আমাৰ শৰীৰৰ সুস্বাস্থ্য উন্নতিৰ বাবে নেমু জাতীয় ফল সমূহৰো অৱদান উল্লেখনীয়। ভিন্ন পুষ্টিৰ সমৃদ্ধ নেমু জাতীয় ফল সমূহে বহুতো ৰোগ প্ৰতিহত কৰাত সহায় কৰে। আমাৰ শৰীৰৰ স্বাস্থ্য উন্নত কৰাত সহায় কৰা উল্লেযোগ্য নেমুজাতীয় ফল এবিধ হৈছে গোল নেমু বা পতি নেমু। এই প্ৰৱন্ধটিত গোল নেমুৰ স্বাস্থ্য সম্পৰ্কীয় উপকাৰিতাৰ Health Benefits of Lime বিষয়ে সাম্যক তথ্য বৰ্ণনা কৰা হৈছে।
Read Also: Health Benefits of Plum | প্লামৰ স্বাস্থ্যজনিত উপকাৰিতা
গোল নেমু কি? | What is Lime?
গোল নেমু হৈছে এক সৰু, ঘূৰণীয়া, সেউজীয়া ৰঙৰ হাইব্ৰিড নেমুজাতীয় ফল। ইয়াৰ এচিডিক টেঙা ৰস আৰু অনন্য গোন্ধৰ বাবে, গোল নেমু ফল বিভিন্ন ৰন্ধনপ্ৰণালীত সোৱাদযুক্ত কৰিবলৈ বহুলভাৱে ব্যৱহাৰ কৰা হয়। মেক্সিকান, ভিয়েটনামী আৰু থাই ৰন্ধনপ্ৰণালীৰ ই এক সাধাৰণ উপাদান।দক্ষিণ-পূব এছিয়াত উদ্ভৱ হোৱা গোল নেমু কাঁইটীয়া জোপোহাৰ ইয়াৰ ফলৰ বাবে ৱেষ্ট ইণ্ডিজ, দক্ষিণ আৰু মধ্য আমেৰিকাৰ পৰা চীন, ভাৰত আৰু আফ্ৰিকাৰ কিছু অংশলৈকে ক্ৰান্তীয় অঞ্চলতো ইয়াৰ খেতি কৰা হয়।
উদ্ভিদ বিৱৰণ | Plant description
গোল নেমু হৈছে এক জোপোহা গছ ৫ মিটাৰ (১৬ ফুট), যাৰ বহুতো কণ্টক আছে। । ইয়াৰ কাণ্ড, যি কেতিয়াবাহে পোন হয়, বহুতো ডাল থাকে, আৰু সেইবোৰ প্ৰায়ে কাণ্ডৰ ওপৰত যথেষ্ট তললৈ উৎপন্ন হয়। পাতবোৰ ডিম্বাশয়,২৫-৯০ মিমি দীঘল, কমলা পাতৰ দৰে। ফুলবোৰৰ ব্যাস ২৫ মিমি (১ ইঞ্চি), হালধীয়া বগা আৰু মাৰ্জিনত পাতল বেঙুনীয়া ৰং থাকে। গোটেই বছৰটোত ফুল আৰু ফল দেখা যায়, কিন্তু উত্তৰ গোলাৰ্ধত মেৰ পৰা ছেপ্টেম্বৰ লৈকে সৰ্বাধিক পৰিমাণে থাকে।
১০০ গ্ৰাম গোল নেমুৰ পুষ্টিৰ মূল্য | Nutritional value of per 100g Lime
- Energy: 126 KJ (30 kcal)
- Carbohydrate: 10.5g
- Sugar: 1.7g
- Dietary fiber: 2.8g
- Fat: 0.2g
- Protein: 0.7g
Vitamins
- Thiamine (B1): 0.03mg
- Riboflavin ((B2): 0.02mg
- Niacin (B3): 0.2mg
- Pantothenic acid (B5): 0.217mg
- Vitamin (B6): 0.046mg
- Vitamin (C): 29.1mg
Minerals
- Calcium: 33mg
- Iron: 0.6mg
- Magnesium: 6mg
- Phosphorus: 18mg
