Class 12 Political Science Chapter – 4 ক্ষমতাৰ বিকল্প কেন্দ্রস্থলসমূহ Question answer to each chapter is provided in the list so that you can easily browse throughout different chapter Assam Board HS Class 12 Political Science Chapter – 4 ক্ষমতাৰ বিকল্প কেন্দ্রস্থলসমূহ and select needs one.
Class 12 Political Science Chapter – 4 ক্ষমতাৰ বিকল্প কেন্দ্রস্থলসমূহ
Also, you can read the SCERT book online in these sections Solutions by Expert Teachers as per SCERT (CBSE) Book guidelines. These solutions are part of SCERT All Subject Solutions. Here we have given Assam Board HS Class 12 Political Science Chapter – 4 ক্ষমতাৰ বিকল্প কেন্দ্রস্থলসমূহ Solutions for All Subject, You can practice these here.
ক্ষমতাৰ বিকল্প কেন্দ্রস্থলসমূহ
পাঠ: 4
| প্ৰথম খণ্ড |
১। মাৰ্শ্বাল পৰিকল্পনা মানে কি ?
উত্তৰঃ ১৯৪৮ – চনত আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰই ইউৰোপীয়ান অৰ্থনীতিৰ পুনৰ উত্থানৰ বাবে প্ৰচুৰ বৃত্তিয় সাহায্য আগবঢ়োৱাৰ বাবে যি পৰিকল্পনা হাতত লৈছিল তাকে মাৰ্শ্বাল পৰিকল্পনা বুলি কোৱা হয়।
২। Open door policy বা খোলাদুৱাৰ নীতি বা মুক্ত দ্বাৰ বুলিলে কি বুজা ?
উত্তৰঃ ১৯৭৮ চনত চিন দেশত ঘোষণা কৰা মুক্ত দ্বাৰ নীতি অনুসৰি বিদেশৰ পৰা অনা মূল ধন আৰু প্ৰযুক্তি বিদ্যা বিনিয়োগ কৰি উচ্চ উৎপাদন শীলতাৰ সৃষ্টি কৰা।
৩। চাৰি আধুনিকীকৰণ বুলিলে কি বুজা ?
উত্তৰঃ চাৰি আধুনিকৰন মানে আধুনিকৰন চাৰিটা ক্ষেত্ৰক বুজোৱা হয়। যেনে – কৃষি , উদ্যোগ, ৰাষ্ট্ৰীয় প্ৰতিৰক্ষা আৰু বিজ্ঞান – প্ৰযুক্তি বিদ্যা।
৪। তুমি জানানে ইউৰোপীয় সংঘই এক জাতি ৰাষ্ট্ৰৰ দৰে কাম কৰিবলৈ লৈছে ? কাৰণ দৰ্শোৱা।
উত্তৰঃ ইউৰোপীয় ইউনিয়নে এক জাতি ৰাষ্ট্ৰৰ দৰে কাম কৰিছে বুলি নাভাবো কিয়নো ইউৰোপীয় ইউনিয়নে অৰ্থনৈতিক সংস্থাৰ পৰিবৰ্তে নিজকে অধিক পৰিমাণে এটা ৰাজনৈতিক সংস্থা হিচাপে আত্ম প্ৰকাশ কৰিছে কিন্তু জাতীয় ৰাষ্ট্ৰ হিচাপে অধিক কাৰ্য কৰিবলৈ এখন স্পষ্ট সংবিধান নাথাকিলেও নিজৰ পতাকা সংগীত প্ৰতিষ্ঠা দিৱস আৰু মুদ্ৰা আছে। ইউৰোপীয় সংঘৰ উমৈহৈতীয়া বৈদেশিক আৰু প্ৰতিৰক্ষা নীতিও আছে।
৫। তুমি ভাৱানে যে ইউৰোপীয় সংহতিত শীতল যুদ্ধই সহায় কৰিছিল ? – কেনেদৰে ?
