উইলিয়াম শ্বেইকছপীয়েৰ (William Shakespeare) ইংৰাজী সাহিত্যৰ অন্যতম সৰ্বশ্ৰেষ্ঠ কবি আৰু নাট্যকাৰ হিচাপে পৰিচিত। তেওঁৰ সৃষ্টি বিশ্বসাহিত্যৰ এক অমূল্য সম্পদ আৰু ইংৰাজী ভাষাৰ সৰ্বশ্ৰেষ্ঠ সাহিত্যকৰ্মৰ মাজত গণ্য কৰা হয়। উইলিয়াম শ্বেইকছপীয়েৰ বিশ্বসাহিত্যৰ অন্যতম প্ৰভাৱশালী আৰু প্ৰসিদ্ধ নাট্যকাৰ, কবি আৰু সাহিত্যিক হিচাপে পৰিচিত। তেওঁ ১৫৬৪ চনৰ ২৩ এপ্ৰিল তাৰিখে ইংলেণ্ডৰ ষ্ট্ৰাট্ফৰ্ড-আপন-এভন (Stratford-upon-Avon) নগৰত জন্ম গ্ৰহণ কৰিছিল। তেওঁক “ইংলেণ্ডৰ ৰাষ্ট্ৰীয় কবি” (England’s National Poet) আৰু “Bard of Avon” বুলি জনা যায়। শ্বেইকছপীয়েৰ নাটক, কবিতা, আৰু সাহিত্যকলা ক্ষেত্ৰত বিশেষ স্থান অধিকাৰ কৰিছে, আৰু তেওঁৰ সৃষ্টি আজিও বিশ্বৰ সাহিত্যমণ্ডলীত এক অভূতপূৰ্ব অৱদান হিচাপে বিবেচিত হয়। তেওঁৰ ৰচিত ৩৯ খন নাটক, ১৫৪ টা চনেট, আৰু বহুকেইটা কবিতা আধুনিক সাহিত্য তথা নাট্যকলাৰ ক্ষেত্ৰত অনুপ্ৰেৰণা যুগাই আহিছে।
তেওঁৰ নাটকসমূহ মূলতঃ শ্বেহেনশাহি, ইতিহাসভিত্তিক, প্ৰেমমূলক আৰু বিয়পি থকা গভীৰ মানৱীয় অনুভূতিৰ পৰিপুষ্ট। তেওঁৰ কিছু উল্লেখযোগ্য নাটকৰ ভিতৰত “Romeo and Juliet,” “Hamlet,” “Othello,” “Macbeth,” “King Lear,” “Julius Caesar,” “The Tempest,” “A Midsummer Night’s Dream” আদি উল্লেখযোগ্য। তেওঁৰ নাটকসমূহত জীৱন, সমাজ, মানৱস্বভাৱ, বিশ্বাসঘাতকতা, প্ৰেম, দুখ, মৃত্যু, আকাংক্ষা আদি বিষয়বস্তু কৌশলপূৰ্ণ ৰূপত ফুটাই তোলা হৈছে। শ্বেইকছপীয়েৰৰ নাটকসমূহত গভীৰ দাৰ্শনিক চিন্তা-চৰ্চাৰ উপৰিও ভাষাৰ অলংকাৰ, কাব্যিক সৌন্দৰ্য আৰু নাট্যশৈলীৰ অপূৰ্ব সংমিশ্ৰণ দেখা যায়।
উইলিয়াম শ্বেইকছপীয়েৰৰ (William Shakespeare) জীৱন আৰু সাহিত্যযাত্ৰা
ষ্ট্ৰেটফ’ৰ্ড-আপন-এভনত জন্মগ্ৰহণ কৰা শ্বেক্সপীয়াৰে ১৮ বছৰ বয়সত এন হাথাৱেক বিয়া কৰিছিল, আৰু তেওঁলোকৰ তিনিজন সন্তান আছিল—ছুজানা, হেমনেট আৰু জুদিথ। ১৫৮৫ৰ পৰা ১৫৯২লৈ লণ্ডনত তেওঁৰ সাহিত্যিক জীৱন আৰম্ভ হয়, য’ত তেওঁ এগৰাকী অভিনেতা, নাট্যকাৰ, আৰু নাট্য প্ৰতিষ্ঠান কিংছ মেন (Lord Chamberlain’s Men) ৰ অংশীদাৰ আছিল।
