প্ৰাচীন কালৰে পৰা ভাৰতবৰ্ষ তথা বিশ্বৰ প্ৰায়বোৰ দেশত ৰোগ নিৰাময়ৰ ক্ষেত্ৰত ভিন্নধৰণৰ ঔষধিভেষজ, ঔষধি উদ্ভিদৰ ব্যৱহাৰ কৰি অহা হৈছে। এইসমূহ ঔষধি ভেষজ আৰু উদ্ভিদৰ লগতে ভিন্ন ধৰণৰ ঔষধিমছলা আৰু মছলাজাতীয় উদ্ভিদ সমূহকো পৰম্পৰাগত ভাৱে অতীজৰে পৰা ৰোগ নিৰাময়ৰ ক্ষেত্ৰত ব্যৱহাৰ কৰি অহা হৈছে। এনে এবিধ উৎকৃষ্ট ঔষধি গুণেৰে পৰিপুষ্ট মছলা হৈছে জায়ফল। এই উক্ত প্ৰৱন্ধটিত জায়ফলৰ উপকাৰিতাৰ Health Benefits of Nutmeg বিষয়ে এক সাম্যক আলোচনা কৰা হৈছে।
Read Also: Health Benefits of Tea Tree Oil | চাহ গছৰ তেলৰ লাভালাভ
জায়ফল কি?| What is Nutmeg?
জায়ফল হৈছে Myristica fragruns উদ্ভিদৰ বীজ যাক মছলা হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হয়। জায়ফল হৈছে এক উৎকৃষ্ট মছলা। জায়ফলক ইংৰাজীত Nutmeg আৰু হিন্দীত Jaiphal বুলি কোৱা হয়। Myristica fragruns ইণ্ডোনেছিয়াৰ বান্দাদ্বীপপুঞ্জৰ স্থানীয়। গছজোপা এতিয়া মালয়েছিয়া আৰু কেৰিবিয়ানৰ দৰে আন কেইবাটাও ক্ৰান্তীয় অঞ্চলত খেতি কৰা হয়। ভাৰতৰ দক্ষিণ ৰাজ্য কেৰালা, তামিলনাডু আৰু কৰ্ণাটকৰ কিছুমান অঞ্চলত জায়ফলৰ খেতি কৰা হয়। ইণ্ডোনেছিয়া আৰু ভাৰতৰ উপৰিও চীন, মালয়েছিয়া, টাইৱান, কেৰিবিয়ানদ্বীপপুঞ্জ, শ্ৰীলংকা আৰু দক্ষিণ আমেৰিকা অন্তৰ্ভূক্ত হৈ থকা বহুতো ক্ৰান্তীয় অঞ্চলত জায়ফলৰ খেতি কৰা হয়। বিশ্বত উৎপাদিত সামগ্ৰিক জায়ফলৰ প্ৰায় তিনি –চতুৰ্থাংশ ইণ্ডোনেছিয়াৰ পৰা আহে যি ইয়াক বিশ্বৰ সৰ্ববৃহৎ জায়ফল উৎপাদক কৰি তোলে।
জায়ফল হৈছে এক জনপ্ৰিয় মছলা য’ত প্ৰচুৰ স্বাস্থ্য উপকাৰিতা আছে। জায়ফলৰ উপকাৰিতা সমূহ সৈছে বিষ উপশম কৰা, শৰীৰক বিষমুক্ত কৰা, ছালৰ স্বাস্থ্য উন্নতকৰা, মুখৰ স্থিতি হ্ৰাস কৰা, অনিদ্ৰা পৰীক্ষা কৰা, ৰোগ প্ৰতিৰোধ কৰা আৰু লিউকেমিয়া প্ৰতিৰোধ কৰা।
উদ্ভিদৰ বিৱৰণ | Plant description
