Environmental Economics Unit 4 আন্তর্জাতিক পাৰিপাৰ্শ্বিক সমস্যা, College and University Answer Bank for BA, B.com, B.sc, and Post Graduate Notes and Guide Available here, Environmental Economics Unit 4 আন্তর্জাতিক পাৰিপাৰ্শ্বিক সমস্যা Solutions to each Unit are provided in the list of UG-CBCS Central University & State University Syllabus so that you can easily browse through different College and University Guide and Notes here. Environmental Economics Unit 4 আন্তর্জাতিক পাৰিপাৰ্শ্বিক সমস্যা Question Answer can be of great value to excel in the examination.
Environmental Economics Unit 4 আন্তর্জাতিক পাৰিপাৰ্শ্বিক সমস্যা
Environmental Economics Unit 4 আন্তর্জাতিক পাৰিপাৰ্শ্বিক সমস্যা Notes cover all the exercise questions in UGC Syllabus. Environmental Economics Unit 4 আন্তর্জাতিক পাৰিপাৰ্শ্বিক সমস্যা The provided here ensures a smooth and easy understanding of all the concepts. Understand the concepts behind every Unit and score well in the board exams.
International Environmental Problems
ECONOMICS
ENVIRONMENTAL ECONOMICS
পাৰিপাৰ্শ্বিক অৰ্থনীতি
অতি চমু প্রশ্নোত্তৰ
(ক) শুদ্ধ উত্তৰটো বাছি উলিওৱাঃ
1. তলৰ কোনটো শুদ্ধ, যদি আমি বহনক্ষম উন্নয়নৰ তিনিটা স্তম্ভৰ দুটা লাভ কৰিম?
(ক) সামাজিক + অর্থনৈতিক বহনযোগ্যতা = সমতাপূর্ণ।
(খ) সামাজিক + পৰিৱেশীয় বহনযোগ্যতা= সহনীয়।
(গ) অর্থনৈতিক + পৰিৱেশীয় বহনযোগ্যতা = বিকাশক্ষম।
(ঘ) ওপৰৰ আটাইকেইটা।
উত্তৰঃ (ঘ) ওপৰৰ আটাইকেইটা ।
2. “বহনযোগ্য উন্নয়ন” ধাৰণাটো প্ৰথমে আহিছিল—
(ক) ১৯৮৭
(খ) ১৯৮০
(গ) ১৯৭৮
(ঘ) ১৯৯২
উত্তৰঃ (খ) ১৯৮০।
3. তলৰ কোনটো বহনযোগ্য উন্নয়নৰ লক্ষ্য নহয়?
(ক) পৰিয়াল পৰিকল্পনা আঁচনিৰ অবিৰত কাৰ্যকৰীকৰণ।
(খ) কৰ্ষণীয় ভূমিৰ গতিশীল সমতা স্থাপন আৰু কৃষি উন্নয়ন কৌশল কাৰ্যকৰীকৰণ।
(গ) প্রতি একক মুঠ উৎপাদন উন্নয়নৰ পানীৰ উপভোগ হ্ৰাস কৰি এক গতিশীল সমতা ৰক্ষা কৰা আৰু কৃষিগত মূল্য যোগ।
(ঘ) এক ক্ৰমাগত আৰু সময়ে সময়ে বিপর্যয়পূৰ্ণ পৰিৱেশৰ ৰূপান্তৰ কঢ়িয়াই অনা।
উত্তৰঃ (ঘ) এক ক্ৰমাগত আৰু সময়ে সময়ে বিপর্যয়পূৰ্ণ পৰিৱেশৰ ৰূপান্তৰ কঢ়িয়াই অনা।
4. সামাজিক, অর্থনৈতিক আৰু পৰিস্থিতিবিজ্ঞান সম্বন্ধীয় সমতা হৈছে এক প্ৰয়োজনীয় চৰ্ত আহৰণ কৰিবলৈ—
(ক) সামাজিক উন্নয়ন।
(খ) অর্থনৈতিক উন্নয়ন।
(গ) বহনক্ষম উন্নয়ন।
(ঘ) পৰিস্থিতিতন্ত্ৰ সম্বন্ধীয় উন্নয়ন।
উত্তৰঃ (গ) বহনক্ষম উন্নয়ন।
5. “এনে উন্নয়ন যিয়ে বর্তমানৰ প্ৰয়োজন পূৰণ কৰে অথচ ভৱিষ্যৎ প্ৰজন্মৰ বাবে সিহঁতৰ নিজস্ব প্রয়োজনীয়তা আহৰণৰ সক্ষমতাক আপোচ নকৰে।”– কোনে আগবঢ়াইছিল?
(ক) বার্টলেণ্ড।
(খ) মহাত্মা গান্ধী।
(গ) মাথাই।
(ঘ) সুন্দৰ লাল বহুগুণা।
উত্তৰঃ (ক) বাৰ্টলেণ্ড।
6. তলৰ কোনটো প্ৰদূষণৰ মুখ্য কাৰণ?
(ক) উদ্ভিদ।
(খ) মানুহ।
গ) ভেঁকুৰ।
(ঘ) হাইড্ৰ’কাৰ্বন গেছ।
উত্তৰঃ (ঘ) হাইড্ৰ’কাৰ্বন গেছ।
7. এছিড বৰষুণৰ প্ৰধান কাৰণ হ’ল —
(ক) N
(খ) SO₂
(গ) H₂O
(ঘ) CO₂
উত্তৰঃ (খ) SO₂
8. তলৰ কোনটো বায়ু প্ৰদূষণৰ নিৰ্দেশকঃ
(ক) চৰাই।
(খ) বেক্টেৰিয়া।
(গ) এল্গি।
(ঘ) লাইকেন।
উত্তৰঃ (ঘ) লাইকেন।
(খ) উত্তৰ লিখাঃ
1. নাইট্ৰ’জেন ডাই-অক্সাইড উৎপাদনৰ উৎস দুটা লিখা।
উত্তৰঃ (ক) কাৰখানাৰ ধোঁৱা।
(খ) ধাতু নিষ্কাশণ কাৰখানা।
2. অ’জন কি?
উত্তৰঃ অ’জন শেতা নীল বৰণীয়া বায়ুমণ্ডলীয় গেছ।
3. কোন চনত আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয়ভাৱে পৰিৱেশৰ ওপৰত আলোচনা কৰা হৈছিল?
উত্তৰঃ ১৯৭২ চনৰ ৫ জুনত ষ্ট’কহ’মত।
4. কোন চনত বায়ু প্ৰদূষণ নিয়ন্ত্ৰণ আৰু সুৰক্ষা আইন কার্যকৰী কৰা হৈছিল?
উত্তৰঃ ১৯৮১ চনৰ ২৯ মাৰ্চত।
5. ভাৰতীয় বন্যপ্ৰাণী পৰিষদ কেতিয়া গঠন হৈছিল?
উত্তৰঃ ১৯৫২ চনত।
6. সেউজ গৃহ গেছসমূহ কি কি?
উত্তৰঃ (ক) কার্বন-ডাই-অক্সাইড (খ) মিথেন (গ)ক্লৰ ফ্ল’ৰ’কাৰ্বন (ঘ) নাইট্রিক অক্সাইড (ঙ) জলীয় বাষ্প।
7. “সেউজ গৃহ গেছৰ প্ৰভাৱত পৃথিৱীৰ উষ্ণতা বৃদ্ধিৰ ফলাফলবোৰ কি কি?
উত্তৰঃ (ক) সাগৰৰ জলূপৃষ্ঠৰ উচ্চতা বৃদ্ধি। (খ) স্বাস্থ্যৰ অৱনতি (গ) উদ্ভিদ আৰু কৃষিৰ ওপৰত প্ৰতিক্ৰিয়া (ঘ) জলবায়ুৰ ওপৰত তাপমাত্রা বৃদ্ধিৰ প্ৰভাৱ।
8. পানী সংৰক্ষণৰ তিনিটা উপায় উল্লেখ কৰা।
উত্তৰঃ (ক) ভূ-পৃষ্ঠীয় পানীৰ সংৰক্ষণ। (খ) বনানীকৰণ (গ) জলসিঞ্চনৰ বাবে পানী সংৰক্ষণ।
9. অ’জন স্তৰৰ বিন্ধা কোনে আৱিষ্কাৰ কৰিছিল?
উত্তৰঃ ড° জ’চি ফাৰমন আৰু সহযোগীসকলে ১৯৫৭ চনত এন্টাটিক অঞ্চলত অজ’ন স্তৰ বিন্ধা আৱিষ্কাৰ কৰিছিল।
10. পৰিৱেশ সুৰক্ষা আৰু সংৰক্ষণ আইনৰ ব্যৱস্থা কৰা পৃথিৱীৰ প্ৰথম দেশখনৰ নাম কি?
উত্তৰঃ ভাৰত।
11. প্রদূষণ মানে কি?
উত্তৰঃ প্ৰদুষণ শব্দটো লেটিন শব্দ Pollutionem ৰ পৰা আহিছে, যাৰ অৰ্থ হ’ল লেতেৰা, অপৰিষ্কাৰ।
12. সেউজ গৃহ প্ৰভাৱ কি?
উত্তৰঃ প্ৰাকৃতিক প্ৰক্ৰিয়াৰে বায়ুমণ্ডলৰ একেবাৰে তলৰ স্তৰ ট্ৰপ’স্ফিয়েৰে কিছুমান গেছৰ উপস্থিতিৰ বাবে তাপ ধৰি ৰাখে । এই প্ৰভাৱক সেউজ গৃহ প্ৰভাৱ বোলে।
13. সেউজ গৃহ মুখ্য গেছবোৰ কি কি?
উত্তৰঃ সেউজ গৃহ মুখ্য গেছবোৰ হ’ল– কার্বন-ডাই-অক্সাইড, অজ’ন, মিথেন, নাইট্ৰাছ অক্সাইড, ক্ল’ৰফৰ কাৰ্বন (CFC) আৰু পানীৰ ভাপ।
14. কার্বন-ডাই-অক্সাইড বৃদ্ধিৰ মুখ্য কাৰণ কি?
উত্তৰঃ কাৰ্বন-ডাই-অক্সাইড বৃদ্ধিৰ মুখ্য কাৰণ হ’ল নিৰ্বনানীকৰণ। কিয়নো এই কার্বন-ডাই অক্সাইডবোৰ সালোক সংশ্লেষণ প্ৰক্ৰিয়াৰ দ্বাৰা দূৰ হয়। বন কমি যোৱাৰ ফলত কাৰ্বন-ডাই অক্সাইডৰ দূৰীকৰণো কমি গৈছে।
15. অ’জন স্তৰ ক্ষয়প্রাপ্ত হোৱাৰ প্ৰধান কাৰণ কি?
উত্তৰঃ অ’জন স্তৰ ক্ষয়প্রাপ্ত হোৱাৰ প্ৰধান কাৰণটো হৈছে বায়ুমণ্ডলৰ ষ্ট্রেট স্ফিয়েৰত মানৱসৃষ্ট প্ৰদূষণৰ গাঢ়তা বৃদ্ধি।
16. জলবায়ু পৰিৱৰ্তন বুলিলে কি বুজা?
উত্তৰঃ জলবায়ু পৰিৱৰ্তনে বতৰ, উষ্ণতাৰ ধৰণৰ দীৰ্ঘকালীন পৰিৱৰ্তনক নিৰ্দেশ কৰে। জলবায়ুৰ সামান্য পৰিৱৰ্তনে কৃষিকাৰ্যত ক্ষতি কৰিব পাৰে।
17. গোলকীয় উষ্ণতা বৃদ্ধি বুলিলে কি বুজা?
উত্তৰঃ প্ৰাকৃতিক প্ৰক্ৰিয়াৰে বায়ুমণ্ডলৰ একেবাৰে তলৰ স্তৰ ট্ৰপ’স্ফিয়ৰে কিছুমান গেছৰ উপস্থিতিৰ বাবে তাপ ধৰি ৰাখে মানুহৰ বিভিন্ন কার্যকলাপে বায়ুমণ্ডলত সেউজ গৃহ গেছৰ পৰিমাণ যথেষ্ট পৰিমাণে বৃদ্ধি কৰিছে। এই পৰিঘটনাটোকেই গোলকীয় উষ্ণতা বৃদ্ধি বোলা হয়।
18. বায়ু প্ৰদূষণ কাক বোলে?
উত্তৰঃ যদি এটা বায়ুমণ্ডলীয় অৱস্থাত কিছুমান পদাৰ্থৰ পৰিমাণ সাধাৰণতে থকা পৰিমাণতকৈ বেছি থাকে আৰু ইয়াৰ ফলত মানুহ, জীৱ-জন্তু, উদ্ভিদ, ঘৰ-দুৱাৰ, কীৰ্তি-চিহ্ন আদি পৰিৱেশৰ ওপৰত অনাকাংক্ষিত প্ৰভাৱ পেলায়, তেনে বায়ুমণ্ডলীয় অৱস্থাটোক বায়ু প্ৰদূষণ বুলি কোৱা হয়।
19. ক্ল’ৰ’ফ্ল’ৰ কাৰ্বন (CFC) ৰ মূল উৎসসমূহ কি কি?
