Sociological Thinkers II Unit 4 পিটাৰ এল. বাৰ্জাৰ আৰু থমাছ লুকমেন, College and University Answer Bank for BA, B.com, B.sc, and Post Graduate Notes and Guide Available here, Sociological Thinkers II Unit 4 পিটাৰ এল. বাৰ্জাৰ আৰু থমাছ লুকমেন Solutions to each Unit are provided in the list of UG-CBCS Central University & State University Syllabus so that you can easily browse through different College and University Guide and Notes here. Sociological Thinkers II Unit 4 পিটাৰ এল. বাৰ্জাৰ আৰু থমাছ লুকমেন Question Answer can be of great value to excel in the examination.
Sociological Thinkers Unit 4 পিটাৰ এল. বাৰ্জাৰ আৰু থমাছ লুকমেন
Sociological Thinkers II Unit 4 পিটাৰ এল. বাৰ্জাৰ আৰু থমাছ লুকমেন Notes cover all the exercise questions in UGC Syllabus. Sociological Thinkers II Unit 4 পিটাৰ এল. বাৰ্জাৰ আৰু থমাছ লুকমেন The provided here ensures a smooth and easy understanding of all the concepts. Understand the concepts behind every Unit and score well in the board exams.
Piter L. Berger and Thomas Luckmann
SOCIOLOGY
SOCIOLOGYCAL THINKERS – II
সমাজতাত্ত্বিক চিন্তাবিদকল – II
অতি চমু প্ৰশ্নোত্তৰ
(ক) শুদ্ধ উত্তৰটো বাছি উলিওৱা:
১। বাস্তৱৰ সামাজিক নিৰ্মাণ শব্দটোৰ সৈতে সম্পৰ্কিত– (The term social construction of reality is associated with–)
(ক) মেক্স ৱেবাৰ (Max Webar)।
(খ) ডাহেৰেন্দ্ৰফ (Dehrendrof)।
(গ) চি. এইচ. কুলে (C.h. coole)।
(ঘ) পিটাৰ এল. বাৰ্জাৰ (Peter L. Berger)।
উত্তৰঃ (ঘ) পিটাৰ এল. বাৰ্জাৰ (Peter L. Berger)।
২। এথনোমেথমলিষ্টিকৰ মতে, মানুহে কোন প্ৰকাৰৰ যুক্তি ব্যৱহাৰ কৰে? (According to Ethnomethodologies, which type of reasoning is used by the people?)
(ক) আৱেগিক যুক্তি (Inductive Reasoning)।
(খ) বিয়োগমূলক যুক্তি (Deductive Reasoning)।
(গ) ব্যৱহাৰিক যুক্তি (Practicle Reasoning)।
(ঘ) কোনো যুক্তি নাই (No Reasoning)।
উত্তৰঃ (গ) ব্যৱহাৰিক যুক্তি (Practicle Reasoning)।
৩। “আধুনিক সমাজত ‘আত্মা’ আদিম সমাজৰ সামূহিক প্ৰতীকৰ দৰেই এক পবিত্ৰ বস্তু হৈ পৰে। “কোনে এই দৃষ্টিভংগী প্ৰদৰ্শন কৰিছে? (“The ‘self’ in modern society becoms a sacrad object in the same way that the collective symbols of primitive societies.” Who has propounded this view?)
(ক) ৱেবাৰ (Webar)।
(খ) ডুৰ্খাইম (Durkheim)।
(গ) মীড (Mead)।
(ঘ) গফমেন (Goffman)।
উত্তৰঃ (গ) মীড (Mead)।
৪। “বাস্তৱতাৰ সামাজিক নিৰ্মাণ “নামৰ এই কাৰঞ্জয্যকোনে লিখিছে? (Who has written the work, “The social construction of Reality”?)
(ক) পিটাৰ এল. বাৰ্জাৰ (Peter L. Berger)।
(খ) থমাছ লাকমেন (Thomas Luckmann)।
(গ) বাৰ্জাৰ আৰু লাকমেন দুয়ো (Both Berger and Luckmann)।
(ঘ) ওপৰৰ কোনোটো নহয় (None of the above)।
উত্তৰঃ (গ) বাৰ্জাৰ আৰু লাকমেন দুয়ো (Both Berger and Luckmann)।
৫। ‘নৱ-কাৰ্যকৰীতা সমাজৰ বৰ্ণনামূলক আৰ্হিৰে পৰিচালিত হয় যি সমাজক এক আৰ্হি গঠন কৰা উপাদানেৰে গঠিত বুলি ভাবে। ‘কোনে এই দৃষ্টিভংগী প্ৰকাশ কৰিছে? (‘Neo-functionalism operates with descriptive model of society that sees society as composed of elements which form a pattern.’ Who has stated this view?)
(ক) পি. কলোমি (P. Colony)।
(খ) জে. আলেকজেণ্ডাৰ (J. Alexander)।
(গ) টি. পাৰ্চন্স (T. Persons)।
(ঘ) আৰ.কে. মেৰটন (R.K. Merton)।
উত্তৰঃ (খ) জে. আলেকজেণ্ডাৰ (J. Alexander)।
৬। নিওফাংচনেলিজমৰ কোনবোৰ সমস্যা ৰখাৰ প্ৰয়োজন? (which problems neofunctionalism needed to surmount?)