জায়ফল (Nutmeg/ Myristica fragruns) ক্ৰান্তীয় চিৰসেউজ গছ। জায়ফলগছ প্ৰায় ২০মিটাৰ (৬১ফুট) উচ্চতাৰ ওখ হ’ব পাৰে। পাতবোৰ বৈকল্পিক আৰু গাঢ় সেউজীয়া বৰণৰ, ৫-১৫ছেণ্টিমিটাৰ দীঘল ২-৭ ছেণ্টিমিটাৰ বহল। ফুলবোৰ শেঁতা হালধীয়া আৰু কিছু পৰিমাণে মমযুক্ত আৰু মাংসল। ষ্টেমিনেট ফুলবোৰ একৰ পৰা দহটা গোটত হয়।
প্ৰতিটো ৫-৭ মিলিমিটাৰ দীঘল, কাৰ্পেলেট ফুলবোৰ সৰু গোটত থাকে।একৰ পৰা তিনিটা আশ্ৰ কিছু ১০মিলিমিটাৰ (০.৪) ইঞ্চি লৈকে দীঘল। ফলটো এক পেণ্ডুলাছড্ৰুপ, Apricot ফলৰ দৰে দেখাত একে। ফলটো যেতিয়া সম্পূৰ্ণৰূপে পৰিপক্ক হয় ই দুটা ভাগত বিভক্ত হয়। ফলৰ মণ্ড স্থানীয়ভাৱে খোৱা হয়। ফলবোৰ ৰ’দত শুকুৱাই আৰু শুকাই টান হৈ পৰিলে ফলবোৰ ভাঙি শুকান জায়ফল উলিওৱা হয়। শুকান জায়ফলবোৰ ধূসৰ মুগা ডিম্বাকৃতিৰ। জায়ফলৰ এক বিশেষ তীক্ষ্ণ সুবাস আৰু গৰম সামান্য মিঠা সোৱাদ থাকে।
জায়ফলৰ ভিন্ন ভাষিকনামসমূহ হৈছে | Different linguistic name of Nutmeg
- ইংৰাজী ভাষাত : Nutmeg
- হিন্দীভাষাত : Jaiphal
- তামিল ভাষাত : Jaadhiki
- মালায়ালম : Jathikka
- তেলুগু ভাষাত : Jaikkay, Jajikayi
- কান্নাড়াভাষাত : Jaika, Jajikai,Jeerake
- গুজৰাটীভাষাত : Jayiphal
- মাৰাঠী ভাষাত : Jayphal
- উৰিয়া ভাষাত : Jaiphala
- পাঞ্জাৱী ভাষাত : Jaipha
- কাশ্মিৰীভাষাত : Zaaphal
১০০ গ্ৰাম জায়ফলৰ পুষ্টিৰ মূল্য | Nutritional fact per 100 gram Nutmeg
- Calories : 525
- Total fat : 36 gram
- Sodium : 16 milligram
- Potassium : 350 milligram
- Total carbohydrate : 49 gram
- Protein : 6 gram
Vitamins
- Vitamin A : 2%
- Calcium : o.18
- Vitamin C : 5%
- Iron : 16%
- Vitamin B6 : 10%
- Magnesium : 45%
জায়ফলৰ জীৱ বৈজ্ঞানিক শ্ৰেণীবিভাজন | Scientific classification of Nutmeg
- Kingdom : Plantae
- Clade : Tracheophytes
- Clade : Angiosperms
- Clade : Magnoliids
- Order : Magnoliales
- Family : Myristicaceae
- Genus : Myristica
- Species : M.fragruns
- Scientific name : Myristica fragruns
জায়ফলৰ উপকাৰিতা | Health Benefits and uses of Nutmeg
