ঋতুস্ৰাৱ চক্ৰ (Menstrual Cycle) হৈছে স্ত্ৰী স্তন্যপায়ী প্ৰাণীৰ প্ৰজনন তন্ত্ৰৰ এক অনন্য শাৰীৰিক ঘটনা যি গৰ্ভধাৰণ সম্ভৱ কৰে। প্ৰথম ঋতুস্ৰাৱ চক্ৰ (মেনাৰ্চে) সাধাৰণতে ১২ ৰ পৰা ১৫ বছৰ বয়সৰ ভিতৰত হয়; এই চক্ৰবোৰ ৫০ বছৰ বয়সৰ আশে পাশে শেষ হয়, যাক ৰজোনিবৃত্তিত বোলা হয়। এই ঋতুস্ৰাৱজনিত সমস্যা Menstrual Disorder বৰ্তমানৰ দিনত এক সামান্য বুলি গণ্য কৰা এক সচৰাচৰ ঘটনা। আগলৈ এই প্ৰৱন্ধটিত ঋতুস্ৰাৱ জনিত সমস্যা Menstrual Disorder আৰু ইয়াৰ প্ৰতিকাৰৰ বিষয়ে আলোচনা কৰা হʼব।
এমেনোৰিয়া (প্ৰাথমিক নাইবা গৌণ), অস্বাভাৱিক জৰায়ুৰ ৰক্তক্ষৰণ আৰু ডিচমেনোৰিয়া হৈছে এনে স্থিতি যাক পদক্ষেপ অনুসৰি আৰু যৌক্তিক প্ৰকাৰে সাৱধানে মূল্যাঙ্কন কৰাৰ প্ৰয়োজন। প্ৰাথমিক এমেনোৰিয়া শব্দটোৱে মেনাৰ্চে হ’বলৈ বিফল হোৱা অৱস্থাটোক বুজায়, আনহাতে গৌণ এমেনোৰিয়াই ঋতুস্ৰাৱ আৰম্ভ হোৱাৰ পিছত বন্ধ হোৱা বুজায়। অনিয়মীয়া, দীঘলীয়া বা গধুৰ অস্বাভাৱিক জৰায়ুৰ ৰক্তক্ষৰণ হোৱাটো কৈশোৰৰ আটাইতকৈ জৰুৰী স্ত্ৰীৰোগজনিত সমস্যাবোৰৰ ভিতৰত এটা আৰু অকাৰ্যকৰী জৰায়ুৰ ৰক্তক্ষৰণ নিৰ্ণয় কেৱল তেতিয়াহে ব্যৱহাৰ কৰিব লাগে যেতিয়া যোনিৰ অস্বাভাৱিক ৰক্তক্ষৰণৰ আন সকলো জৈৱিক আৰু গাঁথনিগত কাৰণ বিফল হয়। ডিচমেনোৰিয়া হৈছে বেদনাদায়ক ঋতুস্ৰাৱ আৰু আটাইতকৈ সচৰাচৰ কাৰণ যাৰ বাবে এজনী সৰু ছোৱালীয়ে গাইনোকোলজিষ্টৰ দ্বাৰা চিকিৎসা কৰোৱাবলগীয়া হয়। ইয়াক এক অন্তৰ্নিহিত জৈৱিক ৰোগৰ অনুপস্থিতিত প্ৰাথমিক হিচাপে চিহ্নিত কৰা হয়, আৰু শ্ৰোণীৰোগৰ প্ৰমাণ থাকিলে গৌণ হিচাপে চিহ্নিত কৰা হয়।
ঋতুস্ৰাৱজনিত সমস্যাৰ প্ৰকাৰ | Types of Menstrual Disorder
ঋতুস্ৰাৱ জনিত সমস্যা কেইবাটাও থাকিব পাৰে। তাৰেই যিবোৰ সাধাৰণতে প্ৰায়েই দেখা যায় সেইকেইটা তলত উল্লেখ কৰা হʼল –
১. প্ৰচুৰ ঋতুস্ৰাৱৰ ৰক্তক্ষৰণ (Menorrhagia)
