AHSEC Class 12 Geography Question Paper Solved 2024 Assamese Medium | দ্বাদশ শ্ৰেণীৰ ভূগােল পুৰণি প্ৰশ্নকাকত সমাধান, AHSEC Class 12 Geography Question Paper Solved PDF Download, দ্বাদশ শ্ৰেণীৰ ভূগােল 2024 ৰ প্ৰশ্নকাকত সমাধান কৰা হৈছে to each Paper is Assam Board Exam in the list of AHSEC so that you can easily browse through different subjects and select needs one. AHSEC Class 12 Geography Previous Years Question Paper Solved 2024 can be of great value to excel in the examination.
AHSEC Class 12 Geography Question Paper Solved 2024 Assamese Medium
AHSEC Class 12 Old Question Paper provided is as per the 2024 AHSEC Board Exam and covers all the questions from the AHSEC Class 12 Geography Solved Question Paper 2024 Assamese Medium. Access the detailed Class 12 Geography 2024 Previous Years Question Paper Solved provided here and get a good grip on the subject. Access the AHSEC 2024 Geography Old Question Paper Solved, AHSEC Class 12 Geography Solved Question Paper 2024 of Assamese in Page Format. Make use of them during your practice and score well in the exams.
GEOGRAPHY
2024
GEOGRAPHY OLD QUESTION PAPER SOLVED
1. তলৰ যিকোনো চাৰিটা প্ৰশ্নৰ উত্তৰ লিখাঃ
(a) জনসংখ্যা বিতৰণত প্ৰভাৱ পেলোৱা তলৰ কোনটো অর্থনৈতিক কাৰক?
শুদ্ধ উত্তৰটো বাছি উলিওৱা:
(i) জলবায়ু।
(ii) মাটি।
(iii) খনিজ পদার্থ।
(iv) স্থলাকৃতি।
উত্তৰঃ (iii) খনিজ পদার্থ।
(b) নিম্নোক্ত কোনবিধ দ্বিতীয়ক বৃত্তি?
শুদ্ধ উত্তৰটো বাছি উলিওৱা:
(i) ধানখেতি।
(ⅱ) খনন।
(iii) ৰসায়নজাত উদ্যোগ।
(iv) পর্যটন।
উত্তৰঃ (iii) ৰসায়নজাত উদ্যোগ।
(c) নিম্নোক্ত কোনটো তৃতীয়ক বৃত্তি নহয়?
শুদ্ধ উত্তৰটো বাছি উলিওৱা:
(i) উকীল।
(ii) শিক্ষক।
(iii) উদ্যোগ কর্মী।
(iv) ডাক্তৰ।
উত্তৰঃ (iii) উদ্যোগ কর্মী।
(d) নিম্ন উল্লেখিত কোনটো দ্বিতীয়ক বৃত্তি?
শুদ্ধ উত্তৰটো বাছি উলিওৱা:
(i) কৃষিকার্য্য।
(ii) নির্মাণ কার্য্য।
(iii) চিকাৰ কাৰ্য্য।
(iv) ব্যৱসায় কার্য্য।
উত্তৰঃ (ii) নির্মাণ কার্য্য।
(e) নিম্নোক্ত কোনটো আন্তঃমহাদেশীয় ৰেলপথে হেলিফেক্স চহৰক ভেংক’ভাৰ চহৰৰ লগত সংযোগ কৰিছে?
শুদ্ধ উত্তৰটো বাছি উলিওৱা:
(i) ট্রান্স-চাইবেৰীয়া ৰেলপথ।
(ii) ট্রান্স-কানাডা ৰেলপথ।
(iii) ইউনিয়ন আৰু প্রশান্ত ৰেলপথ।
(iv) ট্রান্স-অস্ট্রেলিয়ান ৰেলপথ।
উত্তৰঃ (ii) ট্রান্স-কানাডা ৰেলপথ।
(f) সকলো গ্রাম্য জনবসতিত তলৰ কোনবিধ বৃত্তি মুখ্য?