উত্তৰঃ শীতল যুদ্ধয় ইউৰোপীয় সংহতিত অৰিহণা যোগাইছিল। কাৰণ আমেৰিকাই মৰ্শ্বাল পৰিকল্পনা আধাৰত ইউৰোপীয় অৰ্থনীতিৰ পুনৰ উত্থানৰ বাবে যথেষ্ট বৃত্তিয় সহায় আগবঢ়াইছিল।
৬। বৰ্তমান চীন অৰ্থনীতি কিদৰে ব্যৱহাৰিক অৰ্থনীতিৰ পৰা পৃথক ?
উত্তৰঃ চীন নিয়ন্ত্ৰিত অৰ্থনীতিত ব্যক্তিগত খণ্ডৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিয়াৰ পৰিবৰ্তে চৰকাৰি খণ্ডৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিয়া হৈছিল। কিন্তু পৰিবৰ্তি সময়ত নতুন অৰ্থনৈতিক নীতি ৰচনাৰ দ্বাৰা ব্যক্তিগত খণ্ডৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিয়া হৈছিল। এই ক্ষেত্ৰত বৈদেশিক বিনিয়োগ নিষিদ্ধ কৰণৰ বিপৰীতে নতুন অৰ্থনৈতিক নীতিক বিভিন্ন খণ্ডত বৈদেশিক বিনিয়োগ অনুমতি প্ৰদান কৰা হৈছিল।
৭। ASEAN সম্প্ৰদায় মানে কি?
উত্তৰঃ ১৯৬৭ চনত দক্ষিণ পূৱ এছিয়া অঞ্চলৰ কেই খন ৰাষ্ট্ৰ যেনে ইন্দোনেছিয়া, মালয়েছিয়া, ফিলিপাইনচ, ছিংগাপুৰ আৰু থাইলেণ্ডৰ দ্বাৰা এছিয়ান আঞ্চলিক মঞ্চ গঠন হয়। যাক এছিয়ান সম্প্ৰদায় বুলি কোৱা হয়। ইয়াক এছিয়ান স্তম্ভ নামেও জনা যায়।
৮। ASEAN – ৰ উদ্দেশ্য বোৰ কি কি?
উত্তৰঃ ASEAN – ৰ উদ্দেশ্য সমূহ তলত উল্লেখ কৰা হ’ল –
(ক) ASEAN ৰাষ্ট্ৰ সমূহৰ অৰ্থনৈতিক বিকাশ তৰণন্বিত কৰা।
(খ) সদস্য ৰাষ্ট্ৰ সমূহৰ মাজত সামাজিক, সংস্কৃতিক , অর্থনৈতিক, কাৰিকৰী, বৈজ্ঞানিক আদি সকলো বিষয়তে সহযোগিতা বৃদ্ধি কৰা।
(গ) সমগ্ৰ দক্ষিণ পূৱ এছিয়াত শান্তি আৰু নিৰাপত্তা বজাই ৰখা।
(ঘ) শিক্ষা, কাৰিকৰী আৰু প্ৰশাসনীয় দিশত এখন দেশে আন এখন দেশক সহায় কৰি প্ৰশিক্ষণ আৰু অম্বেষন ব্যাপক কৰি তোলা।
(ঙ) আমেৰিকা আদিপত্যক প্ৰত্যাহ্বান জনাব পৰাকৈ বিকল্প কেন্দ্ৰ হিচাপে কাম কৰা।
(চ) ইতিমধ্যে গঠিত হোৱা আন্তৰ্জতিক আৰু আঞ্চলিক সংগঠন বোৰৰ লগত লাভজনক তথা ঘনিষ্ঠ সম্পৰ্ক আৰু সহযোগিতা ৰক্ষা কৰি আগবাঢ়ি যোৱা।
৯। ASEAN দৰ্শন ‘২০২০’ ৰ উপাদান সমুহ কি কি?
