সৌন্দৰ্য বৰ্ধনৰ উপৰিও প্ৰাকৃতিক ভাবে উপলব্ধ কিছু উদ্ভিদৰ স্বাস্থ্য সম্পৰ্কীয় গুণাগুণো থাকে। এনে এবিধ উদ্ভিদ হৈছে অশোক (Ashoka)। আগলৈ এই প্ৰৱন্ধটিত অশোক উদ্ভিদৰ উপকাৰিতা Benefits Of Ashoka Tree, ব্যৱহাৰ আৰু সাম্ভাৱ্য পাৰ্শ্বক্ৰিয়াৰ বিষয়ে আলোচনা কৰা হʼব।
Read also: Benefits of False daisy | কেহৰাজৰ উপকাৰিতা
উদ্ভিদৰ বিৱৰণ | Plant Description
৯ মিটাৰ উচ্চতালৈকে বৃদ্ধি হোৱা অশোক এবিধ মজলীয়া আকাৰৰ চিৰসেউজীয়া গছ যাৰ অসংখ্য বিস্তাৰিত আৰু ঢলি পৰা গ্লেব্ৰছ ডাল; ৩০-৬০ চেমি দীঘল ২-৩ যোৰ লেন্সোলেট পত্ৰিকা থকা পিনেট এৰি দিয়ে; ঘন কোৰিম্বত কমলা বা কমলা হালধীয়া ফুল, অতি সুগন্ধি, ফল সমতল ক’লা ফলি, ইলিপচিডেল, আয়তাকাৰ আৰু সংকুচিত। বাকলিটো গাঢ় মুগাৰ পৰা ধূসৰ বা ক’লা আৰু বেঁকা চুফেচ, সতেজ কটা মুৰবোৰ শেঁতা হালধীয়া ৰঙা। বাকলিৰ ডাঠ ৫ মিমিৰ পৰা ১ চেমি লৈ পৃথক হয়। গোটেই কটা পৃষ্ঠটো বায়ুৰ সংস্পৰ্শলৈ অহাৰ পিছত ৰঙা হৈ পৰে। জানুৱাৰীৰ পৰা জুলাইলৈ ফুল ফুলা আৰু ফল প্ৰদান কৰা। ইয়াক সমগ্ৰ ভাৰততে পোৱা যায়।
কৃষি | Cultivation
অশোক গছ মূলতঃ ভাৰতীয় উপমহাদেশত খেতি কৰা হয়। ইয়াক হিন্দুসকলে অতি পবিত্ৰ বুলি গণ্য কৰে। এই গছটো প্ৰায়ে য়াক্ষী পৌৰাণিক বংশৰ সৈতে সম্পৰ্কিত আৰু এই গছ প্ৰায়ে বৌদ্ধ আৰু হিন্দু মন্দিৰৰ দুৱাৰত দেখা যায়। অশোক গছৰ তলৰ য়াক্ষীবোৰ প্ৰাৰম্ভিক বৌদ্ধ স্মাৰক সমূহত আলংকাৰিক উপাদান হিচাপেও অতি জনপ্ৰিয় আছিল। এই গছৰ বিষয়ে প্ৰায়ে প্ৰাচীন ভাৰতীয় ধৰ্মীয় আৰু প্ৰেমিক কবিতাত উল্লেখ কৰা হয় আৰু ইয়াৰ বিভিন্ন অংশৰ কথা উল্লেখ কৰি সংস্কৃতত ইয়াৰ ১৬ টা ভিন্ন নাম আছে।
মে আৰু জুন মাহত অশোক গছৰ সৰ্বশ্ৰেষ্ঠ খেতি কৰা হয় আৰু সেইবোৰ কাণ্ড কটাৰ দ্বাৰা সৰ্বশ্ৰেষ্ঠভাৱে প্ৰচাৰ কৰা হয়। বৃহৎ পৰিমাণত বীজৰ সৈতে অশোক গছৰ প্ৰচাৰ কৰাটো কঠিন। অৱশ্যে, এই গছৰ বন্য প্ৰকাৰবোৰ লাহে লাহে বিপদাপন্ন হৈ পৰিছে।
অশোকৰ বিভিন্ন আঞ্চলিক নাম | Different regional name of Ashoka Tree
- ইংৰাজী (English): Ashoka
- তামিল (Tamil): Asogu/ Asokam