শুদ্ধ উত্তৰটো বাছি উলিওৱা:
(i) প্রাথমিক।
(ii) দ্বিতীয়ক।
(iii) তৃতীয়ক।
(iv) চতুর্থক।
উত্তৰঃ (i) প্রাথমিক।
(g) ২০১১ চনৰ লোকপিয়ল অনুসৰি ভাৰতৰ জনসংখ্যাৰ ঘনত্ব (ব্যক্তি প্রতি বর্গ কি:মি:) হ’ল-
শুদ্ধ উত্তৰটো বাছি উলিওৱা:
(i) ৩১৩
(ii) ৩২৮
(iii) ৩৮২
(iv) ৩৯০
উত্তৰঃ (iii) ৩৮২
2. অতি চমুকৈ উত্তৰ দিয়া: (যিকোনো চাৰিটা)
(a) হুগলি উদ্যোগ অঞ্চল থকা ৰাজ্যখনৰ নাম।
উত্তৰঃ হুগলি উদ্যোগ অঞ্চল থকা ৰাজ্যখনৰ নাম হ’ল পশ্চিম বংগ।
(b) অসমৰ এখন খনিভিত্তিক নগৰ।
উত্তৰঃ অসমৰ এখন খনিভিত্তিক নগৰ হ’ল লিডু।
(c) অসমৰ এখন প্ৰশাসনীয় চহৰ।
উত্তৰঃ অসমৰ এখন প্ৰশাসনীয় চহৰ ডিব্ৰুগড়।
(d) এবিধ অ-লৌহ জাতীয় খনিজ পদার্থ।
উত্তৰঃ এবিধ অ-লৌহ জাতীয় খনিজ পদার্থ হ’ল এলুমিনীয়াম।
(e) টাটা লো-তীখা উদ্যোগৰ অৱস্থিতি।
উত্তৰঃ টাটা লো-তীখা উদ্যোগৰ অৱস্থিতি ঝাৰখণ্ড।
(f) ভাৰতৰ সৰ্বাধিক চেনী উৎপাদন কৰা ৰাজ্যখন।
উত্তৰঃ ভাৰতৰ সৰ্বাধিক চেনী উৎপাদন কৰা ৰাজ্যখন হ’ল মহাৰাষ্ট্ৰ।
(g) অসমৰ এখন ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান।
উত্তৰঃ অসমৰ এখন ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান নাম হ’ল কাজিৰঙা।
3. চমু উত্তৰ দিয়া: (যিকোনো দহটা)
(a) জনসংখ্যা বৃদ্ধিৰ দুটা মুখ্য কাৰণ লিখা।
উত্তৰঃ জনসংখ্যা বৃদ্ধিৰ দুটা মুখ্য কাৰণ হ’ল-
(i) জন্মৰ হাৰ বৃদ্ধি আৰু মৃত্যু হাৰ বৃদ্ধি।
(ii) শিক্ষাৰ প্ৰভাৱ।
(b) দুই প্ৰকাৰৰ পোষণ কৃষি উল্লেখ কৰা।
উত্তৰঃ দুই প্ৰকাৰৰ পোষণ কৃষি হ’ল-
(i) তীব্ৰ পোষণ কৃষি।
(ii) আদিম পোষণ কৃষি।
(c) দুই প্ৰকাৰৰ ৰোপন কৃষি উল্লেখ কৰা।
উত্তৰঃ দুই প্ৰকাৰৰ ৰোপন কৃষি হ’ল-
(i) চাহ।
(ii) ৰবৰ।
(d) খনন কার্যত প্রভাৱ বিস্তাৰ কৰা প্ৰধান কাৰক দুটা কি কি?
উত্তৰঃ খনন কার্যত প্রভাৱ বিস্তাৰ কৰা প্ৰধান কাৰক দুটা হ’ল-
(i) ভৌতিক কাৰক।
(ii) অৰ্থনৈতিক কাৰক।
(e) জৈৱিক সম্পদ আধাৰিত দুই প্ৰকাৰৰ উদ্যোগৰ নাম লিখা।
উত্তৰঃ জৈৱিক সম্পদ আধাৰিত দুই প্ৰকাৰৰ উদ্যোগৰ নাম হ’ল-
(i) দুগ্ধ উদ্যোগ।
(ii) চামৰা উদ্যোগ।
(f) জনপ্ৰব্ৰজনৰ প্ৰধান কাৰণ দুটা কি কি?
