Class 12 Swadesh Adhyayan Chapter 6 অসমৰ ৰাজনৈতিক বিকাশ (১৮২৬-১৯৮৫)

Class 12 Swadesh Adhyayan Chapter 6 অসমৰ ৰাজনৈতিক বিকাশ (১৮২৬-১৯৮৫) Question Answer to each chapter is provided in the list of AHSEC so that you can easily browse through different chapters and select needs one. Class 12 Swadesh Adhyayan Chapter 6 অসমৰ ৰাজনৈতিক বিকাশ (১৮২৬-১৯৮৫) Solutions can be of great value to excel in the examination.

Class 12 Swadesh Adhyayan Chapter 6 অসমৰ ৰাজনৈতিক বিকাশ (১৮২৬-১৯৮৫)

Join Telegram channel

Follow us:

Class 12 Swadesh Adhyayan Chapter 6 অসমৰ ৰাজনৈতিক বিকাশ (১৮২৬-১৯৮৫) Notes covers all the exercise questions in HS 2nd Year Swadesh Adhyayan Textbooks Solutions. Assam Board Class 12 Swadesh Adhyayan Chapter 6 অসমৰ ৰাজনৈতিক বিকাশ (১৮২৬-১৯৮৫) Notes provided here ensures a smooth and easy understanding of all the concepts. Understand the concepts behind every chapter and score well in the board exams.

অসমৰ ৰাজনৈতিক বিকাশ (১৮২৬-১৯৮৫)

Chapter – 6

১। তলৰ প্ৰশ্নসমূহৰ উত্তৰ দিয়া।

(ক) ইয়াণ্ডাবু সন্ধি কিমান চনত স্বাক্ষৰিত হৈছিল? 

উত্তৰঃ ইয়াণ্ডাবু সন্ধি ১৮২৬ চনত স্বাক্ষৰিত হৈছিল। 

(খ) ইয়াণ্ডাবু সন্ধিৰ যিকোনো এটা চৰ্ত লিখা।

উত্তৰঃ ইয়াণ্ডাবু সন্ধিৰ যিকোনো এটা চৰ্ত হ’ল―

(i) ব্ৰহ্মদেশ আৰু ইষ্ট ইণ্ডিয়া কোম্পানীৰ মাজত স্থায়ী শান্তি আৰু বন্ধুত্বপূর্ণ সম্পর্ক ৰক্ষা কৰা হ’ব।

(গ) প্রথম ইংগ-বার্মা যুদ্ধ কিমান চনত সংঘটিত হৈছিল?

উত্তৰঃ প্রথম ইংগ-বার্মা যুদ্ধ ১৮২৪ চনত সংঘটিত হৈছিল।

(ঘ) গোমধৰ কোঁৱৰ কোন আছিল?

উত্তৰঃ গোমধৰ কোঁৱৰ অসম তথা ভাৰতৰ এজন স্বাধীনতা সংগ্রামী আছিল।

(ঙ) মিলচৰ প্রতিবেদন কিমান চনত দাখিল কৰা হৈছিল?

