Gender and Violence Unit 3 যৌন হিংসা, College and University Answer Bank for BA, B.com, B.sc, and Post Graduate Notes and Guide Available here, Gender and Violence Unit 3 যৌন হিংসা Solutions to each Unit are provided in the list of UG-CBCS Central University & State University Syllabus so that you can easily browse through different College and University Guide and Notes here. Gender and Violence Unit 3 যৌন হিংসা Question Answer can be of great value to excel in the examination.
Gender and Violence Unit 3 যৌন হিংসা
Gender and Violence Unit 3 যৌন হিংসা Notes cover all the exercise questions in UGC Syllabus. The Gender and Violence Unit 3 যৌন হিংসা in India provided here ensures a smooth and easy understanding of all the concepts. Understand the concepts behind every Unit and score well in the board exams.
৪। বেশ্যাবৃত্তি ধাৰণাটো বহলাই আলোচনা কৰা।
উত্তৰঃ অতীজৰে পৰা প্ৰায় সকলো সমাজৰ বাবে বেশ্যাবৃত্তি এক সমস্যা ৰূপে দেখা দি আহিছে। বেশ্যাবৃত্তি সম্বন্ধে সংজ্ঞা আগবঢ়োৱাটো অতি কঠিন। জন এ. মেকিঅনিচ (John A. Macionis)ৰ মতে ‘যৌন সেৱা বা যৌন কাৰ্য বিক্ৰী কৰাই হ’ল বেশ্যাবৃত্তি’। কিন্তু এই সংজ্ঞাটিৰ দৃষ্টিভংগী অতি বহল। বেশ্যাবৃত্তিৰ সংজ্ঞাৰ সৈতে তিনিধৰণৰ নিৰ্ণায়ক সাঙুৰ খাই আছে আৰু সেইকেইটা হ’ল— ব্যভিচাৰ, অৰ্থৰ বিনিময় আৰু উভয় সংগীৰ মাজত আবেগৰ উদাসীনতা ৷ মেৰিয়ান ৱেবষ্টাৰ (Merriam Webster)-ৰ আইন সম্বন্ধীয় অভিধান অনুসৰি, বেশ্যাবৃত্তি মানে হ’ল ‘বিশেষভাৱে ধনৰ বিনিময়ত কৰা যৌন কাৰ্য বা যৌন সম্পৰ্কে আৰু ইয়াৰ সৈতে অপৰাধজনিত ঘটনা জড়িত হৈ থাকে’(১৯৯৬)।
ইলিয়ট আৰু মেৰিল (Elliot and Merrill) ৰ মতে বেশ্যাবৃত্তি হ’ল ধনৰ বিনিময় আৰু ব্যভিচাৰৰ ভিত্তিত বহুত লোকৰ সৈতে স্থাপন কৰা এক নিষিদ্ধ যৌন সংগম আৰু এই কাৰ্যত আবেগৰ উদাসীনতা জড়িত হৈ থাকে।
ভাৰতীয় দণ্ডবিধি আইন ১৮৬০ৰ ৩৭২ ধাৰা অনুসৰি ‘এগৰাকী মহিলাই ধন বা কোনো বস্তুৰ বিনিময়ত বহুত লোকৰ সৈতে যৌন সংগমৰ কাৰণে ধাৰলৈ নিজৰ শৰীৰ অৰ্পণ কৰা কাৰ্যই হ’ল বেশ্যাবৃত্তি’। সাধাৰণ অৰ্থত বেশ্যাবৃত্তি হ’ল নিজস্বতাক বিক্ৰীৰ বাবে প্ৰস্তুত কৰা অথবা নিজৰ সামৰ্থ অনুসৰি কোনো গুৰুত্বহীন কামৰ কাৰণে নিজক অৰ্পণ কৰা ৷
গতিকে বেশ্যাবৃত্তি হ’ল এক সেৱা, য’ত ধনৰ বিনিময়ত যৌন কাৰ্য কৰা হয় আৰু যিবোৰ লোক এই সেৱাৰ সৈতে জড়িত হৈ থাকে তেওঁলোকক বেশ্যা বুলি কোৱা হয়৷ ‘ৰাজহুৱা বেশ্যা’ হ’ল যিবোৰ মহিলাই পেচা অনুসৰি এই বৃত্তি গ্ৰহণ কৰে আৰু তেওঁলোকে বিক্ৰীৰ বাবে • নিজৰ শৰীৰ সকলো ধৰণৰ অথবা এক বিশেষ শ্ৰেণীৰ গ্ৰাহকক ভাড়াত দিয়ে। ই এক অপৰাধ কিয়নো কেতবোৰ সামাজিক সমস্যা বা অৱস্থাৰ বাবে বেশ্যাবৃত্তি গ্ৰহণ কৰে, যিবোৰ অৱস্থা তেওঁৰ নিয়ন্ত্ৰণৰ বাহিৰত৷ তদুপৰি এনে ধৰণৰ কাৰ্যৰ ফলত সমাজৰ নীতি-নিয়ম তথা মূল্যবোধৰ স্খলন হয়।
বেশ্যাবৃত্তিৰ আইনগত মর্যাদা ভিন্ন ৰাষ্ট্ৰত ভিন্ন ধৰণৰ দেখা যায়। কিছুমানত মৃত্যুৰ দৰে শাস্তি প্ৰদান কৰাৰ লগতে আন কিছুমান ৰাষ্ট্ৰত এনে বৃত্তি সম্পূর্ণ আইনসন্মত। ভালেসংখ্যক দেশত প্রাপ্তবয়স্কৰ মাজত এই বৃত্তি আইনসন্মত। কিন্তু ভাৰতবৰ্ষ, আর্জেণ্টিনা, ইছলাম ধৰ্মীয় দেশ তথা কমিউনিষ্ট দেশত বেশ্যাবৃত্তি আইনৰ দ্বাৰা নিষিদ্ধ ৷
নিম্ন উল্লিখিত ব্যৱস্থাৱলীৰ সহায়ত এই সমস্যা প্ৰতিৰোধ আৰু নিয়ন্ত্ৰণ কৰিব পৰা যায়
(ক) বিভিন্ন লোকক বিশেষকৈ মহিলাসকলক কৰ্ম সংস্থাপনৰ সা-সুবিধা প্ৰদানৰ দ্বাৰা এই সমস্যা নিয়ন্ত্ৰণ কৰিব পাৰি। ইয়ে তেওঁলোকক অর্থনৈতিকভাৱে আত্মনিৰ্ভৰশীল হোৱাত সহায় কৰিব ৷
(খ) সমাজৰ পৰা কুপ্ৰথাৰ প্ৰচলন বন্ধ কৰিব লাগে যিবোৰে বেশ্যাবৃত্তিৰ দৰে সমস্যা গঢ় লৈ উঠাত সহায় আগবঢ়ায়।
(গ) যৌন সম্বন্ধীয় অশ্লীল ভিডিঅ’, অশ্লীল চিন বা শিল্প বা আন বস্তুৰ প্ৰচলন বন্ধ কৰি দিব লাগে ৷
(ঘ) সকলোৱে পৰিয়ালৰ মাজত এক সুস্থ পৰিৱেশ গঢ়ি তুলিবলৈ চেষ্টা কৰিব লাগে ৷
৫। মানৱ সৰবৰাহ্ কি? মানৱ সৰবৰাহৰ কাৰণসমূহ কি কি আলোচনা কৰা।
উত্তৰঃ অক্সফোর্ড ইংৰাজী অভিধান মতে বস্তুৰ বেআইনীভাৱে বাণিজ্য বা বিক্ৰী কৰাই হ’ল সৰবৰাহ; আৰু মানৱ সৰবৰাহ ক্ষেত্ৰত ‘বস্তু’ মানে হ’ল মহিলা আৰু শিশু। মানৱ সৰবৰাহ পৃথিৱীৰ এক আটাইতকৈ ডাঙৰ অপৰাধ। সাধাৰণতে মহিলা আৰু ছোৱালী বা যুৱতীক বিভিন্ন কাৰণত সৰবৰাহ কৰা হয় যেনে—ব্যৱসায়িক ভিত্তিত যৌন সম্পর্ক, বলপুৰ্বকভাৱে বিবাহত আবদ্ধ কৰোৱা বিশেষকৈ সেইবোৰ ঠাইত য’ত লিঙ্গ অনুপাতৰ ক্ষেত্ৰত অসামঞ্জস্যতা দেখা যায় অৰ্থাৎ মহিলা আৰু পুৰুষৰ অনুপাত সমান নহয়। মহিলাৰ দৰে শিশুসকলকো বিভিন্ন কাৰণত সৰবৰাহ কৰা হয় যেনে উদ্যোগসমূহক শ্রমিক হিচাপে নিযুক্ত কৰিবলৈ, আনৰ ঘৰত লগুৱা হিচাপে, ভিক্ষা খুজিবলৈ তথা খেতিপথাৰত কাম কৰিবলৈ। তেওঁলোকৰ কিছুমানক উগ্রপন্থী হিচাপে বিদ্রোহী সংগঠনে ব্যৱহাৰ কৰা দেখা যায় ৷
সৰবৰাহ শব্দটোৰ সম্পৰ্কে বিভিন্নজনে বিভিন্ন ধৰণৰ সংজ্ঞা আগবঢ়াইছে। মানৱ অধিকাৰৰ সংযুক্ত ৰাষ্ট্ৰ আয়োগ (United Nations Commission, 2000)ৰ মতে, ‘ব্যক্তিৰ সৰবৰাহ মানে কোনো ব্যক্তিক ভয় দেখুৱাই, পলুৱাই, প্ৰতাৰণা বা শক্তি প্ৰদৰ্শন কৰি, বলপূৰ্বকভাৱে টকাৰ বিনিময়ত বা টকা নোহোৱাকৈ শ্রমিক বা লগুৱা হিচাপে, আন এক সমাজলৈ প্ৰেৰণ কৰা, নিযুক্তি দিয়াকে বুজিব পাৰি’ দ্য চাউথ এছিয়ান এছ’ছিয়েছন ফৰ ৰিজিয়নেল কোঅপাৰেশ্বন (The South Asian Association for Regional Cooperation, SAARC) – এ আগবঢ়োৱা সংজ্ঞা অনুসৰি ‘নিজৰ দেশৰ ভিতৰত বা দেশৰ বাহিৰত টকাৰ বিনিময়ত অথবা আন বস্তুৰ বিনিময়ত মহিলা আৰু শিশুক বেশ্যাবৃত্তিৰ বাবে ব্যক্তিৰ সন্মতি অবিহনে বা সন্মতিসহ এঠাইৰ পৰা আন ঠাইলৈ পঠিওৱা, কিনা বা বেচা কাৰ্যকে সৰবৰাহ বুজো’।
বৰ্তমানলৈ কোন মহিলা কোন ঠাঁইলৈ সৰবৰাহ কৰা হৈছে এই সম্পর্কে কোনো ধৰণৰ প্ৰহনযোগ তথ্য পোৱা নাযায়।
মানৱ সৰবৰাহৰ কাৰণসমূহ হ’ল —
(ক) অর্থনৈতিকভাৱে বঞ্চিত বা অর্থনৈতিক দুৰৱস্থা মানৱ সৰবৰাহৰ এক অন্যতম কাৰণ। দৰিদ্ৰতাৰ বাবেই বহুতো অভিভাৱকে তেওঁলোকৰ সন্তানক কিছু টকাৰ বিনিময়ত কিছুমান অপৰাধী দলৰ হাতত বিক্ৰী কৰি দিয়ে। তেওঁলোকৰ দৰিদ্ৰতাই এনে ধৰণৰ কাম কৰিবলৈ বাধ্য কৰায় ।
