পৰম্পৰাগতভাৱে ৰোগ নিৰাময়ৰ ক্ষেত্ৰত অতীজৰে পৰা ভিন্ন ধৰণৰ ঔষধি গুণেৰে সমৃদ্ধ বনস্পতি আৰু ভেষজ উদ্ভিদ সমূহ ব্যৱহাৰ হৈ আহিছে। এই ঔষধি গুণেৰে পৰিপুষ্ট বনস্পতি আৰু ভেষজ উদ্ভিদ সমূহে নিজৰ ঔষধি মূল্যৰ বাবে আয়ুৰ্বেদিক চিকিৎসাত বহুলভাৱে ব্যৱহৃত হৈ আহিছে। এনে এবিধ উৎকৃষ্ট ভেষজ হৈছে অপমাগ। এই প্ৰৱন্ধটিত অপমাগ ভেষজৰ স্বাস্থ্য সম্পৰ্কীয় উপকাৰিতাৰ Health Benefits of Chaff-flower বিষয়ে সাম্যক তথ্য বৰ্ণনা কৰা হৈছে।
Read also: Gut Health: Top 6 Herbs for Optimal Digestion
অপমাগ কি? What is Chaff-flower/Achyranthes aspera?
অপমাগ হৈছে এক থিয় বাৰ্ষিক ভেষজ। অনাদি কালৰ পৰা, ইয়াক লোক ঔষধ হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হয়। ই ভাৰতত ঔষধৰ বিভিন্ন প্ৰণালীত ঔষধি ভেষজ হিচাপে এক প্ৰতিষ্ঠিত স্থান লাভ কৰিছে। এইটো বিশ্বজুৰি এটা অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ ভেষজ প্ৰতিকাৰ। উদ্ভিদটো Amaranthaceae পৰিয়ালৰ উদ্ভিদৰ এটা প্ৰজাতি আৰু এছিয়াৰ লগতে ভাৰতৰ ক্ৰান্তীয় অঞ্চলৰ স্থানীয়। এই উদ্ভিদটো বালুচিস্তান, চিলন, ক্ৰান্তীয় এছিয়া, আফ্ৰিকা, অষ্ট্ৰেলিয়া আৰু আমেৰিকাতো বিস্তৃত। অপমাগ ভেষজৰ কিছু সাধাৰণ নাম সমূহ হৈছে- Burweed, Chaff flower, Chaff bur, devil’s horsewhip, Prickly chaff-flower, Rough Chaff-flower, achyranthes, crocus stuff and crockers staff.
উদ্ভিদ বিৱৰণ | Plant description
অপমাগ হৈছে বনৰীয়া, চিৰস্থায়ী, থিয় ভেষজ প্ৰায় 0.৮-৪ মিটাৰ ওখ হয়। উদ্ভিদটো, পাহাৰ, আৱৰ্জনা স্থান, ৰাস্তাৰ কাষ, বাগিচা, শস্য, ঘাঁহনি, চাৱনা, বনৰ মাৰ্জিন আৰু নদীৰ পাৰত বিকশিত হোৱা দেখা যায়। পাতবোৰ বিপৰীত, সৰল আৰু ডিম্বাশয়, ১০চেমি দীঘল আৰু ৮ চেমি বহল; দুয়োটা মুৰত এটা বিন্দুলৈ সৰু হৈ যায় আৰু অলপ সময়ৰ বাবে অনুসৰণ কৰা হয়, ব্লেডবোৰ সম্পূৰ্ণ। ই সৰু (৩-৭ মিমি) ফুল বহন কৰে। ফলটো হৈছে এক সৰু (১.৬-২.৫ মিমি), কেইটামান বীজযুক্ত কেপচুল। বীজবোৰ অতি সৰু।
ৰাসায়নিক উপাদান | Chemical components
- Fatty acids.
- D-glucuronic, Betaine.
- Oleanolic acid, triacontanol.
- Spathulenol, alkaloids.
- Achyranthine, different amino acids.
- Ecdysterone.
- Oleic acid.
- Bisdesmosidic, triterpenoid-based saponins.