শ্বেক্সপীয়াৰে ১৫৮৯ৰ পৰা ১৬১৩ৰ ভিতৰত তেওঁৰ উল্লেখযোগ্য নাটকসমূহ ৰচনা কৰিছিল। প্ৰথম অৱস্থাত, তেওঁ প্ৰধানকৈ মিলনান্তক (Comedy) আৰু ইতিহাসমূলক নাট লিখি অতি জনপ্ৰিয়তা লাভ কৰে। তেওঁৰ কিছুমান উল্লেখযোগ্য মিলনান্তক নাট হ’ল এ মিডছামাৰ নাইট’চ ড্ৰীম (A Midsummer Night’s Dream), এছ ইউ লাইক ইট (As You Like It), টুয়েলফ্থ নাইট (Twelfth Night) আদি।
১৬০০ৰ পিছৰ পৰা শ্বেক্সপীয়াৰে বিয়োগান্তক (Tragedy) নাটৰ দিশে ধাবিত হয়, য’ত হেমলেট (Hamlet), কিং লীয়াৰ (King Lear), অ’থেলো (Othello), মেকবেথ (Macbeth) আদি নাটকে ইংৰাজী সাহিত্যত এক বিশেষ স্থান অধিকাৰ কৰিছে। এই নাটকসমূহ মানুহৰ মানসিক সংঘাত, নৈতিক দ্বন্দ্ব, প্ৰতিশোধ আৰু ক্ষমতাৰ অপব্যৱহাৰৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি ৰচিত।
তেওঁৰ জীৱনৰ অন্তিম সময়ত তেওঁ দ্য টেম্পেষ্ট (The Tempest), দ্য উইণ্টাৰ’স টেইল (The Winter’s Tale) আদি নাট লিখিছিল, যিবোৰ প্ৰায়শই ট্ৰেজিকমেডী (Tragicomedy) বা ৰোমাঞ্চ নাটৰ শ্ৰেণীত অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হয়।
উইলিয়াম শ্বেইকছপীয়েৰৰ (William Shakespeare) সাহিত্যকর্ম আৰু প্ৰভাব
শ্বেক্সপীয়াৰে ৩৮খন নাটক, ১৫৪টা চনেট, আৰু বহুতো আখ্যানমূলক কবিতা লিখিছিল। তেওঁৰ নাটসমূহ পৃথিৱীৰ প্ৰায় সকলো ভাষালৈ অনুবাদিত হৈছে আৰু আন কোনো নাট্যকাৰতকৈও বেছি সময় মঞ্চস্থ হৈছে। তেওঁৰ সাহিত্যৰ গভীৰতা, ভাষাৰ সৌন্দৰ্য, আৰু মানৱ জীৱনৰ অন্তৰ্নিহিত সত্যৰ প্ৰতিকৃতি বিশ্ব সাহিত্যৰ এক অনন্য সম্পদ।
তেওঁৰ জীৱনকালতে নাটকসমূহ সম্পূৰ্ণভাৱে শুদ্ধ ৰূপত প্ৰকাশ নাহিলেও ১৬২৩ চনত “ফাৰ্ষ্ট ফলিঅ’ (First Folio)” নামেৰে তেওঁৰ নাটসমূহ একত্ৰিত কৰি প্ৰকাশ কৰা হয়। তাত বেন জনছনে শ্বেক্সপীয়াৰক “সৰ্বকালৰ লেখক” হিচাপে বৰ্ণনা কৰে।
১৯শ আৰু ২০শ শতিকাত শ্বেক্সপীয়াৰৰ নাটসমূহৰ প্ৰতি নতুনকৈ উৎসাহ বৃদ্ধি পায়, বিশেষকৈ শিক্ষাক্ষেত্ৰ আৰু নাট্যকলাৰ বিভিন্ন ৰূপত। আজিও তেওঁৰ নাটক বিশ্বজুৰি মঞ্চস্থ হোৱাটো অবিৰত হৈ আছে। তেওঁ যিসকল মনীষীৰ প্ৰভাবত আছিল, সেইবোৰক নিজৰ শৈলীত সলনি কৰি তেওঁ এক নতুন সাহিত্যিক দিগন্ত সৃষ্টি কৰিছিল। শ্বেক্সপীয়াৰৰ কৰ্ম বিশ্ব সাহিত্যত যুগে যুগে অনুপ্ৰেৰণা হৈ থাকিব।