উত্তৰঃ জনপ্ৰব্ৰজনৰ প্ৰধান কাৰণ দুটা হ’ল-
(i) আকৰ্ষণীয় কাৰণ।
(ii) বিকৰ্ষনীয় কাৰণ।
(g) উত্তৰ ভাৰতৰ ৰাজ্যসমূহৰ অধিকাংশতেই মানৱ সম্পদ উন্নয়নৰ হাৰ নিম্নমান হোৱাৰ দুটা কাৰণ দর্শোৱা।
উত্তৰঃ উত্তৰ ভাৰতৰ ৰাজ্যসমূহৰ অধিকাংশতেই মানৱ সম্পদ উন্নয়নৰ হাৰ নিম্নমান হোৱাৰ দুটা কাৰণ হ’ল-
(i) অৰ্থনৈতিক উন্নয়নৰ অভাৱ আৰু সামাজিক উন্নয়নৰ নিম্নস্তৰ।
(ii) দৰিদ্ৰতা, নিবনুৱা সমস্যা আৰু নিৰক্ষৰতা।
(h) ভাৰতৰ দুখন খনিভিত্তিক নগৰৰ নাম উল্লেখ কৰা।
উত্তৰঃ ভাৰতৰ দুখন খনিভিত্তিক নগৰৰ নাম হ’ল- দাদৰী আৰু ঝাৰখণ্ড।
(i) ভাৰতবৰ্ষত উৎপাদন হোৱা দুবিধ জায়দ কৃষি শস্যৰ নাম উল্লেখ কৰা।
উত্তৰঃ ভাৰতবৰ্ষত উৎপাদন হোৱা দুবিধ জায়দ কৃষি শস্যৰ নাম হ’ল- ধান আৰু তিল।
(j) ভাৰতৰ দুটা কৃষি ঋতুৰ নাম লিখা।
উত্তৰঃ ভাৰতৰ দুটা কৃষি ঋতুৰ নাম হ’ল- ৰবি ঋতু আৰু খৰিফ ঋতু।
(k) অসমত পোৱা দুবিধ অ-ধাতৱিক খনিজ পদার্থৰ নাম লিখা।
উত্তৰঃ অসমত পোৱা দুবিধ অ-ধাতৱিক খনিজ পদার্থৰ নাম হ’ল- কয়লা আৰু চূণশিল।
4. তলত দিয়া প্রশ্নসমূহৰ প্ৰতিটোৰ উত্তৰ ১০০টা শব্দৰ ভিতৰত দিয়া: (যিকোনো নয়টা)
(a) ভাৰতত কোন সকল ব্যক্তিক শিক্ষিত বুলি গণ্য কৰা হয়?
উত্তৰঃ ভাৰতত শিক্ষিত বুলি সেই সকল ব্যক্তিক গণ্য কৰা হয়, যিয়ে কমপক্ষে প্ৰাথমিক শিক্ষা লাভ কৰিছে, অৰ্থাৎ যিয়ে লিখা-পঢ়া জানে। শিক্ষিত ব্যক্তিয়ে সাধাৰণত ৬ বছৰ বা তাতকৈ অধিক বয়সত শিৰোনামৰ প্ৰাথমিক শিক্ষা তথা স্বাক্ষৰ পৰ্যন্ত শিক্ষা লাভ কৰে।
(b) মানৱ বিকাশৰ পথসমূহৰ বিষয়ে আলোচনা কৰা।
উত্তৰঃ মানৱ বিকাশৰ পথসমূহৰ বিষয়ে তলত আলোচনা কৰা হ’ল-
(i) শিক্ষা আৰু জ্ঞান: শিক্ষাৰ মাধ্যমে মানৱ বুদ্ধিৰ বিকাশ ঘটে আৰু সেয়া সমাজৰ উন্নতি আৰু ব্যক্তিগত সফলতাৰ বাবে অত্যন্ত প্ৰয়োজনীয়।
(ii) আৰ্থিক আৰু সামাজিক বিকাশ: ব্যক্তিগত আৰু পৰিয়ালিক অৰ্থনৈতিক সঞ্চয়ৰ মাধ্যমে সামাজিক স্থিতি আৰু পৰিস্থিতি উন্নতি লাভ কৰে।
(iii) শাৰীৰিক আৰু মানসিক বিকাশ: শাৰীৰিক সুস্থতা আৰু মানসিক সমৰ্থতা মানৱ বিকাশৰ মৌলিক অঙ্গ।
