হেমোৰইডেল ৰোগ বুলিলে গুহ্যদ্বাৰৰ নলীত থকা ভাস্কুলাৰ কুশ্বনৰ বাবে দায়ী লক্ষণবোৰৰ স্থিতিক বুজায়। গুহ্যদ্বাৰৰ নলীত চাবমুকোছাৰ ভিতৰত হেমোৰইড প্ৰাকৃতিকভাৱে ভাস্কুলাৰ কলা হয় আৰু ইয়াত ঢিলা সংযোজক কলা, মসৃণ পেশী (ট্ৰেইটজৰ পেশী) আৰু বহুতো ধমনী সংযোগ থকা ৰক্তনলী। গুহ্যদ্বাৰৰ ছালত বৃহৎ পৰিমাণৰ যোগান ধৰাৰ দ্বাৰা হেমোৰইডবোৰে শৌচৰ ধাৰাবাহিকতাত সহায় কৰে বুলি ধাৰণা কৰা হয়। হেমোৰইড সাধাৰণতে তিনিটা স্থানত হয়- বাওঁ পাৰ্শ্বীয়, সোঁ সন্মুখ, সোঁ পশ্চাৎ স্থিতি। হেমোৰইডে উৎকৃষ্ট, মধ্য আৰু নিম্নমানৰ হেমোৰইডেল ধমনীৰ দ্বাৰা ভাস্কুলাৰ যোগান প্ৰাপ্ত কৰে। শিৰাৰ নিষ্কাশন হৈছে নিম্নমান আৰু মাজৰ হেমোৰইডেল শিৰাৰ মাজেৰে যি অৱশেষত ইলিয়াক শিৰাবোৰলৈ নিষ্কাশিত হয়। যদিও হেমোৰইডবোৰ মলদ্বাৰৰ ৰক্তক্ষৰণ আৰু গুহ্যদ্বাৰৰ অসুবিধাৰ এক অতি সচৰাচৰ কাৰণ হিচাপে স্বীকৃত, এই ৰোগৰ প্ৰকৃত মহামাৰী কাৰণ অজ্ঞাত কিয়নো বেছি সংখ্যক ৰোগীয়ে সঠিক চিকিৎসা লোৱাৰ সলনি স্ব-ঔষধ ব্যৱহাৰ কৰে। বিভিন্ন অধ্যয়নত ৪% ৰ পৰা ৪০% ৰ ভিতৰত প্ৰচলন হোৱাৰ প্ৰতিবেদন দিয়াৰ সৈতে হেমোৰইডেল ৰোগৰ প্ৰকৃত প্ৰচলন অজ্ঞাত। ৪৫ৰ পৰা ৬৫ বছৰ বয়সৰ ককেচিয়ান ৰোগী আৰু উচ্চ আৰ্থসামাজিক স্থিতিৰ ৰোগীসকলৰ ক্ষেত্ৰত ইয়াৰ প্ৰচলন সৰ্বাধিক। আগলৈ এই প্ৰৱন্ধটিত হেমোৰইডৰ (Hemorrhoid) সমস্যা আৰু ইয়াৰ সৈতে জড়িত তথ্যৰ বিষয়ে আলোচনা কৰা হʼব।
Read also: Constipation Problem | কোষ্ঠকাঠিন্যৰ সমস্যা
হেমোৰইডৰ কাৰণ | Causes of Hemorrhoid
হেমোৰইড প্ৰাকৃতিক ভাৱে উদ্ভাৱন হোৱা এখ শাৰীৰিক সমস্যা বা ৰোগ যি সকলো ব্যক্তিৰ লিংগ আৰু জাতীয় ইতিহাস নিৰ্বিশেষে হʼব পাৰে । এইবোৰে শৌচ প্ৰক্ৰিয়াত বাধা প্ৰদান কৰে, কিয়নো স্ফিংকটাৰ কমপ্লেক্সটো সম্পূৰ্ণৰূপে বন্ধ কৰাৰ ফলত গুহ্যদ্বাৰৰ নলী সম্পূৰ্ণৰূপে বন্ধ নহয়। চাপ দিয়া, হাঁচিওৱা বা পৰিশ্ৰম কৰাৰ ফলত এই ভাস্কুলাৰ পেশীবোৰ আৱদ্ধ হয় যাৰ ফলত মলদ্বাৰ সম্পূৰ্ণৰূপে বন্ধ হৈ যায় আৰু এনেদৰে শৌচ নিগৰি যোৱা প্ৰতিহত হয়। চাপ সম্পূৰ্ণ হোৱাৰ পিছত ভাস্কুলাৰ পেশীবোৰ স্বাভাৱিক আকাৰলৈ ঘূৰি আহে।