- মালয়ালম (Malayalam): Asokam
- তেলেগু (Telugu): Asokamu
- কান্নাড়া (kannada): Ashoka/ Kenkali Achange
- হিন্দী (Hindi): Seetha-Asok, Ashoka, Asok-Anganapriya
- বাংলা (Bengali): Asok
- গুজৰাটী (Gujarati): Asupala
- কংকানী (Konkani): Ashok
- মাৰাঠী (Marathi): Seethecha Ashok
- ওড়িয়া (Odia): Asoka
- পঞ্জাৱী (Punjabi): Asok
- তুলু (Tulu): Asoka
অশোকৰ জীৱ-বৈজ্ঞানিক শ্ৰেণী বিভাজন | Scientific Classification of Ashoka Tree
- ৰাজ্য (Kingdom) : Plantae
- শ্ৰেণী (Clade) : Tracheophytes
- শ্ৰেণী (Clade) : Angiosperms
- শ্ৰেণী (Clade) : Eudicots
- শ্ৰেণী (Clade) : Rosids
- বৰ্গ (Order) : Fabales
- পৰিয়াল (Family) : Fabaceae
- জাতি (Genus) : Saraca
- প্ৰজাতি (Species) : S. asoca
- বৈজ্ঞানিক নাম(Scientific name): Saraca asoca
পুষ্টিকৰ উপাদান | Nutritious Elements
অশোকৰ উদ্ভিদৰ পৰা আহৰণ কৰা স্বাস্থ্যৰ বাবে লাভকাৰী ৰাসায়নিক উপাদানবোৰ বিভিন্ন শ্ৰেণীৰ যেনে- টেনিন, গ্লাইকোচাইড, অত্যাৱশ্যকীয় তেল, কেলচিয়াম, ফ্লেভোনইড, ফাইটোষ্টেৰল, এলকেন, এষ্টাৰ, এন্থোচাইনিন ৰঞ্জক, ফেটি এচিড আৰু কাৰ্বোহাইড্ৰেট। লগতে ইয়াত কাৰ্বন আৰু লোৰ কাৰ্বনিক যৌগ থাকে আনহাতে গছৰ বাকলিত কিটোষ্টেৰল থাকে।
অশোকৰ উদ্ভিদৰ উপকাৰিতা | Benefits of Ashoka Tree
১. মহিলাৰ ঋতুস্ৰাৱজনিত সমস্যাৰ বাবে (For problems related to Menstruation)
অশোকৰ স্বাস্থ্যজনিত উপকাৰিতা মহিলাৰ ঋতুজনিত সমস্যাৰ ক্ষেত্ৰতো প্ৰভাৱশালী। এই অশোক গছৰ ভেষজ টোৱে জৰায়ুৰ পেশী আৰু এণ্ডোমেট্ৰিয়ামৰ ওপৰত কাম কৰিব পাৰে আৰু এনেদৰে পেটৰ বিষ আৰু অন্যান্য সংকোচনৰ পৰা সকাহ দিয়ে। ই অনিয়মীয়া ঋতুস্ৰাৱ, এমেনোৰিয়া, লিউকোৰিয়া, ফাইব্ৰইড, চিষ্ট আৰু অন্যান্য সম্পৰ্কিত বিকাৰৰ চিকিৎসা কৰাত সহায় কৰে। এনেদৰে মহিলাৰ স্ত্ৰীৰোগ আৰু ঋতুস্ৰাৱৰ সমস্যাৰ চিকিৎসাৰ বাবে অশোক গছ বহুলভাৱে ব্যৱহাৰ কৰা হয়।
২. ছালৰ বাবে ভাল (Good for Skin)
