পূৰ্বে যি বিবাহ বিচ্ছেদক সমাজত এক সামাজিক কলঙ্ক হিচাপে গণ্য কৰা হৈছিল, আজিকালি সেই ধাৰণাই লাহে লাহে সলনি হৈ পৰিছে। ভাৰতীয় সমাজত বিবাহক সাধাৰণতে এটা পবিত্ৰ বন্ধন হিচাপে ধৰা হলেও, আধুনিক যুগৰ অৰ্থনৈতিক, সামাজিক আৰু সাংস্কৃতিক পৰিৱর্তনে এই বন্ধনক নতুন ৰূপত ব্যাখ্যা কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰিছে। অসমো এই পৰিৱর্তনৰ পৰা মুক্ত নহয় — বৰ্তমান অসমতো বিবাহ বিচ্ছেদ (Rise in Divorce cases in Assam) ৰ বৃদ্ধি ধাৰণাৰ এক বাস্তৱ প্ৰতিফলন দেখা গৈছে।
যোৱা কিছু বছৰত অসমত বিবাহ বিচ্ছেদৰ ঘটনাত এক লক্ষ্যণীয় বৃদ্ধি দেখা গৈছে। সামাজিক দৃষ্টিভংগীৰ পৰিৱৰ্তন, জীৱনশৈলীৰ উন্নতি, মহিলা স্বাৱলম্বনৰ বৃদ্ধি, নাগৰিকীকৰণ আদি বিভিন্ন কাৰণ এই পৰিস্থিতিৰ বাবে দায়ী। যি বিবাহ এক সময়ত অটুট বন্ধন হিচাপে গণ্য হৈছিল, সেইটো এতিয়া ব্যক্তিগত সুখ আৰু অনুকূলতাৰ ওপৰত অধিক গুৰুত্ব আৰোপ কৰি পুনৰ সংজ্ঞায়িত কৰা হৈছে। বিবাহ বিচ্ছেদৰ এই বৃদ্ধি আধুনিক অসমীয় সমাজৰ পৰিৱর্তিত মানসিকতা আৰু সামাজিক গঠনক প্ৰতিফলিত কৰে।
অসমত বিবাহ বিচ্ছেদৰ বৃদ্ধি (Rise in Divorce cases in Assam) ত: অৰ্থনৈতিক পৰিৱর্তন আৰু আত্মনিৰ্ভৰশীলতা
অসমীয় সমাজত বিবাহক ঐতিহ্যগতভাৱে এটা পবিত্ৰ বন্ধন হিচাপে গণ্য কৰা হয়। কিন্তু সময়ৰ সৈতে সমাজ, অৰ্থনীতি আৰু মানসিকতাৰ পৰিৱর্তনে এই বন্ধনৰ স্থায়িত্বত আঘাত আনিছে। আজিৰ দিনত অসমত বিবাহ বিচ্ছেদৰ (divorce) ঘটনা বৃদ্ধি পোৱা দেখা যায়, যাৰ মূল কাৰণসমূহৰ ভিতৰত অৰ্থনৈতিক পৰিৱর্তন আৰু আত্মনিৰ্ভৰশীলতাৰ উত্থান অন্যতম।
অৰ্থনৈতিক পৰিৱর্তনৰ ভূমিকা
অসমৰ সমাজ এক সময়ত মূলত কৃষি-নির্ভৰ আছিল। পুৰুষহে পৰিয়ালৰ অৰ্থনৈতিক ভাৰ বহন কৰিছিল, যাৰ ফলত গৃহিণীসকল সম্পূৰ্ণভাৱে পতিৰ ওপৰত নিৰ্ভৰশীল আছিল। কিন্তু শেহতীয়াকৈ শিক্ষাৰ প্ৰসাৰ আৰু কৰ্মসংস্থাপন সুযোগ বৃদ্ধি হোৱাৰ ফলত মহিলাসকলে অৰ্থনৈতিকভাৱে স্বাধীনতা অৰ্জন কৰিছে।
এই পৰিৱর্তনে দুয়ো অংশীদাৰৰ মাজত সমানাধিকাৰ আৰু নিজস্ব চিন্তাধাৰাৰ বিকাশ ঘটাইছে। ফলস্বৰূপে, যদি বিবাহিত জীৱনত মনোমালিন্য, অশান্তি বা অসম্মান দেখা দেয়, তেনেহ’লে মহিলাসকলে বৰ্তমান বিবাহ বিচ্ছেদৰ পথ বাছি ল’বলৈ ভয় নকৰে।
আত্মনিৰ্ভৰশীলতাৰ প্ৰভাৱ