| নাম | উইলিয়াম শ্বেইকছপীয়েৰ (William Shakespeare) |
| জন্ম | ২৬ এপ্ৰিল, ১৫৬৪ |
| মৃত্যু | ২৩ এপ্ৰিল, ১৬১৬ |
| পেচা | নাট্যকাৰ, কবি, অভিনেতা |
উইলিয়াম শ্বেইকছপীয়েৰৰ (William Shakespeare) প্ৰাৰম্ভিক জীৱন
উইলিয়াম শ্বেইকছপীয়েৰ আছিল জন শ্বেইকছপীয়েৰ আৰু মেৰী শ্বেইকছপীয়েৰৰ সন্তান। জন শ্বেইকছপীয়েৰ নগৰ সমিতিৰ সদস্য তথা এজন গ্লোভাৰ আছিল, আৰু মেৰী শ্বেইকছপীয়েৰ আছিল এক ধনী খেতিয়কৰ জীয়াৰী। শ্বেইকছপীয়েৰৰ জন্ম ইংলেণ্ডৰ ষ্ট্ৰেটফ’ৰ্ড-আপন-এভনত হৈছিল, আৰু ১৫৬৪ চনৰ ২৬ এপ্ৰিলত তেওঁক খ্ৰীষ্টধৰ্মত দীক্ষিত কৰা হৈছিল। যদিও তেওঁৰ জন্মৰ প্ৰকৃত তাৰিখ নিশ্চিতভাৱে জনা নাযায়, তথাপি ২৩ এপ্ৰিলক তেওঁৰ জন্মদিন হিচাপে লোৱা হয় আৰু ছেইণ্ট জৰ্জ ডে’ৰ দিনটোত পালন কৰা হয়। তেওঁ আছিল নিজৰ ঘৰৰ আঠজন সন্তানেৰ ভিতৰত তৃতীয়, কিন্তু জ্যেষ্ঠ জীৱিত সন্তান।
উইলিয়াম শ্বেইকছপীয়েৰৰ (William Shakespeare) শিক্ষা জীৱন
উইলিয়াম শ্বেইকছপীয়েৰৰ শৈশৱৰ বিষয়ে সুনিশ্চিত নথি নথকিলেও, ইতিহাসবিদসকলে বিশ্বাস কৰে যে তেওঁ ষ্ট্ৰেটফ’ৰ্ডৰ কিংছ নিউ স্কুল নামৰ বিনামূলীয়া বিদ্যালয়ত শিক্ষাগ্ৰহণ কৰিছিল। যদিও আনুষ্ঠানিক উচ্চশিক্ষাৰ কোনো নথি নাই, তথাপি তেওঁৰ সাহিত্য আৰু নাট্যৰচনাত গভীৰ জ্ঞানৰ উপস্থিতি লক্ষ্য কৰা যায়।
উইলিয়াম শ্বেইকছপীয়েৰৰ (William Shakespeare) ব্যক্তিগত জীৱন
শ্বেইকছপীয়েৰ মাত্ৰ অঠৰ বছৰ বয়সত এন হাথাৱেক নামৰ এগৰাকী ছাব্বিশ বছৰীয়া মহিলাক বিবাহ কৰাই। বিবাহৰ ছমাহৰ পাছতেই তেওঁলোকৰ জীয়াৰী ছুজানাৰ জন্ম হয়। ইয়াৰ দুবছৰ পিছত তেওঁলোকৰ যঁমজ সন্তান হেমনেট আৰু জুদিথৰ জন্ম হয়। দুখজনকভাৱে, হেমনেট মাত্ৰ এঘাৰ বছৰ বয়সত মৃত্যু প্ৰাপ্ত হয়, আৰু ১৫৯৬ চনৰ ১১ আগষ্টত তেওঁক সমাধিস্থ কৰা হয়। এই ঘটনা শ্বেইকছপীয়েৰৰ জীৱনত গভীৰ প্ৰভাৱ পেলাইছিল, আৰু কিছুমান গবেষক মতে তেওঁ তেওঁৰ নাটকসমূহত এই ব্যক্তিগত দুৰ্ঘটনাৰ অভিজ্ঞতা ফুটাই তুলিছিল।
