Gulzar Biography | গুলজাৰৰ জীৱনী

সম্পূৰণ সিং কাল্‌ৰা, গুলজাৰ (Gulzar) নামেৰে জনাজাত, এগৰাকী বিশিষ্ট ভাৰতীয় চলচ্চিত্ৰ পৰিচালক, গীতিকাৰ, চিত্ৰনাট্যকাৰ, প্ৰযোজক, কবি আৰু সাহিত্যিক। তেওঁ ব্রিটিছ ভাৰতৰ ঝিলাম জিলাত (বৰ্তমান পাকিস্তান) জন্মগ্ৰহণ কৰিছিল। দেশ বিভাজনৰ পাছত তেওঁৰ পৰিয়াল ভাৰতলৈ স্থানান্তৰিত হয়।

Join Telegram channel

Follow us:

১৯৬৩ চনত মুক্তিপ্ৰাপ্ত বন্দিনী ছবিখনৰ জৰিয়তে তেওঁ গীতিকাৰ হিচাপে চলচ্চিত্ৰ জগতত আত্মপ্ৰকাশ কৰিছিল। তাৰ পিছত তেওঁ এছ.ডি.বৰ্মন, আৰ.ডি.বৰ্মন, সলিল চৌধুৰী, বিশাল ভাৰদ্বাজ, এ. আৰ. ৰহমান আদি বিখ্যাত সংগীত পৰিচালকৰ সৈতে একেলগে কাম কৰিছিল। গুলজাৰে বৰ্তমানলৈ ৪টা ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ বঁটা, ২১টা ফিল্মফেয়াৰ বঁটা, এটা অস্কাৰ বঁটা আৰু এটা গ্ৰেমী বঁটা লাভ কৰিছে। ২০০৪ চনত ভাৰত চৰকাৰে তেওঁক পদ্মভূষণ সন্মানেৰে বিভূষিত কৰে। চলচ্চিত্ৰ জগতত তেওঁৰ বিশেষ অৱদানৰ স্বীকৃতি স্বৰূপে ২০১৩ চনত তেওঁক ভাৰতৰ সৰ্বোচ্চ চলচ্চিত্ৰ সন্মান দাদাচাহেব ফাল্কে বঁটা প্ৰদান কৰা হয়।

গুলজাৰ শুধুমাত্র চলচ্চিত্ৰ নিৰ্মাতা নহয়, তেওঁ এজন খ্যাতনামা কবি, সংকলাপ লিখক আৰু চিত্ৰনাট্যকাৰও। সাহিত্যৰ ক্ষেত্ৰত তেওঁৰ অৱদানৰ বাবে ২০০২ চনত সাহিত্য অকাডেমি বঁটা লাভ কৰিছিল। ১৯৭০ৰ দশকত পৰিচালিত আন্ধি আৰু মৌচম তেওঁৰ অন্যতম বিখ্যাত চলচ্চিত্ৰ। ১৯৮০ৰ দশকত তেওঁ মিৰ্জা গালিব নামৰ জনপ্ৰিয় টেলিভিছন ধাৰাবাহিক পৰিচালনা কৰিছিল। ২০১৩ চনৰ এপ্ৰিল মাহত ভাৰতৰ ৰাষ্ট্ৰপতিয়ে গুলজাৰক অসম বিশ্ববিদ্যালয়ৰ আচাৰ্য পদত নিযুক্ত কৰে।

গুলজাৰ (Gulzar) ৰ প্ৰাৰম্ভিক জীৱন

১৯৩৪ চনৰ ১৮ আগষ্ট ব্ৰিটিছ ভাৰতৰ ঝিলাম জিলাত গুলজাৰৰ জন্ম হয়। তেওঁৰ পিতৃ আছিল মাখান সিং কাল্‌ৰা আৰু মাতৃ সুজান কৌৰ। বিদ্যালয়ত থাকোঁতে তেওঁ কবিগুৰু ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰৰ অনূদিত সাহিত্য পঢ়িছিল, যিয়ে তেওঁৰ চিন্তা-চেতনাত গভীৰ প্ৰভাৱ পেলাইছিল। ১৯৪৭ চনৰ দেশ বিভাজনৰ পিছত, পৰিয়ালিক বিভক্ত হৈ পৰে, আৰু গুলজাৰে জীৱিকাৰ সন্ধানত বোম্বেলৈ গতি কৰে।