- Potassium: 102mg
- Sodium: 2mg
Other constituents
- Water: 88.3g
গোল নেমুৰ ভিন্ন ভাষিক নাম | Different linguistics name of Lime
- ইংৰাজী ভাষাত : Lemon / Lime / Sour Lime
- হিন্দী ভাষাত : Neembu
- তামিল ভাষাত : Elumicham Pazham / Kaipa Naranga
- মালায়ালম ভাষাত : Cherunaranga / Naranga
- তেলুগু ভাষাত: Nimma Pandu
- কান্নাড়া ভাষাত : Nimbe
- বাংলা ভাষাত : Lebur / Kagi-Nebu
- গুজৰাটী ভাষাত : Limbu
- মাৰাঠী ভাষাত: Limbu / Kagadi Limbu
- উৰিয়া ভাষাত : Lembu
- পাঞ্জাৱী ভাষাত : Nimbha / Galgal
- তুলু ভাষাত : Limbae
- কাশ্মিৰী ভাষাত : Nyomb
গোল নেমুৰ জীৱবৈজ্ঞানিক শ্ৰেণীবিভাজন | Scientific classification of Lime
- Kingdom: Plantae
- Clade: Tracheophytes
- Clade: Angiosperms
- Clade: Eudicots
- Clade: Rosids
- Order: Sapindales
- Family: Rutaceae
- Genus: Citrus
- Species: C. × aurantiifolia
- Scientific name: Citrus × aurantiifolia
গোল নেমুৰ উপকাৰিতা | Health Benefits of Lime
১. স্কার্ভিৰ চিকিৎসা (Treat Scurvy)
গোল নেমু হৈছে স্কার্ভিৰ এক নিৰাময় যি ভিটামিন চি-ৰ অভাৱৰ ফলত হয়। ই হৈছে এক সঘনাই সংক্ৰমণ যি স্বাভাৱিক চৰ্দিৰ লক্ষণ, ওঁঠৰ কোণ আৰু ওঁঠ ফাটি যোৱা, মুখ আৰু জিভাত আলচাৰ প্ৰদৰ্শন কৰে। স্কার্ভি ফুলা, স্পঞ্জী আৰু ৰক্তক্ষৰণ হোৱা মাড়িৰ দ্বাৰাও ধৰা পৰিব পাৰে। নাবিক আৰু সৈনিকসকলক অতীতত স্কার্ভি প্ৰতিৰোধ কৰিবলৈ গোলনমু দিয়া হৈছিল যিটো এটা মাৰাত্মক ৰোগ আছিল। ইয়াক প্ৰদূষিত পৰিৱেশযেনে পেইণ্টিং দোকান, চুল্লি, চিমেণ্ট কাৰখানা, তাপ চিকিৎসা আৰু খনিআদিৰ শ্ৰমিকসকলক প্ৰদান কৰা হয় যাতে স্কার্ভিৰ সম্ভাৱনা প্ৰতিহত হয়। গোল নেমু পৰা পৰ্যাপ্ত পৰিমাণে ভিটামিন চি গ্ৰহণ স্কার্ভিৰ ভোগাৰ সম্ভাৱনা প্ৰতিহত কৰিব পাৰে
২. স্বাস্থ্যৱান ছাল (Healthy skin)
গোল নেমুৰ ৰস মৌখিকভাৱে খাব বা ইয়াক স্থানীয়ভাৱে প্ৰয়োগ কৰিব যি ছালক পুনৰুজ্জীৱিত কৰাত আৰু ইয়াক সংক্ৰমণৰ পৰা প্ৰতিৰোধ কৰাত সহায় কৰে। ফ্লেভোনইড আৰু ভিটামিন চি.-ৰ উচ্চ পৰিমাণৰ বাবে ই শৰীৰৰ গোন্ধ হ্ৰাস কৰে। গোল নেমুৰ ৰস আৰু ইয়াৰ অত্যাৱশ্যকীয় তেলত এণ্টিঅক্সিডেণ্ট সমৃদ্ধ আৰু বীজাণুনাশক আৰু এণ্টিবায়টিক গুণাগুণ থাকে। মৃত কোষবোৰ আঁতৰ কৰিবলৈ, দাগ, উফি আৰু আঘাত নিৰাময় কৰিবলৈ ইয়াক ছালত বাহ্যিকভাৱে প্ৰয়োগ কৰক। সতেজতা অনুভৱ কৰিবলৈ ৰস বা তেল স্নানত মিহলি কৰক।
