টাংছা জনগোষ্ঠী (Tangsa Tribe) ইণ্ডো-মংগোলিয়ান জাতিসমূহৰ অন্তৰ্গত। জনশ্ৰুতি অনুযায়ী, ছানহুৱাং আৰু ছাঞ্জো হ’ল টাংছাসকলৰ আদি পূৰ্বপুৰুষ। তেওঁলোকৰ আদি বাসভূমি আছিল মাছাই ছিংগ্ৰাপম। সেয়া এক ডাঙৰ পৰ্বতাঞ্চল আছিল য’ৰ পৰা তেওঁলোকে ভাল ঠাই বিচাৰি মাচৰাজি নৈ, ডাঙৰ নদীসমূহ পাৰ হৈ অসম আৰু অৰুণাচললৈ প্ৰব্ৰজন কৰে।
ফালেম কিমচিঙৰ বৰ্ণনাৰ আধাৰত, টাংছাসকলৰ যাত্ৰা মাছাই ছিংগ্ৰাপুমৰ পৰা আৰম্ভ হয়। তেওঁলোকে প্ৰথমে চানফো পুম নামে অঞ্চলত প্ৰবেশ কৰে আৰু তাৰপাছত মুংখোম টান আৰু টানাই ৱাকৰাপ মিল্কক পাৰ হৈ, টাইচ্চা নদীৰ ওপৰেৰে অগ্ৰসৰ হয়। এই যাত্ৰাই তেওঁলোকক পাটকাই পাহাৰলৈ আনে, য’ৰ পৰা তেওঁলোকে অসম আৰু অৰুণাচলৰ বিভিন্ন অঞ্চলত বসতি স্থাপন কৰে।
যদিও টাংছাসকলৰ প্ৰৱ্ৰজনৰ বিষয়ে বিভিন্ন মতামত বিদ্যমান, প্ৰায় আটাইকেইটিত মুছাই ছিংগ্ৰাপুমক আদি বাসভূমি হিচাপে ধৰা হয়। তিনিচুকীয়া জিলাৰ লিডুৰ টিকক নামৰ পৰ্বতাঞ্চলত বহুদিন ধৰি টাংছাসকলৰ বিভিন্ন গোষ্ঠীয়ে বসবাস কৰি আহিছে। উল্লেখযোগ্যভাৱে, এই পৰ্বতক “টিকক” নামটো টাংছাসকলৰ নামৰ পৰা অহা বুলি কোৱা হয়।
টাংছা জনগোষ্ঠী অতীতত “নগা” নামেৰে পৰিচিত আছিল, আৰু এই নামটোৰ আঁৰৰ কিছুমান উল্লেখযোগ্য কাৰণ আছিল। মূলত, টাংছা জনগোষ্ঠীৰ কিছুমান সদস্যৰ কাণত থকা বিশেষ বিন্ধাৰ বাবে সিহঁতক “নাখা” বুলি উল্লেখ কৰা হৈছিল, যাৰ অৰ্থ “কাণত বিন্ধা থকা ব্যক্তি”। কালৰ প্ৰবাহত এই শব্দই পৰিৱৰ্তিত হৈ “নগা” নামত পৰিণত হয়।
১৯৪৮ চনৰ আগষ্ট মাহত বিপিন বৰগোহাঁই নামৰ এজন বিষয়া নেফা শাসনৰ অধীনত মাৰ্ঘেৰিটালৈ আহি, টাংছা জনগোষ্ঠীৰ সৈতে সম্পৰ্কিত কাৰ্যভাৰ গ্ৰহণ কৰে। তেওঁৰ কৰ্মকালত, ব্ৰিটিছৰ অধীনত থকা এই জনগোষ্ঠী নগা নামেৰে পৰিচিত হৈ থকাৰ পৰা সৰি গৈ, “টাংছা” নাম গ্ৰহণ কৰে। টাংছা জনগোষ্ঠীৰ প্ৰায় ৫০টাকৈ বংশ আছে, আৰু প্ৰতিটো বংশে বেলেগ বেলেগ ভাষাত কথা কয়। প্ৰতিটো বংশৰ আকৌ বহুতো উপবংশ আছে।
