শাম্মী কাপুৰ (Shammi Kapoor) আছিল হিন্দী চলচ্চিত্ৰ জগতৰ এক অনন্য নাম। ১৯৫০ আৰু ১৯৬০ দশকত তেওঁক জনপ্ৰিয়তাৰ শীৰ্ষত থকা অভিনেতা হিচাপে চিনি লোৱা হৈছিল। শৈশৱৰ নাম শ্যামশেৰ ৰাজ কাপুৰ, মুম্বাইত জন্ম গ্ৰহণ কৰা এই অভিনেতাই নিজৰ অভিনয় প্রতিভাৰে লাখ লাখ দর্শকক মোহিত কৰিছিল। পিতৃ পৃথ্বীৰাজ কাপুৰ আছিল এজন খ্যাতনামা অভিনেতা আৰু থিয়েটাৰ শিল্পী। তিনিও ককায়েক-ভায়েক— ৰাজ কাপুৰ, শাম্মী কাপুৰ আৰু শশী কাপুৰে বলিউডৰ ইতিহাসত নিজৰ বিশেষ স্থান গঢ়ি তুলিছিল। শৈশৱৰ সময়ৰ একাংশ কলকাতাত কাটোৱা শাম্মী কাপুৰে পিতৃৰ শিল্পসন্ধানী পৰিৱেশৰ প্ৰভাৱতকৈও অধিক উজ্জ্বলতা নিজেই সৃষ্টি কৰিছিল।
- পূর্ণ নাম: শ্যামশেৰ ৰাজ কাপুৰ
- জন্ম: ২১ অক্টোবৰ, ১৯৩১ – মুম্বাই, মহাৰাষ্ট্ৰ, ভাৰত
- মৃত্যু: ১৪ আগষ্ট, ২০১১ (৭৯ বছৰ), মুম্বাই
- দেউতাক: পৃথ্বীৰাজ কাপুৰ
- ভাই: ৰাজ কাপুৰ (ডাঙৰ), শশী কাপুৰ (সৰু)
- দাম্পত্য জীৱন:
- গীতা বালী (১৯৫৫ – ১৯৬৫)
- নীলা দেবী (১৯৬৯ – ২০১১)
- গীতা বালী (১৯৫৫ – ১৯৬৫)
- সন্তান: আদিত্য ৰাজ কাপুৰ (ল’ৰা), কাঞ্চন কাপুৰ (ছোৱালী)
- উচ্চতা: ৬ ফুট (১.৮৩ মিটাৰ)
- কাৰ্যকাল: ১৯৫২ – ২০১১
শাম্মী কাপুৰ (Shammi Kapoor) প্ৰাৰম্ভিক জীৱন
শাম্মী কাপুৰ ১৯৩১ চনৰ ২১ অক্টোবৰ তাৰিখে মুম্বাইত জন্মগ্ৰহণ কৰে। তেওঁৰ প্ৰকৃত নাম আছিল শ্যামশেৰ ৰাজ কাপুৰ। পৃথ্বীৰাজ কাপুৰৰ দ্বিতীয় সন্তান হিচাপে তেওঁৰ শৈশৱ ইতিমধ্যেই নাট্য-চলচ্চিত্ৰৰ আবহত অতিবাহিত হৈছিল। ডাঙৰ ভাই আছিল ৰাজ কাপুৰ আৰু সৰু ভাই আছিল শশী কাপুৰ—বলিউডৰ তিনিও ভায়েকে পৰৱৰ্তী সময়ত আকাশছোঁৱা খ্যাতি লাভ কৰে।
শৈশৱৰ প্ৰাৰম্ভিক শিক্ষা কলকাতাত আৰম্ভ কৰি শাম্মীয়ে মুম্বাইলৈ উভতি চেণ্ট জোচেফ কনভেণ্ট, ডন বস্ক’ স্কুল আৰু নিউ এৰিয়া স্কুলত অধ্যয়ন কৰে। কলেজীয় সময়ত তেওঁ ৰুইয়া কলেজত নামভৰ্তি কৰিছিল যদিও অভিনয়ৰ প্ৰতি আগ্ৰহে তেওঁক দেউতাকৰ প্ৰতিষ্ঠিত পৃথ্বী থিয়েটাৰলৈ টানি নিয়াৰ চেষ্টা কৰে।