1. হজম উন্নত কৰাত সহায় কৰে (Improves digestion)
জায়ফলৰ ঔষধি গুণ আছে বুলি জনা যায় যি পাকস্থলীৰ আলচাৰৰ চিকিৎসা কৰিব পাৰে আৰু হজমত সহায় কৰিব পাৰে। বহুলোকে এই মচলাটো খাদ্যত যোগ দিয়ে, কিয়নো ই সহজে হজম কৰাত সহায় কৰে। কেতিয়াবা, আনকি ভাৰতীয় মিঠাইবোৰো একে কাৰণতে অলপ জায়ফলৰে সজ্জিত কৰা হয়।
2. অনিদ্ৰাৰ চিকিৎসাত সহায় কৰে (Helps treat insomnia)
অনিদ্ৰাৰ চিকিৎসাৰ বাবেও জায়ফলৰ গুণাগুণ থকা দেখা যায়। এগিলাচ গৰম গাখীৰত অলপ জায়ফলে বহুলোকৰ ক্ষেত্ৰত টোপনি অহা বুলি প্ৰমাণিত হৈছে। বহুতো মাতৃয়ে তেওঁলোকৰ সন্তানক গৰম গাখীৰ দিয়ে আৰু ইয়াত অলপ জায়ফল পাউডাৰ মিহলি কৰে। এইটো এটা বহু পুৰণি পৰম্পৰা যিটো প্ৰজন্মৰ পৰা আগবঢ়োৱা হৈছে কিয়নো ই প্ৰকৃততে অত্যন্ত কাৰ্যকৰী। দৰাচলতে, টোপনি প্ৰেৰিত কৰাৰ বাবে জায়ফল হৈছে অনিদ্ৰাৰ চিকিৎসাৰ এক জৈৱিক আৰু স্বাস্থ্যকৰ উপায়।
3. বিষ উপশম কৰাত সহায় কৰে (Helps Relieves pain)
জায়ফলৰ প্ৰদাহ-প্ৰতিৰোধী গুণাগুণ আছে যি বিষ আৰু অস্বস্তি হ্ৰাস কৰাত সহায় কৰিব পাৰে। এই মচলাত মাইৰিষ্টিকিন, ইলেমিচিন, চাফ্ৰোল আৰু ইউজেনলৰ দৰে ৰাসায়নিক পদাৰ্থ থাকে যি ইয়াক বিষৰ চিকিৎসাৰ বাবে উপযোগী কৰি তোলে। এই ৰাসায়নিক পদাৰ্থবোৰ জায়ফলৰ তেলত পোৱা যায়। জায়ফল তেলৰ লাভালাভবোৰৰ ভিতৰত আছে ফুলা, প্ৰদাহ, গাঁঠিৰ বিষ, পেশীৰ সংকোচন, বিষ আৰু ঘাৰ চিকিৎসা।
4. মস্তিষ্কৰ কাৰ্যকলাপত সহায় কৰে (Helps in brain activity)
জায়ফলে কামোদ্দীপক হিচাপে কাম কৰে, যাৰ অৰ্থ হৈছে ই মস্তিষ্কৰ স্নায়ু কোষবোৰক উদ্দীপিত কৰিব পাৰে। এই মচলাৰ ৰাসায়নিক পদাৰ্থবোৰে শৰীৰত অনুভৱ-ভাল হৰমন মুকলি কৰাত সহায় কৰিব পাৰে, যাৰ ফলত আপোনাৰ ওপৰত এক শান্ত প্ৰভাৱ পৰে। যিহেতু ই আপোনাৰ মনোভাৱ উন্নত কৰে আৰু টনিক হিচাপে কাম কৰে, চাপৰ চিকিৎসাত সহায় কৰাৰ বাবে জায়ফল হৈছে এক উৎকৃষ্ট বিকল্প।
5. আপোনাৰ ছালৰ বাবে উৎকৃষ্ট (Great for your skin)
