰিছিল ।
প্রশ্ন ২৪। গুৰু নানকৰ জন্ম কত হৈছিল ?
উত্তৰঃ পঞ্জাৱ প্ৰদেশৰ ৰাভীনদীৰ পাৰৰ নানক চাহাব নামে গাঁৱত নানকৰ জন্ম হৈছিল ।
চমু প্রশ্নোত্তৰ
প্রশ্ন ১। আমিৰ খশ্ৰু কোন আছিল ?
উত্তৰঃ চুলতানী শাসনকালত আমিৰ খশ্ৰু এজন শ্রেষ্ঠ কবি আছিল । তেওঁ ৰচনা কৰা বহুতাে কবিতা আৰু সংগীত এতিয়াও জনসাধাৰণৰ মাজত সমাদৃত হৈ আহিছে । আমিৰ খশ্রু এজন ইতিহাসবিদো আছিল ।
প্রশ্ন ২। উর্দুভাষাৰ বিষয়ে চমুকৈ উল্লেখ কৰা ।
উত্তৰঃ উর্দুভাযা হ’ল হিন্দু আৰু মুছলমান সংস্কৃতিৰ সংমিশ্রণৰ দ্বাৰা প্রতিষ্ঠিত হােৱা ভাষা । ইয়াৰ শব্দ সম্ভাৰবােৰ হিন্দী , ফাৰচী আৰু আৰবী ভাষাৰ পৰা উদ্ভৱ হােৱা ।
প্রশ্ন ৩। ভক্তি আন্দোলনৰ কেইজনমান মুখ্য সন্তৰ নাম লিখা । অথবা , মধ্যযুগৰ ভাৰতৰ যি কোনাে দুজন চুফীসন্ত পুৰুষৰ নাম লিখা ।
উত্তৰঃ ভক্তি আন্দোলনৰ মুখ্য সন্ত কেইজনমানৰ নাম হ’ল— ৰামানুজ , কবীৰ , নানকদেৱ , শ্রীচৈতন্য , মীৰাবাঈ আদি ।
প্রশ্ন ৪। মীৰাবাঈ কোন আছিল ?
উত্তৰঃ মীবাঈ মাৰােৱাৰৰ মিৰাট জিলাৰ এগৰাকী ৰাজপুত ৰাজকুমাৰী আছিল । তেওঁ তেওঁৰ ইচ্ছাৰ বিৰুদ্ধে এজন ৰাজকোৱৰলৈ বিয়া হৈছিল । পিছত তেওঁ স্বামীক ত্যাগ কৰে আৰু শ্রীকৃষ্ণক একমাত্র প্রেমিক হিচাপে গ্রহণ কৰে । পিছত মীবাবাঈক বিষপানৰ জৰিয়তে হত্যাৰ চেষ্টা চলােৱা হৈছিল । সেয়ে তেওঁ ৰাজভৱন ত্যাগ কৰি এগৰাকী পৰিভ্ৰমী গায়িকা হিচাপে পৰিচিত হৈ পৰে ।
মীবাঈয়ে বহুতাে ভজন ৰচনা কৰিছিল । যিবােৰ শতাব্দ জুৰি মৌখিক ৰূপত আজিও প্রচলন হৈ আছে । তেওঁৰ ৰচনাৰাজি গুজৰাট আৰু ৰাজস্থানৰ তথাকথিত নীচ জাতিবােৰৰ মাজত অধিক জনপ্রিয় আছিল ।
প্রশ্ন ৫। খানকাহ আৰু ছিলছিলা কাক বােলে ? অথবা , খানকাহ কি ? চিস্তি খানকাহত কেনেদৰে জীৱন কটোৱা হয় , চমুকৈ বর্ণনা ।
উত্তৰঃ এঘাৰ শতিকালৈ চুফীবাদে কোৰাণ আৰু চুফী মতবাদৰ সৈতে জড়িত নিজস্ব সাহিত্যৰ সৈতে এক পূর্ণ বিকশিত আন্দোলন ৰূপে আত্মপ্রকাশ কৰিছিল । চুফীসকলে নিজকে এক সংগঠিত সম্প্রদায় ৰূপে প্রতিষ্ঠা কৰিছিল । ইয়াকে খানকাহ বােলা হৈছিল ।