(খ) নিয়োগৰ অভাৱৰ ফলত বহুতো যুৱতী ভুৱা সংস্থাৰ দ্বাৰা বিপথে পৰিচালিত হয়। মানুহৰ মাজত সজাগতাৰ অভাৱ আৰু নিৰক্ষৰতাও ইয়াৰ মূল কারণ।
(গ) ভাৰতৰ কিছুমান ঠাইত বেনে হাৰিয়ানা, পাঞ্জাৱ আৰু ৰাজস্থান আদিত বিবাহৰ বাবে ছোৱালীৰ চাহিদা বেছি হোৱা বাবেও যুৱতীৰ সৰবৰাহ হয়।
(ঘ) চহৰসমূহত ঘৰুৱা বন কৰা মানুহৰ প্ৰয়োজন হয় আৰু এইটোও মানৱ সৰবৰাহৰ উল্লেখযোগ্য অৱদান আগবঢ়ার।
(ঙ) কিছুমান সামাজিক ব্যাধি যেনে— যৌতুক প্রথা, ছোৱালীৰ প্ৰতি নিম্নমানৰ দৃষ্টিভংগী, বাল্য বিবাহ, বেশ্যাবৃত্তি ইত্যাদিও মানৱ সৰবৰাহৰ অন্যতম কাৰণ।
(চ) পুলিচ প্ৰশাসন তথা আইন বলৱৎ কৰা অনুষ্ঠানসমূহৰ সুপ্ৰয়োগৰ অভাৱ।
৬। ধৰ্ষণৰ সাধাৰণ সংজ্ঞা কি? আলোচনা কৰা।
উত্তৰঃ ধৰ্ষণ এক প্ৰকাৰ যৌন আক্ৰমণ। সাধাৰণতে, এজন ব্যক্তিৰ অনুমতি ব্যতিত তাৰ লগত যৌন সংগম বা অইন কোনো ধৰণৰ যৌন অনুপ্ৰৱেশ ঘটনাক ধর্ষণ বুলি কোৱা হয়। ধৰ্ষণ শাৰীৰিক বলপ্রয়োগ, অন্যায়ভাৱে চাপ প্ৰদানৰ দ্বাৰা অপব্যৱহাৰৰ মাধ্যমত সংঘটিত হ’ব পাৰে । অনুমতি প্রদানত অক্ষম যেনে— কোনো অজ্ঞান, বিকলাংগ, মানসিক প্রতিবন্ধী তথা অপ্রাপ্তবয়স্ক ব্যক্তি এনেকুৱা কোনো ব্যক্তিৰ লগত যৌন মিলনত লিপ্ত হোৱাটো ধৰ্ষণৰ অন্তৰ্গত। ধৰ্ষণ শব্দটোৰ প্ৰতিশব্দ হিচাপে কেতিয়াবা কেতিয়াবা ‘যৌন আক্রমণ’ শব্দটিও ব্যবহৃত হয়। ধৰ্ষণৰ অভিযোগ, বিচাৰ আৰু শাস্তিপ্রদান বিভিন্ন শাসন ব্যৱস্থাত বিভিন্ন ধৰণৰ। আন্তর্জাতিকভাবে ২০০৮ চনত পুলিচৰ দ্বাৰা লিপিবদ্ধ ধৰ্ষণৰ হাৰ আছিল আজাৰবাইজানত প্ৰতি লাখত ০.২ আৰু বাতচোৱানাত প্ৰতি লাখত ১২.৯। গোটেই বিশ্বত প্রধানত পুৰুষৰ দ্বাৰা ধৰ্ষণ সংঘটিত হয়। অপৰিচিত ব্যক্তিসকলৰ দ্বাৰা ধৰ্ষণৰ ঘটনাতকৈ পৰিচিত ব্যক্তিৰ দ্বাৰা ধৰ্ষণৰ ঘটনাৰ সংখ্যা বহু বেছি, আৰু কাৰাগাৰত পুৰুষৰ দ্বাৰা পুৰুষ তথা নাৰীৰ দ্বাৰা নাৰী ধৰ্ষণৰ ঘটনাও সাধাৰণ কিন্তু এইধৰণৰ ধৰ্ষণ সম্ভৱত সকলোতকৈ কম আলোচিত ধৰ্ষণ বিলাকৰ অন্তৰ্ভুক্ত।
আন্তর্জাতিক সংঘাত বা যুদ্ধৰ সময়তো নিয়মতান্ত্ৰিকভাৱে তথা ব্যাপক হাৰত ধৰ্ষণ (যুদ্ধকালীন যৌন সহিংসতা আৰু যৌন দাসত্ব) ঘটিব পাৰে। এনে ধৰণৰ ঘটনাক মানৱতাৰ বিৰুদ্ধে অপৰাধ তথা যুদ্ধাপৰাধ হিচাপে চিহ্নিত কৰা হৈছে। ধৰ্ষণ গণহত্যাৰ এটি উপাদান হিচাপেও স্বীকৃত।
ধৰ্ষণৰ চিকাৰ ব্যক্তিসকল মানসিকভাৱে আঘাতপ্রাপ্ত হ’ব পাৰে আৰু আঘাত পৰৱৰ্তী চাপ দুৰ্বলতাত আক্ৰান্ত হ’ব পাৰে। ইয়াৰ উপৰিও ধৰ্ষণৰ ফলত গৰ্ভধাৰণ আৰু যৌন সংক্রামক ৰোগত আক্ৰান্ত হোৱাৰ লগতে গুৰুতৰভাৱে আহত হোৱাৰো সম্ভাৱনা থাকে। ইয়াৰ উপৰিও ধৰ্ষণৰ চিকাৰ হোৱা ব্যক্তি ধৰ্ষকৰ দ্বাৰা আৰু কোনো কোনো সমাজত ভুক্তভোগীৰ নিজ পৰিয়াল বা আত্মীয়-স্বজনৰ দ্বাৰা হিংস্ৰতাৰ চিকাৰ হ’ব পাৰে।
অধিকাংশ বিচাৰ ব্যৱস্থাত ধৰ্ষণ মানে কোনো ব্যক্তিৰ দ্বাৰা অইন কোনো ব্যক্তিৰ অনুমতি নোহোৱাকৈ তাৰ লগত যৌনসংগমত লিপ্ত হোৱা বা বেলেগ কোনোভাৱে তেওঁৰ দেহত যৌন অনুপ্ৰৱেশ ঘটোৱাক বুজায়। সময়ৰ লগত ধৰ্ষণৰ সংজ্ঞাৰ পৰিৱৰ্তন ঘটিছে। ভিন্ন ভিন্ন ঐতিহাসিক যুগ তথা ভিন্ন ভিন্ন সংস্কৃতিতো ধৰ্ষণৰ সংজ্ঞাৰ ক্ষেত্ৰত ভিন্নতা দেখা যায়। ১৯৭৯ চনৰ আগত আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰত কোনো পুৰুষক তেওঁৰ স্ত্ৰীক ধৰ্ষণ কৰাৰ বাবে অভিযোগ কৰিব পৰা নাছিল। ১৯৫০ ৰ দশকত আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰৰ কিছুমান ৰাজ্যত কোনো বগা নাৰী নিজৰ ইচ্ছাত কোনো কলা ব্যক্তিৰ লগত যৌনসংগমত লিপ্ত হ’লেও সেয়া ‘ধর্ষণ’ বুলি বিবেচনা কৰা হৈছিল৷
২০১২ চনৰ আগলৈকে যুক্তৰাষ্ট্ৰৰ ফেডাৰেল ব্যুৰো অফ ইনভেষ্টিগেচন (এফবিআই) ধর্ষণক কেৱল নাৰীসকলৰ বিৰুদ্ধে পুৰুষসকলৰ দ্বাৰা সংঘটিত এটি অপৰাধ হিচাপে বিবেচনা কৰিছিল৷ ২০১২ চনত সিহঁতে ধৰ্ষণৰ সংজ্ঞা হিচাপে “কোনো নাৰীৰ ইচ্ছাৰ বিৰুদ্ধে বলপূর্বক তাইৰ লগত যৌনসংগম”ৰ পৰিৱৰ্তিত ‘ভুক্তভোগীৰ অনুমতি নোহোৱাকৈ যোনি বা পায়ুত শৰীৰৰ কোনো অংশ বা কোনো বস্তুৰ দ্বাৰা অনুপ্ৰৱেশ বা অইন কোনো ব্যক্তিৰ যৌনাংগৰ দ্বাৰা মুখত অনুপ্ৰৱেশ’-ক গ্ৰহণ কৰে। পূৰ্বৱৰ্তী সংজ্ঞাটো ১৯২৭ চনৰ পৰা অপৰিৱৰ্তিত আছিল আৰু ইয়াক পুৰণি তথা সংকীৰ্ণ হিচাপে বিবেচনা কৰা হৈছিল। নতুন সংজ্ঞাটো গ্ৰহণ কৰি লয় যে, নাৰী তথা পুৰুষ উভয়ে ধৰ্ষক বা ধর্ষিতা হ’ব পাৰে আৰু কোনো বস্তুৰ দ্বাৰা ধৰ্ষণো ভুক্তভোগীৰ বাবে যোনিপথ, পায়ুপথত ধৰ্ষণৰ নিচিনাই কষ্টদায়ক হ’ব পাৰে। এফ বি আই আৰু গ্ৰহণ কৰে যে, ভুক্তভোগী মানসিক বা শাৰীৰিক অক্ষমতাৰ কাৰণত অনুমতি প্ৰদানত অক্ষম হ’ব পাৰে বা ভুক্তভোগীক মাদকদ্রব্যৰ দ্বাৰা অচেতনো কৰা হৈ থাকিব পাৰে। এভ বি আইৰ দ্বাৰা এই সংজ্ঞাটো গ্ৰহণ যুক্তৰাষ্ট্ৰৰ ফেডাৰেল বা ৰাজ্য ফৌজদাৰি আইনৰ কোনো পৰিৱৰ্তন ঘটোৱা নাই বা বিচাৰ ব্যৱস্থাতো কোনো প্ৰভাৱ পৰা নাই, বৰং ইয়াৰ উদ্দেশ্য আছিল গোটেই দেশত যেন সঠিকভাৱে ধৰ্ষণৰ অভিযোগ আছে।
কিছুমান দেশ বা বিচাৰ ব্যৱস্থা ধর্ষণ তথা যৌন আক্রমণক পৃথক হিচাপে চিহ্নিত কৰিছিল সিহঁত সাধাৰণতে কেৱল যোনিত লিংগ অনুপ্রবেশ বা কেৱল লিংগৰ মাধ্যমত অনুপ্রবে ধৰ্ষণ হিচাপে আৰু অন্যান্য ধৰণৰ অনৈচ্ছিক যৌনক্ৰিয়াক যৌন আক্রমণ হিচাপে কৰিছিল। উদাহৰণস্বৰূপে, স্কটলেন্ড (Scotland) কেৱল লিংগৰ দ্বাৰা সংঘটিত সম অনুপ্ৰৱেশকক ধর্ষণ হিচাপে চিহ্নিত কৰিছিল। ১৯৯৮ চনত ৰুৱাণ্ডাৰ বাবে গঠিত আন্তর্জাি অপৰাধ ট্রিবিউনেল “ধৰ্ষণক চাপ প্ৰদানৰ মাধ্যমত কোনো ব্যক্তিৰ ওপৰত সংঘটিত সৌদ প্ৰকৃতিৰ শাৰীৰিক আক্রমণ” হিচাপে সংজ্ঞায়িত কৰিছিল। কোনো কোনো ক্ষেত্ৰত বিচাৰ ব্যৱস্থাত ‘ধর্ষণ’ শব্দটো ব্যৱহাৰ নকৰি ‘যৌন আক্রমণ’ বা ‘অপৰাধমূলক যৌন আচৰণ শব্দবিলাক ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল।
পৰিসৰ যি কোনো লিংগ, বয়স, জাতি, সংস্কৃতি বা ধৰ্মৰ ব্যক্তি ধৰ্ষণৰ চিকাৰ হ’ব পাৰে। ধৰ্ষণক ভালেমান কিছু ধৰণত ভাগ কৰা হয়, যেনে— গণধর্ষণ, বৈবাহিক ধর্ষণ, অত্যাচাৰ ধৰ্ষণ, শিশু ধর্ষণ, কাৰাগাৰত ধৰ্ষণ আৰু যুদ্ধকালীন ধৰ্ষণ। দীর্ঘদিন ধৰি কোনো ধৰণৰ শাৰীৰিক ক্ষতিৰ চিকাৰ নহৈ কোনো ব্যক্তি ধৰ্ষণৰ চিকাৰ হ’ব পাৰে।
৭। ধৰ্ষণৰ প্ৰকাৰভেদ সমূহ কি কি আলোচনা কৰা।
