মহৰম (Muharram) হৈছে ইছলামিক কেলেণ্ডাৰৰ প্ৰথম মাহ, যি আৰবী চন্দ্ৰ বৰ্ষৰ প্ৰথম মাহৰূপে পৰিগণিত। ইছলামিক পৰম্পৰাৰ ইতিহাসত মহৰম বিশেষ এক স্থান আছে। এই মাহৰ প্ৰথম ১০ দিন বিশেষ পৰিসৰত পালন কৰা হয়। মহৰ্ৰমৰ মাহৰ পূৰ্ণ তাৎপর্য বিশ্বজুৰি ইছলামিক সমাজৰ বাবে গভীৰ আৰু স্মৰণীয়। যদিও এই পৰ্বটো প্ৰধানকৈ ছিয়া মুছলমানসকলৰ বাবে পৱিত্ৰ, ইয়াৰ গভীৰ আধ্যাত্মিক অৰ্থ আৰু অনুভৱই ইয়াক সকলো মুছলমানৰ বাবে এক সৰ্বজনীন পৰ্বৰূপে পৰিণত কৰিছে।
মহৰম (Muharram) হৈছে এক মহান আত্মত্যাগ আৰু জীবনদানৰ স্মৃতি, যাৰ সৈতে মুছলমানসকলৰ বেদনাৰ পৰিসৰে ভৰা। এই মাহত ইছলাম ধৰ্মৰ গ্ৰন্থৰ অধীনত বহু গুৰুত্বপূর্ণ ঘটনা সংঘটিত হৈছিল। মুছলমানসকলৰ বিশ্বাস মতে, মহৰম মাহতেই মহান হজৰত মহম্মদৰ আবিৰ্ভাৱ হৈছিল আৰু সৃষ্টিকৰ্তাই পৃথিৱী সৃষ্টি কৰিছিল। ইয়াৰ উপৰিও, এই মাহতেই কাৰাবালাৰ মাঠত হজৰত ইমাম হুসেইন আৰু তেওঁৰ সঙ্গীসকল অত্যন্ত কৰুণভাৱে মৃত্যুবৰণ কৰিছিল, যাৰ স্মৃতি মুছলমান সমাজৰ হৃদয়ত চিৰস্থায়ীভাৱে থকা পৰিসৰে জড়িত।
মহৰম (Muharram) হৈছে মুছলমান সমাজৰ বাবে এক পৱিত্ৰ আৰু গভীৰ অনুভৱৰ পৰ্ব। এই পৰ্বৰ ইতিহাস মুছলমান ধৰ্মৰ সেউজ পৰ্বসমূহৰ ভিতৰত এক বিশেষ স্থান দখল কৰে। যদিও মহৰম মুলত ছিয়া মুছলমানসকলৰ পৰ্ব, তথাপি ইয়াৰ শোক আৰু দুঃখময় স্মৃতিৰ বাবে ই সকলো মুছলমানৰ পৰ্বৰূপে পৰিগণিত হৈছে।
মহৰম (Muharram) শব্দটো ইছলামৰ মাহৰ নামৰ পৰা আহিছে। এই মাহৰ ভিতৰত এই পৰ্ব পালন কৰা হয়, সেয়া এক শোকৰ পৰ্ব, য’ত ইছলাম ধৰ্মৰ প্ৰচাৰক হজরত মহম্মদৰ পুত্ৰবধূ ফাতেমাৰ ছেলামান হাচান আৰু হোচেনৰ শোকৰ স্মৃতিৰ পৰা আৰম্ভ হৈছে। এই পৰ্বত, হাচান আৰু হোচেনৰ দুঃখময় মৃত্যুৰ ঘটনা স্মৰণ কৰা হয়, যি ইতিহাসৰ এক বিখ্যাত আৰু বিষাদময় অধ্যায়।
ফাতেমাৰ বিয়া হৈছে ইছলামৰ মহান নায়ক হজৰত আলীৰ সৈতে, আৰু তেওঁলোকৰ পুত্ৰবিলাক, হাচান আৰু হোচেন, ইছলামৰ ইতিহাসত উল্লেখযোগ্য পৰিসৰে পৰিগণিত। মহৰম পৰ্বৰ লগত সম্পৰ্কিত এক বিশেষ ঘটনা হৈছে হোচেনৰ কৰুণ মৃত্যুৰ স্মৃতি, যি ইছলামৰ ইতিহাসৰ এক অৱিস্মৰণীয় অধ্যায়।