৩. হজম সমৰ্থন কৰে (Support digestion)
হজমত গোল নেমুৱে সহায় কৰে।গোল নেমত পোৱা প্ৰাকৃতিক এচিডিটিয়ে খাদ্যৰ মেক্ৰোমলিকিউলবোৰ ভাঙি পেলোৱাত সহায় কৰে, আৰু ফ্লেভোনইডে পাচন তন্ত্ৰক উদ্দীপিত কৰাত সহায় কৰে আৰু পাচন ৰস, এচিড আৰু পিত্ত নিশ্চিহ্ন হোৱাত সহায় কৰে। ফ্লেভোনইডৰ প্ৰবাহে পেৰিষ্টালটিক গতিকো উদ্দীপিত কৰে। ইয়াৰ ফলত নেমুৰ আচাৰ ৰাতিৰ আহাৰ আৰু দুপৰীয়াৰ আহাৰৰ সৈতে খোৱা হয় যিটো ভাৰতত এক পৰম্পৰাগত প্ৰথা হৈ পৰিছে।
৪. ওজন হ্ৰাস কৰে (Reduce weight)
ওজন হ্ৰাস কৰিবলৈ গোল নেমুৰ ৰসৰ সৈতে এগিলাচ গৰম পানী খাব। ই এক সতেজতা আৰু এণ্টিঅক্সিডেণ্ট পানীয়। গোল নেমুত চাইট্ৰিক এচিড থাকে যিটো এটা ডাঙৰ চৰ্বি বাৰ্ণাৰ। এসপ্তাহৰ ভিতৰত ভাল ফলাফল চাবলৈ গোল নেমুৰ সৈতে দুগিলাচ গৰম পানী খাব।
৫. কোষ্ঠকাঠিন্য প্ৰতিৰোধ কৰে (Prevent constipation)
গোল নেমুত পৰ্যাপ্ত পৰিমাণৰ এচিড থাকে যি ট্ৰেক্ট পৰিষ্কাৰ কৰি মল-মূত্ৰ প্ৰণালী পৰিষ্কাৰ কৰে। গোল নেমুৱে কোষ্ঠকাঠিন্য সহজ কৰাত সহায় কৰে। নিমখৰ সৈতে গোল নেমূৰ ৰসে কোনো পাৰ্শ্বক্ৰিয়া অবিহনে কোষ্ঠকাঠিন্যৰ পৰা সকাহ দিবলৈ বিশুদ্ধতা হিচাপে প্ৰদৰ্শন কৰে।
৬. ডায়েবেটিচ ৰোগীৰ বাবে সহায়ক (Helpful for diabetics)
গোল নেমু, নেমুৰ দৰে নেমু জাতীয় ফল ডায়েবেটিক ৰোগীৰ বাবে সহায়ক বুলি গণ্য কৰা হয়। ইয়াত দ্ৰৱণীয় আঁহৰ উচ্চ পৰিমাণ থাকে যি শৰীৰৰ দ্বাৰা শৰ্কৰাৰ অৱশোষণ তেজৰ প্ৰবাহলৈ নিয়ন্ত্ৰণ কৰাত সহায় কৰে, ৰক্ত শৰ্কৰাৰ স্পাইক ৰক্ত শৰ্কৰাৰ স্পাইক হোৱা হ্ৰাস কৰে যি ডায়েবেটিক ৰোগীৰ বাবে ক্ষতিকাৰক। গোল নেমুৰ গ্লাইচেমিক সূচক কম হয় যি গ্লুকোজৰ স্তৰ অপ্ৰত্যাশিতভাৱে বৃদ্ধি নকৰে।
৭. পেপ্টিক আলচাৰৰ চিকিৎসা কৰে (Treats peptic ulcers)