যেতিয়া এই প্ৰক্ৰিয়াই স্বাভাৱিক কাৰ্যকলাপত বাধা দিয়ে তেতিয়া সেই ৰক্তক্ষৰণক গধুৰ বুলি গণ্য কৰা হয়। প্ৰায় এক পঞ্চমাংশ মহিলাই তেওঁলোকৰ ঋতুস্ৰাৱৰ সময়ত বহু বেছি পৰিমাণে ৰক্তক্ষৰণ কৰে। তেওঁলোকে ৰক্তপ্ৰবাহৰ সৈতে মোকাবিলা কৰাৰ প্ৰচেষ্টাত দৈনন্দিন কামবোৰ সম্পূৰ্ণ কৰিবলৈ অক্ষম হয়। হৰমনৰ ভাৰসাম্যহীনতা, জৰায়ুত গাঁথনিগত অস্বাভাৱিকতা (যেনে খুটা বা ফাইব্ৰইড), অন্যান্য চিকিৎসীয় স্থিতি (যেনে থাইৰইডৰ সমস্যা, তেজ গোট মৰাবিকাৰ, যকৃত বা বৃক্কৰ ৰোগ, লিউকেমিয়া, আইইউডিৰ জটিলতা, গৰ্ভপাত আৰু সংক্ৰমণৰ ফলত প্ৰচুৰ ঋতুস্ৰাৱহ হ’ব পাৰে) আদি ইয়াৰ কাৰণ হʼব পাৰে।
২. ঋতুস্ৰাৱৰ ৰক্তক্ষৰণ নহয় (Amenorrhea)
যেতিয়া মহিলা এগৰাকীৰ ঋতুস্ৰাৱ একেবাৰে নহয় তেতিয়া সেই অৱস্থাক ‘এমেনোৰিয়া’ বুলি কোৱা হয়। যেতিয়া ১৬ বছৰ বয়স পৰ্যন্ত ছোৱালী এজনীৰ ঋতুস্ৰাৱ আৰম্ভ নহয় তেতিয়া তাইৰ ক্ষেত্ৰত এইটো অনুভৱ হʼব পাৰে। ই অন্তঃস্ৰাৱী প্ৰণালীৰ এটা সমস্যাৰ সৈতে সম্পৰ্কিত হোৱাৰ সম্ভাৱনা থাকে, যি হৰমন নিয়ন্ত্ৰণ কৰে। কেতিয়াবা শৰীৰৰ ওজন কম হোৱাৰ ফলত পিটুইটারি গ্ৰন্থি পৰিপক্ক হোৱাত পলম হয়। যদি মহিলা এগৰাকীৰ নিয়মীয়া ঋতুস্ৰাৱ হয় আৰু তাৰ পিছত হঠাতে তিনি মাহ বা অধিক সময়ৰ বাবে ৰৈ যায় তেন্তে ই এষ্ট্ৰোজেনৰ স্তৰৰ সমস্যাৰ ফলত হ’ব পাৰে।
৩. ঋতুস্ৰাৱৰ আগৰ লক্ষণ (Premenstrual Syndrome-PMS)
PMS-ত মহিলাৰ ঋতুস্ৰাৱৰ সৈতে সম্পৰ্কিত বিভিন্ন ধৰণৰ শাৰীৰিক আৰু মানসিক লক্ষণ অন্তৰ্ভুক্ত থাকে। প্ৰায় ৪০% মহিলাই দৈনন্দিন জীৱন ব্যাহত কৰিব পৰাকৈ যথেষ্ট গুৰুতৰভাবে PMSৰ লক্ষণ অনুভৱ কৰে। PMS-ৰ ১০০ ৰো অধিক সাম্ভাব্য লক্ষণ আছে, আটাইতকৈ সচৰাচৰ হ’ল হতাশা। PMS-ৰ কেইটামান লক্ষণৰ ভিতৰত আছে ফুলা, মুৰৰ বিষ, ভাগৰ, স্তনৰ বিষ, খং, উদ্বিগ্নতা, মেজাজ সলনি, কান্দোন আৰু হতাশা। এই লক্ষণবোৰ সাধাৰণতে আপোনাৰ ঋতুস্ৰাৱৰ প্ৰায় এসপ্তাহ আগতে আৰম্ভ হয় আৰু আপোনাৰ ঋতুস্ৰাৱ আৰম্ভ হ’লে বা আৰম্ভ হোৱাৰ পাছত সোনকালেই নোহোৱা হয়।
৪. বেদনাদায়ক ঋতুস্ৰাৱ (Dysmenorrhea)
বেছিভাগ মহিলাই তেওঁলোকৰ জীৱনৰ কোনো সময়ত ঋতুস্ৰাৱৰ সংকোচন (Menstrual Cramp) অনুভৱ কৰে। অৱশ্যে, যদি সংকোচনবোৰ বিশেষকৈ বেদনাদায়ক আৰু স্থিৰ হয় ইয়াক ডিচমেনোৰিয়া বুলি কোৱা হয়। ঋতুস্ৰাৱৰ বিষ জৰায়ুৰ সংকোচনৰ ফলত হয়।