উত্তৰঃ ক্ল’ৰ’ফ্ল’ৰ কাৰ্বনৰ মূল উৎসসমূহ হ’ল— ফ্রীজ, শীত তাপ নিয়ন্ত্রক যন্ত্র, সুগন্ধি স্প্রে, উদ্যোগিক আবর্জনা, প্লাষ্টিক ফ’ম উৎপাদন, এৰ’চল, প্ৰ’পেলেন্টচ ইত্যাদি।
20. অ’জন স্তৰ কি?
উত্তৰঃ স্ট্রেট স্ফিয়াৰত থকা সূৰ্যৰ অতি বেঙুনীয়া ৰশ্মিক প্রাকৃতিকভাৱে শোষণ কৰা স্তৰটোৱে হৈছে অ’জন স্তৰ।
21. বহনক্ষমতা মানে কি?
উত্তৰঃ ভৱিষ্যৎ প্ৰজন্মৰ প্ৰয়োজনীয়তা পূৰণৰ ক্ষমতাক হস্তক্ষেপ নকৰাকৈ বৰ্তমানৰ প্রয়োজনক গুৰুত্ব প্ৰদান কৰি সম্পদৰ ব্যৱহাৰ কৰা প্ৰক্ৰিয়াটোক চমুকৈ বহনক্ষমতা বুলি ক’ব পাৰো।
22. “Our common future” শীর্ষক প্রতিবেদন কোনে দাখিল কৰিছিল?
উত্তৰঃ ১৯৮৭ চনত “পৰিবেশ আৰু উন্নয়নৰ বিশ্ব আয়োগ” (WCED, ১৯৮৭) ৰ উদ্যোগত বার্টলেও শীর্ষক প্রতিবেদন দাখিল কৰিছিল।
23. আন্তঃসীমানা প্রদূষণৰ উদাহৰণ দিয়া।
উত্তৰঃ আন্তঃসীমানা প্রদূষণৰ উদাহৰণ হ’ল- এচিড বৰষুণ, গোলকীয় উষ্ণতা বৃদ্ধি, উত্তৰ সাগৰৰ প্ৰদূষণ আৰু ষ্ট্ৰেটোস্ফেৰিক অজন স্তৰৰ ক্ষতি।
24. আন্তঃসীমানা প্রদূষণে পৰিৱেশক কেনেদৰে প্ৰভাৱিত কৰে?
উত্তৰঃ আন্তঃসীমানা প্রদূষণ হৈছে এক দেশত উৎপন্ন হোৱা প্ৰদূষণ কিন্তু পানী বা বায়ুৰ দৰে পথৰ মাজেৰে সীমা অতিক্ৰম কৰি আন এখন দেশৰ পৰিৱেশত ক্ষতি সাধন কৰিবলৈ সক্ষম হয়। প্ৰদূষণ শ ততোকৈ ও হাজাৰ কিলোমিটাৰ জুৰি পৰিবহণ কৰিব পাৰি।
25. আন্তসীমানা প্ৰদূষণৰ সমস্যাবোৰ কি কি?
উত্তৰঃ আন্তসীমানা প্ৰদূষণৰ সমস্যাবোৰ হৈছে বায়ুমণ্ডলীয় প্ৰদূষণ, আমাৰ বায়ুমণ্ডলত বর্ধিত কার্বন-ডাই-অক্সাইড, নদী আৰু চুদ প্ৰদূষণৰ ফলত বিশ্বব্যাপী জলবায়ু পৰিবৰ্তন হয় কিয়নো কিছুমান নদী আৰু হ্ৰদ বিভিন্ন দেশৰ দ্বাৰা ভাগ-বতৰা কৰা হয়। এই কাৰণে, যিকোনো প্ৰকাৰৰ প্ৰদূষণৰ বিষয়ে এক বিশ্বব্যাপী উদ্বেগ হৈছে এক বাস্তৱ।
26. আন্তঃসীমানা বায়ু প্ৰদূষণৰ কাৰণবোৰ কি কি?
উত্তৰঃ আন্তঃসীমানা ব্যৱ প্ৰদূষণৰ মুখ্য কাৰণবোৰ হৈছে ছালফাৰ ডাই অক্সাইড, নাইট্ৰজেন অক্সাইড, উদ্বায়ী জৈৱিক যৌগ আৰু বিভিন্ন বিষাক্ত পদার্থ যেনে— গধুৰ ধাতু আৰু নিৰন্তৰ জৈৱিক প্ৰদূষকৰ পৰিবহণ আৰু শক্তি ব্যৱহাৰৰ পৰা নিৰ্গমন।
27. এছিড বৰষুণ কিদৰে সৃষ্টি হয়?
উত্তৰঃ উদ্যোগৰ ভিন্ন প্ৰক্ৰিয়া আৰু জীৱাশ্ম ইন্ধন দহন ছালফাৰ আৰু নাইট্ৰ’জেনৰ অক্সাইডবোৰৰ উৎপত্তিৰ মূল উৎস। ইয়াৰ পৰাই এছিড সৃষ্টি কৰা গেছবোৰ সৃষ্টি হয়। এছিড সৃষ্টি কৰা গেছবোৰৰ কেবাদিন ধৰি জাৰণ ঘটে আৰু এই সময়ছোৱাত বায়ুমণ্ডলত হাজাৰ কিলোমিটাৰ দূৰত্ব অতিক্ৰম কৰে। বায়ুমণ্ডলত এই গেছবোৰ ছালফিউৰিক আৰু নাইট্ৰিক এছিডলৈ ৰূপান্তৰ হয়। হাইড্ৰ’জেন ক্লৰাইডৰ পৰা হাইড্ৰ’ক্লৰিক এছিড সৃষ্টি কৰে। এই এছিডবোৰেই এছিড বৰষুণ সৃষ্টি কৰে। এছিড বৰষুণ এছিড নিক্ষেপণৰ একমাত্ৰ উপাদান। এছিড নিক্ষেপণ হ’ল সিক্ত এছিড নিক্ষেপণ আৰু শুকান নিক্ষেপণৰ সৰ্বমুঠ।
28. এছিড সৃষ্টি কৰা গেছ কেইটামানৰ নাম লিখা।
উত্তৰঃ এছিড সৃষ্টি কৰা গেছবোৰ হ’ল– ছালফাৰ, নাইট্ৰ’জেনৰ অক্সাইড আৰু এছিডৰ এৰ’ছলবোৰ জলাশয়, গছ-গছনি, মাটি আৰু অন্য বস্তুবোৰৰ ওপৰত জমা হয়।
29. পাৰিপাৰ্শ্বিক সমস্যাবোৰ সমাধান কৰিবলৈ বা অৰিহণা যোগাবলৈ অর্থনৈতিক সঁজুলিবোৰ কেনেদৰে ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰি?
উত্তৰঃ অৰ্থনৈতিক সঁজুলিবোৰ অন্যান্য পৰিৱেশ সুৰক্ষা ব্যৱস্থাৰ পৰিপূৰক। অর্থনৈতিক সঁজুলি, যেনে— তল্ক আৰু ব্যৱসায়যোগ্য অনুমতি পত্র, যেতিয়া সঠিকভাৱে ব্যৱহাৰ কৰা হয়, পাৰিপাৰ্শ্বিক তেতিয়া সমস্যাবোৰৰ বাবে নিম্নতম ব্যয় সমাধান কৰিব পাৰে, অধিক নমনীয়তা প্ৰদান কৰিব পাৰে আৰু উদ্ভাৱনক উৎসাহিত কৰিব পাৰে।
30. আন্তঃসীমানাৰ পাৰিপাৰ্শ্বিক সমস্যাবোৰ কি?
উত্তৰঃ আন্তঃসীমানাৰ সমস্যা হৈছে এক পাৰিপাৰ্শ্বিক সমস্যা যি স্কেলত সীমাৰ ওপৰলৈ যায়। আন কথাত, ই হৈছে এক পাৰিপাৰ্শ্বিক সমস্যা যি এখন দেশত উদ্ভৱ হয় বা অৱদান আগবঢ়ায় আৰু আন এখন দেশক প্রভাৱিত কৰে।
31. আন্তর্জাতিক পাৰিপাৰ্শ্বিক সমস্যাবোৰ কি?
উত্তৰঃ আন্তর্জাতিক পাৰিপাৰ্শ্বিক সমস্যা যেনে– বনধ্বংস, বায়ু প্রদূষণ, এছিড বৰষুণ। বহুলোকে পৰিৱেশৰ ওপৰত মানুহৰ কাৰ্যকলাপৰ প্ৰভাৱ অনুভৱ কৰিছে যেনে– নিউয়র্কৰ লাভ কেনেলত বিষাক্ত আৱৰ্জনা পেলোৱা ।
চমু আৰু ৰচনাধর্মী প্রশ্নোত্তৰঃ
1. আন্তর্জাতিক গুৰুত্বপূৰ্ণ কিছুমান পাৰিপাৰ্শ্বিক সমস্যা কি কি?
উত্তৰঃ (ক) বায়ু আৰু পানী প্ৰদূষণ
(খ) জলবায়ু পৰিবৰ্তন।
(গ) মাটিৰ অৱক্ষয়।
(ঘ) প্রাকৃতিক সম্পদৰ অত্যাধিক শোষণ।
(ঙ) জৈৱ বৈচিত্ৰাৰ ক্ষতি।
(চ) বনধ্বংস।
(ছ) মৰুভূমিকৰণ।
(জ) মহাসাগৰৰ অম্লকৰণ।
2. প্ৰদূষণৰ কাৰকবোৰক কেইটা ভাগত ভাগ কৰিব পাৰি আৰু কি কি?
উত্তৰঃ প্ৰদূষণৰ কাৰকবোৰক দুটা ভাগত ভাগ কৰিব পাৰি। সেয়া হ’ল–
(ক) মুখ্য প্ৰদূষক।
(খ) গৌণ প্ৰদূষক।
3. মানুহৰ ওপৰত অজ’ন গেছৰ অৱক্ষয়ৰ পৰিমাণৰ প্ৰভাৱ কেনেকুৱা?
