অতীজৰে পৰা পৰম্পৰাগতভাৱে ৰোগ নিৰাময়ৰ ক্ষেত্ৰত ভিন্ন ধৰণৰ ঔষধি গুণেৰে সমৃদ্ধ বনস্পতি আৰু ভেষজ উদ্ভিদ সমূহ ব্যৱহাৰ হৈ আহিছে। এই ঔষধি গুণেৰে পৰিপুষ্ট বনস্পতি আৰু ভেষজ উদ্ভিদ সমূহে নিজৰ ঔষধি মূল্যৰ বাবে আয়ুৰ্বেদিক চিকিৎসাত বহুলভাৱে ব্যৱহৃত হৈ আহিছে। এনে এবিধ উৎকৃষ্ট উদ্ভিদহৈছে চজিনা।এই প্ৰৱন্ধটিত চজিনাৰ স্বাস্থ্য সম্পৰ্কীয় উপকাৰিতাৰ Health Benefits of Drumstick বিষয়ে সাম্যক তথ্য বৰ্ণনা কৰা হৈছে।
Read Also: Health Benefits of Jute | তিতা মৰাপাটৰ উপকাৰিতা
চজিনাকি? | What is a Drumstick?
চজিনা হৈছে এবিধ পুষ্টিকৰ পাচলিউৎপন্নহোৱা উদ্ভিদ যাক হাজাৰ হাজাৰ বছৰ ধৰি ইয়াৰ স্বাস্থ্যৰ লাভালাভৰ বাবে ব্যৱহাৰকৰিঅহা হৈছে।এই উদ্ভিদতস্বাস্থ্যকৰ এণ্টিঅক্সিডেণ্ট আৰু জৈৱসক্ৰিয় যৌগ যথেষ্ট সমৃদ্ধ।চজিনাগছৰ পাত, ফল, ৰস, তেল, শিপা, বাকলি, বীজ, পড আৰু ফুলৰ ঔষধি গুণ আছে। চজিনাআৰু এই গছৰ বিভিন্নঅংশৰ পৰা তৈয়াৰী সামগ্ৰীবোৰৰ বহুতো ব্যৱহাৰ আছে। চজিনা Moringaceae পৰিয়ালৰ অন্তৰ্ভুক্ত উদ্ভিদ। চজিনাউদ্ভিদ দক্ষিণ এছিয়াৰ ক্ৰান্তীয় অঞ্চলৰ স্থানীয় আৰু ভাৰত হৈছে ১-১.৩ নিযুত টন ফলৰ বাৰ্ষিক উৎপাদনৰ সৈতে চজিনাৰ সৰ্ববৃহৎ উৎপাদক। ইয়াক অন্যান্য এছিয়াৰ দেশ যেনে ফিলিপাইনছ, শ্ৰীলংকা, মালয়েছিয়া ইণ্ডোনেছিয়া আৰু টাইৱান, বিশ্ব বনস্পতি গৱেষণা কেন্দ্ৰত খেতি কৰা হয়।
উদ্ভিদ বিৱৰণ | Plant Description
চজিনাহৈছে দ্ৰুতগতিত বিকশিত হোৱা, পৰ্ণপাতী গছ যি ১০-১২ মিটাৰ (৩২-৪০ ফুট) উচ্চতা আৰু ৪৫চেমি (১.৫ফুট) কাণ্ডব্যাস প্ৰাপ্ত কৰিব পাৰে। বাকলিৰ বগা-ধূসৰ ৰং থাকে। ডেকা অঙ্কুৰবোৰত পূৰ্ণবাকলি বা সেউজীয়া-বগা, লোমযুক্ত বাকলি থাকে। গছজোপাৰ ঢলি পৰা, ভঙ্গুৰ ডালৰ মুকুট থাকে, আৰু পাতবোৰে ট্ৰিপিনেট পাতৰ এটা পালক যুক্ত পাত গঠন কৰে।ফুলবোৰ সুগন্ধি আৰু প্ৰায়১.২-১.৫ চেমি (১/২ ইঞ্চি) দীঘল আৰু ২.০ চেমি (৩/৪ ইঞ্চি) বহল। এইবোৰ বিয়পা বা ঢলি পৰা ফুলৰ গোটত ক্ষীণ, লোমযুক্ত ডাঁটাত বিকশিত হয়, যাৰ দৈৰ্ঘ্য ১০-২৫ চেমি হয়।ৰোপণৰ প্ৰথম ছয় মাহৰ ভিতৰত ফুল ফুলা আৰম্ভ হয়। ফলটো হৈছে ২০-৪৫ চেমি আকাৰৰ এক ওলমি থকা, তিনিফালৰ মুগা কেপচুল, য’ত প্ৰায় 1১ চেমি ব্যাসৰ গাঢ় মুগা, গ্লোবুলাৰ বীজ থাকে।