- Spinasterol, dihydroxy ketones.
- n-hexacos-14- enoic
পুষ্টিৰ উপাদানসমূহ | Nutritional constituents
অপমাগ উদ্ভিদ আৰু বীজবোৰ কাৰ্বোহাইড্ৰেট, প্ৰ’টিন, আৰু জৈৱ সক্ৰিয় উপাদান যেনে ফ্লেভোনইড, টেনিন, আৰু চেপোনিনত সমৃদ্ধ যি ব্যক্তি এজনৰ সামগ্ৰিক স্বাস্থ্য বজাই ৰখাত সহায় কৰে।
অপমাগৰভিন্ন ভাষিক নাম | Different linguistics name of Chaff-flower
- ইংৰাজী ভাষাত: Prickly Chaff Flower, Chaff-flower, Crocus stuff, Crokars staff, Devil’s horsewhip
- হিন্দী ভাষাত: aghara, apamarga, chirchira, chirchita, latjira
- অসমীয়া ভাষাত: apamarga, bonsor, obhatakata, ovotasodh
- বাংলা ভাষাত: অপামার্গ apamarga, apang
- গুজৰাটী ভাষাত: aghedo, apamarga
- হিন্দী ভাষাত: aghara, apamarga, chirchira, chirchita, latjira
- কান্নাড়াভাষাত: uttarani, Uttareni, Shaikharika, Mayuraka, Mayura
- মালায়ালম ভাষাত: katalati, vankadalaadi
- মাৰাঠী ভাষাত: aghada
- মাৰাঠী ভাষাত: aghada, apamarga, kharamanjari, kini, suraat
- তামিল ভাষাত: akatam, apamarkkam, nay-urii
- তেলুগু ভাষাত: antish, apamarga, dubbinachettu, pratyakpushpi, uttareni
অপমাগৰ জীৱবৈজ্ঞানিক শ্ৰেণীবিভাজন | Scientific classification of Chaff-flower
- Kingdom: Plantae
- Clade: Tracheophytes
- Clade: Angiosperms
- Clade: Eudicots
- Order: Caryophyllales
- Family: Amaranthaceae
- Genus: Achyranthes
- Species: A. Aspera
- Scientific name: Achyranthes aspera
অপমাগৰ স্বাস্থ্যজনিত উপকাৰিতা | Health Benefits and uses of Chaff-flower
১. ওকালি অহা আৰু আঘাত নিৰাময় কৰা (Relieve nausea and Heal wounds)
যদি আপুনি বমিৰ নিৰন্তৰ আক্ৰমণত ভুগি আছে, আপুনি সকাহ পাবলৈ অপমাগ ভেষজ ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰে। ই অলপ সময়ৰ ভিতৰতে আপোনাৰ ওকালি অহা লক্ষণবোৰৰ পৰা সকাহ দিব।
২. হাপানি (Asthma)
অপমাগ হাঁওফাঁও আৰু ইয়াক ব্ৰংকাইটিছ আৰু হাপানীৰ বাবে আশ্চৰ্যকৰ কৰি তোলে। ভাৰতত ফুলবোৰ হাপানি আৰু ব্ৰংকাইটিছৰ চিকিৎসাৰ বাবে সমান পৰিমাণৰ নহৰু আৰু জালুকৰ সৈতে এটা পেষ্ট তৈয়াৰ কৰা হয়। দিনত 3ৰ পৰা 4 বাৰ ½ চাহ চামুচ লওঁক। ই চৰ্দি আৰু ফ্লুৰ সৈতে সম্পৰ্কিত জ্বৰৰ বাবেও ভালদৰে কাম কৰে।
