আমাৰ স্বাস্থ্যৰ মানদণ্ড উন্নতিৰ বাবে বনৌষধি ভেষজ, ঔষধি জাতীয় শাক, পাচলি, উদ্ভিদ আৰু ফল- মূল সমূহে বিশেষ ভূমিকা পালন কৰি আহিছে। পুৰণি কালৰ পৰাই এই সমূহক ৰোগ নিৰাময়ৰ ক্ষেত্ৰত বিশেষভাৱে ব্যৱহাৰ কৰি অহা হৈছে। এই ঔষধি গুণেৰে সমৃদ্ধ উদ্ভিদ আৰু পাচলি সমূহ আয়ুৰ্বেদিক চিকিৎসাতো বিশেষভাৱে ব্যৱহাৰ কৰা হয়। এনে এবিধ ভাৰতৰ লগতে অসমতো পোৱা ঔষধি গুণেৰে পৰিপুষ্ট পাচলি হৈছে পটল। এই প্ৰবন্ধটিত পটলৰ উপকাৰিতাৰ Health Benefits of Pointed gourd বিষয়ে এক সাম্যক তথ্য বৰ্ণনা কৰা হৈছে।
Read Also: Health Benefits of Snake gourd | ধুন্দুলিৰ উপকাৰিতা
পটল কি? | What is a Pointed gourd?
পটল হৈছে ভাৰতৰ পোৱা এবিধ উৎকৃষ্ট পুষ্টিকৰ পাচলি যাৰ বহুতো স্বাস্থ্য উপকাৰিতা আছে। পটল Cucurbitaceae পৰিয়ালৰ অন্তৰ্ভুক্ত উদ্ভিদ। ইয়াৰ খেতি বেছিভাগ ভাৰতৰ পূব আৰু উত্তৰ অংশ আৰু ভাৰত-মালায়ান অঞ্চলৰ আন কিছু অংশত কৰা হয়। পৰম্পৰাগত ভাৱে আয়ুৰ্বেদত ইয়াৰ মূত্ৰনাশক, ৰেচক আৰু এণ্টিআলচাৰ গুণাগুণৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়। পটল কেইবাটাও স্বাস্থ্য উপকাৰিতা আছে। ইয়াত ভিটামিন এ, ভিটামিন বি1, ভিটামিন বি2, আৰু ভিটামিন চি আদিৰ দৰে ভিটামিন সমৃদ্ধ। পটলত কম থাকে আৰু লগতে শৰীৰত কলেষ্টেৰলৰ স্তৰ বজাই ৰাখে।
উদ্ভিদ বিৱৰণ | Plant description
পটল উদ্ভিদ হৈছে এক চিৰস্থায়ী, দ্ৰাক্ষালতা হিচাপে বৃদ্ধি হয় আৰু ৫-৬ মিটাৰ লৈকে ওখ হয়। ই গৰমৰ পৰা মজলীয়া উষ্ণ আৰু আৰ্দ্ৰ জলবায়ুৰ তলত ভালদৰে বিকশিত হয়। দ্ৰাক্ষালতাবোৰ ডাঠ সেউজীয়া কৰ্ডেট সৰল পাতবোৰ ৭-১০ চেমি দীঘল, ৪-৮ চেমি বহল। ফুলবোৰ বগা ৰঙৰ আৰু নলীকাৰ ৰূপ। ফল হৈছে গ্লোবোজ, আয়তাকাৰ, আৰু মসৃণ, ২ৰ পৰা ৬ ইঞ্চি (৫ৰ পৰা ১৫ চেমি) দীঘল। পটল ৬-৭ মিমি দীঘল, ৫-৬ মিমি বহল উপ গ্লোবোজ বীজ থাকে। ফলটো ফেব্ৰুৱাৰীৰ পৰা ছেপ্টেম্বৰলৈ উপলব্ধ।
১০০ গ্ৰাম পটলৰ পুষ্টিৰ মূল্য | Nutritional value of per 100g Pointed gourd
- Calories: 20 kcal
- Protein: 2 grams
- Fat: 0.3 grams
- Fiber: 3 grams