হেমোৰইডৰ ধৰণ আৰু লক্ষণ | Types and Symptoms of Hemorrhoid
মলদ্বাৰৰ ভিতৰত বা বাহিৰত হেমোৰইডৰ সমস্যা হ’ব পাৰে। প্ৰকাৰটো ফুলা শিৰাটো ক’ত বিকশিত হয় তাৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰা হয়। এইবোৰ হৈছে –
1.বাহ্যিক- মলদ্বাৰ ছালৰ তলত ফুলা শিৰা গঠন হয়। আপোনাৰ মলদ্বাৰ হৈছে সেই খাল য’ত শৌচ ওলাই আহে। বাহ্যিক হেমোৰইড খজুৱতি আৰু বেদনাদায়ক হ’ব পাৰে। মাজে মাজে, সিহঁতৰ ৰক্তক্ষৰণ হয়। কেতিয়াবা সেইবোৰ তেজৰে ভৰ্তি হয় যি গোট মাৰিব পাৰে। ই বিপদজনক নহয়, কিন্তু ইয়াৰ ফলত বিষ আৰু ফুলা হ’ব পাৰে।ইয়াৰ লক্ষণবোৰ এনেধৰণৰ-
- গুহ্যদ্বাৰৰ ঠাইত খজুৱতি বা জ্বলা-পোৰা
- বিষ বা অস্বস্তি
- মলদ্বাৰা চাৰিওফালে ফুলা
- ৰক্তক্ষৰণ
2.আভ্যন্তৰীণ- মলদ্বাৰৰ ভিতৰত ফুলা শিৰা গঠন হয়। আপোনাৰ মলদ্বাৰ হৈছে পাচন তন্ত্ৰৰ অংশ যি মলাশয় (বৃহদান্ত্ৰ)ক মলদ্বাৰৰ সৈতে সংযোগ কৰে। আভ্যন্তৰীণ হেমোৰইডৰ পৰা তেজ ওলাব পাৰে, কিন্তু সেইবোৰ সাধাৰণতে বেদনাদায়ক নহয়। ইয়াৰ লক্ষণবোৰ এনেধৰণৰ-
- শৌচৰ সময়ত বিষহীন ৰক্তক্ষৰণ। আপুনি আপোনাৰ শৌচাগাৰৰ কলা বা শৌচালয়ত কম পৰিমাণৰ উজ্জ্বল ৰঙা তেজ লক্ষ্য কৰিব পাৰে।
- গুহ্যদ্বাৰৰ খোলাৰ মাজেৰে ঠেলিবলৈ এটা হেমোৰইড (প্ৰলেপযুক্ত বা ওলাই অহা হেমোৰইড), যাৰ ফলত বিষ আৰু জ্বলা-পোৰা হয়।
3.প্ৰলেপচড- আভ্যন্তৰীণ আৰু বাহ্যিক দুয়োটা হেমোৰইড প্ৰলেপচ হ’ব পাৰে, অৰ্থাৎ সেইবোৰ মলদ্বাৰৰ বাহিৰত প্ৰসাৰিত আৰু ফুলি উঠা। এই হেমোৰইডবোৰৰ ৰক্তক্ষৰণ হ’ব পাৰে বা বিষ হ’ব পাৰে। ইয়াৰ লক্ষণবোৰ এনেধৰণৰ-
- মলদ্বাৰৰ চাৰিওফালে এক বা একাধিক পিণ্ডৰ উপস্থিতি।
- শৌচাগাৰত তেজ দেখিব পাৰে যেতিয়া আপোনাৰ অন্ত্ৰৰ চলাচল হয়, বা আনকি আপোনাৰ অন্তৰ্বাসতো তেজ দেখিব পাৰে।
- আপোনাৰ মলদ্বাৰৰ চাৰিওফালৰ ছালত যথেষ্ট খজুৱতি হ’ব পাৰে।
- অন্ত্ৰত অসুবিধা।
হেমোৰইডৰ ঘৰুৱা প্ৰতিকাৰ | Home Remedies of Hemorrhoid