বাৰশ শতিকাৰ আশে – পাশে ইছলাম সমাজত ছিলছিলা বা এক পন্থা গঠন কৰা হয় । ছিলছিলাৰ শব্দগত অর্থ শিকণি , যি গুৰু আৰু শিষ্যৰ মাজত এক নিৰৱচ্ছিন্ন ইংগিত বহন কৰে । ইয়াৰ মাধ্যমেৰেই আধ্যাত্মিক শক্তি আৰু আশীর্বাদ ভক্তসকললৈ প্ৰেৰণ কৰা হৈছিল । ছিলছিলাত দীক্ষাৰ ব্যৱস্থা আছিল । চুলি খুৰাই ফঁটা বস্ত্র পিন্ধি নিষ্ঠা আৰু ভক্তিৰে শপত বাক্য পাঠ কৰি দীক্ষা গ্রহণ কৰিব লাগিছিল ।
প্রশ্ন ৬। বল্লভাচাৰ্যৰ বিষয়ে চমুকৈ লিখা ।
উত্তৰঃ ১৪৭৯ খ্রীষ্টাব্দত এটি তেলেগু ব্রাহ্মণ পৰিয়ালত বল্লভাচাৰ্যৰ জন্ম হৈছিল । তেওঁ বাৰানসীত শিক্ষা গ্রহণ কৰিছিল । পিছত বিজয়নগৰ ৰাজ্যৰ শ্ৰেষ্ঠ সম্রাট কৃষ্ণদেৱ ৰায়ৰ ৰাজসভাত পৃষ্ঠপােষকতা লাভ কৰে । বল্লভাচার্য কৃষ্ণভক্ত আছিল । তেওঁ তাত কিছুমান শাক্ত পণ্ডিতক তর্ক যুদ্ধত পৰাস্ত কৰে । ইয়াৰ পিছত তেওঁ মথুৰা , কাশী , বৃন্দাবন আদি তীর্থস্থান ভ্রমণ কৰে আৰু পুনৰ তালৈ উভতি আহে । এইবাৰ তেওঁ ধর্ম প্রচাৰৰ কামত ব্ৰতী হয় । সকলাে ভােগ – বিলাসৰ পৰা আঁতৰত থাকি কৃষ্ণ ভক্তিত আসক্ত হােৱাই আছিল তেওঁৰ দ্বাৰা প্ৰচাৰিত ধৰ্মৰ মূলমন্ত্র ।
প্রশ্ন ৭ আদি শংকৰাচাৰ্যই প্রতিষ্ঠা কৰা পীঠ চাৰিখনৰ নাম লিখা ।
উত্তৰঃ এই পীঠ চাৰিখন হ’ল—
( ক ) গােবর্ধন পীঠ পুৰী ( উৰিষ্যা )
( খ ) সাদা পীঠ — দ্বাৰকা ( গুজৰাট )
( গ ) শৃংগেৰী পীঠ – মহীশূৰ ( কর্ণাটক )
( ঘ ) জ্যোতিষ পীঠ – বদ্রীনাথ ( উত্তৰ প্ৰদেশ )
প্রশ্ন ৮। মাধৱাচার্য কোন আছিল ?
উত্তৰঃ ভক্তি আন্দোলনৰ এজন নেতা আছিল মাধৱাচার্য । তেওঁ বিষুৰ ভক্ত আছিল । তেওঁৰ মতে জ্ঞান মাৰ্গ আৰু মােক্ষ বা মুক্তিৰ পৰাহে ভক্তি ভাব সম্ভব হয় । এনে কৰিহে মানুহে বিষ্ণুক ভক্তি কৰিব পাৰে । তেওঁ দ্বৈতবাদৰ ওপৰত বিশ্বাস ৰাখিছিল আৰু ইয়াৰ বিষয়ে মানুহৰ মাজত প্ৰচাৰ কৰিছিল ।
প্রশ্ন ৯। ভক্তি আন্দোলনৰ প্রধান বৈশিষ্ট্যবােৰৰ বিষয়ে চমুকৈ উল্লেখ কৰা ।
উত্তৰঃ ভক্তি আন্দোলনৰ দুটা প্রধান বৈশিষ্ট্য লক্ষ্য কৰা যায় । এই বৈশিষ্ট্য দুটা হ’ল–নিৰ্গুন ভক্তি আৰু সগুণ ভক্তি ।
নিণ্ডণ মানে হ’ল নিৰাকাৰ । অর্থাৎ এইসকল লােকে ঈশ্বৰৰ বা ভগৱানৰ কোনাে আকাৰ নাই বুলি বিশ্বাস কৰিব পাৰি ।
আনহাতে , সগুণীসকলে ভগৱানক আকাৰ হিচাপে লৈছিল । উদাহৰণ হিচাপে এই লােকসকলে ৰাম আৰু শ্রীকৃষ্ণক আকাৰ বা অৱতাৰ ৰূপত পূজা কৰিছিল ।
প্রশ্ন ১০। সুৰদাস আৰু তুলসীদাসৰ বিষয়ে চমুকৈ উল্লেখ কৰা ।