শাম্মী কাপুৰ (Shammi Kapoor) ৰ ব্যক্তিগত জীৱন
শাম্মী কাপুৰৰ ব্যক্তিগত জীৱন নাটকীয় ঘটনাৰে ভৰিপূৰ্ণ। ১৯৫৫ চনত ৰঙ্গীন ৰাতে ছবিৰ ছুটিঙৰ সময়ত তেওঁৰ পৰিচয় হয় খ্যাতনামা অভিনেত্ৰী গীতা বালীৰ সৈতে। তেতিয়া গীতা আছিল বলিউডৰ শীৰ্ষস্থানীয় নায়িকা। পৰিচয়ৰ পিছতেই দুয়ো জনৰ মাজত প্ৰেমৰ সূচনা হয়। যদিও গীতা শাম্মীৰ এক বছৰৰ ডাঙৰ আছিল, তথাপিও এই সম্পর্কই দুয়োকে বিয়ালৈ আগুৱাই নিয়ে। পৰিয়ালৰ অনুমতিৰ আগতেই তেওঁলোক বিবাহ বন্ধনত আবদ্ধ হয়। বিয়াৰ মূল সাক্ষী আছিল হৰি ওয়ালিয়া। আনুষ্ঠানিকভাৱে চাৰি মাহৰ পাছত মুম্বাইৰ নেপিয়েন চি ৰ’ডৰ ওচৰৰ বাঙ্গানা মন্দিৰত তেওঁলোকৰ বিবাহ অনুষ্ঠিত হয়।
বিয়াৰ পিছৰ দিনবোৰ শাম্মী-গীতা দম্পতীয়ে আনন্দেৰে কাটায়। তেওঁলোকৰ প্ৰথম সন্তান আদিত্য ৰাজ ১৯৫৬ চনৰ ১ জুলাই মুম্বাইত জন্মগ্ৰহণ কৰে আৰু ১৯৬১ চনত কন্যা সন্তান কাঞ্চনৰ জন্ম হয়। কিন্তু ১৯৬৫ চনত ভাগ্যৰ কঠোৰ আঘাত পৰে। তিসৰি মঞ্জিল ছবিৰ সময়তে গীতা বালী বসন্ত ৰোগত আক্ৰান্ত হৈ মৃত্যু বৰণ কৰে। এই ঘটনাই শাম্মীক গভীৰ দুঃখত নিমজ্জিত কৰে।
পৰৱৰ্তী সময়ত, ১৯৬৮ চনত ব্ৰহ্মচাৰী ছবিৰ ছুটিঙত মমতাজৰ সৈতে সম্পৰ্কৰ গুজব উঠিছিল, যদিও সেই সম্পর্ক স্থায়ী নহয়। ১৯৬৯ চনত শাম্মীয়ে গুজৰাটৰ ভাবনগৰৰ ৰাজকীয় পৰিয়ালৰ কন্যা নীলা দেবী গোহিলক দ্বিতীয়বাৰৰ বাবে বিবাহ কৰে।
শাম্মী কাপুৰৰ যৌৱনত তেওঁৰ অনন্য চুলিৰ শৈলী আৰু উদ্যমী ব্যক্তিত্বৰ বাবে তেওঁৰ নাম উঠিছিল “ভাৰতৰ এলভিছ প্ৰেছলী” হিচাপে।
পৰৱৰ্তী জীৱনত, ২০০৬ চনত জনা যায় যে তেওঁ নিয়মীয়াকৈ সপ্তাহত তিনিবাৰ ডায়ালিছিছ কৰাইছিল। এই সময়ত তেওঁ মানসিক অবসাদত ভুগিছিল, তথাপিও জীৱনত লাভ কৰা সুখ আৰু অভিজ্ঞতাৰ বাবে ঈশ্বৰক কৃতজ্ঞতা জ্ঞাপন কৰিছিল।
শাম্মী কাপুৰ (Shammi Kapoor) ৰ অভিনয়ত প্ৰৱেশ
শাম্মী কাপুৰে প্ৰাথমিক শিক্ষা-মাত্ৰা শেষ কৰি মুম্বাইৰ (ততকালীন বোম্বে) মাতুঙ্গাৰ ৰুইয়া কলেজত কিছুদিন অধ্যয়ন কৰে। তাৰ পিছত তেওঁ দেউতাক পৃথ্বীৰাজ কাপুৰৰ দ্বাৰা প্ৰতিষ্ঠিত পৃথ্বী থিয়েটাৰত যোগদান কৰে। ১৯৪৮ চনত থিয়েটাৰত এজন কনিষ্ঠ শিল্পী হিচাপে আৰম্ভ কৰি মাহে ১৫০ টকা বেতন লাভ কৰিছিল। চাৰি বছৰৰ এই যাত্ৰাত তেওঁৰ বেতন ধাপে ধাপে বৃদ্ধি হৈ ১৯৫২ চনত ৩০০ টকাত উপনীত হয়। অবশেষত, ১৯৫৩ চনত মহেশ কাউল পৰিচালিত ‘জীৱন জ্যোতি’ চলচ্চিত্ৰৰ জৰিয়তে শাম্মী কাপুৰে বলিউডত আত্মপ্ৰকাশ কৰে। ইয়াত তেওঁৰ বিপৰীতে প্ৰথম নায়িকা আছিল চান্দ উচমানী।
ৰূপালী পৰ্দাত শাম্মী কাপুৰ (Shammi Kapoor) ৰ যাত্ৰা
যদিও প্ৰথম দিশত গুৰুত্বপূৰ্ণ ছবিত অভিনয়ৰ সুযোগ পায়, তথাপিও নাচিৰ হুচেইনৰ পৰিচালনাত ‘তুমছা নাহি দেখা’ (১৯৫৭) আৰু **‘দিল ডেকে দেখো’ (১৯৫৯)**ৰ মাধ্যমেই তেওঁ চৰ্চাৰ শীৰ্ষত উপনীত হয়। এই দুই ছবিত যথাক্ৰমে অমিতা আৰু আশা পাৰেখে তেওঁৰ নায়িকা হিচাপে অভিনয় কৰিছিল। দীঘল দেহ, নীলাভ চকু, প্ৰাণবন্ত ব্যক্তিত্ব, অনন্য ভংগী আৰু অভিব্যক্তিৰ জাদুৰ দ্বাৰা শাম্মী কাপুৰে তৎকালীন প্ৰজন্মৰ হৃদয় জয় কৰিছিল।
‘জংলী’ (১৯৬১) ছবিখনে তেওঁক নতুন ৰূপত প্রতিষ্ঠা কৰিলে। তাৰ পিছত তেওঁৰ বহু ছবিখন সেই একে ধাঁচৰ কাহিনী আৰু শৈলীত নিৰ্মিত হয়। সাধাৰণতে শাম্মীৰ পিছফালে সংগীতৰ জগতত মহম্মদ ৰফীহে আছিল প্ৰথম পছন্দৰ কণ্ঠশিল্পী।
তেওঁ খুব কমেই নায়িকাৰ সৈতে দ্বিতীয়বাৰ অভিনয় কৰিছিল, তেনে এখন ব্যতিক্ৰম আছিল মধুবালাৰ সৈতে ‘ৰেল কি ডিব্বা’ (১৯৫৩)। নতুন নায়িকাসকলৰ সৈতে তেওঁৰ জুটি যথেষ্ট জনপ্ৰিয় হৈছিল—আশা পাৰেখ, চায়ৰা বানু আৰু শৰ্মিলা ঠাকুৰ তাৰ প্ৰধান উদাহৰণ। শাম্মীয়ে পৰৱৰ্তী সময়ত স্বীকাৰ কৰিছিল যে, তেওঁ শৰ্মিলা ঠাকুৰ, ৰাজশ্ৰী আৰু আশা পাৰেখৰ সৈতে অভিনয় কৰোঁতে অধিক স্বাচ্ছন্দ্য অনুভৱ কৰিছিল। আশা পাৰেখৰ সৈতে তেওঁ চাৰিখন ছবিত একেলগে অভিনয় কৰিছিল, যাৰ ভিতৰত ‘তিসৰী মঞ্জিল’ (১৯৬৬) বিশেষভাৱে জনপ্ৰিয়তা অৰ্জন কৰে।