উত্তৰঃ মিলচৰ প্রতিবেদন ১৮৫৩ চনত দাখিল কৰা হৈছিল।

২। চমুটোকা লিখাঃ

(ক) ইয়াণ্ডাবু সন্ধি।

উত্তৰঃ উনৈশ শতিকাৰ আৰম্ভণিতে ইংৰাজে অসম দখল কৰাৰ আগে আহোমসকলে প্রায় ছয়শ বছৰকাল অসমত ৰাজত্ব চলাইছিল। ডেভিদ স্কটে পঠোৱা কেইবাখনো প্রতিবেদন চালি জাৰি চাই, ইষ্ট-ইণ্ডিয়া কোম্পানীৰ গভৰ্ণৰ জেনেৰেল পৰিষদে মানক কঠোৰ শাস্তি প্ৰদান কৰা আৰু অসমৰ পৰা খেদি পঠিওৱাৰ বাবে নীতি নিৰ্ধাৰণ কৰে। আৰকান, অসম আৰু কাছাৰত মানে কৰা অনুপ্ৰেৱশৰ ঘটনাক ইষ্ট-ইণ্ডিয়া কোম্পানী আৰু ব্ৰহ্মদেশৰ মাজৰ যুদ্ধ সদৃশ বাতাবৰণ বুলি বিবেচনা কৰা হয় আৰু ১৮২৪ চনত ব্ৰহ্মদেশৰ বিৰুদ্ধে ইষ্ট-ইণ্ডিয়া কোম্পানীয়ে যুদ্ধ ঘোষণা কৰে। লেফটেনেন্ট ক’ল’নেল ৰিচাৰ্ডৰ নেতৃত্বত ব্ৰিটিছ সেনাই ৰংপুৰ অধিকাৰ কৰে আৰু কাছাৰ-মণিপুৰত মানসকলক পৰাস্ত কৰে। আৰকান, টেনাচেৰিম, পেগু, আৰু উজনি ব্ৰহ্মদেশতো ইংৰাজ সেনাই মান বাহিনীৰ ওপৰত আক্রমণ কৰে, যাৰ ফলত ব্ৰহ্মদেশে বৃহৎ ক্ষতি ভোগ কৰে। ১৮২৫ চনত মিঙ্গিমাহা বন্দুলাৰ মৃত্যু হয়, আৰু ১৮২৬ চনত মান ৰজাৰ বাহিনী ইংৰাজৰ বিৰুদ্ধে প্ৰতিৰোধ গঢ়ি তুলিবলৈ ব্যর্থ হয়। জেনেৰেল আৰ্চিবল কেম্বেলৰ নেতৃত্বত ব্ৰিটিছ সেনাই ইয়াণ্ডাবু গাঁৱত উপস্থিত হয়, যাৰ ফলত মান ৰজাই সন্ধিৰ প্ৰস্তাৱ দিয়ে। ১৮২৬ চনৰ ২৪ ফেব্ৰুৱাৰীত ইয়াণ্ডাবু সন্ধি স্বাক্ষৰিত হয়, যিয়ে অসমসহ দাঁতিকাষৰীয়া ৰাজ্যসমূহত ইংৰাজ শাসনৰ বিস্তাৰ ঘটায়।

(খ) ডেভিড স্কট।

উত্তৰঃ ডেভিদ স্কটৰ বাবে প্রয়োজনীয় বিষয়টো আছিল মান আঁতৰি যোৱাৰ পিছত খালী হৈ পৰা অসমৰ সিংহাসনত এগৰাকী আহোম ৰাজবংশৰ প্রতিনিধিক মনোনীত কৰা। অসমৰ পৰা পলাই গৈ যোগীঘোপাত আশ্ৰয় লৈ থকা আহোম ৰাজবংশৰ প্রতিনিধিক মনোনীত কৰা। অসমৰ পৰা পলাই গৈ যোগীঘোপাত আশ্রয় লৈ থকা আহোম ৰজা যোগেশ্বৰ সিংহৰ ১৮২৫ চনত মৃত্যু হয়। কোম্পানী প্রশাসনে চন্দ্রকান্ত সিংহক কলিয়াবৰলৈ নিৰ্বাসিত কৰি পুৰন্দৰ সিংহক গুৱাহাটীলৈ উভতি অহাৰ বাবে অনুমতি প্রদান কৰে। কোম্পানী চৰকাৰে কোনো এগৰাকী প্রতিনিধিকে আহোম সিংহাসনত সংস্থাপন কৰাৰ বাবে দায়ৱদ্ধ নাছিল। ১৮২৪ চনৰ ফেব্ৰুৱাৰীলৈকে কোম্পানীৰ গৱৰ্ণৰ জেনেৰেল কাউন্সিলে অসমখন স্থায়ীভাৱে ব্ৰিটিছ শাসনৰ অধীন কৰিবলৈও বিচৰা নাছিল।

(গ) মিলচৰ প্রতিবেদন।

উত্তৰঃ ১৮৫৩ চনত, বংগদেশৰ লেফটেনেন্ট গৱৰ্ণৰে অসম ভ্ৰমণৰ ইচ্ছা প্ৰকাশ কৰি, অঞ্চলটোৰ বিষয়ে অনুসন্ধান চলাবলৈ নিৰ্দেশ দিয়ে। এই উদ্দেশ্যে, সদৰ দেৱানী আদালতৰ বিচাৰপতি এ. জে. ম’ফট্ মিলক এখন প্রতিবেদন দাখিলৰ দায়িত্ব অর্পণ কৰা হয়। মিলচে সেই বছৰতে আহি শিৱসাগৰত উপস্থিত হয় আৰু অঞ্চলটো ভ্ৰমণ কৰি বিভিন্ন জিলাত সমীক্ষা চলাই যুগুত কৰা প্রতিবেদনখন ১৮৫৩ চনৰ শেষৰ পিনে দাখিল কৰে। গুৰুত্বপূর্ণ এই প্রতিবেদনখনক ‘মিলক প্রতিবেদন’ নামেৰে যায়। এই প্রতিবেদনত গোৱালপাৰা, কামৰূপ, দৰং, নগাওঁ, শিৱসাগৰ আৰু লক্ষীমপুৰৰ ভূমি বন্দোবস্ত, ৰাজহ ব্যৱস্থা, কৰ নিৰ্ধাৰণৰ মাপ কাঠি, ন্যায়িক ব্যৱস্থা, জনসংখ্যাৰ আৰ্হি, যোগাযোগৰ উপায়।