বোম্বেত, জীৱিকা চলাবলৈ তেওঁ বিভিন্ন সৰু-সুৰা কামত লগ লাগে। তেতিয়াকৈ বেলাছিছ পথৰ বিচাৰে মটৰছ নামৰ গেৰাজত তেওঁ দুৰ্ঘটনাগ্ৰস্ত গাড়ী ৰং কৰা কাম কৰিছিল। যদিও তেওঁ সাহিত্যৰ প্ৰতি আকৃষ্ট আছিল, তথাপি তেওঁৰ পিতৃয়ে প্ৰথমতে এই পথ অনুসৰণ কৰিবলৈ উৎসাহ দিয়া নাছিল। অৱশেষত, তেওঁ “গুলজাৰ দীনভি” নামেৰে সাহিত্য ৰচনা আৰম্ভ কৰে, যদিও পিছলৈ কেৱল “গুলজাৰ” নামেই ব্যৱহাৰ কৰিবলৈ ধৰিলে।

গুলজাৰৰ  কৰ্ম জীৱন | Carrer life of Gulzar

প্ৰগতিশীল লেখক সংঘ (PWA)ৰ দেওবাৰৰ বৈঠকত হোৱা কথোপকথনৰ সময়ত শৈলেন্দ্ৰ আৰু বীমল ৰায়ে গুলজাৰক চিনেমাত যোগদান কৰিবলৈ উৎসাহিত কৰিছিল। তেওঁ নিজৰ কৰ্মজীৱন পৰিচালক বীমল ৰায় আৰু ঋষিকেশ মুখাৰ্জীৰ সহযোগত আৰম্ভ কৰিছিল। তেওঁৰ কিতাপ “ৰবি পাৰ” ত বীমল ৰায় আৰু সৃষ্টিৰ সংগ্ৰাম সম্পৰ্কে বিস্তাৰিত বৰ্ণনা দিয়া হৈছে।

গুলজাৰে গীতকাৰ হিচাপে প্ৰথম কাম কৰিছিল 1963 চনৰ চিনেমা “বান্দিনী” ত, য’ত তেওঁ সংগীত পৰিচালকৰ সৈতে এক গীত ৰচনা কৰিছিল। সাহিত্যৰ সৈতে জড়িত পৰিবেশত কাম কৰাৰ সুযোগ পোৱাৰ ফলত তেওঁ বিখ্যাত লেখকৰ সংস্পৰ্শ লাভ কৰিছিল। বীমল ৰায়ৰ বহু চিনেমা সাহিত্যৰ ওপৰত আধাৰিত আছিল, যাৰ দ্বাৰা গুলজাৰে নিজৰ শৈল্পিক দিশটো বিকাশ ঘটাব পাৰিছিল। চিনেমাখনৰ বাকী গীতবোৰ লিখি থকা শৈলেন্দ্ৰই গুলজাৰক লতা মঙ্গেশকাৰৰ কণ্ঠত গোৱা বিখ্যাত গীত “মোৰা গোৰা অঙ্গ লেলে” লিখিবলৈ অনুৰোধ কৰিছিল। এইদৰে, গুলজাৰৰ গীতকাৰ হিচাপে চিনেমা জগতত এক উজ্জ্বল যাত্ৰা আৰম্ভ হৈছিল।

ঋষিকেশ মুখোপাধ্যায়ৰ নিৰ্দেশনা আৰু নিৰ্মাণত 1968 চনত মুক্তি লাভ কৰা চিনেমাখন “আশীৰ্বাদত” গুলজাৰে সংলাপ আৰু গান ৰচনা কৰিছিল। গুলজাৰৰ দ্বাৰা ৰচিত গীতৰ শব্দ আৰু কবিতাবোৰে চিনেমাখনত আশোক কুমাৰৰ চৰিত্ৰক এক কাব্যিক স্বৰূপ আৰু “অতি প্ৰয়োজনীয় অতিৰিক্ত অনুভূতি” যোগ কৰিছিল। এই চৰিত্ৰৰ বাবে আশোক কুমাৰে ফিল্মফেয়াৰ সৰ্বশ্ৰেষ্ঠ অভিনেতাৰ বঁটা আৰু ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ বঁটা লাভ কৰিছিল। যদিও গুলজাৰৰ ৰচিত গীতসমূহ 1969 চনৰ “খামোশী” চলচ্চিত্ৰৰ তুলনাত কম প্ৰসিদ্ধ হৈ আছিল, তথাপিও তেখেতৰ লিখা “उन आँखों की महकती खुशबू” গীত যথেষ্ট জনপ্ৰিয় হৈছিল। গণেশ অনন্তৰামানে নিজৰ কিতাপ Bollywood Melodiesত গুলজাৰৰ গীতসমূহক “সাহসী বিদ্ৰোহী” বুলি অভিহিত কৰিছে, যাৰ মাজেৰে অনুভূতি আৰু ইন্দ্ৰিয়বোৰৰ গভীৰ মিশ্ৰণ প্ৰকাশ পাইছে। 1971 চনৰ “গুড্ডী” চলচ্চিত্ৰৰ বাবে গুলজাৰে দুটা গীত লিখিছিল, যাৰ ভিতৰত “हमको मन की शक्ति देना”নামৰ প্ৰাৰ্থনাগীতখন আজিও ভাৰতৰ বহুতো বিদ্যালয়ত গোৱা হয়।