উত্তৰঃ ধৰ্ষণ বা ধৰ্ষকক বিভিন্নভাৱে শ্রেণীবদ্ধ কৰা যায়। যেনে—– ঠিক কোনো পৰিস্থিতিত সেয়া হৈছে, বা যিয়ে চিকাৰ (নির্যাতিত) আৰু বৈশিষ্ট্য কি আছিল, যিয়ে অপৰাধী তেওঁৰ পৰিচয় বা বৈশিষ্ট্য কি, এই সকলোবোৰৰ ওপৰত ধৰ্ষণৰ নানাবিধ শ্রেণীবিন্যাস কৰা হয়। এই যি ধৰ্ষণৰ নানা শ্ৰেণী, ইয়াকে কোৱা হৈছে ধৰ্ষণৰ প্ৰকাৰভেদ বা ধৰণ। তলত উল্লেখ কৰা শ্ৰেণীবিভাগ কেৱলমাত্ৰ এটা ধৰ্ষণৰ বাবে প্ৰযোজ্য হ’ব, এনে নহয়। বৰং এই ধৰ্ষণ একেলগে শিশু ধর্ষণ, দলবদ্ধ শিশুধর্ষণ, দলবদ্ধ ধর্ষণ, কাৰাগাৰত ধৰ্ষণ আৰু অধীনকালীন ধর্ষণো অন্তর্ভুক্ত হ’ব পাৰে।
(ক) ডেট ধর্ষণঃ ডেট ধর্ষণ (Date Rape) হৈছে এনে এক ধৰণৰ ধৰ্ষণ, য’ত ধর্ষিতা অপৰাধীক আগৰ পৰাই পৰিচিত বা এই ধৰ্ষণ সাধাৰণতে নিজা গৃহত নহয়। ডেটিং ধর্ষণ দুই প্ৰকাৰ, Acquaintance rape আৰু আনটো হ’ল Drug facilitated sexual assault (DFSA) যি ডেটিং ধৰ্ষণৰ নিচিনা আন এটা ধৰ্ষণ, য’ত চিকাৰত (নির্যাতিত) ধৰ্ষক ইচ্ছা কৰি ড্ৰাগচ্ দি অচেতন বা তাইৰ শাৰীৰিক অৱস্থাৰ পৰিৱৰ্তন ঘটাই ধৰ্ষণ কৰে। এইক্ষেত্ৰত ধৰ্ষিতা ধৰ্ষণৰ আগত সন্মতি দিয়াৰ পৰিস্থিতিত নাথাকে। Acquaintance rape সংঘটিত যি দুজন মানুহৰ মাজত, সিহঁত মূলতঃ এজনে আনজনক চিনি পায়। সিহঁত নিজৰ কেৱল বন্ধু হিচাপে হয়তো সমাজত পৰিচয় দিয়ে, বা নিজৰ স্বামী-স্ত্ৰী হিচাপে পৰিচয় দিয়ে, এই সমস্যাটো পশ্চিমা সমাজ ব্যৱস্থাত ব্যাপক হাৰত বাঢ়িছে আৰু ইয়াক লুকায়িত ধর্ষণ হিচাপে বর্তমান উল্লেখ কৰা
(খ) গণ ধর্ষণঃ কেইজনমান মিলি (নূন্যতম তিনিজন) এজনৰ ওপৰত যদি ধৰ্ষণ কৰা হয়, তেন্তে তাক গণ ধর্ষণ বোলে। এইটো প্রায় সমগ্র বিশ্বতে দেখিবলৈ পোৱা যায়। গণ ধৰ্ষণত সাধাৰণতে মাজত ব্যৱহাৰ কৰা হয়, সাধাৰণতে ৰাতিৰ সময়ত কৰা হয় আৰু যৌন নির্যাতন একক ধৰ্ষণৰ তুলনাত গণ ধর্ষণত তীব্র হয়।
(গ) বৈবাহিক ধর্ষণঃ ইয়াক বৈবাহিক ধর্ষণ হিচাপে, স্ত্রী ধর্ষণ হিচাপে, স্বামীৰ ধৰ্ষণ হিচাপে, পার্টনাৰৰ ধৰ্ষণ হিচাপে অথবা অন্তৰংগ সংগীৰ যৌন আক্রমণ হিচাপে (intimate partner sexual assault (IPSA)) জনা যায়। গৱেষকসকলে দেখাইছে যে, অপৰিচিত মানুহৰ দ্বাৰা বলাৎকাৰতকৈ স্বামী/পার্টনাৰৰ দ্বাৰা বলাৎকাৰ হ’লে মানসিকভাৱে ক্ষতিৰ পৰিমাণ (মানসিকভাৱে বিপর্যস্ত/স্নায়ুৰোগ) বহু বেছি সময় থাকে ।
(ঘ) শিশু ধর্ষণঃ শিশুৰ ধৰ্ষণ শিশুৰ যৌন নির্যাতনৰ এটা অংশ। যদি কোনো শিশুৰ দ্বাৰা অথবা কিশোৰৰ দ্বাৰা কামটো কৰা হয়, তেনেহ’লে ইয়াক কোৱা হয় শিশুৰ প্ৰতি শিশুৰ যৌন নির্যাতন।
(ঙ) সংবিধিবদ্ধ ধর্ষণঃ কেন্দ্ৰীয় আৰু ৰাজ্যিক চৰকাৰ তৰুণ জনগোষ্ঠী’ক যৌন নিগ্ৰহৰ পৰা ৰক্ষা কৰাৰ বাবে বিভিন্ন সময়ত প্ৰচাৰ চলায়। এটা ধাৰণা সকলো সময়তে প্রচলিত যে, যিসকল নির্দিষ্ট বয়স সীমাৰ তলত, সিহঁতৰ যৌন সংগমৰ সন্মতি দিয়াৰ সক্ষমতা নাই। যি বয়সত ব্যক্তি সন্মতি দিবলৈ সক্ষম, সেই বয়সক কোৱা হয় সন্মতি দানৰ বয়সসীমা। যুক্তৰাষ্ট্ৰৰ আইন অনুযায়ী, কোনোবাই যদি নির্দিষ্ট বয়স হোৱাৰ আগতে বল প্রয়োগ কৰি যৌনকৰ্ম কৰে, তেনেহ’লে সেয়া বয়সসীমাৰ আইনক উলংঘন কৰা আৰু ইয়াক কোৱা হ’ব ‘সংবিধিবদ্ধ ধর্ষণ’।
(চ) কাৰাগাৰত ধৰ্ষণঃ যুক্তৰাষ্ট্ৰৰ ৰিপোর্ট অনুসৰি সিহঁতৰ কাৰাগাৰত ধৰ্ষণৰ শতকৰা পৰিমাণৰ ৩ৰ পৰা ১২ শতাংশলৈ লক্ষ্য কৰা গৈছে। যদিও কাৰাগাৰত যি ধৰ্ষণ হয়, সেয়া সমলিংগৰ মানুহৰ মাজত বেছি দেখা যায়। কাৰণ কাৰাগাৰত পুৰুষ আৰু নাৰীক নিশ্চয় বিভাজন কৰি ৰখা হয়। তথাপি সিহঁতক সমকামী কোৱা নাযাব। এই বিষয়টো পশ্চিমাবিশ্বৰ এইটো আংশিকভাৱে এই কাৰণত যে, যুক্তৰাষ্ট্ৰৰ কাৰাগাৰ যি গঠন, সেয়া কানাডা, অষ্ট্রেলিয়া আৰু ইউৰোপতকৈ বেলেগ। সিহঁত আক্ৰমণকাৰী (ধৰ্ষক) হয়, সিহঁত সাধাৰণতে কাৰাগাৰৰ আইন কক্ষৰ বাসিন্দা হয়।
(ছ) ধাৰাবাহিক ধৰ্ষণঃ এজন ব্যক্তিৰ দ্বাৰা ক্রমানুযায়ী যি ধর্ষণ হয়, সেয়া তুলনামূলকভাৱে বহু বেছি সময় ধৰি চলি থাকে আৰু তেওঁৰ চিকাৰৰ সংখ্যাও বাঢ়ি যাবলৈ ধৰে। এনেকুৱা বর্ণ (serial rape) বুলি কোৱা হয় ।
(জ) পৰিশোধকৃত ধর্ষণঃ ‘পৰিশোধকৃত ধৰ্ষণ’কে ‘শাস্তিমূলক ধর্ষণ’ অথবা ‘প্রতিশোধকৃত ধৰ্ষণ’ হিচাপে কোৱা যাব পাৰে। কোনোবাই যদি পৰিয়ালৰ পুৰুষসকলৰ প্ৰতি প্রতিশোধপৰায়ণ থাকে, তেনেহ’লৈ এইক্ষেত্ৰত কেইজনমান পুৰুষ মিলিত হৈ সেই পৰিয়ালৰ নাৰীক ধৰ্ষণ কৰা হয় ৷ যাৰ ফলত নির্যাতিতাৰ দেউতাক অথবা ভায়েকৰ প্ৰতি প্রতিশোধ লোৱা হৈছে বুলি ধৰা হয়। উপজাতি সকলৰ মাজত যুদ্ধ হ’লৈ প্ৰতিশোধ ল’বলৈও বহু সময়ত এনে ঘৃণা লগা কামটো কৰে ৷
(ঝ) যুদ্ধকালীন ধর্ষণঃ যুদ্ধত ধৰ্ষণ হৈছে এনে এক প্ৰকাৰ ধৰ্ষণ য’ত শাৰীৰিকভাৱে যুদ্ধকালীন সময়ত বিজয়ী সৈনিক, যোদ্ধা অথবা সাধাৰণ নাগৰিকৰ দ্বাৰা পৰাজিত শিবিৰৰ মহিলাসকলক ধৰ্ষণ কৰা হয় ৷ ইয়াত নাৰী অথবা বালিকাক জোৰপূৰ্বক বা যৌন দাসত্বত বাধ্য কৰোৱা হয়৷ যুদ্ধৰ সময়ত ধৰ্ষণ এটা স্নায়ুবিক যুদ্ধ হিচাপে পৰিগণিত হয়।
(ঞ) প্ৰতাৰণাৰ দ্বাৰা ধৰ্ষণঃ প্ৰতাৰণাৰ দ্বাৰা ধৰ্ষণ বুলিলে যদি প্ৰতাৰণাৰ মাধ্যমত (মিছা কথা কৈ) চিকাৰৰ সন্মতি আদায় কৰি উভয়ৰে যৌন মিলন হয় তাক বুজায়।
(ট) সংশোধনী ধৰ্ষণ আৰু হেফাজগত ধৰ্ষণঃ সংশোধনী ধর্ষণ মূলতঃ নৈতিক ভূমিকাক লংঘন কৰাৰ শাস্তিস্বৰূপ সমকামীসকলক লক্ষ্য কৰি কোৱা হয়। এই LGBT/এল জি বি টি মানুহৰ প্ৰতি বিশেষ কৰি লেচবিয়ানসকলৰ উদ্দেশ্যে এটা ঘৃণনীয় অপৰাধ।
হেফাজগত ধর্ষণ মূলতঃ বুজায়, কোনো প্ৰতিষ্ঠানৰ কৰ্মীৰ অধীনত থকাৰ সময়ত (যেনেহস্পিতাল কৰ্মী, পুলিচ, চৰকাৰী কৰ্মী) ধর্ষণ।
৮। এছ. টি. ডি (STD) ৰ প্ৰকাৰ কেইটা কি কি আৰু ই কেনেকৈ সংক্রমিত হয় লিখা।
উত্তৰঃ এছ. টি. ডি বিভিন্ন প্ৰকাৰৰ হ’ব পাৰে। তলত এই সম্পর্কে বর্ণনা কৰা হ’ল— ক্লোমাইডিয়াঃ এক নির্দিষ্ট প্ৰকাৰৰ বেক্টেৰিয়াৰ ফলত ক্লেমাইডিয়া হয়৷ ৰোগ নিয়ন্ত্রণ আৰু প্ৰতিৰোধ কেন্দ্ৰই বিশ্বস্ত উৎসটো উল্লেখ কৰে যে ইআমেৰিকানসকলৰ মাজত আটাইতকৈ সচৰাচৰ প্ৰতিৰ্বেদিত এছ. টি. ডি। ক্লেমাইডিয়া থকা বহুলোকৰ কোনো লক্ষণীয় লক্ষণ নাই। যেতিয়া লক্ষণবোৰ বিকশিত হয়, সেইবোৰত প্ৰায়ে অন্তর্ভুক্ত থাকে— যৌন সম্ভোগ বা প্ৰস্ৰাবৰ সময়ত বিষ, তলপেটত বিষ ইত্যাদি।