- Carbohydrates: 4.2 grams
- Calcium: 30 mg
- Iron: 1.7 mg
- Magnesium: 9 mg
- Potassium: 83 mg
- Vitamin A: 255 IU
- Vitamin C: 29 mg
- Water: 92%
ভিন্ন ভাষিক নাম | Different linguistics name of Pointed gourd
- ইংৰাজী ভাষাত : Gherkins / Ivy Gourd / Pointed Gourd / Little Gourd / Gentlemen’S Toe
- তামিল ভাষাত: Kovakkai / Kaavai / Kovarai
- মালায়ালম ভাষাত : Kovakka / Kovel
- তেলুগু ভাষাত: Dondakaya / Kaki-Londa
- কান্নাড়া ভাষাত: Tondakaye / Kaage Dondae
- হিন্দী ভাষাত : Koondru / Parwal / Bhimba
- বাংলা ভাষাত : Potol / Kundri / Telakucha
- মাৰাঠী ভাষাত : Thendlee / Thondale
- উৰিয়া ভাষাত : Potala / Chhachindra / Kunduri / Kainchi Kakudi
- পাঞ্জাৱী ভাষাত: Ghol
- তুলু: Manoli
পটলৰ জীৱবৈজ্ঞানিক শ্ৰেণীবিভাজন | Scientific classification of Pointed gourd
- Kingdom: Plantae
- Clade: Tracheophytes
- Clade: Angiosperms
- Clade: Eudicots
- Clade: Rosids
- Order: Cucurbitales
- Family:Cucurbitaceae
- Genus: Trichosanthes
- Species: T. Dioica
- Scientific name: Trichosanthes dioica
পটলৰ উপকাৰিতা | Health Benefits and uses of Pointed gourd
১. হজম উন্নত কৰে (Improves digestion)
পটল হৈছে এক পাচলি য’ত উচ্চ পৰিমাণৰ আঁহ থাকে, যি পাচন স্বাস্থ্য উন্নত কৰে। পটলে যকৃতৰ কিছুমান ৰোগ আৰু পাচন তন্ত্ৰৰ সৈতে সম্পৰ্কিত সমস্যাৰ চিকিৎসা কৰাত সহায় কৰে। যদি আপোনাৰ পাচন তন্ত্ৰই খাদ্য সঠিক ভাৱে হজম কৰিবলৈ সক্ষম হয়, ই স্পষ্ট হৈ থাকিব আৰু তাৰ ফলত আপোনাৰ সামগ্ৰিক স্বাস্থ্য উন্নত হ’ব।
২. কোষ্ঠকাঠিন্যৰ সমস্যাৰ চিকিৎসা কৰে (Treat constipation)
পানী কম খোৱাৰ ফলত বা লোৰ দৰে খনিজ পদাৰ্থ ৰ খাবলৈ বেছি কৈ গ্ৰহণ কৰাৰ ফলত কোষ্ঠকাঠিন্য হ’ব পাৰে। পটলৰ বীজবোৰে শৌচৰ পথ সহজ কৰাত বাধা দিয়ে আৰু এইকাৰণে কোষ্ঠকাঠিন্যত ভুগি থকা লোকসকলৰ বাবে এই শাক-পাচলিৰ পৰামৰ্শ দিয়া হয়।
৩. ৰক্ত শৰ্কৰা নিয়ন্ত্ৰণ কৰে (lower blood cholesterol levels)