(iv) প্ৰযুক্তি আৰু সৃষ্টিশীলতা: আধুনিক প্ৰযুক্তিৰ ব্যৱহাৰ আৰু নতুন নতুন চিন্তাধাৰাৰ সৃষ্টি মানৱ সমাজৰ পূৰ্ণ বিকাশৰ বাবে অৱশ্যক।
(c) চলন্ত শিল্প উদ্যোগৰ মুখ্য বিশেষত্বসমূহ উল্লেখ কৰা।
উত্তৰঃ চলন্ত শিল্প উদ্যোগৰ মুখ্য বিশেষত্বসমূহ হৈছে-
(i) তথ্য আৰু সংযোগ: চলন্ত উদ্যোগৰ বাবে প্রযুক্তিগত উন্নতি আৰু যান্ত্ৰিক বিকাশ অত্যন্ত গুৰুত্বপূর্ণ, বিশেষকৈ অনলাইন সংযোগ আৰু ডিজিটেল প্লাটফৰ্মৰ পৰা উপকৃত হয়।
(ii) সামৰ্থ্য আৰু চুক্তি: চলন্ত শিল্প উদ্যোগৰ ব্যৱসায়িক মডেল সাধাৰণতঃ বৰ্তমানৰ দ্রুত পৰিৱর্তিত বাচলৰ চাহিদা আৰু পৰিসৰে বিকাশ পায়।
(iii) ভ্ৰমণযোগ্যতা: এই উদ্যোগসমূহ স্থিতিস্থাপক আৰু স্থানান্তৰযোগ্য, পূব, পশ্চিমীয়া অথবা অন্য যিকোনো ঠাইত এই উদ্যোগসমূহ কার্যকৰী কৰি তুলিব পাৰে।
(iv) নতুন পৰিৱৰ্তন আৰু শক্তিশালী প্ৰতিযোগিতা: চলন্ত উদ্যোগে নতুন নতুন বুদ্ধি আৰু কাৰ্য্যৰ পৰা লাভবান হয় আৰু একে সময়ত শক্তিশালী প্রতিযোগিতাৰ সন্মুখীন হয়।
(d) পতিতভূমি আৰু কৃষিযোগ্য পতিতভূমিৰ মাজত থকা মুখ্য পার্থক্য কি লিখা।
উত্তৰঃ পতিতভূমি আৰু কৃষিযোগ্য পতিতভূমিৰ মাজত থকা মুখ্য পার্থক্য হ’ল-
পতিতভূমি | কৃষিযোগ্য পতিতভূমি |
পতিত ভূমি বুলি ক’লে অৰ্থনৈতিক ভাৱে উৎপাদনহীন, পৰিস্থিতিক দেশৰ পৰা অনুপযুক্ত আৰু পাৰিপাশ্চিকভাৱে অধোগামী ভূমিকে বুজায়। | আনহাতে, কৃষিযোগ্য পতিত ভূমি পাঁচ বা ততোধিক বছৰ চন পৰি থকা ভূমি এই বৰ্গৰ ভূমি ভুক্ত। |
ভাৰতবৰ্ষত মুঠ মাটিকালিৰ আধাৰো বেছি ভূমি পতিত ভূমি। | ভূমিৰ বিবাদ, নিৰাপত্তাৰ অভাৱ, পানীৰ যোগান ব্যাহত হ’লে কৃষি ব্যহত হৈ পৰে। এনে ভূমি পুনৰুদ্ধাৰ জৰিয়তে কৃষিকাৰ্যৰ উপযোগী কৰি তুলিব পৰা যায়। |
পতিতভূমি সাধাৰণতে বহুদিন ধৰি চাৰ-সাৰ বিহীন থাকে। | কৃষিযোগ্য পতিতভূমি এক বা দুবছৰৰ বাবে মাত্ৰ পৰিত্যক্ত কৰা হয়। |
(e) ভাৰতত জলসম্পদ ক্রমে হ্রাস পোৱাৰ মুখ্য কাৰণ আৰু তাৰ প্রভাৱ চমুকৈ আলোচনা কৰা।
উত্তৰঃ ভাৰতত জলসম্পদ ক্রমে হ্রাস পোৱাৰ মুখ্য কাৰণসমূহ হ’ল-
(i) অতি ব্যৰ্থ ব্যৱহাৰ: জলসম্পদৰ অপব্যৱহাৰ আৰু অধিক পানী ব্যৱহাৰ কৰা, বিশেষকৈ কৃষিত সেচৰ বাবে অতিপৰিমাণে পানী ব্যৱহাৰ কৰা।