আত্মনিৰ্ভৰশীলতা মানে কেৱল অৰ্থনৈতিক স্বাৱলম্বন নহয়; ইয়াৰ অৰ্থ ব্যক্তিত্বৰ বিকাশ আৰু নিজ সিদ্ধান্ত ল’বলগীয়া শক্তিৰ উত্থানও বুজায়। মহিলাসকলে আজিৰ যুগত নিজৰ শিক্ষা, পেশা আৰু জীৱনধাৰাক লৈ অধিক সচেতন। এই আত্মনিৰ্ভৰশীলতাৰ ফলত তেওঁলোকে অসন্মানজনক বা অত্যাচাৰমূলক সম্পৰ্কৰ পৰা মুক্ত হ’বলৈ আগ্ৰহী।
একেদৰে, পুৰুষসকলেও অধিক স্বাধীন চিন্তাধাৰা গ্ৰহণ কৰিছে। যদি বিবাহিত জীৱনত সমন্বয়ৰ অভাৱ থাকে, তেনেহ’লে তেওঁলোকে বিবাহ বিচ্ছেদৰ সিদ্ধান্ত ল’বলৈ মানসিকভাৱে প্ৰস্তুত হয়।
সামাজিক মানসিকতাৰ পৰিৱর্তন
আগতে বিবাহ বিচ্ছেদক সমাজে কলঙ্ক হিচাপে গণ্য কৰিছিল। কিন্তু বৰ্তমান সমাজৰ মনোভাৱ ধীৰে ধীৰে পরিবর্তিত হৈছে। শহুৰীয়া অঞ্চলসমূহত বিবাহ বিচ্ছেদক অধিক যুক্তিপূৰ্ণভাৱে গ্ৰহণ কৰা আৰম্ভ হৈছে।
অসমত বিবাহ বিচ্ছেদৰ বৃদ্ধি এটা সমাজ-বিজ্ঞানসম্মত পৰিৱর্তনৰ প্ৰতিফলন। অৰ্থনৈতিক স্বাধীনতা আৰু আত্মনিৰ্ভৰশীলতা ব্যক্তিগত সিদ্ধান্ত ল’বলগীয়া ক্ষমতা বৃদ্ধি কৰিছে। যদিও ই ব্যক্তিগত অধিকাৰৰ প্ৰতীক, তথাপি সমাজৰ স্থায়িত্বৰ বাবে বিবাহৰ মূল মূল্যবোধ—সহযোগিতা, সমঝোতা আৰু আস্থা—ৰ সংৰক্ষণ অতি প্ৰয়োজন। সচেতনতা, পৰামৰ্শ জৰিয়তে বিবাহ বিচ্ছেদৰ সংখ্যা হ্ৰাস কৰি এক সুমধুৰ সমাজ গঢ়ি তোলা সম্ভব।
অসমত বিবাহ বিচ্ছেদৰ বৃদ্ধি (Rise in Divorce cases in Assam) ত: শিক্ষাগত সাফল্য আৰু চিন্তাধাৰাৰ বিস্তৃতি
শিক্ষাই মহিলাসকলৰ চিন্তাধাৰাত গভীৰ পৰিৱর্তন আনিছে। উচ্চ শিক্ষাৰ ফলত তেওঁলোকে নিজৰ অধিকাৰ, মান-মৰ্যাদা আৰু জীৱনৰ গুণগত মানৰ বিষয়ে অধিক সজাগ হৈছে। এই সজাগতাই তেওঁলোকক গৃহহিংসা, অবিশ্বাস বা দাম্পত্য অত্যাচাৰৰ ক্ষেত্ৰত নীৰৱ নাথাকিবলগীয়া কৰি তুলিছে। ফলত, যেতিয়া বিবাহ এক বিষাক্ত পৰিৱেশলৈ পৰিণত হয়, তেতিয়া বিচ্ছেদক তেওঁলোকে এক যুক্তিসংগত বিকল্প হিচাপে গ্ৰহণ কৰি উঠিছে।
সামাজিক আৰু সাংস্কৃতিক ৰূপান্তৰ
মাধ্যম, তথ্যপ্ৰযুক্তি আৰু বিশ্বায়নে আধুনিক জীৱনশৈলী আৰু সম্পৰ্কৰ নতুন মাপকাঠি আগবঢ়াইছে। টেলিভিছন, ছিনেমা, আৰু সামাজিক মাধ্যমত স্বাধীন, সফল মহিলাৰ প্ৰতিচ্ছবিয়ে পৰম্পৰাগত লিংগভূমিকাক প্ৰশ্নৰ সন্মুখীন কৰিছে। একেলগে, যৌথ পৰিয়াল ব্যৱস্থাৰ হ্ৰাসে দম্পতিসকলক সামাজিক চাপৰ পৰা মুক্ত কৰি নিজ সিদ্ধান্ত ল’বলৈ অধিক স্বাধীন কৰিছে।