পৰৱৰ্তী সময়
১৯৭০ৰ দশকত দেহৰ ওজন বৃদ্ধি আৰু স্বাস্থ্য সমস্যা শাম্মী কাপুৰৰ নায়ক ৰূপত সাফল্যৰ যাত্ৰাত বাধা হয়ে। তাৰ ফলত, প্ৰেমিক-নায়কৰ ৰূপত তেওঁৰ অধ্যায়ৰ সমাপ্তি ঘটে। তাৰ পিছত তেওঁৰ সৰ্বশেষ বৃহৎ সফলতা আছিল ‘আন্দাজ’ (১৯৭১), য’ত তেওঁ নায়কৰ ভূমিকাত অভিনয় কৰিছিল।
Read also: Shashi Kapoor Biography | শশী কাপুৰ: বলিউডৰ সুদৰ্শ অভিনেতা আৰু সফল প্ৰযোজক
শাম্মী কাপুৰ (Shammi Kapoor) ৰ অভিনীত প্ৰধান চলচ্চিত্ৰসমূহ
- ১৯৫৩ – জীৱন জ্যোতি, ৰেল কা ডিব্বা, থোকৰ, লায়লা মজনু (নূতন), লড়কী, গুল চানোবাৰ, খোঁজ
- ১৯৫৪ – শ্যামা পৰোৱানা, মেহবুবা, এহচান, চোৰ বাজাৰ
- ১৯৫৫ – টাঙ্গেৱালী, নকাব, মিচ কোকা কোলা, ডাকু
- ১৯৫৬ – চিপাহচালাৰ, ৰঙ্গীন ৰাতে (মালা সিনহা), মেমচাহেব, হাম সব চোৰ হ্যায়
- ১৯৫৭ – তুমচা নাহি দেখা (অমিতা), মহাৰাণী, কফি হাউজ, মীৰ্জা চাহেবান
- ১৯৫৮ – মুজৰিম, দিল ডেকে দেখো (আশা পাৰেখ)
- ১৯৫৯ – উজালা (মালা সিন্হা), রাত কি ৰাহি, মোহৰ
- ১৯৬০ – বসন্ত, কলেজ গাৰ্ল (বৈজয়ন্তীমালা), চিঙ্গাপুৰ (পদ্মিনী)
- ১৯৬১ – বয়ফ্ৰেণ্ড, জাংলী (চায়ৰা বানু)
- ১৯৬২ – দিল তেৰা দিৱানা (মালা সিন্হা), প্ৰফেচাৰ (কল্পনা), চায়না টাউন (শাকিলা/হেলেন)
- ১৯৬৩ – ব্লাফ মাষ্টাৰ (চায়ৰা বানু), শহীদ ভগৎ সিং, জব চে তুমহে দেখা হ্যায়, পিয়াৰ কিয়া তো ডৰনা কিয়া
- ১৯৬৪ – ৰাজকুমাৰ (সাধনা), কাশ্মীৰ কি কালী (শৰ্মিলা ঠাকুৰ)
- ১৯৬৫ – জানোৱাৰ (ৰাজশ্ৰী)
- ১৯৬৬ – তিচৰী মঞ্জিল (আশা পাৰেখ), প্ৰীত না জানে ৰীত, বাদতমীজ
- ১৯৬৭ – এযান ইভ্নিং ইন পেৰিছ (শৰ্মিলা ঠাকুৰ), লাট চাহেব (নূতন)
- ১৯৬৮ – ব্ৰহ্মচাৰী (ৰাজশ্ৰী)
- ১৯৬৯ – প্ৰিন্স (বৈজয়ন্তীমালা), তুম চে আচ্ছা কৌন হ্যায় (ববিতা), সাচ্চাই (সাধনা)
