ভাৰতৰ অৰুণাচল প্ৰদেশৰ খিলঞ্জীয়া জনগোষ্ঠীৰ অন্যতম জনবহুল গোট হৈছে আদি জনগোষ্ঠী (Adi Tribe)। কেই হাজাৰমান তিব্বত স্বায়ত্তশাসিত অঞ্চলতো পোৱা যায়, য’ত ইহঁতক কিছুমান নিছি জনগোষ্ঠী, না জনগোষ্ঠী, মিছমি মানুহ আৰু টাগিন লোকৰ সৈতে একেলগে লোবা বুলি কোৱা হয়।
Read also: Khasi Tribe: A Comprehensive Overview | খাচী জনগোষ্ঠী: এক বিস্তৃত আভাস
ইহঁতে দক্ষিণ হিমালয়ৰ এটা অঞ্চলত বাস কৰে যিটো ভাৰতৰ অৰুণাচল প্ৰদেশ আৰু চীনৰ তিব্বত স্বায়ত্তশাসিত অঞ্চলৰ মেইনলিং, লুঞ্জে, জায়ু, মেডগ, আৰু নিংচি কাউন্টিৰ ভিতৰত পৰে। আদি জনগোষ্ঠীৰ বৰ্তমানৰ বাসস্থান প্ৰাচীন লোয়ুৰ ঐতিহাসিক অৱস্থানৰ দ্বাৰা প্ৰচুৰ প্ৰভাৱ পৰিছে। অৰুণাচল প্ৰদেশৰ ভিতৰত ছিয়াং, পূৱ চিয়াং, উচ্চ চিয়াং, পশ্চিম চিয়াং, নিম্ন দিবাং উপত্যকা, লোহিত, শ্বি যোমি আৰু নামচাই জিলাৰ ভিতৰত নাতিশীতোষ্ণ আৰু উপ-গ্রীষ্মমণ্ডলীয় অঞ্চলত পোৱা যায়।
“আদি” শব্দটো অৱশ্যে লোবা মানুহৰ লগত বিভ্ৰান্তি হ’ব নালাগে, কিয়নো লোবাসকলে আদি জনগোষ্ঠীৰ লগতে মিছমীকো অন্তৰ্ভুক্ত কৰে। নিজকে “আদি” বুলি স্বীকৃতি দিয়া সকলো জনগোষ্ঠীয়ে আবুতানি/আবোটানীৰ বংশধৰ বুলি বিশ্বাস কৰা হয়। পুৰণি শব্দ আবৰ অসমীয়াৰ পৰা উৎপন্ন আৰু ইয়াৰ আক্ষৰিক অৰ্থ হৈছে “স্বাধীন”। আদিৰ আক্ষৰিক অৰ্থ হ’ল “পাহাৰ” বা “পৰ্বতৰ শিখৰ”।
আদি সমাজৰ সংগঠন | Organisation of the Adi community
আদি পাহাৰীয়া গাওঁবোৰত বাস কৰে, প্ৰত্যেকেই পৰম্পৰাগতভাৱে নিজৰ সৈতে খাপ খায়, এজন নিৰ্বাচিত মুখ্য গাম বা গাওঁ বুঢ়াৰ অধীনত যি গাওঁ পৰিষদক পৰিচালনা কৰে, যি আনকি পৰম্পৰাগত আদালত হিচাপেও কাম কৰে, যাক কেবাং বুলি কোৱা হয়। পুৰণি দিনৰ পৰিষদবোৰত সকলো গাওঁৰ জ্যেষ্ঠ লোক আছিল আৰু এটা মুচুপ/ডেৰে (গাওঁ সম্প্ৰদায়ৰ ঘৰ)ত সিদ্ধান্ত লোৱা হৈছিল।
আদি জনগোষ্ঠীৰ ভাষা | Language of Adi Tribe
আদি লোকসকলৰ বিভিন্ন ভাষা আৰু উপভাষা দুটা গোটত পৰে: আবৰ (আবৰ-মিনয়ং, বৰ-আবৰ (পদম), আবৰ-মিৰি ইত্যাদি) আৰু লোবা (লো-পা, লুওবা)।
আদি সাহিত্য ১৯০০ চনৰ পৰা খ্ৰীষ্টান মিছনাৰীসকলৰ দ্বাৰা বিকশিত হৈ আহিছে। মিছনেৰী জে এইচ লৰেইন (J. H. Lorrain) আৰু এফ ডব্লিউ চাভিডজে (F. W. Savidge) ১৯০৬ চনত মুপাক মিলি (Mupak Mili) আৰু এটচং পাৰ্টিনৰ (Atsong Pertin) সহায়ত এখন আবৰ-মিৰি (Abor-Miri Dictionary) অভিধান প্ৰকাশ কৰিছিল, যাক আদি ভাষা বা আদি লিপিৰ পিতৃ বুলি গণ্য কৰা হৈছিল। আদিৰ আধিপত্য থকা সম্প্ৰদায়ৰ বিদ্যালয়সমূহত তৃতীয় ভাষা হিচাপে শিকোৱা হয়। অৰুণাচল প্ৰদেশ আৰু অন্যান্য উত্তৰ-পূব ৰাজ্যৰ অন্যান্য থলুৱা গোটৰ লোকসকলৰ সৈতে যোগাযোগ কৰাৰ বাবে আদিয়ে ভাষা-ফ্ৰাংকা হিচাপে হিন্দী ভাষা কয়।