(ঘ) যোৰহাট সার্বজনিন সভা।

উত্তৰঃ যোৰহাট সার্বজনিন সভা ১৯০৩ চনত অনুষ্ঠিত হৈছিল আৰু এইটো অসমৰ প্ৰথমটো ৰাজনৈতিক সভা আছিল। এই সভাৰ মূল উদ্দেশ্য আছিল ব্ৰিটিছ শাসনৰ শোষণমূলক নীতিৰ বিৰুদ্ধে প্ৰতিক্ৰিয়া প্ৰকাশ কৰা, বিশেষকৈ ভূ-ৰাজস্ব নীতি আৰু কৃষকৰ দুখ-দুৰ্দশাক লৈ আন্দোলন গঢ়ি তোলা। ৰায়বাহাদুৰ ৰাধাকান্ত হাণ্ডিক্য়ৰ দৰে নেতাসকলে এই সভাত গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা গ্ৰহণ কৰিছিল। এই সভাই অসমত জাতীয়তাবাদী চেতনা জাগ্ৰত কৰিবলৈ সহায় কৰিছিল।

(ঙ) স্বদেশী আন্দোলন।

উত্তৰঃ বৃটিছ চৰকাৰে বংগ বিভাজনৰ প্ৰতিক্ৰিয়া হিচাপে ১৯০৫ চনত স্বদেশী আন্দোলন আৰম্ভ হৈছিল। ইয়াৰ লক্ষ্য আছিল ভাৰতীয় নিৰ্মিত সামগ্ৰীৰ ব্যৱহাৰক উৎসাহিত কৰি আত্মনিৰ্ভৰশীলতাক প্ৰসাৰিত কৰা আৰু ব্ৰিটিছ সামগ্ৰীৰ ওপৰত নিৰ্ভৰশীলতা হ্ৰাস কৰা। মানুহে বিদেশী সামগ্ৰী বৰ্জন কৰিছিল, ব্ৰিটিছ বস্ত্ৰ জ্বলাইছিল আৰু খিলঞ্জীয়া উদ্যোগ, বিশেষকৈ খাদীক প্ৰচাৰ কৰিছিল। এই আন্দোলনৰ নেতৃত্ব দিছিল বাল গংগাধৰ তিলক, লালা লাজপত ৰাই, বিপিন চন্দ্ৰ পাল আদি নেতাই। ইয়াৰ উপৰিও ই ৰাষ্ট্ৰীয় শিক্ষা আৰু আত্মশাসনক উৎসাহিত কৰিছিল। যদিও অৱশেষত ইয়াৰ অৱনতি ঘটিছিল, স্বদেশী আন্দোলনে জাতীয়তাবাদী মনোভাৱক শক্তিশালী কৰাত গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰিছিল আৰু ব্ৰিটিছ শাসনৰ বিৰুদ্ধে ভৱিষ্যতৰ সংগ্ৰামৰ ভেটি হৈ পৰিছিল।

(চ) অসহযোগ আন্দোলন।

উত্তৰঃ ভাৰতত ব্ৰিটিছ শাসনৰ বিৰুদ্ধে শান্তিপূৰ্ণ প্ৰতিবাদ হিচাপে ১৯২০ চনত মহাত্মা গান্ধীয়ে এই অসহযোগ আন্দোলন আৰম্ভ কৰিছিল। ইয়াৰ লক্ষ্য আছিল অহিংস প্ৰতিৰোধৰ জৰিয়তে স্বৰাজ লাভ কৰা। স্কুল, কলেজ, আদালত, বিদেশী সামগ্ৰীৰ বৰ্জন কৰি মানুহে ব্ৰিটিছ চৰকাৰৰ সৈতে সহযোগিতা কৰিবলৈ অস্বীকাৰ কৰিছিল। বহুতে চৰকাৰী চাকৰিৰ পৰা পদত্যাগ কৰি স্বদেশী সামগ্ৰীৰ ব্যৱহাৰৰ প্ৰচাৰ কৰিছিল। এই আন্দোলনটো জালিয়ানৱালা বাগত হত্যাকাণ্ড, দমনমূলক ৰ’লাট আইন, আৰু খিলাফাত আন্দোলনৰ দৰে পৰিঘটনাৰ দ্বাৰা পৰিচালিত হৈছিল, যিয়ে অট্টোমান খিলাফতক ৰক্ষা কৰিবলৈ বিচাৰিছিল। কিন্তু ১৯২২ চনত চাউৰী চৌৰা কাণ্ডৰ পিছত প্ৰতিবাদকাৰীয়ে হিংসাত্মক ৰূপ ধাৰণ কৰে।

