ৱাঞ্চো (Wancho Tribe) লোকসকল, যাক ৱাঞ্চো নাগা বুলিও জনা যায়, হৈছে উত্তৰ-পূব ভাৰতৰ ৰাজ্য অৰুণাচল প্ৰদেশৰ লংডিং জিলাৰ পাটকাই পাহাৰত বাস কৰা তিব্বত-বাৰ্মাৰ থলুৱা জাতিগত গোট। ৱাঞ্চো ভাষা উত্তৰ নাগা ভাষাৰ অধীনৰ তিব্বত-বৰ্মন পৰিয়ালৰ অন্তৰ্গত। ৱাঞ্চো নাগা জাতিগতভাৱে অৰুণাচল প্ৰদেশৰ নকট আৰু নাগালেণ্ডৰ কনিয়াকৰ সৈতে সম্পৰ্কিত।
Read also: Miji Tribe: A Comprehensive Overview | মিজি জনগোষ্ঠী: এক বিস্তৃত আভাস
ৱাঞ্চো জনগোষ্ঠীৰ ভাষা | Language of Wancho Tribe
ৱাঞ্চো (वांचो) (Wancho) হৈছে উত্তৰ-পূব ভাৰতৰ এক কনিয়াক (Konyak) ভাষা। ৱাঞ্চো ভাষা দক্ষিণ-পূব লংডিং জিলাৰ 36 খন গাঁৱ, তিৰাপ জিলাৰ, অৰুণাচল প্ৰদেশৰ লগতে অসম আৰু নাগালেণ্ডত (নৃতাত্ত্বিক সংহাৰ) কোৱা হয়। বৈকল্পিক নামবোৰৰ ভিতৰত আছে বানপাৰা নাগা, জোবোকা, জোকোবা।
ৱাঞ্চো লোকসকলে ৱাঞ্চো ভাষা ক’ব পাৰে, যাৰ জনসংখ্যা 2011 চনৰ এক সন্মতি অনুসৰি 56,866, আৰু মুখ্যতঃ ভাৰতৰ অৰুণাচল প্ৰদেশ ৰাজ্যক জনবসতি পূৰ্ণ কৰে। যদিও সংখ্যালঘু, এই অধিবাসীসকলৰ এক সমৃদ্ধ সংস্কৃতি আছে য’ত ৰীতি-নীতি, আনুষ্ঠানিক আচৰণ, ধৰ্ম আৰু ৱাঞ্চোৰ বিভিন্ন উপভাষা আছে। ৱাঞ্চো ভাষা, সাধাৰণতে দেৱনাগৰী বা লেটিন লিপিত লিখা হয়। ২০০১ চনৰ পৰা ২০১২ চনৰ ভিতৰত, শিক্ষক বানৱাং লচুৱে (Banwang Losu) এক অনন্য বৰ্ণমালাৰ ৱাঞ্চো লিপি প্ৰস্তুত কৰিছিল যাক কিছুমান বিদ্যালয়ত শিকোৱা হয়। ২০১৯ চনত স্ক্ৰিপ্টখন আনুষ্ঠানিকভাৱে ইউনিকোড ১২.০ (Unicode 12.0) ত প্ৰকাশিত হয়।
ৱাঞ্চো জনগোষ্ঠীৰ ধৰ্ম | Religion of Wancho Tribe
আন নাগাৰ বিপৰীতে, ৱাঞ্চো, নকট আৰু কনিয়াকৰ এক ক্ষুদ্ৰ সংখ্যালঘুৰ সৈতে, এতিয়াও জীৱ – জন্তুবাদ (Animism) বিশ্বাস বজাই ৰাখিছে। এই এনিমিষ্ট ৱাঞ্চোৱে ৰং (Rang) আৰু বৌৰাং (Bourang) নামৰ দুটা শক্তিশালী দেৱতাৰ অস্তিত্বত বিশ্বাস কৰে।