উত্তৰঃ ষােড়শ শতিকাৰ ভক্তি আন্দোলনক জনপ্রিয় কৰি তােলাৰ দিশত সুৰদাস আৰু তুলসীদাসৰ বৰঙণি আছিল অতি উল্লেখযােগ্য । দুয়ােজন সগুণপন্থী আছিল । উদাহৰণ স্বৰূপে সুৰদাস শ্রীকৃষ্ণৰ ভক্ত হােৱাৰ বিপৰীতে তুলসীদাস ৰামভক্ত আছিল । তেওঁলােক দুয়ােজনে নিজ গুৰুৰ প্ৰশংসাৰে বহুতাে কবিতা ৰচনা কৰিছিল । সুদাসে ৰচনা কৰা ভক্তিমূলক গীতসমূহ বর্তমান সমাজত যথেষ্ট পমািণে সমাদৃত হৈ আহিছে ।
প্রশ্ন ১১। শ্রীচৈতন্যৰ বিষয়ে চমুকৈ আলােচনা কৰা ।
উত্তৰঃ১৪৮৫খ্রীষ্টাব্দত শ্রীচৈতন্যই বংগদেশৰ নৱদ্বীপত জন্ম গ্রহণ কৰে । ভক্তি আন্দোলন লগত জড়িত ব্যক্তিসকলৰ ভিতৰত শ্রীচৈতন্য আছিল অধিক জনপ্রিয় । সৰু কালৰে পৰা বিদ্যানুৰাগী আৰু ধৰ্মৰ প্রতি আসক্ত আছিল , ছাবিশ বছৰ বয়সত তেওঁ সংসাৰ ধর্ম ত্যাগ কৰে , পিছত উত্তৰ আৰু দক্ষিণ ভাৰতৰ প্ৰায়বােৰ ঠাই ঘূৰি নানা জ্ঞান অর্জন কৰে । জীৱনৰ শেষৰ কালছােৱা তেওঁ পুৰীত কটায় । শ্রীকৃষ্ণৰ প্রতি ভক্ত হৈ মানুহে সকলাে মায়া মােহৰ পৰা মুক্তি লাভ কৰিব পাৰি বুলি শ্রীচৈতন্যই দৃঢ় বিশ্বাস কৰিছিল । জাতি – বর্ণ নির্বিশেষে সকলােৰে মাজত তেওঁ নিজ ধর্ম প্রচাৰ কৰিছিল । আনকি বহুতাে মুছলমান সম্প্রদায়ৰ লােকেও তেওঁৰ ধর্ম গ্রহণ কৰিছিল । তেওঁ সমাজত প্ৰচলিত জাতিভেদ প্রথা সমর্থন কৰা নাছিল । বহুতাে লােকে শ্রীচৈতন্যক শ্ৰীকৃষ্ণৰ অৱতাৰ বুলিও জ্ঞান কৰিছিল । তেওঁৰ যত্নতে বংগদেশত ভক্তি আন্দোলনে বিশেষ প্রসাৰ লাভ কৰিবলৈ সক্ষম হৈছিল ।
প্রশ্ন ১২। ডাড়ু কোন আছিল ?
উত্তৰঃ ১৫৪৪ খ্রীষ্টাব্দত গুজৰাটৰ আহমেদাবদত ডাডুৰ জন্ম হৈছিল । তেওঁ ব্রহ্ম নামৰ এটি ফৈদৰ জন্ম দিছিল । সকলাে মানুহৰ মনত সদভাব আৰু আস্থাৰ ভিত্তিত ধর্ম প্রচাৰ কৰিছিল ।
প্রশ্ন ১৩। ৰবিদাসৰ বিষয়ে চমুটোকা লিখা ।
উত্তৰঃ ৰবিদাস কবীৰৰ সমসাময়িক আছিল । ভক্তি আন্দোলনৰ তেৱো এজন প্রধান নেতা আছিল । তেওঁ নিৰাকাৰ ভগৱানৰ অস্তিত্বৰ ওপৰত বিশ্বাস ৰাখিছিল । তেওঁ পুনৰজনমৰ ওপৰতাে বিশ্বাস ৰাখিছিল । তেওঁৰ মতে মােক্ষ্য বা মুক্তি লাভ কৰাৰ প্ৰধান উপায় হ’ল শুদ্ধ অন্তৰেৰে ভগৱানক চিন্তা কৰা ।
প্রশ্ন ১৪। নামপন্থীসকল কোন আছিল ?
উত্তৰঃ ব্রাহ্মণসকল আধিপত্যৰ বিৰুদ্ধে আন্দোলন কৰা লােকসকলক নামপন্থী বুলি কোৱা হয় ।
প্রশ্ন ১৫। আচার্য ৰামানুজ কোন আছিল ?