উত্তৰঃ (ক) ছালৰ ৰোগ বিশেষকৈ ছালৰ কেন্সাৰ বৃদ্ধি পাব।
(খ) দেহৰ ৰোগ প্ৰতিৰোধ ক্ষমতা নষ্ট হ’ব।
(গ) মানুহৰ প্ৰজনন ক্ষমতা কমি যাব।
(ঘ) মানুহৰ ছালৰ তলত মেলানিন নামৰ ৰঞ্জক কণা থাকে। এই ৰঞ্জক কণাসমূহে অতি বেঙুনীয়া ৰশ্মিৰ পৰা শৰীৰৰ অভ্যন্তৰৰ কোষসমূহক ৰক্ষা কৰে। অধিক অতি বেঙুনী ৰশ্মি বিকিৰণৰ ফলত মেলনিন ৰঞ্জক কণাসমূহ নষ্ট হৈ যাব আৰু ছালৰ স্বাভাবিক কামত ব্যাঘাত সৃষ্টি কৰিব। বিশেষকৈ শ্বেতামৰ মানুহ সূৰ্যৰ পোহৰত ওলাব নোৱাৰা হ’ব।
4. গোলকীয় প্ৰত্যাহ্বানৰ সঁহাৰিৰ বিষয়ে লিখা।
উত্তৰঃ আন্তর্জাতিক পদক্ষেপৰ আধাৰ জলবায়ু পৰিৱৰ্তনৰ প্ৰত্যাহ্বানৰ প্ৰতি যিকোনো কাৰ্যকৰী সহাৰি এক আন্তর্জাতিক বুজাবুজিৰ ওপৰত আধাৰিত হ’ব লাগিব যে ইয়াৰ উৎপত্তি, প্ৰভাৱ, স্কেল আৰু তাৎক্ষণিকতাৰ বাবে বিশ্বব্যাপী আৰু ইয়াৰ বাবে সামুহিক পদক্ষেপৰ প্ৰয়োজন। আন্তৰ্জাতিক চুক্তি নিৰ্মাণৰ ক্ষেত্ৰত বিচক্ষণ বাছনি কৰাৰ বাবে, সকলো দেশে তেওঁলোকৰ বিকাশ, প্ৰতিযোগিতা, সুৰক্ষা, ৰাজহুৱা বিত্ত আৰু পৰিৱেশৰ ক্ষেত্ৰত জলবায়ু পৰিৱৰ্তনৰ সৈতে অভিযোজন আৰু প্ৰশমনৰ প্ৰভাৱবোৰ বুজিব লাগিব। বেছিভাগ দেশে আনৰ বাবে প্রভাৱৰ বিষয়েও চিন্তিত হ’ব লাগিব। ইউকেও ইয়াৰ ব্যতিক্ৰম নহয়।
এনেদৰে আন্তৰ্জাতিক আলোচনা আৰু চুক্তিৰ বিষয়ে অৱগত আৰু আধাৰিত কৰিবলৈ এই প্ৰভাৱবোৰৰ বিশ্লেষণ গুৰুত্বপূৰ্ণ। ৰাষ্ট্ৰীয় আৰু আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয়ভাৱে ৰাজহুৱা চাপ আৰু বৰ্তমান আৰু ভৱিষ্যত প্ৰজন্মৰ শিক্ষা বিজ্ঞানৰ ওপৰত নিৰ্মাণ কৰি, অৰ্থনৈতিক বিশ্লেষণে ইয়াৰ দ্বাৰা সৃষ্টি হোৱা অৰ্থনৈতিক সমস্যাবোৰৰ প্ৰকৃতিৰ বিষয়ে অংশীদাৰী বুজাবুজি প্ৰদান কৰিব লাগিব, আন্তর্জাতিক অংশগ্ৰহণকাৰীসকলক তেওঁলোকৰ বাবে আৰু অন্যান্য পক্ষৰ বাবে বিভিন্ন ব্যৱস্থাৰ বিষয়ে অৱগত কৰিব লাগিব আৰু প্ৰত্যাহ্বানটোৰ প্ৰতি সহযোগিতামূলক সঁহাৰি বজাই ৰখাৰ উপায় বিচাৰিব লাগিব। পর্যালোচনাটোৱে এই বিষয়বোৰ বিবেচনা কৰিব আৰু লগতে এই বহল আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় প্ৰেক্ষাপটৰ ভিতৰত সহযোগিতা বৃদ্ধি আৰু প্ৰচাৰত ব্যক্তিগত দেশ আৰু অঞ্চল, বিশেষকৈ ইউকে আৰু ইউৰোপীয় ইউনিয়নে কেনেদৰে কাৰ্যকৰী ভূমিকা পালন কৰিব পাৰে সেয়াও চোৱা হ’ব। আন্তর্জাতিক পদক্ষেপৰ বাবে নেতৃত্ব আৰু সহযোগিতামূলক মনোভাৱ দুয়োটাৰ প্ৰয়োজন।
5. জলবায়ু পৰিৱৰ্তনৰ অৰ্থনীতিৰ বিষয়ে আলোচনা কৰা।
উত্তৰঃ এতিয়ালৈকে, জলবায়ু পৰিৱৰ্তনৰ অৰ্থনীতিত নির্গমনৰ বাবে বিকাশৰ প্ৰভাৱৰ, প্রযুক্তিগত বিকল্পৰ অৰ্থনীতি পৰীক্ষা আৰু মূৰ্তিনির্মাণ, কাৰ্বনৰ সামাজিক ব্যয় গণনা কৰা, কৰ, বজাৰ আৰু অন্যান্য গাঁথনি অন্বেষণ কৰাৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিয়া হৈছে। ভেঁটিৰ বহুতো উপাদান প্ৰতিষ্ঠা কৰা হৈছে। আন্তর্জাতিক সামূহিক কাৰ্য সমস্যাৰ অপৰিহাৰ্য দৃষ্টিকোণৰ পৰা, আমি এতিয়া এই বিশ্লেষণৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিব লাগিব যে ব্যক্তিগত দেশবোৰে তেওঁলোকৰ নিজা নীতিগত স্থিতি মূল্যাঙ্কন কৰিব লাগিব আৰু কেনেদৰে শক্তিশালী আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় পদক্ষেপ সৃষ্টি কৰিব পাৰি তাৰ বিশ্লেষণ কৰিব লাগিব। যদি সেই বিশ্লেষণ আৰু বুজাবুজি ভাগ বতৰা কৰা হয় আৰু যুটীয়াভাৱে সমৰ্থন কৰা হয় তেতিয়া আন্তর্জাতিক চুক্তিৰ সম্ভাৱনা অধিক হয়।
বৰ্তমানৰ সেউজগৃহ গেছ নির্গমন এক বিপদজনক পথত আছে; শক্তি সম্পৰ্কীয় নির্গমন বৃদ্ধি হোৱাৰ সম্ভাবনা আছে, যদি আমি আগন্তুক ত্ৰিশ বছৰত প্ৰতি বছৰে দুই শতাংশতকৈ অধিক ব্যৱসায় অব্যাহত ৰাখোঁ, গ্ৰীণহাউচ গেছৰ স্তৰ তুলনামূলকভাৱে উচ্চ স্তৰত স্থিৰ হ’ব লাগে। উষ্ণতাৰ পৰিণামৰ বাবে। সেউজগৃহ গেছৰ বিদ্যমান ভঁৰাল মুখ্যত ধনী দেশবোৰৰ পৰা অতীতৰ নিৰ্গমনৰ ফলাফল। এইবোৰ হৈছে বেছিভাগ সমস্যাৰ উৎস, তথাপিও উন্নয়নশীল দেশবোৰৰ ওপৰত প্ৰভাৱ বিশেষ তীব্রতা হ’ব। অৱশ্যে, ভৱিষ্যতৰ বেছিভাগ নির্গমন বৃদ্ধি উন্নয়নশীল দেশবোৰত হোৱাৰ সম্ভাৱনা আছে। যদি তেওঁলোকে আন্তর্জাতিক পদক্ষেপত তেওঁলোকৰ ভূমিকা পালন কৰিব বিচাৰে, বহুতে যুক্তি দিব যে সমতায়ে দাবী কৰে যে আমি জলবায়ু পৰিৱৰ্তনৰ মোকাবিলা কৰাৰ এটা উপায় বিচাৰি উলিয়াওঁ যি এই দেশবোৰত বিকাশ আৰু দৰিদ্ৰতাৰ হ্ৰাস কমাব নোৱাৰে। একে সময়তে, সকলো দেশে বুজিব বিচাৰিব যে প্রশমনৰ ব্যয়ে তেওঁলোকৰ ওপৰত কেনেদৰে প্ৰভাৱ পেলাব আৰু বিশেষকৈ তেওঁলোকৰ বিকাশৰ সম্ভাৱনা বজাই ৰাখিব বা বৃদ্ধি কৰিব বিচাৰিব।
আমি এইটোও বুজিব লাগিব যে সেউজগৃহ গেছ নিয়ন্ত্ৰণৰ অনুপস্থিতিত পৰিৱেশৰ অৱনতিৰ ফলত বিকাশ কেনেদৰে প্ৰভাৱিত হ’ব পাৰে। সামাজিক আৰু অৰ্থনৈতিক কার্যকলাপ সংঘটিত হোৱা পৰিৱেশৰ বাবে জলবায়ু পৰিৱৰ্তনৰ গভীৰ প্ৰভাৱ আছে আৰু এনেদৰে সমৃদ্ধি আৰু মানৱ বিকাশৰ ওপৰত একেধৰণৰ গুৰুত্বপূৰ্ণ প্ৰভাৱ পেলাব পাৰে। মানৱীয় ক্ষেত্ৰত, উন্নয়নশীল দেশবোৰ আটাইতকৈ বেছি প্ৰভাৱিত হোৱাৰ সম্ভাৱনা আছে। এইবোৰ কেৱল বৰ্ধিত পৰিৱৰ্তনশীলতাৰ দ্বাৰা আঘাত প্রাপ্ত নহয়। উদাহৰণস্বৰূপে, খৰাং আৰু বানপানী দুয়োটাৰ অধিক ঘটনাৰ সন্মুখীন হব কিন্তু তাপমাত্রা বৃদ্ধি হোৱাৰ লগে লগে সামগ্ৰিক পৰিৱেশৰ ওপৰত অধিক প্রতিকূল পৰিৱেশৰ দ্বাৰাও আঘাত প্রাপ্ত হ’ব। তেওঁলোকে কম উপাৰ্জন আৰু প্ৰায়ে সমন্বয় থকা সত্বেও ইয়াৰ সৈতে মোকাবিলা কৰিব লাগিব। এই সংমিশ্ৰণটোৱে এটা অতি গুৰুতৰ প্ৰত্যাহ্বান উপস্থাপন কৰে।
অভিযোজনৰ গুৰুতৰ জলবায়ু পৰিৱৰ্তনৰ প্ৰভাৱ হ্ৰাস কৰাৰ সম্ভাৱনা আছে। পৰৱৰ্তী ত্ৰিশ বছৰত, যথেষ্ট জলবায়ু পৰিৱৰ্তন ইতিমধ্যে অনিবার্য, কিয়নো এই সময়সীমাত সবুজগৃহ গেছৰ ওপৰত প্ৰশমনৰ সামান্য প্ৰভাৱ পৰিব। সেয়েহে অভিযোজন হৈছে এক অত্যাৱশ্যকীয় নীতিগত সঁহাৰি আৰু আন্তৰ্জাতিক সম্প্রদায়ে অভিযোজন সমৰ্থন কৰাৰ উপায় বিচাৰি উলিয়াব লাগিব, বিশেষকৈ আটাইতকৈ দুৰ্বল দেশবোৰত। কিন্তু আটাইতকৈ গুৰুতৰভাৱে দৰিদ্ৰলোকক প্ৰভাৱিত কৰা ইয়াত শক্তিশালী উন্নয়ন সহায়ৰ বাবে যুক্তিবোৰ এতিয়াও অধিক জোৰদাৰ কৰি তোলে অভিযোজনৰ প্ৰচাৰৰ বাবে। সুযোগৰ বৈচিত্ৰ্যতাৰ ক্ষেত্ৰত, সাধাৰণতে বিকাশৰ বাবে ওতঃপ্ৰোতভাৱে সম্পর্কিত হ’ব, কিন্তু আন্তঃগাঁথনি, শস্যৰ প্ৰকাৰ আৰু অন্যান্য ক্ষেত্ৰত কিছু নির্দিষ্ট অতিৰিক্ত বিনিয়োগ আৰু গুৰুত্বপূৰ্ণ হোৱাৰ সম্ভাৱনা আছে। মৌলিক আৰু দ্ৰুত জলবায়ু পৰিৱৰ্তনৰ সৈতে খাপ খোৱাৰ সামৰ্থ্যৰ সীমা আছে, এই অৰ্থত যে মানৱ আৰু অৰ্থনৈতিক ব্যয় বহুত ডাঙৰ হ’ব পাৰে। যেতিয়া প্ৰভাৱৰ সঠিক প্ৰকৃতি আৰু ঘটনা অনিশ্চিত হয় তেতিয়া অভিযোজন বিশেষভাৱে কঠিন হয়। অভিযোজন আৰু প্রশমন বিকল্প নহয়; আমি দুয়োটাকে অনুসৰণ কৰিব লাগিব। কিন্তু প্রত্যেকৰ ব্যয়ে দুয়োৰে বাবে আঁচনিৰ বাছনি প্ৰভাৱিত কৰিব।