ৱাঞ্চোৰ মাজত খ্ৰীষ্টান ধৰ্ম্মৰ কিছুমান অনুগামী লাভ কৰিছে, যাৰ বহুতো বেপ্টিষ্ট বা কেথলিক ধৰ্ম্মৰ লোক। খ্ৰীষ্টান ধৰ্মগ্ৰহণৰ মুখ্য তত্বাৱধায়কতা নাগালেণ্ডৰ নাগাসকলৰ প্ৰভাৱৰ সৈতে সম্পৰ্কিত, লগতে হেডহান্টিংৰ প্ৰতি দৃষ্টিভংগী সলনি কৰা। অৱশ্যে, ইয়াৰ ফলত তেওঁলোকৰ পৰম্পৰাগত সংস্কৃতিৰ বহুতো দিশ হ্ৰাস পাইছে, যাৰ ধৰ্মৰ সৈতে শক্তিশালী সম্পৰ্ক আছে।
2001 চনৰ লোকপিয়ল অনুসৰি, ৱাঞ্চোৰ 10% হিন্দু আৰু 16% এনিমিষ্ট বুলি দাবী কৰিছিল। 2011 চনৰ লোকপিয়লৰ সময়লৈকে, ৱাঞ্চোৰ মাত্ৰ 2.55% লোকে হিন্দু আৰু 0.55% এনিমিষ্ট (Animist) বুলি দাবী কৰিছিল।
ৱাঞ্চো জনগোষ্ঠীৰ সংস্কৃতি | Culture of Wancho Tribe
ৱাঞ্চো সংস্কৃতিত টেটু (Tatoo) কৰাটোৱে এক গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰে। পৰম্পৰা অনুসৰি, চকু আৰু ওঁঠৰ চাৰিওফালৰ কিছুমান অঞ্চলৰ বাহিৰে, এজন ব্যক্তিৰ চাৰিটা হাত-ভৰি আৰু তেওঁৰ গোটেই মুখমণ্ডলত টেটু কৰা হয়। মহিলাসকলে নিজকে নেকলেস আৰু খাৰুৰে সজ্জিত কৰে, লগতে কিছু পাতল টেটুও কৰে।
ৱাঞ্চোৰ মুখ্য উৎসৱ হৈছে অৰিয়াহ (Oriah), মাৰ্চ বা এপ্ৰিলত অনুষ্ঠিত হোৱা এক বসন্ত উৎসৱ, ছয়ৰ পৰা বাৰ দিনৰ বাবে, প্ৰাৰ্থনা, গান আৰু নৃত্যৰ সৈতে জড়িত। গাওঁবাসীয়ে অভিবাদন আৰু সদিচ্ছাৰ চিহ্ন হিচাপে চাউলৰ বিয়েৰেৰে ভৰ্তি বাঁহৰ নলী বিনিময় কৰে। গাহৰিৰ ছাল তেতিয়া গাওঁৰ মুৰব্বীক সন্মান হিচাপে আগবঢ়োৱা হয়। এই উৎসৱ কেইবাদিনো ধৰি চলি থাকে কিয়নো ঝুম খেতিবোৰ বীজ ৰোপণ কৰা হয়, গাহৰি, ম’হ বলি দিয়া হয়, আৰু প্ৰতিটো মুৰুং (dormitory)ত ভোজৰ ব্যৱস্থা কৰা হয়। ল’ৰা আৰু ছোৱালী, আনুষ্ঠানিক পোছাক পিন্ধি, অৰিয়াৰ (Oriah) সময়ত গান গায় আৰু নৃত্য কৰে। মানুহে অৰিয়াৰ (Oriah) উৎসৱৰ সময়ত ৰোপণ কৰা এক দীঘলীয়া আনুষ্ঠানিক মেৰু “জাংবান”ৰ (Jangban) চাৰিওফালে নৃত্য কৰে। ১৯৭৫ চনত অৰিয়া (Oriah) উদযাপনৰ এটা সাধাৰণ দিন আৰম্ভ হৈছিল, অৱশেষত অৰুণাচল প্ৰদেশ চৰকাৰে দিনটো ১৬ ফেব্ৰুৱাৰী লৈ ঠিক কৰিছিল।
ৱাঞ্চো জনগোষ্ঠীৰ জীৱনশৈলী | Lifestyle of Wancho Tribe
ৱাঞ্চো পৰম্পৰাগতভাৱে বৃদ্ধ মুৰব্বীসকলৰ পৰিষদৰ দ্বাৰা পৰিচালিত হয়, যাক ৱাংহাম (Wangham) বা ৱাংচা (Wangsa) বুলি জনা যায়।
