তিৱা জনজাতি (Tiwa Tribe) হৈছে ভাৰতৰ এক গুৰুত্বপূৰ্ণ থলুৱা সম্প্ৰদায়, মুখ্যতঃ উত্তৰ-পূবৰ ৰাজ্য অসম আৰু মেঘালয়, আৰু অৰুণাচল প্ৰদেশৰ কিছু অংশত বাস কৰে। তেওঁলোক বহুতো জনজাতীয় গোটৰ ভিতৰত এটা যি ভাৰতৰ উত্তৰ-পূবৰ সাংস্কৃতিক গাঁথনিৰ এক গুৰুত্বপূৰ্ণ অংশ। তিৱা হৈছে অসমৰ এটি স্থানীয় জনগোষ্ঠী, যি চীনা-তিব্বতীয় ভাষা পৰিয়ালৰ মান-তিব্বতীয় শাখাৰ অন্তৰ্ভুক্ত। মূলতঃ এওঁলোক নগাঁও, মৰিগাঁও, আৰু কাৰ্বি আংলং জিলাত বসতি স্থাপন কৰিছে, যদিও কামৰূপ জিলাৰ দক্ষিণ-পূৰ্বাঞ্চল, লখিমপুৰ জিলাৰ কিছু অঞ্চল, আৰু যোৰহাটৰ ওচৰৰ তিতাবৰতো তিৱা লোকৰ উপস্থিতি দেখা যায়। অতীতে এই জনগোষ্ঠীক ‘লালুং’ নামেৰে চিনাক্ত কৰা হৈছিল, কিন্তু বৰ্তমান এওঁলোকে নিজকে ‘তিৱা’ নামেৰে পৰিচয় দিহে। তিৱা আৰু কাৰ্বি জনগোষ্ঠীৰ মাজত যথেষ্ট সাদৃশ্য দেখা যায়, যাৰ ফলত বহুক্ষেত্ৰত ই দুটা পৃথক জনজাতি বুলি চিনাক্ত কৰাটো কঠিন হয়। তেওঁলোকৰ সামাজিক ৰীতি-নীতি আৰু প্ৰথাসমূহত মিল অধিক দেখা যায়, যদিও সামান্য পাৰ্থক্যো বিদ্যমান। তিৱাসকল বিভিন্ন কুলত বিভক্ত হয়, যেনে: মছৰং, কোৱঁৰ, পাটৰ, মাছেৰেং, মাগৰ, মাদুৰ, লাদুৰ, পুৰু, ছাগাৰা, মালৈ, আগাৰা, চঞ্চৰ, কচ, চলং, মুনি, মেলাং, লৱম ইত্যাদি। ইয়াৰে মছৰং আৰু মাছৰেং কুলক শ্ৰেষ্ঠ বুলি গণ্য কৰা হয়। প্ৰতিটো কুলই বহিৰ্বিবাহী, অৰ্থাৎ, বিশেষ এটা কুলৰ ব্যক্তিয়ে আন এটা বিশেষ কুলৰ ব্যক্তিৰ লগতহে বিয়া পাতিব পাৰে।
তেওঁলোকে ব্যৱহাৰ কৰা উপাধিসমূহ হ’ল:
বৰদলৈ, দেউৰী, হুকাই, আমচি, ড্ৰঙলি, ফামচঙ, পামচং, মান্তা, লালুং, কোঁৱৰ, পাটৰ আদি।
Read also: Mising Tribe: A Comprehensive Overview | মিচিং জনগোষ্ঠী: এক বিস্তৃত আভাস
তিৱা জনগোষ্ঠীৰ জনসংখ্যা | Population of Tiwa Tribe
2011 চনৰ লোকপিয়ল অনুসৰি, ভাৰতত তিৱা জনসংখ্যা প্ৰায় 371,000। এইবোৰৰ বেছিভাগেই সমতল তিৱা। পাহাৰীয়া তিৱাসকলৰ জনসংখ্যা আনুমানিক (15,000)। 2011 চনৰ লোকপিয়লত কোৱা হৈছে যে তিৱা ভাষা কোৱা তিৱাসকলৰ মুঠ সংখ্যা মাত্ৰ (34,800)। অসম ৰাজ্যৰ (1950) প্ৰথম সংবিধানৰ দ্বাৰা তেওঁলোকক অনুসূচীত জনজাতি হিচাপে স্বীকৃতি দিয়া হৈছিল। কাৰ্বি আংলং আৰু ডিমা হাচাও (উত্তৰ কাছাৰ) স্বায়ত্তশাসিত জিলাসমূহত লালুং অন্তৰ্ভুক্ত নাছিল। 2002 চনতহে অনুসূচীত জনজাতিৰ মৰ্যাদা কাৰ্বি-আংলঙৰ লালুংলৈ সম্প্ৰসাৰিত কৰা হৈছিল। তিৱাৰাসকল মেঘালয়ৰ অনুসূচীত জনজাতি নহয়।