চজিনাৰ ভিন্ন ভাষিক নাম | Different linguistics name of Drumstick
- ইংৰাজী ভাষাত : Drumstick
- তামিল ভাষাত : Muringakkai
- মালায়ালম ভাষাত: Muringakkaya, Muringakka
- কান্নাড়া ভাষাত : Nuggekai
- হিন্দী ভাষাত: Sajjan Ki Phalli, Saigan, Shinga, Segva, Sehijjan
- বাংলা ভাষাত : Sajane Dauta, Sajna Danta
- গুজৰাটী ভাষাত : Saragvani Shing , Saragavo, Suragavo
- মাৰাঠী ভাষাত : Shevaga, Sheng, Sheerenga
- উৰিয়া ভাষাত: Sajana Chhuin
- পাঞ্জাৱী ভাষাত : Savonjna
- তুলু ভাষাত : Nurge
- অসমীয়া ভাষাত: Sajina
জীৱবৈজ্ঞানিক শ্ৰেণীবিভাজন | Scientific classification of Drumstick
- Kingdom: Plantae
- Clade: Tracheophytes
- Clade: Angiosperms
- Clade: Eudicots
- Clade: Rosids
- Order: Brassicales
- Family: Moringaceae
- Genus: Moringa
- Species: M. Oleifera
- Scientific name: Moringa oleifera
১০০ গ্ৰাম চজিনাৰ পুষ্টিৰ মূল্য | Nutritional value of per 100g Drumstick
- Energy: 64 kcal (270 kJ)
- Carbohydrates: 8.28 g
- Dietary fiber: 2.0 g
- Fat: 1.40 g
- Protein: 9.40 g
Vitamins
- Vitamin A equiv: 378 μg
- Thiamine (B1): 0.257 mg
- Riboflavin (B2): 0.660 mg
- Niacin (B3): 2.220 mg
- Pantothenic acid (B5): 0.125 mg
- Vitamin B6: 1.200 mg
- Folate (B9): 40 μg
- Vitamin C: 51.7 mg
- Minerals
- Calcium: 185 mg
- Iron: 4.00 mg
- Magnesium: 147 mg
- Manganese: 0.36 mg
- Phosphorus: 112 mg
- Potassium: 337 mg
- Sodium: 9 mg
- Zinc: 0.6 mg
Other constituents
- Water: 78.66 g
চজিনাৰ উপকাৰিতা | Health Benefits of Drumstick
১. এণ্টি ইনফ্লেমেটৰী গুণাগুণ (Anti-inflammatory properties)
