আমাৰ শাৰীৰিক স্বাস্থ্যৰ উন্নতিৰ ক্ষেত্ৰত ফলৰ ভূমিকা অপৰিহাৰ্য্য। সতেজ আৰু শুকান পুষ্টিকাৰক ফল সমূহ আমাৰ শৰীৰৰ সুস্বাস্থ্যৰ বাবে উপকাৰী। এই ফল সমূহৰ বহু ধৰণৰ উপাদান যেনে ভিটামিন (Vitamins), খনিজ পদাৰ্থ (Minerals), এণ্টি-অক্সিডেণ্টে (Anti-oxidant) থকাৰ উপৰিও আঁহ জাতীয় গুণেৰে ভৰপূৰ। বিভিন্ন ধৰণৰ পুষ্টিৰে সমৃদ্ধ এনে এবিধ উৎকৃষ্ট ফল হৈছে বগৰী। এই প্ৰৱন্ধটিত বগৰীৰ স্বাস্থ্য সম্পৰ্কীয় উপকাৰিতাৰ Jujube Health Benefits বিষয়ে সাম্যক তথ্য বৰ্ণনা কৰা হৈছে।
Read Also: Orange Health Benefits and Uses | কমলাৰ উপকাৰিতা আৰু ব্যৱহাৰ
বগৰী কি? | What is Jujube
বগৰী হৈছে টেঙা– মিঠা সুস্বাদু ফল যাৰ বহুতো স্বাস্থ্যৰ উপকাৰিতা আছে। বগৰী Rhamnaceae পৰিয়ালৰ অন্তৰ্ভুক্ত উদ্ভিদ। বেছিভাগ সাধাৰণ বগৰী হৈছে চীনৰ স্থানীয় য’ত সেইবোৰ ৪,000 বছৰৰো অধিক সময় ধৰি খেতি কৰা হৈছে। আনুমানিকভাৱে বগৰী গছক দক্ষিণ এচিয়াৰ লেবানন,ভাৰত, বাংলাদেশ, ইৰাণ, পাকিস্তান, , নেপাল, কোৰিয়া উপদ্বীপ অঞ্চল, দক্ষিণ অৰু মধ্য চীনদেশ আদি অঞ্চলত থলুৱাভাৱে উপলব্ধ বুলি ঠাৱৰ কৰা হৈছে।সমগ্ৰ এছিয়া মহাদেশত বগৰী ফল, পাত , বীজ আদি ঔষধি হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হয়।
উদ্ভিদ বিৱৰণ | Plant description
বগৰী গছ হৈছে ৫-১৩ মিটাৰ (১৬-৩৯ ফুট) উচ্চতাত উপনীত হোৱা সৰু পৰ্ণপাতী কাঁইটীয়া ডালৰ গছ বা জোপোহা। পাতবোৰ চকচকীয়া-সেউজীয়া, ২-৭ চেণ্টিমিটাৰ দীঘল আৰু ১-৩ চেণ্টিমিটাৰ বহল, । ফুলবোৰ সৰু, ৫ মিমি বহল, পাঁচটা অস্পষ্ট হালধীয়া-সেউজীয়া পাহিৰ সৈতে। ফলটো হৈছে ১.৫-৩ চেণ্টিমিটাৰ গভীৰ এক খোৱা ডিম্বাকৃতিৰ; যেতিয়া অপৰিপক্ক হয় ই মসৃণ-সেউজীয়া হয়। বগৰী ফলৰ ভিতৰত এটা কঠিন গুটি থাকে যাৰ ভিতৰত দুটা বীজ থাকে। বগৰী ফলৰ সোৱাদ টেঙা – মিঠা।
বগৰীৰ ভিন্ন ভাষিক ভাৰতীয় নাম | Different linguistics Indian name of Jujube
- ইংৰাজী ভাষাত: Zizyphus, Plum, Jujube
- হিন্দী ভাষাত: Ber
- তামিল ভাষাত : Elantha Pazham
- মালায়ালম ভাষাত : Elantha Pazham