6. জলবায়ু পৰিৱৰ্তন প্রশমনৰ বিকল্পবোৰৰ বিষয়ে আলোচনা কৰা।
উত্তৰঃ জলবায়ু পৰিৱৰ্তন শক্তি ব্যৱহাৰ, কৃষি আৰু বনধ্বংসৰ পৰা সেউজগৃহ গেছ নির্গমনৰ দ্বাৰা চালিত হয় । প্রশমনৰ ওপৰত কাৰ্যকৰী পদক্ষেপৰ বাবে তিনিওটা ক্ষেত্ৰ আৰু সেইবোৰৰ সকলো উপ-খণ্ডকে ধৰি পদক্ষেপৰ প্ৰয়োজন হোৱাৰ সম্ভাৱনা আছে; পর্যালোচনাটোৱে এক বিস্তৃত পৰিসৰৰ সম্ভাৱনা অনুসন্ধান কৰিব।
শক্তিৰ নির্গমন প্রায় দুই-তৃতীয়াংশ হয়। এই উৎসৰ পৰা নিৰ্গমন হ্রাস মুখ্যত অর্থনৈতিক কাৰ্যকলাপৰ পৰা শক্তিৰ তীব্ৰতালৈ আৰু শক্তিৰ তীব্ৰতাৰ পৰা কাৰ্বনৰ তীব্ৰতালৈ সংযোগৰ পৰিৱৰ্তনৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰে। উৎপাদন আৰু উপাৰ্জনৰ প্ৰতি এককত প্রয়োজনীয় শক্তি হ্ৰাস কৰাৰ পদক্ষেপবোৰৰ ভিতৰত আছে অর্থনৈতিক কাৰ্যকলাপৰ মিশ্ৰণ সলনি কৰা আৰু শক্তি দক্ষতা বৃদ্ধি কৰা । শক্তিৰ প্ৰতি একক কার্বন হ্ৰাস কৰাটো মুখ্যত প্ৰযুক্তিৰ ওপৰত হ্ৰাস হ’ব, যাৰ বহুতো ইতিমধ্যে উপলব্ধ তেওঁলোক পৰিবহণতকৈ বিদ্যুৎ উৎপাদনত অধিক নিকটতম আৰু পৰিবহণৰ চাহিদা এতিয়াও বিদ্যুত চাহিদাতকৈ অধিক দ্ৰুতগতিত বৃদ্ধি হৈ আছে। আমাৰ পৰ্যালোচনাই অনুসন্ধান কৰিব যে শক্তি সঞ্চয় আৰু প্ৰযুক্তিৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিয়াটোৱে শক্তিৰ যোগান আৰু ব্যৱহাৰৰ বহুতো অদক্ষতাৰ মাজেৰে কিমান দূৰ লৈকে হ্ৰাস কৰিব পাৰে আৰু আৱিষ্কাৰ আৰু উদ্ভাৱনৰ যুগক প্ৰচাৰ কৰিব পাৰে।
চাহিদা নিয়ন্ত্ৰণ কৰিবলৈ আৰু বজাৰলৈ নতুন প্রযুক্তি কঢ়িয়াই অনাৰ বাবে নীতিৰ পৰিকাঠামো গুৰুত্বপূর্ণ। বহুতো প্রাসঙ্গিক প্ৰযুক্তিৰ বিকাশ আৰু নিয়োজনৰ বাবে, ব্যক্তিগত খণ্ডই এক কেন্দ্রীয় ভূমিকা পালন কৰিব। ইয়াৰ বাবে বজাৰৰ গাঁথনি আৰু উদগনিৰ প্ৰয়োজন হ’ব স্পষ্ট, দীৰ্ঘম্যাদী আৰু বিশ্বাসযোগ্য। আঁচনিৰ পৰিকল্পনাৰ বাবে বজাৰবোৰে কেনেদৰে কাম কৰে সেই বিষয়ে বুজাৰ প্ৰয়োজন হ’ব অৱসাদগ্রস্থ প্রাকৃতিক সম্পদৰ মালিকীস্বত্বৰ পৰা ভাৰা হৈছে এক কেন্দ্ৰীয় উপাদান, এনেদৰে কৰ আৰু বজাৰ ব্যৱস্থাৰ প্রভাৱ মূল্যাঙ্কন কৰাটো জটিল। মুখ্য নীতি সঁজুলিৰ ভিতৰত আছে কৰ, সম্পত্তিৰ অধিকাৰৰ আৱণ্টনৰ ওপৰত আধাৰিত কৰি ব্যৱসায় আৰু নিয়ন্ত্ৰণ কৰা হয় । য’ত মুঠ নির্গমন লক্ষ্য ব্যৱহাৰ কৰা হয়, তাত তেওঁলোকে নিৰ্গত কৰাৰ অধিকাৰৰ যোগফল নিৰ্ধাৰণ কৰিব। এই সম্পত্তিৰ অধিকাৰবোৰ বিভিন্ন সময় দিগন্তত আৰু বিভিন্ন ধৰণে দেশ আৰু ব্যক্তিৰ ওপৰত আৱণ্টন কৰিব পাৰি, যাৰ ফলত সম্পদ আৰু উপাৰ্জনৰ বিভিন্ন বিতৰণ হয়। কিন্তু, যদি সেইবোৰ কাৰ্যকৰী হ’ব লাগে, তেওঁলোকে বিশ্বাসযোগ্য বজাৰৰ আধাৰ প্ৰদান কৰিব লাগিব। বৰ্তমান, এই তিনিওটা সঁজুলিয়ে বেছিভাগ উন্নত দেশত শক্তি আৰু পাৰিপাৰ্শ্বিক নীতিত ভূমিকা পালন কৰে।
কিন্তু আমি প্ৰেৰণা আৰু প্ৰতিষ্ঠানবোৰৰ বাহিৰত যাব লাগিব যিয়ে তেওঁলোকক সমর্থন কৰিব পাৰে আৰু পছন্দ সলনি কৰাৰ সম্ভাৱনা আৰু তেওঁলোকে সৃষ্টি কৰা আচৰণ পৰীক্ষা কৰিব লাগিব। এইটো তথ্য, আলোচনা আৰু শিক্ষাৰ জৰিয়তে হ’ব পাৰে। ই কেইবাটাও নীতিগত পদ্ধতিৰ এক মুখ্য উপাদান, য’ত বাহ্যিকতা অন্তর্ভুক্ত থাকে, যাৰ ভিতৰত আছে পুনৰ ব্যৱহাৰ, পানী সংৰক্ষণ, সুৰা আৰু ধূমপান।
যদি দেশবোৰৰ গোটবোৰে একেলগে কাম কৰে যাতে তেওঁলোকৰ অৰ্থনীতিবোৰ একে সময়ত আপেক্ষিক মূল্যৰ পৰিৱৰ্তনৰ সৈতে খাপ খায় তেনেহ’লে বিকাশ, সমন্বয়ৰ গতি আৰু প্ৰতিযোগিতাৰ বিষয়বোৰৰ ব্যৱস্থাপনা অধিক সফল হোৱাৰ সম্ভাৱনা আছে। বিশ্বব্যাপী প্রতিযোগিতা সাপেক্ষে কিছুমান উদ্যোগৰ খণ্ডসমূহো আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সহযোগিতাৰ দ্বাৰা লাভাৱান্বিত হ’ব পাৰে। আন্তৰ্জাতিক কাৰ্যত কেনেদৰে অংশগ্ৰহণ কৰিব লাগে আৰু তেওঁলোকৰ নিজৰ দায়িত্ব কেনেদৰে ৰূপায়ণ কৰিব লাগে সেই বিষয়ে তেওঁলোকৰ স্থিতি ৰখাৰ ক্ষেত্ৰত, দেশবোৰে বিকাশ আৰু প্ৰতিযোগিতাৰ বাবে প্ৰভাৱৰ বাহিৰত চৰ্ত আনিব। ইয়াৰ ভিতৰত আছে, শক্তি নীতিৰ ক্ষেত্ৰত, যোগানৰ সুৰক্ষা আৰু উন্নয়নশীল দেশবোৰত শক্তিৰ প্ৰৱেশাধিকাৰ। বিভিন্ন দেশত সিদ্ধান্তবোৰ পৃথক হোৱাৰ সম্ভাৱনা আছে কিয়নো অন্যান্য বিষয়ৰ সৈতে, উদ্দেশ্য, প্ৰাকৃতিক সম্পদৰ প্ৰযুক্তি, বজাৰৰ গাঁথনি আৰু প্ৰতিষ্ঠান পৃথক হ’ব পাৰে।
শক্তি সুৰক্ষাৰ প্ৰচাৰৰ বাবে বহুতো পদক্ষেপ, যেনে— বিদ্যুত আৰু শক্তি দক্ষতাত নিম্ন-কার্বন প্রযুক্তিয়ে সেউজগৃহ গেছৰ নিৰ্গমন হ্ৰাস কৰাত সহায় কৰাৰ সম্ভাৱনা আছে। আনহাতে কয়লালৈ সলনি কৰিলে আগৰটো প্ৰচাৰ কৰিব পাৰে আৰু পিছৰটো ক্ষতিগ্ৰস্ত কৰিব পাৰে। সমতাৰ কাৰণত আৰু ঘৰুৱা বিত্তীয় চাপৰ বাবে, উন্নয়নশীল দেশবোৰে প্ৰশমনত তেওঁলোকৰ অৱদানৰ সৈতে জড়িত বিনিয়োগৰ বাবে বাহ্যিক বিত্ত বিচাৰিব পাৰে। প্ৰত্যাহ্বানৰ পৰিমাণ আৰু বিদেশী সাহায্যৰ সীমাই সুচায় যে এনে বিনিয়োগৰ প্ৰচাৰৰ বাবে বজাৰ প্ৰণালী বৃদ্ধি কৰাটো গুৰুত্বপূৰ্ণ হ’ব পাৰে। ইয়াত কেবল বিদ্যুৎ উৎপাদনেই নহয়, পৰিবহণ, কৃষি আৰু বনধ্বংসও অন্তর্ভুক্ত থকাৰ সম্ভাৱনা আছে।
7. জলবায়ু পৰিবৰ্তন কি?
উত্তৰঃ জলবায়ু হৈছে একোটা অঞ্চলৰ বতৰৰ গড় স্বৰূপ বা প্রকৃতি। বতৰ হৈছে সেই ঠাই টুকুৰাৰ উষ্ণতা, বৃষ্টিপাত, আর্দ্রতা, বতাহ, পোহৰ প্রাবল্য, ডাৱৰ আদিৰ দৈনন্দিন বায়ুমণ্ডলীয় অৱস্থা। দীর্ঘদিনীয়া অর্থাৎ অতি কমেও ৩০-৪০ বছৰ পৰ্যন্ত এনে বতৰৰ গড় অৱস্থাই হৈছে জলবায়ু পৰিৱৰ্তন।
জলবায়ু পৰিৱৰ্তন হৈছে জলবায়ু অৱস্থাৰ পৰিসংখ্যাৰ উল্লেখনীয় ভিন্নতা বা এটা দীঘলীয়া সময়ৰ বাবে দেখা দিয়া অৱস্থাৰ ভিন্নতা। অন্যভাবে কবলৈ গ’লে জলবায়ুৰ পৰিবৰ্তন হৈছে উষ্ণতাৰ বৃদ্ধি বৃষ্টিপাত পৰিৱৰ্তন, খৰাং অৱস্থাৰ বৃদ্ধি, অতিমাত্রা শীত আদি জলবায়ুত দেখা নিয়া অবাঞ্ছিত পৰিবৰ্তন। জলবায়ুৰ পৰিবৰ্তন এটা জটিল বিষয়া তথ্য য’ত জোখ-মাখৰ ব্যৱস্থাসমূহ বিক্ষিপ্ত হৈ থাকে আৰু জলবায়ুৰ প্ৰক্ৰিয়াসমূহক বিজ্ঞানসম্মতভাৱে বুজাৰ ক্ষেত্ৰত এটা ডাঙৰ অনিশ্চয়তা আছে। তৎসত্ত্বেও কিছুমান তাৎপর্যপূর্ণ গতিৰে জলবায়ুৰ পৰিবৰ্তন হৈ আছে।
8. গোলকীয় উত্তাপনৰ বিষয়ে চমুকৈ লিখা।