গীতকাৰ হিচাপে, গোলজাৰৰ সঙ্গীত পৰিচালক ৰাহুল দেব বর্মনৰ সৈতে গভীৰ সম্পৰ্ক আছিল। তেওঁ সচীন দেব বর্মন, শংকৰ-জয়কীশন, হেমন্ত কুমাৰ, লক্ষ্মীকান্ত-প্যাৰে’লাল, মদন মোহন, ৰাজেশ ৰোশন আৰু আনু মালিকৰ লগতে বহুজন প্ৰতিভাশালী সঙ্গীত পৰিচালকৰ সৈতে কাম কৰিছে। গোলজাৰে “आनंद” (১৯৭১) আৰু “मेरे अपने” (১৯৭১) ত সালিল চৌধুৰীৰ সঙ্গীতত কথা লিখিছিল; “मौसम” (১৯৭৫) ত মদন মোহন, আৰু  “हाल ही में माचिस” (১৯৯৬), “ओमकारा” (২০০৬) আৰু “कमीने” (২০০৯) ত বিশাল বাৰ্দ্বাজৰ সৈতে কাম কৰিছিল। “दिल से” (১৯৯৮), “गुरु” (২০০৭), स्लमडॉग “मिलियनेयर” (২০০৮) আৰু “रावण” (২০১০) ৰ বাবে এ আৰ ৰহমানে সঙ্গীত দিছিল, আৰু “बंटी और बबली” (২০০৫) ত শংকৰ-এহচান-লয়ে সঙ্গীত যোগান ধৰিছিল। গোলজাৰে মনীৰত্নমৰ ২০০৭ চনৰ হিন্দী চলচ্চিত্ৰ “गुरु” ৰ বাবে “ऐ हैराथे आशिकी” লিখাৰ সময়ত আমীৰ খুৱছৰ “ऐ सरबते आशिकी” ৰ পৰা অনুপ্ৰাণিত হৈছিল, য’ত সঙ্গীত প্ৰদান কৰিছিল এ আৰ ৰহমানে।

গুলজাৰ (Gulzar) ৰ কবিতা আৰু সাহিত্য

গুলজাৰ মূলত উৰ্দু আৰু পাঞ্জাবী ভাষাত কবিতা লিখে, যদিও তেওঁ ব্রজ ভাষা, খঢ়ী বোলী, হৰিয়াণৱী আৰু মাৰৱাড়ী ভাষাতো সাহিত্য ৰচনা কৰিছে। তেওঁৰ কাব্যত বিশেষকৈ ত্ৰিৱেণী ছন্দ দেখা যায়, যি তেওঁৰ কাব্যশৈলীৰ অন্যতম বৈশিষ্ট্য। গুলজাৰৰ কবিতাসমূহ তিনিটা সংকলনত প্ৰকাশিত হৈছে— “चांद पुखराज का”, “रात पशमीने की”, আৰু “पंद्रह पांच पछत्तर”। আনকি, তেওঁৰ লিখনী কেবল কবিতাত সীমিত নহয়; তেওঁ বহুতো গল্পও লিখিছে, যিবোৰ “रावी-पार” (পাকিস্তানত ‘দষ্টখট’ নামে জনাজাত) আৰু “धुआं” সংকলনত অন্তৰ্ভুক্ত।

গুলজাৰে ভাৰত-পাকিস্তানৰ শান্তি অভিযান বাবে “नज़र में रहते हो”” শীৰ্ষক গান লিখিছিল, যি শংকৰ মহাদেৱন আৰু ৰাহত ফতে আলী খানে গাইছিল। লগতে, গুলজাৰে গজল উস্তাদ জগতীত সিংৰ এলবাম “मरासिम” (1999) আৰু “कोई बात चले” (2006)-ৰ বাবে গজল লিখি তেওঁৰ সাহিত্যিক প্ৰতিভা প্ৰদৰ্শন কৰিছে।

গুলজাৰৰ ব্যক্তিগত জীৱন | Personal Life of Gulzar

গুলজাৰে প্ৰখ্যাত অভিনেত্ৰী ৰাখীৰ সৈতে বিবাহ পাশত আবদ্ধ হৈছিল। এই দম্পতীৰ এজনী জীয়ৰী আছে, মেঘনা গুলজাৰ। মেঘনা গুলজাৰ তেওঁৰ মাক-পিতাৰ সতে ডাঙৰ হৈছিল আৰু নিউয়ৰ্ক বিশ্ববিদ্যালয়ৰ পৰা চলচ্চিত্ৰ নিৰ্মাণত স্নাতক সম্পন্ন কৰে। তেওঁ এতিয়া “जस्ट मैरिड”, “दस कहानियाँ”, “तलवार”, राज़ी , “सैम बहादुर” আৰু “छपाक” আদি চলচ্চিত্ৰৰ পৰিচালনা কৰিছে, য’ত গুলজাৰে গীত লিখাৰ কাম কৰিছিল। লগতে, 2004 চনত মেঘনাই নিজৰ পিতৃ গুলজাৰৰ জীৱনবৃত্তান্তো লিখিছিল।