- তেলুগু ভাষাত : Regu Pandu
- গুজৰাটী ভাষাত : Bor
- মাৰাঠী ভাষাত: Bor
- উৰিয়া ভাষাত : Barakoli
- কাশ্মিৰী ভাষাত : BreY
১০০ গ্ৰাম সতেজ বগৰীৰ পুষ্টিৰ মূল্য | Nutritional value of per 100go Raw Jujube
- Energy: 331 KJ (79 kcal)
- Carbohydrate: 20.23g
- Fat: 0.2g
- Protein:1.2g
Vitamins
- Vitamin -A equiv: 40mcg
- Thiamine (B1):0.02mg
- Riboflavin ((B2): 0.04mg
- Niacin (B3): 0.9mg
- Vitamin(B6): 0.081mg
- Vitamin (C): 69mg
Minerals
- Calcium: 21mg
- Iron: 0.84mg
- Magnesium: 10mg
- Manganese: 0.084mg
- Phosphorus: 23 mg
- Potassium: 250mg
- Sodium: 3mg
- Zinc: 0.05mg
Other constituents
- Water: 77.86g
বগৰীৰ জীৱবৈজ্ঞানিক শ্ৰেণীবিভাজন | Scientific classification of Jujube
- Kingdom: Plantae
- Clade: Tracheophytes
- Order: Rosales
- Family: Rhamnaceae
- Genus: Ziziphus
- Species: Z. Jujuba
- Scientific name: Ziziphus jujuba Mill
বগৰীৰ উপকাৰিতা | Jujube Health Benefits
১. হজম বৃদ্ধি কৰে (Promotes digestion): আহাৰৰ আঁহ আৰু কাৰ্বেৰে ভৰা, বগৰী ফল হৈছে শক্তিৰ এক ভাল উৎস যি বিপাক আৰম্ভ কৰাত সহায় কৰে আৰু আপোনাক গোটেই দিনটো সক্ৰিয় কৰি ৰাখে। যদিও বগৰীৰত এক বৃহৎ পৰিমাণৰ আঁহে শৌচত কোমল আৰু বৃহৎ পৰিমাণযোগ কৰাত সহায় কৰে, যাৰ ফলত শৌচ নিয়মীয়া হয় আৰু কোষ্ঠকাঠিন্যৰ চিকিৎসাত সহায় কৰে। ইয়াৰ বগৰীৰ আলচাৰ, আঘাত আৰু পাকস্থলীত থাকিব পৰা যিকোনো ক্ষতিকাৰক বেক্টেৰিয়াৰ আশংকা হ্ৰাস কৰিব পাৰে আৰু লগতে পেটৰ আন সকলো সমস্যাৰ পৰা বিৰতি প্ৰদান কৰে।
২. কৰ্কট ৰোগ প্ৰতিৰোধ কৰে (Prevent Cancer disease): বগৰী ফলে ক্ষতিকাৰক মুক্ত ৰেডিকেলৰ পৰা পৰিত্ৰাণ পাবলৈ কাৰ্যকৰীভাৱে কাম কৰে, অক্সিডেটিভ চাপৰ সৈতে যুঁজ দিয়ে আৰু কৰ্কট ৰোগৰ আশংকা হ্ৰাস কৰে। প্ৰমাণে এইটোও প্ৰকাশ কৰিছে যে বগৰীৰ নিষ্কাশনত শক্তিশালী কৰ্কট ৰোধী গুণাগুণ আছে যি কৰ্কট ৰোগৰ কোষবিস্তাৰ প্ৰতিহত কৰে, বিশেষকৈ লিউকেমিয়াৰ আৰু টিউমাৰ কোষ গঠনৰ বিকাশ প্ৰতিহত কৰে। ইয়াৰ বাহিৰেও, ডিম্বাশয়, গ্ৰীৱা, স্তন, যকৃতৰ মলাশয় আৰু ছালৰ কৰ্কট ৰোগকে ধৰি বিভিন্ন প্ৰকাৰৰ কৰ্কট কোষৰ বিপদাশংকা প্ৰতিহত কৰাৰ বাবে বাৰ ফলৰ শক্তিশালী এণ্টিঅক্সিডেণ্ট গুণাগুণো মূল্যৱান।