(ক) ব্যক্তিবাদ বিৰোধী আৰু আদৰ্শবাদ (Anti individualism and idealism)।
(খ) পৰিৱৰ্তন আৰু অভিজ্ঞতাবিৰোধী পক্ষপাতিত্বৰ বাবে বিদ্বেষ (Antagonism to change and antiempirical bias)।
(গ) (ক) আৰু (খ) দুয়োটা (Both (A) and (B)।
(ঘ) ওপৰৰ কোনোটো নহয় (None of the above)।
উত্তৰঃ (গ) (ক) আৰু (খ) দুয়োটা (Both (A) and (B)।
৭। তাত্ত্বিকসকলৰ গুৰুত্বপূৰ্ণ বিদ্যালয়ে অৰ্থনৈতিক নিৰ্ণয়বাদ আৰু সামাজিক জীৱনৰ অন্যান্য দিশবোৰৰ ভাৰসাম্যহীনতা কেনেকৈ সংশোধন কৰে? (How does critical school of theorists rectify the imbalance of economic determinism and other aspects of social life?)
(ক) অৰ্থনৈতিক আৰু সামাজিক ক্ষেত্ৰত গুৰুত্ব দি (By focusing on economic and social realm)।
(খ) অৰ্থনৈতিক আৰু ঐতিহাসিক ক্ষেত্ৰত গুৰুত্ব দি (By focusing on economic and historical realm)।
(গ) অৰ্থনৈতিক আৰু সাংস্কৃতিক ক্ষেত্ৰক গুৰুত্ব দি (By focusing on economic and cultural realm)।
(ঘ) অৰ্থনৈতিক আৰু উৎপাদনশীল ক্ষেত্ৰত গুৰুত্ব দি (By focusing on economic and productive realm)।
উত্তৰঃ (গ) অৰ্থনৈতিক আৰু সাংস্কৃতিক ক্ষেত্ৰক গুৰুত্ব দি (By focusing on economic and cultural realm)।
৮। প্ৰথমতে গ্ৰাম্য সমাজৰ অধ্যয়নত কোনে ‘ফেকচন’ শব্দটো ব্যৱহাৰ কৰিছিল? (Who has used the term ‘Faction’ in the study of rural society at first?)
(ক) অস্কাৰ লুইচ (Oscar Lewis)।
(খ) এছ ট্ৰ ডুবে (S.C. Dube)।
(গ) ৰেমণ্ড ফাৰ্থ (Raymond Firth)।
(ঘ) ওপৰৰ কোনোটো নহয় (None of the above)।
উত্তৰঃ (গ) ৰেমণ্ড ফাৰ্থ (Raymond Firth)।
চমু আৰু ৰচনাধৰ্মী প্ৰশ্নোত্তৰ:
১। বাৰ্জাৰ আৰু লাকমেনৰ মতে বস্তুনিষ্ঠতা কি? (What is objectification Berger and Luckmann?)
উত্তৰঃ বাৰ্জাৰ আৰু লাকমেনৰ মতে, সমাজ বস্তুনিষ্ঠ আৰু ব্যক্তিগত বাস্তৱ দুয়োটা হিচাপে বিদ্যমান, যাক বহ্যিককৰণ, আপত্তি আৰু আভ্যন্তৰীণকৰণৰ তিনিটা মুহূৰ্তত দ্বাৰা গঠিত এক চলিত দ্বা। প্ৰক্ৰিয়াৰ ক্ষেত্ৰত বুজা যায়।
২। কেতিয়া বাৰ্জাৰ আৰু লাকমেনে সমাজক মানৱ সামগ্ৰী হিচাপে উল্লেখ কৰিছে? (When Berger and Luckmann refer society as a human product they mean?)
উত্তৰঃ বাৰ্জাৰ আৰু লাকমেনে এটা তত্ত্ব বিকশিত কৰে যাৰ উদ্দেশ্য হৈছে কেনেকৈ বিষয়ভিত্তিক অৰ্থ এক সামাজিক সত্য হৈ পৰে সেই প্ৰশ্নৰ উত্তৰ দিয়া। লেখকসকলৰ যুক্তি হৈছে যে সমাজ এখন মানৱ সামগ্ৰী। সমাজ হৈছে এক বস্তুনিষ্ঠ বাস্তৱ। মানুহ হৈছে এক সামাজিক সামগ্ৰী।
৩। পিটাৰ এল বাৰ্জাৰৰ মতে সমাজতাত্ত্বিক দৃষ্টিভংগী কি? (What is the sociological perspective according to Peter Berger?)
উত্তৰঃ বহু বছৰ আগতে, পিটাৰ বাৰ্জাৰে সমাজতাত্ত্বিক দৃষ্টিভংগীক বিশেষভাৱে সেনাপতিক দেখা বুলি বৰ্ণনা কৰিছিল। ইয়াৰ দ্বাৰা তেওঁ বুজাইছিল যে সমাজবিজ্ঞানীসকলে নিৰ্দিষ্ট মানুহৰ আচৰণৰ সাধাৰণ আৰ্হি বিচাৰে।
৪। পিটাৰ বাৰ্জাৰে কি বিশ্বাস কৰিছিল? (What did Peter Berger believe?)