উত্তৰঃ বাৰ শতিকাৰ ভক্তি আন্দোলনৰ গুৰি ধৰা সন্তসকলৰ ভিতৰত আচার্য ৰামানুজো আছিল অন্যতম । তেওঁ সগুণ ঈশ্বৰৰ ওপৰত বিশ্বাস ৰাখিছিল । দক্ষিণ ভাৰত আৰু উত্তৰ ভাৰতত তেওঁ অধিক জনপ্রিয়তা লাভ কৰিবলৈ সক্ষম হৈছিল ।
| Sl. No. | সূচী-পত্ৰ |
| Chapter 1 | ইটা মণি আৰু হাড়বােৰ |
| Chapter 2 | ৰজা কৃষক আৰু নগৰসমূহ |
| Chapter 3 | স্বজন বৰ্ণ আৰু শ্রেণী |
| Chapter 4 | দার্শনিক প্রত্যয় আৰু স্থাপত্য |
| Chapter 5 | যুগে যুগে অসম |
| Chapter 6 | পর্যটকৰ দৃষ্টিভংগীৰে |
| Chapter 7 | ভক্তি আৰু চুফী পৰম্পৰা, ধার্মিক বিশ্বাসৰ পৰিৱৰ্তন আৰু ধর্মীয় গ্রন্থ |
| Chapter 8 | এখন সাম্রাজ্যৰ ৰাজধানী বিজয়নগৰ |
| Chapter 9 | কৃষক, জমিদাৰ আৰু ৰাজ্য |
| Chapter 10 | সম্রাট আৰু ইতিহাস |
| Chapter 11 | উপনিবেশবাদ আৰু গ্রাম্য সমাজ |
| Chapter 12 | বিদ্রোহীসকল আৰু ৰাজ |
| Chapter 13 | ঔপনিবেশিক কালৰ ভাৰতীয় নগৰ |
| Chapter 14 | মহাত্মা গান্ধী আৰু জাতীয় আন্দোলন: সমসাময়িক দৃষ্টিৰে |
| Chapter 15 | ভাৰত বিভাজন আৰু ৰাজনীতি |
| Chapter 16 | ভাৰতীয় সংবিধান সংকলন |
প্রশ্ন ১৬। নিমবার্কচার্য কোন আছিল ?
উত্তৰঃ নিমবার্কচার্য ৰামানুজৰ সমসাময়িক লােক আছিল । তেৱো এজন দার্শনিক পণ্ডিত আছিল । ভক্তি আন্দোলনৰ লগত তেৱো জড়িত হৈ পৰিছিল । তেওঁ এক শৰণ ভাগৱতী ধর্ম বা কৃষ্ণক বিশ্বাস কৰিছিল । অচলা ভক্তিৰ জৰিয়তে কৃষ্ণক পােৱাৰ লগতে মুক্তি লাভ কৰিব পাৰি বুলি তেৱো বিশ্বাস কৰিছিল । উত্তৰ প্ৰদেশত তেওঁৰ বহুতাে শিষ্য আছিল ।
প্রশ্ন ১৭। পুৰীৰ মহাপ্রভু জগন্নাথৰ ভাই – ভনী কোন আছিল ?
উত্তৰঃ পুৰীৰ মহাপ্রভু জগন্নাথৰ ভাই – ভনী হ’ল বলােৰাম আৰু শুভদ্রা ।
প্রশ্ন ১৮। ইছলাম ধৰ্মৰ পাঁচটা মূলনীতি উল্লেখ কৰা ।
উত্তৰঃ ইছলাম ধৰ্মৰ পাঁচটা মূলনীতি হ’ল –
( ক ) এজন ভগৱান বা আল্লাক বিশ্বাস কৰা ।
( খ ) দিনটোৰ ভিতৰত পাঁচবাৰ নামাজ পঢ়া ।
( গ ) দান বা জাকাত দিয়া ।
( ঘ ) ৰমজান মাহত ৰােজা ৰখা । আৰু
( ঙ ) হজৰ কাৰণে মক্কালৈ যােৱা ।
প্রশ্ন ১৯। বাবা গুৰু নানকৰ যিকোনাে দুটা বাণী লিখ ।
উত্তৰঃ ( ক ) ভগৱানেই চিৰসত্য , তেওঁৰ সৃষ্টিয়েই তেওঁৰ স্থিতি ।
( খ ) ভােগ বিলাস আৰু সম্পূর্ণ সন্যাস মধ্য পন্থাৰে অৱলম্বন কৰি স্বাৰ্থপৰতা , ভণ্ডামি আৰু অসততা ত্যাগ কৰি জীৱন যাপন কৰিব লাগে ।
প্রশ্ন ২০। ‘বে – ছেৰিয়া আৰু বা – ছেৰিয়া ’ বুলিলে কি বুজা ?