যদি আপুনি আপোনাৰ ছালৰ বাবে আশ্চৰ্যকৰ কৰিব পৰা প্ৰাকৃতিক সামগ্ৰীৰ সন্ধানত আছে, তেনেহ’লে আপোনি জায়ফল ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰে। মুখ আৰু ছালৰ বাবে জায়ফলৰ বহুতো লাভালাভ আছে। ইয়াৰ বহুতো এণ্টিমাইক্ৰোবাইল আৰু এণ্টি-ইনফ্লেমেটৰী গুণাগুণে ছাল স্বাস্থ্যৱান, কোমল, ছিদ্ৰ আৰু ব্লেকহেড বোৰ খুলি ৰখাত সহায় কৰিব পাৰে। জায়ফলে এক উৎকৃষ্ট ফেচ স্ক্ৰাব হিচাপে কাম কৰে। এই মচলাটো আপোনাৰ ছালৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰাৰ সৰ্বশ্ৰেষ্ঠ উপায় হ’ল ইয়াক মৌৰ সৈতে গুৰি কৰা ৰূপত মিহলি কৰা আৰু আপোনাৰ ছাল লাহেকৈ ঘঁহা।
6. উশাহৰ দুৰ্গন্ধৰ চিকিৎসাত সহায় কৰে (Helps treat bad breath)
উশাহৰ দুৰ্গন্ধ হৈছে আপোনাৰ শৰীৰত অত্যাধিক টক্সিনৰ পৰিমাণ। জায়ফলৰ এণ্টিবেক্টেৰিয়েল আৰু এণ্টিমাইক্ৰোবাইল গুণ আছে বুলি জনা যায়, আৰু ই আপোনাৰ প্ৰণালী পৰিষ্কাৰ কৰাত সহায় কৰিব পাৰে। জায়ফলত পোৱা অত্যাৱশ্যকীয় তেলবোৰৰ ভিতৰত এটা হৈছে ইউজেনোল, যি দাঁতৰ বিষৰ পৰাও সকাহ দিয়াত সহায় কৰিব পাৰে। জায়ফলত পোৱা মেচেলিগনান নামৰ এক ৰাসায়নিক পদাৰ্থই গহ্বৰ প্ৰতিৰোধ কৰাত সহায় কৰিব পাৰে।
7. ৰক্ত চাপ আৰু সঞ্চালন নিয়ন্ত্ৰণ কৰাত সহায় কৰে (Helps regulate blood pressure and Circulation)
জায়ফলত কেলচিয়াম, পটাছিয়াম, মেঙ্গানিজ আৰু লোৰ দৰে খনিজ পদাৰ্থ থাকে, এই সকলোবোৰে ৰক্তচাপ নিয়ন্ত্ৰণ কৰাত আৰু তেজৰ সঞ্চালন বৃদ্ধি কৰাত সহায় কৰে। এই খনিজ পদাৰ্থবোৰে চাপ হ্ৰাস কৰাৰ প্ৰভাৱ পেলায়, আৰু লগতে, ৰক্তনলীবোৰ শিথিল কৰে আৰু ৰক্তচাপ নিয়ন্ত্ৰণত সহায় কৰে।
8. যকৃত সুৰক্ষিত কৰাত সহায় কৰে (Helps Protect the Liver)
জায়ফল মাইৰিছলিগনানত সমৃদ্ধ, যি যকৃতৰ বিকাৰ আৰু আঘাতৰ চিকিৎসাত সহায় কৰিব পাৰে। গৱেষণাই পৰামৰ্শ দিয়ে যে জায়ফলত পোৱা নিষ্কাশনে হেপাটাইটিছৰ প্ৰদাহৰ চিকিৎসাত সহায় কৰিব পাৰে। আগতে উল্লেখ কৰা অনুসৰি জায়ফলৰ প্ৰদাহ-প্ৰতিৰোধী গুণাগুণ আছে, আৰু ই ফুলা যকৃতৰ চিকিৎসাত সহায় কৰিব পাৰে। ই শৰীৰৰ বাবে, বিশেষকৈ যকৃতৰ বাবে বিষাক্ত পদাৰ্থ আঁতৰ কৰাত সহায় কৰিব পাৰে।