১. গৰম পানীৰে গা ধোঁৱক: গৰম পানীত শৰীৰটো কিছুপৰ তিয়াই ৰখাৰ যত্ন কৰক। এইটো দিনত দুই বা তিনিবাৰ আৰু প্ৰতিটো অন্ত্ৰৰ চলাচলৰ পিছত কৰিব। যদি আপুনি এলেকাটো ধুব বিচাৰে, সুগন্ধি নোহোৱা চাবোন ব্যৱহাৰ কৰিব আৰু ঘঁহিব নালাগে। যোৰকৈ ঘঁহাৰ সলনি কোমল কাপোৰ এখনেৰে লাহেকৈ মচি দিয়ক।
২.ঔষধ ব্যৱহাৰ কৰক: ৱিৎচ হেজেল (Witch hazel) থকা অভাৰ-দ্য-কাউণ্টাৰ ৱাইপ বা মলমে কোনো পাৰ্শ্বক্ৰিয়া নোহোৱাকৈ বিষ আৰু খজুৱতি প্ৰশমিত কৰিব পাৰে। চিকিৎসকে পৰামৰ্শ নিদিয়াকৈ এসপ্তাহতকৈ অধিক সময় হাইড্ৰ’কৰ্টিচন থকা এটা ব্যৱহাৰ নকৰিব।
৩. বিষ ৰোধক বড়ি ব্যৱহাৰ কৰক: এচিটামিনোফেন, এচপিৰিন বা আইবুপ্ৰফেনৰ ঔষধে হেমোৰইডৰ বিষত সহায় কৰিব পাৰে।
৪. নখ নলগাব: খজুৱাই দিলে বা নখ লগালে ছালৰ ক্ষতি হʼব পাৰে আৰু জ্বলা-পোৰা কৰিব পাৰে। ই স্থিতিক অধিক বেয়া কৰিব পাৰে।
৫. বৰফ ব্যৱহাৰ কৰক: দিনত কেইবাবাৰো সমস্যাৰ স্থানত এটা সৰু ঠাণ্ডা পেক ব্যৱহাৰ কৰক। ই বিষনিস্তেজ কৰিব পাৰে আৰু অলপ সময়ৰ বাবে ফুলাটো নমাই আনিব পাৰে।
৬. কপাহ ব্যৱহাৰ কৰক: ঢিলা, কোমল অন্তৰ্বাস পিন্ধিব। ই সমস্যাৰ স্থানত সম্প্ৰচাৰিত কৰি ৰাখে আৰু আৰ্দ্ৰতা বৃদ্ধি হোৱা বন্ধ কৰে, যি আপোনাৰ হেমোৰইডবোৰৰ অৱনতিত বাধা দিব পাৰে।
৭. এলʼভেৰা জেল ব্যৱহাৰ কৰক: এলʼভেৰা জেল আন সামগ্ৰী যেনে- চানস্ক্ৰীণ বা লোচনৰ উপাদান হিচাপে পোৱা যায়। কিন্তু হেমোৰইডত কোৱল বিশুদ্ধ এলʼভেৰা জেল ব্যৱহাৰ কৰা উচিত, কিয়নো অন্যান্য উপাদান আৰু এডিটিভবোৰে হেমোৰইডত বিৰক্ত কৰিব পাৰে। এলো উদ্ভিদৰ পাতৰ ভিতৰৰ পৰা পোনপটীয়াকৈ বিশুদ্ধ এলʼভেৰা জেল সংগ্ৰহ কৰিব পাৰি।
৮. চাহ গছৰ তেল ব্যৱহাৰ কৰক: চাহ গছৰ তেল হৈছে এক প্ৰাকৃতিক এণ্টিচেপ্টিক যি বিষ, খজুৱতি আৰু ছালৰ অস্বস্তি উপশম কৰাত সহায় কৰিব পাৰে। চাহ গছৰ তেলে বেক্টেৰিয়া (যাৰ ফলত ক্ষতিগ্ৰস্ত বা জ্বলা-পোৰা ছালত সংক্ৰমণ হ’ব পাৰে) ৰ বিৰুদ্ধে যুঁজ দিয়াত সহায় কৰিব পাৰে।
৯. নাৰিকল তেল ব্যৱহাৰ কৰক: ২০০৮ চনত কৰা এক গৱেষণা অনুসৰি নাৰিকল তেলৰ শক্তিশালী প্ৰদাহ-প্ৰতিৰোধী গুণাগুণ আছে, যি প্ৰদাহ আৰু ফুলা হ্ৰাস কৰিব পাৰে। ই হৈছে বিষ-উপশমকাৰী গুণাগুণে হেমোৰইডৰ ফলত হোৱা অসুবিধা হ্ৰাস কৰাত সহায় কৰিব পাৰে। ইয়াৰ এণ্টিবেক্টেৰিয়েল গুণাগুণে হেমোৰইডবোৰ দ্ৰুতগতিত আৰোগ্য হোৱাত সহায় কৰে।