আদি জনগোষ্ঠীৰ সংস্কৃতি | Culture of Adi Tribe
মহিলা আৰু পুৰুষৰ বাবে পৃথক পৃথক সাজ-পোছাক আছে যিবোৰ জনগোষ্ঠীৰ মহিলাসকলে বোৱা হয়। বেত, ভালুক, হৰিণাৰ চামৰাৰ পৰা তৈয়াৰী হেলমেট কেতিয়াবা পুৰুষসকলে পিন্ধে, অঞ্চল অনুসৰি।
বয়সস্থ মহিলাসকলে হালধীয়া ৰঙৰ হাৰ আৰু সৰ্পিল কাণফুলি পিন্ধিলেও অবিবাহিত ছোৱালীয়ে বিয়প পিন্ধে, যিটো অলংকাৰ পেটিকোটৰ তলত পাঁচৰ পৰা ছয়খন পিতলৰ প্লেটৰে গঠিত। বয়সস্থ মহিলাসকলৰ মাজত টেটু কৰাটো জনপ্ৰিয় আছিল।
এটা পৰিয়ালৰ ধন-সম্পত্তিৰ পৰম্পৰাগত পৰিমাপ হ’ল ঘৰচীয়া জীৱ-জন্তু (বিশেষকৈ সমকামী), অলংকাৰ, মাটিৰ অধিকাৰ।
আদি জনগোষ্ঠীৰ উৎসৱ আৰু নৃত্য | Festival and Dances of Adi Tribe
আদিসকলে কেইবাটাও উৎসৱ পালন কৰে, বিশেষকৈ তেওঁলোকৰ প্ৰধান উৎসৱসমূহ হ’ল আৰাণ, ডংগিন , ছ’লুং, প’ডি বাৰবি আৰু এটৰ। ছ’লুং ছেপ্টেম্বৰ মাহৰ প্ৰথম সপ্তাহত পাঁচ দিন বা তাতকৈ অধিক সময় পালন কৰা হয়। বীজ সিঁচিআৰু ৰোপণ কৰাৰ পিছত, ভৱিষ্যতে শস্য বিচাৰি উলিওৱা শস্য চপোৱা উৎসৱ। উৎসৱৰ সময়ত মহিলা লোকে পনুং গীত আৰু নৃত্য পৰিবেশন কৰে। ছ’লুঙৰ শেষৰ দিনটোত ঘৰবোৰৰ গতিপথৰ কাষে কাষে সিংহাসন আৰু থলুৱা অস্ত্ৰ-শস্ত্ৰ প্ৰদৰ্শন কৰা হয় – এই বিশ্বাস যে ইয়াৰ দ্বাৰা মানুহক দুষ্ট আত্মাৰ পৰা ৰক্ষা কৰা হ’ব (এই অনুষ্ঠানটোক টাক্টৰ বুলি কোৱা হয়)।
আদি নৃত্যৰ ভিন্নতা আছে লেহেমীয়া, গাঁৱলীয়া আৰু সুন্দৰভাৱে মনোমোহা পনুং শৈলীৰ পৰা আৰম্ভ কৰি (সোলুং উৎসৱত পৰিবেশন কৰা) এটৰ উৎসৱৰ সময়ত পুৰুষে পৰিবেশন কৰা ডেলঙৰ উল্লাসজনক, উচ্ছল থাম্পলৈকে। এই নৃত্যবোৰৰ ফলত কিছুমান বিশেষ ধৰণৰ নৃত্যৰ সৃষ্টি হৈছে যিয়ে যৌথভাৱে এটা কাহিনী, টাপু (যুদ্ধ নৃত্য) বৰ্ণনা কৰে। টাপুত নৃত্যশিল্পীসকলে যুদ্ধৰ ক্ৰিয়া, ইয়াৰ ৰক্তাক্ত সবিশেষ আৰু যোদ্ধাসকলৰ বিজয়ী চিঞৰক জোৰদাৰভাৱে পুনৰ অভিনয় কৰে। আৰণ উৎসৱত ইয়াকজং পৰিবেশন কৰা হয়। এইটো আন এক প্ৰকাৰৰ নৃত্য য’ত নৃত্যশিল্পীসকলে কিছুমান বিশেষ আৰ্হিত বাকলি আঁতৰাই সৃষ্টি কৰা ডিজাইনৰ লাঠি কঢ়িয়াই লৈ ফুৰে আৰু তাৰ পিছত কিছু সময়ৰ বাবে জুইত থয়, যাৰ ফলত চিহ্নিত ক’লা ডিজাইনৰ সৃষ্টি হয়
আদি জনগোষ্ঠীৰ খাদ্যাভ্যা | food Habits of Adi Tribe