টাংছাসকলৰ এটা বিশেষ বৈশিষ্ট্য হৈছে সিহঁতৰ ভাষাগত বৈচিত্ৰ্য, যাৰ বাবে সিহঁতৰ কোনো লিখিত ভাষা বিকাশ নহ’ল। টাংচাসকল বহু ভাগত বিভক্ত হোৱাৰ ফলত, তেওঁলোকে কোৱা ভাষাটো একেটা ভাষা হিচাপে গণ্য নকৰা হয়। প্ৰায় প্ৰতিজন ব্যক্তিৰ নিজস্ব উপভাষা আছে, যাৰ মাধ্যমেৰে তেওঁলোকে দৈনন্দিন জীৱনৰ বিভিন্ন কাম-কাজ আগবঢ়ায়। এই বিভিন্ন উপভাষাই তেওঁলোকৰ ভাষাগত পৰিচয়ৰ অন্যতম অংগ।
Read also: Assam Tea Tribe: A Comprehensive Overview | অসমৰ চাহ জনগোষ্ঠী: এক বিস্তৃত আভাস
টাংছা জনগোষ্ঠীৰ উৎসৱ | Fastival of Tangsa Tribe
টাংছাসকল বিভিন্ন উৎসৱৰ লগতে সজাগসকলে পালন কৰা পৰম্পৰাগতাৰ বিশেষত্ব অতি গুৰুত্বপূর্ণ। এই উৎসৱসমূহ মূলতঃ কৃষি আৰু প্রকৃতিপূজাৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি আয়োজিত হয়। খেতি আৰম্ভণি আৰু চপোৱাৰ মজিয়া সময়ত বাৰে বাৰে উৎসৱ উদযাপিত হয়। টাংছাসকলৰ বিভিন্ন বংশৰ বাবে পালন কৰা উৎসৱসমূহৰ মাজতো বৈচিত্ৰ্য দেখা পোৱা যায়।
টিখাক বংশৰ ‘পক-চক’ উৎসৱ বছৰৰ প্ৰথমতে অনুষ্ঠিত হয়, যাৰ লগতে ‘মায়ুং’, ‘চ্চাহখু-চিয়াট’ আৰু ‘হালিআহ-টুন’ উৎসৱবোৰো পৰম্পৰাগত ভাৱে পালন কৰে। ৰাংপাং বংশৰ উৎসৱবোৰৰ ভিতৰত ‘চাম্ফা কুক’, ‘ফায়ুং টক’, ‘চানজক টক’, আৰু ‘তামৰে’ উৎসৱবোৰ বিখ্যাত। মুকলুম বংশৰ ক্ষেত্ৰত ধান চপাইৰ পাছত উদযাপন কৰা ‘কুংটং ম’ল’ উৎসৱ এটি বিশেষ স্থান অধিকাৰ কৰিছে। লুংচাং বংশয়ে মে মাহত পালন কৰে ডাঙৰ উৎসৱ ‘ম’হজুং’, যাৰ পিছত জুলাই মাহত ‘পাৰং ম’ল’ উদযাপন কৰে।
টাংছাসকলৰ উৎসৱসমূহৰ আয়োজনত মদ আৰু গাহৰি মাংসৰ বিশেষ ভূমিকা থাকে। নৃত্যগীতৰ ক্ষেত্ৰত ‘জ্যোন ব’, ‘ছি থে ব’, ‘চে ইউ লোৱম’, ‘মইব’ আদি নৃত্যৰ পৰম্পৰা অতি জনপ্রিয়। লগতে ‘চাপল’ গীত, ‘ক্ৰ গ’, ‘ঙ চায়’, ‘নাও লেম’ আদি লোকগীতৰ সুৰধ্বনি উৎসৱৰ আনন্দ বৃদ্ধি কৰে।
টাংছা জনগোষ্ঠীৰ সাজপাৰ | Traditional Attire of Tangsa Tribe
টাংছা সম্প্রদায়ৰ লোকসকলে নিজৰ পৰম্পৰাগত সাজ-পোছাক প্ৰায় ঘৰতেই তৈয়াৰ কৰে। তিৰোতা সকলে সাধাৰণতে ডাঠ নীলা, ৰঙা, ক’লা আৰু বগা ৰঙৰ সূতাৰে হাতেৰে বোৱা মেখেলা, যাক তেওঁলোকে “খোছা” বা “খাটছা” বুলিও কয়, পিন্ধে। মেখেলাৰ চাৰিওফালে পৰম্পৰাগত আঁক-বাঁক আৰু নক্সা থাকে, আৰু তাৰ দুটি মুখত বিশেষ নক্সা থাকে যাক “নিচিলায়” বুলি জনা যায়। যৌৱনীয়া গাভৰুসকলে প্ৰায়ে ক’লা বা আন ৰঙৰ মেখেলা পিন্ধে, যাৰ লগত তেওঁলোকে ব্লাউজ আৰু খোপা কৰা চাদৰ লয়। অলংকাৰ হিচাপে তেওঁলোকে সাধাৰণতে ক’প’ৱি (যি গোটা পইছাৰে নিৰ্মিত এক মণি মালা), তিদুং (পৰম্পৰাগত খাৰু), আৰু নাচুং (পৰম্পৰাগত কাণফুলি) পৰিধান কৰে।
পুৰুষসকলে হাতৰে বোৱা বর্ণিল লুঙি আৰু চোলা পিন্ধে, আৰু মূৰত পাগুৰি বা “খুপাপ” মাৰে। বিশেষ উৎসৱ বা পাৰ্বণত পাহাৰৰ টাংছা সম্প্রদায়ৰ পুৰুষসকলে চ্যমতুংগ নামৰ পৰম্পৰাগত পোছাক পিন্ধে। বিভিন্ন বংশৰ মাজত সাজ-পোছাকত কিছু বৈচিত্র দেখা যায়, যাৰ বাবে বিভিন্ন অঞ্চলৰ টাংছা লোকৰ মাজত এই ভিন্নতা স্পষ্ট। নাৰীয়ে কাণত “জাংফাই” কাণফুলি পৰিধান কৰে, যিবোৰ কেৰু, কাঠ বা বেতৰ পৰা নিৰ্মিত হয়। তেওঁলোকে কড়ি আৰু বিভিন্ন ৰঙৰ মণিৰে নিৰ্মিত মালা পৰিধান কৰে, আৰু কেতিয়াবা ডিঙিত ৰূপৰ টকা লগাইও শোভা বঢ়ায়।
আগৰ দিনত, টাংছা তিৰোতাই বাঁহ আৰু কাঠৰ পৰা নিৰ্মিত কাণফুলি, খাৰু আৰু মণি মালা পৰিধান কৰিছিল, যদিও আজিকালি এইবোৰৰ স্থানত আধুনিক অলংকাৰ ব্যৱহাৰ কৰা হয়। পুৰুষসকলে পূৰ্বত মূৰৰ চুলি খোপা কৰি ওপৰলৈ উঠাই বান্ধিছিল, কিন্তু আজিকালি এই শৈলী প্ৰায় দেখিবলৈ পোৱা নাযায়। উৎসৱ-পাৰ্বণত তেওঁলোকে বেতৰ টুপী পিন্ধে, যাৰ ওপৰত ধনেশ চৰাইৰ পাখি আৰু বৰা গাহৰিৰ দাঁত লগাই বিশেষ সজ্জা কৰা হয়। সাজ-পোছাকৰ ক্ষেত্ৰত সময়ৰ লগত অলপ আধুনিকতা আহিলেও, টাংছাসকলৰ ঐতিহ্য আৰু পৰম্পৰা সজাগে ৰাখি আগবাঢ়ি গৈছে।
Read also: Mising Tribe: A Comprehensive Overview | মিচিং জনগোষ্ঠী: এক বিস্তৃত আভাস
টাংছা জনজাতিৰ খাদ্যাভ্যাস | Food Habits of Tangsa Tribe
টাংছা জনজাতিৰ খাদ্যাভ্যাস বিশেষকৈ পৃথকে পৰিস্ফুটিত। তেওঁলোকৰ প্ৰধান খাদ্য হ’ল ভাত আৰু তেওঁলোকে বিভিন্ন প্ৰকাৰৰ ধানৰ খেতি কৰে, যেনে কণী ধান, মৰুৱা ধান, আৰু আখৈ ধান। মাংসৰ ক্ষেত্ৰত, টাংছাসকলে অত্যন্ত বৈচিত্ৰ্যময় স্বাদৰ সন্ধান কৰে, কুকুৰ, মেকুৰী, ঘোঁৰা, নিগনি, শগুন বাদ দি, প্ৰায় সকলো ধৰণৰ মাংস খায়। তেওঁলোকৰ খাদ্যত মাংসৰ বিশেষ স্থান আছে, আৰু মাছেৰ পৰা মাংসত অধিক আগ্ৰহ থাকে।