লণ্ডন আৰু উইলিয়াম শ্বেইকছপীয়ে (William Shakespeare) ৰ নাট্যজীৱন
শ্বেইকছপীয়েৰে ঠিক কেতিয়া লিখিবলৈ আৰম্ভ কৰিছিল, তাৰ নিশ্চিত তথ্য নাই, কিন্তু কিছুমান তথ্যই সূচাই যে তেওঁৰ অধিকাংশ নাটক ১৫৯২ চনত লণ্ডনৰ মঞ্চত স্থান পাইছিল। ১৫৯৪ চনৰ পৰা, তেওঁৰ নাটকসমূহ কেৱল শ্বেইকছপীয়েৰসহ কেইজনমান শিল্পীৰ মালিকানাধীন “লৰ্ড চেম্বাৰলেইনছ মেন” নামৰ দলটিয়ে মঞ্চস্থ কৰিবলৈ লৈছিল। অতি কম সময়ৰ ভিতৰত, এই দলটি লণ্ডনৰ অন্যতম শ্ৰেষ্ঠ নাট্যদল হৈ পৰে।
১৬০৩ চনত ৰাণী এলিজাবেথৰ মৃত্যু হোৱাৰ পিছত, নতুন ৰজা জেমচ ১ম এ দলটোক ৰাজকীয় মর্যাদা প্ৰদান কৰে আৰু ইয়াৰ নাম পৰিবৰ্তন কৰি “কিংছ মেন” ৰখা হয়। ১৫৯৪ চনত শ্বেইকছপীয়েৰৰ কিছুমান নাটক কোৱাৰ্টো সংস্কৰণত প্ৰকাশ পায়। ১৫৯৮ চনৰ ভিতৰত, তেওঁৰ নাম নাটক বিক্ৰীৰ বাবে এক অন্যতম আকৰ্ষণৰ ৰূপ ধাৰণ কৰে আৰু প্ৰথম পৃষ্ঠাতে প্ৰকাশিত হ’বলৈ ধৰে। নাট্যকাৰ হিচাপে খ্যাতি লাভ কৰাৰ পিছত, শ্বেইকছপীয়েৰে নিজেও নাটকত অভিনয় কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰে, লগতে আন বহুতো নাটকৰ অংশ হৈ পৰে।
শ্বেইকছপীয়েৰ (William Shakespeare) ৰ জীৱনৰ অন্তিম দিন আৰু মৃত্যু
শ্বেইকছপীয়েৰে ১৬০৬–১৬০৭ৰ পাছত নাট্য লিখন প্ৰায় এৰি দিয়ে আৰু ১৬১৩ৰ পিছত কোনো নাটক লিখা নাছিল। তেওঁৰ অন্তিম তিনিটা নাটক হয়তো জন ফ্লেট্চাৰৰ লগত যৌথভাৱে ৰচনা কৰা হৈছিল, যিয়ে শ্বেইকছপীয়েৰৰ পিছত কিংছ মেন দলৰ নাট্যকাৰৰ স্থান অধিকাৰ কৰিছিল।
২৩ এপ্ৰিল, ১৬১৬-ত শ্বেইকছপীয়েৰে মৃত্যুবৰণ কৰে, নিজ পত্নী আৰু দুই জীয়ৰীক এৰি থৈ যায়। তেওঁৰ জীয়াৰী চুজানাই ১৬০৭ চনত জন হল নামৰ চিকিত্সকক বিবাহ কৰে, আৰু মৃত্যুৰ কিছুদিন আগতে যুদিথে থমাছ কুইনীক বিয়া কৰে।
মৃত্যুৰ দুদিনৰ পিছত, শ্বেইকছপীয়েৰক হ’লী ট্ৰিনিটি চাৰ্চৰ চেনচেলত সমাধিস্থ কৰা হয়। তেওঁৰ সমাধিত থকা শিলালিপিত এখন অভিশাপ খোদিত আছে, যি ২০০৮ চনত গীৰ্জাঘৰৰ স্থানান্তৰণৰ সময়ত সাৱধানে এৰাই চলা হৈছিল:
Good frend for Iesvs sake forbeare,
To digg the dvst encloased heare.
Bleste be ye man yt spares thes stones,
And cvrst be he yt moves my bones.