- ১৯৭০ – পাগলা কাহিন কা (আশা পাৰেখ/হেলেন)
- ১৯৭১ – আন্দাজ (হেমা মালিনী/চিমি), জৱান মোহব্বত (আশা পাৰেখ), জানে আনজানে (লীনা চন্দভাৰকাৰ)
- ১৯৭৩ – পাৰৱৰিছ
- ১৯৭৪ – জামিৰ, মনোৰঞ্জন (জিনাত আমান), ছোটে চৰকাৰ (সাধনা)
- ১৯৭৮ – শালিমাৰ
- ১৯৭৯ – মীৰা (হেমা মালিনী)
- ১৯৮১ – প্ৰফেচৰ পিয়াৰেলাল, ৰকি, নচিব
- ১৯৮২ – প্ৰেম ৰোগ (সুষমা শেঠ), বিধাতা, দেশ প্ৰেমী
- ১৯৮৩ – হিৰো (উৰ্মীলা ভাট), বেতাব
- ১৯৮৪ – চোহনী মহিৱাল
- ১৯৮৭ – হুকুমত
- ১৯৮৮ – ইজাজত
- ১৯৯১ – আজুবা
- ১৯৯২ – তেহেলকা, চমৎকাৰ
- ১৯৯৪ – সুখম সুখকৰম (মালয়ালম)
- ১৯৯৬ – ঔৰ প্যাৰ হো গ্যায়া
- ১৯৯৮ – কাৰিব
- ১৯৯৯ – জানম চমঝা কৰো, ইষ্ট ইজ ইষ্ট
- ২০০২ – ইয়ে হ্যায় জ্বালা, ৱাহ! তেৰা ক্যা কেহনা
- ২০০৫ – ভোলা ইন বলিউড
- ২০০৬ – চেণ্ডউইচ
- ২০১১ – ৰকষ্টাৰ
পুৰস্কাৰ আৰু স্বীকৃতি
শাম্মী কাপুৰে তেওঁৰ দীঘলীয়া চলচ্চিত্ৰ যাত্ৰাত বহুতো নামী-দামী পুৰস্কাৰ আৰু সম্মান লাভ কৰিছিল। তলত সেইবোৰ উল্লেখ কৰা হ’লঃ
অভিনয়জনিত পুৰস্কাৰ
- ১৯৬২ – ফিল্মফেয়াৰ শ্ৰেষ্ঠ অভিনেতাৰ পুৰস্কাৰ – প্ৰফেচৰ
- ১৯৬৮ – ফিল্মফেয়াৰ শ্ৰেষ্ঠ অভিনেতাৰ পুৰস্কাৰ – ব্ৰহ্মচাৰী
- ১৯৮২ – ফিল্মফেয়াৰ শ্ৰেষ্ঠ সহ-অভিনেতাৰ পুৰস্কাৰ – বিধাতা
জীৱনজোৰা সম্মান আৰু বিশেষ স্বীকৃতি
- ১৯৯৫ – ফিল্মফেয়াৰৰ পৰা জীৱনজোৰা সম্মান
- ১৯৯৮ – কলাকাৰৰ পৰা ভাৰতীয় চলচ্চিত্ৰত অৱদানৰ বাবে বিশেষ পুৰস্কাৰ
- ১৯৯৯ – জি চিনে জীৱনজোৰা সম্মান পুৰস্কাৰ
- ২০০১ – ষ্টাৰ স্ক্ৰিন জীৱনজোৰা সম্মান পুৰস্কাৰ
- ২০০১ – আনন্দলোক জীৱনজোৰা সম্মান পুৰস্কাৰ
- ২০০২ – আইআইএফএৰ পৰা ভাৰতীয় চিনেমাত অসামান্য অৱদানৰ বাবে পুৰস্কাৰ
- ২০০৫ – বলিউড এৱাৰ্ডচ জীৱনজোৰা সম্মান
- ২০০৭ – এফআইচিচিআই জীৱিত প্ৰতিভা পুৰস্কাৰ
- ২০০৮ – পিআইএফএফত ভাৰতীয় চিনেমাত অসামান্য অৱদানৰ বাবে জীৱনজোৰা সম্মান
- ২০০৯ – দাদাচাহেব ফালকে একাডেমীৰ ঐতিহাসিক ফালকে অভিনেতা পুৰস্কাৰ