(খ) এইচ. পি. ভিঃ হিউমেন পেপিলোমা ভাইৰাছ (এইচ.পি.ভি) হৈছে এক ভাইৰাছ যাক অন্তৰংগ ছালৰ পৰা ছাললৈ বা যৌন সম্পৰ্কৰ জৰিয়তে এজন ব্যক্তিৰ পৰা আন এজনলৈ প্ৰেৰণ কৰিব পাৰি । ভাইৰাছটোৰ বিভিন্ন প্ৰকাৰ আছে। কিছুমান আনতকৈ বেছি বিপদজনক। এইচ. পি. ভি ৰ আটাইতকৈ সচৰাচৰ লক্ষণ হৈছে যৌনাঙ্গ, মুখ বা ডিঙিৰ আঁচিল। এইচ.পি. ভি সংক্ৰমণৰ কিছুমান প্ৰকাৰৰ ফলত কৰ্কট ৰোগ হ’ব পাৰে যাৰ ভিতৰত আছে, মুখৰ কৰ্কট গ্ৰীৱা, পেনাইল কৰ্কট, মলদ্বাৰৰ কৰ্কট ৰোগ।
যদিও এইচ. পি. ভি ৰ বেছিভাগ ক্ষেত্ৰত কৰ্কট ৰোগ নহয়, ভাইৰাছৰ কিছুমান প্ৰকাৰে আনবোৰতকৈ কৰ্কট ৰোগ হোৱাৰ সম্ভাৱনা অধিক। নেচনেল কেন্সাৰ ইনষ্টিটিউট স্ট্রাষ্টেড উৎসৰ মতে আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰত এইচ. পি. ভি সম্পৰ্কীয় কৰ্কট ৰোগৰ বেছিভাগ ঘটনা এইচ. পি. ভি ১৬ আৰু এইচ. পি. ভি ১৮ ৰ ফলত হয়।
এইচ. পি. ভি ৰ বাবে কোনো চিকিৎসা নাই। অৱশ্যে এইচ. পি. ভি সংক্রমণ প্রায়ে নিজে ঠিক হয়। এইচ.পি. ভি ১৬ আৰু এইচ.পি. ভি ১৮ সহ কিছুমান আটাইতকৈ বিপদজনক প্ৰকাৰৰ পৰা সুৰক্ষা দিবলৈ এটা ভেকছিনও উপলব্ধ আছে।
(গ) চিফিলিছ (Syphilis): চিফিলিছ হৈছে আন এক বেক্টেৰিয়া সংক্রমণ ৷ এইটো প্ৰায়ে ইয়াৰ প্ৰাৰম্ভিক পৰ্যায়ত অজ্ঞাত হৈ থাকে। দেখা দিয়া প্রথম লক্ষণটো হৈছে এটা সৰু ঘূৰণীয়া ঘাঁ, যাক চাংক্ৰী বুলি কোৱা হয়৷ ই যৌনাঙ্গ মলদ্বাৰে বা মুখত বিকশিত হ’ব পাৰে। ই বেদনাহীন কিন্তু অতি সংক্রামক। চিফিলিছৰ পিচত লক্ষণবোৰ জ্বৰ, মূৰৰ বিষ, গাঁঠিৰ বিষ, ওজন হ্রাস, চুলি সৰা। যদি চিকিৎসা কৰা নহয় পলম পৰ্যায়ৰ চিফিলিছৰ ফলত দৃষ্টিশক্তি হেৰুওৱা, শ্ৰৱণশক্তি হেৰুওৱা, স্মৃতিশক্তি হেৰুওৱা, মানসিক ৰোগ, মস্তিষ্ক বা মেৰুদণ্ডৰ, সংক্রমণ হৃদৰোগ, মৃত্যু । সকলো গৰ্ভৱতী মহিলাৰ বাবে চিফিলিছৰ পৰীক্ষা কৰাটো গুৰুত্বপূৰ্ণ।
(ঘ) এইচ.আই.ভি (HIV): ই ৰোগ প্ৰতিৰোধ প্ৰণালী ক্ষতিগ্রস্ত কৰিব পাৰে আৰু আন ভাইৰাছ বা বেক্টেৰিয়া সংক্ৰমিত হোৱা আৰু কিছুমান কৰ্কট ৰোগ হোৱাৰ আশংকা বৃদ্ধি কৰিব পাৰে। যদি চিকিৎসা কৰা নহয়, ইয়াৰ ফলত তিনি পৰ্যায়ৰ এইচ. আই. ভি হ’ব পাৰে, যাক এইডছ বুলি কোৱা হয়। কিন্তু আজিৰ চিকিৎসাৰদ্বাৰা এইচ.আই.ভি. থকা বহুলোকৰ কেতিয়াও এইডছ নহয় ৷ এইচ. আই. ভিৰ প্ৰাৰম্ভিক লক্ষণবোৰত অন্তৰ্ভুক্ত থাকিব পাৰে— জ্বৰ, ঠাণ্ডা, বিষ আৰু ফুলা লিম্ব নোড, ডিঙিৰ বিষ, ওকালি অহা, খজুতি।
এইচ. আই. ভি ৰ এতিয়ালৈকে কোনো চিকিৎসা নাই, কিন্তু ইয়াক নিয়ন্ত্ৰণ কৰিবলৈ চিকিৎসাৰ বিকল্প উপলব্ধ । আগতীয়া আৰু কাৰ্যকৰী চিকিৎসাই এইচ. আই. ভি থকা লোকসকলক এইচ. আই. ভি নোহোৱা লোকসকলৰ দৰে জীয়াই থকাত সহায় কৰিব পাৰে। সঠিক চিকিৎসাই এজন ব্যক্তিৰ যৌন সঙ্গীলৈ এইচ. আই. ভি সংক্ৰমিত হোৱাৰ সম্ভাৱনাও হ্ৰাস কৰিব পাৰে৷ দৰাচলতে চিকিৎসাই ব্যক্তি এজনৰ শৰীৰত এইচ. আই. ভি ৰ পৰিমাণ অজ্ঞাত স্তৰলৈ হ্রাস কৰিব পাৰে।
আগতীয়া ৰোগ নিৰ্ণয় আৰু চিকিৎসা প্ৰচাৰৰ বাবে, চিডিট্রিাষ্টেড উৎস পৰামৰ্শ দিয়ে যে ১৩ ৰ পৰা ৬৪ বছৰ বয়সৰ সকলোকে’ কমেও এবাৰ পৰীক্ষা কৰা হ’ব লাগে। এইচ. আই. ভিৰ উচ্চ বিপদাশংকা থকা লোকসকলক বছৰত কমেও এবাৰ পৰীক্ষা কৰিব লাগে, আনকি তেওঁলোকৰ লক্ষণ নাথাকিলেও। সকলো মুখ্য চহৰ আৰু বহুতো ৰাজহুৱা স্বাস্থ্যকেন্দ্ৰত
বিনামূলীয়া আৰু গোপনীয় পৰীক্ষা পোৱা যায়। স্থানীয় পৰীক্ষা সেৱা বিচাৰি উলিওৱাৰ বাবে এটা চৰকাৰী সঁজুলি ইয়াত উপলব্ধ । পৰীক্ষা আৰু চিকিৎসাৰ শেহতীয়া উন্নতিৰ সৈতে, এইচ. আই. ভিৰ সৈতে দীঘলীয়া আৰু স্বাস্থ্যৱান জীৱন যাপন কৰা সম্ভৱ।
(ঙ) গনোৰিয়া (Gonorrhea): গনোৰিয়া হৈছে আন এক সাধাৰণ বেক্টেৰিয়াৰ এছটিডি। ইয়াক ‘হাততালি’ (The clap) বুলিও কোৱা হয়। গনোৰিয়া থকা বহু লোকৰ কোনো লক্ষণ বিকশিত নহয়। কিন্তু যেতিয়া উপস্থিত থাকে, লক্ষণবোৰত অন্তৰ্ভুক্ত থাকিব পাৰে, লিংগ বা যোনিৰ পৰা বিভিন্ন ৰঙৰ স্ৰাব, প্ৰস্ৰাবৰ সময়ত বিষ, সঘনাই প্ৰস্ৰাব, যৌনাঙ্গৰ খজুতি, ডিঙি বিষ, যদি চিকিৎসা কৰা নহয়, গনোৰিয়াৰ ফলত মূত্ৰনলী, প্ৰষ্টেট গ্ৰন্থি বা অণ্ডকোষৰ সংক্ৰমণ শ্ৰেণীৰ প্ৰদাহজনিত ৰোগ, বন্ধ্যাত্ব আনকি এগৰাকী মাতৃয়ে গনোৰিয়া নৱজাতকক দিয়াটো সম্ভৱ।
(চ) পিউবিক উকুনি (কেঁকোৰা) (Pubic lice) (Crabs): কেঁকোৰা হৈছে পিউবিক উকুনিৰ আন এটা নাম। সেইবোৰ সৰু পোক যি আপোনাৰ পিউবিক চুলিৰ ওপৰত বাস কৰিব পাৰে। মূৰৰ উকুনি আৰু শৰীৰৰ উকুনিৰ দৰে ই মানুহৰ তেজ খায়। পিউবিক উকুনিৰ সচৰাচৰ লক্ষণবোৰৰ ভিতৰত আছে, যৌনাঙ্গ বা মলদ্বাৰৰ খজুতি। এইবোৰ মেগনিফাইং গ্লাচে চিনাক্ত কৰিব সহায় কৰে। যদি চিকিৎসা কৰা নহয়, ছালৰ পৰা ছালৰ সংস্পৰ্শ বা ভাগবতৰা কৰা কপোৰ, বিছনা বা টাৱেলৰ জৰিয়তে পিউবিক উকুনি আন লোকলৈ সংক্ৰমিত কৰিব পাৰে।
(ছ) ট্রাইকোমোনিয়াছি (Trichomoniasis): ট্রাইকোমোনিয়াচিছক ‘ট্রাইচ’ বুলিও কোৱা হয় ৷ এইটো এটা ক্ষুদ্র প্রটোজোয়ান জীৱৰ দ্বাৰা হয় যাক জননাংগৰ সংস্পৰ্শৰ জৰিয়তে এজন ব্যক্তিৰ পৰা আন এজনলৈ প্ৰেৰণ কৰিব পাৰি। চি.ডি.চিট্ৰাষ্টেড উৎসৰ মতে ট্ৰাইচ থকা এক তৃতীয়ংশৰো কম লোকৰ লক্ষণ বিকশিত হয়। যেতিয়া লক্ষণবোৰ বিকশিত হয়, সেইবোৰত অন্তৰ্ভুক্ত থাকিব পাৰে, যোনি বা লিংগৰ পৰা স্রাব বা খজুৱতি, যৌন সম্ভোগ, প্ৰস্ৰাব আদিৰ সময়ত বিষ।
(জ) হাৰপিছ (Herpes): হাৰপিছ হৈছে হাৰপিছ চিম্পলেক্স ভাইৰাছৰ (এইচ.এছ.ভি) সংক্ষিপ্ত নাম । ভাইৰাছটোৰ দুটা মুখ্য প্ৰকাৰ আছে, এইচ. এছ. ভি ১ আৰু এইচ. এছ.ভি ২। দুয়োটা যৌনভাৱে সংক্রমিত হ’ব পাৰে। এইটো এটা অতি সচৰাচৰ এছটিডি। চিডিচিয়ে অনুমান কৰিছে যে আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰত ১৪ ৰ পৰা ৪৯ বছৰ বয়সৰ ৬ জন বিশ্বস্ত উৎসৰ ভিতৰত ১ জনৰো অধিক লোকৰ হাৰপিছ আছে। এইচ. এছ. ভি ১ ৰ ফলত মুখ্যত মুখৰ হাৰপিছ হয়, যি ঠাণ্ডা ঘাঁৰ বাবে দায়বদ্ধ । অৱশ্যে মুখৰ যৌন সম্ভোগৰ বাবেই এই ভাইৰাছটো প্ৰেৰিত হ’ব পাৰে। হাৰপিছৰ আটাইতকৈ সচৰাচৰ লক্ষণ হৈছে ফোঁহা ঘাঁ। জননাংগৰ হাৰপিছৰ ক্ষেত্ৰত এইঘাঁবোৰ যৌনাঙ্গত বিকশিত হয়। হাৰপিছৰ ঘাঁ সাধাৰণতে কেইসপ্তাহমানৰ ভিতৰতে আৰোগ্য হয় ৷ প্ৰথম প্ৰাদুৰ্ভাৱ সাধাৰণতে আটাইতকৈ বেদনাদায়ক হয়। প্রাদুৰ্ভাৱ সাধাৰণতে সময়ৰ লগে লগে কম বেদনাদায়ক আৰু সঘনাই হৈ পৰে। হাৰপিছৰ প্ৰাদুৰ্ভাৱ নিয়ন্ত্ৰণ কৰাত আৰু হাৰপিছ ঘাঁৰ বিষ হ্ৰাস কৰাত সহায় কৰিবলৈ ঔষধ উপলব্ধ।
৯। ভাৰতত কন্যা ভ্রূণ গাণিতিক পৰিমাপক কি?