9. এণ্টিডিপ্ৰেচেণ্ট গুণাগুণ আছে (Has Antidepressants properties)
জায়ফলে শৰীৰত এক শান্ত প্ৰভাৱ বিস্তাৰ কৰে, যি ইয়াক এক শ্ৰেষ্ঠ এণ্টিডিপ্ৰেচেণ্ট কৰি তোলে। বহুতো আয়ুৰ্বেদিক-আধাৰিত ঔষধে হতাশা আৰু উদ্বেগৰ চিকিৎসাত ঔষধৰ অংশ হিচাপে এই মচলা ব্যৱহাৰ কৰে।
10. কৰ্কট ৰোধী গুণাগুণ আছে (Has anti-cancer properties)
জায়ফলৰকেমোপ্ৰিভেণ্টিভ গুণ আছে যি কৰ্কট ৰোগ প্ৰতিৰোধ কৰাত সহায় কৰিব পাৰে। জায়ফলত থকা ৰাসায়নিক মাইৰিষ্টিচিনে কৰ্কট কোষৰ বিকাশ আৰু লিউকেমিয়াৰ মেটাষ্টেচিছৰ বিৰুদ্ধে যুঁজ দিয়াত সহায় কৰিব পাৰে।
11. কলেষ্টেৰলৰ স্তৰ হ্ৰাস কৰাত সহায় কৰে (Helps in lowering cholesterol levels)
উপযুক্ত পৰিমাণত জায়ফল সেৱন কৰিলে কলেষ্টেৰলৰ স্তৰও হ্ৰাস হোৱা দেখা গৈছে। এই মচলাটোত হাইপোলিপিডেমিক প্ৰভাৱ হ্ৰাস কৰাৰ বিশেষত্ব আছে যি কলেষ্টেৰলৰ স্তৰ বৃদ্ধি কৰাত সহায় কৰে।
12. ডায়েৰিয়াৰ পৰা সকাহ দিয়াত সহায় কৰে (Helps provide relief from diarrhea):
জায়ফলে হজম কৰাত সহায় কৰে, এই মচলাই ডায়েৰিয়াৰ চিকিৎসা আৰু সকাহ প্ৰদান কৰাত সহায় কৰিব পাৰে। জায়ফলত কাৰ্মিনেটিভ গুণাগুণ থকা ৰাসায়নিক পদাৰ্থ আছে। ডায়েৰিয়াৰ চিকিৎসাৰ বাবে জায়ফল খোৱাৰ সৰ্বশ্ৰেষ্ঠ উপায় হৈছে ইয়াক ঠাণ্ডা পানীৰে খোৱা।
13. চুলি বৃদ্ধিৰ বাবে (For hair growth)
জায়ফল চুলিৰ বিকাশৰ বাবেও এক উৎকৃষ্ট জৈৱিক সামগ্ৰী। ইয়াত থকা এণ্টিমাইক্ৰোবাইল গুণাগুণবোৰে মূৰৰ ছাল পৰিষ্কাৰ ৰখাত আৰু উফি প্ৰতিৰোধ কৰাত সহায় কৰিব পাৰে। বহুতো অভাৰ-দ্য-কাউণ্টাৰ চেম্পু আছে য’ত আধাৰ উপাদান হিচাপে জায়ফল থাকে, আৰু আপুনি ইয়াক ক্ৰয় কৰিব পাৰে বা আপুনি জায়ফল পাউডাৰ, নাৰিকল তেল আৰু মৌৰে আপোনাৰ নিজৰ চুলিৰ প্ৰতিকাৰ কৰিব পাৰে।
14. ওজন হ্ৰাসৰ বাবে (For Weight loss)
জায়ফলে ওজন হ্ৰাস কৰাতো সহায় কৰে। ই শৰীৰৰ বিষাক্ত পদাৰ্থ আঁতৰ কৰাত সহায় কৰিব পাৰে, আৰু ইয়াৰ পাচন গুণাগুণে বিপাক বৃদ্ধিত সহায় কৰিব পাৰে, যাৰ ফলত ওজন হ্ৰাস কৰাত সহায় কৰিব পাৰে।