উত্তৰঃ এটা আঞ্চলিক সংগঠন হিচাপে ASEAN Vision (দৰ্শন) ২০২০ – এ আন্তৰাষ্ট্ৰীয় ক্ষেত্ৰত বহি: সুখী দৃষ্টিভংগী ভূমিকা গ্ৰহণ কৰিছিল। এই নীতিয়ে অঞ্চলটোত দেখা দিয়া সংঘাত সমূহ আলোচনাৰ মাধ্যমেৰে সমাধান কৰাৰ পক্ষপাতি নীতিক গ্ৰহণ কৰিছিল। এই ক্ষেত্ৰত কোম্বাডিয়াৰ বিবাদ মীমাংসা আৰু পূব টিমৰৰ সমস্যা সমাধান কৰিবলৈ মধ্যস্থতা কৰিছিল। ইয়াৰ উপৰি পূৰ্ব এশিয় সহযোগীৰ বিষয়ে আলোচনাৰ জৰিয়তে সমাধান কৰিবলৈ বাৰ্ষিক সন্মিলনৰো অনুষ্ঠিত কৰিছল।
১০। ASEAN – ৰ ক্ষমতাৰ বিকল্প কেন্দ্ৰ স্থল সমূহৰ বিষয়ে চমুকৈ আলোচনা কৰা।
উত্তৰঃ ছোভিয়েট ৰাছিয়াৰ বিভাজনৰ পিছত আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰই এক বৃহৎ শক্তি গোষ্ঠী হিছাপে পৰিগণিত হয়। বৰ্তমানে এই শক্তি গোষ্ঠীৰ বিপক্ষে ইউৰোপীয়ান ইউনিয়ন, এছিয়ান ৰাষ্ট্ৰ আৰু চীনে আমেৰিকাৰ আধিপত্যক নিয়ন্ত্ৰন আৰোপ কৰাত পৰিলক্ষিত হৈছে এই সমন্ধে তলত দিয়া ধৰণে আলোচনা কৰা হল –
(ক) ইউৰোপীয় সংঘ: ইউৰোপীয় সংঘ বিশ্বৰ ভিতৰত আটাইতকৈ ধনী অৰ্থব্যৱস্থাৰ অধিকাৰী। সময়ে সময়ে এই সংঘৰ আয়ৰ হাৰ আমেৰিকাৰ ডলাৰৰ তুলনাত বহু উচ্চ চোৱা দেখা গৈছে। ইফালে ইউৰোপীয় সংঘৰ সন্মিলিত সামৰিক শক্তি বিশ্বৰ ভিতৰত দ্বিতীয় বৃহত্তম শক্তি চিনাক্ত হৈছে। ইউৰোপীয় সংঘৰ অৰ্থব্যৱস্থা আনচুবৰীয়া দেশৰ ওপৰতো প্ৰভাৱ পেলাইছে।
(খ) ASEAN ৰাষ্ট্ৰ সমূহ: দক্ষিণ পূৱ এছিয়াৰ পাঁচখন ৰাষ্ট্ৰ যেনে – ইন্দোনেছিয়া , মালেয়েছিয়া , ফিলিপাইনচ, ছিংগাপুৰ আৰু থাইলেণ্ড বেংকক ঘোষণাপত্ৰ সাক্ষৰ কৰি ১৯৬৪ চনত এছিয়ান গঠন কৰে। এই এছিয়ান দেশ সমূহে পাৰস্পৰিক সম্পৰ্ক ৰখাৰ বাবে অনানুষ্ঠনিক , সংঘাত বিহীন আৰু সহযোগীৰ সম্পৰ্ক অৱলম্বন কৰি আহিছে। এই ক্ষেত্ৰত ২০০৩ চনত এছিয়া নিৰাপত্তা গোষ্ঠী , এছিয়ান অৰ্থনৈতিক গোষ্ঠী আৰু এছিয়ান সামাজিক এছিয়ান সংস্কৃতিক গোষ্ঠী