উত্তৰঃ পিটাৰ বাৰ্জাৰে বিশ্বাস কৰিছিল যে পুঁজিবাদ আৰু গণতন্ত্ৰ অন্তৰ্নিহিতভাৱে জড়িত, সমাজবাদ আৰু আধিপত্যবাদৰ দৰে। ডক্টৰ বাৰ্জাৰে জ্ঞানৰ সমাজবিজ্ঞান হিচাপে জনাজাত ক্ষেত্ৰখনলৈও গুৰুত্বপূৰ্ণ অৱদান আগবঢ়াইছিল, যিয়ে সমাজে মানুহৰ চিন্তাধাৰাক কেনেদৰে আকাৰ দিয়ে সেই বিষয়ে অধ্যয়ন কৰে।
৫। সামাজিক নিৰ্মাণবোৰ কেনেকৈ বাস্তৱত পৰিণত হয়? (How do social constructs become real?)
উত্তৰঃ সামাজিক নিৰ্মাণ হৈছে এনে এক বস্তু যি বস্তুনিষ্ঠ বাস্তৱত নহয়, কিন্তু মানুহৰ আদান- প্ৰদানৰ ফলস্বৰূপে বিদ্যমান। এইটো বিদ্যমান কিয়নো মানুহে সন্মত হয় যে ই বিদ্যমান।
৬। বাস্তৱতাৰ সামাজিক নিৰ্মাণত বস্তুনিষ্ঠ কি? (What is objectification in social construction of reality?)
উত্তৰঃ জ্ঞান ভাগ বতৰা কৰিবলৈ। আৰু মানুহৰ চাৰিওফালে বাস্তৱতা নিৰ্মাণ কৰিবলৈ বস্তুনিষ্ঠতাৰ প্ৰয়োজন। বস্তুনিষ্ঠতা সাধাৰণতে নিৰ্দিষ্ট চিহ্ন আৰু চিহ্নৰ সহায়ত বস্তুবোৰ আলোচনা কৰাৰ ফল। এই ক্ষেত্ৰত, ভাষাৰ ভূমিকা গুৰুত্বপূৰ্ণ।
৭। পিটাৰ বাৰ্জাৰৰ সামাজিক বাস্তৱতা নিৰ্মাণত তাত্ত্বিক যুক্তিৰ পৰ্যায়বোৰ কি কি? (What are the phases of the theoretical argument in Peter Berger construction of reality?)
উত্তৰঃ বাস্তৱ নিৰ্মাণৰ সৈতে জড়িত তিনিটা পদক্ষেপ বৰ্ণনা কৰা হৈছে–
(ক) বাহ্যিককৰণ: সমাজ হৈছে এক মানৱ সামগ্ৰী।
(খ) অপত্তিজনক: সমাজ হৈছে এক বস্তুনিষ্ঠ বাস্তৱ।
(গ) আভ্যন্তৰীণকৰণ: মানুহ হৈছে এক সামাজিক সামগ্ৰী।
৮। বিষয়ভিত্তিক বাস্তৱতা কি? ( What is subjective reality?)
উত্তৰঃ বিষয়ভিত্তিক বাস্তৱতাৰ অৰ্থ হৈছে যে মনৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰি কোনো এটা প্ৰকৃত প্ৰক্ৰিয়া। উদাহৰস্বৰূপে; কোনোবাই ফুলৰ কাষেৰে খোজ কাঢ়ে ফুলৰ সৌন্দৰ্য অনুভৱ কৰে। বস্তুনিষ্ঠ বাস্তৱতাৰ অৰ্থ হৈছে যে কোনো এটা প্ৰকৃত মনৰ পৰা স্বতন্ত্ৰ।
৯। বাৰ্জাৰৰ মতে সমাজবিজ্ঞানৰ উত্তেজনা কি? (What is the excitement of sociology, according to Berger?)
উত্তৰঃ বাৰ্জাৰে পৰামৰ্শ দিয়ে যে সমাজবিজ্ঞানৰ উত্তেজনা অন্তৰ্দৃষ্টিৰ পৰা আহে যিয়ে আগতে ধাৰণা কৰা সকলোবোৰৰ ওপৰত আমূল প্ৰশ্ন কৰে।
১০। সামাজিক নিৰ্মাণৰ দৃষ্টান্তমূলক উদাহৰণবোৰ কি কি? (What are the illustrative examples of social constructs?)
উত্তৰঃ সমাজ, আইন, অৰ্থনীতি, ভাষা, ধাৰণা, সংস্কৃতি, সাহিত্য আৰু সংগীত।
১১। সামাজিক নিৰ্মাণবাদ কিয় ভুল? (Why is social constructionism wrong?)