(ছ) লোণ আইন ভংগ।

উত্তৰঃ দণ্ডী যাত্ৰা যাক লোন যাত্রা বা দণ্ডী সত্যাগ্রহৰ নামেৰে জনা যায়। ১৯৩০ চনত মহাত্মা গান্ধীৰ দ্বাৰা ব্ৰিটিছ চৰকাৰে নিমখত কৰ লগোৱা কাৰণে ইয়াৰ বিৰোধ কৰা হৈছিল। যাক আইনখন ভংগ কৰাৰ কাৰ্যক্ৰম বুলিও ক’ব পাৰি। এই ঐতিহাসিক সত্যাগ্রহ কার্যক্রম গান্ধীজীৰ লগতে ৭৮ লোকৰ দ্বাৰা আহমদাবাদ সাবমতী আশ্ৰমৰ সমুদ্রতীৰ গাঁৱৰ পৰা দণ্ডী লৈকে খোজকাঢ়ি ১২ মার্চ ১৯৩০ ৰ দিনা নিমখ হাতত লৈ নিমখ বিৰোধী আইনখন ভংগ কৰিছিল। 

(জ) ঘূৰণীয়া মেজমেল।

উত্তৰঃ ১৯৩০ চনত চাইমন আয়োগৰ প্রতিবেদন প্ৰকাশ পোৱাৰ পিছত, ভাৰতক পূৰ্ণ স্বৰাজ প্ৰদানৰ উল্লেখ নথকাৰ বাবে পৰিস্থিতি উত্তপ্ত হৈ উঠে। ভাইছৰয় আৰউইনে এই বিষয়টো আলোচনা কৰিবলৈ এখন ঘূৰণীয়া মেজমেলৰ আয়োজন কৰে। ১৯৩০ চনৰ নবেম্বৰ মাহত লণ্ডনত প্ৰথম ঘূৰণীয়া মেজমেল অনুষ্ঠিত হয়, কিন্তু অল্পসংখ্যক ভাৰতীয় প্ৰতিনিধিয়ে তাত অংশগ্ৰহণ কৰে। এইটো কথা স্পষ্ট হৈ পৰিছিল যে কংগ্রেছক বাদ দি ইংৰাজে ভাৰতক সাংবিধানিক অধিকাৰ দিয়াৰ বিষয়ে কথা পতাতো তেনেই অর্থহীন। এইবাবেই গান্ধীজী আৰু আন আন কংগ্রেছ নেতাসকলক জেলৰ পৰা মুকলি কৰি দিবলৈ ভাইছৰয়ে নির্দেশ দিছিল।

১৯৩১ চনৰ মে’ত গান্ধী আৰউইন চুক্তি সম্পাদিত হৈছিল আৰু এই চুক্তিৰ প্রতি দেশৰ জনতাই প্রতিক্রিয়া প্রকাশ কৰিছিল। কিয়নো, মহাত্মা গান্ধীয়ে ভগৎ সিং, ৰাজগুৰু আৰু সুখদেৱৰ মৃত্যুদণ্ডৰ আদেশ বাতিল কৰাত বিফল হৈছিল।

(ঝ) গোপীনাথ বৰদলৈ।

উত্তৰঃ গোপীনাথ বৰদলৈ (১৮৯০–১৯৫০) অসমৰ প্ৰথম মুখ্যমন্ত্ৰী আৰু ভাৰতৰ স্বাধীনতা সংগ্ৰামৰ এক গুৰুত্বপূৰ্ণ ব্যক্তিত্ব আছিল। কেবিনেট মিছন প্লেনে অসমক পূব পাকিস্তানৰ সৈতে একত্ৰিত কৰাৰ প্ৰস্তাৱৰ বিৰোধিতা কৰি তেওঁ অসমৰ পৰিচয় ৰক্ষাৰ ক্ষেত্ৰত গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰিছিল। মহাত্মা গান্ধীৰ ঘনিষ্ঠ সহযোগী তেখেতে শিক্ষা, ভূমি সংস্কাৰ, সংখ্যালঘুৰ অধিকাৰৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰি অসমৰ আৰ্থ-সামাজিক উন্নয়নৰ বাবে কাম কৰিছিল। ১৯৯৯ চনত ভাৰতৰত্ন সন্মানেৰে সন্মানিত হয়।