ব্যৱহাৰ | Uses
জায়ফলৰ গুৰিক ভিন্ন ধৰণৰ বেক কৰা সামগ্ৰী আৰু ভিন্ন ধৰণৰ ব্যঞ্জনত যোগ দি ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰি।জায়ফলৰ পাউডাৰ, জায়ফলৰ তেল আৰু জায়ফলৰ পৰা তৈয়াৰী ভিন্ন ধৰণৰ সামগ্ৰিক ভিন্ন ধৰণে ৰোগ নিৰাময়ৰ ক্ষেত্ৰত ব্যৱহাৰ কৰা হয়।
পাৰ্শ্বক্ৰিয়া | Side effects
জায়ফল অত্যাধিক পৰিমাণে খোৱা লোকৰ তীব্ৰ গেষ্ট্ৰোইনটেস্টাইনেল প্ৰতিক্ৰিয়া হয়, যাৰ ভিতৰত আছে ওকালি অহা, বমি আৰু ডায়েৰিয়া। প্ৰয়োজন হ’লে পৰীক্ষা নকৰিলে মানুহে হৃদযন্ত্ৰ আৰু স্নায়ুৰ সমস্যাত ভুগিব পাৰে। জায়ফলৰ দীৰ্ঘম্যাদী পালিবোৰ ভ্ৰম আৰু অন্যান্য মানসিক পাৰ্শ্বক্ৰিয়াৰ সৈতে সম্পৰ্কিত।গৰ্ভৱতী মহিলা আৰু স্তন্যপান কৰোৱা মাতৃ সকলক ইয়াৰ ব্যৱহাৰৰ পৰামৰ্শ দিয়া নহয়।
জায়ফলৰ উপকাৰিতা Health Benefits of Nutmeg আৰু অপকাৰীতা সমূহলৈ লক্ষ্য ৰাখি ইয়াক নিয়মীয়াকৈ সঠিক পৰিমাণত ব্যৱহাৰ কৰিব লাগে। কিয়নো যিকোনো সামগ্ৰীৰে অত্যাধিক ব্যৱহাৰে স্বাস্থ্যৰ অৱনতি ঘটাব পাৰে আৰু ৰোগ নিৰাময়ৰ ক্ষেত্ৰত ব্যৱহাৰ কৰাৰ আগত চিকিৎসকৰ পৰামৰ্শ লোৱা উচিত।
সামৰণি |Conclusion
উক্ত প্ৰৱন্ধটিৰ দ্বাৰা আপোনালোকে নিশ্চয় জায়ফলৰ উপকাৰিতাকৰ Health Benefits of Nutmeg সাম্যক পৰিচয় পালে। জায়ফলৰ উপকাৰিতা Health Benefits of Nutmeg, ব্যৱহাৰ, উপাদান, ভিন্ন ভাষিক নাম, অপকাৰীতা তথা অনান্য গুণাগুণৰ বিষয়ে জানিবলৈ পালে। আশা কৰোঁ উক্ত প্ৰৱন্ধটিত উল্লেখ থকা তথ্য সমূহে আপোনালোকক বিভিন্ন ধৰণৰ সমস্যাত ভিন্ন ধৰণে উপকৃত কৰিব। ধন্যবাদ !
Read Also: Health Benefits of Water spinach | কলমৌ শাকৰ উপকাৰিতা
My self Mahezubin Saikia. Working in Dev Library as a Content Writer. A website that provides all SCERT, NCERT 3 to 12, and BA, B.com, B.Sc, and Computer Science with Post Graduate Notes & Suggestions, Novel, eBooks, Health, Finance, Biography, Quotes, Study Materials, and more.