উত্তৰঃ সমাজিক নিৰ্মাণবাদৰ বিৰুদ্ধে উহুাপিত মুখ্য সমালোচনাবোৰ বাস্তৱবাদ আৰু আপেক্ষিকতাবাদৰ ধাৰণাৰ দ্বাৰা সংক্ষিপ্ত কৰিব পাৰি। জ্ঞান হৈছে বাস্তৱতাৰ পোনপটীয়া ধাৰণা বুলি অস্বীকাৰ কৰাত ইয়াক বাস্তৱবাদ বিৰোধী বুলি অভিযোগ কৰা হৈছে।
১২। সামাজিক নিৰ্মাণৰ তিনিটা ভেঁটি কি কি? (What are the three foundations of social construction?)
উত্তৰঃ সামাজিক নিৰ্মাণৰ তিনিটা ভেঁটি হ’ল–
(ক) বাস্তৱতাৰ বিষয়ে আমাৰ বিশ্বাস যে এয়া সামাজিক আদান-প্ৰদানৰ জৰিয়তে সৃষ্টি হয়।
(খ) সামাজিক মিথষ্ক্ৰিয়াৰ জৰিয়তে সামাজিক প্ৰতিষ্ঠান আৰু ব্যক্তি সৃষ্টি কৰা হয়। আৰু
(গ) বাস্তৱতাৰ বিষয়ে আমাৰ বিশ্বাস, যিবোৰ সামাজিক আদান-প্ৰদানৰ জৰিয়তে নিৰ্মাণ কৰা হয়।
১৩। বাৰ্জাৰ আৰু লাকমেনৰ মূল যুক্তি কি? (What is the main argument of Berger and Luckmann?)
উত্তৰঃ পিটাৰ বাৰ্জাৰ আৰু থমাছ লাকমেন ‘দ্য ছচিয়েল কনষ্ট্ৰাকচন অৱ ৰিয়েলিটি’ নামৰ এখন কিতাপ লিখিছিল। ইয়াত, তেওঁলোকে যুক্তি দিছিল যে সমাজ মানুহ আৰু মানুহৰ আদান-প্ৰদানৰ দ্বাৰা সৃষ্টি হয়, যাক তেওঁলোকে অভ্যাসগতকৰণ বুলি কয়। অৰ্থাৎ, সমাজ হৈছে প্ৰকৃততে অভ্যাস।
১৪। বাৰ্জাৰ আৰু লাকমেনে কি বুজায় যেতিয়া তেওঁলোকে কয় যে দৈনন্দিন জীৱনৰ বাস্তৱতা হৈছে এক আন্তঃব্যক্তিগত পৃথিৱী? (What do Berger and Luckmann mean when they say that the reality of everyday life an inter-subjective world?)
উত্তৰঃ আন্তঃবিষয়ভিত্তিক ভাৱে, তেওঁলোকে বুজায় যে এজন ব্যক্তিৰ পৃথিৱীৰ অৰ্থ আৰু পৃথিৱীৰ বিষয়ে এজন ব্যক্তিৰ অৰ্থৰ মাজত এক সাদৃশ্য আছে। ই বাস্তৱতাৰ বিষয়ে সাধাৰণ জ্ঞান সৃষ্টি কৰিবলৈ অনুমতি দিয়ে।
১৫। পিটাৰ বাৰ্জাৰে সমাজবিজ্ঞানীসকলক কি বুলি কয়? (What does Peter Berger call Sociologist?)
উত্তৰঃ বাৰ্জাৰে বিশ্বাস কৰিছিল যে সমাজক তেওঁ নোমোচ বুলি উল্লেখ কৰা, বা এটা নিৰ্দিষ্ট সমাজে ইয়াৰ সদস্যসকলক বস্তুনিষ্ঠভাৱে শুদ্ধ আচৰণ আৰু আভ্যন্তৰীন ৰূপ দিয়াটো বিচাৰে। নোমোচ হৈছে বস্তুবোৰ কেনেকোৱা, আৰু ইয়াৰ সকলো মূল্যবোধ আৰু জীৱন ধাৰণাৰ উপায়ৰ বিষয়ে সমাজৰ সকলো জ্ঞান।
১৬। সামাজিক নিৰ্মাণবাদ কোনে উদ্ভাৱন কৰিছিল? (Who invented social constructionism?)
উত্তৰঃ সমাজবিজ্ঞানী পিটাৰ এল বাৰ্জাৰ আৰু থমাছ লাকমেনৰ দ্বাৰা ১৯৬৬ চনত দ্য ছচিয়েল কনষ্ট্ৰাকচন অৱ ৰিয়েলিটি নামৰ কিতাপখন সামাজিক নিৰ্মাণবাদৰ তত্ত্বৰ পৰিচয় দিয়া হৈছিল।
১৭। জাতিসত্তা এটা সামাজিক গাঁথনি নে? ( Is ethnicity a social structure?)
উত্তৰঃ জাতিসত্তা হৈছে এক জটিল সামাজিক নিৰ্মাণ যি ব্যক্তিগত পৰিচয় আৰু গোট সামাজিক সম্পৰ্কৰ প্ৰভাৱিত কৰে। জাতিগত পৰিচয়, জাতিগত শ্ৰেণীবিভাজন প্ৰণালী, প্ৰতিটো প্ৰণালী ৰচনা কৰা গোট আৰু এটা বা আন এটা জাতিগত শ্ৰেণীত আৱণ্টনৰ প্ৰভাৱবোৰ হৈছে স্থান, সময় আৰু প্ৰসংগ- নিৰ্দিষ্ট।
১৮।সকলোবোৰ সামাজিকভাৱে নিৰ্মাণ কৰা হৈছে নেকি? (Is everything socially constructed?)
