মাহজাতীয় শস্য হৈছে ভাৰত তথা অসমৰ ৰন্ধন প্ৰণালীৰ এক অবিচ্ছেদ্য অংশ, যি এক স্বাস্থ্যকৰ আহাৰ পৰিকল্পনাৰ এক মুখ্য উপাদান। দাইল, এক টন স্বাস্থ্য উপকৃত গুণাগুণেৰে পৰিপূৰ্ণ ভাল মানদণ্ডৰ উদ্ভিদ প্ৰ’টিনৰ ভঁৰাল। অত্যন্ত সমৃদ্ধ পুষ্টিৰ থকা এনে এটা দাইল হ’ল অৰহৰ দাইল। এই প্ৰৱন্ধটিত অৰহৰ মাহজাতীয় শস্য সম্পৰ্কীয় স্বাস্থ্যজনিত উপকাৰিতাৰ Health Benefits of Pigeon pea বিষয়ে সাম্যক তথ্য বৰ্ণনা কৰা হৈছে।
Read Also: Health Benefits of Soybean Oil | চয়াবীন তেলৰ লাভালাভ
অৰহৰ কি? | What is Pigeon pea?
অৰহৰ আটাইতকৈ উপকাৰী মাহজাতীয় শস্য। ইয়াক সাধাৰণতে ইণ্ডোনেচিয়ান আৰু ভাৰতীয় ৰন্ধন প্ৰণালীত ব্যৱহাৰ কৰা হয়। কমেও ৩,৫০০ বছৰ আগতে ভাৰতীয় উপমহাদেশত ইয়াৰ ঘৰুৱাকৰণৰ পিছত, ইয়াৰ বীজ এছিয়া, আফ্ৰিকা আৰু লেটিন আমেৰিকাত এক সাধাৰণ খাদ্য হৈ পৰিছে। ডিম্বাকৃতিৰ আৰু সৰু মাহজাতীয় শস্যবোৰ মুগা, হালধীয়া আদি ৰঙৰ বিভিন্ন ৰঙত হয়। অৰহৰ হৈছে প্ৰ’টিনৰ এক ভাল উৎস। ই খাদ্যৰ এক স্বাস্থ্যকৰ। সুস্বাদু অৰহৰ স্বাস্থ্য বহুতো স্বাস্থ্য উপকাৰিতা আছে।
অৰহৰ সৈতে সম্পৰ্কিত বিভিন্ন ধৰণৰ আকৰ্ষণীয় স্বাস্থ্য লাভালাভ আছে, যাৰ ভিতৰত থাকিব পাৰে বিকাশ তৈয়াৰ কৰা, ৰক্তচাপ নিয়ন্ত্ৰণ কৰা, ৰক্তহীনতা প্ৰতিৰোধ কৰা, আৰু হৃদযন্ত্ৰৰ স্বাস্থ্য বৃদ্ধি কৰাৰ ক্ষমতা। ই হজম উন্নত কৰিব পাৰে, ওজন হ্ৰাস কৰাত সহায় কৰিব পাৰে, ৰোগ প্ৰতিৰোধ প্ৰণালী শক্তিশালী কৰিব পাৰে, শক্তি বৃদ্ধি কৰিব পাৰে, আৰু ইনফ্লেমমেটিঅ’ নাইকিয়া কৰিব পাৰে।
উদ্ভিদ বিৱৰণ | Plant description
অৰহৰ হৈছে Fabaceae পৰিয়ালৰ এক চিৰস্থায়ী জোপোহা যাক ইয়াৰ খোৱা ফলি আৰু বীজৰ বাবে উৎপন্ন কৰা হয়। টেট্ৰাৰ্চ টেপৰুটৰ সৈতে উদ্ভিদটো ১-২ মিটাৰ ওখ হয়। থিয় আৰু ৰিবড কাণ্ডৰ ব্যাস ১৫ চেমি। পাতবোৰ ট্ৰাইফলিয়েট, ওপৰৰ গাঢ় সেউজীয়া ৰঙত সলনি আৰু তলত ৰূপালী। উদ্ভিদে হালধীয়াৰ পৰা ৰঙা ফুল উৎপন্ন কৰে যি ১.২ চেমি – ১.৭ চেমি ব্যাসৰ হয় যি বীজৰ ফলি হিচাপে ফললৈ পৰিৱৰ্তিত হয়। ফলিবোৰ ৰৈখিক-আয়তাকাৰ, সেউজীয়া বা ৰঙা, ২-১৩ চেমি দীঘল আৰু ০.৫-১.৭ চেমি বহল। প্ৰতিটো পডত প্ৰায় নটা বীজ থাকে যি হৈছে চাবগ্লোবোজ – ব্যাস হিচাপে ৫ মিমি আকৃতিৰ উপবৃত্ত বাস্ক বা স্কুৱেৰিছ। বীজবোৰ বগা, ক্ৰীম, মুগা, ক’লা ৰঙৰ।