৩. টোপনি বৃদ্ধি কৰে(Promotes sleep): অনিদ্ৰাৰ চিকিৎসা আৰু উন্নত টোপনিৰ প্ৰচাৰৰ বাবে চীনা ঔষধত পৰম্পৰাগতভাৱে বগৰী ফল ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। ফল আৰু বীজত Flavonoid থাকে যেনে Saponins আৰু polysaccharides দ্বাৰা সমৃদ্ধ যি নিৰাময়কাৰী আৰু সম্মোহনী গুণাগুণ প্ৰদৰ্শন কৰে বুলি জনা যায়। ইয়াক প্ৰাকৃতিক টোপনি প্ৰচাৰক হিচাপে মূল্য দিয়া হৈছিল, যি স্নায়ুতন্ত্ৰৰ ওপৰত এক শান্ত প্ৰভাৱ প্ৰদান কৰি টোপনি প্ৰেৰিত কৰাত সহায় কৰে।একাপ গৰম বগৰী চাহ বনাওক আৰু বিচনালৈ যোৱাৰ আগতে আৰামদায়ক টোপনি পাবলৈ এইটো খাওক।
৪. হৃদযন্ত্ৰৰ স্বাস্থ্য বৃদ্ধি কৰে (Augments Heart Health): বগৰী ফলে হৃদযন্ত্ৰৰ স্বাস্থ্য উন্নত কৰে আৰু হৃদযন্ত্ৰৰ কাৰ্যবোৰ অনুকূলিত কৰে বুলি জনা যায়। পৰ্যাপ্ত পৰিমাণৰ পটাছিয়াম আৰু কম ছডিয়াম, ই ৰক্তনলীবোৰ শিথিল কৰে আৰু ৰক্তচাপ নিয়ন্ত্ৰণ কৰাত সহায় কৰে। এই ফলটোৱে এক শক্তিশালী এণ্টি-এথেৰোজেনিক এজেণ্ট হিচাপেও কাম কৰে যি ধমনীবোৰত চৰ্বি বন্ধ হোৱাৰ পৰা প্ৰতিহত কৰে। তদুপৰি, আহাৰৰ আঁহৰ সৈতে ভৰপূৰ বগৰীফলবোৰে কাৰ্ডিওভাস্কুলাৰ ৰোগৰ আশংকা হ্ৰাস কৰে।
৫. ৰক্ত সঞ্চালন বৃদ্ধি কৰে (Enhance blood circulation): ভাল তেজৰ প্ৰবাহৰ অৰ্থ হৈছে আপোনাৰ সকলো গুৰুত্বপূৰ্ণ অঙ্গই অক্সিজেন সমৃদ্ধ তেজৰ পৰ্যাপ্ত যোগান ধৰিছে আৰু আপোনাক শক্তিঅনুভৱ কৰাইছে। পটাছিয়াম, ফছফৰাছ, মেঙ্গানিজ, লো আৰু জিংকত অন্তৰ্নিহিতভাৱে সমৃদ্ধ হোৱাৰ বাবে, এই খনিজ পদাৰ্থবোৰে হৃদযন্ত্ৰৰ স্বাস্থ্য বজাই ৰখাত সহায় কৰে। আনহাতে, বগৰীৰ নিয়মীয়া সংস্কৰণ হৈছে লোৰ ভাণ্ডাৰ পাম্প কৰা, হিমোগ্লোবিন গণনা উন্নত কৰা আৰু প্ৰণালীটোত সঠিক তেজৰ প্ৰবাহ নিয়ন্ত্ৰণ কৰাৰ এক উৎকৃষ্ট উপায়।