৩. ওজন হ্ৰাস (Weight Loss)
যদি আপুনি ওজন হ্ৰাস কৰিব বিচাৰে, ৰাতিপুৱা আৰু সন্ধিয়া এই ভেষজৰ ডিচেক্টন লওঁক। সোনকালেই, আপুনি ওজন হ্ৰাস অনুভৱ কৰিব। এইটো কলেষ্টেৰলৰ ওপৰত ভেষজৰ স্ক্ৰেপিং প্ৰভাৱৰ বাবে হয়। লগতে, ই চৰ্বি জমা হোৱা হ্ৰাস কৰে, সেয়েহে আপোনাৰ শৰীৰে ওজন হ্ৰাস কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰে।
৪. শৰীৰক বিষমুক্ত কৰে (Detoxify the body)
ইয়াক এক শক্তিশালী ভেষজ বুলি গণ্য কৰা হয় যিয়ে গোটেই শৰীৰৰ বাবে কাৰ্যকৰী বিষমুক্তকৰণ প্ৰস্তুত কৰে। আপুনি শৰীৰৰ পৰা সকলো অত্যধিক কফ আৰু বাটাদোশা আঁতৰাব পাৰে।
৫. পাইল আৰু খজুৱতিৰ পৰা সকাহ (Get relief from piles and itching)
আপুনি অপমাগ ভেষজ ব্যৱহাৰ কৰি হেমোৰইড আৰু পাইলৰ পৰা সকাহ পাব পাৰে। ইয়াৰ কাৰণ হৈছে কোষ্ঠকাঠিন্য আৰু পাইললৈ যোৱা অন্যান্য পৰিস্থিতি প্ৰতিহত কৰা ভাৰসাম্যৰ কাৰ্য। ভেষজটোৱে বাহ্যিক বিষ, বিচ্ছুৰ কামোৰ, আৰু খজুৱতিৰ পৰা সকাহ দিয়ে। আপুনি সকাহ পাবলৈ আঘাতৰ স্থানত এই ভেষজৰ পেষ্টটো প্ৰয়োগ কৰিব পাৰে।
৬. দাঁতৰ বাবে (for teeth)
অপমাগ ভেষজৰ বীজবোৰ নিমখৰ সৈতে পাউডাৰত গুৰি কৰিব পাৰি, ই আপোনাৰ দাঁতবোৰ পৰিষ্কাৰ আৰু বগা কৰে আৰু আপোনাৰ মাড়িৰ ৰক্তক্ষৰণ বন্ধ কৰে আৰু উদ্ভিদৰ শুকান কাণ্ডবোৰ টুথব্ৰাছ হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰি।
৭. সংক্ৰমণ নিৰাময় কৰক আৰু স্পুটাম হ্ৰাস কৰাত সহায় কৰে (Cure infections and Helps decrease sputum)
ই সংক্ৰমণ নিৰাময় আৰু মূৰ আৰু ডিঙিৰ অঞ্চলত কৃমিৰ পৰা পৰিত্ৰাণ পোৱাৰ বাবে উপযোগী। নিয়মীয়াকৈ ভেষজটো খাই এইসমূহ সমস্যা সমাধান কৰিব পাৰে।
৮. জন্তুৰ কামোৰ (Animal bites)
অপমাগ ভেষজ জন্তুৰ কামোৰৰ বিৰুদ্ধে বিষ-প্ৰতিৰোধী হিচাপে কাম কৰিব পাৰে। অপমাগ ভেষজৰ পাতৰ মণ্ড জন্তুৰ কামোৰৰ বাবে এক ভাল প্ৰাকৃতিক প্ৰতিকাৰ। কুকুৰ বা বিচ্ছুৱে কামোৰা ব্যক্তিসকলক এই ভেষজ ব্যৱহাৰ কৰা হয়।
৯. ভোক উন্নত কৰা, গ্ৰন্থিৰ বিকাশ আৰু হেঁচকি নিৰাময় কৰে (Improve appetite, Cure glandular growths and hiccups)