উত্তৰঃ চৰিয়তক যি সকলে মনা নাছিল বা অবজ্ঞা কৰিছিল তেওঁলােকক বে – ছেৰিয়া বুলি কোৱা হৈছিল । আনহাতে চৰিয়ত পালন কৰা সকলক বা – ছেৰিয়া বুলি কোৱা হৈছিল ।
প্রশ্ন ২১। আলৱাৰ আৰু নায়নাৰ সকল কোন আছিল ?
উত্তৰঃ ষষ্ঠ শতিকাত এচাম ভক্তই বিষ্ণুৰ ওপৰত অটল বিশ্বাস ৰাখি ভক্তিভাৱ প্রদান কৰিছিল । এই লােক সকলক আলৱাৰ বুলি জনা গৈছিল ৷ আনহাতে আন কিছুমানে শিৱৰ ওপৰত অটল বিশ্বাস ৰাখি ভক্তিভাৱ প্ৰদান কৰিছিল । এই সকল লােকক নায়নাৰ বুলি কোৱা হৈছিল ।
প্রশ্ন ২২। পঞ্চশীৰসকল কোন আছিল ? তেওঁলােকৰ দৰগাহ ক’ত আছে ?
উত্তৰঃ পঞ্চ বা পাঁচজন পীৰ হ’ল – শ্বেইখ মইনুদ্দিন চিষ্টি , খােৱাজা কুবুদ্দিন বখতিয়াৰ কাকী , শ্বেইখ ফৰিদুদ্দিন গঞ্জ , শ্বেইখ নিজামুদ্দিন আউলীয়া আৰু শ্বেইখ নাচিৰুদ্দিন চিৰাগ – ই – দিল্লী । তেওঁলােকৰ দৰগাহ দিল্লী আৰু গুজৰাটৰ বাণিজ্যিক পথৰ কাষত অৱস্থিত ।
প্রশ্ন ২৩৷ মাৰ্গৰ সগুণ আৰু নির্গুণ ধাৰা বুলিলে কি বুজা ?
উত্তৰঃ ইতিহাসবিদসকলে ভক্তি পৰম্পৰাক দুটা ভাগত ভাগ কৰিছিল । প্রথমটো সগুণ ( সাকাৰাত্মক ) আৰু দ্বিতীয়টো হ’ল নির্গুণ ( নিৰাকাৰ ভগৱান ) । প্রথমটোৰ ভাগত বিষ্ণু , শিৱ , অৱতাৰ আৰু দেৱীসকলক মূর্তি ৰূপ পূজা – অর্চনা কৰা হৈছিল । দ্বিতীয়টো ভাগত অ – মূর্ত ভগৱানক নিৰাকাৰ ৰূপত উপাসনা কৰা হৈছিল ।
প্রশ্ন ২৪। শ্বৰিয়া মানে কি বুজা ? ইয়াৰ যিকোনাে এটা ভিত্তিৰ নাম উল্লেখ কৰা ।
উত্তৰঃ শ্বৰিয়া হ’ল মুছলমান লােকসকলৰ বাবে কৰা আইন বা বিধি । ইয়াৰ এটি ভিত্তি হ’ল ন্যায় বিচাৰৰ নীতি ধর্মভিত্তিক আছিল ।
ৰচনাধর্মী প্রশ্নোত্তৰ
প্রশ্ন ১। ভক্তি আন্দোলনৰ মুখ্য নীতিবােৰ আলােচনা কৰা । অথবা , ভক্তি পৰম্পৰাৰ মূল বৈশিষ্ট্যসমূহ উল্লেখ কৰা ।
উত্তৰঃ ভক্তি আন্দোলনৰ মূল নীতিসমূহ হ’ল—
( ক ) এই আন্দোলনৰ নীতি মতে একেশ্বৰবাদৰ ওপৰত বিশ্বাস ৰখা ।
( খ ) ভগৱানৰ প্রতি কৃতজ্ঞ আৰু ভক্তিৱান হােৱা ।
( গ ) ভগৱানৰ সেৱাৰ নামত নিজৰ জীৱনটোক উচৰ্গা কৰা ।
( ঘ ) ভক্তি আন্দোলনৰ লগত জড়িত সকলাে সন্ত বা গুৰুৰ প্ৰতি অচলা ভক্তি নিবেদন কৰা ।
( ঙ ) জাতিভেদ প্রথাক বিশ্বাস নকৰা ।
প্রশ্ন ২। মহাপুৰুষ শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱে অসমীয়া সমাজলৈ আগবঢ়োৱা অৱদান সম্পর্কে আলােচনা কৰা ।