তিৱা সকলৰ উৎসৱ – পাৰ্বন | Fastival of Tiwa Tribe
ভাৰতৰ উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চলত অৱস্থিত অসম, আদিম জনজাতিসকলৰ সমৃদ্ধ ঐতিহ্য আৰু কৃষ্টি-সংস্কৃতিৰে চহকী এক অঞ্চল। অসমীয়া কৃষ্টিয়ে জনজাতীয় সংস্কৃতিৰ ওপৰত বেছি প্ৰভাৱ পেলাইছে বুলি ক’লেও বঢ়াই কোৱা নহ’ব। মংগোলীয় জনগোষ্ঠীৰ এটা অংশ হিচাপে পৰিগণিত তিৱা বা লালুংসকলৰ অন্যতম উল্লেখযোগ্য সাংস্কৃতিক উৎসৱ হৈছে ‘বৰত উৎসৱ’। এই উৎসৱ প্ৰাচীন তেতেলীয়া ৰাজ্যৰ পৰা উৎপত্তি হৈছিল। কাতি বিহুৰ আৰম্ভণিৰ সৈতে সম্পৰ্কিত এই উৎসৱৰ প্ৰথম দিৱসত সৰস্বতী পূজা কৰা হয়, আৰু পুহ মাহৰ পূৰ্ণিমা ৰাতিত মূল পূজাৰে উৎসৱৰ সমাপ্তি ঘটে। সাঁচিপতীয়া পুথি আৰু বুৰঞ্জীৰ তথ্য অনুসৰি, অষ্টাদশ শতিকাৰ আৰম্ভণিৰ পৰাই ‘বৰত’ নামৰ এই উৎসৱ তেতেলীয়া তিৱা ৰাজ্যত চলি আহিছে।
তিৱা জনগোষ্ঠীৰ ঐতিহ্যবাহী কৃষিভিত্তিক উৎসৱ “ছগ্ৰা খাম” বসন্তৰ আগমনৰ লগে লগে অনুষ্ঠিত হয়, য’ত মদাৰ আৰু শিমলু ফুল ফুলা পৰিৱেশে মধ্য অসমক এক সজীৱ ৰূপ প্ৰদান কৰে। এই উৎসৱ পালন নকৰাকৈ তিৱা সমাজৰ লোকসকলে কৃষিকাৰ্যৰ আৰম্ভণি নকৰে। জাগীৰোডৰ ডাবৰঘাটতো এইবাৰ আনন্দ-উৎসাহৰে “ছগ্ৰা খাম” উদযাপন কৰা হয়। বসন্তৰ প্ৰাক্কালে মধ্য অসমত মদাৰ আৰু শিমলু ফুলৰ ৰঙীন সৌন্দৰ্যৰ মাজত তিৱা লোকে এই উৎসৱৰ জৰিয়তে কৃষি জীৱনক অভিনন্দন জনায়।
প্ৰতিবছৰে তিৱা জনগোষ্ঠীয়ে পালন কৰা “ছগ্ৰা খাম” উৎসৱৰ সৈতে জড়িত এক বিশেষ জনবিশ্বাসৰ কথা উল্লেখ কৰিব পাৰি। এই উৎসৱত মৃত পিতৃ-মাতৃক তামোল পান উচৰ্গা নকৰালৈকে আমখাৱালি ফৈদে তামোল পান খাব নোৱাৰাৰ এক পৰম্পৰা দীৰ্ঘদিন ধৰি চলি আহিছে। উৎসৱৰ সময়ত বিনিময় ব্যৱস্থা হৈ থকা ঐতিহাসিক জোনবিল মেলাৰ পৰা কেচা মাছ আহৰণ কৰি, তাৰপৰা শুকান মাছ প্ৰস্তুত কৰা হয়, যি উৎসৱৰ এটা বিশেষ প্ৰয়োজনীয় অংশ।
উৎসৱৰ সামৰণি পৰে গাঁৱৰ ডেকাসকলে “তখ্ৰাপালা” নামেৰ এক বিশেষ নৃত্য পৰিবেশন কৰাৰ লগে লগে। এই নৃত্য গাঁৱৰ যিকোনো এটা পৰিয়ালৰ চোতালত অনুষ্ঠিত হয়, আৰু তাতেই ছগ্ৰা খাম, অৰ্থাৎ ছগ্ৰা উৎসৱৰ আনুষ্ঠানিক অন্ত পৰে।
তিৱা সকলৰ আন অনন্য উৎসৱ সমূহ হৈছে ফুজা, মিছাৱা, ৱানছোৱা, য়াংলি, জংকং পূজা, খাপলাং বাৰা, কালিকা পূজা।
তিৱা জনজাতিৰ পৰম্পৰাগত সাজপাৰ | Traditional Attire of Tiwa Tribe
