আমাৰ শাৰীৰিক স্বাস্থ্যৰ উন্নতিৰ ক্ষেত্ৰত ফলৰ ভূমিকা অপৰিহাৰ্য্য। এই ফল সমূহৰ বহু ধৰণৰ উপাদান যেনে ভিটামিন (Vitamins), খনিজ পদাৰ্থ (Minerals), এণ্টি-অক্সিডেণ্টে (Anti-oxidant) থকাৰ উপৰিও আঁহ জাতীয় গুণেৰে ভৰপূৰ। বিভিন্ন ধৰণৰ পুষ্টিৰে সমৃদ্ধ এনে এবিধ উৎকৃষ্ট ফল হৈছে আমলখি। এই প্ৰৱন্ধটিত আমলখিৰ স্বাস্থ্য সম্পৰ্কীয় উপকাৰিতাৰ Benefits of Indian gooseberry বিষয়ে সাম্যক তথ্য বৰ্ণনা কৰা হৈছে।
Red also: Health Benefits of Passion fruit | লতাবেলৰ স্বাস্থ্যজনিত উপকাৰিতা
আমলখি কি? | What is an Indian gooseberry?
আমলখি হৈছে এবিধ টেঙা, তিতা, মিঠা, তীক্ষ্ণ ৰ দৰে বিভিন্ন সোৱাদৰ মিশ্ৰণৰ পুষ্টিকৰ ফল যি অত্যাধিক ঔষধী গুণেৰে সমৃদ্ধ । আমলখি Phyllanthaceae পৰিয়ালৰ অন্তৰ্ভুক্ত উদ্ভিদ। আমলখি হৈছে ভাৰত, মধ্য প্ৰাচ্য আৰু দক্ষিণ-পূব এছিয়াৰ কিছুমান দেশত গজা গছ।আমলখি হাজাৰ হাজাৰ বছৰ ধৰি আয়ুৰ্বেদিক ঔষধত ব্যৱহাৰ হৈ আহিছে। ফল, পাত আৰু বীজকে ধৰি গোটেই উদ্ভিদটো পৰম্পৰাগত ভাৰতীয় ঔষধত ব্যৱহাৰ কৰা হয়। প্ৰাকৃতিক তেজ পৰিশোধক হোৱাৰ পৰা আৰম্ভ কৰি ভিটামিন চি-ৰ উপস্থিতিৰ বাবে ৰোগ প্ৰতিৰোধ ক্ষমতা বৃদ্ধি কৰালৈকে, লগতে কেইবাটাও ৰোগ নিৰাময়ৰ বাবে আমলখি ব্যৱহাৰ কৰা হয়।
উদ্ভিদ বিৱৰণ | Plant description
আমলখি পৰ্ণপাতী গছ যি ২০ মিটাৰ লৈকে ওখ হ’ব পাৰে।আমলখি গছত মসৃণ, ধূসৰ-মুগা বাকলি থাকে। পাতবোৰ তেঁতেলি গছ বা ফাৰ্ণসদৃশ, আয়তাকাৰ কিন্তু ঠেক, ২ চেমি লৈকে অস্পষ্ট আৰু ফুলবোৰ সেউজীয়া ৰঙৰ হোৱাৰ বাবে অস্পষ্ট। ফুলবোৰ উভকামী আৰু গোটত দেখা যায়। ফলবোৰ সেউজীয়া-হালধীয়া ৰঙৰ যি পৰিপক্কতাৰ পিছত কমলা-মুগা লৈ পৰিৱৰ্তন হয়। মাঙহাল অংশটো টাৰ্ট, ৰসাল আৰু মুচমুচে আৰু ইয়াত ১ বীজ থাকে।
১০০ গ্ৰাম আমলখিৰ পুষ্টিৰ মূল্য | Nutritional value of per 100 g Indian gooseberry
- Energy: 44 Kcal
- Carbohydrates: 10.18 g
- Protein: 0.88 g
- Total Fat: 0.58 g
- Dietary Fiber: 4.3 g
Vitamin
- Thiamine B1: 0.040 mg
- Riboflavin B2: 0.030 mg
- Niacin B3: 0.300 mg
- Pantothenic acid B5: 0.286 mg
- Folates: 6 mcg
- Pyridoxine: 0.080 mg
- Vitamin A: 290 IU
- Vitamin C: 27.7 mg
Electrolytes
- Sodium: 1 mg
- Potassium: 198 mg
Minerals
- Calcium: 25 mg
- Copper: 0.070 mg
- Iron: 0.31 mg