উত্তৰঃ সেউজ গৃহ প্ৰভাৱৰ বাবে, ভূ-পৃষ্ঠৰ গড় উষ্ণতা প্রায় ১৫° ছেন্টিগ্রেড হৈ আছে আৰু এই উষ্ণতাত পৃথিৱীখন বিভিন্ন ধৰণৰ জীৱৰ বাবে অনুকূল। কিন্তু যদিহে সেউজ গৃহ গেছ সমূহে এই কাম নকৰে তেন্তে পৃথিৱীৰ অধিক পৰিমাণৰ তাপ পুনৰ আঁতৰি যাব। ইয়াৰ ফলত পৃথিৱীখন শীতল হৈ পৰিব (প্ৰায় ১৮° ছেন্টিগ্রেড) আৰু ইয়াৰ পৰিৱেশত জীৱ জীয়াই থাকিব নোৱাৰা হ’ব। বায়ুমণ্ডলত থকা সেউজ গৃহ গেছসমূহে আমাৰ গ্ৰহটোক উষ্ণ কৰি ৰখা বাবে ইয়াত মানুহ আৰু অন্যান্য জীৱসমূহে বর্তি থাকিব পাৰিছে। কিন্তু মানুহৰ কাৰ্যকলাপৰ লগতে বিভিন্ন প্রাকৃতিক কাৰণত যোৱা দশককেইটাও সেউজ গৃহ গেছৰ গাঢ়তা বৃদ্ধি পাইছে। বিজ্ঞানীসকলে নির্ণয় কৰিছে যে যোৱা শতিকাৰ প্ৰথম ভাগৰ পৰা এতিয়ালৈকে পৃথিৱীৰ গড় উষ্ণতা ০.৩-০.৬.২ ছেন্টিগ্রেড বৃদ্ধি পাইছে। ১৫০ বছৰ পূৰ্বে আৰম্ভ হোৱা উদ্যোগিক বিপ্লৱৰ পৰা মানুহৰ বিভিন্ন কাৰ্যকলাপে বায়ুমণ্ডলত সেউজ গৃহ গেছৰ পৰিমাণ যথেষ্ট পৰিমাণে বৃদ্ধি কৰিছে। ১৭৫০-২০০০ চনৰ ভিতৰত কাৰ্বন-ডাই-অক্সাইড, মিথেন আৰু নাইট্ৰাছ অক্সাইডৰ বায়ুমণ্ডলীয় গাঢ়তা যথাক্রমে ৩.১%, ১৭১% আৰু ১৭% বৃদ্ধি পাইছে (আই.পি. চি.চি., ২০০১)। সেউজ গৃহ গেছসমূহে এখন আৱৰণীৰ সৃষ্টি কৰি উষ্ণতা বৃদ্ধি কৰা এই পৰিঘটনাটোকেই গোলকীয় উষ্ণায়ণ বা উষ্ণতা বৃদ্ধি বুলি কোৱা হৈছে।
9. সেউজ গৃহ প্ৰভাৱৰ বিষয়ে এটি টোকা লিখা।
উত্তৰঃ সৌৰজগতৰ একমাত্ৰ গ্ৰহ হৈছে পৃথিৱী, য’ত জীৱৰ বসতি সম্ভৱ। পানী, অক্সিজেন সমৃদ্ধ বায়ুমণ্ডল, মাটি আৰু এটা উপযুক্ত উষ্ণতাৰ দৰে অনন্য পৰিৱেশগত অৱস্থাৰ উপস্থিতিৰ বাবে পৃথিৱীত জীৱৰ বিৱৰ্তন সম্ভৱ হৈছে। উপযুক্ত পৰিমাণৰ বায়ুমণ্ডলৰ চামনি আৰু ৰাসায়নিক সংযুতি পৃথিৱীত আছে। সূৰ্যৰ পৰা অহা শক্তিৰ ৩০ শতাংশ আকৌ মহাকাশলৈ প্ৰতিফলিত হৈউভতি যায় যদিও বাকীখিনি (৭০ শতাংশ) পৃথিৱীত প্ৰৱেশ কৰে। এই শক্তিয়ে বায়ু, পানী, মাটি গৰম কৰি ৰাখে আৰু বাকীখিনিয়ে পৃথিৱীৰ উষ্ণতা গড়ে প্রায় ১৫ ছেন্টিগ্রেড কৰি ৰাখে । দিনৰ ভাগত সূৰ্যৰ পৰা অহা শক্তি (বেছি দৃশ্যমান ৰশ্মিৰ অংশ) ভূ-পৃষ্ঠই শোষণ কৰে যদিহে সূৰ্যৰ পৰা অহা সকলোখিনি শক্তিকে পৃথিৱীয়ে শোষণ কৰি লয় তেস্তে পৃথিৱীখন লাহে লাহে অধিক উষ্ণ হৈ আহিব।
কিন্তু বাস্তৱতে পৃথিৱীয়ে শক্তি শোষণ কৰে যদিও ইয়াৰ কিছু অংশ অৱলোহিত ৰশ্মি (দীঘল তৰংগদৈঘ্য, কম শক্তি বিশিষ্ট) হিচাপে নিৰ্গত কৰে। ইয়াৰে সকলোখিনি মহাকাশলৈ গুচি নাযায়, ইয়াৰে কিছু অংশ বায়ুমণ্ডলত অতি কম পৰিমাণে থকা কিছুমান গেছ যাক সেউজ গৃহ গেছ (GHG) বুলি কোৱা হয়, সেই গেছসমূহে শোষণ কৰি লয় প্ৰধান সেউজ গৃহ গেছসমূহ হৈছে কাৰ্বন-ডাই-অক্সাইড, মিথেন, নাইট্ৰাছ অক্সাইড, ক্লৰ ‘ফ্ল’ৰ’কাৰ্বন (CFC), জলীয় বাষ্প আৰু অজ’ন। এই গেছসমূহে কিছু পৰিমাণৰ তাপ আকৌ ভূপৃষ্ঠলৈ নিক্ষেপ কৰে। যিহেতু এই প্ৰক্ৰিয়াটো উদ্যান শস্যৰ বাবে কাঁচেৰে নিৰ্মাণ কৰা গ্রীণ হাউচৰ ভিতৰৰ উষ্ণতাৰ প্ৰভাৱ পৰ্যবেক্ষণ কৰা প্ৰক্ৰিয়াটোৰ লগত একে। সেয়ে ইয়াক সেউজগৃহ প্ৰভাৱ বোলা হয়।
10. অ’জন স্তৰৰ ক্ষয় কি? ইয়াৰ প্ৰভাৱ সম্পৰ্কে লিখা।
উত্তৰঃ অ’জ’ন হৈছে এবিধ শেতা নীলা বৰণৰ গেছ। এই গেছ ষ্ট্রেট স্ফিয়েৰ স্তৰত অধিকভাৱে থাকে। পৃথিৱীৰ ভূ-পৃষ্ঠৰ পৰা ৫০ কিঃমিঃ উচ্চতালৈকে অ’জ’ন বিয়পি থাকে। সূৰ্যৰ ৰশ্মিত থকা অতি বেঙুনীয়া (UV) বিকিৰণৰ এটা ডাঙৰ অংশ অ’জন গেছে শোষণ কৰি লয় আৰু ইয়াৰ দ্বাৰা সূৰ্যৰ ৰশ্মিত থকা অতি বেঙুনীয়া বিকিৰণৰ ক্ষতিকৰ প্ৰভাৱৰ পৰা পৃথিৱীৰ জীৱকুলক ৰক্ষা কৰে। অৱশ্যে অতি বেঙুনীয়া ৰশ্মিৰ এটা ক্ষুদ্র অংশ আহি পৃথিৱীৰ নিম্নস্তৰ পায়হি। পৃথিৱীৰ ভূ-পৃষ্ঠৰ পৰা ২৫-৩০ কিঃমিঃ উচ্চতা ষ্ট্রেট স্ফিয়েৰত অ’জ’নৰ গাঢ়তা সর্বাধিক প্রায় ১০ পি.পি.এম হয়।
সম্প্ৰতি অ’জন স্তৰ ক্ষয়প্রাপ্ত হোৱা বিষয়টোক লৈ যথেষ্ট সমালোচনা হৈছে আৰু এই সমস্যাটোৱে আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় পৰ্যায়ত গুৰুত্ব লাভ কৰিছে। অ’জ’ন ক্ষয়প্রাপ্ত হোৱা সমস্যাটো আৰু ইয়াৰ ক্ষতিকৰ প্ৰভাৱে পৃথিৱীৰ জীৱকুললৈ অস্তিত্বৰ ভাবুকি কঢ়িয়াই আনিছে। মাৰাত্মক আৰু ক্ষতিকৰ অতি বেঙুনীয়া ৰশ্মি পৰিবলৈ নিদিয়াকৈ জীৱমণ্ডলীয় পৰিস্থিতিতন্ত্ৰৰ ওপৰত এখন আৱৰণীৰ দৰে কাম কৰা বাবে অ’জনৰ ভূমিকা অতি মহত্ত্বপূৰ্ণ আৰু তাৎপর্যপূর্ণ। এই স্তৰ নাথাকিলে সূৰ্যৰ সকলো অতি বেঙুনীয়া ৰশ্মি পৃথিৱীৰ ওপৰপৃষ্ঠ পাবহি আৰু ইয়াৰ ফলত বায়ুমণ্ডলৰ নিম্নস্তৰৰ উষ্ণতা এনেদৰে বৃদ্ধি পাব যে এই উষ্ণতাত কোনো জীৱই পৃথিৱীত জীয়াই থকাটো সম্ভৱ নহয়। অ’জন স্তৰৰ ক্ষয়ৰ প্ৰভাৱত গোলকীয় উত্তাপ ক্ৰমাৎ বাঢ়িবলৈ ধৰিছে।
11. জলবায়ু পৰিৱৰ্তন সম্পর্কে চমুকৈ আলোচনা কৰা।
উত্তৰঃ এটা অঞ্চলৰ দৈৰ্ঘ্য সময়ৰ সাধাৰণ বতৰৰ অৱস্থাক জলবায়ু বোলে বা এটা অঞ্চলৰ বতৰৰ গড় অৱস্থাক জলবায়ু বোলে। এটা অঞ্চলত সাধাৰণতে বতৰৰ অৱস্থা বুলি ক’লে . ঝতুগত পৰিবৰ্তন আৰু অঞ্চলটোত বতৰৰ চৰম অৱস্থাক বুজা যায়। এই বতৰৰ অৱস্থা এটা দীঘলীয়া সময়ৰ বাবে অৰ্থাৎ কমেও প্রায় ৩০ বছৰৰ বতৰ গড় অৱস্থা, যাক আমি জলবায়ু বুলি কওঁ।
১৯৯০ আৰু ১৯৯২ চনত Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) য়ে অতীতৰ বতৰৰ পৰিৱৰ্তনৰ মুখ্য শাখা হ’ল— সেউজ গৃহ প্ৰভাৱৰ বাবেই গোলকীয় উষ্ণতাৰ পৰিৱৰ্তন হৈছে। যোৱা ১০,০০০ বছৰত প্ৰতি ১০০ ৰ পৰা ২০০ বছৰৰ অন্তৰালত পৃথিৱীৰ উষ্ণতা ০.৫° ছেলছিয়াছৰ পৰা ১° ছেলছিয়াছ উষ্ণতালৈ বৃদ্ধি পাইছে। কিন্তু যোৱা কেইবা বছৰ ধৰি আমি আপেক্ষিকভাবে এটা সুস্থিৰ জলবায়ু লাভ কৰি আহিছো । যাৰ ফলত আমাৰ কৃষিকাৰ্য চলি আছে আৰু জনসংখ্যাৰো বৃদ্ধি হৈ আছে। জলবায়ুৰ সামান্য পৰিৱৰ্তনে কৃষিকাৰ্যত ক্ষতি কৰিব পাৰে। ফলত মানুহকে আদি কৰি জীৱজন্তুৰ প্ৰব্ৰজন ঘটিব।
নৃতাত্ত্বিক কার্যকলাপে পৰিৱেশৰ সমতা ৰক্ষা কৰা সূক্ষ্ম কাৰকবোৰৰ ক্ষতি কৰি পৰিৱেশৰ সমতা নষ্ট কৰিব পাৰে। সেউজ গৃহ গেছ বায়ুমণ্ডলত বৃদ্ধি হোৱাৰ ফলত গোলকীয় উষ্ণতা বৃদ্ধি পাইছে। ইয়াৰ ফলত জলচক্ৰৰ ব্যাঘাত হৈছে আৰু বানপানী, খৰাংয়ে পৃথিৱীৰ বিভিন্ন ঠাইত প্ৰভাৱ পেলাইছে। আকৌ, সাগৰৰ পানীৰ স্তৰ বৃদ্ধি হৈছে, কৃষিৰ উৎপাদনত প্ৰভাৱ পেলাইছে, দুৰ্ভিক্ষ আৰু মানুহকে আদি কৰি জীৱ-জন্তুৰ মৃত্যুৰ কাৰণ হৈ পৰিছে। জলবায়ু পৰিৱৰ্তনৰ ফলত নতুন নতুন ৰোগ জীৱ সম্প্ৰদায়তো দেখা দিছে। আনকি কিছুমান জীৱ বিপন্নও হৈছে।
উষ্ণতাৰ গোলকীয় পৰিৱৰ্তন সকলো ঠাইতে সমৰূপত হোৱা নাই আৰু বিভিন্ন অঞ্চলত ইয়াৰ তাৰতম্য হয় গোলকীয় উষ্ণতা ১.৫° ছেলছিয়াছৰ পৰা ৪.০° ছেলছিয়াছলৈ বৃদ্ধি পোৱাৰ ফলত হোৱা অনিয়মিত বৰষুণে কিছুমান ঠাই সম্পূৰ্ণ খৰাং আৰু কিছুমান ঠাই সম্পূৰ্ণ আৰ্দ্ৰভূমিলৈ ৰূপান্তৰ কৰিছে। আনহাতে পর্যাপ্ত বৰষুণ হ’লেও বৰ্দ্ধিত উষ্ণতাই অতিৰিক্ত পানীৰ বাষ্পীভৱন কৰি কৃষিভূমিৰ পানী নাটনি কৰিছে। বৰষুণ কম হোৱা ঠাইবোৰত মৰুভূমিলৈ পৰিৱৰ্তন কৰি বাসস্থানৰ অনুপযোগী কৰি তুলিছে। মেৰু অঞ্চলত উষ্ণতাৰ বৃদ্ধিয়ে বিষুৱৰ সৈতে তাপৰ অনুপাত হ্ৰাস কৰিব আৰু উচ্চ অক্ষাংশৰ অঞ্চলত থকা তাপ ইঞ্জিনৰ শক্তি কম কৰিব। যি অৱস্থা বা প্রক্রিয়াই গোলকীয় বতৰক যন্ত্ৰ হিচাপে চলিত কৰে। ইয়াৰ ফলত গোলকীয় বতাহ আৰু সাগৰৰ সোঁতৰ ধৰণৰ সলনি হ’ব। যিয়ে পৃথিৱীৰ বৰষুণ সময় আৰু বিস্তাৰণত ব্যাঘাত জন্মাব বা সলনি কৰিব।