অপমাগ ভেষজ বিধে সোৱাদ উন্নত কৰে, আৰু ই এনোৰেক্সিয়া উপশম কৰাৰ বাবে উপযোগী। যদি আপোনাৰ গ্ৰন্থিবোৰত ফাইব্ৰইড আৰু বৃদ্ধি হয়, আপুনি এই স্থিতিটো আৰোগ্য কৰিবলৈ অপমাগ ভেষজ ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰে।
১০. কাণৰ বিষ আৰু উৎকৃষ্ট মূত্ৰনলীৰ কাৰ্যৰ চিকিৎসা কৰে (Treat Ear pain and excellent diuretic action)
মানুহে কাণৰ বিষৰ পৰা সকাহ পাবলৈ অপমাগ ভেষজৰ তেল ব্যৱহাৰ কৰে। তেলৰ কেইটোপালমান কাণত ৰাখক, আৰু সোনকালেই আপোনাৰ কাণৰ বিষ নাইকিয়া হ’ব। ই ডিচুৰিয়া, প্ৰস্ৰাৱ ধাৰণ, পানী ধৰি ৰখা, আৰু বৃক্কৰ পাথৰত ভুগি থকা লোকসকলক সহায় কৰে।
১১. ৰক্তহীনতাৰ চিকিৎসা কৰে আৰু ৰক্তক্ষৰণৰ বিকাৰ নিৰাময় কৰে (Treat Anemia and cure bleeding disorder)
এই ভেষজবিধে তেজৰ সংখ্যা উন্নত কৰিব পাৰে। ভেষজৰ পেষ্ট এটা বনাওক আৰু ইয়াক আহাৰত যোগ দিয়ক। ৰক্তহীনতাৰ লক্ষণবোৰ উপশম কৰিবলৈ সপ্তাহত কমেও দুইৰ পৰা তিনিবাৰ খাব। অপমাগ ভেষজৰ ফল হজম কৰা কঠিন। এইটো ৰক্তক্ষৰণৰ বিকাৰ নিয়ন্ত্ৰণ আৰু নিৰাময়ৰ বাবে উপযোগী।
১২. শক্তিশালী বিশুদ্ধ আৰু এণ্টিমাইক্ৰোবাইল কাৰ্য (Strong purgative and antimicrobial action)
অন্ত্ৰৰ জীৱাণু আঁতৰ কৰাৰ বাবে অপমগ ভেষজ যথেষ্ট উপকাৰী। ই ইয়াৰ বিশুদ্ধ কাৰ্যৰ জৰিয়তে অন্ত্ৰৰ কৃমিবোৰ আঁতৰ কৰাত সহায় কৰে। এই উদ্ভিদে ছালকে ধৰি শৰীৰৰ যিকোনো ঠাইত জীৱাণুৰ সৈতে যুঁজ দিয়ে। ই আপোনাক একজিমাৰ বিৰুদ্ধে যুঁজ দিয়াত সহায় কৰে আৰু সকলো সংক্ৰামক স্থিতি আঁতৰ কৰে।
১৩. জৰায়ুৰ সংক্ৰমণ হ্ৰাস কৰে (Reduces Occurrence of Uterus Infection)
আজিকালি মহিলাসকলৰ মাজত জৰায়ুৰ সংক্ৰমণ একেবাৰে সচৰাচৰ দেখা যায়। অপমাগ ভেষজৰ এণ্টি-বেক্টেৰিয়া আৰু ভেঁকুৰ-প্ৰতিৰোধী গুণাগুণে এনে সংক্ৰমণ নিয়ন্ত্ৰণ কৰাত সহায় কৰে। যোনিত বগা স্ৰাৱ এই অনন্য ভেষজৰ ব্যৱহাৰৰ দ্বাৰাও নিয়ন্ত্ৰণ কৰা হয়। ই জৰায়ুৰ ফুলা আৰু বিষৰ পৰাও সকাহ দিয়ে। মহিলাসকলৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰাটো উপযুক্ত।
১৪. কাহৰ পৰা সকাহ (Relief from cough)
অপমাগ ভেষজৰ প্ৰাকৃতিক শক্তিয়ে শ্লেষ্মা ভাঙি শৰীৰৰ পৰা আঁতৰ কৰাত সহায় কৰে। কাহত ভুগি থকা ব্যক্তিসকলে ডিঙিৰ পৰা শ্লেষ্মা আঁতৰাবলৈ আৰু সঘনাই কাহৰ পৰা পৰিত্ৰাণ পাবলৈ এই ভেষজটো ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰে।