গুলজাৰৰ প্ৰাপ্তি

বিশিষ্ট গীতিকাৰ, নিৰ্দেশক, লেখক, আৰু কবি গুলজাৰে জীৱনৰ বিভিন্ন পৰ্যায়ত অসংখ্য সন্মান লাভ কৰিছে। 61তম ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ মহোৎসৱত ৰাষ্ট্ৰপতি প্ৰণৱ মুখাৰ্জীয়ে 2013 চনত তেওঁক দাদা সাহেব ফাল্কে বঁটা প্ৰদান কৰে। 2019 পৰ্যন্ত, গুলজাৰে মুঠ 36বাৰ বিভিন্ন সন্মান লাভ কৰিছে, যাৰ অন্তৰ্ভুক্ত—

• 5 ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ বঁটা
  
• 22 চলচ্চিত্ৰফেয়াৰ বঁটা
  
• মধ্যপ্ৰদেশ চৰকাৰৰ ৰাষ্ট্ৰীয় কিশোৰ কুমাৰ সন্মান (1999-2000)
  
• একাডেমি বঁটা (শ্ৰেষ্ঠ মৌলিক গীত, 2008)
  
• গ্ৰেমি বঁটা (2010)
  
• সাহিত্য একাডেমি বঁটা (উৰ্দু সাহিত্য, 2002)
  
• পদ্ম ভূষণ (2004)
  
• দাদা সাহেব ফাল্কে বঁটা (2013)
  
• জ্ঞানপীঠ বঁটা (2024)

উপসংহাৰ | Conclusion 

গুলজাৰ এজন বিখ্যাত ভাৰতীয় কবি, গীতিকাৰ, আৰু চলচ্চিত্ৰ পৰিচালক, যাৰ সাহিত্য আৰু সংগীত সৃষ্টিয়ে কোটি কোটি হৃদয় স্পৰ্শ কৰিছে। তেওঁৰ কবিতা আৰু গানসমূহ গভীৰ অনুভূতিৰে ভৰা, যিয়ে জীৱনৰ বিভিন্ন দিশ আৰু অনুভৱৰ এক অনন্য পৰিচয় দিয়ে। গুলজাৰৰ কলমে ভালপোৱা, বিষাদ, আৰু জীৱনৰ গভীৰতা প্ৰকাশ কৰে, যি পাঠক-শ্ৰোতাসকলক সদায় আকৰ্ষণ কৰে।

FAQ

1. গুলজাৰ কোন?
A: গুলজাৰ এগৰাকী বিখ্যাত ভাৰতীয় কবি, গীতিকাৰ, চিত্ৰনাট্য লেখক, আৰু চলচ্চিত্ৰ পৰিচালক। তেওঁৰ সম্পূৰ্ণ নাম সম্পূৰণ সিং কাল্‌ৰা।

2. গুলজাৰৰ জন্ম কেতিয়া হৈছিল?
A: ১৯৩৪ চনৰ ১৮ আগষ্ট ব্ৰিটিছ ভাৰতৰ ঝিলাম জিলাত গুলজাৰৰ জন্ম হয়। 

3. গুলজাৰ কেনেকুৱা ধৰণৰ লেখনিৰ বাবে জনাজাত?
A: গুলজাৰ মূলত গভীৰ অনুভৱ, প্রেম, বিষাদ, আৰু জীৱনৰ প্ৰকৃত ধাৰণাৰে ভৰা কবিতা আৰু গান লিখাৰ বাবে জনাজাত। তেওঁৰ ভাষা সহজ, কিন্তু গভীৰ অর্থবহ।

4. গুলজাৰৰ পত্নী কোন?
A: গুলজাৰৰ পত্নী অভিনেত্ৰী ৰাখী গুলজাৰ।

10. গুলজাৰৰ কন্যা কোন?
A: তেওঁৰ কন্যা মেঘনা গুলজাৰ, যি এগৰাকী প্ৰতিভাশালী পৰিচালক।

Read also: Narges Mohammadi Biography | নাৰ্গেছ মহম্মদীৰ জীৱনী

Mahezubin Saikia

My self Mahezubin Saikia. Working in Dev Library as a Content Writer. A website that provides all SCERT, NCERT 3 to 12, and BA, B.com, B.Sc, and Computer Science with Post Graduate Notes & Suggestions, Novel, eBooks, Health, Finance, Biography, Quotes, Study Materials, and more.