হজৰত আলি মদিনাৰ খলিফা আছিল, যি ইছলাম ধৰ্মৰ সৰ্বোচ্চ পদৰ অধিকাৰী। মাৰিয়া, চিৰিয়া ৰাজ্যৰ শাসক, হজৰত আলিৰ খলিফা পদৰ অধিষ্ঠানৰ পৰা ঈৰ্ষিত হৈ বিদ্ৰোহ ঘোষণা কৰে। কিন্তু হজৰত আলি কুফা নগৰলৈ যোৱাৰ পথে গুপ্তঘাতকৰ সোধাত মৃত্যুমুখে পৰে। কুফাবাসীসকলে, তেওঁৰ মৃত্যুৰ পাছত, হজৰত আলিৰ জ্যেষ্ঠ পুত্ৰ ইমাম হাচানক মদিনাৰ খলিফা পদত নিযুক্ত কৰে। কিন্তু মাৱিয়া, যাৰ স্বভাব অত্যন্ত হিংস্ৰ আৰু কুটিল, হাচানৰ বিৰুদ্ধে যুদ্ধ ঘোষণা কৰে। মাৱিয়াৰ অত্যাচাৰিত সৈন্যবাহিনীৰ আগ্রাসন আৰু যুদ্ধৰ পৰা, হাচানৰ ধৰ্মপ্ৰাণ আৰু শান্তিপ্ৰিয় সৈন্যসকল দিশৰ পৰা বিভ্ৰান্ত হৈ পৰে। অৱশ্যে, হাচানে বাধ্য হৈ মাৱিয়াৰ সৈতে শান্তি চুক্তি কৰে। চুক্তিৰ অধীনত, হাচানে খলিফা পদ ত্যাগ কৰে আৰু মাৱিয়া খলিফা হৈ যায়। এই চুক্তিত একৰূপৰ শর্ত আছিল যে মাৱিয়াৰ মৃত্যুৰ পাছত হাচানৰ সৰু ভাই হোচেনেহে খলিফা পদ লাভ কৰিব।
মাৱিয়া তেওঁৰ পুত্ৰ এজিদক খলিফাৰ পদত স্থাপন কৰাৰ সিদ্ধান্ত ল’লে, যাৰ ফলত মক্কা, মদিনা আৰু কুফাৰ জনসাধাৰণৰ মাজত ক্ষোভ আৰু অসন্তুষ্টি জন্মগ্ৰহণ কৰে। এজিদৰ চৰিত্ৰই তাকে খলিফা হবলৈ অযোগ্য কৰি তোলে; সেয়া খলিফাৰ পদ উত্তৰাধিকাৰী ভিত্তিত নোৱাৰা আৰু তেওঁক নিৰ্বাচিত কৰাৰ প্ৰয়োজন। মাৱিয়াৰ পুত্ৰ এজিদৰ একাত্মতাৰ ফলস্বৰূপ, হোচেনৰ সৈতে তীব্ৰ ৰক্তৰ খৰচৰ সৃষ্টি হয়।
এজিদৰ অত্যাচাৰ আৰু শাসনৰ পৰা মুক্তি পাবলৈ কুফাৰ লোকসকলে হোচেনৰ পৰা সহায় বিচাৰিলে। হোচেনেও কুফাৰ বাসীসকলক সহায় কৰিবলৈ তৎকালীন বিপৰীতে অল্প সংখ্যক সৈন্য আৰু সহযোগীৰ সৈতে কুফালৈ যাত্ৰা কৰিছিল। যদিও তেওঁ কুফালৈ উপস্থিত হোৱা নাছিল, তেওঁ আৰু তেওঁৰ সহায়কসকলে ইউফ্ৰেটিছ নৈৰ পশ্চিম পাৰত, কাৰবালাৰ ময়দানত আক্রমণৰ শিকাৰ হ’ল।
এজিদৰ সেনা বাহিনীৰ পিচত, কুফাৰ লোকসকলে ইউফ্ৰেটিছ নৈৰ পৰা পানী প্ৰাপ্তিৰ বাবে সাহায্য বিচাৰিছিল। কিন্তু মাত্ৰ তৃষ্ণাৰ্ত আৰু ভোকা-ফুৰা হৈ পৰিছিল। সেয়া আৰু হোচেনৰ পৰিয়ালৰ বাবে এক কঠিন পৰিস্থিতিত পৰিণত হৈছিল। সেই সময়ত, কিছুমান সৈন্যে পৰিস্হিতি সলনি কৰাৰ আশাৰে দুখৰ লগত তেওঁলোকৰ সৈতে যুদ্ধ কৰিবলৈ আগবঢ়িছিল।
হোচেনৰ পুত্ৰ কেঁচুৱাটো মাকৰ বুকুত গাখীৰ নাপাই তৃষ্ণাত আতুৰ হৈ পৰিছিল। মাকৰ বুকুত শীতল দুধৰ আশাৰ পৰিসৰ নাপাই কেঁচুৱাৰ হাৰ মনোবল ভাঙি মুমূৰ্ষু হৈ পৰিছিল। হোচেনে এই নিষ্পাপ পুত্ৰক কোলাৰ পৰা উচুকি লৈ, নিজৰ তিতা জিভা দি কেঁচুৱাৰ মুখত দিছিল। কিন্তু এক হিংস্ৰ শত্রুৰ সৈন্যই পানী দিলে, সেই সৈন্যই সৰল বাচলাৰ পৰা পিতৃৰ কোলাত তৃষ্ণাত আতুৰ হোৱা পুত্ৰটোক নিৰ্দয়ভাবে শৰেৰে হত্যা কৰিলে।