উত্তৰঃ ভাৰতত কন্যা ভ্রূণ হত্যা হৈছে আইনী পদ্ধতিৰ বাহিৰত কন্যা ভ্রূণৰ গৰ্ভপাত। প্রাকৃতিক লিংগ অনুপাত ১০৩ ৰ পৰা ১০৭ ৰ ভিতৰত বুলি ধাৰণা কৰা হয় আৰু ইয়াৰ ওপৰত থকা যিকোনো সংখ্যাক কন্যা ভ্রূণ হত্যাৰ পৰামৰ্শ হিচাপে গণ্য কৰা হয়৷ ভাৰতীয় লোকপিয়ল অনুসৰি ভাৰতত ০ ৰ পৰা ৬ বছৰ বয়সৰ লিংগ অনুপাত ১৯৬১ চনত প্ৰতি ১০০ গৰাকী মহিলাক ১০২.৪ পুৰুষৰ পৰা ১৯৮০ চনত ১০৪.২ লৈ, ২০০১ চনত ১০৭.৫ লৈ বৃদ্ধি হৈছে, ২০১১ চনত ১০৮.৯ লৈ।
শিশু লিংগ অনুপাত ভাৰতৰ সকলো পূব আৰু দক্ষিণ ৰাজ্যত স্বাভাৱিক প্ৰাকৃতিক পৰিসৰৰ ভিতৰত কিন্তু কিছুমান পশ্চিম আৰু বিশেষকৈ উত্তৰ-পশ্চিম ৰাজ্য যেনে মহাৰাষ্ট্ৰ, হাৰিয়ানা, জম্মু আৰু কাশ্মীৰত যথেষ্ট বেছি। পশ্চিমৰ ৰাজ্য মহাৰাষ্ট্ৰ আৰু ৰাজস্থান ২০১১ চনৰ লোকপিয়লত ১১৩, গুজৰাটত ১১২ আৰু উত্তৰ প্ৰদেশত ১১১ টা শিশু লিংগ অনুপাত পোৱা গৈছে।
ভাৰতীয় লোকপিয়লৰ তথ্যই সূচায় যে মহিলাৰ এটা বা দুটা সন্তান থাকিলে লিংগ অনুপাত দুর্বল হয়, কিন্তু অধিক সন্তান হোৱাৰ বাবে উন্নত হয়, যি হৈছে লিংগ-নির্বাচিত ‘বন্ধ কৰা অভ্যাস’ (জন্ম হোৱা লোকসকলৰ লিংগৰ ওপৰত আধাৰিত কৰি সন্তান জন্ম দিয়া বন্ধ কৰা)। ভাৰতীয় লোকপিয়লৰ তথ্যই লগতে সূচায় যে অস্বাভাৱিক লিংগ অনুপাত আৰু উন্নত আৰ্থসামাজিক স্থিতি আৰু সাক্ষৰতাৰ মাজত ইতিবাচক সম্পর্কে আছে। এইটো ভাৰতৰ যৌতুক প্ৰণালীৰ সৈতে সম্পর্কিত হ’ব পাৰে য’ত ছোৱালী এজনীক বিত্তীয় বোজা হিচাপে দেখা গ’লে যৌতুক মৃত্যু হয়। ১৯৯১, ২০০১ আৰু ২০১১ চনৰ লোকপিয়ল তথ্য অনুসৰি ভাৰতত গাঁওতকৈ নগৰীয়া শিশু লিংগ অনুপাত অধিক যাৰ অৰ্থ হৈছে ভাৰতত চহৰীয়া কন্যা ভ্রূণ হত্যাৰ অধিক প্রচলন। এই তথ্যবোৰে পৰামৰ্শ দিয়ে যে যৌন বাছনি হৈছে এক প্ৰথা যি কিছুমান অশিক্ষিত, দৰিদ্ৰ শ্ৰেণী বা ভাৰতীয় সমাজৰ এক নিৰ্দিষ্ট ধৰ্মৰ মাজত সংঘটিত হয়। এই উচ্চ লিংগ অনুপাতবোৰ কেৱল কন্যা ভ্রূণ হত্যাৰ ফলত হয় নে কিছুমান উচ্চ অনুপাত প্রাকৃতিক কাৰণৰ দ্বাৰা ব্যাখ্যা কৰা হয় তাক লৈ এটা বিতর্ক চলি আছে। ভাৰত চৰকাৰে প্ৰসৱপূৰ্ব যৌন স্ফীণিং আৰু কন্যা ভ্রূণ হত্যা নিষিদ্ধ আৰু শাস্তি দিবলৈ ১৯৯৪ চনত প্ৰাক্গৰ্ভধাৰণ আৰু প্ৰসৱ-পূৰ্ব ডায়গনষ্টিক টেকনিক আইন (পিচিপি-এনডিটি) গৃহীত কৰিছে। বৰ্তমান ভাৰতত ভ্রূণৰ লিংগ নিৰ্ধাৰণ কৰা বা যিকোনো লোকক প্ৰকাশ কৰাটো অবৈধ। অৱশ্যে কর্তৃপক্ষৰ দ্বাৰা পিচিপি এনডিটি আইন দুর্বলভাৱে বলবৎ কৰা হৈছে বুলি উল্লেখ আছে।
১০। উচ্চ লিংগ অনুপাতৰ প্ৰভাৱ সম্পৰ্কে আলোচনা কৰা ৷
উত্তৰঃ গৱেষকসকলে এটা গৱেষণাৰ পৰামৰ্শ দিয়ে যে ল’ৰা আৰু ছোৱালীৰ যিকোনো জন্মলিংগ অনুপাত যি সাধাৰণ ১০৫-১০৭ পৰিসৰৰ বাহিৰত থাকে, অপৰিহাৰ্যভাৱে লিংগ নির্বাচিত গর্ভপাতক বুজায়। এই পণ্ডিতসকলে দাবী কৰে যে জন্মৰ সময়ত লিংগ অনুপাত আৰু জনসংখ্যা দুয়োটাই মানুহৰ জনসংখ্যাত লক্ষণীয়ভাৱে স্থিৰ। স্বাভাৱিক পৰিসৰৰ পৰা জন্ম লিংগ অনুপাতত গুৰুত্বপূৰ্ণ বিচ্যুতি কেৱল হেৰফেৰ কৰিছে আৰু ইয়াক ব্যাখ্যা কৰিব পাৰি, সেয়া হৈছে লিংগ নির্বাচিত গর্ভপাত। এক বহুল ভাৱে উল্লেখ কৰা প্ৰবন্ধত, অমর্ত্য সেনে ইউৰোপ (১০৬) আৰু আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰৰ (১০৫+) জন্ম লিংগ অনুপাতক এছিয়াৰ (১০৭+) সৈতে তুলনা কৰিছিল আৰু যুক্তি দিছিল যে পূব এছিয়া, পশ্চিম এছিয়া আৰু দক্ষিণ এছিয়াত উচ্চ লিংগ অনুপাত অত্যাধিক মহিলা মৃত্যুৰ বাবে হ’ব পাৰে। সেনে গৱেষণাৰ ফালে আঙুলিয়াই দিছিল যিয়ে দেখুৱাইছিল যে যদি পুৰুষ আৰু মহিলাই একে ধৰণৰ পুষ্ঠি আৰু চিকিৎসা আৰু ভাল স্বাস্থ্য সেৱা প্ৰাপ্ত কৰে তেনেহ’লে মহিলাসকলৰ জীয়াই থকাৰ হাৰ উন্নত হয় আৰু এয়া হৈছে পুৰুষ যি হৈছে আনুবংশিকভাৱে ভংগুৰ যৌনতা। সেনে অতিৰিক্ত মহিলাৰ-পৰা ‘নিৰুদ্দেশ মহিলা’ বুলি অনুমান কৰিছিল যি এছিয়াত জীয়াই থাকিলহেঁতেন যদি ইয়াত ইউৰোপ আৰু আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰৰ দৰে পুৰুষৰ সৈতে মহিলাৰ অনুপাত একে হলহেঁতেন। সেনৰ মতে, দশকজুৰি উচ্চ জন্ম লিংগ অনুপাতৰ অৰ্থ হৈছে এছিয়াত ১১% মহিলাৰ হ্ৰাস বা ভাৰত, অন্যান্য দক্ষিণ এছিয়াৰ দেশ, পশ্চিম এছিয়া, উত্তৰ আফ্ৰিকা আৰু চীনৰ ৩ বিলিয়ন মিলিত জনসংখ্যাৰ পৰা ১০০ নিযুতৰো অধিক মহিলা সন্ধানহীন। ভাৰতৰ ল’ৰাৰ অগ্ৰাধিকাৰ উচ্চ লিংগ অনুপাতলৈ লৈ যায।
ভাৰতত এক শক্তিশালী ল’ৰাৰ অগ্ৰাধিকাৰ আছে আৰু ইয়াৰ ফলত মহিলাৰ জীৱনতকৈ পুৰুষৰ জীৱনক প্ৰাথমিকতা দিয়া উচ্চ লিংগ অনুপাত হয়। এই গ্ৰাফত এজনী সাধাৰণ ভাৰতীয় পৰিয়ালৰ কন্যা বা পুত্র সন্তান হ’বলৈ বিচৰাৰ মাজত থকা উদাসীনতাৰ বক্তৃতা দেখুওৱা হৈছে। বেছিভাগ পৰিয়াল পুত্ৰ জন্ম দিয়াত অধিক উপযোগিতা বিচাৰে সেয়েহে বক্ৰবোৰ ৱাই অক্ষত ওপৰলৈ থাকে ৷ যেতিয়া মহিলা এগৰাকী থকাটো অধিক ব্যয়বহুল হৈ পৰে তেতিয়া বাজেট বক্ৰই চুইন কৰিব লাগিব। প্রতিস্থাপন প্রভাৱটোৱে দেখুৱায় যে মানুহে প্রথম উদাসীনতা বক্ৰত A বিন্দুৰ পৰা দ্বিতীয় উদাসীনতা বক্র B পয়ন্টলৈ লৈ যায়। কন্যাৰ অতিৰিক্ত বিত্তীয় দায়বদ্ধতা অধিক ব্যয়বহুল হোৱাৰ বাবে তেওঁলোকে সামাজিক কাৰণত ইতিমধ্যে কম সংখ্যক মহিলাৰ পৰা আগৰ তুলনাত কম কন্যালৈ যায়। পুৰুষৰ সংখ্যা বৃদ্ধি হয় আৰু পৰিমাণৰ বিপৰীত বৃদ্ধি আৰু হ্ৰাসৰ ফলত উচ্চ লিংগ অনুপাত হয়। এইটো পৰিয়ালৰ একক আৰ্হিৰ ওপৰত আধাৰিত য’ত ঘৰটো আছে অৱশ্যে, পৰিয়ালবোৰৰ A একক আৰ্হিটোৱে যুক্তি দিয়ে যে পৰিয়াল এটাত মানুহৰ পছন্দ বেলেগ বেলেগ হয় আৰু তেওঁলোকৰ দৰদাম কৰাৰ ক্ষমতাৰ স্তৰ অনুসৰি সেইবোৰ সম্পাদন কৰিবলৈ সক্ষম হয়। ভাৰতত পুৰুষৰ মতামত-আৰু পৰিয়ালত দৰদাম কৰাৰ ক্ষমতাক অগ্ৰাধিকাৰ দিয়া পুৰুষতান্ত্রিক সমাজৰ বাবে একক আৰ্হিটো হোৱাৰ সম্ভাৱনা অধিক। ইয়াৰ অৰ্থ এইটো নহয় যে সকলো পৰিয়ালে এই আৰ্হিটো অনুসৰণ কৰে, কিন্তু তেওঁলোকৰ যথেষ্ট পৰিমাণে ইয়াৰ ফলত উচ্চ লিংগ অনুপাত হয়।