(অসমীয়া অৰ্থ: হে বন্ধু, যীশুৰ শপত নিজক সম্বৰণ কৰা, ইয়াত আবদ্ধ হৈ থকা মাটি নাখান্দিবা। যিয়ে ইয়াক স্পৰ্শ নকৰে তেওঁ আশীৰ্বাদ পাঁওক, আৰু যিয়ে মোৰ হাড়ত হাত লগাই তাৰ গাত শাঁওপাত লাগক।)
১৬২৩ চনত নৰ্থ ৱালত শ্বেইকছপীয়েৰৰ এখন আৱক্ষ মূৰ্তি উন্মোচন কৰা হয়, য’ত তেওঁক নেষ্টৰ, ছক্ৰেটিছ, আৰু ভাৰ্জিলৰ সৈতে তুলনা কৰা হৈছে। সেই সময়ৰ পৰা সমগ্ৰ বিশ্বতে শ্বেইকছপীয়েৰৰ স্মৃতিচিহ্ন আৰু মূৰ্তি স্থাপন কৰা হৈছে, যিয়ে তেওঁৰ অপৰাজেয় প্ৰতিভাৰ সাক্ষ্য বহন কৰি আহিছে।
শ্বেইকছপীয়েৰ (William Shakespeare) ক লৈ সমালোচকৰ মতামত
“তেওঁ কোনো এক যুগৰ নহয়, বৰং সৰ্বকালৰ।”
— বেন জনছন
শ্বেইকছপীয়েৰে জীৱিতকালত পূজ্য কবিৰ সন্মান নাপালেও যথেষ্ট প্ৰশংসা লাভ কৰিছিল। ১৫৯৮ চনত সাহিত্যিক ফ্ৰান্সিছ মেৰেছ তেওঁক ইংৰাজ সাহিত্যিকসকলৰ মাজত মিলনান্তক আৰু বিয়োগান্তক উভয় নাটকতে “সৰ্বশ্ৰেষ্ঠ” বুলি অভিহিত কৰিছিল। কেমব্ৰিজৰ ছেইণ্ট জৰ্জ কলেজৰ পাৰনাছাছ নাটসমূহৰ লেখকসকলে তেওঁক চ’চাৰ, গ’ৱাৰ, স্পেঞ্চাৰৰ সমতুল্য স্থান দিয়ে। ফাৰ্ষ্ট ফলিঅ’ত বেন জনছনে তেওঁক “যুগপ্ৰাণ, আমাৰ মঞ্চৰ প্ৰশংসা, আনন্দ আশ্চৰ্য্য” বুলি বৰ্ণনা কৰিছিল।
১৭ শতিকাৰ ধ্ৰুপদী সাহিত্যৰ প্ৰভাৱ
১৭ শতিকাৰ শেষৰফালে ধ্ৰুপদী সাহিত্যৰ ধাৰণা অস্পষ্ট হৈ পৰে, আৰু সেই সময়ৰ সমালোচকসকলে শ্বেইকছপীয়েৰক জন ফ্লেট্চাৰ আৰু বেন জনছনতকৈ তলত স্থান দিয়ে। উদাহৰণস্বৰূপে, থমাছ ৰায়মাৰে কমিক আৰু ট্ৰেজেডী একেলগে মিহলি কৰাৰ বাবে শ্বেইকছপীয়েৰক ভৰ্ত্সনা কৰিছিল। যদিও, কবি জন ড্যাইডেনে শ্বেইকছপীয়েৰক অধিক প্ৰশংসা জনাই।
১৮ আৰু ১৯ শতিকাৰ উন্নতি
১৮শ শতিকাৰ পিছৰভাগত সমালোচকসকলে শ্বেইকছপীয়েৰৰ প্ৰতিভাক বেছি গুৰুত্ব দিয়ে। ১৮০০ চনৰ ভিতৰতে তেওঁ ইংলেণ্ডৰ জাতীয় কবিৰূপে প্ৰতিষ্ঠিত হয়। ১৯শ শতিকাত বিশ্বজুৰি তেওঁৰ নাটক আৰু সাহিত্যৰ কদৰ্যতা বৃদ্ধি পায়। ৰোমাণ্টিক যুগত কবি ছেমুৱেল টেইলৰ কলেৰিজে শ্বেইকছপীয়েৰৰ প্ৰশংসা কৰে, আৰু আগষ্ট ৱিলহেল্ম শ্বেলগেলে তেওঁৰ নাটকসমূহ জাৰ্মান ভাষালৈ অনুবাদ কৰে।
২০শ শতিকাত আধুনিক দৃষ্টিভংগী