আপুনি অশোক গছৰ বাকলি উতলাই ডাঠ ডিচেক্টন গঠন কৰি ঠাণ্ডা হোৱাৰ পিছত সৰিয়হৰ তেলৰ সৈতে শালমইনাৰ ওপৰত প্ৰয়োগ কৰিব পাৰে। এই দ্ৰৱণটোৰ প্ৰয়োগে এক অতি প্ৰভাৱশালী ফলাফল দেখুৱাব পাৰে।
৩. মগজুৰ বাবে ভাল (Good for the Brain)
অশোক গছৰ বাকলিয়ে বুদ্ধি উন্নত কৰাত সহায় কৰে। অশোক গছৰ সামগ্ৰীৰ নিয়মীয়া ব্যৱহাৰে আপোনাৰ বুদ্ধি উন্নত কৰাত সহায় কৰে। আপুনি সমান পৰিমাণৰ অশোকৰ বাকলি আৰু ব্ৰাহ্মী গুৰি মিহলি কৰি ব্যৱহাৰ কৰিলে আৰু একাপ গাখীৰৰ সৈতে দৈনিক দুবাৰকৈ এই মিশ্ৰণৰ ১ চাহ চামুচ সেৱন কৰিলে ইয়াৰ প্ৰভাৱ আপোনি শৰীৰত দেখা পাব।
৪. চৰ্মৰোগ প্ৰতিৰোক (Resistor to skin disease)
অশোক গছৰ পৰা তৈয়াৰি বনৌষধি সেৱনে শৰীৰৰ তেজৰ পৰা বিষাক্ত পদাৰ্থ আঁতৰ কৰাত সহায় কৰে আৰু সেয়েহে আমাৰ ছালৰ বাবে উৎকৃষ্ট লাভালাভ প্ৰদৰ্শন কৰে। অশোক গছৰ বনৌষধিয়ে তেজ বিশুদ্ধ কৰাত আৰু এলাৰ্জি আৰু অন্যান্য ছালৰ বিকাৰ প্ৰতিহত কৰাত সহায় কৰে। অশোক গছৰ পৰা তৈয়াৰী নিষ্কাশন ব্যৱহাৰ কৰি ছালৰ জ্বলা-পোৰাৰো চিকিৎসা কৰিব পাৰি।
৫. পেট ফোলা আৰু পাকস্থলীৰ প্ৰদাহ হ্ৰাস কৰে (Helps in stomach swelling and inflammation)
অশোক গছৰ পাত খালে, পাকস্থলীৰ পৰা কৃমি আঁতৰ কৰাত সহায় কৰে আৰু এনেদৰে বিষ আৰু ফুলাৰ পৰা সকাহ দিয়ে। অশোক গছৰ বাকলিত ভেঁকুৰ-প্ৰতিৰোধী, বেক্টেৰিয়া-ৰোধী আৰু বিষ উপশমকাৰী গুণাগুণো আছে। অশোক গছে আভ্যন্তৰীণ আৰু বাহ্যিক দুয়ো ধৰণৰ প্ৰদাহৰ সৈতে যুঁজিবলৈ সহায় কৰে আৰু প্ৰদাহৰ পৰা সকাহ দিয়ে।
৬. পাইলচ আৰু ডায়েবিটিচৰ বাবে ভাল (Good in Piles and Diabetes)
ডায়েবেটিচত ভুগি থকা লোকসকলে তেওঁলোকৰ ৰোগৰ চিকিৎসাৰ বাবে অশোক গছৰ শুকান ফুল ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰে। অশোক ফুলবোৰে ৰক্ত শৰ্কৰাৰ স্তৰ নিয়ন্ত্ৰন কৰাত সহায় কৰে। এই অশোক গছৰ পৰা প্ৰস্তুত কৰা ভেষজ পৰিপূৰকে পাইলচৰ চিকিৎসাতো সহায় কৰে। অশোক গছৰ বাকলিৰ পৰা প্ৰস্তুত কৰা ডিচেক্টনে আভ্যন্তৰীণ স্তূপৰ চিকিৎসাত সহায় কৰে।
৭. আভ্যন্তৰিন ৰক্তক্ষৰণ ৰখায় (Stops internal bleeding)