৫. ঋতুস্ৰাৱৰ আগৰ ডিচফোৰিক বিকাৰ (Premenstrual Dysphoric Disorder-PMDD):
ঋতুস্ৰাৱৰ আগৰ ডিচফোৰিক বিকাৰ (PMDD) হৈছে অত্যাধিক PMS যিয়ে এগৰাকী মহিলাৰ জীৱনত গুৰুত্বপূৰ্ণভাৱে হস্তক্ষেপ কৰে। ইয়াক মুৰৰ বিষ আৰু মাইগ্ৰেইনৰ মাজৰ পাৰ্থক্যৰ দৰে অনুভৱ কৰিব পৰা যায়। PMDD-ৰ আটাইতকৈ সচৰাচৰ লক্ষণবোৰৰ ভিতৰত আছে বেছিকৈ খিংখিঙীয়া হোৱা, উদ্বিগ্নতা আৰু মেজাজসলনি।
ঋতুস্ৰাৱজনিত সমস্যাৰ লক্ষণ & কাৰণ | Causes & Symptoms of Menstrual Disorder
ঋতুস্ৰাৱজনিত সমস্যাবোৰ উদ্ভৱ হোৱাৰ ক্ষেত্ৰত বহুতো কাৰকে ক্ৰিয়া কৰিব পাৰে। তাৰেই মূখ্য তথা সাধাৰণতে পৰিলক্ষিত হোৱা কিছুমান তলত উল্লেখ কৰা হʼল –
১. জীৱনশৈলীজনিত কাৰণ: যথেষ্ট পৰিমাণৰ ওজন বৃদ্ধি বা হ্ৰাস কৰা, ডায়েটিং কৰা, ব্যায়ামৰ ৰুটিনৰ পৰিৱৰ্তন, ভ্ৰমণ, ৰোগ, বা মহিলাৰ দৈনন্দিন ৰুটিনত হোৱা অন্যান্য ব্যাঘাতে তেওঁৰ ঋতুস্ৰাৱৰ ওপৰত প্ৰভাৱ পেলাব পাৰে।
২. জন্ম নিয়ন্ত্ৰণ ঔষধ: বেছিভাগ জন্ম নিয়ন্ত্ৰণ বড়িত এষ্ট্ৰোজেন আৰু প্ৰজেষ্টিন হৰমনৰ সংমিশ্ৰণ থাকে। এনে ঔষধে ডিম্বাশয়ক ডিম্বটো মুকলি কৰাৰ পৰা ৰোধ কৰি গৰ্ভধাৰণ প্ৰতিহত কৰে। এনে ঔষধ অব্যাহত কৰিলে ঋতুস্ৰাৱ প্ৰভাৱিত হ’ব পাৰে। কিছুমান মহিলাৰ জন্ম নিয়ন্ত্ৰণ বড়ি বন্ধ কৰাৰ পিছত ছয় মাহলৈকে ঋতুস্ৰাৱ অনিয়মীয়া হʼব পাৰে বা একেবাৰে বন্ধ হʼব পাৰে। কেৱল প্ৰজেষ্টিন থকা জন্ম নিয়ন্ত্ৰণ বড়ি গ্ৰহণ কৰা মহিলাই ঋতুস্ৰাৱৰ মাজতো ৰক্তক্ষৰণ পাব পাৰে।
৩. জৰায়ুৰ পলিপ বা ফাইব্ৰইড: ই হৈছে জৰায়ুৰ আৱৰণত কৰ্কটৰোগ বিহীন সৰু সৌম্য বৃদ্ধি। জৰায়ুৰ ফাইব্ৰইড হৈছে টিউমাৰ যি জৰায়ুৰ বেৰৰ সৈতে সংলগ্ন হৈ থাকে। এইবোৰ এক বা একাধিত থাকিব পাৰে। এই টিউমাৰবোৰ সাধাৰণতে সৌম্য হয়, কিন্তু এইবোৰৰ ফলত ঋতুস্ৰাৱৰ সময়ত প্ৰচুৰ ৰক্তক্ষৰণ আৰু বিষ হ’ব পাৰে। যদি ফাইব্ৰইডবোৰ ডাঙৰ হয়, সেইবোৰে মূত্ৰাশয় বা মলদ্বাৰৰ ওপৰত চাপ দিব পাৰে, যাৰ ফলত অসুবিধাৰ সৃষ্টি হ’ব পাৰে।