(ii) জলবায়ু পৰিৱর্তন: গৰম তথা অধিক বৰ্ষাৰ পৰিসৰে জলসম্পদৰ হ্ৰাস পোৱা, বিশেষকৈ চাৰা অঞ্চলত জলস্তৰ হ্ৰাস পোৱা।
(iii) অৰ্দ্ধভাগীকৰণ আৰু নানাৰূপ দ্ৰব্যৰ প্ৰয়োগ: নদীসমূহৰ ওপৰত বাঁধ নিৰ্মাণ আৰু একে সময়ত, যান্ত্ৰিক কাৰ্য্যৰ বাবে জলৰ অৱস্থাৰ ক্ষতি।
(iv) জনসংখ্যাৰ বৃদ্ধি: অধিক জনসংখ্যাৰ বাবে পানী খৰচ বৃদ্ধি পোৱা আৰু সেয়ে জলসম্পদৰ ওপৰত প্ৰত্যক্ষ প্ৰভাৱ পৰিছে।
প্ৰভাৱ:
(i) কৃষি ক্ষেত্ৰত অভাৱ: সেচৰ বাবে পানী অভাৱিত হৈ পৰে, যাৰ ফলত কৃষি উৎপাদন হ্ৰাস পায়।
(ii) জলবায়ু সংকট: জলসম্পদৰ অভাৱৰ ফলত বিভিন্ন অঞ্চলত খৰাং আৰু দুখনাৰ পৰিস্থিতি সৃষ্টি হয়।
(iii) সামাজিক সমস্যা: পানী অভাৱৰ ফলত পানী পৰিসৰে সংঘাত আৰু পৰিসৰৰ সংকট বৃদ্ধি পায়।
(iv) স্বাস্থ্যৰ বিপদ: অপযুক্ত পানী প্ৰদানৰ ফলত জলবাহিত ৰোগসমূহৰ বৃদ্ধি ঘটে।
(f) জ্ঞানভিত্তিক উদ্যোগৰ বিষয়ে চমুকৈ লিখা।
উত্তৰঃ দেশৰ অৰ্থনীতিত তথ্যপ্ৰযুক্তিৰ অগ্ৰসৰতাই এক সুগভীৰ প্ৰভাৱ পেলাইছে। তথ্যপ্ৰযুক্তিয়ে অৰ্থনৈতিক আৰু সামাজিক ৰূপান্তৰ কাৰ্যত, বিপ্লৱৰ সৃষ্টি কৰি নৱ সম্ভাৱনীয়তাৰ দুৱাৰ মুকলি কৰিছে। তথ্য প্ৰযুক্তি আৰু তথ্য প্ৰযুক্তিৰ দ্বাৰা সক্ষম হৈ উঠা ব্যৱসায়িক উৎস উদ ঘাটন প্ৰত্ৰুিয়া কাৰ্যবোৰ ঠন ধৰি আগবাঢ়িবলৈ লৈছে। ভাৰতৰ অৰ্থনীতিত Software উদ্যোগ, দ্ৰুত বৃদ্ধি ঘটা উদ্যোগ খম্ডবোৰৰ মাজত অন্যতম। ভাৰতৰ Software আৰু কাৰ্যকৰী খণ্ডৰ ৰপ্তানীৰ পৰিমাণ ২০০৪-০৫ চনত ৭৮,২৩০ কোটি হৈছিল। যি পূবৰ বছৰবোৰতকৈ ৩০-৩২ শতাংশৰ ওচৰাউচৰিকৈ বৃদ্ধি পাইছে। Software উদ্যোগে ইলেকট্ৰনিক হাৰ্ডৱেৰ উৎপাদনকো চেৰ পেলাইছে। এতিয়া ভাৰত চৰকাৰে দেশত বহুতো Software পাক খুলি দিছে। ভাৰতৰ সৰ্বমুঠ ৰাষ্ট্ৰীয় আয়ৰ প্ৰায় ২ শতাংশ তথ্য প্ৰযুক্তি Software আৰু কাৰিকৰী উদ্যোগৰ ফালৰ পৰা আহে। ভাৰতীয় Software উদ্যোগে ভাল গুণসম্বন্নতা থকা সামগ্ৰীক যোগান ধৰি যথেষ্ট সুখ্যাতি আনিব পাৰিছে। বৃহৎসংখ্যক Software কোম্পানীয়ে আন্তজাৰ্তিক খ্যাতি বিষয়ক সত্যতা অনুমোদনপত্ৰ লাভ কৰিবলৈ সমৰ্থ হৈছে।
(g) মালিকীস্বত্বৰ আধাৰত ভাগ কৰা শিল্পসমূহৰ বিষয়ে চমুকৈ লিখা?