আপুনি আভ্যন্তৰীণ ৰক্তক্ষৰণ প্ৰতিহত কৰিবলৈ অশোক উদ্ভিদৰ গুৰি কৰা ফুলৰ সৈতে মিহলি কৰা কেইটোপালমান পানী খাব পাৰে। অশোক ফুলে হেমৰেজিক আমাশয় ৰোধ কৰাত সহায় কৰে। এনেদৰে অশোকৰ ফুলে আপোনাৰ স্বাস্থ্যৰ যত্ন লোৱাত সহায় কৰিব।
৮. ডায়েৰিয়া প্ৰতিৰোধ কৰে (Prevents Diarrhea)
অশোক গছৰ ফুলে শৌচত তেজ ৰক্ত ক্ষয় নিয়ন্ত্ৰণ কৰে আৰু এনেদৰে কোনো পাৰ্শ্বক্ৰিয়া সৃষ্টি নকৰাকৈ ডায়েৰিয়াৰ চিকিৎসা কৰে। অশোক গছৰ পাত, ফুল আৰু বাকলিৰ টনিক ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰি যিয়ে এই বেদনাদায়ক অৱস্থাৰ পৰা সকাহ দিব।
৯. বিষত সকাহ দিয়ে (Relieves pain)
অশোক গছৰ নিষ্কাশনৰ এনালজেচিক গুণ থাকে আৰু সেয়েহে বিষ উপশম কৰাত সহায় কৰে। যদি আপুনি আপোনাৰ গাঁঠিত বিষ অনুভৱ কৰে, আপুনি প্ৰভাৱিত স্থানবোৰত বাকলিৰ পেষ্ট প্ৰয়োগ কৰিব পাৰে আৰু কিছু সকাহ অনুভৱ কৰিব পাৰে।
১0.বন্ধ্যাত্ব দূৰ কৰে (treats infertility)
মহিলাৰ বন্ধ্যাত্ব আৰু এণ্ডোমেট্ৰিওচিছৰ বাবে অশোকক বিশেষভাৱে কাৰ্যকৰী বুলি গণ্য কৰা হয়। মহিলাৰ বন্ধ্যাত্বৰ চিকিৎসাত অশোকৰ সফলতা এণ্ডোমেট্ৰিও (মহিলাৰ বন্ধ্যাত্বৰ এক মুখ্য কাৰণ) ৰ সফল চিকিৎসা কৰাৰ ভেষজৰ সামৰ্থ্যৰ সৈতে সম্পৰ্কিত হ’ব পাৰে।
১১. জ্বৰত ভাল (Helpful in fever)
অশোকৰ স্বাস্থ্যজনিত উপকাৰিতা জ্বৰতো দেখা যায়। ইয়াত এন্টিপাইৰেটিক গুণাগুণ থাকে যিয়ে ইয়াক জ্বৰত দেখা দিয়া শাৰীৰিক অৱস্থা হ্ৰাস কৰাত এক প্ৰভাৱশালী উপায় কৰি তুলে।
১৩. লিউকোৰিয়াৰ পৰা সকাহ দিয়ে (Helps to treat Leucorrhea)
লিউকোৰিয়া হৈছে মহিলাৰ যৌনাঙ্গৰ পৰা নিৰ্গত হোৱা এক ডাঠ, বগা স্ৰাৱ। আয়ুৰ্বেদৰ মতে, কফ দোষৰ ভাৰসাম্যহীনতাৰ বাবে লিউকোৰিয়া হয়। কাশায়া (কঠোৰ) সম্পত্তিৰ বাবে অশোকে লিউকোৰিয়াত ভাল ফলাফল দেখুৱায়। ই বৰ্ধিত কফ নিয়ন্ত্ৰণ কৰাত আৰু লিউকোৰিয়াৰ লক্ষণবোৰ হ্ৰাস কৰাত সহায় কৰে।
১৪. টোপনি ভাল কৰে (Improves sleep)
অশোকৰ বাকলি আৰু বীজে এক অত্যাধিক সক্ৰিয় কেন্দ্ৰীয় স্নায়ুতন্ত্ৰ শিথিল কৰাত সহায় কৰে যাৰ ফলত অনিদ্ৰাত ভোগা ৰোগীয়ে সোনকালে আৰু সহজে টোপনি যাব পাৰে। ইয়াত থকা কিছুমান ফ্লেভোনইড, গ্লাইকোচাইড আৰু টেনিনৰ বাবে টোপনিৰ মানদণ্ড আৰু ম্যাদ উন্নত কৰাত অশোকৰ সামগ্ৰী লাভকাৰী হয়।