- Magnesium: 10 mg
- Manganese: 0.144 mg
- Phosphorus: 27 mg
- Zinc: 0.12 mg
আমলখিৰ ভিন্ন ভাষিক নাম | Different linguistics name of Indian gooseberry
- ইংৰাজী ভাষাত : Gooseberry / Amla
- তামিল ভাষাত : Nellikai
- মালায়ালম ভাষাত: Nellikka
- তেলুগু ভাষাত : Usiri / Usirikaya
- কান্নাড়া ভাষাত : Nellikai
- হিন্দী ভাষাত : Amla / Amla Ka
- বাংলা ভাষাত : Amalaki / Amla
- গুজৰাটী ভাষাত : Ambala / Amla
- মাৰাঠী ভাষাত : Awalah
- উৰিয়া ভাষাত : Anla
- পাঞ্জাৱী ভাষাত : Amla
- তুলু ভাষাত : Nelli
আমলখিৰ জীৱবৈজ্ঞানিক শ্ৰেণীবিভাজন | Scientific classification of Indian gooseberry
- Kingdom : Plantae
- Clade : Tracheophytes
- Clade : Angiosperms
- Clade : Eudicots
- Clade : Rosids
- Order : Malpighiales
- Family : Phyllanthaceae
- Genus : Phyllanthus
- Species : P. emblica
- Scientific name : Phyllanthus emblica
আমলখিৰ উপকাৰিতা আৰু ব্যৱহাৰ | Benefits and uses of Indian gooseberry
১. ৰোগ প্ৰতিৰোধ ক্ষমতা বৃদ্ধি কৰে (Bolsters Immunity)
আমলখিত ভিটামিন C ৰ এক শক্তিক্ষেত্ৰ আৰু এনেদৰে ই এক আশ্চৰ্যজনক ৰোগ প্ৰতিৰোধ বৰ্ধক কৰি তোলে। ইয়াত ভিটামিন A, পলিফেনল, এলকেলইড আৰু ফ্লেভোনইড – কুৱেৰচেটিন আৰু কেম্পফেৰোল থাকে। অধ্যয়নবোৰে প্ৰকাশ কৰে যে আমলখিয়ে শ্বেত ৰক্ত কণিকাৰ সংখ্যা বৃদ্ধি কৰে, এলাৰ্জি, সংক্ৰমণৰ বিৰুদ্ধে যুঁজিবলৈ আৰু বিষাক্ত পদাৰ্থ উলিয়াই দিয়াৰ বাবে শৰীৰৰ প্ৰতিৰক্ষা প্ৰণালী। দৈনিক আমলখি নিয়মীয়াকৈ খোৱাটোৱে শৰীৰক ক্ষতিকাৰক বেক্টেৰিয়া আৰু প্ৰদাহৰ পৰা ৰক্ষা কৰে।
২. অন্ত্ৰৰ স্বাস্থ্য (Gut health)
আয়ুৰ্বেদে আমলখিৰ পৰা তৈয়াৰ কৰা ৰেচিপিৰে আপোনাৰ আহাৰ আৰম্ভ কৰাৰ দৃঢ় পৰামৰ্শ দিয়ে কিয়নো ই আৱৰ্জনাবোৰ বিষমুক্ত কৰা আৰু বাহিৰ কৰাত সহায় কৰে। আঁহেৰে সমৃদ্ধ ই অন্ত্ৰৰ চলাচল নিয়ন্ত্ৰণ কৰে আৰু পাচন ৰসৰ উৎপাদনো বৃদ্ধি কৰে। ই শৰীৰক পুষ্টিৰ উন্নত শোষণত সহায় কৰে। যদি আপুনি IBS, কোষ্ঠকাঠিন্য বা অন্ত্ৰৰ অন্যান্য সমস্যাত ভুগি আছে, আপোনাৰ প্ৰণালী পৰিষ্কাৰ কৰিবলৈ ৰাতিপুৱা আমলখিৰ ৰস খাব।
৩. ডায়েবেটিচৰ বাবে (For diabetes)