৪. এণ্ডোমেট্ৰিঅʼচিচ: জৰায়ুৰ ৰেখা থকা এণ্ডোমেট্ৰিয়েল কোষকলা প্ৰতি মাহে ভাঙি যায় আৰু ঋতুস্ৰাৱৰ প্ৰবাহৰ সৈতে নিষ্কাশিত হয়। এণ্ডোমেট্ৰিয়েল কোষকলা জৰায়ুৰ বাহিৰত বাঢ়িবলৈ আৰম্ভ কৰিলে তাক এণ্ডোমেট্ৰিওচিছ বুলি কোৱা হয়। প্ৰায়ে, এণ্ডোমেট্ৰিয়েল কলাই ডিম্বাশয় বা ফেলোপিয়ান টিউবৰ সৈতে নিজকে সংলগ্ন কৰে; ই কেতিয়াবা নিম্ন পাচন নলীৰ অন্ত্ৰ বা অন্যান্য অঙ্গত আৰু আপোনাৰ মলদ্বাৰ আৰু জৰায়ুৰ মাজৰ স্থানত বৃদ্ধি হয়। এণ্ডোমেট্ৰিওচিছৰ ফলত ঋতুস্ৰাৱৰ আগতে আৰু সময়ত অস্বাভাৱিক ৰক্তক্ষৰণ, বিষ হ’ব পাৰে আৰু বেদনাদায়ক সহবাস হ’ব পাৰে।
৫. শ্ৰোণীৰ প্ৰদাহজনিত ৰোগ: ই হৈছে এক বেক্টেৰিয়াৰ সংক্ৰমণ যি মহিলাৰ প্ৰজনন তন্ত্ৰক প্ৰভাৱিত কৰে। যৌন সংস্পৰ্শৰ জৰিয়তে বেক্টেৰিয়া যোনিত প্ৰৱেশ কৰিব পাৰে আৰু তাৰ পিছত জৰায়ু আৰু ওপৰৰ জননাংগ নলীলৈ বিয়পিব পাৰে। বেক্টেৰিয়া স্ত্ৰীৰোগ প্ৰক্ৰিয়াৰ জৰিয়তে বা সন্তান জন্ম, গৰ্ভপাতৰ জৰিয়তে প্ৰজনন নলীত প্ৰৱেশ কৰিব পাৰে। PID-ৰ লক্ষণবোৰৰ ভিতৰত আছে এক অপ্ৰীতিকৰ গোন্ধ, অনিয়মীয়া ঋতুস্ৰাৱ, শ্ৰোণী আৰু তলপেটৰ এলেকাত বিষ, জ্বৰ, ওকালি অহা, বমি, বা ডায়েৰিয়াৰ সৈতে বেছিকৈ হোৱা যোনিৰ স্ৰাৱ।
৬. PCOS: পলিচিষ্টিক ডিম্বাশয় লক্ষণ (PCOS) থকা মহিলা এগৰাকীৰ অনিয়মীয়া ঋতুস্ৰাৱ বা ঋতুস্ৰাৱ সম্পূৰ্ণৰূপে বন্ধ হ’ব পাৰে। এই অৱস্থাটো মেদবহুলতা, বন্ধ্যাত্ব আৰু অত্যাধিক চুলি বৃদ্ধি আৰু শালমইনা [হিৰচুটিজম (Hirsutism)] ৰ সৈতে সম্পৰ্কিত। এই স্থিতি হৰমনৰ ভাৰসাম্যহীনতাৰ ফলত হ’ব পাৰে যদিও ইয়াৰ সঠিক কাৰণ অজ্ঞাত।
৭. অকাল ডিম্বাশয়ৰ অভাৱ: এই অৱস্থাটো ৪০ বছৰৰ তলৰ মহিলাৰ ক্ষেত্ৰত হয় যাৰ ডিম্বাশয়ে স্বাভাৱিকভাৱে কাম নকৰে। ৰজোনিবৃত্তিৰ দৰে ঋতুস্ৰাৱ বন্ধ হয়। কেমোথেৰাপী আৰু বিকিৰণৰ দ্বাৰা কৰ্কট ৰোগৰ চিকিৎসা কৰা ৰোগীৰ ক্ষেত্ৰত, বা যদি আপোনাৰ অকাল ডিম্বাশয়ৰ অভাৱ বা কিছুমান ক্ৰম’জম অস্বাভাৱিকতাৰ পাৰিবাৰিক ইতিহাস আছে তেনেহ’লে এনে হ’ব পাৰে।
অন্যান্য কাৰণবোৰৰ ভিতৰত আছে –
- জৰায়ুৰ কৰ্কট বা গ্ৰীৱাৰ কৰ্কট (Uterine Cancer or Cervical Cancer)।