উত্তৰঃ শিল্পসমূহৰ মালিকীস্বত্বৰ আধাৰত সাধাৰণতে দুই প্ৰকাৰৰ ভাগ কৰা হয়:
(i) বৈষয়িক শিল্প: এই শিল্পসমূহ ব্যক্তিগত বা কোম্পানীৰ দ্বাৰা চলিত হয়। মালিকী ব্যক্তি বা কোম্পানীৰ হাতত থাকে। উদাহৰণস্বৰূপে, টাটা, বজাজ ইত্যাদি শিল্প গোট।
(ii) ৰাজহুৱা শিল্প: এই শিল্পসমূহৰ মালিকী আৰু ব্যৱস্থাপনা চৰকাৰৰ দ্বাৰা কৰা হয়। এই শিল্পসমূহৰ মূল উদ্দেশ্য হৈছে জনগণৰ মঙ্গল আৰু ৰাষ্ট্ৰীয় অৰ্থনীতিৰ উন্নতি। উদাহৰণৰূপে, বি.এস.এন.এল., ভাৰত হেভি ইলেকট্রিক্যালস ইত্যাদি।
(h) ভাৰতত পাহাৰীয়া অঞ্চল উন্নয়ন কাৰ্যসূচীৰ বিষয়ে লিখা।
উত্তৰঃ ভাৰতৰ পাহাৰীয়া অঞ্চলসমূহৰ উন্নয়ন কৰিবলৈ চৰকাৰে বিভিন্ন কাৰ্যসূচী গ্ৰহণ কৰিছে। ইয়াৰ উদ্দেশ্য হৈছে এই অঞ্চলসমূহৰ সামাজিক, অৰ্থনৈতিক আৰু পৰ্যটনীয় উন্নতি সাধন কৰা। ২০১৮ চনত, ভাৰত চৰকাৰে “পাহাৰীয়া অঞ্চল উন্নয়ন কাৰ্যসূচী” ঘোষণা কৰিছিল। এই কাৰ্যসূচীৰ অধীনত, পাহাৰীয়া অঞ্চলৰ পৰিৱেশৰ সুৰক্ষা, পৰ্যটনৰ বিকাশ, খেতি, শিক্ষা আৰু স্বাস্থ্য সেৱা উন্নয়ন কৰা হয়। ২০০৩ চনৰ পৰা ভাৰত চৰকাৰে “উত্তৰ-পূব পৰিসৰে উন্নয়ন” কাৰ্যসূচী আৰম্ভ কৰি এই অঞ্চলৰ পৰা কৰা দৰিদ্ৰতা দূৰীকৰণৰ বাবে নানা পদক্ষেপ গ্ৰহণ কৰিছে।
(i) ভাৰতত উপগ্ৰহৰ দ্বাৰা কৰা যোগাযোগ ব্যৱস্থাৰ বিষয়ে লিখা।
উত্তৰঃ প্রাচীন যুগৰ পৰাই মানৱ সমাজত সৰল প্ৰণালীৰ কিছুমান যোগাযোগ ব্যৱস্থাৰ প্ৰচলন ঘটি আহিছে। ঢোল পিতি শুনাই দিয়া, জুই জ্বলোৱা, গছৰ ডাল জোকাৰি দিয়া প্রভৃতি কিছুমান সংকেতৰ মাধ্যমত একালত কিছুমান বিশেষ তথ্যৰ সৰবৰাহ ঘটিছিল। আকৌ ঠিক ইয়াৰ পাছৰ পৰ্যায়ত ঘাইকৈ আঢ্যৱন্ত শ্ৰেণীটোৰ মাজত দূতালি অথবা ঘোঁৰা, কুকুৰ, চৰাই প্রভৃতি প্ৰাণীৰ সহায়ত বাৰ্তা বিনিময় আৰম্ভ হয়। প্রযুক্তি কৌশলৰ আংশিক বিকাশৰ কালছোৱাত ডাক, টেলিগ্রাফ, টেলিফোন, ছপাশাল প্রভৃতি অন্য এলানি যোগাযোগ ব্যৱস্থাৰ ব্যাপক প্রচলন আৰম্ভ হয়।