12. জলবায়ু পৰিৱৰ্তনৰ অৰ্থনৈতিক বিশ্লেষণ আগবঢ়োৱা।
উত্তৰঃ বিভিন্ন পৰিৱেশ বিজ্ঞানীয়ে কার্বন-ডাই-অক্সাইডৰ পৰিমাণ বায়ুমণ্ডলত বৃদ্ধিৰ প্ৰভাৱ সম্পর্কে ভিন্ ভিন্ তত্ত্ব আগবঢ়াইছে। ইয়াৰ ভিতৰত কিছু ঋণাত্মক প্রভাৱ হ’ল—
(ক) জীৱ প্ৰজাতি আৰু বনভূমি হ্রাস।
(খ) নগৰ আৰু কৃষিভূমিলৈ পানী যোগানত ব্যাঘাত।
(গ) শীত তাপ নিয়ন্ত্রণ বা বাতানুকূলন ব্যয় বৃদ্ধি
(ঘ) স্বাস্থ্যৰ ক্ষতি আৰু তাপ বৃদ্ধি আৰু গ্ৰীষ্ম প্ৰধান ৰোগৰ ফলত মৃত্যু।
(ঙ) খৰাংৰ বাবে কৃষি উৎপাদন হ্রাস।
আনহাতে, লাভজনক ফলৰ ভিতৰত—
(ক) ঠাণ্ডা জলবায়ুৰ অঞ্চলত কৃষি উৎপাদন বৃদ্ধি।
(খ) উত্তাপন ব্যয় হ্রাস।
(গ) ঠাণ্ডাৰ ফলত মৃত্যুৰ সংখ্যা হ্রাস।
অর্থাৎ সম্ভাব্য লাভজনক ফলাফলসমূহ উত্তৰ গোলাৰ্ধৰ উত্তৰ অংশতহে অনুভৱ কৰা দেখা যায় যেনে— আইচলেণ্ড, চাইবেৰিয়া আৰু কানাডা। পৃথিৱীৰ আন অংশ প্ৰধানকৈ গ্ৰীষ্ম প্রধান অঞ্চল আৰু আন অংশত অতিৰিক্ত উত্তাপৰ ফলত তীব্ৰ ঋণাত্মক প্ৰভাৱ দেখা যায়।
ইয়াৰ অধিক ক্ষতিকাৰক আৰু স্থায়ী প্ৰভাৱসমূহ হ’ল—
(ক) বতৰৰ প্ৰকৃতিৰ ক্ষতি, ধুমুহা, সখন খৰাং আৰু অন্য চূড়ান্ত বতৰৰ পৰিঘটনাৰ বৃদ্ধি।
(খ) বননি আৰু পশ্চিম এন্টার্কটিকৰ বৰফৰ হ্ৰাসৰ ফলত সমুদ্রপৃষ্ঠ প্ৰায় ১২ মিটাৰ বৃদ্ধি হৈছে যাৰ ফলত গুৰুত্বপূৰ্ণ উপকূলীয় চহৰসমূহ ডুব গৈছে।
(গ) জলবায়ুৰ হঠাৎ পৰিবৰ্তন।
13. জলবায়ু পৰিৱৰ্তন ৰোধৰ নীতি সম্পৰ্কে আলোচনা কৰা।
উত্তৰঃ জলবায়ু পৰিৱৰ্তন ৰোধৰ নীতিসমূহক বহুলভাৱে দুটা ভাগত ভাগ কৰিব পাৰিঃ
(ক) অভিযোজিত নীতি, যি জলবায়ু পৰিৱৰ্তনৰ প্রভাৱৰ ওপৰত আলোচনা কৰে।
(খ) প্রশমন বা প্রতিষেধক নীতি, যি জলবায়ু পৰিৱৰ্তনৰ প্ৰসাৰতা বা কাল নিৰ্ধাৰণক হ্রাস কৰাৰ চেষ্টা কৰে।
অভিযোজিত নীতিসমূহৰ ভিতৰতঃ
(ক) প্ৰাচীৰ আৰু সমুদ্ৰ প্ৰতিৰোধী বান্ধ নিৰ্মাণ কৰি সমুদ্রপৃষ্ঠৰ উচ্চতা আৰু অত্যাধিক বেয়া বতৰৰ অৱস্থা যেনে– বানপানী আৰু ধুমুহাক ৰোধ কৰিব পাৰি।
(খ) কৃষিকাৰ্যৰ ধৰণ পৰিৱৰ্তন কৰিব লাগে যাতে পৰিৱৰ্তিত জলবায়ুৰ অৱস্থাৰ লগত সমাযোজিত হয়।
(গ) প্রতিষ্ঠান স্থাপন কৰিব লাগে যিয়ে বতৰৰ লগত জড়িত দুৰ্যোগৰ সময়ত মানুহক টকা-পইচা, খাদ্য-সামগ্ৰী, আন বয়-বস্তুৰ যোগান ধৰিব পাৰে।
প্রশমিত বা প্ৰতিৰোধক নীতিৰ ভিতৰতঃ
(ক) সেউজ গৃহ গেছৰ নিৰ্গমন হ্ৰাস কৰিব লাগে। অর্থাৎ শক্তিৰ চাহিদা পূৰণৰ বাবে সেইবোৰ উৎস ব্যৱহাৰ কৰিব লাগে যিবোৰে সেউজ গৃহ গেছসমূহৰ নিঃসৰণ কম পৰিমাণে কৰে।
(খ) শক্তিৰ দক্ষ আৰু মিতব্যয়ী ব্যৱহাৰৰ জৰিয়তে।
(গ) প্রাকৃতিক কাৰ্বনৰ বিনিয়োগত গুৰুত্ব দিয়া। কার্বন বিনিয়োগে সেইবোৰ এলেকাক নিৰ্দেশ কৰে য’ত কাৰ্বন মজুত কৰি ৰখা হয়; প্রাকৃতিক প্রশমনে মাটি আৰু বননিক অন্তর্ভুক্ত কৰে। মানুহৰ হস্তক্ষেপে এনে কার্বন মজুত বৃদ্ধি বা হ্রাস কৰিব পাৰে, বননি ব্যৱস্থাপনা আৰু কৃষিকাৰ্যৰ জৰিয়তে অৰণ্য বা বননিয়ে কার্বন-ডাই-অক্সাইডক অক্সিজেনলৈ ৰূপান্তৰ কৰে। বন এলেকাৰ সংৰক্ষণ আৰু অৰণ্যায়নৰ নিশুট কার্বন-ডাই-অক্সাইড নিঃসৰণৰ এক মুখ্য প্ৰভাৱ আছে। আকৌ মাটিত বায়ুমণ্ডলতকৈ তিনি গুণ অধিক CO₂ জমা কৰিব পৰা ক্ষমতা থাকে। গতিকে মাটিৰ অৱনমন ৰক্ষা কৰি অধিক CO₂ সংৰক্ষণ কৰিব পৰা যায়।
14. গোলকীয় উত্তাপৰ বিষয়ে চমুকৈ লিখা।
উত্তৰঃ প্ৰাকৃতিক প্ৰক্ৰিয়াৰে বায়ুমণ্ডলৰ একেবাৰে তলৰ স্তৰ ট্ৰপস্ফিয়াৰে কিছুমান গেছৰ উপস্থিতিৰ বাবে তাপ ধৰি ৰাখে । এই প্ৰভাৱক সেউজ গৃহ প্ৰভাৱ বোলে। এই পৰিঘটনাটো উদ্যান শস্যত ব্যৱহাৰ কৰা গ্লাছৰে নিৰ্মিত সেউজ গৃহৰ নিচিনা। বায়ুমণ্ডলত তাৰ ধৰি ৰখা পৰিমাণ বেছিকৈ নিৰ্ভৰ কৰে তাপ শোষণ কৰা বা সেউজ গৃহ গেছবোৰৰ ওপৰত আৰু সিহঁতৰ বায়ুমণ্ডলত থকা সময়ৰ দৈৰ্ঘ্যতাৰ ওপৰত। এই সেউজ গৃহ মুখ্য গেছবোৰ হ’ল কার্বন-ডাই-অক্সাইড, অজ’ন, মিথেন, নাইট্ৰাছ অক্সাইড, ক্ল’ৰ ফ্ল’ৰ কাৰ্বন আৰু পানীৰ ভাপ।
সাধাৰণতে গোলকীয় উষ্ণতাৰ গড় হ’ল ১৫° ছেঃ আৰু সেউজ গৃহৰ অনুপস্থিতিত এই উষ্ণতা -১৮°ছেঃ হ’লহেতেন। অর্থাৎ সেউজ গৃহ গেছৰ উপস্থিতিৰ বাবে উষ্ণতা ৩৩% ছেঃ বৃদ্ধি পায়। এই গেছবোৰে তাপ ধৰি ৰাখি পৃথিৱীৰ বায়ুমণ্ডলক পর্যাপ্ত উষ্ম ৰাখি মানুহৰ লগতে অন্য প্রজাতিক জীয়াই থকাত সহায় কৰে। পানীৰ ভাপ আৰু কার্বন-ডাই-অক্সাইড গেছ দুটা মুখ্য সেউজ গৃহ গেছ। এই দুটাক ক্ৰমে জলচক্ৰ আৰু গোলকীয় কার্বন-চক্রই নিয়ন্ত্রণ কৰে। ইয়াৰ পানীৰ ভাগৰ পৰিমাণ উপ’স্ফিয়াৰত আপেক্ষিকভাবে স্থিৰ কিন্তু কার্বন-ডাই অক্সাইডৰ স্তৰৰ বৃদ্ধি হৈছে। আনহাতে মানুহৰ কাৰ্যকলাপৰ বাবে বৃদ্ধি হোৱা গেছবোৰ হ’ল—
মিথেন, নাইট্ৰাছ অক্সাইড আৰু ক্ল’ৰ ‘ফ্ল’ৰো কাৰ্বনবোৰ। কাৰ্বন-ডাই-অক্সাইড বৃদ্ধিৰ কাৰণ হ’ল নিবনানীকৰণ কিয়নো এই কার্বন-ডাই-অক্সাইডবোৰ সালোক সংশ্লেষণ প্রক্রিয়া দ্বাৰা দূৰ হয়। বন কমি যোৱাৰ ফলত কার্বন-ডাই-অক্সাইডৰ দূৰীকৰণ কমি গৈছে।
যোৱা কেইটামান দশকত উষ্ণতা বা শীতলতা ২° ছেঃ বেছি হোৱাৰ ফলত মানুহকে আদি কৰি পৃথিৱীৰ ভিন্ন পৰিস্থিতি তন্ত্ৰৰ বাবে বিনাশকাৰী হৈ পৰিছে। এই অৱস্থা পৰিৱৰ্তন এনেকুৱা গতিত হৈছে যে কিছুমান জীৱ-প্ৰজাতিৰ প্ৰব্ৰজন বা অভিযোজন হোৱা সময়তকৈ বেছি বেগত হৈছে। কিছুমান অঞ্চলত বানপানী আৰু খৰাঙৰ বাবে বাসস্থান অনুপযোগী হৈ পৰিছে।
15. গোলকীয় উত্তাপন ৰোধৰ উপায় বা পৰামৰ্শ আগবঢ়োৱা।
উত্তৰঃ গোলকীয় উত্থাপনৰ গতিক হ্ৰাস কৰিবলৈ তলত কেইটামান উপায় আলোচনা কৰা হ’ল—
(ক) CFC গেছবোৰ আৰু ইন্ধনৰ জীৱাশ্ম বৰ্তমানৰ ব্যৱহাৰৰ হাৰ হ্ৰাস কৰা।
(খ) শক্তিক বেছি দক্ষতাৰে ব্যৱহাৰ কৰা আৰু অপচয় ৰোধ কৰা।
(গ) নৱীকৰণযোগ্য শক্তিৰ উৎস ব্যৱহাৰ কৰাত গুৰুত্ব দিয়া।
(ঘ) বিদ্যুৎ উৎপাদনৰ বাবে নিউক্লীয় শক্তিৰ প্ৰকল্প বৃদ্ধি কৰা ব্যৱহাৰ কৰা।
(ঙ) কয়লাৰ ব্যৱহাৰৰ সলনি প্রাকৃতিক গেছ ব্যৱহাৰ কৰা।
(চ) মিথেন গেছ সংগ্ৰহ কৰা আৰু ব্যৱহাৰ কৰা।
(ছ) গো মাংসৰ উৎপাদন হ্ৰাস কৰা।
(জ) বহনক্ষম কৃষিক আদৰি লোৱা।
(ঝ) জনসংখ্যা বৃদ্ধি ৰোধ কৰা।
(ঞ) দক্ষতাৰে CO₂ ক ধোৱাৰ ধূপৰ পৰা আঁতৰ কৰিব লাগে।
(ট) বেছিকৈ বৃক্ষৰোপণ কৰা।
(ঠ) সালোক সংশ্লেষণকাৰী শেলাই ব্যৱহাৰ কৰি বায়ুমণ্ডলীয় CO₂ দূৰ কৰা।
16. সেউজ গৃহ গেছসমূহৰ বিষয়ে চমুকৈ আলোচনা কৰা।
উত্তৰঃ পৰিবেশ বিজ্ঞানীসকলক চিন্তাত পেলাইছে যে মানুহৰ ক্ৰিয়া-কলাপৰ বাবে সেউজ গেছৰ গাঢ়তা বায়ুমণ্ডলত বৃদ্ধি পাইছে। ইয়াৰ তাপ ধৰি ৰখা অবলোহিত পোহৰ আৰু পুনৰ বিকিৰণৰ দ্বাৰা অৱশোষিত শক্তিক ধৰি ৰাখি ভূ-পৃষ্ঠৰ উষ্ণতা বৃদ্ধি কৰে। টপ স্ফিয়াৰত থকা সেউজ গৃহ গেছবোৰ হ’ল—