উত্তৰঃ অসমত একশৰণ ভাগৱতী বা বৈষ্ণৱ ধৰ্মৰ প্ৰচাৰক শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱৰ জন্ম হয় । ১৪৪৯ খ্রীষ্টাব্দত নগাঁৱৰ বৰদোৱাত । তেওঁ এটি কায়স্থ পৰিয়ালত জন্ম লৈছিল । নানা ঘাত – প্রতিঘাত অতিক্রম কৰি শংকৰদেৱে অসমীয়া সমাজলৈ অপূৰণীয় অৱদান আগবঢ়াই গৈছে । তেওঁ আছিল একশৰণ ভাগৱতী ধৰ্মৰ প্ৰধান প্ৰচাৰক । তেওঁৰ ধর্ম মতে সকলাে শক্তিৰ আধাৰ আৰু একমাত্ৰ নিৰাকাৰ পৰমেশ্বৰ বিষ্ণুৱেহে সকলােৰ পূজা অর্থাৎ কৃষ্ণৰ বাহিৰে এই পৃথিৱীত আন কোনাে পূজ্য ঈশ্বৰ নাই । তেওঁৰ মতে কৃষ্ণৰ বাহিৰে আন দেৱ – দেৱীৰ পূজা – অর্চনাৰ কোনাে প্রয়ােজন নাই । তেওঁক পূজা কৰিলে মুক্তি লাভ কৰিব পাৰি ।
প্রকৃত পুৰুষ হৈয়াে নিয়ন্তা মাধৱ অর্থাৎ শ্রীকৃষ্ণই হ’ল শ্রেষ্ঠ আৰু একমাত্র দেৱতা । গতিকে মুক্তি বা মােক্ষ লাভৰ কাৰণে আন কোনাে দেৱ – দেৱতাৰ ওচৰত যাগ – যজ্ঞ , বলি – বিধান আদিৰ কোনাে প্রয়ােজন নাই । শংকৰদেৱৰ একান্ত প্রচেষ্টাৰ ফলতেই গােটেই অসম জুৰি বৈষ্ণৱ ধর্ম প্রচাৰিত হয় ।
মহাপুৰুষ শংকৰদেৱ কল ধর্ম প্রচাৰকেই নাছিল , অসমীয়া সাহিত্য আৰু সমাজলৈ তেওঁৰ দান আছিল অপৰিসীম ৷ তেওঁ নিজে বৰগীত , ৰুক্মিণীহৰণ কাব্য , অংকীয়া নাট আৰু দশম ভাগৱত অনুবাদ কৰিছিল । শংকৰদেৱে ছয়খন নাট ৰচনা কৰিছিল । এই আটাইবােৰ অংকীয়াত আৰু প্রাচীন ধর্ম গ্রন্থৰ বিভিন্ন কাহিনীৰ অৱলম্বনত ৰচিত ।
প্রশ্ন ৩। গুৰু নানক দেৱৰ বিষয়ে চমুকৈ আলােচনা কৰা । অথবা , গুৰু নানক কোন আছিল ? তেওঁৰ ধৰ্মীয় নীতিসমূহ কি কি আছিল ?
উত্তৰঃ ১৪৫৯ খ্রীষ্টাব্দত বর্তমান পাকিস্তানৰ অন্তৰ্গত লাহােৰৰ ওচৰৰ তালবন্দী নামৰ গাঁৱৰ এটি পৰিয়ালত গুৰুনানক দেৱৰ জন্ম হৈছিল । শিখ ধৰ্মৰ প্রৱর্তক আছিল গুৰু নানকদেৱ । তেওঁৰ ধর্মতো উপনিষদৰ একেশ্বৰবাদৰ প্রতিফলন দেখিবলৈ পােৱা যায় । সকলাে ধৰ্মৰ প্রতি সহিষ্ণু নীতি অবলম্বন কৰি সকলাে মানুহৰ মাজত আন্তৰিক মিলন প্রতিষ্ঠা কৰাই আছিল গুৰু নানকৰ ধৰ্মৰ প্রধান বৈশিষ্ট্য ।
কবীৰৰ দৰেও নানাকেও হিন্দু আৰু মুছলমানৰ মাজত কোনাে প্রভেদ দেখা নাছিল । আন্তৰিকভাৱে ভগৱানক উপসনা কৰা আৰু চিত্ত বুদ্ধি ৰখা এইটোৱেই আছিল নানকৰ ধৰ্মৰ মূল দিশ , তেওঁ হিন্দু বা মুছলমানৰ মাজত প্রচলিত সকলােধৰণৰ কু – সংস্কাৰ সমর্থন কৰা নাছিল । পূর্ণ ভােগ – বিলাস আৰু সম্পূর্ণ সন্যাস এই দুয়ােটাৰ মাজত মধ্যম পন্থা অৱলম্বন কৰি নানকে তেওঁৰ শিষ্যসকলক স্বার্থপৰতা , ভণ্ডামি আৰু অসত্য পৰিহাৰ কৰিবলৈ পৰামর্শ দিছিল । উল্লেখযােগ্য যে হিন্দু আৰু মুছলমান উভয় পক্ষৰ লােকে নানকৰ প্ৰচাৰিত শিখ ধৰ্মৰ শিষ্যত্ব গ্ৰহণ কৰিছিল ।