সাম্প্ৰতিক কালত ভাৰতৰ পৰিৱেশত প্রচলিত যোগাযোগৰ মাধ্যমসমূহ ঘাইকৈ দুই প্ৰকাৰৰ হোৱা দেখা যায়। ব্যক্তিগত আৰু সমূহীয়া পৰিসৰ। চিঠিপত্র, টেলিফোন, টেলিগ্রাম, ফেক্স, ই-মেইল, ইন্টাৰনেট প্রভৃতি যোগাযোগৰ মাধ্যমসমূহ ঘাইকৈ ব্যক্তিগত পৰিসৰৰ হোৱা দেখা যায়। আনহাতে অনাতাঁৰ (Ra- dio), দূৰদৰ্শন (Television), কথাছবি (Cinema), বাতৰি কাকত (News Paper), কিতাপ (Book), আলোচনী (Magazine), ৰাজহুৱা সভা (Public Meeting), অধিৱেশন (Conference) প্রভৃতি যাগাযোগৰ মাধ্যমসমূহ ৰাজহুৱা অৰ্থাৎ সামূহিক লক্ষণৰ।
5. তলত দিয়া প্রশ্নসমূহৰ উত্তৰ দিয়া: (যিকোনো তিনিটা)
(a) মানৱ ভূগোলৰ সংজ্ঞা দিয়া আৰু ইয়াৰ গুৰুত্ব বর্ণনা কৰা।
উত্তৰঃ ভাইডেল–ডি–লা ব্লাচিয়ে আগবঢ়োৱা সংজ্ঞা অনুসৰি, “মানুহ আৰু পৰিৱেশৰ মাজৰ সম্পর্ক তথা আন্তঃক্রিয়াৰ ধৰণ কৰণ সম্পর্কীয় ভৌগােলিক অধ্যয়নৰ পৰিক্রমাটোক মানৱ ভোগােল বুলিব পাৰি।
মানৱ ভূগোলৰ গুৰুত্ব তলত উল্লেখ কৰা হ’ল:
(ক) মানৱ আৰু পৰিৱেশৰ সম্পৰ্ক: ই বুজি পোৱাত সহায় কৰে যে মানুহে কিদৰে পৰিৱেশৰ সৈতে খাপ খাই যায় আৰু নিজৰ প্ৰয়োজন অনুসৰি পৰিৱেশৰ ৰূপান্তৰ কৰে।
(খ) অর্থনৈতিক গঠন: বিভিন্ন অঞ্চলত অৰ্থনৈতিক কাৰ্যকলাপ (যেনে কৃষি, উদ্যোগ, ব্যৱসায়)ৰ পৰিৱেশগত আৰু মানৱীয় কাৰণ বুজি পাবলৈ সহায় কৰে।
(গ) সংস্কৃতি আৰু সমাজৰ অধ্যয়ন: ই ভাষা, ধৰ্ম, বাসস্থান আৰু জীৱনশৈলীৰ দৰে সংস্কৃতিক বৈশিষ্ট্যসমূহৰ ভৌগোলিক বিস্তাৰ আৰু প্ৰভাৱৰ বিষয়ে বুজাবলৈ সহায় কৰে।
(ঘ) ৰাজনৈতিক সিদ্ধান্ত গ্ৰহণ: অঞ্চলসমূহৰ ৰাজনৈতিক আৰু সামৰিক গুৰুত্ব আৰু সীমা সমস্যা সমাধানৰ ক্ষেত্ৰত সহায় কৰে।
(ঙ) ভৱিষ্যত পৰিকল্পনা: জনসংখ্যাৰ বৃদ্ধি, নগৰায়ণ, প্ৰাকৃতিক সম্পদৰ ব্যৱহাৰ আদি ক্ষেত্ৰত দীৰ্ঘম্যাদী পৰিকল্পনা প্ৰস্তুত কৰিবলৈ মানৱ ভূগোল সহায়ক।
(b) জনসংখ্যাৰ ঘনত্ব বুলিলে কি বুজা? জনসংখ্যাৰ বিতৰণত প্রভাৱ পেলোৱা মুখ্য কাৰকসমূহ উল্লেখ কৰা।
উত্তৰঃ জনসংখ্যা আৰু বাসভূমিৰ ক্ষেত্রফলৰ গাণিতিক অনুপাতক জনসংখ্যা ঘনত্ব বােলে।
জনসংখ্যাৰ বিতৰণত প্রভাৱ পেলোৱা মুখ্য কাৰকসমূহ হ’ল-
(i) ভৌগোলিক কাৰক।