বেছিভাগ চুবুৰীয়া জনজাতিৰ দৰে, ৱাঞ্চোৱে কাঠ আৰু বাঁহৰ পৰা তৈয়াৰ কৰা ঘৰ নিৰ্মাণ কৰে, আৰু চালবোৰ শুকান পাতেৰে আৱৰি আছিল। ডৰমিটৰী, যাক মুৰুং বুলি কোৱা হয়, য’ত ল’ৰাবোৰক তেওঁলোকৰ দেউতাকৰ দ্বাৰা পুৰুষ হ’বলৈ প্ৰশিক্ষণ দিয়া হয়। যদিও ছোৱালীবোৰৰ ল’ৰাবোৰৰ দৰে ডৰমিটৰী নাই, তেওঁলোকে এটা ডাঙৰ, একক ঘৰত শুই থাকে, এগৰাকী বুঢ়ীৰ যত্নত।
১৯৯১ চনলৈকে, নাগা জনজাতিসকলৰ মাজত মানুহৰ মুৰ চিকাৰ কৰা হৈছিল, আৰু চৰকাৰ আৰু মিছনাৰী উভয়ে হেডহান্টিং (headhunting) প্ৰথা নিষিদ্ধ কৰাৰ বাবে পদক্ষেপ লৈছে, যি এতিয়া জীৱ-জন্তুৰ মাজত সীমাবদ্ধ।
খাদ্যাভ্যাস | Food Habits
ৱাঞ্চো হৈছে মুখ্যতঃ খেতিয়ক যি ধান, বাজৰা, মাকৈ, অৰাম, আৰু মাহজাতীয় শস্য উৎপাদন কৰে। ৱাঞ্চো সকলে 11 প্ৰজাতিৰ পতংগ খায়, যাৰ ভিতৰত আছে এপিচ ইণ্ডিকা, অইকোফিলা স্মাৰাগডিনা, আৰু মেক্ৰোটাৰ্মেছ এছ.পি., যি প্ৰ’টিনসমৃদ্ধ। ৱাঞ্চো সকলে হাড় ভঙা, যকৃতৰ সমস্যা, আৰু পুষ্টিহীনতাৰ দৰে ৰোগৰ চিকিৎসাৰ বাবে ঔষধি উদ্দেশ্যৰ বাবে ভেষজ উদ্ভিদ ব্যৱহাৰ কৰে। ৱাঞ্চো সকলে খাদ্য আৰু ঔষধৰ বাবে জন্তু ব্যৱহাৰ কৰে, আৰু লগতে সাংস্কৃতিক গুণাগুণ হিচাপেও ব্যৱহাৰ কৰে।
উপসংহাৰ | Conclusion
ৱাঞ্চো জনজাতি অৰুণাচল প্ৰদেশৰ এটা গুৰুত্বপূর্ণ জনজাতি। তেওঁলোকৰ সংস্কৃতি, পৰম্পৰা আৰু ভাষা বিশেষত্বৰে ভৰা। সময়ৰ সৈতে ইয়াৰ কিছু পৰিৱৰ্তন হোৱা দেখা যায় যদিও, তেওঁলোক নিজা পৰম্পৰা আৰু জীৱনধাৰাক সংৰক্ষণ কৰিবলৈ প্ৰচেষ্টা কৰিছে। ভিন্ন সামাজিক, ধৰ্মীয় আৰু সাংস্কৃতিক অনুষ্ঠানসমূহে তেওঁলোকৰ জীৱনক বৈচিত্ৰ্যৰে পূৰ্ণ কৰিছে।
Read also: Nocte Tribe: A Comprehensive Overview | নকটে জনগোষ্ঠী: এক বিস্তৃত আভাস
My self Mahezubin Saikia. Working in Dev Library as a Content Writer. A website that provides all SCERT, NCERT 3 to 12, and BA, B.com, B.Sc, and Computer Science with Post Graduate Notes & Suggestions, Novel, eBooks, Health, Finance, Biography, Quotes, Study Materials, and more.