১০০ গ্ৰাম অৰহৰ দাইলৰ পুষ্টিৰ মূল্য | Nutritional value 100 g of Pigeon pea
| Energy | 569 kJ (136 kcal) |
| Carbohydrates | 23.88 g |
| Sugars | 3 g |
| Dietary fiber | 5.1 g |
| Fat | 1.64 g |
| Protein | 7.2 g |
| Vitamins | Quantity%DV† |
| Thiamine (B1) | 35%0.4 mg |
| Riboflavin (B2) | 14%0.17 mg |
| Niacin (B3) | 15%2.2 mg |
| Pantothenic acid (B5) | 14%0.68 mg |
| Vitamin B6 | 5%0.068 mg |
| Folate (B9) | 43%173 μg |
| Choline | 9%45.8 mg |
| Vitamin C | 47%39 mg |
| Vitamin E | 3%0.39 mg |
| Vitamin K | 23%24 μg |
| Minerals | Quantity%DV† |
| Calcium | 4%42 mg |
| Iron | 12%1.6 mg |
| Magnesium | 19%68 mg |
| Manganese | 27%0.574 mg |
| Phosphorus | 18%127 mg |
| Potassium | 12%552 mg |
| Sodium | 0%5 mg |
| Zinc | 11%1.04 mg |
অৰহৰ দাইলৰ ভিন্ন ভাষিক নাম | Different linguistics name of Pigeon pea
- ইংৰাজী ভাষাত: Congo pea, no eye pea, pigeon pea, red gram
- হিন্দী ভাষাত : arhar, tuvar
- অসমীয়া ভাষাত: arahar, mirai-maha
- বাংলা ভাষাত : arahar
- গুজৰাটী ভাষাত: tuver
- কান্নাড়াভাষাত: togari bele, togari kalu
- মালায়ালম ভাষাত: adhaki, tuvara
- মাৰাঠী ভাষাত: tur
- তামিল ভাষাত: adhaki, iruppuli, kaycci, tuvarai
- তেলুগু ভাষাত: adhaki, kandi, togari, tuvaramu
অৰহৰ জীৱবৈজ্ঞানিক শ্ৰেণীবিভাজন | Scientific classification of Pigeon pea
- Kingdom: Plantae
- Clade: Tracheophytes
- Clade: Angiosperms
- Clade: Eudicots
- Clade: Rosids
- Order: Fabales
- Family: Fabaceae
- Genus: Cajanus
- Species: C. Cajan
- Scientific name: Cajanus Cajan
অৰহৰ দাইলৰ স্বাস্থ্যজনিত উপকাৰিতা | Health Benefits of Pigeon pea
১. ৰক্তচাপ বজাই ৰাখে (Maintains blood pressure)
পটাছিয়াম হৈছে মুখ্য খনিজ যি অৰহৰ দাইলত পোৱা যায় যি ভেচোডিলেটৰ হিচাপে কাম কৰে, তেজ সংকুচিত হোৱা হ্ৰাস কৰে আৰু ৰক্তচাপ হ্ৰাস কৰে। যিসকলে উচ্চ ৰক্তচাপত ভুগি আছে তেওঁলোকে দৈনিক আহাৰত অৰহৰ মাহ যোগ দিব লাগে কিয়নো তেওঁলোক কাৰ্ডিওভাস্কুলাৰ ৰোগত আক্ৰান্ত হোৱাৰ সম্ভাৱনা যথেষ্ট।