এই ঘৰুৱা উপায়বোৰে হেমোৰইডৰ সমস্যাত সহায় কৰিব নোৱাৰিলে নিদানিক চিকিৎসাৰ বাবে ডাক্তৰৰ কাষ চাপক।
জটিলতা | Complications of Hemorrhoid
হেমোৰইডৰ (Hemorrhoid )সমস্যা সাধাৰণতে কোনো জটিলতা বা পাৰ্শ্বীয় সমস্যাৰ সৃষ্টি নকৰে, যদিও কেতিয়াবা কোনো লোকে জটিলতা পাব পাৰে। এইবোৰৰ ভিতৰত থাকিব পাৰে-
- শ্বাসৰুদ্ধ কৰা- হেমোৰইডত সতেজ তেজ খোৱা ধমনীবোৰ অৱৰুদ্ধ হ’ব পাৰে, যাৰ ফলত তেজৰ যোগান হেমোৰইডলৈ যোৱাত বাধা দিয়ে। ইয়াৰ ফলত অত্যন্ত তীব্ৰ আৰু অসহনীয় বিষ হ’ব পাৰে।
- ৰক্তহীনতা- যদি হেমোৰইডৰ অত্যাধিক ৰক্তক্ষৰণ হয়, সেইবোৰে আপোনাৰ লোহিত ৰক্ত কণিকাবোৰক অক্সিজেনৰ পৰা বঞ্চিত কৰিব পাৰে। ইয়াৰ ফলত ভাগৰ, উশাহ চুটি হোৱা, মুৰৰ বিষ, আৰু মূৰ ঘূৰোৱা হ’ব পাৰে কিয়নো তেজৰ যোগানৰ ফলত আপোনাৰ শৰীৰে নিজৰ চাৰিওফালে কম অক্সিজেন বহন কৰে।
- প্ৰলেপচ- যেতিয়া আপুনি বহি থাকে বা অন্ত্ৰৰ চলাচল কৰে তেতিয়া প্ৰলেপচড হেমোৰইডৰ ফলত বিষ বা অসুবিধা হ’ব পাৰে।
- তেজ গোট মৰা- থ্ৰম্বোচিছ বাহ্যিক হেমোৰইডৰ জটিলতা হোৱাৰ সম্ভাৱনা অধিক। তেজ গোট মৰাৰ ফলত ক্ৰমান্বয়ে অসহনীয় বিষ আৰু খজুৱতি হ’ব পাৰে।
- ৰোগ বিয়পা অৱস্থা- বেক্টেৰিয়া ৰক্তক্ষৰণ হোৱা হেমোৰইডত সোমাই যাব পাৰে আৰু কোষকলা সংক্ৰমিত কৰিব পাৰে। চিকিৎসা নকৰা সংক্ৰমণৰ ফলত কেতিয়াবা গুৰুতৰ জটিলতা হ’ব পাৰে, যেনে- কোষকলাৰ মৃত্যু, ফোঁহা, আৰু জ্বৰ।
সামৰণি | Conclusion
উক্ত প্ৰৱন্ধটিত আপোনাক হেমোৰইডৰ (Hemorrhoid) সমস্যা আৰু জড়িত তথ্যৰ বিষয়ে অৱগত কৰোৱা হʼল। এই তথ্যবোৰ কেৱল আপোনাৰ জ্ঞানাৰ্থেহে জনোৱা হʼল। আশা কৰো এই তথ্যবোৰে আপোনাক উপকৃত কৰিব।
FAQ
১. পুৰুষ আৰু মহিলা ভেদে হেমোৰইড হোৱা আশংকা বেলেগ নেকি?
উঃ- নহয়, দুয়ো পুৰুষ আৰু মহিলাৰ ক্ষেত্ৰত একে হাৰত হেমোৰইড হয়, আৰু সেইবোৰ প্ৰায়ে ৪৫ৰ পৰা ৬৫ বছৰ বয়সৰ প্ৰাপ্তবয়স্কলোকৰ ক্ষেত্ৰত হয়। যদিও বহুলোকৰ হেমোৰইড আছে, জনসংখ্যাৰ মাত্ৰ ৪% লোকৰ হেমোৰইড বৰ্ধিত হোৱাৰ ফলত সমস্যা হয়।
২. হোমোৰইড কাৰ হʼব পাৰে?