উত্তৰঃ সকলোবোৰ এক সামাজিক নিৰ্মাণ, মূলতঃ আমাৰ সমাজৰ প্ৰতিটো অংশ ই এক সামাজিক নিৰ্মাণ। উদাহণস্বৰূপে টকা লোৱা। ধন আৰু মূল্যই কেৱল কাম কৰে কাৰণ আমি সকলোৱে সন্মত যে এইটো এটা বস্তু। আনকি সোণৰ মানদণ্ডৰ ধাৰণাটো এটা সামাজিক নিৰ্মাণ।
১৯। সামাজিক নিৰ্মাণ হিচাপে বাস্তৱৰ সমাজতাত্ত্বিক ধাৰণাটোৰ বিষয়ে আলোচনা কৰা। (Discuss the sociological concept of reality as a social construct.)
উত্তৰঃ ১৯৬৬ চনত সমাজবিজ্ঞানী পিটাৰ বাৰ্জাৰ আৰু থমাছ লাকমেনে ‘দ্য ছচিয়েল কনষ্ট্ৰাকচন অৱ ৰিয়েলিটি’ নামৰ এখন কিতাপ লিখিছিল। ইয়াত, তেওঁলোকে যুক্তি দিছিল যে সমাজ মানুহ আৰু সমাজৰ আদান-প্ৰদানৰ দ্বাৰা সৃষ্টি হয়, যাক তেওঁলোকে অভ্যাসতকৰ্ণ বুলি কয়। অভ্যাসগতকৰণে বৰ্ণনা কৰে যে কেনেদৰে সঘনাই পুনৰাবৃত্তি কৰা যিকোনো কাৰ্য এক আৰ্হিত পৰিণত হয়, যিটো তেতিয়া হ’ব পাৰে, ভৱিষ্যত একে ধৰণে আৰু একে অৰ্থনৈতিক প্ৰচেষ্টাৰ পুনৰ প্ৰদৰ্শন কৰিছিল। আমি কেৱল আমাৰ নিজৰ সমাজ নিৰ্মাণ নকৰো কিন্তু আমি ইয়াক এনেদৰে গ্ৰহণ কৰো কাৰণ এনে ইয়াক আমাৰ আগত সৃষ্টি কৰিছে। দৰাচলতে সমাজ হৈছে অভ্যাস।
উদাহণস্বৰূপে, বিদ্যালয় এখন বিদ্যালয় হিচাপে বিদ্যমান আৰু কেৱল এটা ভৱন হিচাপে নহয় কিয়নো আপুনি আৰু আনসকলে সন্মত হয় যে ই এখন বিদ্যালয়। যদি আপোনাৰ বিদ্যালয় আপুনতকৈ পুৰণি, ইয়াক আপোনাৰ আগত আনৰ সন্মতিৰ দ্বাৰা সৃষ্টি কৰা হৈছিল। এক অৰ্থত, ই আগতীয়া আৰু বৰ্তমান দুয়োধৰণৰ সহমতৰ দ্বাৰা বিদ্যমান। এয়া হৈছে প্ৰতিষ্ঠানিককৰণৰ প্ৰক্ৰিয়াৰ এক উদাহৰণ, সমাজত এক সন্মিলন বা নিয়ম স্থাপন কৰাৰ কাৰ্য। মনত ৰাখিব যে প্ৰতিষ্ঠানটো সামাজিকভাৱে নিৰ্মাণ কৰা হ’লেও, এতিয়া সম্পূৰ্ণ বাস্তৱ।
এই ধাৰণাটো চোৱাৰ আন এটা উপায় হৈছে ডব্লিউ. আই. থমাছৰ উল্লেখযোগ্য থমাছ থিঅ’ৰেমৰ জৰিয়তে য’ত কোৱা হৈছে, যদি পুৰুষে পৰিস্থিতিবোৰক বাস্তৱ হিচপে সংজ্ঞায়িত কৰে, তেওঁলোকে তেওঁলোকৰ পৰিমাণত বাস্তৱ। অৰ্থাৎ, মানুহৰ আচৰণ বস্তুনিষ্ঠ বাস্তৱতাৰ সলনি তেওঁলোকৰ বাস্তৱতাৰ ব্যক্তিগত নিৰ্মাণৰ দ্বাৰা নিৰ্ধাৰণ কৰিব পাৰি। উদাহণস্বৰূপে, এজন কিশোৰ যাক বাৰে বাৰে লেবেল দিয়া হয়- অভাৰএচিভাৰ, খেলুৱৈ, এই শব্দটো পালন কৰিব পাৰে যদিও ই প্ৰথমতে তেওঁৰ চৰিত্ৰৰ অংশ নাছিল।