যদি আপুনি পটলৰ ব্যঞ্জন এটা প্ৰস্তুত কৰি আছে আপুনি বীজবোৰ পেলাই দিব নালাগে কিয়নো সেইবোৰে ৰক্ত শৰ্কৰাৰ স্তৰ নিয়ন্ত্ৰণ কৰাত সহায় কৰে। ডায়েবেটিচ হৈছে এক জীৱনশৈলীৰ ৰোগ আৰু বংশগত কাৰকৰ বাবেও হ’ব পাৰে। অৱশ্যে, আপুনি আপোনাৰ আহাৰত ভাল পৰিমাণত পটল অন্তৰ্ভূক্ত কৰি ৰক্ত শৰ্কৰাৰ স্তৰ নিয়ন্ত্ৰণ কৰিব পাৰে।
৪. ওজন হ্ৰাস কৰে (Helps in weight loss)
বহিৰাগত জীৱনশৈলী আৰু জাংক ফুডৰ ওপৰত নিৰ্ভৰশীলতাৰ বাবে মেদবহুলতা সমগ্ৰ বিশ্বতে এক ডাঙৰ সমস্যা হৈ পৰিছে য’ত যথেষ্ট চৰ্বি আছে। অৱশ্যে, মেদবহুলতাক সহজভাৱে ল’ব নালাগে কিয়নো ইয়াৰ ফলত হৃদৰোগ, উচ্চ ৰক্তচাপ আদিৰ দৰে গুৰুতৰ ৰোগ হ’ব পাৰে।
ওপৰত উল্লেখ কৰা অনুসৰি জোঙা গাৰ্ড হৈছে কম কেলৰি যুক্ত খাদ্য আৰু ইয়াত আঁহ অধিক থাকে। ইয়াৰ অৰ্থ হৈছে যে ই আপোনাক অত্যাধিক কেলৰি গ্ৰহণ নকৰাকৈ ভৰ্তি অনুভৱ কৰায়। এইকাৰণেই যিসকলে ওজন হ্ৰাস কৰিবলৈ চেষ্টা কৰি আছে তেওঁলোকে যিমান পাৰে এই পাচলি খাব লাগে।
৫. তেজ পৰিশোধক হিচাপে কাম কৰে (Act as blood purifier)
আয়ুৰ্বেদৰ মতে পটলে তেজ বিশুদ্ধ কৰে, য’ত কোৱা হৈছে যে দেহৰ কফ নিয়ন্ত্ৰণ কৰাত পটলঅতি ভাল। সেয়েহে, যিসকল লোক শৰীৰত কফৰ ভাৰসাম্যহীনতাত ভুগি আছে, তেওঁলোকে পটল খাই উপকৃত হ’ব পাৰে। শৰীৰক বহুতো গুৰুতৰ ৰোগৰ পৰা মুক্ত ৰাখিবলৈ তেজ বিশুদ্ধ কৰাটো গুৰুত্বপূৰ্ণ।
৬. তেজৰ কলেষ্টেৰলৰ স্তৰ হ্ৰাস কৰে (lower blood cholesterol levels)
পটলৰ বীজ ৰক্ত শৰ্কৰাৰ স্তৰ নিয়ন্ত্ৰণ কৰাত কাৰ্যকৰী। একে সময়তে তেওঁলোকে কলেষ্টেৰলৰ স্তৰ নিয়ন্ত্ৰণ কৰাতো ভাল। পটলে বেয়া কলেষ্টেৰল LDL স্তৰ হ্ৰাস কৰে আৰু ভাল কলেষ্টেৰল HDL স্তৰ বৃদ্ধি কৰে।
৭. ফ্লুৰ চিকিৎসা কৰে (Treats flu)
চৰ্দি আৰু ফ্লু হৈছে সাধাৰণ ৰোগ আৰু যদিও সেইবোৰ সাধাৰণতে গুৰুতৰ নহয়, আপোনাক দুখী আৰু অস্বস্তিকৰ অনুভৱ কৰাব পাৰে। আয়ুৰ্বেদৰ মতে, পটলৰ আপোনাৰ ৰোগ প্ৰতিৰোধ ক্ষমতা বৃদ্ধি কৰাৰ আৰু চৰ্দি আৰু ফ্লু সৃষ্টি কৰা ভাইৰেল সংক্ৰমণৰ প্ৰতি আপোনাক কম সংবেদনশীল কৰাৰ ক্ষমতা আছে। এই কাৰ্যটো পটল পাচলিত উচ্চ পৰিমাণৰ ভিটামিন চি থকাৰ বাবে হয়। ফ্লু, তীব্ৰ জ্বৰ আৰু ডিঙিৰ জ্বলা-পোৰাৰ চিকিৎসাৰ বাবে ইয়াক ঔষধ হিচাপেও ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰি।