(ক) কার্বন-ডাই-অক্সাইডঃ মানুহৰ কাৰ্যকলাপৰ দ্বাৰা সৃষ্ট এই সেউজ গৃহ গেছবিধ গোলকীয় উত্তাপৰ প্রায় ৫৫ শতাংশ অৰিহণা যোগায়। উদ্যোগিক দেশবোৰে বছৰি প্ৰায় ৫৬ শতাংশ নির্গমন কৰে। জীৱাশ্ম ইন্ধন দহনৰ (৬৭ শতাংশ) আৰু নিবনানীকৰণ, ভূমি পৰিষ্কাৰ আৰু দহন (৩৩ শতাংশ) ক্রিয়াবোৰ এই গেছ নির্গমনৰ মূল উৎস। CO₂ এ বায়ুমণ্ডলত প্রায় ৫০০ বছৰ ধৰি আছে। ১৯৯০ চনত বায়ুমণ্ডলত CO₂ ৰ পৰিমাণ 335 ppm আছিল আৰু প্ৰতিবছৰে 1.5 ppm হাৰত বৃদ্ধি হৈ আছে।
(খ) ক্ল’ৰ ফ্ল’ৰ কাৰ্বনঃ ক্ল’ব ‘ফ্ল’ৰ কাৰ্বনে গোলকীয় উত্তাপত ২৮ শতাংশ অৰিহণা যোগায়। ইট্রেট দিয়াবৰ অ’জন স্তৰ ক্ষয় সাধন কৰে। ইয়াৰ মূল উৎসসমূহ হ’ল- ফ্রীজ, শীত তাপ নিয়ন্ত্রক যন্ত্র, সুগন্ধি স্প্রে, উদ্যোগিক আৱৰ্জনা, প্লাষ্টিক ফ’’ম উৎপাদন, এব চল, প্র’পেলেন্টা ইত্যাদি। স্ট্রেট স্ফিয়াৰ ঢুকি পাবলৈ CFC ৰ প্ৰায় ১০-১৫ বছৰ লাগে। ইয়াৰ এটা অণুই কার্বন ডাই-অক্সাইডকৈ ১৫০০ ৰ পৰা ৭০০০ গুণতকৈ বেছি তাপ শোষণ কৰিব পাৰে। বায়ুমণ্ডলত CFC ৰ গাঢ়তা প্রায় 0.00255 ppm আৰু প্ৰতিবছৰ ০.৫ শতাংশকৈ বৃদ্ধি হৈ আছে।
(গ) মিথেনঃ সেউজ গৃহ গেছৰ ই প্ৰায় ১৮ শতাংশ। ই গেছ উৎপন্ন হোৱা ঠাই হ’ল— অবায়বীয়ভাৱে বেক্টেৰিয়াই জৈবিক পদাৰ্থক পচাবলৈ কৰা ক্ৰিয়া কাৰ্য যেনে– পিতনি ধাননী, প্রাকৃতিক আর্দ্র অঞ্চল, জীব-জন্তু যেনে– গৰু, ভেড়া আৰু উইৰ খাদ্য-নলী আদি। আকৌ তেল প্রাকৃতিক গেছৰ উৎপাদন আৰু ব্যৱহাৰ লগতে জৈৱিক অসম্পূর্ণ দহন আসি মিথেনৰ সৃষ্টিৰ মূল উৎস। এই গেছে বায়ুমণ্ডলত ৭-১০ বছৰলৈ থাকে। ই CO₂অণুতকৈ প্রায় ২৫ গুণ বেছি তাপ ধৰি ৰাখিব পাৰে। বায়ুমণ্ডলত ইয়াৰ গাঢ়তা ১.৬৭৫ ppm আৰু বছৰি ১ শতাংশ হাৰত বৃদ্ধি হৈ আছে।
(ঘ) নাইট্ৰাছ অক্সাইডঃ সেউজ গৃহ গেছত ইয়াৰ অৰিহণা প্ৰায় ৬ শতাংশ। ইট্রপ স্মিয়াৰত তাপ ধৰি ৰখাৰ উপৰিও ষ্ট্রেট স্ফিয়াৰত ই অ’জন স্তৰক ক্ষয় কৰে। ই নাইলনৰ সামগ্ৰী, নাইট্ৰ’জেন যুক্ত ইঙ্কন আৰু জীৱ ভৰৰ দহন, মাটিৰ নাইট্ৰ’জেন জাতীয় সাৰ ভাঙি যোৱা, নাইট্রেটযুক্ত ভূ-জল, জীৱ-জন্তুৰ ভৰ দহন আদিৰ বাবে উৎপন্ন হয়। উপ’স্ফিয়াৰত ই প্ৰায় ১৪০-১৯০০ বছৰ ধৰি থাকে আৰু ই CO₂তকৈ ২৩০ গুণ বেছি তাপ ধৰি ৰাখিব পাৰে । বায়ুমণ্ডলত N₂O ৰ গাঢ়তা প্রায় ০.৩ ppm আৰু বছৰি প্ৰায় ০.২ শতাংশ হাৰত বৃদ্ধি হৈ আছে।
17. সেউজ গৃহ প্ৰভাৱৰ ফলাফলসমূহ আলোচনা কৰা ৷
উত্তৰঃ সেউজ গৃহ প্ৰভাৱে মাত্র গোলকীয় উত্তাপে বৃদ্ধি নকৰে, ইয়াৰ ফলত বিভিন্ন জলবায়ু আৰু প্ৰাকৃতিক প্ৰক্ৰিয়া প্রভাবিত হয়।
(ক) গোলকীয় উষ্ণতা বৃদ্ধিঃ এইটো অনুমান কৰা হৈছে যে ২০৫০ লৈকে পৃথিৱীৰ গড় উষ্ণতা ১.৫ ৰ পৰা ৫.৫°C উষ্ণতালৈ বৃদ্ধি পাব যদি সেউজ গৃহ গেছবোৰ বৰ্তমান হাৰতে বৃদ্ধি হৈ থাকে। যদি ই একেবাবে কম হাবতো বৃদ্ধি হয় তেতিয়াও পৃথিৱীখন যোৱা ১০,000 বছৰতকৈ বেছি উষ্ম হৈ পৰিব।
(খ) সাগৰ পৃষ্ঠৰ উচ্চতা বৃদ্ধিঃ গোলকীয় উষ্ণতাৰ বৃদ্ধি হোৱাৰ ফলত সাগৰ পৃষ্ঠ উচ্চতাও বৃদ্ধি হ’ব। উষ্ণতা বৃদ্ধিয়ে মেৰু অঞ্চলৰ বৰফ পৃষ্ঠক গলাব। ফলত ইয়াৰ পানীয়ে সাগৰৰ পানী বৃদ্ধি কৰি পৃষ্ঠৰ বৃদ্ধি কৰিব। বৰ্তমানৰ আৰ্হিত হিচাপ কৰি চালে দেখা যায় যে বায়ুমণ্ডলীয় গড় উষ্ণতা ৩০°C বৃদ্ধি হ’লে সাগৰ পৃষ্ঠ উচ্চতা ০.২-১.৫ মিটাৰ অহা ৫০-১০০ বছৰৰ ভিতৰত বৃদ্ধি পাব। সাগৰ পৃষ্ঠৰ এক মিটাৰ বৃদ্ধিয়ে ইয়াৰ উপকূল অঞ্চলত থকা চহৰ চানঘাই, চাৰিয়ে, বেংকক, ছিদনী, হামবার্গ, ভেনিচ আৰু কৃষিৰ উপযুক্ত মাটি যেনে– ইজিপ্তৰ ডেল্টা, বাংলাদেশ, ভাৰত, চীন আদি পানীৰ তলত ডুব যাব। বিশেষকৈ কৃষি ভূমি ডুব গ’লে কৃষিৰ উৎপাদনতো প্ৰভাৱ পৰিব। সাগৰ পৃষ্ঠৰ বৃদ্ধিয়ে জন জীৱনত ব্যাঘাত জন্মাব যেনে– সঘনাই ধুমুহা বা মাৰলি আদিৰ সৃষ্টি হ’ব। ভাৰতৰ লক্ষদ্বীপ সাগৰ পৃষ্ঠৰ পৰা মাত্ৰ ৪ মিটাৰ উচ্চতাত অৱস্থিত৷ গতিকে সাগৰ পৃষ্ঠৰ বৃদ্ধিয়ে ইয়াত বিশেষ প্ৰভাৱ পেলাব পাৰে মুম্বাইৰ দৰে ধুনীয়া চহৰবোৰে ডুব যোৱাৰ পৰা ৰক্ষা পাবলৈ মথাউৰিৰ নিৰ্মাণৰ বাবে বৃহৎ বিনিয়োগৰ প্ৰয়োজন হ’ব। আনহাতে পৃথিৱীৰ নদী ব-দ্বীপসমূহত যেনে– গংগা, নীল, মেকং, য়নটজ আৰু মিছিচিপি আদিত বাস কৰা বহু নিযুত মানুহৰ জীৱন প্ৰভাৱিত হ’ব।
(গ) মানুহৰ স্বাস্থ্যৰ ওপৰত প্ৰভাৱঃ গোলকীয় উত্তাপ বৃদ্ধিয়ে ভিন্ন অঞ্চলৰ বৰষুণৰ ধৰণৰ সলনি কৰিব। ফলত বিভিন্ন বাহকৰ দ্বাৰা হোৱা ৰোগ যেনে– মেলেৰিয়া, ফাইলেৰিয়া, ইলিফেনটাইটিছ আদি ৰোগৰ প্ৰাদুৰ্ভাৱ বৃদ্ধি কৰিব। নতুন নতুন ঠাই এই বাহকৰ দ্বাৰা হোৱা ৰোগসমূহৰ বংশ বৃদ্ধি সহায়ক হ’ব। উচ্চ উষ্ণতা আৰু জলবদ্ধতাই মহ, শামুক আৰু কিছুমান পতংগ বৃদ্ধিৰ অনুকূল পৰিৱেশ সৃষ্টি কৰিব। উচ্চ উষ্ণতা আৰু আৰ্দ্ৰতাই শ্বাসজনিত ৰোগ, চৰ্মৰোগ আদি বৃদ্ধিত অৰিহণা যোগায়।
(ঘ) কৃষিৰ ওপৰত প্ৰভাৱঃ কৃষিৰ ওপৰত গোলকীয় উত্তাপৰ প্ৰভাৱক লৈ বিভিন্ন মতামত আছে। পৃথিৱীৰ বিভিন্ন অঞ্চলৰ ভিন্ন শস্যবোৰৰ ওপৰত ধনাত্মক আৰু ঋণাত্মক কোনো এটা প্রভাৱ পৰাৰ সম্ভাৱনা আছে। ইয়াৰ ফলত ক্রান্তীয় আৰু উপক্রান্তীয় অঞ্চলত বেছি প্রভাব পৰিব কিয়নো এই অঞ্চলবোৰত ইতিমধ্যে গড় উষ্ণতা উচ্চ পর্যায়ত আছে। যদি ২°C উষ্ণতাও বৃদ্ধি হয়, তেতিয়াও ই অঞ্চলবোৰত ক্ষতিৰ হাৰ বেছি হ’ব। মাটিৰ সিক্ততাও কমিব আৰু বাষ্পীভৱন আৰু প্রস্বেদন বৃদ্ধি পাব। যাৰ ফলত ঘেঁহু আৰু মাকৈৰ উৎপাদন দৃষ্টিকটুভাৱে প্ৰভাৱিত হ’ব।
আৰ্দ্ৰতা আৰু উষ্ণতা বৃদ্ধিয়ে পতংগ বৃদ্ধি কৰিব, যাৰ ফলতবাহক জড়িত ৰোগৰ বৃদ্ধি হ’ব। পতংগবোৰে পৰিৱৰ্তনৰ লগত শস্যতকৈ বেছি ভালকৈ অভিযোজিত হ’ব। পৰিৱৰ্তিত পৰিৱেশৰ লগত খাপ খাবলৈ খৰাং প্ৰতিৰোধী, তাপ প্ৰতিৰোধী আৰু পতংগ প্ৰতিৰোধী শস্যৰ বিকাশ ঘটাব লাগিব।
18. অ’জন স্তৰৰ ক্ষয়ৰ প্ৰভাৱসমূহ লিখা।
উত্তৰঃ অজ’ন স্তৰৰ ক্ষয়ৰ প্ৰভাৱসমূহ হ’ল–
(ক) ষ্ট্ৰেট’স্ফিয়াৰৰ অজ’ন ক্ষয়ৰ ফলত UV বিকিৰণ বৃদ্ধি হৈ পৃথিৱীলৈ বিশেষভাৱে UV-B (290-320 mm) য়ে ঢুকি পাব। এই UV-B বিকিৰণে DNA ত আৰু সালোক সংশ্লেষণকাৰী ৰাসায়নিকবোৰৰ প্ৰভাৱ পেলায়। DNA ৰ কোনো পৰিৱৰ্তনে উৎপৰিৱৰ্তন ঘটায় আৰু কেনচাৰ সৃষ্টি কৰিব পাৰে। বিশেষকৈ চৰ্ম কেনচাৰ হ’ব পাৰে।
(খ) চকুৰ কৰ্ণিয়া আৰু লেনচৰ সহজে UV ৰশ্মিৰ শোষণে কেটেৰেক্ট ৰোগৰ ঘটনা বৃদ্ধি কৰিব পাৰে।
(গ) মেলানিন উৎপন্ন কৰা মানুহৰ বহিস্তকৰ কোষবোৰ UV ৰশ্মিৰ দ্বাৰা নষ্ট হয়। যাৰ ফলত মানুহৰ অসংক্রমানতা দুর্বল হৈ যায়। কিয়নো মেলানিন উৎপাদন কৰা কোষে অসংক্ৰমানতা তন্ত্ৰৰ বাবে জৰুৰী।
(ঘ) উদ্ভিদ প্লাৰকবোৰ UV ৰশ্মিৰ প্ৰতি সংবেদনশীল। গতিকে, অ’জন স্তৰ ক্ষতির উদ্ভিদ প্লাৱকৰ সংখ্যা কমাব। ফলস্বৰূপে, প্রাণী প্লাবক, মাছ, সাগৰীয় প্ৰাণী আদিৰ সংখ্যা হ্রাস কৰিব। দৰাচলতে সমগ্ৰ জলজ খাদ্য শৃংখলৰ ব্যাঘাত জন্মাৱ।