২. বিকাশত সহায় কৰে (Assist in growth)
অৰহৰ দাইলবোৰ প্ৰ’টিনৰ পৰিমাণেৰে সমৃদ্ধ যি বিকাশৰ বাবে প্ৰয়োজনীয়। কোষ, কলা, পেশী আৰু হাড় গঠনৰ বাবে ই অত্যাৱশ্যকীয়। ই শৰীৰত আৰোগ্য প্ৰক্ৰিয়া আৰু কোষৰ পুনৰ্জন্মত সহায় কৰে। একাপ ৰন্ধা অৰহৰ দাইলত ১১ গ্ৰাম প্ৰ’টিন থাকে।
৩. ৰক্তহিনতা প্ৰতিৰোধ কৰে (Prevent anemia)
অৰহৰ দাইলত পৰ্যাপ্ত পৰিমাণত Folate পোৱা যায় যি গৰ্ভজাত ৰক্তহীনতা আৰু স্নায়ুনলীৰ ত্ৰুটি প্ৰতিহত কৰাত সহায় কৰে যি Folate ৰ অভাৱৰ ফলত হয়। এক কাপ অৰহৰ দাইল গ্ৰহণ কৰিলে দৈনিক অনুমোদিত ভিটামিনৰ প্ৰায় ১১০% প্ৰদান কৰে।
৪. প্ৰদাহ-প্ৰতিৰোধী গুণাগুণ (Anti-inflammatory properties)
জৈৱিক যৌগৰ উপস্থিতিৰ বাবে অৰহৰ বীজ, পাত প্ৰদাহৰ চিকিৎসাৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়। অৰহৰ দাইলৰ পেষ্টটো পাইলৰ চিকিৎসা হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হয়।
৫. ওজন হ্ৰাস কৰাত সহায় কৰে (Helps in losing weight)
অৰহৰ দাইলত কম পৰিমাণৰ কেলৰি, কলেষ্টেৰল আৰু সংপৃক্ত চৰ্বি থাকে যি ইয়াক স্বাস্থ্যকৰ কৰি তোলে। আহাৰৰ আঁহৰ উপস্থিতি দীঘলীয়া সময়ৰ বাবে পূৰ্ণ হৈ থাকে, বিপাকৰ হাৰ বৃদ্ধি কৰে আৰু ওজন বৃদ্ধিৰ সম্ভাৱনা হ্ৰাস কৰে। অৰহৰ দাইলত পোৱা পুষ্টিবোৰ চৰ্বি হিচাপে সংৰক্ষণ কৰাতকৈ ব্যৱহাৰযোগ্য শক্তিলৈ ৰূপান্তৰিত হয়।
৬. শক্তি বৃদ্ধি কৰে (Boost energy)
অৰহৰ দাইলত ভিটামিন B থাকে। Riboflavin আৰু Niacin য়েৰ কাৰ্বোহাইড্ৰেট বিপাক বৃদ্ধি কৰে, চৰ্বি সংৰক্ষণ প্ৰতিহত কৰে আৰু শক্তিৰ স্তৰ বৃদ্ধি কৰে। শুকান জলবায়ুত বাস কৰা লোকসকলৰ বাবে ই উপযুক্ত, শাৰীৰিক কাম যি দ্ৰুততাৰে শক্তি হ্ৰাস কৰে।
৭. ৰোগ প্ৰতিৰোধ ক্ষমতা (Immunity system)
পুষ্টি বোৰ বাহাল ৰাখিবলৈ, কেঁচা অৰহৰ দাইলবোৰ ভাল কিয়নো ৰন্ধাৰ সময়ত ২৫% পুষ্টি হেৰাই যায়। ৰন্ধা অৰহৰ দাইলে ৰোগ প্ৰতিৰোধ প্ৰণালী উন্নত কৰাত সহায় কৰে। ভিটামিন C-য়ে শ্বেত ৰক্ত কণিকা উৎপাদনত সহায় কৰে আৰু এণ্টিঅক্সিডেণ্ট হিচাপে কাম কৰে যি সামগ্ৰিক সুস্থতাৰ লগতে শক্তিশালী ৰোগ প্ৰতিৰোধ ক্ষমতা বৃদ্ধি কৰে।
৮. স্বাস্থ্যৱান হৃদযন্ত্ৰ (Healthy heart)