আমলখি ডায়েবেটিচ ৰোগীসকলৰ বাবে এক পৰম্পৰাগত আৰু এক আশ্চৰ্যকৰ ঘৰুৱা প্ৰতিকাৰ। ই ক pancreatitis প্ৰতিৰোধন কৰাৰ উপৰিও ৰক্ত শৰ্কৰাৰ স্তৰও পৰিচালনা কৰে। ভিটামিন C-য়ে এক শক্তিশালী এণ্টিঅক্সিডেণ্ট হিচাপে কাম কৰে আৰু ই অক্সিডেটিভ চাপৰ প্ৰভাৱ বিপৰীত কৰে, যি ডায়েবেটিচৰ আঁৰৰ এটা কাৰণ।
৪. উচ্চ ৰক্তচাপৰ বাবে (For hypertension)
অধ্যয়নে প্ৰকাশ কৰে যে আমলখি নিয়মিয়াকৈ গ্ৰহণ কৰিলে ৰক্তচাপ হ্ৰাস কৰাত সহায় কৰে আৰু কাৰ্ডিওভাস্কুলাৰ ৰোগৰ প্ৰভাৱ হ্ৰাস কৰাত সহায় কৰে। আমলখিত এণ্টিঅক্সিডেণ্ট, ভিটামিন আৰু খনিজ পদাৰ্থৰ প্ৰাচুৰ্যই এই ফলটোক উচ্চ ৰক্তচাপ আহাৰৰ বাবে সঁচাকৈয়ে উল্লেখযোগ্য কৰি তোলে। পটাছিয়াম ৰক্তনলীবিলাক বিস্তাৰিত কৰাত অত্যন্ত কাৰ্যকৰী যি ৰক্তচাপ হ্ৰাস কৰে আৰু উচ্চ ৰক্তচাপৰ বিভিন্ন লক্ষণ নিয়ন্ত্ৰণ কৰে। প্ৰাকৃতিকভাৱে ৰক্তচাপ হ্ৰাস কৰিবলৈ এক টেবল চামুচ মৌৰ সৈতে আমলখিৰ ৰস মিহলি কৰি খাব। দৈনিক এই ৰস খোৱাটোৱে চিষ্টলিক আৰু ডায়েষ্টোলিক ৰক্তচাপ দুয়োটা নিয়ন্ত্ৰণ কৰাত সহায় কৰে।
৫. পিচিঅ’এছৰ বাবে (For PCOS)
আয়ুৰ্বেদৰ প্ৰাচীন গ্ৰন্থসমূহে মহিলাসকলৰ উৰ্বৰতা উন্নত কৰাৰ বাবে আমলখিৰ পৰামৰ্শ দিয়ে। ই বিষাক্ত পদাৰ্থ বোৰ উলিয়াই দিয়ে, ঋতুস্ৰাৱ চক্ৰ নিয়ন্ত্ৰণ কৰে আৰু হৰমনৰ ভাৰসাম্য সৃষ্টি কৰে। ই PCO’S নেতিবাচক প্ৰভাৱ যেনে মেদবহুলতা, অবাঞ্ছিত চুলিবৃদ্ধি আদিৰ বিৰুদ্ধেও যুঁজ দিয়ে।
বিষাক্ত পদাৰ্থ বোৰ উলিয়াই দিবলৈ আৰু ওজন হ্ৰাস কৰাত সহায় কৰিবলৈ ৰাতিপুৱা দৈনিক গৰম পানীৰ সৈতে আমলখিৰ ৰস মিহলি কৰি খাব। আপোনাৰ দৈনন্দিন আহাৰত আমলখিৰ সৰু টুকুৰা যোগ দিয়াটোও লাভজনক।
৬. ওজন হ্ৰাসৰ বাবে (For Weight loss)
ওজন হ্ৰাস কৰাৰ ক্ষেত্ৰতো আমলখিৰ উপকাৰিতা দেখা যায়। ই বিপাকীয় কাৰ্যকলাপ উদ্দীপিত কৰে, অবাঞ্ছিত স্থানত চৰ্বি সৃষ্টি হোৱা প্ৰতিহত কৰে আৰু বিষাক্ত পদাৰ্থ বোৰ উলিয়াই দিয়ে। লেহেম বিপাক, চৰ্বি জমা হোৱা আৰু বিষাক্ত পদাৰ্থ জমা হোৱা হৈছে মেদবহুলতাৰ আঁৰৰ প্ৰাথমিক কাৰণ আৰু আমলখিয়ে এই সকলো বোৰ সমস্যাৰ সৈতে যুঁজ দিয়াত সহায় কৰে। কেঁচা আমলখি খাব, ওজন আৰু অতিৰিক্ত চৰ্বি হ্ৰাস কৰিবলৈ মৌ আৰু গৰম পানীৰ সৈতে আমলখি গুৰি খাব।
৭. ছালৰ স্থিতিৰ বাবে ( For Skin Condition)
আমলখি হৈছে এক প্ৰাকৃতিক তেজ পৰিশোধক আৰু ৰস বা ফল গ্ৰহণে ছালক ভিতৰৰ পৰা উজ্জ্বল হোৱাত সহায় কৰে। যদি আপুনি ব্রণ, পিম্পল, দাগ, ফ্ৰেকলত ভুগি আছে, ছালৰ স্বাস্থ্য পুনৰুদ্ধাৰ কৰিবলৈ আমলখি আধাৰিত ফেচ পেক লগাব। এই ৰসাল ফলটোৱে কোলাজেন বৃদ্ধি কৰাত সহায় কৰে, ছালযৌৱন শীল ৰাখে।