- তেজ পাতল কৰা ঔষধ, যেনে- ষ্টেৰইড বা এণ্টিকোৱাগুলেন্ট ঔষধ।
- চিকিৎসীয় স্থিতি, যেনে- ৰক্তক্ষৰণৰ বিকাৰ, নিম্ন বা অত্যাধিক সক্ৰিয় থাইৰইড গ্ৰন্থি বা হৰমনৰ ভাৰসাম্যক প্ৰভাৱিত কৰা পিটুইটাৰি বিকাৰ।
- গৰ্ভধাৰণৰ সৈতে সম্পৰ্কিত জটিলতা, যাৰ ভিতৰত আছে গৰ্ভপাত বা এক্টোপিক গৰ্ভধাৰণ- নিষিক্ত ডিম্ব জৰায়ুৰ বাহিৰত স্থাপিত হয়; উদাহৰণ স্বৰূপে, ফেলোপিয়ান নলীৰ ভিতৰত।
প্ৰতিকাৰ | Treatment of Menstrual Disorder
ঋতুস্ৰাৱজনিত সমস্যাৰ বাবে তলত কিছুমান প্ৰাকৃতিক উপায় উল্লেখ কৰা হʼল –
১. আদা খাওঁক (Consume Ginger)
আদাত জিঞ্জাৰল থাকে যি শৰীৰৰ প্ৰদাহ হ্ৰাস কৰাত সহায় কৰে। ই জৰায়ুৰ পেশী সংকুচিত কৰাত সহায় কৰে আৰু হৰমনৰ ভাৰসাম্য ৰক্ষা কৰে। ই ঋতুস্ৰাৱৰ মাহিলী ঘটনাক মানক কৰে। এনেদৰে, কেঁচা আদাৰ নিয়মীয়া ব্যৱহাৰে আপোনাৰ ঋতুস্ৰাৱ নিয়ন্ত্ৰণ কৰাত সহায় কৰিব পাৰে।
২. কেচাঁ অমিতা খাওঁক (Eat Raw-unripe Papaya)
অনিয়মীয়া ঋতুস্ৰাৱৰ ওপৰত ইয়াৰ কাৰ্যৰ বাবে অপৰিপক্ক অমিতা সুপৰিচিত। ই আপোনাৰ জৰায়ুৰ সংকোচন বৃদ্ধি কৰে যি আপোনাৰ ঋতুস্ৰাৱৰ সময়ত হোৱাত সহায় কৰে। কেইমাহমানৰ বাবে নিয়মীয়াকৈ অপৰিপক্ক অমিতাৰ ৰস খাব কিন্তু আপোনাৰ ঋতুস্ৰাৱৰ সময়ত ইয়াক নাখাব।
৩. গুৰ খাব পাৰে (Can give a try to Jaggery)
নিয়মীয়াকৈ গুড় সেৱনে অনিয়মীয়া ঋতুস্ৰাৱ নিয়ন্ত্ৰণ কৰাত সহায় কৰিব পাৰে। ই জৰায়ুৰ ক্ৰেম্প হ্ৰাস কৰাত সহায় কৰে।
৪. হালধি খাওঁক (Eat Turmeric)
ইয়াত প্ৰদাহ-প্ৰতিৰোধী আৰু এণ্টি-স্পাচমোডিক গুণাগুণ আছে যি জৰায়ুৰ ক্ৰেম্প হ্ৰাস কৰাত সহায় কৰে। যদি আপুনি আপোনাৰ ঋতুস্ৰাৱ প্ৰাকৃতিকভাৱে প্ৰস্তুত কৰিব বিচাৰে, গৰম গাখীৰ আৰু মৌৰ সৈতে হালধি খাবলৈ চেষ্টা কৰক। আপুনি আপোনাৰ ঋতুস্ৰাৱ নোহোৱালৈকে ইয়াক দৈনিক লওঁক।
৫. দালচেনি খাওঁক (Consume cinnamon)
ই জৰায়ুলৈ তেজৰ প্ৰবাহ নিয়ন্ত্ৰণ কৰাত সহায় কৰে আৰু অনিয়মীয়া ঋতুস্ৰাৱৰ চিকিৎসা কৰিব পাৰে। ই ঋতুস্ৰাৱৰ সময়ত পেটৰ বিষ, ওকালি অহা আৰু বমি হ্ৰাস কৰিব পাৰে।