পাছা — টাংছা জনজাতিৰ খাদ্যত এটা বিশেষ স্থান দখল কৰি আছে। পাছা, মূলত গুৰি কৰা মাছৰ এক বিশেষ খাদ্যপ্ৰস্তুত কৰা প্ৰক্ৰিয়া, যাক তেওঁলোকে শৰীৰৰ স্বাস্থ্যৰ বাবে উপকাৰী বুলি বিশ্বাস কৰে, বিশেষকৈ চকুৰ ৰশ্মি ভাল কৰি তোলে। জনবিশ্বাস অনুসৰি, সপ্তাহত এবাৰ পাছা খালে এটা বছৰৰ ভিতৰত চকুৰ দেখাশুনিৰ ক্ষমতা যথেষ্ট উন্নতি ঘটে।
পাছা প্ৰস্তুত প্ৰক্ৰিয়া:
- প্ৰথমে মাছৰ বাকলি গুচাই, অলপ সময়ৰ বাবে জুইত পুৰিবলৈ থোৱা হয়।
- বাকলিখিনি পুৰি গ’লে ফিছা আৰু পেটখিনি এৰি দিয়ে।
- মাছখিনি গুড়ি কৰি, তাৰ লগত বনৰীয়া মছলাৰ পাত, উৰিয়াম গছৰ পাত, জলকীয়া, নিমখ, আৰু পানী যোগ কৰা হয়।
- এই মিশ্ৰণক বাঁহৰ চুঙাত ভৰাই, ভাপত ভাতৰ দৰে সিজাই লোৱা হয়।
বাঁহৰ চুঙাত সিজোৱা এই বিশেষ খাদ্যা টাংছাসকলৰ জীৱনৰ লগতে পৰম্পৰাগত খাদ্যসংস্কৃতিকো সমৃদ্ধ কৰে।
Conclusion | উপসংহাৰ
ভাৰতৰ উত্তৰ-পূব অঞ্চল, বিশেষকৈ অৰুণাচল প্ৰদেশ আৰু অসম আৰু ম্যানমাৰৰ কিছু অংশত প্ৰধানকৈ পোৱা এটা উল্লেখযোগ্য জনগোষ্ঠী টাংছা জনগোষ্ঠীয়ে এক সমৃদ্ধ আৰু বৈচিত্ৰময় সাংস্কৃতিক ঐতিহ্যক প্ৰতিনিধিত্ব কৰে। নিজৰ স্বকীয় ভাষা, ৰীতি-নীতি আৰু সামাজিক সংগঠনৰ বাবে পৰিচিত টাংছা জনগোষ্ঠীয়ে আধুনিকতাৰ সৈতে একত্ৰিত হোৱাৰ লগতে নিজৰ পৰম্পৰা ৰক্ষাৰ ক্ষেত্ৰত খিলঞ্জীয়া সম্প্ৰদায়ৰ স্থিতিস্থাপকতা আৰু অভিযোজন ক্ষমতাৰ উদাহৰণ দাঙি ধৰে। তেওঁলোকৰ বিশ্বাস পদ্ধতি, পৰম্পৰাগত প্ৰথা, উৎসৱ, সাম্প্ৰদায়িক জীৱনশৈলীয়ে প্ৰকৃতি আৰু তেওঁলোকৰ পূৰ্বপুৰুষৰ শিপাৰ সৈতে গভীৰ সম্পৰ্ক প্ৰদৰ্শন কৰে।
Read also: Sonowal Kachari Tribe: A Comprehensive Overview | সোণোৱাল কছাৰী জনগোষ্ঠী: এক বিস্তৃত আভাস
My self Mahezubin Saikia. Working in Dev Library as a Content Writer. A website that provides all SCERT, NCERT 3 to 12, and BA, B.com, B.Sc, and Computer Science with Post Graduate Notes & Suggestions, Novel, eBooks, Health, Finance, Biography, Quotes, Study Materials, and more.