মনোবৈজ্ঞানিক আৰু সামাজিক সম্পৰ্কৰ গুণগত পৰিৱর্তন
মানৱিক সম্পৰ্কত ধৈৰ্য, সহনশীলতা আৰু সমঝোতাৰ মান হ্ৰাস পাইছে। বিলম্বিত বিবাহ, বিবাহপূৰ্ব সম্পৰ্ক, আৰু “নিজৰ সুখই সৰ্বাধিক গুৰুত্বপূৰ্ণ” — এই আধুনিক মনোভাৱই বিবাহৰ স্থায়িত্বক প্ৰভাৱিত কৰিছে। ব্যক্তিগত সুখৰ ওপৰত অধিক গুৰুত্ব আৰোপ কৰাৰ ফলত দাম্পত্য বন্ধনৰ স্থায়িত্বত অনিশ্চয়তা দেখা দিছে।
অসমত বিবাহ বিচ্ছেদৰ বৃদ্ধি (Rise in Divorce cases in Assam) ত: আইন আৰু ন্যায়ব্যবস্থাৰ ভূমিকা
গৃহহিংসা ৰোধ আইন, মহিলা সুৰক্ষা আইন, আৰু বিবাহ বিচ্ছেদ সম্পর্কীয় আইনী বিধানসমূহ মহিলাসকলক অধিকাৰ আৰু সুৰক্ষাৰ অনুভূতি প্ৰদান কৰিছে। যদিও এই আইনী পথ কেতিয়াবা জটিল আৰু সময়সাপেক্ষ, তথাপিও ই এক সামাজিক সচেতনতা সৃষ্টি কৰিছে যে — অন্যায়ৰ বিৰূদ্ধে নীৰৱ নাথাকিব লাগে।
বিবাহ বিচ্ছেদৰ সামাজিক আৰু অৰ্থনৈতিক প্ৰভাৱ
(ক) শিশু-বালকৰ ওপৰত প্ৰভাৱ
বিচ্ছেদৰ ঘটনাত শিশু-বালকৰ মানসিক বিকাশ, আত্মবিশ্বাস, আৰু সামাজিক আচৰণত প্ৰভাৱ পৰে। একেলগে, তেওঁলোকৰ শিক্ষাগত স্থিতিতেও নেতিবাচক ফলাফল দেখা যায়।
(খ) অৰ্থনৈতিক চাপ
অৰ্থনৈতিকভাৱে নির্ভৰশীল মহিলাসকলৰ বাবে বিচ্ছেদ এক গভীৰ সংকট সৃষ্টি কৰে। বাসস্থান, আয়ৰ অভাৱ, আৰু সমাজৰ অনুকূল নোহোৱা দৃষ্টিভংগীৰে তেওঁলোকৰ জীৱন অধিক কঠিন হৈ পৰে।
(গ) সামাজিক ৰূপান্তৰ
একক অভিভাৱকৰ পৰিয়াল বৃদ্ধি পোৱাত সমাজত নতুন নীতি-প্ৰয়োজনে দেখা দিছে — যেনে শিশু সুৰক্ষা, সমাজসেৱা, আৰু মানসিক সহায়তা ব্যৱস্থাৰ বিকাশ।
সম্ভাব্য সমাধান আৰু নীতি-প্ৰতিক্ৰিয়া
- বিবাহপূৰ্ব পৰামৰ্শ আৰু শিক্ষা: দম্পতিসকলক যোগাযোগ, ধৈৰ্য আৰু সমস্যা-সমাধানৰ কৌশল শিকাব পাৰিলে দাম্পত্য সংঘাত হ্ৰাস পায়।
- পৰিয়ালমূলক মূল্যবোধৰ পুনৰজীৱন: যৌথ পৰিয়াল ব্যৱস্থাৰ মূল্যবোধ আৰু সহায়তাৰ সংস্কৃতি পুনৰ শক্তিশালী কৰাৰ প্ৰচেষ্টা কৰিব লাগে।
- আইনী সহায়ৰ সহজলভ্যতা: বিশেষকৈ গ্ৰামাঞ্চলত মহিলাসকলৰ বাবে বিনামূলীয়া আইনী পৰামৰ্শ আৰু মনোবৈজ্ঞানিক সহায় প্ৰদান কৰা উচিত।
- সামাজিক সচেতনতা: মাধ্যম আৰু শিক্ষাৰ মাধ্যমে বিবাহ আৰু সম্পৰ্কৰ ওপৰত অধিক সঠিক, সংবেদনশীল আলোচনা প্ৰচলন কৰাটো আৱশ্যক।
নতুন জীৱনৰ সম্ভাবনা