বাৰ্জাৰ আৰু লাকমেনে তেওঁলোকৰ অভ্যাসগত কৰণৰ বৰ্ণনাত কোৱাৰ দৰে, থমাছে কৈছে যে আমাৰ নৈতিক সংহিতা আৰু সামাজিক নিয়মবোৰ পৰিস্থিতিৰ ক্ৰমাগত সংজ্ঞাৰ দ্বাৰা সৃষ্টি কৰা হৈছে। এই ধাৰণাটো সমাজবিজ্ঞানী ৰবাৰ্ট কে. মেৰ্টনে এক স্ব-পূৰ্ণ ভৱিষ্যতবাণী হিচাপে সংজ্ঞায়িত কৰিছে। মেৰ্টনে বৰ্ণনা কৰিছে যে এক স্ব-পূৰ্ণ ভৱিষ্যতবাণীৰ দ্বাৰা, আনকি এটা মিছা ধাৰণাও সঁচা হ’ব পাৰে যদি ইয়াক কাৰ্য কৰা হয়। তেওঁ দিয়া এটা উদাহৰণ হৈছে বেংক দৌৰ। কেইবাজনো লোকে মিচলৈ ভয় কৰে যে তেওঁলোকৰ বেংক সোনকালেই দেউলিয়া হ’ব। এই মিছা ধাৰণাটোৰ বাবে, মানুহে তেওঁলোকৰ বংকলৈ দৌৰে আৰু তেওঁলোকৰ সকলো নগদ ধন একেলগে দাবী কৰে। যিহেতু বেঙ্কবোৰৰ হাতত কেতিয়াবাহে ইমান টকা থাকে, বেঙ্কৰ সঁচাকৈয়ে ধন শেষ হৈ যায়, গ্ৰাহকৰ ভৱিষ্যতবাণী পূৰণ কৰে। ইয়াত, বাস্তৱতা এটা ধাৰণাৰ দ্বাৰা নিয়ান কৰা হৈছে।
সাংকেতিক বাৰ্তালাপকাৰীসকলে আন এটা লেন্স আগবঢ়ায় যাৰ জৰিয়তে বাস্তৱৰ সামাজিক নিৰ্মাণ বিশ্লেষণ কৰিব লাগে। মানুহে আদান-প্ৰদান কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা চিহ্নবোৰ যেনে ভাষা, ভঙ্গী, আৰু শিল্পকলাৰ ওপৰত কেন্দ্ৰীভূত এক তাত্ত্বিক দৃষ্টিভংগীৰ সৈতে, এই পদ্ধতিটো মানুহে দৈনন্দিন আদান-প্ৰদানত সেই চিহ্নবোৰ কেনেদৰে ব্যাখ্যা কৰে তাৰ প্ৰতি আগ্ৰহী। উদাহণস্বৰূপে, আমি এজন ব্যক্তিক বন্দুক ধৰি ধৰি থকা দেখি ভয় অনুভৱ কৰিব পাৰো, যদিহে, অৱশ্যে ই এজন আৰক্ষী বিষয়া নহয়। বাৰ্তালাপকাৰীসকলে এইটোও স্বীকাৰ কৰে যে ভাষা আৰু শাৰীৰিক ভাষাই আমাৰ মূল্যবোধ প্ৰতিফলিত কৰে। প্ৰতিটো ইংৰাজী শব্দ সহজে আন এটা ভাষালৈ অনুবাদ কৰিব নোৱাৰি বুলি জানিবলৈ কেৱল বিদেশী ভাষা শিকিব লাগিব ভংগীমাৰ ক্ষেত্ৰতো একেই কথা প্ৰচলিত। যদিও আমেৰিকানসকলে জাৰ্মানীত থাম্বছ আপক মোহন বুলি চিনাক্ত কৰিব পাৰি, ইয়াৰ অৰ্থ হ’ব ‘এক’ আৰু জাপানত ইয়াৰ অৰ্থ হ’ব ‘পাঁচ’। সেয়েহে, আমাৰ বাস্তৱতাৰ নিৰ্মাণ আৰু সাংকেতিক বাৰ্তালাপৰ দ্বাৰা প্ৰভাৱিত হৈছে।
২০। দৈনন্দিন জীৱনত জ্ঞানৰ ভেটিৰ বিষয়ে আলোচনা কৰা। (Discuss about the foundations of knowledge in Everyday life.)