২০শ শতিকাত নাট্যকাৰ, সমালোচক জৰ্জ বাৰ্ণাড শ্ব’ই শ্বেইকছপীয়েৰক প্ৰশংসা কৰা পৰিচয় “বাৰ্ডোলেট্ৰী” বুলি অভিহিত কৰে। তেখেতে মত প্রকাশ কৰে যে ইবছেনৰ প্ৰকৃতিবাদে শ্বেইকছপীয়েৰৰ নাটকৰ মূল্য কমাই তুলিছে। যদিও, টি. এস. ইলিয়টে বাৰ্ণাড শ্ব’ৰ বিপক্ষে মত প্রকাশ কৰি শ্বেইকছপীয়েৰৰ “পৌৰাণিকতা”ক আধুনিকতাবাদৰ প্ৰেক্ষাপটত শক্তিশালী কৰি তোলে।
শ্বেইকছপীয়েৰ (William Shakespeare) ক লৈ বিতৰ্ক
লিখনিৰ প্ৰকৃত লেখকতা
শ্বেইকছপীয়েৰৰ মৃত্যুৰ প্ৰায় ২৩০ বছৰৰ পিছত তেওঁৰ নামত থকা লিখনিসমূহ দৰাচলতে তেওঁ লিখিছিল নে নাই তাক লৈ বিতৰ্ক সৃষ্টি হয়। কিছুমানে ইয়াক ফ্ৰান্সিছ বেকন, খ্ৰিষ্টোফাৰ মাৰ্লো, বা এডৱাৰ্ড দে ভেৰেৰ লিখনি বুলি সন্দেহ কৰে, যদিও অধিকাংশ পণ্ডিতে ইয়াক প্ৰমাণিত সত্য হিচাপে নাচায়।
ধৰ্মীয় বিশ্বাস
কিছুমান পণ্ডিতৰ মতে শ্বেইকছপীয়েৰৰ পৰিয়াল কেথলিক আছিল, যদিও সেই সময়ত কেথলিক ধৰ্ম আইনবিৰূদ্ধ আছিল। তেওঁৰ নাটকৰ মাজত কেথলিক আৰু প্ৰতিবাদী উভয় দিশৰে সাক্ষ্য পোৱা যায়, কিন্তু ইয়াৰ প্ৰমাণিকৰণ কঠিন।
যৌন জীৱন আৰু ব্যক্তিগত জীৱন
শ্বেইকছপীয়েৰৰ যৌন জীৱনক লৈ যথেষ্ট বিতৰ্ক আছে। ১৮ বছৰৰ বয়সত তেওঁ ছাব্বিশ বছৰীয়া এন হাথাৱেক বিয়া কৰায়, যি সেই সময়ত গৰ্ভৱতী আছিল। কিছুমানে তেওঁৰ চনেটসমূহৰ ভিত্তিত তেওঁক উভগামী বুলি সন্দেহ কৰে, যদিও আন কিছুমানে ইয়াক বন্ধুত্বৰ বহি:প্ৰকাশ হিচাপে বিবেচনা কৰে।
শ্বেইকছপীয়েৰৰ শাৰীৰিক অৱয়ব
তেওঁৰ শাৰীৰিক অৱয়বৰ কোনো লিখিত বিৱৰণ নাই, আৰু তেওঁ নিজে কোনো প্ৰতিকৃতি অংকন কৰা নাছিল। এই বাবে তেওঁৰ প্ৰকৃত চিত্ৰ কেনেকুৱা আছিল সেই বিষয়ে বিভিন্ন ধৰণৰ মতামত সৃষ্টি হৈছে।
শ্বেইকছপীয়েৰ সময়ৰ সীমা অতিক্ৰম কৰি বিশ্ব সাহিত্যত এক অৱিস্মৰণীয় স্থান লাভ কৰিছে। যুগে যুগে বিভিন্ন দৃষ্টিভংগী আৰু সমালোচনা থাকিলেও, তেওঁৰ নাটক আৰু সাহিত্য আজিও বিশ্বৰ সাহিত্যত গুৰুত্বপূৰ্ণ অৱদান আগবঢ়াইছে।
শ্বেইকছপীয়েৰৰ নাটকৰ শ্ৰেণীবিভাজন
১৬২৩ চনত প্ৰকাশিত “ফাৰ্ষ্ট ফ’লিও” ত উইলিয়াম শ্বেইকছপীয়েৰৰ নাটকসমূহক কমেডী (মিলনান্তক), হিষ্ট্ৰী (ইতিহাসমূলক) আৰু ট্ৰেজেডী (বিয়োগান্তক)—এই তিনিটা শ্ৰেণীত বিভক্ত কৰা হৈছিল। কিন্তু ইয়াত “দ্য টু নোবল কিন্সমেন” আৰু “পেৰিক্লিছ, প্ৰিন্স অৱ টায়ৰা” অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হোৱা নাছিল। বিশেষজ্ঞসকলৰ মতে, এই নাটক দুটা শ্বেইকছপীয়েৰৰ দ্বাৰা আংশিকভাৱে ৰচিত বুলি ধৰা হয়, সেয়ে ইয়াকো তেওঁৰ ৰচনাৱলীত অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হয়।