চজিনাত বিটা-কেৰোটিনইড, ভিটামিন চি, কুৱেৰটেচিন (quercetin) আৰু ক্লোৰোজেনিক এচিডৰ (Chlorogenic acid) দৰে ফ্লেভোনইডৰ উপস্থিতিয়ে প্ৰদাহ প্ৰতিহত কৰাত সহায় কৰে। quertecin য়ে শৰীৰত হিষ্টামাইন উৎপাদন স্থিৰ কৰাত সহায় কৰে আৰু আনহাতে Chlorogenic acidয়ে ৰক্তশৰ্কৰাৰ স্তৰ সন্তুলিত কৰাত সহায় কৰে। চজিনাই প্ৰদাহ নিয়ন্ত্ৰণ কৰাত সহায় কৰে কিয়নো ৰক্ত শৰ্কৰাৰ স্তৰৰ তাৰতম্যৰ ফলত প্ৰদাহ, মধুমেহ আৰু অন্যান্য সমস্যা দেখা গৈছে।
২. হাড়ৰস্বাস্থ্যৰ বাবে লাভান্বিত হয় (Benefits for bones health)
চজিনাত কেলচিয়াম আৰু ফছফৰাছৰ দৰে অত্যাৱশ্যকীয় খনিজ পদাৰ্থ আছে যি আমাৰ হাড় স্বাস্থ্যৱান আৰু শক্তিশালী ৰখাত সহায় কৰে। এই চজিনা উদ্ভিদৰ পৰা আহৰণত প্ৰদাহ-প্ৰতিৰোধী গুণাগুণ থকা দেখা গৈছে যি আৰ্থ্ৰাইটিছৰ দৰে স্থিতিৰ চিকিৎসা কৰাত সহায় কৰে আৰু লগতে Mandibular বা jaw ৰহাড়ভঙা ঠিক কৰাত সহায় কৰে।
৩. এণ্টিবেক্টেৰিয়েল গুণাগুণ (Antibacterial properties)
চজিনাৰ নিষ্কাশনে খাদ্য-বাহিত অণুজীৱ যেনে Salmonella, Rhizopus species, E.coli, Enterobacter aerogenes, Pseudomonas aeruginosa আৰু Staphylococcus aureus ৰবিৰুদ্ধে কাম কৰে আৰু এনেদৰে আমাক ৰোগ সৃষ্টিকাৰী জীৱাণুৰ পৰা সুৰক্ষিত কৰে। চজিনা উদ্ভিদৰ পাতবোৰত ভেঁকুৰ-প্ৰতিৰোধী গুণথাকে যি ৰোগ সৃষ্টিকাৰী ভেঁকুৰৰ বিকাশ প্ৰতিহত কৰাত সহায় কৰে আৰু আমাক ৰোগ সংক্ৰমিত হোৱাত বাধা দিয়ে।
৪. মস্তিষ্কৰ স্বাস্থ্যৰ বাবে লাভান্বিত হয় (Benefits for brain health)
চজিনাত ভিটামিন Eআৰু ভিটামিন Cসমৃদ্ধ আৰু এইবোৰে জাৰণৰ বিৰুদ্ধে যুঁজ দিয়াত সহায় কৰে যাৰ ফলত স্নায়ুৰ অৱক্ষয় হ’ব পাৰে। মগজুত চেৰোটনিন, ডোপামিন আৰু নোৰেড্ৰেনলাইনৰ দৰে অত্যাৱশ্যকীয় নিউৰোট্ৰেন্সমিটাৰ নিয়ন্ত্ৰণ কৰাত চজিনাৰ এক অত্যাৱশ্যকীয় ভূমিকা আছে যি স্মৃতিশক্তি, মেজাজ আৰু আনকি অঙ্গবোৰৰ কাৰ্যকলাপত এক গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰে।
৫. যকৃতৰ ৰোগৰ বাবে চজিনা ভাল (good for liver disease)
যকৃত হৈছে আমাৰ শৰীৰৰ আটাইতকৈ গুৰুত্বপূৰ্ণ অঙ্গবোৰৰ ভিতৰত এটা আৰু ই চৰ্বি আৰু পুষ্টিৰ বিপাক, পিত্ত উৎপাদন আৰু আনকি তেজৰ বিষমুক্তকৰণৰ বাবে দায়বদ্ধ। যকৃতে এনজাইমৰ সহায়ত এই সকলোবোৰ কাৰ্য সম্পাদন কৰে আৰু চজিনা তেলে যকৃতৰ এনজাইমৰ স্তৰ বজাই ৰখাত সহায় কৰে।