উত্তৰঃ বাস্তৱতাৰ পৰিঘটনা সৈতে সম্পৰ্কিত এক গুণ হিচাপে সংজ্ঞায়িত কৰা হয় যাক আমি আমাৰ নিজৰ ইচ্ছাৰ পৰা স্বতন্ত্ৰ বুলি চিনাক্ত কৰো, আনহাতে জ্ঞানক নিশ্চিততা হিচাপে সংজ্ঞায়িত কৰা হয় যে পৰিঘটনাবোৰ বাস্তৱ আৰু সেইবোৰৰ নিৰ্দিষ্ট বৈশিষ্ট আছে। জ্ঞান হৈছে সমাজৰ বাবে বাস্তৱতাৰ বুজাবুজিৰ বাবে জমা হোৱা আৰু প্ৰেৰণ কৰা। কিতাপখনৰ এই অংশটোৱে প্ৰতিদিনৰ জ্ঞানৰ ধাৰণাটোৰ সৈতে সম্পৰ্কিত। এই জ্ঞানে আমাক ইয়াত আৰু এতিয়া বাস্তৱতা বুজিবলৈ সক্ষম কৰে। বাৰ্জাৰ আৰু লাকমেনৰ ভাষাত–
“সমাজবিজ্ঞানী হিচাপে আমি (দৈনন্দিন জীৱনৰ বাস্তৱতাক) আমাৰ বিশ্লেষণ উদ্দেশ্য হিচাপে লওঁ। সমাজবিজ্ঞানক এক অভিজ্ঞতামূলক বিজ্ঞান হিচাপে উল্লেখ কৰাৰ ফ্ৰেমৰ ভিতৰত এই বাস্তৱতাক দিয়া অনুসৰি লোৱা সম্ভৱ, ইয়াৰ ভিতৰত উদ্ভৱ হোৱা তথ্য নিৰ্দিষ্ট পৰিঘটনা হিচাপে লোৱা হয়। এই বাস্তৱতাৰ ভেঁটিৰ বিষয়ে অধিক অনুসন্ধান নকৰাকৈ, যিটো এটা দাৰ্শনিক কাম।
প্ৰতিদিনৰ জীৱনবিশ্লেষণ কৰিবলৈ কিতাপখনে ঘটনা সংক্ৰান্ত বিশ্লেষণৰ পৰামৰ্শ দিয়ে। ই চেতনাৰ এক বেলেগ বেলেগ বাস্তৱ হিচাপে সন্মুখীন কৰে। দৈনন্দিন বাস্তৱতাক সৰ্বশ্ৰেষ্ঠ বাস্তৱ হিচাপে চিহ্নিত কৰা হয়। দৈনন্দিন বাস্তৱতা আদেশ আৰু স্বতন্ত্ৰ যেন লাগে আৰু মহাকাশ আৰু সময়ত ইয়াক ‘ইয়াত আৰু এতিয়া’ বুলি বৰ্ণনা কৰা হয়। ইয়াক স্থানিক আৰু সময়িকভাৱে গঠন কৰা হয়। সাময়িকতা চেতনাৰ অন্তৰ্নিহিত।
দৈনন্দিন জীৱনৰ বাস্তৱতা আনৰ সৈতে ভাগ বতৰা কৰা হয়। সন্মুখীন হোৱা পৰিস্থিতিত, তথ্য ভাগ-বতৰা কৰাৰ বাবে আটাইতকৈ ডাঙৰ স্থান আছে। কিতাপখনে সামাজিক আদান-প্ৰদানৰ এক ধাৰাবাহিকতা বৰ্ণনা কৰিছে য’ত দৈনন্দিন বাস্তৱতাৰ সামাজিক অংশ অজ্ঞাতবাসৰ দিশত পৃথক হয় যিহেতু আমি ইয়াৰ পৰা আৰু এতিয়াৰ পৰা দূৰলৈ যাও। ধাৰাবহিকতাৰ দুয়োটা দিশ মুখামুখি আৰু সম্পূৰ্ণ অজ্ঞাতবাস। জ্ঞানৰ গুৰুত্বক যথেষ্ট পৰিমাণে গুৰুত্ব দিয়া হয়। এইটো অনুমান কৰা হৈছে যে ভাষা অৰ্থ আৰু দৈনন্দিন জীৱনৰ প্ৰাথমিক প্ৰসংগ আছে। ইয়াৰ বস্তুনিষ্ঠতা আছে। ই সামাজিক আদান-প্ৰদানক আৰ্হিত বাধ্য কৰে। ভাষাই বাস্তৱতাৰ বিভিন্ন ক্ষেত্ৰবোৰ কঢ়িয়াই আনে আৰু সেইবোৰক এক অৰ্থপূৰ্ণ বাস্তৱতালৈ একত্ৰিত কৰে, যাৰ ভিতৰত আছে স্থনিক, লৌকিক আৰু সামাজিক তাৰতম্য।
২১। সমাজৰ ওপৰত বিষয়ভিত্তিক বাস্তৱতা হিচাপে এটা চমু টোকা লিখা। (Write a short note on society as Subjective Reality.)