(ঞ) ভৈয়ামৰ জনজাতীয় ৰাজনীতি।

উত্তৰঃ কুৰি শতিকাৰ ষাঠিৰ দশকৰ পৰাই ভৈয়ামৰ জনজাতি, বিশেষকৈ বড়ো জনগোষ্ঠীৰ মাজত আন্দোলনমুখী প্রবণতাই গা কৰি উঠিছিল। ১৯৪৬ চনতেই গঠন হৈছিল ‘সদৌ অসম ভৈয়াম ট্রাইবেল লীগ’। স্বাধীনতাৰ পিছত ভৈয়াম জনগোষ্ঠী ষষ্ঠ অনুসূচীৰ সুবিধা লাভৰ বাবে সংগঠিত হয়, কিন্তু চৰকাৰৰ অবহেলাৰ অভিযোগ কৰে। উচ্চবৰ্ণৰ নেতাসকলৰ মন্ত্রীসভাত প্রভাৱশালী ভূমিকা লোৱাত তেওঁলোকৰ অসন্তোষ বৃদ্ধি পায়। চৰকাৰে শিক্ষাৰ বিকাশ সাধন কৰিলে, কিন্তু কৃষি আৰু গ্ৰাম্য অৰ্থনীতি উপেক্ষা কৰে। ভোটৰ সময়তহে ৰাজনৈতিক দল সক্ৰিয় হৈছিল, জনকল্যাণমূলক পদক্ষেপ নগৃহীত হয়। জলসিঞ্চনৰ অভাৱ, শৰণার্থী সমস্যা, আৰু মূল্যবৃদ্ধিয়ে ভৈয়াম জনগোষ্ঠীকো প্ৰভাৱিত কৰে। অসমীয়াক শিক্ষাৰ মাধ্যম হিচাপে স্বীকৃতি দিয়াৰ বিষয়টো নতুন সংকট সৃষ্টি কৰে। পৃথক “উদয়াচল” দাবী বিবেচনা কৰিবলৈ চৰকাৰে ভাষিক সংখ্যালঘু সমিতি গঠন কৰে।

(ট) ভাষা আন্দোলন।

উত্তৰঃ অসমত অসমীয়া ভাষাৰ অস্তিত্বক কেন্দ্ৰ কৰি ১৯৬০ চনত পৰিস্থিতি উত্তেজনাপূর্ণ হৈ পৰে। ১৯৫১ চনৰ লোকপিয়ল অনুসৰি অসমীয়া ভাষী লোকৰ সংখ্যা ৭৫% হ’লেও অসম সাহিত্য সভা আৰু অসমীয়া মধ্যবিত্ত শ্ৰেণীৰ লোকে ভাষাগত পৰিচয়ৰ প্ৰতি অনা অসমীয়াৰ পৰা প্ৰত্যাহ্বান আহিব পাৰে বুলি সংশয় প্রকাশ কৰাৰ ফলত জাতিগত সংঘাতৰ বাতাবৰণৰ সৃষ্টি হয়। ভাষাক কেন্দ্ৰ কৰি হোৱা আন্দোলনত ছাত্র সমাজে গুৰুত্বপূর্ণ ভূমিকা লৈছিল। শেষত ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকাৰ ৬ খন জিলাত অসমীয়া ভাষাক মাধ্যম হিচাপে স্বীকৃতি দিয়া হয়, যাৰ ফলত মাধ্যম আন্দোলনটো শেষ হয়। কিন্তু ১৯৭২ চনত অসমীয়া ভাষা প্রাক্-স্নাতক আৰু স্নাতক পর্যায়ত মাধ্যম হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰাৰ বিষয়টো লৈ নতুনকৈ বৃহৎ আন্দোলন আৰম্ভ হয়।