১১। কন্যা ভ্রূণ হত্যাৰ উৎস সম্পর্কে আলোচনা কৰা।
উত্তৰঃ কন্যা ভ্রূণ হত্যাৰ ১৯৯০ ৰ দশকৰ আৰম্ভণিতে সুলভ আল্ট্রাচাউণ্ড প্ৰযুক্তিৰ আগমন আৰু ভাৰতত ইয়াৰ ব্যাপক গ্ৰহণৰ সৈতে সম্পর্কিত। প্রসূতিৰ গৰ্ভাৱস্থাৰ ১২ সপ্তাহত বা ইয়াৰ পিচত এই আষ্ট্ৰাচনোগ্ৰাফী কৰিব পাৰি। এই মুহূৰ্তত ২০০১ চনৰ এক অধ্যয়ন অনুসৰি ৩/৪ টা ভ্রূণৰ লিংগ সঠিকভাৱে নিৰ্ধাৰণ কৰিব পাৰি। পুৰুষৰ বাবে শুদ্ধতা প্রায় ৫০ শতাংশ আৰু মহিলাৰ বাবে প্ৰায় ১০০ শতাংশ। যেতিয়া গৰ্ভধাৰণৰ ১৩ সপ্তাহৰ পিচত কৰা হয়, আল্ট্রাচনোগ্রাফীয়ে প্রায় ১০০ শতাংশ ক্ষেত্ৰত সঠিক ফলাফল প্ৰদান কৰে ৷
আল্ট্রাচাউণ্ড প্রযুক্তি ১৯৭৯ চনত চীন আৰু ভাৰতত আহিছিল, কিন্তু ভাৰতত ইয়াৰ সম্প্ৰসাৰণ লেহেম আছিল। ১৯৮০ ৰ দশকত ভাৰতৰ মুখ্য চহৰসমূহত প্ৰথমবাৰৰ বাবে আল্ট্রাচাউণ্ড যৌন বিচক্ষণতা প্রযুক্তি প্ৰৱৰ্তন কৰা হৈছিল, ১৯৯০ ৰ দশকত ভাৰতৰ নগৰাঞ্চলত ইয়াৰ ব্যৱহাৰ সম্প্ৰসাৰিত হৈছিল। আৰু ২০০০ ৰ দশকত ব্যাপক হৈ পৰিছিল ৷
কন্যা ভ্রূণ হত্যাৰ বাবে পৰিমাণৰ আকলন—
কন্যা ভ্রূণ হত্যাৰ আকলন বিভিন্ন গৱেষকৰ মতে বিভিন্ন হয়। এটা গোটে অনুমান কৰিছে যে ১৯৯০ ৰ দশকৰ পৰা ভাৰতত ১০ নিযুতৰো অধিক মহিলা ভ্রূণ অবৈধভাৱে গৰ্ভপাত কৰা হ’ব পাৰে আৰু কন্যা ভ্রূণ হত্যাৰ ফলত বছৰি ৫,০০,০০০ ছোৱালী হেৰুৱাই পেলোৱা হৈছিল। মেকফাৰ্চনে অনুমান কৰিছে যে ভাৰতত প্ৰতি বছৰে ১,০০,০০০ গৰ্ভপাত কেৱল ভ্রূণটো কন্যা হোৱাৰ বাবেই কৰা অব্যাহত থাকে।
১২৷ ভাৰতত কন্যা ভ্রূণ হত্যাৰ কাৰণসমূহ আলোচনা কৰা ৷
উত্তৰঃ যৌন নির্বাচিত গর্ভপাতৰ সম্ভাব্য কাৰণ হিচাপে বিভিন্ন তত্ত্বৰ প্ৰস্তাৱ দিয়া হৈছে। কিছুমান গৱেষকৰ দ্বাৰা সংস্কৃতিৰ অনুকূল, আনহাতে কিছুমানে সম্পদৰ বাবে পৃথক লিংগপক্ষপাতদুষ্ট প্ৰৱেশাধিকাৰৰ পক্ষপাতী। কিছুমান ডেমোগ্রাফাৰে প্রশ্ন কৰে যে লিংগ-নির্বাচিত গৰ্ভপাত বা শিশু হত্যাৰ দাবী সঠিক নেকি, কিয়নো মহিলাৰ জন্মৰ কম প্রতিবেদনে উচ্চ লিংগ অনুপাতও ব্যাখ্যা কৰিব পাৰে। প্ৰাকৃতিক কাৰণবোৰে কিছুমান অস্বাভাৱিক লিংগ অনুপাতও ব্যাখ্যা কৰিব পাৰে। ক্লাচেন আৰু উইঙ্কে ভাৰত আৰু চীনৰ উচ্চ লিংগ অনুপাতৰ পৰামৰ্শ দিয়ে।
(ক) সাংস্কৃতিক গুৰুত্বঃ পণ্ডিতসকলৰ এটা বিদ্যালয়ে পৰামৰ্শ দিয়ে যে কন্যা ভ্রূণ হত্যা ইতিহাস আৰু সাংস্কৃতিক পৃষ্ঠভূমিৰ জৰিয়তে দেখা যায়। সাধাৰণতে পুৰুষ কেঁচুৱাবোৰক প্রাধান্য দিয়া হৈছিল কিয়নো তেওঁলোকে শাৰীৰিক প্ৰসৱ আৰু অসফলতা প্ৰদান কৰিছিল। বিভিন্ন সামাজিক আৰু অৰ্থনৈতিক কাৰণত সাংস্কৃতিক নিয়মবোৰে পুৰুষ শিশুক মহিলা শিশুতকৈ মূল্য দিয়ে। সেই ক্ষেত্ৰত মহিলা ভ্রূণৰ নিৰ্বাচিত গর্ভপাত আটাইতকৈ সচৰাচৰ হয়। পুত্ৰ এজনক প্ৰায়ে ‘সম্পদ’ হিচাপে পছন্দ কৰা হয় কিয়নো তেওঁ পৰিয়ালটোক উপাৰ্জন আৰু সমৰ্থন কৰিব পাৰে। ছোৱালী এজনী ‘দায়বদ্ধতা’ কিয়নো তাই আন এটা পৰিয়ালৰ সৈতে বিবাহপাশত আৱদ্ধ হ’ব আৰু সেয়েহে তাইৰ মাক- দেউতাকক আর্থিক অৱদান নিদিব। তেতিয়া কন্যা ভ্রূণ হত্যা হৈছে এক পৃথক ৰূপত অব্যাহত ৰখা, কন্যা শিশু হত্যাৰ অভ্যাস বা কিছুমান পৰিয়ালৰ ছোৱালীৰ বাবে প্ৰসৱোত্তৰ স্বাস্থ্য সেৱা বন্ধ কৰা। তদুপৰি কিছুমান সংস্কৃতিত পুত্ৰসকলে বৃদ্ধ বয়সত তেওঁলোকৰ পিতৃ-মাতৃৰ যত্ন ল’ব বুলি আশা কৰা হয়। এই কাৰকবোৰ শিশুলিংগ অনুপাতৰ ওপৰত ৰোগৰ প্ৰভাৱৰ দ্বাৰা জটিল হয়, য’ত সংক্ৰামক আৰু অসংক্রামক ৰোগে পুৰুষ আৰু মহিলাক পৃথকভাৱে প্ৰভাৱিত কৰে ৷
(খ) সম্পদৰ বাবে পৃথক লিংগযুক্ত প্ৰৱেশাধিকাৰঃ জন্মলিংগ অনুপাত আৰু অন্তর্নিহিত কন্যা ভ্রূণ হত্যাৰ কিছু তাৰতম্য সম্পদ পৃথক প্ৰৱেশাধিকাৰৰ বাবে হ’ব পাৰে ৷ মেকফাৰ্চনে উল্লেখ কৰাৰ দৰে পুৰুষ আৰু মহিলা শিশুৰ মাজত লিংগ হিংসা আৰু খাদ্য, স্বাস্থ্যসেৱা, টিকাকৰণৰ প্ৰৱেশাধিকাৰত গুৰুত্বপূৰ্ণ পাৰ্থক্য থাকিব পাৰে। ইয়াৰ ফলত ছোৱালীৰ মাজত উচ্চ নৱজাতক আৰু শৈশৱৰ মৃত্যু হয়, যাৰ ফলত লিংগ অনুপাতৰ পৰিৱৰ্তন হয় । সম্পদ পৃথক, লিংগগত প্ৰৱেশাধিকাৰ আৰ্থ-সামাজিক স্থিতিৰ সৈতে দৃঢ়ভাৱে সম্পর্কিত যেন লাগে ৷ বিশেষকৈ দৰিদ্ৰ পৰিয়ালবোৰক কেতিয়াবা খাদ্য ৰেচন কৰিবলৈ বাধ্য কৰা হয়, কন্যাসকলে সাধাৰণতে পুত্ৰতকৈ কম প্রাথমিকতা লাভ কৰে। অৱশ্যে ক্লাচেনৰ ২০০১ চনৰ অধ্যয়নত প্ৰকাশ পাইছিল যে দৰিদ্ৰ পৰিয়ালবোৰত এই প্রথা কম সচৰাচৰ হয়, কিন্তু অলপ কম দৰিদ্ৰ পৰিয়ালত নাটকীয়ভাৱে বৃদ্ধি পায়। ক্লাচেন আৰু উইংকৰ ২০০৩ চনৰ অধ্যয়নত পৰামৰ্শ দিয়া হৈছে যে আটাইতকৈ দৰিদ্ৰ পৰিয়ালবোৰ সাধাৰণতে সাংস্কৃতিক প্রত্যাশা আৰু নিয়মৰ দ্বাৰা কম আবদ্ধ আৰু মহিলাসকলৰ প্ৰয়োজনীয়তাৰ বাবে পৰিয়ালৰ উপাৰ্জনকাৰী হোৱাৰ অধিক স্বাধীনতা থাকে ৷
লোপেজ আৰু ৰুজিকাই দেখিলে যে, যেতিয়া একে সম্পদ দিয়া হয়, মহিলাসকলে শৈশৱৰ পিচত জীৱনৰ সকলো স্তৰত পুৰুষক অতিক্ৰম কৰে। অৱশ্যে বিশ্বব্যাপী সম্পদবোৰ সদায়ে সমানভাবে আৱন্টন কৰা নহয়৷ সেয়েহে, কিছুমান পণ্ডিতে যুক্তি দিয়ে যে স্বাস্থ্যসেৱা, শিক্ষা আৰু পুষ্টিৰ দৰে সম্পদৰ প্ৰৱেশাধিকাৰ বৈষম্যই পৃথিৱীৰ কিছুমান ঠাইত দেখা পোৱা উচ্চ লিংগ অনুপাতত কমেও এক সৰু ভূমিকা পালন কৰে।
(গ) যৌতুক প্রথাঃ যদিও যৌতুক প্ৰণালী আইনীভাৱে ১৯৬১ চনৰ যৌতুক নিষিদ্ধকৰণ আইনৰ সৈতে সমাপ্ত হৈছিল, পৰিয়ালবোৰ নিৰীক্ষণ কৰাৰ অসম্ভৱতা আৰু দুৰ্নীতিৰ পচলনৰ ফলত সমগ্ৰ ভাৰততে ইয়াৰ ধাৰাবাহিকতা অব্যাহত আছে। যৌতুক হৈছে বিবাহৰ সময়ত কইনাৰ পৰিয়ালৰ পৰা দৰাৰ পৰিয়ালক পৰিশোধ কৰা ধন। ইয়াক প্ৰায়ে সামাজিকভাৱে স্তৰযুক্ত একগামী সমাজত পোৱা যায়, যিবোৰ অৰ্থনৈতিকভাৱে জটিল আৰু য’ত মহিলাৰ তুলনা