৬. আলঝেইমাৰৰ সৈতে যুঁজ দিয়ে (Combats Alzheimer’s): গৱেষণাই দেখুৱাইছে যে বগৰী ফলে কোষৰ অৱক্ষয়ৰ বিৰুদ্ধে যুঁজ দি আলঝেইমাৰৰ চিকিৎসা কৰাত সহায় কৰিব পাৰে আৰু মগজুৰ জ্ঞানীয় কাৰ্যকলাপ উন্নত কৰাত সহায় কৰিব পাৰে। dementia, neurodegenerative বিকাৰত ভুগি থকা ব্যক্তি এজনৰ আহাৰ পৰিকল্পনাত বগৰী ফল এক উৎকৃষ্ট সংযোজন হ’ব পাৰে আৰু তেওঁলোকক স্মৃতিশক্তি বৃদ্ধি কৰাত সহায় কৰিব পাৰে।
৭. ৰোগ প্ৰতিৰোধ প্ৰণালী শক্তিশালী কৰে(Bolsters Immune System): এই ক্ষুদ্ৰ বগৰী ফলটো ভিটামিন A আৰু ক ৰ দৰে শক্তিশালী এণ্টিঅক্সিডেণ্টৰ এক শক্তিশালী স্থান। এই পুষ্টিবোৰে ক্ষতিকাৰক বিষাক্ত পদাৰ্থৰ সৈতে যুঁজ দিয়ে, অক্সিডেটিভ চাপ প্ৰতিৰোধ কৰে আৰু প্ৰদাহজনক চাইটোকাইনৰ উৎপাদন নিয়ন্ত্ৰণ কৰি দীৰ্ঘম্যাদী প্ৰদাহৰ আশংকা হ্ৰাস কৰে। ইয়াৰ উপৰিও, বগৰীৰ শক্তিশালী এণ্টি-এলাৰ্জিক(Anti-allergic) আৰু এণ্টি-এনাফিলেক্টিক(Anti-anaphylactic) বৈশিষ্ট্য আছে যি অতিসংবেদনশীলতা প্ৰতিৰোধ কৰে আৰু ঋতুগত চৰ্দি আৰু জ্বৰ দূৰত ৰাখে।
৮. চাপ আৰু উদ্বেগৰ সৈতে যুঁজ দিয়ে (Fights Stress And Anxiety): চাপ বা হতাশা অনুভৱ কৰা, এমুঠি বগৰী ফল খাব, কিয়নো ই মগজু আৰু স্নায়ুতন্ত্ৰৰ ওপৰত আৰামদায়ক প্ৰভাৱ পেলায় বুলি প্ৰমাণিত হৈছে। চাপ, উদ্বেগ আৰু হতাশাৰ লক্ষণবোৰৰ চিকিৎসাৰ বাবে প্ৰাকৃতিক প্ৰতিকাৰ হিচাপে পৰম্পৰাগত ঔষধত ইয়াক যথেষ্ট মূল্যৱান কৰা হৈছিল। তদুপৰি, বগৰী ফলৰ নিৰাময়কাৰী গুণাগুণবোৰে cortisol hormones ভাৰসাম্য ৰাখে আৰু মন আৰু শৰীৰ দুয়োকে শিথিল কৰি ৰখাত সহায় কৰে।
৯. উজ্জ্বল ছাল(Glowing skin): ভিটামিন C আৰু এণ্টিঅক্সিডেণ্টৰ বিশাল ভাণ্ডাৰ প্ৰদান কৰা বগৰী ফলে ৰেডিকেলৰ সৈতে যুঁজ দিয়ে। অজস্ৰ ছাল বঢ়োৱা পুষ্টিৰে পৰিপূৰ্ণ, ববগৰী ফলবোৰে ব্রণ, দাগ আৰু দাগৰ চিকিৎসা কৰি আপোনাৰ ছালৰ বাবে আশ্চৰ্যকৰ কাম কৰিব পাৰে আৰু ছালখন উজ্জ্বল আৰু নিখুঁত দেখায়। ই ছালৰ অকাল বাৰ্ধক্য হ্ৰাস কৰে, কোঁচ, ৰঞ্জকতা হ্ৰাস কৰে আৰু ছালৰ বৰণ আৰু প্ৰাকৃতিক উজ্জ্বলতা উন্নত কৰাত সহায় কৰে। ইয়াৰ উপৰিও, বগৰীয়ে একজিমা, চ’ৰিয়েচিছৰ দৰে ছালৰ সমস্যা নিৰাময় কৰা দেখা গৈছে আৰু লগতে melanoma (ছালৰ কৰ্কট) বিয়পা প্ৰতিহত কৰাৰ সম্ভাৱনা আছে।