৮. হজমীৰ বাবে (For Digestion)
আমলখিত পৰ্যাপ্ত দ্ৰৱণীয় আহাৰৰ আঁহ থাকে। অন্ত্ৰৰ চলাচল নিয়ন্ত্ৰণ কৰাত আঁহৰ এক ভূমিকা আছে, যি Irritable bowel Syndrome (IBS) ৰ ক্ষাৰ কৰাত সহায় কৰিব আমলখিত ভিটামিন চি-ৰ পৰিমাণ অধিক হোৱাৰ বাবে, ই যথেষ্ট পৰিমাণৰ অত্যাৱশ্যকীয় খনিজ শোষণ কৰাত সহায় কৰে।
৯. মানসিক স্বাস্থ্য (Mental health)
আমলখিত এণ্টিঅক্সিডেণ্টৰ এক শক্তিশালী মুক্ত ৰেডিকেল নিবাৰণ ক্ষমতা থাকে, যি মস্তিষ্কৰ কোষৰ ক্ষতি পৰিহাৰ কৰাত আৰু স্মৃতিশক্তি বৃদ্ধি কৰাত সহায় কৰিব পাৰে। এইটো ৱেই কাৰণ হ’ব পাৰে যে আমলখি ডিমেনচিয়া থকা ৰোগীসকলৰ চিকিৎসাত কাৰ্যকৰী হয়।
১০. স্বাস্থ্যকৰ চকু (Healthier Eyes)
আমলখি ভিটামিন A-ৰ এক ভাল উৎস, যি চকুৰ স্বাস্থ্য বৃদ্ধি কৰে বুলি জনা যায়। আমলখিৰ ভিটামিন A য়ে দৃষ্টিশক্তি উন্নত কৰাত সহায় কৰে। ই মেকুলাৰ ডিজেনাৰেচন আৰু কনজাংটিভাইটিছৰ আশংকা হ্ৰাস কৰিব পাৰে, যি বয়স বৃদ্ধিৰ সৈতে আহে।
১১. চুলিৰ স্বাস্থ্য (Hair health)
চুলিৰ বিকাশ বৃদ্ধি কৰাৰ বাবে ঘৰুৱা প্ৰতিকাৰ হিচাপে আমলখি তেল দীৰ্ঘদিন ধৰি ব্যৱহাৰ কৰা হয়। যেতিয়া নাৰিকল তেল আৰু আমলখি মিশ্ৰণ নিয়মীয়াকৈ চুলিৰ মালিচৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয় তেতিয়া চুলিৰ উন্নত বিকাশ প্ৰাপ্ত কৰিব পাৰি। আমলখি তেলে চুলিৰ ফলিকলবোৰক তেওঁলোকৰ উন্নত বিকাশৰ বাবে উদ্দীপিত কৰিব পাৰে। আমলখি তেল ব্যৱহাৰ কৰি চিকিৎসা কৰিলে চুলিৰ দৈৰ্ঘ্য আৰু পৰিমাণ উন্নত হয়। ইয়াত ভিটামিন চি থাকে, যি কোলাজেনৰ স্তৰ বৃদ্ধি কৰাত সহায় কৰে। ই মূৰৰ ছালত মৃত চুলিৰ কোষসলনি কৰি নতুন চুলিৰ বিকাশত পোনপটীয়াকৈ প্ৰভাৱ পেলায়। আমলখিয়ে কেৱল চুলি গজাত সহায় নকৰে কিন্তু মূৰৰ ছালক হাইড্ৰেট কৰি উফিৰ সমস্যাপ্ৰতিৰোধ কৰে। ভিটামিন চি, ইয়াৰ শক্তিশালী প্ৰদাহ-প্ৰতিৰোধী আৰু বেক্টেৰিয়া-প্ৰতিৰোধী ৰ বাবে, চুলি খজুৱতি আৰু স্কেলিং প্ৰতিহত কৰে।
ব্যৱহাৰ | Uses
আমলখি ফল আমি কেঁচা আৰু শুকান দুয়ুটা অৱস্থাতে খাব পাৰো আৰু এই ফলৰ পৰা তৈয়াৰী খাদ্যবস্তু ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰো। আমলখি ফলৰ ৰস, পাউডাৰ, supplement, খাদ্যবস্তু আদি ভিন্ন ধৰণৰ ৰোগ নিৰাময়ৰ আৰু ছালৰ সমস্যাৰ সমাধানৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰো। চুলিৰ স্বাস্থ্যৰ বাবে আমলখি ফলৰ ৰস আৰু আমলখি ফলৰ পৰা তৈয়াৰী তেল বিশেষ ভাৱে ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰো।