(ঠ) অসম আন্দোলন।

উত্তৰঃ অসম আন্দোলন (১৯৭৯–১৯৮৫) সদৌ অসম ছাত্ৰ সন্থা (আছু) আৰু সদৌ অসম গণ সংগ্ৰাম পৰিষদৰ নেতৃত্বত বাংলাদেশৰ পৰা অবৈধ অনুপ্ৰৱেশৰ বিৰুদ্ধে এক গণ আন্দোলন। এই আন্দোলনে অবৈধ অনুপ্ৰৱেশকাৰীক ধৰা পেলোৱা, মচি পেলোৱা, বিতাড়নৰ দাবী জনায়। ১৯৮৫ চনৰ ১৫ আগষ্টত অসম চুক্তি স্বাক্ষৰিত হোৱাৰ লগে লগে অসম গণ পৰিষদ গঠন আৰু অসমত নাগৰিকত্ব আৰু অনুপ্ৰৱেশ সম্পৰ্কীয় নীতিৰ পৰিৱৰ্তন ঘটে।

(ড) পথৰুঘাটৰ ৰণ।

উত্তৰঃ ইংৰাজ শাসনত কৰ বৃদ্ধিক কেন্দ্ৰ কৰি কৃষকসকলৰ মাজত ব্যাপক অসন্তোষৰ সৃষ্টি হৈছিল। দৰং আৰু কামৰূপৰ জিলাৰ কৃষকসকলে ব্ৰিটিছৰ কৰ্নীতিৰ বিৰুদ্ধে ৰাইজমেল পাতি প্রতিবাদ সাব্যস্ত কৰিছিল। ১৮৯৩ চনত অসমৰ চীফ কমিছনাৰ ছাৰ উলিইয়াম ৱার্ডে ৭০/৮০ শতাংশ কৰ বৃদ্ধি কৰাত কৃষকসকলে ঐক্যবদ্ধভাৱে এনে নীতিৰ বিৰোধিতা কৰাৰ বাবে সাজু হৈছিল। দৰং জিলাৰ পথৰুঘাট অঞ্চলৰ কৃষকসকলে ৰাইজমেল পতাৰ বাবে যো-জা কৰিছিল। এই কথাৰ উমান পাই ১৮৯৪ চনৰ (২৮) জানুৱাৰী নিশা উপায়ুক্ত জে.ডি.এণ্ডাৰচন আৰু পুলিচ চুপাৰিটেণ্ডেণ্ট বেৰিংটনে সশস্ত্র বাহিনী এটা লৈ পথৰুঘাটত উপস্থিত হৈছিল।

৩। ইয়াণ্ডাবু সন্ধিৰ চৰ্তাৱলী আৰু ফলাফল আলোচনা কৰা।

উত্তৰঃ ইয়াণ্ডাবু সন্ধিৰ চৰ্তাৱলীসমূহ হ’ল― 

(i) ব্ৰহ্মদেশ আৰু ইষ্ট-ইণ্ডিয়া কোম্পানীৰ মাজত স্থায়ী শান্তি আৰু বন্ধুত্বপূর্ণ সম্পর্ক ৰক্ষা কৰা হ’ব। 

(ii) অসম, মণিপুৰ আৰু আৰকান অঞ্চলবোৰ ইষ্ট-ইণ্ডিয়া কোম্পানীৰ শাসনৰ অধীনলৈ যায়, লগতে আভাৰ ৰজাই কছাৰী ৰাজ্য আৰু জয়ন্তীয়া ৰাজ্যৰ বিৰুদ্ধে কৰা আচৰণ বন্ধ কৰিবলৈ সন্মতি প্রদান কৰে। 

(iii) যুদ্ধৰ ক্ষতিপূৰণ হিচাপে মান ৰজাই ইষ্ট-ইণ্ডিয়া কোম্পানীক এক নিযুত পাউণ্ড আদায় দিবলৈ মান্তি হয়।

(iv) ব্ৰহ্মদেশৰ ৰাজধানী আভাত ইষ্ট-ইণ্ডিয়া কোম্পানীৰ কূটনৈতিক প্রতিনিধি ৰখাৰ অনুমতি প্ৰদান কৰা হয়।

ইয়াণ্ডাবু সন্ধিৰ ফলাফলসমূহ হ’ল―

(i) কাছাৰ: কাছাৰৰ ৰজা গোবিন্দ চন্দ্ৰই কোম্পানীক ১০,০০০ টকা বছৰেকীয়া বৰঙণি দিয়াৰ লগতে কাছাৰৰ আভ্যন্তৰীণ প্ৰশাসনত ব্ৰিটিছৰ হস্তক্ষেপ মানি লৈছিল। 

(ii) জয়ন্তীয়া: জয়ন্তীয়া ৰজা ৰাম সিংহে বছৰত বৰঙণি নিদিলেও, ব্ৰিটিছ সামৰিক অভিযানত সহায়ৰ প্ৰতিশ্ৰুতি দিয়ে আৰু ৰাজ্য পৰিচালনাত গৱৰ্ণৰ জেনেৰেল কাউন্সিলৰ পৰামৰ্শ মানি চলিবলগীয়া হয়।