ব্যৱহাৰ | Uses
সাধাৰণতে অশোক গছৰ কাণ্ডৰ বাকলি, পাত আৰু ফুলকহে ব্যৱহাৰ কৰা হয়। এই অংশ সমূহ বিভিন্ন প্ৰসাধন সামগ্ৰী আৰু ঔষধ প্ৰস্তুত কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হয় –
- অশোক গছৰ বাকলি ছালৰ বাবে ভাল আৰু ইয়াক ছালৰ বৰণ উন্নত কৰাত সহায় কৰা প্ৰসাধন সামগ্ৰী প্ৰস্তুত কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হয়। ই কম আৰু কঠিন প্ৰস্ৰাৱৰ অৱস্থা প্ৰতিহত কৰাত সহায় কৰে আৰু আনকি বিচ্ছুৰ কামোৰৰ প্ৰতিষেধক হিচাপেও কাম কৰে।
- আনকি ইয়াৰ অশোক গছৰ শুকান ফুলবোৰো ডায়েবেটিক ৰোগীসকলৰ বাবে লাভজনক।
অশোকৰ অপকাৰিতা | Harmful Side Effects of Ashoka
যদিও অশোকৰ স্বাস্থ্যজনিত উপকাৰিতা অজস্ৰ তথাপি ইয়াৰ অপকাৰিক দিশো আছে-
- গৰ্ভৱতী মহিলাসকলে এই গছৰ পৰা তৈয়াৰী সামগ্ৰী খোৱাৰ পৰা বিৰত থাকিব লাগে কিয়নো ইয়াৰ ফলত প্ৰসৱত জটিলতা হ‘ব পাৰে।
- কিছুমান প্ৰকাৰৰ খাদ্যৰ প্ৰতি সংবেদনশীল লোকসকলে এই গছৰ পৰা তৈয়াৰী সামগ্ৰী গ্ৰহণ কৰাৰ আগতে চিকিৎসকৰ পৰামৰ্শ লোৱা উচিত।
- যদি আপুনি প্ৰেছক্ৰিপশ্বন ঔষধ গ্ৰহণ কৰি আছে, অনুগ্ৰহ কৰি অশোক ব্যৱহাৰ কৰাৰ আগতে আপোনাৰ স্বাস্থ্যসেৱা পেছাদাৰী/ বিশেষজ্ঞ/ ডাক্তৰৰ সৈতে আলোচনা কৰক।
সামৰণি | Conclusion
উক্ত প্ৰৱন্ধটিত আপোনাক অশোকৰ উদ্ভিদৰ উপকাৰিতা Benefits of Ashoka Tree, ইয়াৰ বিৱৰণ, ব্যৱহাৰ আৰু সাম্ভাৱ্য অপকাৰিক দিশসমূহৰ বিষয়ে অৱগত কৰোৱা হʼল। আশা কৰো এই প্ৰৱন্ধটিত উল্লেখিত তথ্য সমূহে আপোনাক ভিন্ন ধৰণে উপকাৰ সাধিব। ধন্যবাদ!
Read also: Benefits of Mountain Ebony | কাঞ্চন উদ্ভিদৰ উপকাৰিতা
My self Mahezubin Saikia. Working in Dev Library as a Content Writer. A website that provides all SCERT, NCERT 3 to 12, and BA, B.com, B.Sc, and Computer Science with Post Graduate Notes & Suggestions, Novel, eBooks, Health, Finance, Biography, Quotes, Study Materials, and more.