১০. চুলিৰ বিকাশ বৃদ্ধি কৰে (Promotes hair growth): বগৰীৰ অত্যাৱশ্যকীয় তেলত যথেষ্ট পৰিমাণৰ প্ৰ’টিন, খনিজ আৰু ভিটামিনৰ চুলি গজাগুণ আছে বুলি জনা যায়। বগৰীৰ বীজ তেল নাৰিকলৰ দৰে বাহক তেলৰ সৈতে মিহলি কৰক আৰু চুলিৰ দ্ৰুত বিকাশ আৰু চুলি সৰা প্ৰতিহত কৰিবলৈ নিয়মীয়াকৈ প্ৰয়োগ কৰক।
বগৰীৰ অনান্য লাভালাভ | Others Jujube Health Benefits
১) পকা বগৰী খালে পিত্তদোষ নাশ হয়।
২) বগৰীৰ ৰস খালে ৰক্তাতিসাৰ দোষ নাশ হয়।
৩) বগৰীৰ ৰসে বা বগৰীয়ে অন্ত্ৰত ব্ৰন বা ঘাঁ লাগিলে ভাল হয়।
৪) শাৰীৰিক অৱসতা – অলসতাত বগৰী খালে শক্তি পোৱা যায়।
৫) বগৰী গছৰ পাত শুকাই গুৰি কৰি পানীৰ লগত গুলি খালে পেটৰ বিকাৰ নাথাকে।
৬) বগৰী গছৰ পাত পানীত সিজাই কাপোৰেৰে চেকি তাৰে কুলকুলি কৰিলে দাঁতৰ আলু মজবুত হয় আৰু দাঁতেৰে তেজ ওলোৱা বন্ধ হয়।
৮) কিন্তু কেঁচা বা কুমলীয়া বগৰী খালে কফ হয় । গতিকে খাব খুজিলে পকা বগৰীহে খাব লাগে।
ব্যৱহাৰ | Uses
টেঙা – মিঠা স্বাদযুক্ত বগৰী ফল শিশু সকলৰ পৰা ডাঙৰ মানুহৰ খুবেই প্ৰিয়। বগৰী ফল, ইয়াৰ বীজ আৰু পাত ঔষধী গুণাগুণেৰে সমৃদ্ধ। পকা বগৰী ফলক আমি সতেজ আৰু শুকান দুয়ো ধৰণে খাব পাৰো, এই ফলৰ পৰা জাম, জেলি, চাটনি, আচাৰ আদি তৈয়াৰ কৰা হয়।ৰোগ নিৰাময়ৰ ক্ষেত্ৰত বগৰী ফল, বগৰী ৰস, বগৰী ফলৰ পৰা তৈয়াৰী খাদ্য সামগ্ৰী ব্যৱহাৰ কৰা হয়। ৰোগ নিৰাময়ৰ ক্ষেত্ৰত বগৰী ফল, ৰস, পাতৰ গুৰি, পাতৰ decoction, বগৰীৰ ফলৰ পৰা তৈয়াৰ খাদ্য সামগ্ৰী আদি ব্যৱহাৰ কৰা হয় আৰু ছাল আৰু চুলিৰ সমস্যা সমাধানৰ বাবে বগৰী ফলৰ ঘৰুৱা প্ৰতিকাৰ আৰু বজাৰত উপলব্ধ প্ৰসাধন সামগ্ৰী ব্যৱহাৰ কৰা হয়।
পাৰ্শ্বক্ৰিয়া | Side effects
বগৰী ফল বেছিভাগ লোকৰ বাবে ব্যৱহাৰৰ বাবে সুৰক্ষিত। অৱশ্যে, যদি আপুনি কোনো এণ্টিডিপ্ৰেচেণ্ট ঔষধ গ্ৰহণ কৰি আছে তেনেহ’লে আপুনি ফলটো পৰিহাৰ কৰা উচিত। কিছুমান প্ৰমাণত কোৱা হৈছিল যে বৃহৎ পৰিমাণৰ বগৰী ফল সেৱন কৰিলে টোপনি, ডায়েৰিয়া, ভোক হ্ৰাস, কোষ্ঠকাঠিন্য, ফুলা, আৰু বিৰল ক্ষেত্ৰত বেয়া হ’ব পাৰে। বগৰী আন কিছু পাৰ্শ্বক্ৰিয়া সমূহ হৈছে –