তেওঁলোকৰ অৰ্থনীতি মূলতঃ কৃষিভিত্তিক, প্ৰধানকৈ ঝুম আৰু ভিজা ধান খেতিৰ আশে-পাশে ঘূৰি থাকে। তেওঁলোকৰ প্ৰধান খাদ্যৰ ভিতৰত চাউল, কুঁহিয়াৰ, বাজৰা, বনভিত্তিক পৰম্পৰাগত খাদ্য সামগ্ৰী আদি। মহিলাসকলে তেওঁলোকৰ খাদ্য, নৃতাত্ত্বিক চিকিৎসা, বিপণন, খৰি আৰু অন্যান্য প্ৰয়োজনীয়তাৰ বাবে বিভিন্ন পৰিৱেশ তন্ত্ৰৰ পৰা সাংস্কৃতিকভাৱে গুৰুত্বপূৰ্ণ উদ্ভিদ সংগ্ৰহ কৰে।
আদিসকলৰ ধৰ্ম | Religion of Adi People
আদি সকলে পৰম্পৰাগতভাৱে জনজাতীয় ড’নি-প’লো (Donyi-Polo) ধৰ্ম অনুসৰণ কৰে। কিনে নানে, ডয়িং বটে, গুমিন ছয়িন আৰু পেডং নানে আদিৰ দৰে দেৱ-দেৱীৰ পূজা আৰু ধৰ্মীয় পালনৰ নেতৃত্ব দিয়ে এজন শ্বেমানে, যাক মিবু (মহিলা হ’ব পাৰে) বুলি কোৱা হয়। প্ৰতিজন দেৱতাই কিছুমান বিশেষ কামৰ সৈতে জড়িত আৰু প্ৰকৃতিৰ সৈতে জড়িত বিভিন্ন বিষয়ৰ ৰক্ষক আৰু ৰক্ষক হিচাপে কাম কৰে যিবোৰ তেওঁলোকৰ দৈনন্দিন জীৱনৰ আশে-পাশে ঘূৰি থাকে। ইয়াৰ ভিতৰত খাদ্য শস্য, ঘৰ, বৰষুণ ইত্যাদি।
তিব্বতৰ আদি সকল, বিশেষকৈ বোকাৰসকলে তিব্বতী বৌদ্ধ ধৰ্মক কিছু পৰিমাণে গ্ৰহণ কৰিছে, তিব্বতৰ প্ৰভাৱৰ ফলত। কিন্তু শেহতীয়া বছৰবোৰত তিব্বতী আদি জনগোষ্ঠীৰ ফালৰ পৰা খিলঞ্জীয়া পৰিচয়ৰ পুনৰুজ্জীৱনে পৰম্পৰাগত ধৰ্মক পুনৰ যুৱক-যুৱতীসকলৰ মাজত জনপ্ৰিয় কৰি তুলিছে। আধুনিক যুগত কেইজনমান আদি মানুহে খ্ৰীষ্টান ধৰ্ম গ্ৰহণ কৰিছে। কিন্তু বৃদ্ধি পাই আহিছে আৰু স্থানীয় নেতাসকলক ধৰ্মান্তৰকৰণ আৰু জনগাঁথনি পৰিৱৰ্তন বন্ধ কৰিবলৈ আহ্বান জনাইছে।
উপসংহাৰ | Conclusion
আদি সকল অৰুণাচল প্ৰদেশৰ এটা প্ৰাচীন জনজাতি। তেওঁলোকৰ সাংস্কৃতিক ঐতিহ্য, ভাষা, আৰু জীৱনধাৰা অৰুণাচলৰ সমাজখনৰ এক গুৰুত্বপূর্ণ অংশ। সাধাৰণতে পৰ্বতৰ অঞ্চলত বসবাস কৰি, আদিলোকে পৰম্পৰাগত কৃষি, মত্স্য চিকাৰ, আৰু শস্য উৎপাদনৰে জীৱিকা নির্বাহ কৰে। তেওঁলোকৰ পৰম্পৰাগত নৃত্য, আৰু সঙ্গীতৰ সমৃদ্ধি আজিও সংৰক্ষণ হৈ আছে। অতি উৎসাহী আৰু অতিথিপৰায়ণ আদিসমূহৰ পৰম্পৰাগত দৰ্শনৰ লগত আধুনিকতাৰ মেলবন্ধন আজিও সমাজখনত সুস্পষ্টভাৱে দেখিবলৈ পোৱা যায়। আদি জনজাতিৰ সত্ত্বা কেৱল এটা পৰম্পৰাই নহয়, ই উত্তৰ-পূব ভাৰতৰ জনজীৱন আৰু সামাজিক বৈচিত্ৰ্যৰ এক অপৰিহাৰ্য অংশ।
Read also: Chakma Tribe: A Comprehensive Overview | চাকমা জনগোষ্ঠী: এক বিস্তৃত আভাস
My self Mahezubin Saikia. Working in Dev Library as a Content Writer. A website that provides all SCERT, NCERT 3 to 12, and BA, B.com, B.Sc, and Computer Science with Post Graduate Notes & Suggestions, Novel, eBooks, Health, Finance, Biography, Quotes, Study Materials, and more.