৮. বয়স বৃদ্ধিৰ লক্ষণ হ্ৰাস কৰে (Reduces the signs of ageing)
পটলত এণ্টিঅক্সিডেণ্ট, ভিটামিন এ আৰু চি সমৃদ্ধ আৰু সেয়েহে ছালত বয়স বৃদ্ধিৰ লক্ষণ হ্ৰাস কৰাত সহায় কৰে। অৱশ্যে, ইয়াৰ লাভালাভ কেৱল ছালতে সীমাবদ্ধ নহয়, কিন্তু ই শৰীৰৰ সকলো অঙ্গৰ অকাল বয়স বৃদ্ধি প্ৰতিহত কৰে।
৯. জণ্ডিচৰ চিকিৎসাত সহায় কৰে (Helps in treating jaundice)
পটল যকৃতৰ বাবে ভাল আৰু সেয়েহে জণ্ডিচৰ চিকিৎসাত সহায় কৰে যি হৈছে যকৃতক প্ৰভাৱিত কৰা এক ৰোগ। একে সময়তে ই যকৃতৰ সামগ্ৰিক কাৰ্যক্ষমতাও উন্নত কৰে। ইয়াৰ ফলত হজম উন্নত হয় কিয়নো যকৃতে পাচন তন্ত্ৰত এক গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰে।
১০. সুৰাপানৰ চিকিৎসাৰ বাবে (For treating alcoholism)
প্ৰাচীন ভাৰতীয় পাঠ অনুসৰি চৰকা সংহিতা ইয়াক সুৰাপানৰ চিকিৎসাতো ব্যৱহাৰ কৰা হয়। কেৱল ফলেই নহয়, পটল উদ্ভিদৰ পাতবোৰো এই উদ্দেশ্যৰ বাবে উপযোগী।
১১. বেক্টেৰিয়া – ৰোধী গুণাগুণ আছে (Antibacterial properties)
পটলৰ লগতে ইয়াৰ পাত আৰু বীজবোৰ বেক্টেৰিয়া-ৰোধী কাৰক হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হয়। এই কাৰণেই উদ্ভিদৰ বিভিন্ন অংশ বিভিন্ন প্ৰকাৰৰ বেক্টেৰিয়াৰ সংক্ৰমণৰ চিকিৎসাত ব্যৱহাৰ কৰা হয়।
১২. Anorexia চিকিৎসাৰ বাবে (For treating anorexia)
এনোৰেক্সিয়া হৈছে এক মনো – শাৰীৰিক ৰোগ আৰু আধুনিক গৱেষণাই প্ৰমাণ কৰিছে যে এনোৰেক্সিয়াৰ চিকিৎসাত পটল উৎকৃষ্ট।
ব্যৱহাৰ | Uses
পটলৰ পাত, শিপা আৰু ফল ঔষধ তৈয়াৰ কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হয়। ভাৰতৰ উৎকৃষ্ট পাচলি হিচাপে পটলৰ ভিন্ন ধৰণৰ ব্যঞ্জন তৈয়াৰ কৰি ব্যৱহাৰ কৰা হয় আৰু অন্য পাচলি সৈতে যোগ কৰি ব্যঞ্জন তৈয়াৰ কৰি ব্যৱহাৰ কৰা হয়। কিছু অঞ্চলত মিঠাই তৈয়াৰ কৰিবলৈ পটল ব্যৱহাৰ কৰা হয়। ৰোগ নিৰাময়ৰ ক্ষেত্ৰত পটলৰ দ্বাৰা তৈয়াৰী ব্যঞ্জনসমূহ ব্যৱহাৰ কৰাহয়।