- বগৰী ফলক হাইপোটেনচিভ এজেণ্ট বুলি জনা যায়। যদি আপুনি নিম্ন ৰক্তচাপত ভুগি আছে বা ঔষধ গ্ৰহণ কৰি উচ্চ ৰক্তচাপথকা ব্যক্তি, আপুনি ইয়াক গ্ৰহণ কৰাৰ আগতে চিকিৎসকৰ ওচৰলৈ যোৱাটো সৰ্বশ্ৰেষ্ঠ।
- পশু অধ্যয়নে বগৰী ফলৰ নিষ্কাশনৰ গৰ্ভনিৰোধক প্ৰভাৱ প্ৰদৰ্শন কৰে। গৰ্ভৱতী মহিলাসকলক বগৰী ফলৰ সুৰক্ষাৰ বিষয়ে অধিক জানিবলৈ চিকিৎসকৰ সৈতে কথা পাতিবলৈ পৰামৰ্শ দিয়া হয়।
- বগৰী ফলৰ ফলত কিছুমান লোকৰ ৰক্ত শৰ্কৰাৰ স্তৰ হ্ৰাস হ’ব পাৰে।
- Latex ৰ প্ৰতি এলাৰ্জি থকা লোকসকলৰ বগৰী ফলৰ প্ৰতিও এলাৰ্জি থকা দেখা গৈছে। ইয়াৰ কাৰণ হৈছে latex-fruit syndrome.বুলি জনা জাত এক পৰিঘটনা।
সেয়হে বগৰীৰ উপকাৰিতা Jujube Health Benefits আৰু অপকাৰীতা সমূহলৈ লক্ষ্য ৰাখি ইয়াক নিয়মীয়াকৈ সঠিক পৰিমাণত ব্যৱহাৰ কৰা উচিত কিয়নো যিকোনো সামগ্ৰীৰে অত্যাধিক ব্যৱহাৰে আমাৰ স্বাস্থ্যৰ ক্ষতি কৰিব পাৰে আৰু গৰ্ভৱতী মহিলা সকলে ইয়াৰ অত্যাধিক ব্যৱহাৰ পৰিহাৰ কৰা উচিত।ৰোগ নিৰাময়ৰ ক্ষেত্ৰত বগৰী ফল ব্যৱহাৰ কৰাৰ আগত চিকিৎসকৰ পৰামৰ্শ লোৱা উচিত।
সামৰণী (Conclusion)
উক্ত প্ৰৱন্ধটিৰ দ্বাৰা আপোনালোকে নিশ্চয় বগৰীৰ উপকাৰিতাৰ Jujube Health Benefits সম্বন্ধে এক সাম্যক পৰিচয় পালে। বগৰীৰ উপকাৰিতা, ব্যৱহাৰ, উপাদান, ভিন্ন ভাষিক নাম, অপকাৰীতা তথা অনান্য গুণাগুণৰ বিষয়ে জানিবলৈ পালে। আশা কৰোঁ উক্ত প্ৰৱন্ধটিত উল্লেখ থকা তথ্য সমূহে আপোনালোকক বিভিন্ন ধৰণৰ সমস্যাত ভিন্ন ধৰণে উপকৃত কৰিব।ধন্যবাদ।
Read Also: Custard Apple Health Benefits | আতলচৰ উপকাৰিতা
My self Mahezubin Saikia. Working in Dev Library as a Content Writer. A website that provides all SCERT, NCERT 3 to 12, and BA, B.com, B.Sc, and Computer Science with Post Graduate Notes & Suggestions, Novel, eBooks, Health, Finance, Biography, Quotes, Study Materials, and more.