প্রশ্ন ৫। কবীৰৰ বিষয়ে চমু ইতিহাস বর্ণনা কৰা ।
উত্তৰঃ ৰমানন্দৰ প্রধান বাৰজন শিষ্যৰ ভিতৰত কবীৰ আছিল প্রধান শিষ্য । কবীৰৰ জন্ম – মৃত্যু সম্পর্কে নিশ্চিতভাৱে জনা নাযায় । কিংবদন্তি মতে কবীৰ আদিতে এজন ব্রাহ্মণৰ সন্তান আছিল বুলি কোৱা হয় । কিন্তু সম্ভৱতঃ বিশেষ পৰিস্থিতিত নিৰু নামৰ এজন মুছলমান তাতীয়ে তেওঁক ডাঙৰ – দীঘল কৰিছিল ।
সৰু কালৰে পৰা কবীৰ ধৰ্মৰ প্রতি অতি আগ্রহী আছিল । লাহে লাহে তেওঁ ধৰ্মৰ প্ৰতি আকর্ষিত হয় । সেই সময়ৰ হিন্দু দর্শন আৰু চুফী ফক্ৰিসকলে স্ত্রীৰৰ ওপৰত প্ৰভাৱ বিস্তাৰ কৰে । পিছত কবীৰে ৰমানন্দৰ শিষ্যত্ব গ্রহণ কৰে আৰু হিন্দী ভাষাত তেওঁৰ ধৰ্ম প্ৰচাৰ কৰে । হিন্দু আৰু মুছলমান সম্প্রদায়ৰ মাজত এক স্থাপন কৰাই আছিল তেওঁৰ ধৰ্মৰ প্ৰধান উদ্দেশ্য । বাম আৰু আল্লা এক আৰু অদ্বিতীয়– এইটোৱেই আছিল কবীৰৰ মূল বাণী । তেওঁৰ মতে হিন্দু আৰু মুছলমান একে মাটিৰে গঢ়া দুটা পাত্র ।
তেওঁ ৰচনা কৰা ‘ দোহা’বােৰ দার্শনিক তত্ত্বৰে চহকী । কবীৰে হিন্দু মুছলমানৰ ধৰ্মীয় অনুষ্ঠানবােক সমর্থন কৰা নাছিল । শুদ্ধ অন্তৰেৰে ভগৱানক পাব পাৰি বুলি কবীৰে মানুহৰ মাজত প্ৰচাৰ কৰিছিল ।
প্রশ্ন ৬। ৰামানন্দৰ বিষয়ে চমুকৈ লিখা ।
উত্তৰঃ ভক্তি আন্দোলনৰ সন্তসকলৰ ভিতৰত ৰমানন্দও আছিল এগৰাকী উল্লেখযােগ্য ব্যক্তি । বর্তমানৰ উত্তৰ প্ৰদেশৰ এলাহাবাদত ৰামানন্দৰ জন্ম হৈছিল । তেওঁ ৰাম আৰু সীতাৰ প্রধান উপাসক আছিল । তেওঁ হিদী ভাষাত ধর্ম প্রচাৰ কৰিছিল । জাতি – ধর্ম নির্বিশেষে সকলােকে তেওঁ নিজৰ শিষ্য কৰি লৈছিল । হিন্দু – মুছলমান উভয় সম্প্রদায়ৰ লােকে তেওঁৰ শিষ্যত্ব গ্রহণ কৰাত কোনাে বাধা নাছিল । তেওঁৰ মতে ঈশ্বৰ বা আল্লাৰ প্ৰাপ্তিৰ কাৰণে ভেদাভেদৰ কোনাে অৱকাশ নাই । কাৰণ তেওঁ ব্রাহ্মণকুলত জন্মগ্রহণ কৰিও ধর্মীয় গােড়ামিক তেওঁ কোনােদিনে প্রশ্রয় দিয়া নাছিল । তেওঁৰ প্রধান বাৰজন শিষ্য আছিল । এইসকল শিষ্যৰ ভিতৰত কবীৰ আছিল প্রধান ।
প্রশ্ন ৭। চুফী পৰম্পৰাৰৰ বিকাশ সম্পর্কে আলােচনা কৰা । অথবা , চুফীবাদৰ জন্ম আৰু বিকাশ সম্পর্কে আলােচনা কৰা ।