লৈ তিনিটা গোষ্ঠীৰে আঞ্চলিক অঞ্চল সমূহৰ দ্ৰুত উন্নতিত অৰিহণা যোগাইছে। ই এনে দৰে বিভিন্ন দিশ সমূহৰ ওপৰিও মুক্ত বাণিজ্যৰ চুক্তি সম্পাদনৰে ভাৰত আৰু চীনৰ অৰ্থনীতিত আমেৰিকাই ব্যৱসায়িক আৰু বিনিয়োগৰ ক্ষেত্ৰত সহযোগীতা আগবাঢ়িবলৈ চেষ্টা কৰিছে।
(গ) চীন: বৰ্তমান চীন দেশে সকলো বিষয়তে শক্তি শালী দেশে হিচাপে পৰিগণিত হোৱাৰ দিশে আগবাঢ়িছে। এই ক্ষেত্ৰত চীনে বিভিন্ন অৰ্থনৈতিক ব্যৱস্থাৰ মাজত সমন্বয় ৰক্ষাৰ জৰিয়তে এছিয়াৰ অৰ্থনৈতিক প্ৰগতিত মূল চালিকা শক্তি চিহাপে পৰিগণিত হৈছে। জলসম্পদ ভৌগলিক পৰিসৰ সম্পদ ৰাজী ৰাজনৈতিক প্ৰভাৱৰ দৰে দিশ সমূহত চীনৰ প্ৰভাৱ ক্ৰমন্বয়ে বৃদ্ধি পাইছে। ফলত চীন দেশে বিশ্বৰ তৃতীয় বৈপ্লৱিক শক্তিশালী ক্ষমতাৰ অধিকাৰী ৰাষ্ট্ৰ হিচাপে গঢ়ি উঠিছে।
১১৷ তুমি ভাবানে যে অৰ্থনৈতিক সংস্কাৰে চীনৰ প্ৰতিজনকে স্পৰ্শ কৰিছে ? কাৰণ দৰ্শোৱা।
উত্তৰঃ চীনৰ নতুন অৰ্থনৈতিক সংস্কাৰে নীতিৰ প্ৰয়োগে দেশৰ অৰ্থনৈতিক অবস্থাৰ যথেষ্ট হৈছিল যদিও দেশৰ সকলো নাগৰিকে ইয়াক সমানে ভোগ কৰিবলৈ সক্ষম হোৱা নাছিল।
তেওঁলোকৰ মাজত দেখা দিয়া বিভিন্ন ধৰণৰ অৰ্থনৈতিক প্ৰতিবন্ধকতা বোৰ তলত দিয়া ধৰণে উল্লেখ কৰা হল –
(ক) চীন দেশত নিবনুৱা সমস্যাই ভয়ংকৰ ৰূপ ধাৰণ কৰিছিল।
(খ) ওঠৰ আৰু ঊনৈশ শতিকাত ইউৰোপৰ দৰে চীনতো মহিলা কৰ্মচৰীসকলৰ পৰিবেশ আছিল যথেষ্ট দুৰ্বল।
(গ) চীনৰ অৰ্থনৈতিক আৰু সামাজিক পৰিবেশক পৰিবেশৰ ক্ষতিগ্ৰস্হতা আৰু ভ্ৰষ্টাচাৰে যথেষ্ট ক্ষতি কৰিছিল।
(ঘ) চীনত দেখা দিয়া অৰ্থনৈতিক অসমতাই বিশেষকৈ গাঁও আৰু চহৰৰ মানুহৰ মাজত অসমতাৰ সৃষ্টি কৰিছিল।
(ঙ) চীনত কোনো কোনো সময়ত বিভিন্ন ক্ষেত্ৰ সমূহত মানৱ অধিকাৰ উলংঘন হোৱা পৰিলক্ষিত হৈছিল।
১২। চীনৰ দ্ৰুত অৰ্থনৈতিক বিকাশ হোৱা সত্ত্বেও তাত এতিয়াও কিছুমান অৰ্থনৈতিক প্ৰত্যাহ্বান চলি আছে। এই প্ৰত্যাহ্বান সমূহ কি কি ?