- ২০১০ – পৰিবেশবিদ অজয় জৈন ৰাষ্ট্ৰীয় গৌৰৱ পুৰস্কাৰ
মৃত্যু
২০১১ চনৰ ৭ আগষ্টত শাম্মী কাপুৰক মুম্বাইৰ ব্ৰীচ কেণ্ডি হস্পিতালত কিডনীজনিত অসুখৰ বাবে ভৰ্তি কৰোৱা হয়। চিকিৎসকৰ প্ৰচেষ্টাৰ পাছতো তেওঁৰ অৱস্থা দিন দিনেই অবনত হ’ব ধৰিলে। ১৪ আগষ্টৰ পুৱা ৫:১৫ বজাত ৭৯ বছৰ বয়সত এই মহান অভিনেতাই শেষ নিশ্বাস ত্যাগ কৰে।
উপসংহাৰ
শাম্মী কাপুৰ আছিল হিন্দী চলচ্চিত্ৰ জগতৰ এজন ব্যতিক্ৰমী ৰোমাণ্টিক নায়ক। তেওঁৰ অনন্য নৃত্যশৈলী, চঞ্চল অভিনয়শৈলী আৰু মধুৰ ব্যক্তিত্বই তেওঁক বলিউডৰ ইতিহাসত অমৰ কৰি ৰাখিছে। গীতাৰফিৰ সংগীত আৰু শাম্মীৰ অভিব্যক্তি মিলি যোৱা নাচ-গীতৰ দৃশ্যসমূহ আজিো দর্শকক আকৰ্ষণ কৰে। তেওঁক প্ৰকৃত অৰ্থতে “ভাৰতৰ এলভিচ প্ৰেচলী” বুলি জনা হয়।
FAQs
প্ৰশ্ন ১: শাম্মী কাপুৰৰ প্ৰকৃত নাম কি আছিল?
উত্তৰ: তেওঁৰ প্ৰকৃত নাম আছিল শ্যামশেৰ ৰাজ কাপুৰ।
প্ৰশ্ন ২: শাম্মী কাপুৰৰ প্ৰথম সফল ছবি কি?
উত্তৰ: ১৯৫৭ চনৰ তুমচা নাহি দেখা আৰু ১৯৫৯ চনৰ দিল ডেকে দেখো।
প্ৰশ্ন ৩: তেওঁৰ প্ৰথম পত্নী কোন আছিল?
উত্তৰ: অভিনেত্ৰী গীতা বালী।
প্ৰশ্ন ৪: কোন ছবিখনে তেওঁক “Yahoo Star” হিচাপে জনপ্ৰিয় কৰি তুলিছিল?
উত্তৰ: জংলী (১৯৬১)।
প্ৰশ্ন ৫: শাম্মী কাপুৰ কিদৰে মৃত্যুবৰণ কৰে?
উত্তৰ: কিডনীজনিত অসুখৰ বাবে ১৪ আগষ্ট, ২০১১ তাৰিখে মুম্বাইত মৃত্যুবৰণ কৰে।
প্ৰশ্ন ৬: কিয় শাম্মী কাপুৰক “এলভিচ প্ৰেচলী অফ ইণ্ডিয়া” বুলি কোৱা হৈছিল?
উত্তৰ: তেওঁৰ নৃত্য, চুলিৰ শৈলী আৰু ৰোমাণ্টিক ব্যক্তিত্বৰ বাবে।
My self Mahezubin Saikia. Working in Dev Library as a Content Writer. A website that provides all SCERT, NCERT 3 to 12, and BA, B.com, B.Sc, and Computer Science with Post Graduate Notes & Suggestions, Novel, eBooks, Health, Finance, Biography, Quotes, Study Materials, and more.