(ii) অৰ্থনৈতিক কাৰক।
(iii) সামাজিক আৰু সংস্কৃতি কাৰক।
(c) পর্যটনক প্রভাৱান্বিত কৰা কাৰকসমূহৰ বিষয়ে লিখা।
উত্তৰঃ পর্যটনক প্রভাৱান্বিত কৰা কাৰকসমূহ হ’ল-
(i) প্ৰাকৃতিক আকৰ্ষণ: সুন্দৰ প্ৰাকৃতিক দৃশ্য, বিল, পাহাৰ, অৰণ্য আৰু বন্যপ্ৰাণী।
(ii) সাংস্কৃতিক ঐতিহ্য: ঐতিহাসিক স্থান, সংগ্ৰহালয়, উৎসৱ আৰু পৰম্পৰাগত শিল্পকৰ্ম।
(iii) জলবায়ু: বাহিৰৰ কামৰ বাবে উপযোগী সুখদায়ক বতৰ।
(iv) প্ৰৱেশযোগ্যতা: বিমানবন্দৰ, পথ, আৰু ৰাজহুৱা পৰিবহণকে ধৰি ভাল পৰিবহণ সংযোগ।
(v) নিৰাপত্তা: ৰাজনৈতিক স্থিতিশীলতা, অপৰাধৰ হাৰ কম আৰু স্বাস্থ্য সুৰক্ষা।
(d) প্ৰকাৰ্যৰ ভিত্তিত নগৰৰ শ্ৰেণীবিভাজন ব্যাখ্যা কৰা।
উত্তৰঃ প্ৰকাৰ্যৰ ভিত্তিত নগৰৰ শ্ৰেণীবিভাজনসমূহ তলত উল্লেখ কৰা হ’ল:
প্রশাসনিক চহৰঃ নতুন দিল্লী, চণ্ডীগড়, ভূৱনেশ্বৰ, দিছপুৰ, গান্ধীনগৰ প্রভৃতি ৰাষ্ট্ৰীয় অথবা ৰাজ্যিক পর্যায় প্রশাসন পৰিচালনাক ঘাই উদ্দেশ্যৰূপে লৈ গঢ়ি উঠা চহৰবােৰ প্ৰশাসনীয় চহৰৰ অন্তৰ্গত৷
যাতায়াত চহৰঃ কাণ্ডালা, কোচিন, মাংগালােৰ প্রভৃতি বন্দৰ চহৰ; মােগল চৰাই, বাউনী, লামডিং প্রভৃতি জংছন ৰে’ল নগৰী; অথবা দীঘলীয়া যাত্রাপথক বিৰাম অৱস্থানত যাত্রী আৰু যাতায়াত কর্তৃপক্ষক অত্যাৱশ্যকীয় সেৱা প্ৰদানৰ ফলস্বৰূপে মুৰ দাঙি উঠা বােকাখাত, মৰিয়নি প্রভৃতি চহৰবােৰ এই শ্ৰেণীৰ অন্তৰ্গত।
বাণিজ্যিক চহৰঃ বিভিন্ন অঞ্চলৰ পৰা সংগ্ৰহ কৰি অনা বাণিজ্যিক সম্পদসমূহৰ ব্যাপক বিপণন কার্যই মূল প্রকার্য হিচাপে পৰিগণিত চহৰবােৰ বাণিজ্যিক চহৰৰ শাৰীত পৰে। কলকতা, কানপুৰ, তিনিচুকীয়া প্রভৃতি চহৰ এই শ্রেণীৰ অন্তৰ্গত।
খনিজ চহৰঃ খনিজ সম্পদেৰে সমৃদ্ধ অঞ্চলবােৰত খনিকেন্দ্রীক প্রযুক্তি, বিপণন আৰু কল্যাণমূলক সেৱা সম্পাদনৰ লক্ষ্যৰে এনেবােৰ চহৰ মূৰ দাঙি উঠে। ৰাণীগঞ্জ, ধনবাদ প্রভৃতি চহৰ এই শ্রেণীৰ অন্তৰ্গত।
(e) ভাৰতবৰ্ষৰ চাৰিসীমা দেখুৱাই এখন মানচিত্র অংকন কৰা আৰু তাত তলত দিয়াবোৰৰ অৱস্থান দেখুওৱা:
(i) ডিগবৈ।
(ii) ব্রহ্মপুত্র নদী।
(iii) জাম্মদপুৰ।
উত্তৰঃ