উত্তৰঃ দ্ৰুত অৰ্থনৈতিক বিকাশৰ পিছতো চীন কিছুমান প্ৰত্যাহ্বানৰ সম্মুখীন হব লগা হৈছে , ইয়াৰ ফলস্বৰূপে চীনৰ অৰ্থনীতিক আচনীয়ে প্ৰতিজন নাগৰিক সূক্ষ্ম দৃষ্টিকোণেৰে স্পৰ্শ কৰিবলৈ সক্ষম হোৱা নাই। এই ক্ষেত্ৰত লক্ষ্য কৰিলে দেখা যায় জনসংখ্যা দ্ৰুত গতিত বৃদ্ধি হাৰ, পাৰিপাৰ্শ্বিক অবক্ষয় আৰু দুৰ্নীতিৰ দৰে উপাদানবোৰে প্ৰত্যাহ্বান হিচাপে থিয় দিছে।
১৩। ইউৰোপীয় সংঘই প্ৰভাৱ বিস্তাৰ কৰা প্ৰধান ক্ষেত্ৰবোৰ কি কি ? বিশদ ভাৱে আলোচনা কৰা।
উত্তৰঃ ১৯৯১ চনৰ ছোভিয়েট ৰাছিয়াৰ পতনৰ পিছত ১৯৯২ চনত স্থাপন হোৱা ইউৰোপীয় সংঘই উৎকৃষ্ট আঞ্চলিক সংগঠন হিচাপে স্বীকৃতি লাভ কৰে। এই সংঘই অন্ত: ৰাষ্ট্ৰীয় ক্ষেত্ৰ খনত বিশেষকৈ অৰ্থনৈতিক, ৰাজনৈতিক আৰু সামৰিক দিশত এক বিৰল ভুমিকা পালন কৰে।
এই সম্পৰ্কে তলত দিয়া ধৰণে আলোচনা কৰা হল –
(ক) অৰ্থনৈতিক দিশত প্ৰভাৱ বিস্তাৰ: ইউৰোপীয় সংঘই ২০০৫ চনৰ ১২ বিলিয়ন ডলাৰতকৈ অধিক মুঠ ঘৰুৱা উৎপাদনৰ দ্বাৰা ইউৰোপীয় সংঘই বিশ্বৰ ভিতৰত এক বৃহৎতম অৰ্থনীতি হিচাপে স্বীকৃতি লাভ কৰে। ই আমেৰিকাতকৈ বিশ্ব বাণিজ্যৰ ক্ষেত্ৰত তিনিগুণ বেছি আছিল।
(খ) ৰাজনৈতিক ক্ষেত্ৰত প্ৰভাৱ বিস্তাৰ: ইউৰোপীয় সংঘই ৰাজনৈতিক আৰু ৰাজকীয় যন্ত্ৰণাৰ বিষয়ত ই গুৰুত্বপূৰ্ণভাৱে প্ৰভাৱ বিস্তাৰ কৰিছে। বিশেষকৈ ব্ৰিটেইন আৰু ফ্ৰান্সৰ স্থায়ী সদস্য ভূক্তি কৰণে ইউৰোপীয় সংঘত বাৰুকৈয়ে প্ৰভাব পেলাইছে। মানৱ অধিকাৰ আৰু পৰিবেশ অনুন্নত দিশ দুটা ওপৰত গুৰুত্ব প্ৰদান কৰিছে।
(গ) সামাজিক ক্ষেত্ৰত প্ৰভাৱ বিস্তাৰ: ইউৰোপীয় সংঘৰ সামৰিক প্ৰভাৱ আছিল লক্ষনীয়। বিশ্বৰ দ্বিতীয় শক্তিশালী শক্তি হিচাপে ইউৰোপীয় সংঘৰ সামৰিক শক্তিৰ পৰিচয় আছিল অতুলনীয়। কাৰণ ইউৰোপীয় সংঘৰ সামৰিক ক্ষেত্ৰত প্ৰচুৰ পৰিমাণে ধন বিনিয়োগ কৰিছিল। যাৰ ফলত মহাকাশ আৰু যোগাযোগ প্ৰযুক্তিত বিশ্বৰ দ্বিতীয় শ্ৰেষ্ঠ শক্তি হিচাপে চিনাকি পাইছিল।
Hi, I’m Dev Kirtonia, Founder & CEO of Dev Library. A website that provides all SCERT, NCERT 3 to 12, and BA, B.com, B.Sc, and Computer Science with Post Graduate Notes & Suggestions, Novel, eBooks, Biography, Quotes, Study Materials, and more.
Those questions and answers are very helpful for my study, thank you sir
Sir extra question answer dibo sun logote
COMING SOON