মূলকভাৱে কম উৎপাদনশীল ভূমিকা থাকে। যোৱা ছয় দশক ধৰি ভাৰতত ডাউৰি বাঢ়ি আহিছে আৰু ১৯২১ ৰ পৰা ১৯৮১ চনৰ ভিতৰত বাৰ্ষিক ১৫ শতাংশ বৃদ্ধি পাইছে। এই অংশীদাৰীত্বত মহিলাসকলক কম মূল্য দিয়া হয় আৰু সেয়েহে পুৰুষে অনা লাভালাভ প্রাপ্ত কৰাৰ বাবে তেওঁলোকক পৰিশোধ কৰিবলৈ কোৱা হয়।
এই প্ৰণালীৰ জৰিয়তে সৃষ্টি কৰা শক্তিৰ পদানুক্ৰম আৰু বিত্তীয় দায়বদ্ধতাই কন্যা ভ্রূণ হত্যা আৰু উচ্চ পুত্ৰ পছন্দৰ দৰে কামবোৰ স্থায়ী কৰাত সহায় কৰে ৷
(ঘ) ভাৰতত দুৰ্বল সামাজিক সুৰক্ষা ব্যৱস্থাঃ এই পুৰুষৰ পছন্দৰ আন এটা কাৰণ হৈছে পুত্ৰ জন্ম দিয়াৰ অৰ্থনৈতিক লাভালাভ আৰু এজনী কন্যা সন্তান জন্ম দিয়াৰ ব্যয়ৰ ওপৰত আধাৰিত। ভাৰতত এক অতি সীমিত সামাজিক সুৰক্ষা ব্যৱস্থা আছে সেয়েহে পিতৃ-মাতৃয়ে তেওঁলোকৰ ভৱিষ্যত নিশ্চিত কৰিবলৈ আৰু বৃদ্ধ বয়সত তেওঁলোকৰ যত্ন ল’বলৈ তেওঁলোকৰ পুত্ৰৰ ফালে চায়। কন্যাসকল দায়বদ্ধ, কাৰণ তেওঁলোকে বিয়া হোৱাৰ পিচত আন এটা পৰিয়াললৈ যাব লগা হয় আৰু তেওঁলোকে নিজৰ পিতৃ-মাতৃৰ যত্ন ল’ব নোৱাৰে।
১৩৷ ভাৰতবৰ্ষত সংঘটিত হোৱা কন্যা ভ্রূণ হত্যা সম্পর্কে এখন ৰচনা প্ৰস্তুত কৰা ৷
উত্তৰঃ ভাৰতত মহিলা আৰু ছোৱালীৰ বৈষম্যৰ ক্ষেত্ৰত কন্যা ভ্রূণ হত্যা হৈছে প্ৰাথমিক পৰ্যায়৷ ই হৈছে এক লিংগ নির্বাচিত গর্ভপাত য’ত ভ্রূণটো ছোৱালী হোৱাৰ কাৰণৰ ওপৰত আধাৰিত কৰি কেৱল এটা কন্যা ভ্রূণ অবৈধভাৱে সমাপ্ত কৰা হয়। যোৱা ২০ বছৰত শেহতীয়া প্রযুক্তি বিকাশৰ জৰিয়তে, আমি এতিয়া গৰ্ভধাৰণৰ বহু আগতে ভ্রূণৰ লিংগ চিনাক্ত কৰিবলৈ সক্ষম হৈছো ৷ ইয়াৰ বাবে ভাৰতত লিংগ নিৰ্বাচিত গর্ভপাতৰ সংখ্যা দ্ৰুতগতিত বৃদ্ধি পাইছে। সমগ্ৰ ভাৰততে কন্যা ভ্রূণ হত্যা হয়, গাঁওৰ পৰা নগৰীয়া চহৰলৈকে। চৰকাৰে গৰ্ভধাৰণ পূর্ব আৰু প্ৰসৱপূৰ্ব ৰোগ নির্ণয় কৌশল আইন (পিচিপিএনডিটি) ৰ দৰে কাৰ্যৰ দ্বাৰা কন্যা ভ্রূণ হত্যাৰ হাৰ প্ৰয়াস কৰিছে। পিচিপিএনডিটি ১৯৯৪ চনত ভাৰতৰ সংসদৰ দ্বাৰা প্ৰণয়ন কৰা হৈছিল আৰু ভাৰত দেশত দ্রুতগতিত বর্ধিত কন্যা ভ্রূণ হত্যাৰ বাবে প্ৰসৱপূৰ্ব লিংগ নিৰ্ধাৰণ নিষিদ্ধ কৰা হৈছিল। যিহেতু প্ৰসৱপূৰ্ব লিংগ নিৰ্ধাৰণ আইনবিৰোধী আৰু ইয়াৰ ফলত তীব্ৰ জৰিমনা হ’ব পাৰে । মানুহে লিংগ চিনাক্ত কৰিবলৈ আৰু গৰ্ভপাত কৰাৰ বাবে বিকল্প পদ্ধতি বিচাৰি উলিয়ায় ৷ আইনখন প্ৰতিষ্ঠা হোৱাৰ পৰা এই আইন শক্তিশালী আৰু বলবৎ কৰাৰ বাবে সংশোধন কৰা হৈছে। কিন্তু কন্যা ভ্রূণ হত্যা এতিয়াও ঘটে আৰু অতি সচৰাচৰ হয়। কন্যা ভ্রূণ হত্যা সমাপ্ত কৰাৰ আটাইতকৈ কাৰ্যকৰী উপায় হ’ল কিয় আৰু কেনেকৈ আছে বুজি পোৱা আৰু এই সমস্যাটো সমাধান কৰিবলৈ সমাজ হিচাপে ব্যৱস্থা লোৱা।
কন্যা ভ্রূণ হত্যা হৈছে এক লিংগ পক্ষপাতমূলক সামাজিক নিৰ্মাণৰ ফলাফল যি মহিলাৰ বিৰুদ্ধে বৈষম্যমূলক আচৰণ কৰে আৰু তেওঁলোকক পুৰুষতকৈ কম মূল্যৱান বুলি বিশ্বাস কৰে। এই পুৰুষতান্ত্রিক সমাজত বিভিন্ন কাৰণত পুত্ৰসকলক কন্যাতকৈ অধিক পছন্দ কৰা হয়। অর্থনৈতিক বা সামাজিকভাৱে হওঁক মহিলা আৰু ছোৱালীক দুৰ্বল’ হিচাপে দেখা যায় আৰু পুৰুষতকৈ কম মূল্যৱান হয়। যেতিয়া ধনৰ কথা আহে, ছোৱালীবোৰ এই সমাজত অধিক ব্যয়বহুল হ’ব পাৰে কিয়নো মহিলাসকলে আন এটা পৰিয়ালৰ সৈতে বিবাহ পাশত আৱদ্ধ হ’ব বুলি আশা কৰা হয়। ভাৰতত এটা সামাজিক ৰীতি হৈছে যে মহিলাগৰাকীয়ে উচ্চ সামাজিক মর্যাদাৰ পৰিয়ালত বিবাহ কৰাৰ কথা। সেয়েহে যদি তাইৰ পিতৃ-মাতৃয়ে এনে হোৱাটো বিচাৰে, তেন্তে তেওঁলোকে এই বিবাহ সুৰক্ষিত কৰিবলৈ এটা ডাঙৰ যৌতুক দিবলৈ সক্ষম হ’ব লাগিব।
যৌতুক এটাত মাটি, সম্পত্তি বা এক নিৰ্দিষ্ট পৰিমাণৰ ধন থাকিব পাৰে৷ কন্যা ভ্রূণ হত্যা এই পৃথিৱীত এটা ডাঙৰ সমস্যা কিয়নো বহুতো ছোৱালীক তেওঁলোকে কেৱল এজনী ছোৱালী বুলি ভিত্তি কৰি জীয়াই থকাৰ অধিকাৰ প্রত্যাখ্যান কৰা হয় । সময়ৰ লগে লগে কিছুমান সমাজ সলনি হোৱাৰ লগে লগে, যিহেতু অধিক সংখ্যক মহিলাই চিইঅ’ৰ পদ প্রাপ্ত কৰাৰ, ব্যৱস্থাপনা পদ প্রাপ্ত কৰাৰ আৰু আনকি ৰাষ্ট্ৰপতি পদৰ বাবে নিৰ্বাচনত অৱতীৰ্ণ হোৱাৰ সুযোগ পায় । আমি মনত ৰাখিব লাগিব যে সকলো ঠাইতে আন ঠাইৰ দৰে আগবাঢ়ি যোৱা নাই অধিক শিক্ষা, মহিলা সশক্তিকৰণ আৰু সমগ্ৰ বিশ্বতে এই বিষয়বোৰৰ বিষয়ে সজাগতা বিয়পিয়াৰ জৰিয়তে আমি এই মহিলাসকলৰ জীৱন উন্নত কৰিব পাৰো আৰু সমগ্র বিশ্বতে সমতা বৃদ্ধি কৰিব পাৰো।
১৪। মহিলাৰ বিৰুদ্ধে হিংসা আৰু মিডিয়াৰ ভূমিকা সম্পর্কে আলোচনা কৰা ৷
উত্তৰঃ সংবাদ মাধ্যমেই এতিয়াও মহিলাৰ বিৰুদ্ধে ঘৰুৱা হিংসা হ্রাস কৰাত কাৰ্যকৰী ভূমিকা পালন কৰা নাছিল, মহিলাৰ বিৰুদ্ধে হিংসাৰ বিৰুদ্ধে সমাজৰ যুঁজত সংবাদ মাধ্যমই মুখ্য ভূমিকা পালন কৰিব পাৰে। যিহেতু সংবাদ মাধ্যম হৈছে সমাজৰ চকু, কাণ আৰু হাত-ভৰি, তেওঁলোকে মহিলাৰ বিৰুদ্ধে হিংসা হ্ৰাস কৰাত যথেষ্ট সহায় কৰিব পাৰে। সংবাদ মাধ্যমৰ ভূমিকা হ’ব লাগে সাজৰ বেয়া আৰু কুফলৰ বিৰুদ্ধে উন্মোচন কৰা আৰু সজাগতা সৃষ্টি কৰা, সেয়েহে তেওঁলোকৰ ভূমিকা এতিয়াও অধিক কাৰ্যকৰী হ’ব লাগে। সংবাদ মাধ্যমসমূহে মহিলাৰ বিৰুদ্ধে হোৱা হিংসাৰ বিষয়ে অধিক সজাগ হ’ব লাগিব। আনকি বহুতো মহিলাই কৈছে যে সংবাদ মাধ্যমৰ কভাৰেজ (ধৰ্ষণ বা অন্যান্য হিংসাৰ) পুনৰ দ্বিতীয় আক্ৰমণৰ দৰে আছিল ৷ কিয়নো ছবি ব্যৱহাৰ কৰা, নাম প্রকাশ কৰা আৰু গোপনীয়তাৰ অন্যান্য উলংঘনৰ ক্ষেত্ৰত তেওঁলোকৰ অসংবেদনশীলতা আছিল। মহিলাৰ প্ৰতি অন্যায় বন্ধ কৰাত সংবাদ মাধ্যমেই গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰিব নেকি? সংবাদ মাধ্যমবোৰে একেলগে বহি মহিলাৰ স্বাধীনতাৰ অধিকাৰ আৰু সমতাৰ অধিকাৰ উপভোগ কৰাৰ সামৰ্থ্যক বাধা দিয়া গুৰুত্বৰ বিষয়বোৰ আলোচনা কৰিব নেকি?