(iii) মণিপুৰ: ইং-বার্মা যুদ্ধকালত ব্ৰিটিছে মণিপুৰৰ ৰজা গম্ভীৰ সিংহৰ আনুগত্যত সন্দেহ কৰিছিল যদিও, কাছাৰ আৰু মণিপুৰৰ পৰা মানক বিতৰণ কৰা তেওঁলোকৰ প্ৰশংসনীয় ভূমিকা আছিল। ইয়াণ্ডাবু সন্ধিৰে ব্ৰিটিছে গম্ভীৰ সিংহক ৰজাৰূপে স্বীকৃতি দিয়ে, কিন্তু মণিপুৰ-ব্ৰহ্মদেশ সম্পৰ্ক স্পষ্ট নকৰে। 

(iv) অসম: অসমৰ ক্ষেত্ৰত ইয়াণ্ডাবু সন্ধিৰ প্ৰভাৱ আছিল সম্পূর্ণ সুকীয়া। অসমক কাছাৰ আৰু জয়ন্তীয়াৰ সৈতে সন্ধিৰ দুই নম্বৰ দফাত অন্তৰ্ভুক্ত কৰিলেও, ব্ৰিটিছে অসমৰ প্ৰতিনিধিক সন্ধিৰ সৈতে যুক্ত কৰা নাছিল। সেয়েহে, ব্ৰহ্মদেশে অসম এৰি যোৱাৰ পিছত ব্ৰিটিছে অসম অধিকাৰ কৰাত কোনো বাধাৰ সন্মুখীন হোৱা নাছিল। ১৮২৩ চনতে ডেভিদ স্কটে আহোম ৰাজ পৰিয়ালৰ উপযুক্ত প্রতিনিধি এগৰাকীক অসম শাসনৰ দায়িত্ব দিয়াৰ প্ৰস্তাৱ আগবঢ়াইছিল।

৪। ইংগ-বাৰ্মা যুদ্ধৰ কাৰণবোৰ চমুকৈ লিখা। 

উত্তৰঃ ১৮২৩ চনৰ নৱেম্বৰ মাহত, ডেভিদ স্কটক ৰংপুৰৰ কমিছনাৰৰ লগতে উত্তৰ পূৱ সীমান্তৰ গৱৰ্ণৰ জেনেৰেলৰ এজেন্ট হিচাপে নিযুক্তি দিয়া হয়। তেওঁৰ পঠোৱা কেইবাখনো প্রতিবেদন পৰ্যালোচনা কৰি, ইষ্ট ইণ্ডিয়া কোম্পানীৰ গভৰ্ণৰ জেনেৰেল পৰিষদে মানক কঠোৰ শাস্তি প্ৰদান আৰু অসমৰ পৰা খেদি পঠোৱাৰ নীতি-নিৰ্ধাৰণ কৰে। আৰকান, অসম আৰু কাছাৰত মানে কৰা অনুপ্ৰৱেশৰ ঘটনাক ইষ্ট-ইণ্ডিয়া কোম্পানী আৰু ব্ৰহ্মদেশৰ মাজৰ যুদ্ধ সদৃশ বাতাবৰণ বুলি বিবেচনা কৰা হয় আৰু ১৮২৪ চনত ব্ৰহ্মদেশৰ বিৰুদ্ধে ইষ্ট-ইণ্ডিয়া কোম্পানীয়ে যুদ্ধ ঘোষণা কৰে। লেফটেনেণ্ট ক’ল’নেল ৰিচাৰ্ডৰ নেতৃত্বত ব্ৰিটিছ সেনাই ৰংপুৰ অধিকাৰ কৰে আৰু মানসকলক কাছাৰ-মণিপুৰৰ পৰা খেদি পঠায়। একে সময়তে, ইংৰাজে ব্ৰহ্মদেশত সামৰিক অভিযান চলাই, যাৰ ফলত ১৮২৫ চনত বন্দুলাৰ মৃত্যু হয়। ১৮২৬ চনৰ ২৪ ফেব্ৰুৱাৰীত মানৰজা বা-গী-দাও বাধ্য হৈ ইয়াণ্ডাবু সন্ধি স্বাক্ষৰ কৰে।

