আন্তঃৰ্জাতিক শ্ৰমিক দিৱস, যাক মে’ দিৱস (May Day) ৰূপে জনাজাত, মে’ মাহৰ প্ৰথম দিনটোত পৃথিৱীজুৰি বহু দেশত পালন কৰা হয়। কিছুমান দেশত এই দিনটো শ্ৰমিক দিৱস হিচাপে পৰিচিত আৰু এক চৰকাৰী ছুটি হিচাপে ঘোষণা কৰা হয়। ১৮৮৬ চনৰ ১ মে’ত আমেৰিকাৰ চিকাগো চহৰত ৮ ঘণ্টাৰ কাৰ্যদিবসৰ দাবীত শ্ৰমিক আন্দোলন চলাই আছিল। সেই সময়ত হে-মাৰ্কেটত শ্ৰমিকসকলৰ ওপৰত গুলি চাৰা হয় আৰু ১১ জন শ্ৰমিক মৃত্যুবৰণ কৰে। যদিও এই দিনটো আমেৰিকা আৰু কানাডাত বিশেষভাবে উদযাপন নহয়, বহু অন্য দেশত ইয়াক শ্ৰমিকৰ অধিকাৰ আৰু সন্মানৰ চিহ্ন হিচাপে পালন কৰা হয়।
মে’ দিৱস (May Day) বা আন্তৰ্জাতিক শ্ৰমিক দিৱসৰ নাম উচ্চাৰণ কৰিলে, বিশ্বৰ কোণাকোণাত থকা নিপীড়িত, শোষিত আৰু বঞ্চিত শ্ৰমিকসকলৰ দুঃখ-দুৰ্দশাৰ ছবিখন পোহৰলৈ আহে। এই দিৱসৰ বিশেষ তাৎপৰ্য অন্যান্য দিৱসৰ পৰা সুকীয়া, কিয়নো মে’ দিৱসৰ পিছত আছে শ্ৰমিকসকলৰ দীর্ঘ সময়ৰ পৰিশ্ৰম আৰু ত্যাগৰ ফলস্বৰূপ।
১ মে’ৰ দিনটো বিশ্বৰ সকলো শ্ৰমিকৰ অধিকাৰ, সুৰক্ষা আৰু সমমৰ্যাদাৰ বাবে সংগ্ৰামৰ পৰিসৰে পালন কৰা হয়। এই দিনটো শ্ৰমিক দিৱস হিচাপে সমগ্ৰ বিশ্বত প্ৰতিষ্ঠিত হৈছে। ১৮৮৬ চনৰ ১ মে’ত আমেৰিকাৰ চিকাগোত হেমাৰ্কেট সংঘৰ্ষৰ সময়ত শ্ৰমিকসকলে অধিক শ্ৰমিক অধিকাৰ আৰু ভাল কামৰ পৰিস্থিতিৰ বাবে আন্দোলন কৰিছিল। এই সংঘৰ্ষত কেইবাজনো শ্ৰমিকৰ মৃত্যু হৈছিল, আৰু ইয়াৰ ফলস্বৰূপে শ্ৰমিকৰ অধিকাৰ আৰু সুৰক্ষাৰ বাবে এক নতুন দিশে আন্দোলন আৰম্ভ হৈছিল।
আজিৰ দিনটো শ্ৰমিকৰ অধিকাৰ আৰু সুৰক্ষা লৈ বিশ্বজুৰি হোৱা এক দীঘলীয়া সংগ্রামৰ স্মৰণৰ দিন। শ্ৰমিক দিৱস বিশ্বৰ প্ৰায় সকলো দেশত উদযাপন কৰা হয়। বিভিন্ন সভা-সমিতি আৰু অনুষ্ঠানৰ মাজেৰে আজিৰ দিনটো শ্ৰমিকৰ অধিকাৰ, সুৰক্ষা আৰু সমমৰ্যাদাৰ বাবে সংগ্ৰাম অব্যাহত ৰখাৰ সাৰ্থকতা উপলক্ষে পালন কৰা হয়।
শ্ৰমিক দিৱসৰ পৰিপ্ৰেক্ষিতত এক দীঘলীয়া ইতিহাস আৰু অধ্যায় জড়িত আছে। ইতিহাসই পোনপটীয়াকৈ প্ৰমাণ কৰে যে, বিভিন্ন যুগত শ্ৰমিকসকলে শোষণ আৰু বঞ্চনাৰ চিকাৰ হৈছিল। বিশেষকৈ শিল্প বিপ্লৱৰ পিছত বৃহৎ কল-কাৰখানা স্থাপন হোৱাৰ ফলত শ্ৰমিকসকলৰ প্ৰয়োজনীয়তা বৃদ্ধি পায়। পুঁজিপতি শ্ৰেণীটোৱে একপৰ্যায়ে শ্ৰমিকসকলক অতি কম মজুৰিৰ বিনিময়ত দৈনিক ১৮-২০ ঘণ্টা পৰ্যন্ত অত্যাধিক পৰিশ্ৰম কৰাত বাধ্য কৰিছিল, যি কোনো মতে যুক্তিসংগত বুলি মন্নাই পৰিস্ফুটিত হ’ব পৰা নাছিল। এই সময়ত শ্ৰমিকসকলে মজুৰি আৰু শ্ৰমিক সুৰক্ষা নথকা পৰিস্থিতিত এক অপৰিষ্কৃত শোষণৰ সমুখীন হৈছিল।