১৫. ৰেচক (Laxative)
অপমাগ ভেষজৰ বিষমুক্ত গুণ থাকে যি ইয়াক অন্ত্ৰ পৰিষ্কাৰ কৰা আৰু কোষ্ঠকাঠিন্য উপশম কৰাৰ বাবে যথেষ্ট শক্তিশালী কৰি তোলে। শৰীৰৰ গোছাৰ ভাৰসাম্য ৰখাৰ বাবেও এই ভেষজটো যথেষ্ট কাৰ্যকৰী।
অপমাগৰ পৰম্পৰাগত ব্যৱহাৰ | Traditional Uses of Chaff-flower/Achyranthes aspera
- সতেজ অপমাগ ভেষজৰ পাতৰ মণ্ড, আৰু ফুলৰ স্পাইক হৈছে বাহ্যিকভাৱে প্ৰয়োগ কৰিলে বিচ্ছুৰ কামোৰাৰ বাবে এক কাৰ্যকৰী ঘৰুৱা প্ৰতিকাৰ, যি পক্ষাঘাতগ্ৰস্ত বুলি বিশ্বাস কৰা হয়।
- সাপ/সৰীসৃপৰ কামোৰৰ বাবে, বীজবোৰ চকুৰ ৰোগ আৰু অন্যান্য কৰ্ণিয়া সংক্ৰমণৰ বাবে উপকাৰী।
- ফুল ফুলা, দীঘল স্পাইকবোৰ সামান্য চেনীৰ সৈতে মিহলি কৰি আৰু হাইড্ৰ’ফোবিয়াৰ চিকিৎসাৰ বাবে পাগল কুকুৰৰ কামোৰত ব্যৱহাৰ কৰা হয়।
- মেনোৰ্হাজিয়াৰ চিকিৎসাৰ বাবে এচিৰান্থেন এস্পেৰাৰ ফুল আৰু ফল উপযোগী।
ব্যৱহাৰ | Uses
অপমাগ উদ্ভিদ আৰু ইয়াৰ সকলো অংশ যেনে শিপা, বীজ, পাত, ফুল আৰু ফল ঔষধি উদ্দেশ্যৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হৈছে। সতেজ পাতৰ সৈতে অন্যান্য পালেং শাক ৰন্ধা হয় আৰু খোৱা হয়। বীজবোৰো ৰন্ধা হয়। পাতবোৰ ৰন্ধা হয় আৰু এনেদৰে ব্যৱহাৰ কৰা হয়। পাতৰ ৰস, গুৰি নিষ্কাশন ব্যৱহাৰ কৰা হয়।
পাৰ্শ্বক্ৰিয়া আৰু সাৱধানতা | Side effects and precaution
- গৰ্ভধাৰণৰ সময়ত অপমাগ ভেষজ ব্যৱহাৰ নকৰিব, ই গৰ্ভপাত কৰিব পাৰে।
- অপমাগ ভেষজ ব্যৱহাৰ কৰোঁতে যত্ন ল’ব লাগে কিয়নো ইয়াৰ পৰা পাৰ্শ্বক্ৰিয়া যেনে এলাৰ্জিক প্ৰতিক্ৰিয়া হ’ব পাৰে।
- যদি অত্যাধিক অপমাগ ভেষজ গ্ৰহণ কৰা হয় ইয়াৰ ফলত ওকালি অহা, বমি, ডায়েৰিয়াৰ অত্যাধিক পৰিমাণ, সংকোচন, পেটত সংকোচন আৰু ডিহাইড্ৰেচন হ’ব পাৰে।
- যদি এজনৰ বন্ধ্যাত্ব চিকিৎসা চলি আছে, তেনেহ’লে ইয়াৰ ব্যৱহাৰ পৰিহাৰ কৰা ভাল।
- অপমাগ ভেষজৰ পেষ্ট সাৱধানতাৰে ব্যৱহাৰ কৰিব লাগে কিয়নো ইয়াৰ ফলত ছালৰ জ্বলা-পোৰা হ’ব পাৰে, ছালৰ ওপৰত দাগ হ’ব পাৰে। সেয়েহে ইয়াক বৰফৰ দৰে কিছুমান শীতল পদাৰ্থৰ সৈতে ব্যৱহাৰ কৰা ভাল।