পাৰ্শ্বক্ৰিয়া | Side effects
মুখেৰে গ্ৰহণ কৰিলে পটলৰ পাত সম্ভৱতঃ বেছিভাগ লোকৰ বাবে সুৰক্ষিত যেতিয়া ৬ সপ্তাহলৈকে মুখেৰে লোৱা হয়। পাৰ্শ্বক্ৰিয়া বোৰ মৃদু আৰু ইয়াত অন্তৰ্ভুক্ত থাকিব পাৰে মুৰৰ বিষ, ওকালি অহা, বা মূৰ ঘূৰোৱা। অত্যাধিক মাত্ৰাত পটল ব্যৱহাৰ কৰাৰ ফলত দেখা দিয়া কিছুমান পাৰ্শ্বক্ৰিয়া সমূহ হৈছে –
- অত্যাধিক পটল খোৱাৰ ফলত পেটৰ বিকাৰ হ’ব পাৰে।
- যি সকলৰ Low sugar ৰ সমস্যা আছে, তেওঁলোকৰ বাবে পটল খোৱা ক্ষতিকাৰক হ’ব পাৰে। ইয়াৰ এণ্টিহাইপাৰগ্লাইচেমিক সম্পত্তিয়ে তেজত থকা চেনীৰ স্তৰ হ্ৰাস কৰিব পাৰে।
- বহুলোকৰ সংবেদনশীল ছাল থাকে, তেওঁলোকৰ পটলৰ প্ৰতি এলাৰ্জিক প্ৰতিক্ৰিয়া হোৱাৰ সম্ভাৱনা থাকিব পাৰে।
সেয়হে পটলৰ উপকাৰিতা Health Benefits of Pointed gourd আৰু অপকাৰীতা সমূহলৈ লক্ষ্য ৰাখি ইয়াক নিয়মীয়াকৈ সঠিক পৰিমাণত ব্যৱহাৰ কৰা উচিত কিয়নো যিকোনো সামগ্ৰীৰে অত্যাধিক ব্যৱহাৰে আমাৰ স্বাস্থ্যৰ ক্ষতি কৰিব পাৰে। ৰোগ নিৰাময়ত ঔষধী ক্ষেত্ৰত পটল ব্যৱহাৰ কৰাৰ আগত চিকিৎসকৰ পৰামৰ্শ লোৱা উচিত।
সামৰণী | Conclusion
উক্ত প্ৰৱন্ধটিৰ দ্বাৰা আপোনালোকে নিশ্চয় পটলৰ উপকাৰিতাৰ Health Benefits of Pointed gourd সম্বন্ধে এক সাম্যক পৰিচয় পালে।পটলৰ উপকাৰিতা Health Benefits of Pointed gourd , ব্যৱহাৰ, উপাদান, ভিন্ন ভাষিক নাম, অপকাৰীতা তথা অনান্য গুণাগুণৰ বিষয়ে জানিবলৈ পালে। আশা কৰোঁ উক্ত প্ৰৱন্ধটিত উল্লেখ থকা তথ্য সমূহে আপোনালোকক বিভিন্ন ধৰণৰ সমস্যাত ভিন্ন ধৰণে উপকৃত কৰিব। ধন্যবাদ।
Read Also: Health Benefits of Cabbage | বন্ধাকবিৰ উপকাৰিতা
My self Mahezubin Saikia. Working in Dev Library as a Content Writer. A website that provides all SCERT, NCERT 3 to 12, and BA, B.com, B.Sc, and Computer Science with Post Graduate Notes & Suggestions, Novel, eBooks, Health, Finance, Biography, Quotes, Study Materials, and more.