আগতে শ্ৰমিকসকলে অমানুষিক পৰিশ্ৰম কৰিব লাগিছিল, প্ৰতিদিনে প্ৰায় ১০-১২ ঘণ্টা আৰু সপ্তাহত ৬ দিন কাম কৰিছিল। তাৰ পৰিৱৰ্তে, তেওঁলোকে লাভ কৰিছিল মন্নৰ মজুৰি আৰু অতিৰিক্ত কষ্টৰ সৈতে জীৱন অতিবাহিত কৰিছিল, কেতিয়াবা সেইটো দাসত্বৰ অৱস্থাত পৰিস্ফুট হৈছিল। ১৮৮৪ চনত যুক্তৰাষ্ট্ৰৰ চিকাগোৰ পৰা এক দল শ্ৰমিক দৈনিক ৮ ঘণ্টা কামৰ দাবীত আন্দোলন আৰম্ভ কৰে আৰু সেই দাবী পূৰ্ণৰূপে স্বীকাৰ কৰাৰ বাবে তেওঁলোকে ১৮৮৬ চনৰ ১ মে’ তাৰিখে হানিত সময় বান্ধি দিয়ে। কিন্তু কাৰখানাৰ মালিকসকলে সেই দাবী মানি নল’লে।
১৮৮৬ চনৰ ৪ মে’ৰ সন্ধিয়া চিকাগোৰ হে-মাৰ্কেট নামৰ বাণিজ্যিক এলেকাত শ্ৰমিকসকলে এক শোভাযাত্ৰাৰ আয়োজন কৰে। তেঁওলোকে ১৮৭২ চনত কানাডাত অনুষ্ঠিত এক বিশাল শ্ৰমিক শোভাযাত্ৰাৰ পৰা অনুপ্ৰাণিত হৈছিল। সেই সময়ৰ নেতা, আগস্ট স্পীজ, শ্ৰমিকসকলক উৎসাহিত কৰি কিছু কথা কৈছিল। হঠাৎ, দূৰৰ পৰা এক বোমাৰ বিষ্ফোৰণ ঘটে আৰু এক পুলিচ সদস্য নিহত হয়। পুলিচ বাহিনী তৎক্ষণাত শ্ৰমিকসকলৰ ওপৰত আক্ৰমণ কৰে, যাৰ ফলস্বৰূপ ১১ জন শ্ৰমিক নিহত হয়। পুলিচ হত্যাৰ অভিযোগত, augustus spiez ৰ লগতে আঠজন শ্ৰমিকক দোষী সাব্যস্ত কৰা হয়। এক প্ৰহসনমূলক বিচাৰকাৰী পৰিসৰে ১৮৮৭ চনৰ ১১ নৱেম্বৰ তাৰিখে উন্মুক্ত স্থানত ৬ জন শ্ৰমিকক ফাঁচী দিয়াৰ সিদ্ধান্ত গ্ৰহণ কৰা হয়।
লুইছ লিং নামৰ এক জন ব্যক্তি ফাঁচীৰ মঞ্চত উঠাৰ এক দিন আগতেই কাৰাগাৰৰ ভিতৰতে আত্মহত্যা কৰে, আৰু আন এজনৰ পঁইত্রিশ বছৰ পৰ্যন্ত কাৰাদণ্ড নিৰ্ধাৰিত হয়। ফাঁচীৰ মঞ্চত উঠাৰ পূৰ্বে, আগস্ট স্পীজে কয়ছিল, “আজিৰ এই নিঃশব্দতাই তোমাৰ কোলাৰ পৰা অধিক শক্তিশালী হব।”
২৬ জুন, ১৮৯৩ তাৰিখে, ইলিনয়ৰ গভৰ্ণৰে আটজনক নিৰ্দোষ বুলি ঘোষণা কৰে আৰু হত্যাৰ অর্ডাৰ দিবলগীয়া পুলিচ কামাণ্ডাৰ জনক দুৰ্নীতিৰ অভিযোগত অভিযুক্ত কৰে। আৰু সেই বোমাৰ বিস্ফোৰণকাৰীৰ পৰিচয়ৰ বাবে কেতিয়াও কোনো পুৰাণী প্ৰকাশ পোৱা নাই।
অৱশেষত, শ্ৰমিকসকলৰ “দৈনিক আঠ ঘণ্টা কাম কৰাৰ” দাবী স্বীকৃতি লাভ কৰে। অৱশেষত, ১৮৮৯ চনৰ ১৭ জুলাই পেৰিছত অনুষ্ঠিত শ্ৰমিকৰ আন্তৰ্জাতিক সন্মিলনত এক ঐতিহাসিক সিদ্ধান্ত গ্ৰহণ কৰা হৈছিল। এই সন্মিলনত চিকাগোৰ সন্মিলনৰ সময়ত ছহিদ হোৱা শ্ৰমিকসকলৰ ত্যাগৰ সন্মান হিচাপে আৰু তেওঁলোকৰ স্মৃতিৰে অনুপ্ৰাণিত হৈ, সিদ্ধান্ত লোৱা হৈছিল যে ১৮৯০ চনৰ পৰা প্রতি বছৰৰ মে’ মাহৰ ১ তাৰিখটো আন্তৰ্জাতিক শ্ৰমিক দিৱস বা মে’ দিৱস হিচাপে উদযাপন কৰা হ’ব। সেয়ে, মে’ মাহৰ ১ তাৰিখটো মে’ দিৱস (May Day) হিচাপে পালন কৰা হয়, যিটো সঁচাকৈ পৃথিৱীজুৰি বিভিন্ন দেশ আৰু ভাৰতৰ বহু ৰাজ্যত উৎকৃষ্টভাৱে পালন কৰা হয়।
Read also: Good Friday | গুড ফ্ৰাইডে
My self Mahezubin Saikia. Working in Dev Library as a Content Writer. A website that provides all SCERT, NCERT 3 to 12, and BA, B.com, B.Sc, and Computer Science with Post Graduate Notes & Suggestions, Novel, eBooks, Health, Finance, Biography, Quotes, Study Materials, and more.