উঃ- হেমোৰইড অতি সচৰাচৰ হয়, জনসংখ্যাৰ আধাতকৈ ওপৰৰ লোক 50 বছৰ বয়সলৈ হেমোৰইড লক্ষণত ভুগি আছে আৰু জনসংখ্যাৰ 75% লোক তেওঁলোকৰ জীৱনকালৰ কোনো সময়ত। হেমোৰইডে পুৰুষ আৰু মহিলা দুয়োকে প্ৰভাৱিত কৰে আৰু 30 বছৰ বয়সৰ পিছত হেমোৰইডৰ ঘটনা বৃদ্ধি হয়। গৰ্ভধাৰণৰ সময়ত বা সন্তান জন্মৰ পিছত বহুতো মহিলাৰ হেমৰইড হ’ব।
৩. হেমোৰইডে কলোৰেক্টল কৰ্কট ৰোগৰ আশংকা বৃদ্ধি কৰে নেকি?
উঃ- নকৰে, হেমোৰইডে আপোনাৰ কলোৰেক্টল কৰ্কট ৰোগ হোৱাৰ আশংকা বৃদ্ধি নকৰে। কিন্তু যিহেতু দুয়োটা স্থিতিয়ে লক্ষণ হিচাপে মলদ্বাৰৰ ৰক্তক্ষৰণ সৃষ্টি কৰিব পাৰে, সেয়ে সি আচলতে কৰ্কট ৰোগ হয় নে হেমোৰইড তাক নিৰ্ধাৰণ কৰাটো গুৰুত্বপূৰ্ণ। যদি আপুনি কোনো মলদ্বাৰৰ লক্ষণ অনুভৱ কৰি আছে তেনেহ’লে লগে লগে চিকিৎসকৰ ওচৰলৈ যোৱাৰ পৰামৰ্শ দিয়া হয়। আপোনাৰ চিকিৎসকে অধিক ৰোগ নিৰ্ণয় প্ৰক্ৰিয়াৰ পৰামৰ্শ দিব পাৰে, যেনে- নমনীয় চিগমোইডোস্কোপী বা কলনোস্কোপী। গৱেষণাই দেখুৱাইছে যে ৰক্তক্ষৰণ হোৱা হেমোৰইড থকা ২.৩% ৰোগীৰো কলোৰেক্টল কৰ্কট ৰোগ হ’ব পাৰে।
৪. বেণ্ড স্থাপন বেদনাদায়ক নেকি?
উঃ- নহয়, আমাৰ উন্নত সঁজুলি আৰু কৌশলৰ বাবে বেণ্ড স্থাপন বেদনাহীন। আপুনি প্ৰথম ২৪ ঘণ্টাৰ বাবে মলদ্বাৰত পূৰ্ণতা বা নিস্তেজ বিষ অনুভৱ কৰিব পাৰে, কিন্তু সাধাৰণতে বিষৰ ঔষধৰ দ্বাৰা ইয়াক সকাহ দিব পাৰি। আমাৰ বেণ্ডিং পদ্ধতিৰ একাধিক অধ্যয়নে দেখুৱায় যে ৯৯.১% ৰোগীয়ে প্ৰক্ৰিয়াগত বিষৰ পিছত কোনো গুৰুত্বপূৰ্ণ বিষ অনুভৱ নকৰে। ইয়াৰ কাৰণ হৈছে সঁজুলিবোৰে আকাংক্ষিত কোষকলা বুজিবলৈ মৃদু চাক্সন ব্যৱহাৰ কৰে আৰু কাৰণ আমি বেণ্ডটো এনে এটা এলেকাত ৰাখোঁ য’ত কোনো স্নায়ুৰ সমাপ্তি নাই।
৫. থ্ৰম্বোচিছ কি?
উঃ- থ্ৰম্বোচিছ হৈছে এক নিদানিক শব্দ যিয়ে তেজ গোট মৰাক বুজায়। যেতিয়া হেমোৰইডত তেজ গোট খায়, ইয়াৰ ফলত বেঙুনীয়া বা নীলা পিণ্ড হ’ব পাৰে যি ৰক্তক্ষৰণ হ’ব পাৰে, আৰু বিষ আৰু খজুৱতি সৃষ্টি কৰিব পাৰে। গোটটো দ্ৰৱীভূত আৰু আৰোগ্য হোৱাৰ পিছত, কিছুমান কলা থাকিব পাৰে যি বিৰক্ত হ’ব পাৰে।
Read also: Asthma Problem | হাপানিৰ ৰোগৰ সমস্যা আৰু প্ৰতিকাৰ
My self Mahezubin Saikia. Working in Dev Library as a Content Writer. A website that provides all SCERT, NCERT 3 to 12, and BA, B.com, B.Sc, and Computer Science with Post Graduate Notes & Suggestions, Novel, eBooks, Health, Finance, Biography, Quotes, Study Materials, and more.