৬. আপোলৰ ভিনেগাৰ (Apple cider vinegar)
আপেল চাইডাৰ ভিনেগাৰ সেৱনে আপোনাক পলিচিষ্টিক অভাৰিয়ান চিণ্ড্ৰোম থকা মহিলাসকলৰ ক্ষেত্ৰত আপোনাৰ ঋতুস্ৰাৱ আৰু হৰমন নিয়মীয়া কৰাত সহায় কৰিব পাৰে। আপুনি ওজন হ্ৰাস কৰিব পাৰে আৰু ৰক্ত শৰ্কৰা আৰু ইনচুলিনৰ স্তৰ হ্ৰাস কৰিব পাৰে।
৭. বীটৰুট খাব পাৰে (Try having Beetroot)
বীটৰুটত উচ্চ পৰিমাণৰ ফলিক এচিড আৰু লো থাকে যি তেজত হিমোগ্লোবিনৰ স্তৰ বৃদ্ধি কৰাত সহায় কৰে। ই এমেনাগোগ হিচাপেও কাম কৰে।
৮. এলʼভেৰা খাব পাৰে (Eat Aloe Vera)
ঋতুস্ৰাৱ নিয়ন্ত্ৰণ কৰিবলৈ আৰু অতিৰিক্ত ওজন হ্ৰাস কৰিবলৈ এলʼভেৰা ৰস এক উৎকৃষ্ট প্ৰতিকাৰ। ই বিপাক বৃদ্ধি কৰে আৰু অন্ত্ৰৰ প্ৰণালী স্বাস্থ্যৱান ৰাখে। এলʼভেৰাই হৰমনৰ ভাৰসাম্যহীনতা সংশোধন কৰাত আৰু ঋতুস্ৰাৱৰ অনিয়মৰ চিকিৎসা কৰাত সহায় কৰে। কিন্তু ঋতুস্ৰাৱ হৈ থাকোতে এলʼভেৰা গ্ৰহণ নকৰিব, কিয়নো ই জৰায়ুৰ সংকোচন বৃদ্ধি কৰিব পাৰে।
উক্ত সমূহৰ উপৰিও এক পুষ্টিকৰ খাদ্য গ্ৰহণ কৰক আৰু দৈনন্দিন ব্যায়াম কৰক। এইবোৰে আপোনাৰ শাৰীৰিক ক্ৰিয়া কলাপবোৰ সুচাৰুৰূপে চলাত সহায় কৰিব আৰু ঋতুস্ৰাৱজনিত সমস্যাবোৰ আতৰত ৰখাত সহায় কৰিব।
সামৰণি | Conclusion
উক্ত প্ৰৱন্ধটিত আপোনাক ঋতুস্ৰাৱজনিত সমস্যা Menstrual Disorder আৰু ইয়াৰ সৈতে জড়িত তথ্য সমূহৰ বিষয়ে অৱগত কৰোৱা হʼল। উক্ত তথ্যসমূহ কেৱল আপোনাৰ জ্ঞানাৰ্থেহে উল্লেখ কৰা হৈছে। যদি আপোনি গুৰুতৰ ভাবে এই সমস্যাত ভোগীছে তেন্তে অৱহেলা নকৰিব আৰু ডাক্তৰৰ পৰামৰ্শ লওঁক। আশা কৰো এই তথ্যসমূহে আপোনাক লাভান্বিত কৰিব। ধন্যবাদ!
Read also: Menstruation Hygiene – পিৰিয়ডৰ সময়ত Hygiene কেনেকৈ মেইনটেইন কৰিব
Writer: Aparna Singha
My self Mahezubin Saikia. Working in Dev Library as a Content Writer. A website that provides all SCERT, NCERT 3 to 12, and BA, B.com, B.Sc, and Computer Science with Post Graduate Notes & Suggestions, Novel, eBooks, Health, Finance, Biography, Quotes, Study Materials, and more.