৬. ৰোগ প্ৰতিৰোধ ক্ষমতা উন্নত কৰাত সহায়কৰে (helps to improve immunity)
চজিনা পাতত ইথানল Ethanol থাকে যি শৰীৰৰ ৰোগ প্ৰতিৰোধ ক্ষমতা বৃদ্ধি কৰাত সহায় কৰে। ই কোষীয় ৰোগ প্ৰতিৰোধ সঁহাৰি উন্নত কৰাত সহায় কৰে আৰু leucocytes আৰু এণ্টিবডীৰ গণনা বৃদ্ধি কৰে যি আমাৰ শৰীৰক বিভিন্ন ৰোগৰ পৰা সুৰক্ষিত কৰে।
৭. ডায়েবেটিচৰ লক্ষণবোৰ হ্ৰাস কৰে (reduces symptoms of diabetes)
চজিনা পাতৰ গুৰিয়ে লিপিড আৰু গ্লুকোজৰ স্তৰ হ্ৰাস কৰাত সহায় কৰে আৰু অক্সিডেটিভ চাপ নিয়ন্ত্ৰণ কৰে। ই হিমোগ্লোবিনৰ স্তৰ আৰু ডায়েবেটিচত ভুগি থকা লোকসকলৰ মুঠ প্ৰ’টিনৰ পৰিমাণ উন্নত কৰাত সহায় কৰে। চজিনাই ৰক্ত শৰ্কৰা আৰু কলেষ্টেৰলৰ স্তৰ হ্ৰাস কৰি ডায়েবেটিচৰ বিৰুদ্ধে যুঁজ দিয়াত সহায় কৰে।
৮. বৃক্কৰ সমস্যা প্ৰতিহত কৰাত সহায় কৰে (helps prevent kidney problems)
চজিনা ৰক্তনিষ্কাশনে কাৰ্যকৰী জৈৱ-শোষক (বিও-absorbent) হিচাপে কাম কৰে আৰু শৰীৰৰ পৰা গধুৰ ধাতু আৰু ক্ষতিকাৰক বিষাক্ত পদাৰ্থ আঁতৰ কৰাত সহায় কৰে। এনেদৰে চজিনা সেৱনে nephrotoxicity বিৰুদ্ধে যুঁজ দিয়াত সহায় কৰে, এক স্থিতি য’ত বিষাক্ত পদাৰ্থ বা ঔষধৰ সংস্পৰ্শলৈ অহাৰ ফলত বৃক্ক ক্ষতিগ্ৰস্ত হয়। শক্তিশালী এণ্টি-অক্সিডেণ্টৰ উপস্থিতিৰ বাবে চজিনাই এই সম্পত্তি প্ৰদৰ্শন কৰে।
৯. চজিনাই শ্বাস-প্ৰশ্বাসৰ সমস্যা প্ৰতিহত কৰে (prevents respiratory problems)
চজিনা উদ্ভিদৰ নিষ্কাশনে শ্বাসতন্ত্ৰৰ বায়ুপথত হাপানি আৰু প্ৰদাহ প্ৰতিহত কৰাত সহায় কৰে। চজিনাই হাপানীৰ আক্ৰমণৰ তীব্ৰতা হ্ৰাস কৰাত সহায় কৰে আৰু অন্যান্য শ্বাস-প্ৰশ্বাসৰ বিকাৰ যেনে হুইজিং, কাহ, ডিস্পনিয়া আৰু বুকুৰ সংকোচন প্ৰতিহত কৰে। চজিনা বীজৰ এণ্টি-এলাৰ্জেনিক গুণথাকে যি শ্বাসতন্ত্ৰৰ ওপৰতো ইতিবাচক প্ৰভাৱ পেলায়।
১0. ভাল দৃষ্টিশক্তিৰ প্ৰচাৰ কৰে (Promotes good vision)
চজিনাত Anti-oxidant সমৃদ্ধ ই ছানি আৰু শুকান চকুৰ চিকিৎসাত চজিনাত থকা চকু-অনুকূল পুষ্টিবোৰে কেশিকা আৱৰণ ডাঠ হোৱা প্ৰতিহত কৰে আৰু ৰেটিনাৰ বিকাৰত বাধা দিয়ে।