পাৰ্শ্বক্ৰিয়া আৰু সাৱধানতা | Side effects and precaution
- এচিডিক পৰিস্থিতিৰ সৃষ্টি কৰিব পাৰে।
- কোষ্ঠকঠিন্য সৃষ্টি কৰিব পাৰে।
- গৰ্ভাৱস্থাৰ সময়ত সমস্যা হ’ব পাৰে।
- কিছুমান এলাৰ্জিক লোকৰ বাবে, আমলা সামগ্ৰী গ্ৰহণে ৰক্তক্ষৰণৰ আশংকা বৃদ্ধি কৰিব পাৰে।
- ডায়েবেটিচ ৰোগীৰ বাবে, আমলাক সঠিক সাৱধানতাৰে গ্ৰহণ কৰিব লাগে কিয়নো ইয়াৰ গ্ৰহণে ৰক্ত শৰ্কৰাৰ স্তৰ যথেষ্ট হ্ৰাস কৰিব পাৰে।
- আমলখিৰ ৰসৰ পালিৰ ফলত ছাল শুষ্ক হ’ব পাৰে।
- কাহ বা কফৰ সমস্যা বৃদ্ধিৰ সময়ত আমলখিৰ ব্যৱহাৰ পৰিহাৰ লাগে।
- অস্ত্ৰোপ্ৰচাৰৰ সময়ত আৰু পিছত আমলখিৰ ব্যৱহাৰৰ পৰামৰ্শ দিয়া নহয়, কিয়নো ই ৰক্তক্ষৰণৰ আশংকা বৃদ্ধি কৰিব পাৰে।
টোকা | Note
সেয়হে আমলখিৰ উপকাৰিতা Benefits of Indian gooseberry আৰু অপকাৰীতা সমূহলৈ লক্ষ্য ৰাখি ইয়াক নিয়মীয়াকৈ সঠিক পৰিমাণত ব্যৱহাৰ কৰা উচিত কিয়নো যিকোনো সামগ্ৰীৰে অত্যাধিক ব্যৱহাৰে আমাৰ স্বাস্থ্যৰ ক্ষতি কৰিব পাৰে। কিছু শাৰিৰীক অৱস্থাত ইয়াৰ ব্যৱহাৰ পৰিহাৰ কৰা উচিত। ওপৰত উল্লেখ কৰা সমূহ কেৱল লোক সমাজত প্ৰচলিত ব্যৱহাৰৰ আধাৰত সাধাৰণ জ্ঞানাৰ্থে যোগান ধৰা তথ্য। ৰোগ নিৰাময়ত ঔষধী ক্ষেত্ৰত আমলখিৰ ব্যৱহাৰ কৰাৰ আগত চিকিৎসকৰ পৰামৰ্শ লোৱাটো বাঞ্ছনীয়।
সামৰণী | Conclusion
এই প্ৰৱন্টিৰ দ্বাৰা আপোনালোকে নিশ্চয় আমলখিৰ উপকাৰিতাৰ Benefits of Indian gooseberry সম্বন্ধে এক সাম্যক পৰিচয় পালে।আমলখিৰ উপকাৰিতা Benefits of Indian gooseberry, ব্যৱহাৰ, উপাদান, ভিন্ন ভাষিক নাম, অপকাৰীতা তথা অনান্য গুণাগুণৰ বিষয়ে জানিবলৈ পালে। আশা কৰোঁ উক্ত প্ৰৱন্ধটিত উল্লেখ থকা তথ্য সমূহে আপোনালোকক বিভিন্ন ধৰণৰ সমস্যাত ভিন্ন ধৰণে উপকৃত কৰিব। ধন্যবাদ।
Read also: Health Benefits of Star fruit | কৰ্দৈৰ উপকাৰিতা
My self Mahezubin Saikia. Working in Dev Library as a Content Writer. A website that provides all SCERT, NCERT 3 to 12, and BA, B.com, B.Sc, and Computer Science with Post Graduate Notes & Suggestions, Novel, eBooks, Health, Finance, Biography, Quotes, Study Materials, and more.