পেপ্টিক আলচাৰ পাকস্থলীৰ ভিতৰৰ আৱৰণ, ওপৰৰ ক্ষুদ্ৰ অন্ত্ৰ আৰু esophagus বিকশিত হয় যাৰ ফলত পেটৰ বিষ হয়। চূণত এচিড থাকে যি পাচন তন্ত্ৰত ক্ষাৰীয় প্ৰতিক্ৰিয়া সৃষ্টি কৰি গেষ্ট্ৰিক এচিডিটি হ্ৰাস কৰাত সহায় কৰে। ভিটামিন চি-ৰ উপৰিও, গোল নেমত বিশেষ যৌগ থাকে যেনে ফ্লেভোনইড যি এণ্টিবায়টিক, Anti-carcinogenic, ডিটক্সিফাইং আৰু এণ্টিঅক্সিডেণ্ট কাৰ্যকলাপ হিচাপে কাম কৰে যি মুখ আৰু পেপ্টিক আলচাৰৰ আৰোগ্য প্ৰক্ৰিয়াক উদ্দীপিত কৰে।
৮. শ্বাস-প্ৰশ্বাসৰ সমস্যাৰ চিকিৎসা (Treatments for respiratory problems)
গোল নেমুত ফ্লেভোনইড সমৃদ্ধ তেল থাকে যাক কেম্পফেৰলৰ ফলত ভেপোৰাইজাৰ, বাম আৰু ইনহেলাৰ হিচাপে কনজেষ্টিভ প্ৰতিৰোধী ঔষধত ব্যৱহাৰ কৰা হয়। ওকালি অহা আৰু ভিৰ হোৱাৰ পৰা তাৎক্ষণিক ভাৱে সকাহ পাবলৈ বাকলিখিনি হাতেৰে মচি উশাহ লওঁক।
৯. আৰ্থ্ৰাইটিছত সহায় কৰে (Aid arthritis)
শৰীৰত ইউৰিক এচিডৰ অতিৰিক্ত জমা হোৱাৰ ফলত আৰ্থ্ৰাইটিছ হয়। ইউৰিক এচিড হৈছে আৱৰ্জনা সামগ্ৰী যাক প্ৰস্ৰাৱৰ পৰা পৰিষ্কাৰ কৰা হয় কিন্তু যেতিয়া ই অত্যাধিক নিৰ্মাণ কৰে ই আৰ্থ্ৰাইটিছৰ প্ৰদাহ আৰু বিষৰ অৱনতি ঘটায়। চাইট্ৰিক এচিড হৈছে এক দ্ৰাৱক য’ত ইউৰিক এচিড দ্ৰৱীভূত হ’ব পাৰে আৰু প্ৰস্ৰাৱত নিৰ্গত হ’ব পৰা পৰিমাণ বৃদ্ধি কৰিব পাৰে। নেমু জাতীয় ফলৰ প্ৰদাহ-প্ৰতিৰোধী গুণাগুণ থাকে যাক বিভিন্ন প্ৰদাহজনক সমস্যাৰ চিকিৎসাৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰি।
১০. গাউটৰ চিকিৎসা কৰে (Treat gout)
গাউট দুটা মুখ্য উৎসৰ দ্বাৰা হ’ব পাৰে। প্ৰথম উৎস হৈছে শৰীৰত মুক্ত ৰেডিকেল জমা হোৱা আনহাতে দ্বিতীয়টো হৈছে শৰীৰত বিষাক্ত জমা যেনে ইউৰিক এচিড। গোল নেমুৱে এই দুয়োটা পৰিস্থিতি প্ৰতিহত কৰাত সহায় কৰে। ই এণ্টিঅক্সিডেণ্ট আৰু ডিটক্সিফায়াৰ যেনে ফ্লেভোনইড আৰু ভিটামিন চিৰ এক উৎকৃষ্ট উৎস যি মুক্ত ৰেডিকেলৰ সংখ্যা হ্ৰাস কৰে আৰু শৰীৰক বিষমুক্ত কৰে।
১১. প্ৰস্ৰাৱৰ সমস্যাৰ চিকিৎসা কৰে (Treat urinary infection)
গোল নেমুত পটাছিয়ামৰ উচ্চ পৰিমাণ থাকে যি প্ৰস্ৰাৱৰ মূত্ৰাশয় আৰু বৃক্কত জমা হোৱা অৱক্ষয় আৰু বিষাক্ত পদাৰ্থ বোৰ নিৰ্মূল কৰাত সহায় কৰে। গোল নেমুৰ বীজাণুনাশক গুণ থাকে যি প্ৰস্ৰাৱ তন্ত্ৰৰ সংক্ৰমণ নিৰাময় কৰে আৰু প্ৰস্ৰাৱ তন্ত্ৰত সংক্ৰমণৰ চিকিৎসা কৰে। তদুপৰি, ই প্ৰষ্টেটবৃদ্ধি প্ৰতিহত কৰে আৰু মূত্ৰনলীত কেলচিয়াম জমা হোৱাৰ ফলত হোৱা প্ৰস্ৰাৱৰ অৱৰোধ পৰিষ্কাৰ কৰে।