(ঙ) অ’জ’ন ক্ষয়ৰ ফলত UV ৰশ্মিৰ বৃদ্ধিয়ে ৰং, প্লাষ্টিক, পলিমাৰ আদিৰ বস্তুক নষ্ট কৰি অর্থনৈতিক ক্ষতি সাধন কৰিব।
19. এছিড বৰষুণৰ প্ৰভাৱ সম্পৰ্কে আলোচনা কৰা আৰু ইয়াৰ ৰোধৰ উপায় লিখা।
উত্তৰঃ Pᴴ ৰ মান ৫.১ কৈ কম হ’লে এছিড বৰষুণৰ ক্ষতিকাৰক প্ৰভাৱ বহুত বেছি হয়। জলজ তন্ত্ৰত Pᴴৰ মান ৫.৫ কৈ কম হ’লেও ইয়াৰ প্ৰভাৱ দৃশ্যমান হয়। জলজ তন্ত্ৰত Pᴴ মান ৫.৫ তকৈ কম হ’লেও ইয়াৰ প্ৰভাৱ দৃশ্যমান হয়। বিভিন্ন প্রভাৱবোৰ হ’ল–
(ক) অট্টালিকাৰ ক্ষয়ৰ কাৰণ হৈ পৰে। বিশেষকৈ মাৰ্বলৰ নিৰ্মাণত যেনে– তাজমহল, এছিড বৰষুণৰ ফলত কেলছিয়াম আৰু মেগনিয়াম ছালফেট ক্ষৰণ হয়।
(খ) শিলৰ শিলামূৰ্তি শিলালিপিবোৰৰ ক্ষতি কৰে। গ্ৰীচ আৰু ইটালিৰ অমূল্য শিল্পমূৰ্তিৰ আংশিক ক্ষতি হৈছে এছিড বৰষুণৰ বাবে।
(গ) এছিড বৰষুণে ধাতু আৰু গাড়ীবোৰৰ পৃষ্ঠৰ ক্ষতি কৰে।
(ঘ) জলাশয়বোৰৰ আম্লিকতা বৃদ্ধিৰ ফলত জলজ জীৱৰ ক্ষতি কৰে। বিশেষকৈ মৎসকূলৰ প্রজনন বাধাগ্রস্থ হয়।
(ঙ) এছিড বৰষুণৰ ফলত কাষৰীয়া শিলৰ পৰা ক্ষয় হৈ ধাতুবোৰ জলাশয় লৈ আহি জলাশয়ৰ প্ৰাণীবোৰৰ বাবে বিষক্ৰিয়াৰ কাৰণ হৈ পৰে।
(চ) এছিড বৰষুণৰ বাবে ছুইডেন, নৰৱে, কানাডা আদিৰ দেশৰ বহুতো হ্রদ মৎস্যবিহীন হৈ পৰিছে।
(ছ) গছৰ পাতবোৰ নষ্ট কৰি গছবোৰক দুৰ্বল কৰে।
(জ) মাটিৰ Pᴴ সলনি কৰি মাটিৰ গুণাগুণ নষ্ট কৰে ফলত শস্যৰ উৎপাদনত প্ৰভাৱ পৰে।
(ঝ) বহুতো পতংগ, ভেঁকুৰ আদি পৰজীৱী জীৱ এছিডৰ প্ৰতি সহিষ্ণু। ফলত ইহঁতে শস্য, গাছ-গছনি, জীৱ-জন্তু আৰু মানুহক আক্ৰমণ কৰি ৰোগৰ সৃষ্টি কৰে।
(ঞ) জলজ প্রাণীৰ প্ৰজনন বাধাগ্ৰস্ত হয় আৰু মৃত্যুৰ কাৰণ হৈ পৰে।
এছিড বৰষুণ ৰোধৰ উপায়সমূহ হ’ল–
(ক) প্রদূষণ নিয়ন্ত্রণ সঁজুলি ব্যৱহাৰ কৰি শক্তি প্রকল্প আৰু উদ্যোগৰ পৰা নিৰ্গত SO₂ আৰু NO₂ক হ্ৰাস কৰিব লাগে।
(খ) এছিড বৰষুণৰ প্ৰভাৱক দূৰ কৰিবলৈ মাটিত আৰু পুখুৰীবোৰত চূণশিল ব্যৱহাৰ কৰিব লাগে।
(গ) খোৱা পানীৰ নলীকাবোৰত ভিতৰফালে পলিমাৰৰ এটা সুৰক্ষাকাৰী তৰপ দিব লাগে।
20. বহনক্ষম উন্নয়নৰ ক্ষেত্ৰত বিশ্বব্যাপী মধ্যবর্তিতা বা হস্তক্ষেপ সম্পর্কে আলোচনা কৰা।
উত্তৰঃ বহনক্ষম উন্নয়নৰ লক্ষ্যত উপনীত হোৱাৰ ক্ষেত্ৰত এক ব্যাপক কৌশলৰ আৱশ্যক। এই ক্ষেত্ৰত নীতিসমূহ অধিক বজাৰ অভিমুখী, অধিক একত্ৰিত আৰু উন্নতশীল ৰাষ্ট্ৰৰ ক্ষেত্ৰত সামগ্রিক হোৱা উচিত। এই ক্ষেত্রত বিশ্ববাসীয়ে ল’ব লগা নীতিগত ব্যৱস্থাসমূহ হ’ল–
(ক) বহনক্ষম উন্নয়নৰ বাবে বজাৰ সৃষ্টিঃ
(1) বাহ্যিকতা আৰু বজাৰ বিফলতাসমূহৰ হিচাপ পৰিবেশৰ লগত জড়িত কৰ আৰু বজাৰযোগ্য অনুজ্ঞাপত্ৰৰ ব্যৱহাৰৰ জৰিয়তে ৰখা উচিত।
(2) নীতিসমূহৰ ব্যৰ্থতা পৰিৱেশ অনিষ্টকাৰী সহায়ক প্ৰপ্ৰেমৰ সংস্কাৰৰ জৰিয়তে কৰা উচিত।
(3) আন পৰিমাপকসমূহৰ কাৰ্যকাৰিতা উন্নয়ন কৰিব লাগে।
(খ) সিদ্ধান্ত গ্রহণক অধিক শক্তিশালী কৰাঃ
(1) সকলো স্তৰৰ চৰকাৰৰ নীতি গ্ৰহণৰ ক্ষমতাক একত্ৰিত কৰি উন্নয়ন সাধন কৰা।
(2) বহনক্ষমতাৰ ক্ষেত্ৰত উপযুক্ত বিজ্ঞানসন্মত সিদ্ধান্ত গ্ৰহণ কৰা।
(3) আন্তর্জাতিক সহযোগিতাৰ জৰিয়তে এক উমৈহতীয়া পদক্ষেপ গ্ৰহণ কৰি অৰ্থনৈতিক, পৰিৱেশিক আৰু সামাজিক নীতিৰ পাৰস্পৰিক সহায় উন্নয়ন কৰা।
(4) বহনক্ষম উন্নয়নৰ নীতিৰ লক্ষ্যসমূহ স্পষ্টকৈ নিৰ্ধাৰণ কৰা আৰু ইয়াৰ এক সময়সূচী প্রস্তুত কৰি সময়ে সময়ে পুনৰীক্ষণ কৰা।
(5) স্বচ্ছতা উন্নয়ন কৰা আৰু সকলো স্তৰৰ চৰকাৰৰ জনসাধাৰণৰ অংশগ্রহণ নিশ্চিত কৰা।
(গ) বিজ্ঞান আৰু প্ৰযুক্তিবিদ্যাৰ সমন্বয়ঃ
(1) বহনযোগ্য উন্নয়নৰ লক্ষ্যসমূহক সহায় কৰা প্ৰযুক্তিবিদ্যা আৰু নতুনত্বক স্থায়ী উদগনি প্ৰদান কৰা, বজাৰ নিৰ্ভৰশীল পদক্ষেপসমূহৰ ব্যাপক ব্যৱহাৰ।
(2) দীর্ঘকালীন গৱেষণাসমূহত পুঁজি আৰু প্ৰয়াস আদিৰ সহায় কৰা।
(3) ব্যক্তিগত খণ্ডক উন্নয়ন আৰু নতুন প্রযুক্তি গ্ৰহণৰ বাবে সহযোগিতা আগবঢ়োৱা।
(ঘ) জলবায়ু পৰিৱৰ্তনত সঁহাৰিঃ
(1) জলবায়ু পৰিৱৰ্তনৰ অভিযোজনৰ বাবে ব্যাপক পদক্ষেপ গ্রহণ।
(2) জলবায়ু পৰিৱৰ্তন, ইয়াৰ প্ৰভাৱ, ব্যয় আদিৰ সজাগতা সৃষ্টি কৰা।
21.পলিউচন হেভেন হাইপোথেচিটো (Pollution Heaven Hypothesis) ব্যাখ্যা কৰা।
উত্তৰঃ Pollution Heaven Hypothesis ৰ মতে যেতিয়া উদ্যোগিক দেশ এখনে বহিঃৰাষ্ট্ৰত উদ্যোগ স্থাপন কৰিব বিচাৰে, তেওঁলোকে কম খৰচী শ্রমিক বা সম্পদ ব্যৱহাৰ কৰিব বিচাৰে।তদুপৰি, এই কাৰ্য পৰিৱেশৰ বাবে বেয়া প্ৰভাৱৰ সৃষ্টি কৰে।
উন্নয়নশীল দেশসমূহে সস্তীয়া শ্ৰমিক আৰু সম্পদৰ ব্যৱহাৰৰ জৰিয়তে পৰিৱেশ প্ৰদূষণৰ সৃষ্টি কৰে। পৰিৱেশীয় নীতি-নিয়মসমূহৰ ক্ষেত্ৰতো সঁহাৰি দিয়া দেখা নাযায়। এই নীতি নিয়মসমূহৰ ব্যৱহাৰ কৰা দেখা নাযায়। ইয়াৰ বিপৰীতে যিবোৰ দেশত কঠোৰ পৰিৱেশৰ নীতি-নিয়ম আছে, সেইবোৰ সাধাৰণতে খৰচী হয়। অর্থাৎ এনে দেশত নতুন উদ্যোগ স্থাপনৰ ব্যয় অধিক হয়। গতিকে যিবোৰ কোম্পানীয়ে বহিঃদেশত নিজৰ উদ্যোগ স্থাপন কৰিব বিচাৰে, তেওঁলোকে সাধাৰণতে নিম্ন পৰিৱেশীয় স্থান বাছনি কৰে।
এই তত্ত্বটোৰ লগত জড়িত তিনিটা মাপ হ’ল—
(ক) প্ৰদূষণ নিয়ন্ত্ৰণ ব্যয়ৰ প্ৰভাৱ ইয়াৰ লাভাংশত থাকে, য’ত তেওঁলোকে বিনিয়োগ সিদ্ধান্ত আৰু বাণিজ্য প্রভাৱত প্রভাৱ কাৰ্যকৰী কৰে।
(খ) প্ৰদূষণ নিয়ন্ত্রণ ব্যয় বাণিজ্য আৰু বিনিয়োগৰ প্ৰভাৱ পৰিমাপ কৰাৰ বাবে যথেষ্ট গুৰুত্বপূর্ণ।
(গ) দেশসমূহে তেওঁলোকৰ পৰিৱেশৰ স্তৰ সামাজিকভাৱে দক্ষ স্তৰতকৈ নিম্ন ৰাখে যাতে বিনিয়োগক আকৰ্ষণ কৰিব পাৰে নাইবা ৰপ্তানি বৃদ্ধি কৰিব পাৰে ৷
y₁ = aRᵢ + xᵢβᵢt +εᵢ
উপৰোক্ত সমীকৰণটোত
y হৈছে অৰ্থনৈতিক কার্যকলাপ।
R হৈছে নিয়ন্ত্ৰণকাৰী কঠোৰতা।
x হৈছে আন বৈশিষ্ট্যসমূহৰ সমষ্টি যি Y ক প্রভাবিত কৰে।
ε হৈছে ভুল পদ।
তাত্ত্বিকভাবে, R ৰ মান পৰিৱৰ্তন কৰি, বিশ্লেষকসকলে অর্থনৈতিক কার্যকলাপত প্রত্যাশিত প্ৰভাৱ গণনা কৰিবলৈ সক্ষম হয়। Pollution heaven hypothesis অনুসৰি এই সমীকৰণটোৱে দেখুৱায়া যে পৰিবেশীয় নীতিসমূহ আৰু অৰ্থনৈতিক কার্যকলাপ ঋণাত্মকভাৱে সহ-সম্বন্ধিত কিয়নো নীতিসমূহে মুখ্য উপাদানসমূহৰ ব্যয় বৃদ্ধি কৰে।
পৰিৱেশীয় কুজনেট ৰেখাৰ সৈতে ইয়াৰ সম্পৰ্কঃ
পৰিৱেশ কুজনেট ৰেখা হৈছে ধাৰণাগত আৰ্হি যিয়ে পৰামৰ্শ দিয়ে যে এখন দেশৰ উন্নয়ন বৃদ্ধিৰ লগে লগে প্ৰদূষণ বৃদ্ধি হয় আৰু উদ্যোগীকৰণ ইয়াৰ সৰ্বোচ্চ বিন্দুলৈকে হৈ থাকে। কিন্তু তাৰ পিছত প্ৰদূষণ ৰোধ কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰে, যাৰ ফলত উন্নয়ন বৃদ্ধি হ’লেও প্ৰদূষণ বৃদ্ধি নহয়।
ছাৰ পৰিয়াল পৰিকল্পনা আচনিৰ প্ৰভাৱৰ ওপৰত অলপ দিব পাৰিব নিকি