যদিও বিবাহ বিচ্ছেদ এক যন্ত্রণাদায়ক অভিজ্ঞতা, তথাপিও ই জীৱনত নতুন আৰম্ভণিৰ এক সুযোগ বহন কৰে। মানসিক আৰু সামাজিক সহায় ব্যৱস্থাৰ সঠিক দিশনির্দেশ থাকিলে ব্যক্তি নিজৰ জীৱন পুনৰ গঢ়ি তুলিব পাৰে। সমাজে এই প্ৰক্ৰিয়াক সহানুভূতিশীল দৃষ্টিৰে দেখিলে বিচ্ছেদৰ নেতিবাচক প্ৰভাৱ হ্ৰাস পায়।
উপসংহাৰ
অসমত বিবাহ বিচ্ছেদৰ বৃদ্ধি কোনো একমাত্ৰ কাৰণৰ ফল নহয়। ই এক সামাজিক ৰূপান্তৰ — য’ত অৰ্থনৈতিক উন্নতি, মহিলাৰ ক্ষমতায়ন, সাংস্কৃতিক পৰিবর্তন আৰু আইনী সচেতনতা একেলগে কাৰ্যকৰ। এই পৰিবর্তন সমাজৰ মূল্যবোধৰ এক নতুন দিশ — য’ত ব্যক্তি স্বাধীনতা, আত্মসম্মান আৰু সুখৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিয়া হৈছে। তথাপিও সমাজে উচিত — সহানুভূতি, সমৰ্থন আৰু সঠিক পৰামৰ্শৰ মাধ্যমে দাম্পত্য জীৱনৰ স্থিতি আৰু সুস্থতা ৰক্ষা কৰা।
FAQs
১. অসমত বিবাহ বিচ্ছেদৰ প্ৰবণতা কিয় বৃদ্ধি পাইছে?
উত্তৰ: অৰ্থনৈতিক উন্নতি, মহিলাৰ শিক্ষাগত সাফল্য, সামাজিক-সাংস্কৃতিক পৰিৱর্তন, আৰু স্বাধীন চিন্তাধাৰাই এই বৃদ্ধিৰ মুখ্য কাৰণ।
২. মহিলাৰ ক্ষমতায়ন কি এই প্ৰবণতাৰ সৈতে সম্পৰ্কিত?
উত্তৰ: হয়, মহিলাৰ আত্মনিৰ্ভৰশীলতা আৰু অধিকাৰ-বোধে তেওঁলোকক অস্বাস্থ্যকৰ বিবাহৰ পৰা মুক্ত হোৱাৰ সাহস প্ৰদান কৰিছে।
৩. বিবাহ বিচ্ছেদৰ শিশু-বালকৰ ওপৰত প্ৰভাৱ কেনেকুৱা?
উত্তৰ: বিবাহ বিচ্ছেদৰ শিশু-বালকৰ ওপৰত মানসিক, শিক্ষাগত আৰু সামাজিকভাৱে নেতিবাচক প্ৰভাৱ পেলাব পাৰে, বিশেষকৈ যদি সহায় ব্যৱস্থা যথেষ্ট শক্তিশালী নহয়।
৪. সমাজে এই সমস্যাৰ সমাধান কেনেকৈ কৰিব পাৰে?
উত্তৰ: বিবাহপূৰ্ব পৰামৰ্শ, মানসিক সহায়, পৰিয়ালমূলক মূল্যবোধৰ পুনৰজীৱন আৰু আইনী সহায়ৰ সহজলভ্যতা — এইবোৰে মিলি সঠিক দিশ প্ৰদান কৰিব পাৰে।
৫. বিবাহ বিচ্ছেদ কি সদায় নেতিবাচক ঘটনা?
উত্তৰ: নহয়। কেতিয়াবা ই নতুন জীৱন, আত্মসম্মান আৰু মানসিক শান্তিৰ বাবে এক প্ৰয়োজনীয় পদক্ষেপ হ’ব পাৰে।
Read also: Obesity Problem | মেদবহুলতাৰ সমস্যা
My self Mahezubin Saikia. Working in Dev Library as a Content Writer. A website that provides all SCERT, NCERT 3 to 12, and BA, B.com, B.Sc, and Computer Science with Post Graduate Notes & Suggestions, Novel, eBooks, Health, Finance, Biography, Quotes, Study Materials, and more.