হোচেনৰ কঁপা হাতেৰে মৃত্যুৰ পৰা চাৰি হাত আগতে মৰে যোৱা পুত্ৰৰ ৰক্তাক্ত দেহ মাকৰ কোলাত থৈ দিছিল। সেই দৃশ্যত হোচেনৰ হৃদয় বিদাৰক আৰু মৰ্মন্তুদ অভিজ্ঞতা আছিল। আনফালে, শত্রু সৈন্যবোৰ পৈশাচিক আনন্দেৰে চুৰঙী নাচনি চলাইছিল।
হোচেনৰ অশ্ৰু বিন্দুৰ মাজত, তেওঁ আত্মীয়-স্বজন আৰু বন্ধুবান্ধৱসকলৰ মৃত্যু-যন্ত্ৰণাৰ পৰা আহিত আল্লাৰ কাষত সৰ্বোত্তম প্ৰাৰ্থনা জনাইছিল। তেওঁৰ এক পুতেক, এক ছোৱালী, আৰু শোকাতুৰা ঘৈণীকে অন্তৰীক্ষৰ পৰা আল্লাৰ দয়া আৰু মন্নতৰ বাবে দুখৰ সহিত প্ৰাৰ্থনা কৰিছিল। কিন্তু হিংস্ৰ সৈন্যই তেওঁৰ শিৰশ্ছেদ কৰি পৰিয়ালৰ আন সদস্যৰ বন্দী কৰিবলৈ অহা। সেই বন্দীসকলক এজিদৰ হুকুমত পঠিয়াই তেওঁৰ ক্ষমতা বৰ্ধিত কৰিছিল।
এই ঘটনাৰ পৰা মুছলমান সমাজে মহৰমৰ দশম তাৰিখত কাৰবালাৰ পৰিসৰত এক নিৰ্মম যুদ্ধে হোচেনৰ ত্যাগক স্মৰণ কৰে। মুছলমানসকলে এই দিনটোত আহাৰ পৰিহাৰ কৰি কোৰান পঢ়ে আৰু নামাজ আদায় কৰি ছহিদসকলৰ আত্মাৰ শান্তিৰ বাবে আল্লাৰ কাষত প্ৰাৰ্থনা কৰে। ছিয়া সম্প্ৰদায়ৰ মুছলমানসকলে তাজিয়া সাজি, বুকুত চপৰিয়াই শোকৰ গীত গাই, ছহিদৰ আদৰ্শৰ মৰ্মস্পৰ্শী স্মৰণ কৰে।
মহৰম পৰ্ব হোচেনৰ চিৰস্থায়ী আদৰ্শক স্মৰণ কৰে। ইয়াৰ দ্বাৰা, মুছলমানৰ প্ৰচেষ্টা হৈছে সত্য, ধৰ্ম, আৰু আত্মত্যাগৰ পথ অনুসৰণ কৰি পৃথিৱীখনৰ পাপ আৰু যন্ত্ৰণাৰ পৰা মুক্তি লাভ কৰা।
মহৰ্ৰম ইছলামৰ এক অতি পবিত্ৰ মাহৰূপে পৰিগণিত। ই ইমাম হুছেইনৰ আত্মত্যাগৰ স্মৰণৰ এক বিশেষ সময়। এই মাহত মুছলমান সমাজে একত্ৰিত হৈ শোক, আৰু দান-ধৰ্ম্মৰ পৰিসৰে ধৰ্মীয়তা আৰু ঐক্যৰ পৰা শক্তি লাভ কৰে। মহৰ্ৰমৰ পূৰ্ণ তাৎপর্য হৈছে আত্মত্যাগ, শোক আৰু বিশ্বাসৰ এক মিলনস্থান, যিয়ে মুছলমান সমাজক একত্ৰিত কৰি ৰাখে।
Read also: Christmas | বৰদিন
My self Mahezubin Saikia. Working in Dev Library as a Content Writer. A website that provides all SCERT, NCERT 3 to 12, and BA, B.com, B.Sc, and Computer Science with Post Graduate Notes & Suggestions, Novel, eBooks, Health, Finance, Biography, Quotes, Study Materials, and more.