নাটকৰ উপশ্ৰেণীবিভাজন
১. ৰোমাঞ্চ নাটক (Romance)
১৯ শতিকাৰ শেষভাগত এডৱাৰ্ড ড’ডেনে শ্বেইকছপীয়েৰৰ শেষৰ দিকৰ চাৰিখন কমেডীক “ৰোমাঞ্চ” হিচাপে আখ্যা দিয়ে। আন বহুতো পণ্ডিতৰ মতে, এই নাটকসমূহ “ট্ৰেজিকমেডী” বুলিও অভিহিত কৰিব পাৰি, যদিও “ৰোমাঞ্চ” নামটো অধিক জনপ্ৰিয়। এই নাটকসমূহ হৈছে—
- দ্য টেম্পেষ্ট *
- দ্য ৱিণ্টাৰ্ছ টেল *
- ছিম্বেলিন *
- পেৰিক্লিছ, প্ৰিন্স অৱ টায়াৰ *†
২. প্ৰব্লেম প্লে (Problem Plays)
১৮৯৬ চনত ফ্ৰেডেৰিক এছ বোৱাছে নিম্নলিখিত নাটকসমূহক “প্ৰব্লেম প্লে” হিচাপে বর্ণনা কৰে, কাৰণ ই একেৰাহে কমেডী বা ট্ৰেজেডী হিচাপে শ্ৰেণীবদ্ধ কৰিব নোৱাৰি—
- অল ইজ ৱেল দেট এণ্ডছ ৱেল ‡
- মীজাৰ ফৰ মীজাৰ ‡
- ট্ৰইলাছ এণ্ড ক্ৰেছিডা ‡
(অৱশ্যে হেমলেটক সকলোতে ট্ৰেজেডী হিচাপে গণ্য কৰা হয়।)
৩. আংশিকভাৱে ৰচিত নাটকসমূহ
বিশ্বাস কৰা হয় যে কিছু নাটক শ্বেইকছপীয়েৰৰ দ্বাৰা আংশিকভাৱে ৰচিত। সেইবোৰ হৈছে—
- হেনৰী ষষ্ঠ, প্ৰথম খণ্ড †
- হেনৰী অষ্টম †
- টাইটাছ এণ্ড্ৰোনিকাচ †
- টিমন অৱ এথেন্স †
- মেকবেথ †
- দ্য টু নোবল কিন্সমেন *†
- পেৰিক্লিছ, প্ৰিন্স অৱ টায়াৰ *†
শ্বেইকছপীয়েৰৰ নাটকৰ তালিকা
কমেডী (মিলনান্তক)
- অল ইজ ৱেল দেট এণ্ডছ ৱেল ‡
- এজ য়ু লাইক ইট
- দ্য কমেডী অৱ এৰ’ৰ্ছ
- লাভছ লেবাৰ্ছ লষ্ট
- মীজাৰ ফৰ মীজাৰ ‡
- দ্য মাৰ্ছেণ্ট অৱ ভেনিছ
- দ্য মেৰী ৱাইভছ অৱ ৱিণ্ডছ’ৰ
- এ মিডছামাৰ নাইট’স ড্ৰীম
- মাচ্চ এডো এবাউট নাথিং
- দ্য টেমিং অৱ দ্য শ্ৰিউ
- দ্য টেম্পেষ্ট *
- টুৱেলফ্থ নাইট
- দ্য টু জেণ্টলমেন অৱ ভেৰ’ণা
- দ্য টু নোবল কিন্সমেন *†
- দ্য ৱিণ্টাৰ্ছ টেল *
ইতিহাসমূলক (হিষ্ট্ৰী)
- কিং জন
- ৰিচাৰ্ড দ্বিতীয়
- হেনৰী চতুৰ্থ, প্ৰথম খণ্ড
- হেনৰী চতুৰ্থ, দ্বিতীয় খণ্ড
- হেনৰী পঞ্চম
- হেনৰী ষষ্ঠ, প্ৰথম খণ্ড †
- হেনৰী ষষ্ঠ, দ্বিতীয় খণ্ড
- হেনৰী ষষ্ঠ, তৃতীয় খণ্ড
- ৰিচাৰ্ড তৃতীয়
- হেনৰী অষ্টম †
ট্ৰেজেডী (বিয়োগান্তক)
- ৰোমিও এণ্ড জুলিয়েট
- কোৰিঅ’লেনাছ
- টাইটাছ এণ্ড্ৰোনিকাচ †
- টিমন অৱ এথেন্স †
- জুলিয়াছ ছিজাৰ
- মেকবেথ †
- হেমলেট
- ট্ৰইলাছ এণ্ড ক্ৰেছিডা ‡
- কিং লীয়েৰ
- অ’থেলো
- এণ্টনী এণ্ড ক্লিওপেট্ৰা
- ছিম্বেলিন *