উত্তৰঃ এই সকলোৱে আভ্যন্তৰীণৰ প্ৰক্ৰিয়াৰ সৈতে সম্পৰ্কিত। এইটো যুক্তি দিয়ায় হয় যে বাস্তৱৰ আভ্যন্তৰীণকৰণত প্ৰাথমিক সামাজিকীকৰণ , গৌণ সামাজিকীকৰণ আৰু তত্ত্বাৱধান আৰু ব্যক্তিগত বাস্তৱৰ পৰিৱৰ্তন অন্তৰ্ভুক্ত থাকে। সমাজত ব্যক্তিৰ জন্ম হয় সামাজিকতাৰ প্ৰতি এক প্ৰৱণতাৰ সৈতে, কিন্তু তেওঁ সমাজৰ সদস্য হয়। নতুন সদস্যসকলে পৃথিৱীখনক ধৰা ৰখাৰ দ্বাৰা আৰম্ভ কৰে। তেওঁলোকে আনৰ আপত্তিজনক ব্যক্তিগত আচৰণ আৰু তেওঁলোকৰ অংশীদাৰী পৰিস্থিতিৰ সংজ্ঞাবোৰ অধিগ্ৰহণ কৰে আৰু সেইবোৰক পাৰস্পৰিকভাৱে সংজ্ঞায়িত কৰে। এইটো নতুন সদস্যৰ বাবে বস্তুনিষ্ঠ বাস্তৱ হৈ পৰে। আগৰ প্ৰক্ৰিয়াটোৱে প্ৰাথমিক সামাজিকীকৰণ বৰ্ণনা কৰে। ই শিশুৰ উদ্দেশ্যে মূলক পৃথিৱী বৰ্ণনা কৰে যিটো তেওঁ গুৰুত্বপূৰ্ণ আনৰ মধ্যস্থতাৰ জৰিয়তে বিকশিত কৰে।
প্ৰাথমিক সামাজিকীকৰণ এনেদৰে বিভিন্ন শিশুৰ বাবে বহুত বেলেগ হ’ব পাৰে। ইয়াত আৱেগিক শিক্ষা অন্তৰ্ভুক্ত থাকে। এই প্ৰক্ৰিয়াৰ ফলত শিশুৰ দ্বাৰা এটা পৰিচয় বিকাশ হয়। প্ৰাথমিক সামাজিকীকৰণ জৰিয়তে, ব্যক্তিজনে বাস্তৱ ভূমিকাবোৰ আভ্যন্তৰীণ কৰাৰ পৰা অধিক সাধাৰণ ভূমিকালৈ আগবাঢ়ে। সাধাৰণীকৰণ প্ৰাপ্ত কৰাৰ এই প্ৰক্ৰিয়াই সমাজৰ আভ্যন্তৰীণকৰণক চিহ্নিত কৰে।
প্ৰাথমিক সামাজিকীকৰণৰ পৰ্যায় শেষ হয় যেতিয়া ব্যক্তিজনে সমাজৰ সদস্যৰ সকলো বৈশিষ্ট প্ৰাপ্ত কৰে। এই পৰ্যায়ত ব্যক্তিজনক আচৰণ আৰু বুজাবুজিৰ প্ৰকাৰ প্ৰদৰ্শন কৰিবলৈ আনৰ দ্বাৰা স্বীকৃতি দিয়া হয় যাক পৰিচয় আৰু সমাজৰ এক স্থিৰ আৰু নিৰন্তৰ বুজাবুজি প্ৰকাশ কৰাৰ কৰ্তৃত্বত থকা সকলে স্বীকৃতি দিয়ে। ইয়াত ভাষাই এক ভাগ বতৰা কৰা সাংকেতিক ব্ৰহ্মাণ্ড প্ৰদান কৰাত এক গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰে যাৰ জৰিয়তে অভিজ্ঞতা আপত্তিজনক হয়।
গৌণ সামাজিকীকৰণ হৈছে ইতিমধ্যে সামাজিকীকৃত ব্যক্তি এজনৰ ওপৰত পৰৱৰ্তী প্ৰক্ৰিয়া। সমাজৰ পৰিচয় আৰু বাস্তৱ সকলো এক সময়তে ভাষা শিকাৰ সৈতে স্ফটিক হৈ আছে। সাধাৰণীকৃত আনবোৰে আভ্যন্তৰীণ বাস্তৱতাৰ বাহ্যিককৰণৰ পাৰস্পৰিক সম্পৰ্ক প্ৰতিনিধিত্ব কৰে। ভাষাক প্ৰাথমিক সামাজিকীকৰণৰ গুৰুত্বপূৰ্ণ অংশ বুলি গণ্য কৰা হয়। ইয়াক জীৱনৰ কাৰ্যসূচী হিচাপে দেখা যায় আৰু জীৱন বুজাৰ বাবে গাঁথনি সক্ষম কৰে। মাধ্যমিক সামাজিকীকৰণ পৰিচয় আৰু আৱেগিকতাৰ পৰা বিচ্ছিন্নতা গুৰুত্বপূৰ্ণ হৈ পৰে। ঘৰ হিচাপে বস্তুনিষ্ঠ বাস্তৱতাৰ ধাৰণাটো অতি উপযোগী।
যিকোনো গৌণ সামাজিকীকৰণ প্ৰক্ৰিয়াক বিষয়ভিত্তিক বাস্তৱতাৰ ৰক্ষণাবেক্ষন আৰু পৰিৱৰ্তনৰ উদ্দেশ্য সেই ঘৰৰ ফালে নিৰ্দেশিত কৰিব লাগিব। এইটো দেখা যায় যে দৈনন্দিন ব্যক্তিগত বাস্তৱতাক প্ৰান্তিক পৰিস্থিতিত সূতা দিয়া হয় যিবোৰ বস্তুনিষ্ঠ বাস্তৱত বন্ধনীবদ্ধ কৰা কঠিন। কিতাপখনত দুটা সাধাৰণ প্ৰকাৰৰ বাস্তৱ তত্ত্বাৱধান, (১) নিয়মীয়া তত্ত্বাৱধান আৰু (২) সংকট ৰক্ষণাবেক্ষণ বৰ্ণনা কৰা হৈছে।