১১. ছালৰ স্বাস্থ্য উন্নত কৰে (Enhances Skin Health)
চজিনা এতিয়া বেছিভাগ সৌন্দৰ্য সামগ্ৰীৰ এক জনপ্ৰিয় উপাদান যি ইয়াৰ অবিশ্বাস্য পুষ্টিগত প্ৰ’ফাইলৰ বাবে ছালৰ উজ্জ্বলতা আৰু স্বাস্থ্যবৃদ্ধি কৰে।চজিনা নিষ্কাশনত হাইড্ৰেটিং আৰু পৰিষ্কাৰ কৰাৰ গুণাগুণ থাকে যি প্ৰদূষকৰ ক্ষতিকাৰক প্ৰভাৱৰ বিৰুদ্ধে ছালক প্ৰতিৰোধ কৰে
চজিনাৰ অনান্য লাভালাভ | Other Health Benefits of Drumstick
১. চজিনা পাতৰ ৰস প্ৰতিদিনে ৰাতিপুৱা দুচামুচকৈ খালে উশাহ কষ্ট আঁতৰ হয় আৰু হিকতি অহা বন্ধ হয়।
২. ২ চামুচ চজিনা পাতৰ ৰসৰ লগত ১ চামুচ চেনি মিলাই দিনে তিনিবাৰ খালে পেটৰ ভিতৰৰ বায়ু গোলক নাইকিয়া হৈ যায়।
৩. পেটত গেছ হৈ অস্থিৰ লাগিলে চজিনা পাতৰ কোৱাথ কৰি অকণমান হিং আৰু শুকান আদা মিলাই খালে অতি সোনকালে উপকাৰ পাব।
৪. গেছৰ বাবে যদি পেটৰ বিষ হয় বা বুকু পিঠি খোচ মাৰি ধৰি থাকে তেতিয়াও হিং আৰু আদাৰ ৰস মিলাই চজিনা পাতৰ কোৱাথ কৰি খালে আৰাম অনুভৱ কৰিব।
৫. মূৰৰ উফি আঁতৰাবলৈ চজিনা পাতৰ ৰস গা ধোঁৱাৰ আগতে মূৰত সানি ১০ মিনিটৰ পিছত ধুই পেলালে উফিৰ পৰা পৰিত্ৰাণ পাব ।
ব্যৱহাৰ | Uses
চজিনাৰপাত, বীজ, ফলি, ফুল আদি ঔষধিহিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হয়।পাতৰ নিষ্কাশন, পাউডাৰ,পেষ্ট আদি ভিন্ন ধৰণৰ ৰোগ নিৰাময়ৰক্ষেত্ৰত ব্যৱহাৰ কৰা হয়।চজিনাবোৰক ভিন্ন ধৰণেৰান্ধি ব্যঞ্জন,চুপতৈয়াৰকৰি ইয়াৰ উপভোগ কৰিব পাৰি।ছাল আৰু চুলিৰউন্নতসাধনৰবাবে চজিনাৰঘৰুৱা প্ৰতিকাৰৰ লগতে ইয়াৰ পৰা তৈয়াৰীপ্ৰসাধন সামগ্ৰী ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰি।
পাৰ্শ্বক্ৰিয়া | Side effects
চজিনাপাত, বীজ, ফলি, ফুল নিয়মীয়া ব্যৱহাৰৰ বাবে সুৰক্ষিত, অৱশ্যে, বৃহৎ পৰিমাণৰ পড আৰু বীজে কিছুমান পাৰ্শ্বক্ৰিয়া প্ৰদৰ্শন কৰিব পাৰে। মুখেৰে ল’লে চজিনা শিপা আৰু শিপাৰ নিষ্কাশন অসুৰক্ষিত কিয়নো শিপাটোত spirochin এক বিষাক্ত পদাৰ্থ থাকে।গৰ্ভৱতী মহিলাসকলে অতিৰিক্ত যত্ন লোৱা উচিত যাতে চজিনাশিপা গ্ৰহণ নকৰে। এই উদ্ভিদৰ পাতবোৰৰ পাতবোৰে পাতলকৈ ৰেচক প্ৰভাৱ পেলায় আৰু ইয়াৰ ফলত কিছুমান লোকৰ হজমৰ কিছু সমস্যা হ’ব পাৰে।