মহিলাৰ বিৰুদ্ধে হোৱা হিংসাৰ বাতৰি প্ৰচাৰ প্ৰায়ে উত্তেজনাপূৰ্ণ, শোষণমূলক আৰু প্ৰচলনৰ গুৰুতৰ বিশ্লেষণৰ অভাৱ। অৱশ্যে মিডিয়া কভাৰেজ আৰু যৌন উৎপীড়ন আৰু ঘৰুৱা হিংসাৰ চিত্ৰন সলনি হ’বলৈ আৰম্ভ কৰিছে। যদিও সমস্যাবোৰ ৰৈ যায়। মহিলাৰ বিৰুদ্ধে হোৱা হিংসাত্মক কাৰ্যৰ বিষয়ে সঠিকভাৱে প্ৰতিবেদন দিয়াটো সংবাদ মাধ্যমৰ কৰ্তব্য। যদিও সংবাদ মাধ্যমৰ কিছুমানে সংবেদনশীল, বৈচিত্র্যপূৰ্ণ আৰু সমতাবাদী ছবি প্রতিফলিত কৰাৰ বাবে চলি থকা প্ৰচেষ্টাৰ বাবে প্ৰশংসা কৰিব লাগিব, তথাপিও সংবাদ মাধ্যমৰ আন কিছুমানে ধ্বংসাত্মক বাৰ্তা প্ৰদান কৰা ছবিসমূহ অন্তৰ্ভুক্ত কৰে। তথাপিও মহিলাৰ শৰীৰ সামগ্রী বিক্রী কৰিবলৈ বস্তু হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হয়। সংবাদ মাধ্যমসমূহে পুৰুষ প্রধান সমাজৰ দ্বাৰা মহিলাসকলৰ প্ৰতি হোৱা অন্যায়ৰ ওপৰত আলোকপাত কৰা উচিত। মহিলাৰ বিৰুদ্ধে হোৱা হিংসাৰ ওপৰত আলোকপাত কৰাত মিডিয়াৰ বৰ্ধিত ভূমিকা আৰু ভুক্তভোগী মহিলাসকলৰ মাজত তেওঁলোকৰ অধিকাৰৰ বিষয়ে সজাগতা সৃষ্টি কৰাৰ প্ৰয়োজনীয়তাৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে, যাতে তেওঁলোকে নিজকে সুৰক্ষিত কৰিব পাৰে ৷
এক বহু দেশীয় অধ্যয়ন হৈছে জনগাঁথনি আৰু স্বাস্থ্য জৰীপৰ তথ্যৰ ওপৰত আধাৰিত কৰিন খন উন্নয়নশীল দেশত ঘৰুৱা হিংসাৰ এক বিস্তৃত বিশ্লেষণ, যি সকলো ক্ষেত্ৰতে ঘৰুৱা হিংসাৰ উচ্চ হাৰ বিচাৰি পায় আৰু নিৰ্দিষ্ট কৰে যে কেইবাখনো দেশৰ ৪০% ৰো অধিক মহিলাই স্পাউচাল বা অন্তৰংগ সঙ্গীৰ উৎপীড়নৰ ভুক্তভোগী বুলি প্ৰতিবেদন কৰে। সাৰাংশত জাম্বিয়া (৪৮%), কলম্বিয়া (৪৪%) আৰু পেৰুত (৪২%) স্পাউচাল শাৰীৰিক বা যৌন উৎপীড়ন প্রতিবেদন দিয়া সদায় বিবাহিত মহিলাৰ সংখ্যা সর্বাধিক আছিল আৰু কম্বোডিয়াত (১৮%), ভাৰত (১৯%) আৰু ডমিনিকান গণৰাজ্যত (২২%) সর্বনিম্ন। ইজিপ্তত প্রতি তিনিগৰাকী মহিলাৰ ভিতৰত প্ৰায় এগৰাকী (৩৪%) নিকাৰাগুৱা (৩০%) আৰু হাইতি (২৯%) এনেধৰণৰ উৎপীড়নৰ প্ৰতিবেদন দিছিল। আমোদজনক ভাৱে, বেছিভাগ দেশতে, সৰ্বাধিক হিংসাৰ হাৰ মধ্যমীয়া ধনী পৰিয়ালত হয় আৰু সাধাৰণতে ধাৰণা কৰা অনুসৰি আটাইতকৈ দৰিদ্ৰ পৰিয়ালবোৰৰ মাজত নহয়। মহিলাসকলৰ ঘৰত আৰু তেওঁলোকে জনা পুৰুষৰ পৰা আটাইতকৈ বেছি বিপদাশংকা থাকে, সাধাৰণতে পৰিয়ালৰ সদস্য বা পত্নী।
বিশ্বব্যাপী মানৱ অধিকাৰ গোট, এমনেষ্টি ইষ্টাৰনেচনেলৰ এক নতুন প্রতিবেদনত সমগ্ৰ বিশ্বৰ দেশসমূহে মহিলাসকলক সুৰক্ষা দিয়াত ব্যৰ্থ হোৱাৰ অভিযোগ উত্থাপন কৰি কয় যে তেওঁলোকৰ তিনিজনৰ ভিতৰত এজনে ঘৰৰ ভিতৰত আৰু বাহিৰত হিংসাৰ সন্মুখীন হৈ আছে। এমনেষ্টিয়ে কয় যে লাখ লাখ মহিলাক প্ৰহাৰ, ধৰ্ষণ, হত্যা, আক্রমণ বা বিকৃত কৰা হয় কেৱল তেওঁলোক মহিলা হোৱাৰ বাবে। মহিলাৰ বিৰুদ্ধে হিংসাৰ বিষয়টোৰ বাবে সংবাদ মাধ্যমৰ ভূমিকা গুৰুত্বপূৰ্ণ, সংবাদ মাধ্যমেই বিষয়টো কেনেদৰে সামৰি লয় আৰু কৰ্মী আৰু চৰকাৰক এই বিষয়ত সজাগতা বৃদ্ধি আৰু কাৰ্যসূচী ৰূপায়ণ কৰাত সহায় কৰাৰ বাবে সংবাদ মাধ্যমক কেনেদৰে এক সঁজুলি হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হ’ব পাৰে সেয়া সংবাদ মাধ্যমসমূহেও হিংসাৰ বিৰুদ্ধে যুঁজ দিয়াৰ উপায় প্ৰক্ষেপ কৰা উচিত।
প্রত্যুষ ওন্টাই তেওঁৰ প্ৰতিবেদনত কৈছিল “মূলসুঁতিৰ সংবাদ মাধ্যমসমূহ বহুত ৰাজনীতিকৰণ কৰা হৈছে আৰু ই পৃষ্ঠপোষক ৰাজনৈতিক দলসমূহৰ ৰাজনৈতিক স্বাৰ্থ অনুসৰি মহিলাৰ বিষয়বোৰে তুলি লয়৷ সম্পদ আৰু প্ৰশিক্ষিত কৰ্মশক্তিৰ অভাৱৰ বাবে, সংবাদ মাধ্যমবোৰে ব্যাপকভাৱে আকর্ষণীয় সামগ্রী প্রস্তুত কৰিবলৈ সক্ষম নহয়৷ সৰবৰাহ, পতিতাবৃত্তি আৰু ধৰ্ষণৰ দৰে কিছুমান মহিলাৰ বিষয়ে কেৱল সংবেদন সৃষ্টি কৰিবলৈ সংবাদ মাধ্যমত আহে ৷ সংবাদ মাধ্যমবোৰে মহিলাৰ সমস্যা আৰু অধিকাৰৰ বিষয়ে কম চিন্তিত যেন লাগিছে”।
সংবাদ মাধ্যমসমূহে যথেষ্ট হিংসাত্মক ঘটনা প্রদর্শন কৰি আহিছিল, কিন্তু সমস্যাটো উদ্ভৱ হৈছিল কিয়নো এটা নিৰ্দিষ্ট ঘটনাৰ নৈতিকতা আৰু নৈতিকতাৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিয়া হৈছিল আৰু হিংসাত্মক কাৰ্যবোৰৰ ওপৰত অত্যাধিক গুৰুত্ব দিয়া হৈছিল। মহিলাৰ বিৰুদ্ধে হিংসাৰ ঘটনা সদায়ে বিদ্যমান। বিষয়বোৰ গ্ৰহণ কৰাত সংবাদ মাধ্যমেই গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰিব লাগিব।
১৫। মহিলাৰ বিৰুদ্ধে হিংসাৰ বিৰুদ্ধে যুঁজিবলৈ সংবাদ মাধ্যমৰ ওকালতি সম্পর্কে পৰামৰ্শবোৰ আগবঢ়োৱা।
উত্তৰঃ মহিলাৰ উদ্দেশ্যৰ বাবে ওকালতি কৰা বেচৰকাৰী সংগঠনবোৰৰ নেটৱৰ্কে তেওঁলোকৰ নেটৱৰ্কৰ্ত মিডিয়া অন্তৰ্ভুক্ত কৰাৰ চেষ্টা কৰিব লাগে, তেওঁলোকে সংবাদ মাধ্যমক তেওঁলোকৰ বিৰোধী হিচাপে চোৱা উচিত নহয়। মহিলাৰ ওকালতি বেচৰকাৰী সংগঠন, নেটৱৰ্ক মিত্ৰজোঁটবোৰে তেওঁলোকৰ সাংগঠনিক গাঁথনি, বিত্তীয় উৎস আৰু কার্যকলাপত স্বচ্ছতা বজাই ৰাখিব লাগে। তেওঁলোকে তেওঁলোকৰ সংগঠন আৰু কাৰ্যকলাপৰ বিষয়ে তথ্য প্রদান কৰিবলৈ মুক্ত অনুভৱ কৰা উচিত। আমাৰ সমাজত ভি. এ. ডব্লিউ বৃদ্ধি হৈ আছে বুলি লোকসকলক জনোৱাটো যথেষ্ট নহয়, তেওঁলোকক জনোৱাটোও অত্যাৱশ্যকীয় যে ভি.এ ডব্লিউ হ্রাস কৰাৰ উপায় আছে আৰু ভি. এ. ডব্লিউৰ নিৰ্দিষ্ট ঘটনাৰ সৈতে মোকাবিলা কৰিবলৈ কি পদক্ষেপ ল’ব পাৰি । কেতিয়াবা মিডিয়া নিজেই ভি. এ. ডব্লিউ উত্তেজিত কৰাৰ কাৰণ হৈ পৰে আৰু ইয়াৰ দ্বাৰা উপস্থাপন কৰা সামগ্ৰীবোৰক ভি. এ. ডব্লিউৰ কাৰ্য বুলি ক’ব পাৰি। উদাহৰণস্বৰূপে সংবাদ মাধ্যমত কোনো মহিলাৰ বিষয়ে মিছা মন্তব্যক বদনাম কৰাৰ ফলত তেওঁ কষ্ট পাব পাৰে। অশ্লীল সামগ্ৰী প্ৰকাশ কৰাটো ভি. এ. ডব্লিউৰ এক কাৰ্য কিয়নো ই মহিলাৰ মৰ্যাদাক অৱমাননা কৰে। সংবাদ মাধ্যমবোৰে মহিলাসকলক তেওঁলোকৰ সঠিক দৃষ্টিকোণত উপস্থাপন কৰিবলৈ সচেতন হোৱা উচিত। সংবাদ মাধ্যমত কাম কৰা ব্যক্তিসকলক লিংগ সমস্যা আৰু মহিলাৰ মানৱ অধিকাৰৰ বিষয়ে সচেতন আৰু সংবেদনশীল কৰিব লাগে। সংবাদ মাধ্যমৰ হিংসাত্মক ঘটনাৰ উন্মোচন সত্বেও মহিলা আৰু তেওঁলোকৰ পৰিয়ালে এতিয়াও মহিলাৰ সুৰক্ষাৰ বাবে আইনৰ বহীত যিকোনো আইনৰ সুবিধা ল’বলৈ আগবাঢ়ি আহিবলৈ অনিচ্ছুক বা ভয় কৰিছিল।