অৰহৰ দাইলত আহাৰৰ আঁহ, পটাছিয়াম আৰু নিম্ন কলেষ্টেৰল থাকে যি স্বাস্থ্যৱান হৃদযন্ত্ৰ বজাই ৰখাত সহায় কৰে। পটাছিয়ামে ৰক্তচাপ হ্ৰাস কৰি হৃদযন্ত্ৰৰ ওপৰত চাপ হ্ৰাস কৰে। আহাৰৰ আঁহে কলেষ্টেৰলৰ ভাৰসাম্য বজাই ৰাখে আৰু এথেৰোস্ক্লেৰোচিছ প্ৰতিৰোধ কৰে।
৯. পাচন স্বাস্থ্য (Digestive health)
অৰহৰ দাইলত আহাৰৰ আঁহ থাকে যি পাচন স্বাস্থ্য বজাই ৰখাৰ বাবে অত্যাৱশ্যকীয়। ফাইবাৰে শৌচত বৃহৎ পৰিমাণে যোগ দিয়ে আৰু চাপ হ্ৰাস কৰাৰ লগতে প্ৰদাহ হ্ৰাস কৰি অন্ত্ৰৰ চলাচল বৃদ্ধি কৰে। ই কোষ্ঠকাঠিন্য, ক্ৰেম্পিং, ফুলা আৰু ডায়েৰিয়া হ্ৰাস কৰে। আঁহে পুষ্টি শোষণৰ দক্ষতা বৃদ্ধি কৰে। অৰহৰ দাইলে এক কাৰ্যকৰী পাচন উদ্দীপক হিচাপে কাম কৰে।
১০. ডায়েবেটিচ ৰোগীৰ বাবে স্বাস্থ্যকৰ (Healthy For Diabetics)
ডায়েবেটিচ ৰোগীৰ আহাৰ পৰিকল্পনাত অৰহৰ দাইল এক অতি আৱশ্যকীয়, কিয়নো অৰহৰ দাইলৰ গ্লাইকেমিক সূচক হৈছে ২৯। জটিল কাৰ্ব আৰু আহাৰৰ আঁহৰ এক ভাল উৎস হোৱাৰ বাবে, অৰহৰ দাইলেবিপাক বৃদ্ধি কৰে আৰু আপোনাৰ শৰীৰক শক্তিৰ এক স্থিৰ যোগান প্ৰদান কৰে। G.I -ত কম খাদ্যই আপোনাক তৃপন্ন কৰি ৰাখে, হজম তপত কৰে আৰু ৰক্ত শৰ্কৰাৰ স্পাইক হ্ৰাস কৰে।
১১. হাড়ৰ স্বাস্থ্য (Bone Health)
কেলচিয়াম, ফছফৰাছ আৰু মেগনেছিয়ামৰ এক উৎকৃষ্ট উৎস হোৱাৰ বাবে অৰহৰ দাইল ডাঙৰ হোৱা শিশুৰ হাড় শক্তিশালী কৰে। ই বৃদ্ধ লোকসকলৰ হাড়ৰ সৰ্বোত্তম ঘনত্ব পুনৰ স্থাপন কৰে, এনেদৰে অষ্টিওপোৰোচিছৰ আশংকা হ্ৰাস কৰে।
ব্যৱহাৰ | Uses
ভাৰতত অৰহৰ দাইল হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হয়। এছিয়াৰ আন অংশত, টেম্পেহ বা টফু তৈয়াৰ কৰিবলৈ বীজ ব্যৱহাৰ কৰা হয়। অপৰিপক্ক বীজ আৰু ফলিবোৰ সতেজকৈ খোৱা হয় বা পাচলি হিচাপে চুপত যোগ দিয়া হয়। বীজবোৰ মাহজাতীয় শস্য হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হয় আনহাতে কুমলীয়া ফলিবোৰ পাচলি হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হয়। অৰহৰ দাইল সিজোৱা, সৌট কৰা, ভাপ তৈয়াৰ কৰা আৰু ভজাকৈও ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰি। ৰন্ধা চুপ, ষ্টু, তৰকাৰী, চছ, চালাড আৰু চাউলৰ প্ৰস্তুতিতো যোগ দিব পাৰি।
পাৰ্শ্বক্ৰিয়া | Side effects