গৰ্ভৱতী মহিলা সকলে চজিনা উদ্ভিদ পৰিহাৰ কৰিব লাগে কিয়নো এই ক্ষেত্ৰত বেছি গৱেষণা কৰা হোৱা নাই আৰু সেয়েহে, ই আপোনাক বা আপোনাৰ কেঁচুৱাক বিৰূপভাৱে প্ৰভাৱিত কৰিব নে নকৰে সেয়া স্পষ্ট নহয়।
বৃহৎ পৰিমাণতচ জিনা খোৱাৰ ফলত ৰক্তচাপ হ্ৰাস হ’ব পাৰে আৰু alkaloids প্ৰচুৰ পৰিমাণৰ বাবে হৃদস্পন্দনৰ হাৰ হ্ৰাস হ’ব পাৰে।চজিনাৰ বাকলি সেৱন কৰিলে জৰায়ুৰ সংকোচন হ’ব পাৰে। থাইৰইড ঔষধৰ সৈতে চজিনাগ্ৰহণ কৰাটোও উচিত নহয়। বৃহৎ পৰিমাণৰ চজিনাই ৰক্ত শৰ্কৰাৰ স্তৰত হস্তক্ষেপ কৰিব পাৰে, সেয়েহে হাইপোগ্লাইচেমিয়াৰ যিকোনো লক্ষণৰ প্ৰতি লক্ষ্য ৰাখিব। তদুপৰি, উচ্চ ৰক্তচাপ যুক্ত ঔষধৰ সৈতেচজিনা পৰিপূৰক গ্ৰহণ কৰাৰ পৰামৰ্শ দিয়া নহয় কিয়নো ই ৰক্তচাপ হ্ৰাস কৰিব পাৰে।
সেয়হে চজিনাৰ উপকাৰিতা Health Benefits of Drumstick আৰু অপকাৰীতা সমূহলৈ লক্ষ্য ৰাখি ইয়াক নিয়মীয়াকৈ সঠিক পৰিমাণত ব্যৱহাৰ কৰা উচিত কিয়নো যিকোনো সামগ্ৰীৰে অত্যাধিক ব্যৱহাৰে আমাৰ স্বাস্থ্যৰ ক্ষতি কৰিব পাৰে। ৰোগ নিৰাময়ত ঔষধী ক্ষেত্ৰত চজিনাব্যৱহাৰ কৰাৰ আগত চিকিৎসকৰ পৰামৰ্শ লোৱা উচিত।
সামৰণী | Conclusion
উক্ত প্ৰৱন্ধটিৰ দ্বাৰা আপোনালোকে নিশ্চয় চজিনাৰ উপকাৰিতাৰ Health Benefits of Drumstick সম্বন্ধে এক সাম্যক পৰিচয় পালে।চজিনাৰ উপকাৰিতা Health Benefits of Drumstick, ব্যৱহাৰ, উপাদান, ভিন্ন ভাষিক নাম, অপকাৰীতা তথা অনান্য গুণাগুণৰ বিষয়ে জানিবলৈ পালে। আশা কৰোঁ উক্ত প্ৰৱন্ধটিত উল্লেখ থকা তথ্য সমূহে আপোনালোকক বিভিন্ন ধৰণৰ সমস্যাত ভিন্ন ধৰণে উপকৃত কৰিব। ধন্যবাদ।
Read Also: Health Benefits of Spinach | পালেং শাকৰ উপকাৰিতা
My self Mahezubin Saikia. Working in Dev Library as a Content Writer. A website that provides all SCERT, NCERT 3 to 12, and BA, B.com, B.Sc, and Computer Science with Post Graduate Notes & Suggestions, Novel, eBooks, Health, Finance, Biography, Quotes, Study Materials, and more.