গোল নেমুৰ অনান্য লাভালাভ | Other Health Benefits of Lime
১. গোল নেমুৰ ৰসত গোলাপজল আৰু গ্লিচাৰিন মিলাই ৰাতি মুখত সানি থলে ছালৰ সকলোবিলাক ৰোগ নাশ কৰি ছাল উজ্জ্বল কৰে আৰু বালিৰেখা পৰাত বিলম্ব হয় ।
২. পেটৰ বিষ হলে ৫ গ্ৰাম গোল নেমুৰ ৰস , ১ চামুচ আদাৰ ৰস মিলাই খাই দিলেই উপশম হব ।
৩. হাতৰ নখ , ছাল ধুনীয়া কৰি ৰাখিবলৈ কুহুমীয়া পানীত নেমুৰ ৰস মিলাই হাত দুখন তিয়াই ১০ মিনিটমান ৰাখিব ।
৪. চুলি সৰা বন্ধ কৰিবলৈ অলপদিন নাৰিকলৰ মানি ১০ গ্ৰামৰ লগত ১০ গ্ৰাম গোল নেমুৰ ৰস মিলাই চুলিৰ গুৰিত সানি ৪০ মিনিট থৈ ধুই দিব কিছুদিনৰ পিছত দেখিব আপোনাৰ চুলি আগতকৈ কলা দীঘল শকত হৈছে আৰু চুলি সৰাও কমি গৈছে।
৫. গৰমৰ দিনত ঘামি থকা গাটোৰ পৰা আকটা গোন্ধ নিৰ্গত হয় । তেতিয়া পানীৰ লগত নেমু ৰস আৰু অকণমান নিমখ মিলাই গা ধুলে এই গোন্ধ নোহোৱা হব ।
৬. দাঁতৰ পায়েৰিয়া ৰোগ হলে গোল নেমুৰ ৰস আলুত মালিচ কৰিলে পায়েৰিয়া ৰোগ নাইকিয়া হয় ।
৭. গোল নেমুৰ ৰসত বেচিমাত্ৰাত পটেচিয়াম থাকে বাবে হৃদৰোগীয়ে নেমুৰ ৰস যি কোনো প্ৰকাৰে খোৱা উচিত ।
ব্যৱহাৰ | Uses
গোল নেমু, পাত আৰু বাকলি ঔষধি হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হয়। গোল নেমু ৰস আমি পানীৰ সৈতে মিহলাই খাব পাৰো অথবা ভিন্ন ধৰণৰ সামগ্ৰী সৈতে যোগ কৰি ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰো। বিশেষকৈ ভাৰতত এই গোল নেমুৰ আচাৰ প্ৰস্তুত কৰা হয়। গোল নেমুৰ ৰসে চুপ, চালাড, পাচলি আৰু বেক কৰা খাদ্যত এক টেঙা ফ্লেভাৰ যোগ দিয়ে। ভজা মুৰ্গী বা পেন-ফ্ৰাইড বগা মাছৰ ওপৰত কিছুচগোল নেমুৰ ৰস চেপি টেঙা সোৱাদ যোগ দিব পাৰে। ইয়াক মিঠাই, আচাৰ, জাম, জেলি, স্নেক্স আৰু কেণ্ডি প্ৰস্তুত কৰাতো বহুলভাৱে ব্যৱহাৰ কৰা হয়। । ছাল আৰু চুলিৰ সমস্যা সমাধান কৰিবলৈ গোল নেমুৰ পৰা তৈয়াৰী ঘৰুৱা প্ৰতিকাৰ লগতে বজাৰত উপলব্ধ গোল নেমুৰ ৰে তৈয়াৰী প্ৰসাধন সামগ্ৰী ব্যৱহাৰ কৰা হয়।
পাৰ্শ্বক্ৰিয়া | Side effects)
অত্যাধিক গোল নেমু সেৱন কৰা ফলত কিছুমান সমস্যা হ’ব পাৰে যেনে:
- ছালৰ এলাৰ্জি (Skin Allergy): খজুৱতি, ৰঙা পৰা, আৰু ফুলা।
- নেমু জাতীয় ফলৰ এলাৰ্জি (Citrus fruit allergy): ওকালি অহা, পেটৰ বিষ, হুইজিং, বাৰে বাৰে বমি।
- ক্ষয় হোৱা এনামেল (Eroded enamel): অত্যাধিক সেৱনে দাঁতৰ এনামেল হ্ৰাস কৰিব পাৰে আৰু উচ্চ পৰিমাণৰ চাইট্ৰিক এচিডৰ বাবে ইয়াৰ সংবেদনশীলতা বৃদ্ধি কৰিব পাৰে।
- ফাইটোফটোডাৰ্মাটাইটিছ (Phytophotodermatitis): কিছুমান ক্ষেত্ৰত, ছালত গোল নেমুৰ ৰস পোনপটীয়াকৈ প্ৰয়োগ কৰিলে ইউভি (UV) ৰশ্মিৰ প্ৰতি ছালৰ সংবেদনশীলতা বৃদ্ধি হ’ব পাৰে, যাৰ ফলত Phytophotodermatitis হ’ব পাৰে।
- গৰ্ভধাৰণৰ সময়ত সমস্যা (Problems During Pregnancy): যিহেতু অত্যাধিক গোল নেমুৰ ৰস সেৱনে পাকস্থলীপ্ৰভাৱিত কৰিব পাৰে, ই মাতৃৰ গৰ্ভৰ ভিতৰত থকা কেঁচুৱাটোক পোনপটীয়াকৈ প্ৰভাৱিত কৰিব পাৰে।
সেয়হে গোল নেমুৰ উপকাৰিতা Health Benefits of Lime আৰু অপকাৰীতা সমূহলৈ লক্ষ্য ৰাখি ইয়াক নিয়মীয়াকৈ সঠিক পৰিমাণত ব্যৱহাৰ কৰা উচিত কিয়নো যিকোনো সামগ্ৰীৰে অত্যাধিক ব্যৱহাৰে আমাৰ স্বাস্থ্যৰ ক্ষতি কৰিব পাৰে আৰু গৰ্ভৱতী মহিলা সকলে ইয়াৰ অত্যাধিক ব্যৱহাৰ পৰিহাৰ কৰা উচিত। ৰোগ নিৰাময়ত ঔষধী ক্ষেত্ৰত গোল নেমু ব্যৱহাৰ কৰাৰ আগত চিকিৎসকৰ পৰামৰ্শ লোৱা উচিত।
সামৰণী | Conclusion
উক্ত প্ৰৱন্ধটিৰ দ্বাৰা আপোনালোকে নিশ্চয় গোল নেমুৰ উপকাৰিতাৰ Health Benefits of Lime সম্বন্ধে এক সাম্যক পৰিচয় পালে। গোল নেমুৰ উপকাৰিতা Health Benefits of Lime, ব্যৱহাৰ, উপাদান, ভিন্ন ভাষিক নাম, অপকাৰীতা তথা অনান্য গুণাগুণৰ বিষয়ে জানিবলৈ পালে। আশা কৰোঁ উক্ত প্ৰৱন্ধটিত উল্লেখ থকা তথ্য সমূহে আপোনালোকক বিভিন্ন ধৰণৰ সমস্যাত ভিন্ন ধৰণে উপকৃত কৰিব। ধন্যবাদ।
Read Also: Kiwi benefits and uses | কিৱিৰ উপকাৰিতা আৰু ব্যৱহাৰ
My self Mahezubin Saikia. Working in Dev Library as a Content Writer. A website that provides all SCERT, NCERT 3 to 12, and BA, B.com, B.Sc, and Computer Science with Post Graduate Notes & Suggestions, Novel, eBooks, Health, Finance, Biography, Quotes, Study Materials, and more.