অৰহৰ দাইল সকলোৱে খোৱাটো সুৰক্ষিত আৰু স্বাস্থ্যৰ ওপৰত কোনো প্ৰতিকূল পাৰ্শ্বক্ৰিয়া সৃষ্টি নকৰে। অৱশ্যে, বীন আৰু মাহজাতীয় শস্যৰ প্ৰতি যিকোনো এলাৰ্জিক প্ৰতিক্ৰিয়া থকা লোকসকলে ইয়াক পৰিহাৰ কৰিব লাগিব।
টোকা | Note
সেয়হে অৰহৰ দাইলৰ উপকাৰিতা Health Benefits of Pigeon pea আৰু অপকাৰীতা সমূহলৈ লক্ষ্য ৰাখি ইয়াক সঠিক ব্যৱহাৰ কৰা উচিত কিয়নো যিকোনো সামগ্ৰীৰে অত্যাধিক ব্যৱহাৰে আমাৰ স্বাস্থ্যৰ ক্ষতি কৰিব পাৰে। ওপৰত উল্লেখ কৰা সমূহ কেৱল তথ্যৰ আধাৰত সাধাৰণ জ্ঞানাৰ্থে যোগান ধৰা তথ্য। ৰোগ নিৰাময়ত ঔষধী ক্ষেত্ৰত অৰহৰ দাইল ব্যৱহাৰ কৰাৰ আগত চিকিৎসকৰ পৰামৰ্শ লোৱাটো বাঞ্ছনীয়।
সামৰণি | Conclusion
এই প্ৰৱন্টিৰ দ্বাৰা আপোনালোকে নিশ্চয় অৰহৰ দাইলৰ উপকাৰিতা Health Benefits of Pigeon pea সম্বন্ধে এক সাম্যক পৰিচয় পালে। অৰহৰ দাইলৰ উপকাৰিতা Health Benefits of Pigeon pea , ব্যৱহাৰ, উপাদান, ভিন্ন ভাষিক নাম, অপকাৰীতা তথা অনান্য গুণাগুণৰ বিষয়ে জানিবলৈ পালে। এইবোৰে আপোনাক উপকৃত কৰিব বুলি আশা কৰিলো।
FAQ
প্ৰশ্ন: অৰহৰ শস্যৰ সাধাৰণ নাম সমূহ কি কি?
উত্তৰঃ অৰহৰ শস্য সাধাৰণ নাম সমূহ হৈছে Angola Pea, Gungo Pea, Congo-Pea, Pigeon-Pea, No Eye Pea, Red Gram, Yellow Dhal, Puerto Rico Pea.
প্ৰশ্ন: অৰহৰ দাইলক হিন্দী ভাষাত কি বুলি কোৱা হয়?
উত্তৰঃ অৰহৰ দাইলক হিন্দী ভাষাত arhar, tuvar বুলি কোৱা হয়।
প্ৰশ্ন: অৰহৰ ব্যৱহাৰ পাৰ্শ্বক্ৰিয়া আছেনে?
উত্তৰঃ অৱশ্যে, বীন আৰু মাহজাতীয় শস্যৰ প্ৰতি যিকোনো এলাৰ্জিক প্ৰতিক্ৰিয়া থকা লোকসকলে অৰহৰ ব্যৱহাৰ পৰিহাৰ কৰিব লাগিব ইয়াৰ ব্যৱহাৰ তেনেসকলৰ লোকৰ বাবে পাৰ্শ্বক্ৰিয়া সৃষ্টি কৰিব পাৰে।
প্ৰশ্ন: অৰহৰ কোন পৰিয়ালৰ অন্তৰ্ভুক্ত উদ্ভিদ?
উত্তৰঃ অৰহৰ Fabales পৰিয়ালৰ অন্তৰ্ভুক্তমাহজাতীয় উদ্ভিদ।
প্ৰশ্ন: অৰহৰ বৈজ্ঞানিক নাম কি?
উত্তৰঃ অৰহৰ বৈজ্ঞানিক নাম হৈছে- Cajanus ca
Read Also: Health Benefits of Clove Oil | লং তেলৰ উপকাৰিতা
My self Mahezubin Saikia. Working in Dev Library as a Content Writer. A website that provides all SCERT, NCERT 3 to 12, and BA, B.com, B.Sc, and Computer Science with Post Graduate Notes & Suggestions, Novel, eBooks, Health, Finance, Biography, Quotes, Study Materials, and more.