উত্তৰঃ মধ্য যুগত চুফীবাদ এক গৰুত্বপূৰ্ণ ধর্মীয় শক্তি আছিল । ইতিমধ্যে ইছলাম ধৰ্মৰ মাজত গােড়ামি আৰু জড়বাদৰ সৃষ্টি হৈছিল । ফলত এনে গােড়ামি আৰু জড়বাদৰ বিৰুদ্ধে কিছুমান আধ্যাত্মিক লােকৰ মাজত বৈৰাগ্য আৰু ৰহস্যবাদী চিন্তা – ধাৰাৰ সূচনা হয় । ইয়াকে চুফীবাদ বুলি কোৱা হৈছিল । চমুকৈ ক’বলৈ গ’লে চুফীবাদ হ’ল গােড়া ইছলামৰ বিৰুদ্ধে এক মুকলি বিদ্রোহ ।
চুফী সাধু – সন্তসকলে সংসাৰ ত্যাগ কৰি ঈশ্বৰ বা আল্লাৰ ওচৰত নিজকে সপি দিছিল । এইখিনিতে উল্লেখ কৰিব পাৰি যে অষ্টম আৰু নৱম শতিকাৰ অদ্বৈতবাদ আৰু প্ৰেমৰ ধাৰণাৰ মাধ্যমত বৈৰাগ্যবােধক এক উচ্চ স্তৰৰ ৰহস্যবাদলৈ উন্নীত কৰা হৈছিল ।
চুফীসকলৰ প্রধান নেতাসকলৰ ভিতৰত চুফী সন্যাসিনী ৰাৱিয়া , ৰায়াজিদ বিজ্ঞানী আদি আছিল উল্লেখযােগ্য । বিজ্ঞানী নামৰ চুফী সাধুজনে পােনতে ভগৱানৰ সৈতে আত্মাৰ মিলনৰ তত্ত্বকথা শিকাইছিল । চুফী মতবাদ মতে সমাজৰ সকলাে শ্ৰেণীৰ লােকে এই ধর্মমত গ্রহণ কৰাত বাধা নাছিল ।
প্রশ্ন ৮। খাজা মইনুদ্দিনৰ দৰগাহ জনপ্রিয় হােৱাৰ দুটা কাৰণ লিখা ।
উত্তৰঃ উক্ত দৰগাহ জনপ্রিয় হােৱাৰ দুটা কাৰণ হ’ল –
( ক ) খাজা মইনুদ্দিন এজন অতি শ্রদ্ধাশীল ব্যক্তি আছিল । ঠিক তেনেদৰে তেওঁৰ শিষ্য সকলাে আদর্শবান আছিল ।
( খ ) দিল্লী আৰু গুজৰাটৰ সংযােগ পথৰ কাষত এই দৰগাহ অৱস্থিত । ফলত তীর্থযাত্রী সকল সহজে আকর্ষিত হয় ।
প্রশ্ন ৯। লিংগায়তসকলৰ ধর্মীয় ৰীতি – নীতিসমূহ ব্যাখ্যা কৰা ।
উত্তৰঃ ( ক ) ১২ শতিকাৰ আন আন্দোলনৰ ভিতৰত লিংগায়ত বা বীৰ আন্দোলনাে আছিল এটি জনপ্রিয় সামাজিক আন্দোলন ।
( খ ) এই আন্দোলনৰ প্রতিষ্ঠাতা হ’ল বাসাক আৰু তেওঁৰ ভতিজা চান্নাবাচক । তেওঁলােকে কর্ণাটক ৰাজ্যৰ ৰজা কলাচুৰু ৰজাৰ ৰাজসভাত পৃষ্ঠপােষকতা লাভ কৰিছিল ।
( গ ) জৈন আন্দোলনৰ লগত সংঘাত আৰম্ভ হােৱাৰ পিছত এই দুয়ােজন সন্তই এই আন্দোলন গঢ়ি তুলিছিল ।
( ঘ ) লিংগায়তসকল শিৱভক্ত আছিল ।
( ঙ ) তেওঁলােকে জাতি – ভেদ প্রথা , বলি – বিধান আৰু তীর্থ ভ্ৰমণৰ বিৰােধিতা কৰিছিল ।
( চ ) তেওঁলােকে বাল্যবিবাহৰ বিৰােধিতা কৰাৰ বিপৰীতে বিধৱা বিবাহৰ সমর্থন কৰিছিল ।
Hi, I’m Dev Kirtonia, Founder & CEO of Dev Library. A website that provides all SCERT, NCERT 3 to 12, and BA, B.com, B.Sc, and Computer Science with Post Graduate Notes & Suggestions, Novel, eBooks, Biography, Quotes, Study Materials, and more.
Thank you so much sir for your copy. . 😇