শ্বেইকছপীয়েৰৰ অন্যান্য লিখনি
কবিতা
- শ্বেইকছপীয়েৰৰ চনেট
- ভেনাছ এণ্ড এডোনিছ
- দ্য ৰেপ অৱ লুক্ৰীছ
- দ্য পেশ্যনেট পিলগ্ৰিম
- দ্য ফিনিক্স এণ্ড দ্য টাৰ্টল
- এ লাভাৰ্ছ কমপ্লেইণ্ট
হেৰাই যোৱা নাটকসমূহ
- লাভছ লেবাৰ্ছ ৱোন
- দ্য হিষ্ট্ৰী অৱ কাৰ্ডেনিও †
অপ্ৰামাণিক ৰচনা
- আৰ্ডেন অৱ ফেভাৰ্শ্বেম
- দ্য বাৰ্থ অৱ মাৰ্লিন
- এডৱাৰ্ড তৃতীয়
- লোক্ৰিন
- দ্য লণ্ডন প্ৰোডিগেল
- দ্য প্যুৰিটান
- দ্য চেকেণ্ড মেইডেন্স ট্ৰেজেডী
- চাৰ জন ওল্ডকেছল
- থমাছ লৰ্ড ক্ৰমৱেল
- এ য়ৰ্কশ্বায়াৰ ট্ৰেজেডী
- ছৰ থমাছ ম’ৰে
উপসংহাৰ | Conclusion
উইলিয়াম শ্বেইকছপীয়েৰ বিশ্ব সাহিত্যৰ অন্যতম প্ৰভাৱশালী ব্যক্তিত্ব। তেওঁৰ নাটক, কবিতা আৰু সাহিত্যকীৰ্তি আজিও জীৱিত আৰু সমানভাৱে প্ৰাসংগিক। মানৱ জীৱনৰ গভীৰ অনুভূতি, সমাজ, ৰাজনীতি, প্ৰেম, দুখ-কষ্ট আদি বিষয়বস্তু তেওঁ তেওঁৰ কৃতিত নিখুঁতভাৱে উপস্থাপন কৰিছে। তেওঁৰ সৃষ্টি বিশ্ব সাহিত্যে এক অবিস্মৰণীয় স্থান অধিকাৰ কৰিছে আৰু যুগযুগান্তৰে মানুহক অনুপ্ৰেৰণা যোগাই আহিছে।
FAQ
1. উইলিয়াম শ্বেইকছপীয়েৰ কোন আছিল?
A: উইলিয়াম শ্বেইকছপীয়েৰ ১৬শ শতিকাৰ ইংলেণ্ডৰ এজন বিখ্যাত নাট্যকাৰ
2. শ্বেইকছপীয়েৰ কিমানখন নাটক লিখিছিল?
A: তেওঁ প্ৰায় ৩৯খন নাটক লিখিছিল।
3. শ্বেইকছপীয়েৰৰ আটাইতকৈ প্ৰসিদ্ধ নাটকসমূহ কি?
A: তেওঁৰ প্ৰসিদ্ধ নাটকসমূহৰ ভিতৰত “হেমলেট,” “ৰোমিঅ’ আৰু জুলিয়েট,” “মেকবেথ,” “অথেল্লো,” আৰু “কিং লীয়াৰ” অন্যতম।
4. শ্বেইকছপীয়েৰ কেতিয়া জন্ম হৈছিল?
উত্তৰ: তেওঁ ১৫৬৪ চনৰ ২৩ এপ্ৰিলত ইংলেণ্ডৰ ষ্ট্ৰেটফ’ৰ্ড-আপন-এভন (Stratford-upon-Avon)ত জন্মগ্ৰহণ কৰিছিল।
5. শ্বেইকছপীয়েৰক “Bard of Avon” বুলি কিয় কোৱা হয়?
A: তেওঁ ষ্ট্ৰেটফ’ৰ্ড-আপন-এভনতে জন্মগ্ৰহণ কৰাৰ বাবে আৰু তেওঁৰ সাহিত্যিক প্ৰতিভাৰ বাবে “Bard of Avon” (এভনৰ কবি) বুলি জনা যায়।
Read also: J.K Rowling Biography | জে. কে. ৰাউলিংৰ জীৱনী
My self Mahezubin Saikia. Working in Dev Library as a Content Writer. A website that provides all SCERT, NCERT 3 to 12, and BA, B.com, B.Sc, and Computer Science with Post Graduate Notes & Suggestions, Novel, eBooks, Health, Finance, Biography, Quotes, Study Materials, and more.