- স্তন্যপানৰ পৰিস্থিতিৰ সময়ত, এজন চিকিৎসকৰ তত্বাৱধানত অপমাগ ভেষজ গ্ৰহণ কৰাটো অতি পৰামৰ্শদাতা।
- ১২ বছৰৰ তলৰ শিশুৰ বাবে, অপমাগ ভেষজৰ পৰিপূৰক গ্ৰহণ কৰা বা দিয়া উচিত নহয়।
টোকা | Note
সেয়হে অপমাগ উদ্ভিদৰ উপকাৰিতা Health Benefits of Chaff flower আৰু অপকাৰীতা সমূহলৈ লক্ষ্য ৰাখি ইয়াক সঠিক পৰিমাণত ব্যৱহাৰ কৰা উচিত কিয়নো যিকোনো সামগ্ৰীৰে অত্যাধিক ব্যৱহাৰে আমাৰ স্বাস্থ্যৰ ক্ষতি কৰিব পাৰে। ওপৰত উল্লেখ কৰা সমূহ কেৱল তথ্যৰ আধাৰত সাধাৰণ জ্ঞানাৰ্থে যোগান ধৰা তথ্য। ৰোগ নিৰাময়ত ঔষধী ক্ষেত্ৰত অপমাগ উদ্ভিদ ব্যৱহাৰ কৰাৰ আগত চিকিৎসকৰ পৰামৰ্শ লোৱাটো বাঞ্ছনীয়।
সামৰণি | Conclusion
এই প্ৰৱন্টিৰ দ্বাৰা আপোনালোকে নিশ্চয় অপমাগৰ উপকাৰিতা Health Benefits of Chaff flower আৰু ইয়াৰ সৈতে জড়িত অন্যান্য তথ্যৰ বিষয়ে অৱগত কৰোৱা হʼল। এইবোৰে বিভিন্ন ধৰণে উপকৃত কৰিব বুলি আশা কৰিলোঁ।
FAQ
১. অপমাগ উদ্ভিদৰ সাধাৰণ নাম সমূহ কি কি?
উত্তৰঃ অপমাগ ভেষজৰ সাধাৰণ নাম সমূহ হৈছে – Burweed, Chaff flower, Chaff bur, devil’s horsewhip, Prickly chaff-flower, Rough Chaff-flower, achyranthes, crocus stuff and crockers staff.
২. অপমাগ উদ্ভিদ কোনবোৰ ঠাইত বিকশিত হোৱা দেখা যায়?
উত্তৰঃ অপমাগ উদ্ভিদ পাহাৰ, আৱৰ্জনা স্থান, ৰাস্তাৰ কাষ, বাগিচা, শস্য, ঘাঁহনি, চাৱনা, বনৰ মাৰ্জিন আৰু নদীৰ পাৰত বিকশিত হোৱা দেখা যায়।
৩. অপমাগ ভেষজক হিন্দী ভাষাত কি বুলি কোৱা হয়?
উত্তৰঃ অপমাগ ভেষজকহিন্দী ভাষাত aghara, apamarga, chirchira, chirchita, latjira বুলি কোৱা হয়।
৪. অপমাগ কোন পৰিয়ালৰ অন্তৰ্ভুক্ত উদ্ভিদ?
উত্তৰঃ অপমাগ Amaranthaceae পৰিয়ালৰ অন্তৰ্ভুক্ত উদ্ভিদ।
৫. অপমাগ উদ্ভিদৰ বৈজ্ঞনিক নাম কি?
উত্তৰঃ অপমাগ উদ্ভিদৰ বৈজ্ঞনিক নামহৈছে Achyranthes aspera.
Read also: Health Benefits of Herbal Tea | ভেষজ চাহৰ উপকাৰিতা
My self Mahezubin Saikia. Working in Dev Library as a Content Writer. A website that provides all SCERT, NCERT 3 to 12, and BA, B.com, B.Sc, and Computer Science with Post Graduate Notes & Suggestions, Novel, eBooks, Health, Finance, Biography, Quotes, Study Materials, and more.