তিৱা জনজাতি ইয়াৰ সুন্দৰ পোছাকৰ বাবে জনাজাত আৰু ইয়াৰ এক জীৱন্ত পৰম্পৰাগত পোছাক আছে। সমাজৰ শিপিনীসকল মুখ্যতঃ মহিলা আৰু তেওঁলোকে যুগ যুগ ধৰি হস্ততাঁত ব্যৱহাৰ কৰি আহিছে। অৱশ্যে, সাধাৰণ দিনত পৰম্পৰাগত পোছাকৰ ব্যৱহাৰ নিম্নতম হয়। এনে পৰম্পৰাগত পোছাক কেৱল সমাজৰ বিশেষ অনুষ্ঠান আৰু উৎসৱৰ সময়ত পিন্ধা হয়। ইয়াত সমাজৰ বিশেষ পোছাকৰ তালিকা দিয়া হৈছে:
- জচকাই :- তিৱা মহিলাই পৰম্পৰাগত ভাৱে পিন্ধা বিশেষ ধৰণৰ দখনাৰ দৰে চাদৰ।
- ফাচকাই :- বুকুৰ ওপৰত পিন্ধা সুৰীয়া ফুলাম চাদৰ।
- ফাগুৰি :- তিৱা পুৰুষৰ মূৰত পৰিধান কৰা আকৰ্ষণীয় পাগুৰি।
- ফালি :- তিৱা সংস্কৃতিৰ ঐতিহ্যবাহী গামোচা।
- ফুইছা ল’ :- ডিঙিত পিন্ধা মণিৰে সজা পইচাৰ মালা।
তিৱা সকলৰ ৰন্ধন প্ৰণালী | Cuisine of Tiwa Tribe
তিৱাসকলৰ খাদ্যাভ্যাস প্ৰাকৃতিক সম্পদৰ সৈতে গভীৰভাৱে জড়িত। তেওঁলোকৰ প্ৰিয় খাদ্যসমূহৰ ভিতৰত পিঠাগুৰিৰ লগত কুকুৰা মাংস, কেঁচা হালধিৰ সৈতে কুকুৰা মাংস, কলডিলৰ লগত মাংস আৰু বেঁতগাজৰ লগত মাংস উল্লেখযোগ্য। লগতে বিভিন্ন প্ৰজাতিৰ কচু আৰু শাকও তিৱাসকলৰ খাদ্য সংস্কৃতিত গুৰুত্বপূৰ্ণ স্থান লাভ কৰিছে। তিৱাসকলৰ বৈচিত্ৰময় সাংস্কৃতিক পৰম্পৰা অসমীয়া সংস্কৃতিৰ এক মূল্যবান সম্পদ হিচাপে গণ্য হয়।
অৰ্থনীতি | Economic
পাহাৰীয়া তিৱা জনগোষ্ঠীয়ে ঝুম খেতি কৰে। সৰু সৰু ধান খেতিও কৰা হয়। ঝুম খেতিৰ পৰা উৎপাদিত আন আন শস্যসমূহ হ’ল আদা, কুমলীয়া ডালিম, মৰিচা, কুঁহিয়াৰ ইত্যাদি।পথৰ সংযোগৰ দুৰ্বলতা অঞ্চলটোৰ অৰ্থনৈতিক পিছপৰাৰ এটা প্ৰধান কাৰণ। অসম আৰু মেঘালয়ৰ সীমান্তত থকাটো অৱহেলা অতি স্পষ্ট।
Read also: Bodo Tribe: A Comprehensive Overview | বড়ো জনগোষ্ঠী: এক বিস্তৃত আভাস
উপসংহাৰ | Conclusion
চহকী ঐতিহ্য, পৰম্পৰা, সাংস্কৃতিক পদ্ধতিৰে তিৱা জনজাতি অসমৰ বৈচিত্ৰময় জনজাতীয় পৰিৱেশৰ এক অবিচ্ছেদ্য অংগ। তেওঁলোকৰ সজীৱ উৎসৱ, কৃষি পদ্ধতি আৰু সাম্প্ৰদায়িক জীৱনশৈলীয়ে প্ৰকৃতি আৰু পৰিৱেশৰ সৈতে তেওঁলোকৰ ঘনিষ্ঠ সম্পৰ্কক উজ্জ্বল কৰি তোলে। আধুনিকীকৰণ আৰু বাহ্যিক প্ৰভাৱৰ মাজতো তিৱা জনগোষ্ঠীয়ে নিজৰ পৰম্পৰা আৰু সাংস্কৃতিক পৰিচয়ৰ বহুখিনি সংৰক্ষণ কৰিবলৈ সক্ষম হৈছে।
My self Mahezubin Saikia. Working in Dev Library as a Content Writer. A website that provides all SCERT, NCERT 3 to 12, and BA, B.com, B.Sc, and Computer Science with Post Graduate Notes & Suggestions, Novel, eBooks, Health, Finance, Biography, Quotes, Study Materials, and more.