৫। পুৰন্দৰ সিংহ কোন? পুৰন্দৰ সিংহৰ শাসনৰ বিষয়ে টোকা প্রস্তুত কৰা। 

উত্তৰঃ পুৰন্দৰ সিংহ আহোম শাসনৰ ৰজা আছিল। ১৮৩৩ চনত প্ৰথম এংলো-বাৰ্মিজ যুদ্ধৰ পিছত ব্ৰিটিছ ইষ্ট ইণ্ডিয়া কোম্পানীয়ে পুৰন্দৰ সিংঘাক উচ্চ অসমৰ শাসক হিচাপে নিযুক্তি দিয়ে, যোৰহাটক ৰাজধানী হিচাপে নিযুক্তি দিয়ে যদিও ই ব্ৰিটিছৰ আধিপত্যৰ অধীনত আছিল। তেওঁ ইংৰাজক বছৰি শ্ৰদ্ধাঞ্জলি জনাব লাগিছিল যদিও তেওঁৰ শাসনত প্ৰশাসনিক অসুবিধাৰ সন্মুখীন হৈছিল। পৰম্পৰাগত আহোম উপাধি পুনৰ প্রতিষ্ঠা কৰাৰ পাছতো ৰাজ্যখনে আর্থিক বাধাৰ সন্মুখীন হ’বলগীয়া হৈছিল, যাৰ ফলত খালী পদ আৰু ৰাজহ সংগ্রহৰ প্রত্যাহ্বানৰ সৃষ্টি হৈছিল৷

১৮৩৮ চনলৈকে পুৰন্দৰ সিংহই ৰাজহ পৰিশোধ কৰিব নোৱাৰিলে আৰু কেপ্তেইন ফ্ৰান্সিছ জেনকিন্সৰ তদন্তত তেওঁৰ প্ৰশাসনত ব্যাপক দুৰ্নীতি আৰু অপ্ৰশাসনৰ কথা প্ৰকাশ পায়। ইয়াৰ ফলত প্ৰায় ৬০০ বছৰৰ পাছত আহোম বংশৰ শাসনৰ অন্ত পেলায়, ইংৰাজে উচ্চ অসমক নিজৰ নিজৰ লগত সংলগ্ন কৰি ল’লে। সংলগ্ন হোৱাৰ পিছত পুৰন্দৰ সিংঘক ব্ৰিটিছে পেঞ্চনৰ প্ৰস্তাৱ দিছিল, যিটো তেওঁ প্ৰথমে অস্বীকাৰ কৰিছিল, নিজৰ ৰাজ্য পুনৰুদ্ধাৰৰ আশাত। কিন্তু ক্ষমতা পুনৰ লাভৰ প্ৰচেষ্টা সফল নহ’ল আৰু ১৮৬২ চনত মৃত্যুৰ আগলৈকে তেওঁ বাকী বছৰবোৰ অস্পষ্টতাত কটায়।

৬। ফুলগুৰি কৃষক বিদ্ৰোহৰ কাৰণবোৰ লিখা।

উত্তৰঃ ফুলগুৰি কৃষক বিদ্ৰোহৰ কাৰণবোৰ হ’ল―

(i) ১৮৬০ চনত ব্ৰিটিছ চৰকাৰে কানিৰ খেতিৰ নিষিদ্ধ কৰে আৰু চৰকাৰৰ এনে সিদ্ধান্তই অসমৰ আন ঠাইৰ লগতে ফুলগুৰি অঞ্চল বিশেষকৈ জনগোষ্ঠীয় লোকসকলৰ ঘৰুৱা অর্থনীতি ভাঙি পেলায়।

(ii) কাণি খেতি নিষিদ্ধ কৰা কথাটোক কৃষকসকলে জনসাধাৰণৰ সামাজিক ৰীতি আৰু অভ্যাসৰ ওপৰত ব্ৰিটিছৰ অহেতুক হস্তক্ষেপ বুলি ক্ষোভ প্ৰকাশ কৰিছিল।

(iii) ১৮৬১ চনৰ ১৭ চেপ্তেম্বৰত নগাঁৱৰ সদৰত প্ৰায় এহেজাৰ কৃষকে ব্ৰিটিছৰ কৰ নীতিৰ বিৰুদ্ধে প্রতিবাদ জনায়।

(iv) চৰকাৰৰ পৰা কোনো ধৰণৰ সুদত্ত লাভ নকৰাত কৃষকসকলে কৰ নিদিয়াৰ সিদ্ধান্ত লয় আৰু ভৱিষ্যত কাৰ্যপন্থা নিৰ্ধাৰণৰ বাবে এখন ৰাইজমেলৰ আহ্বান কৰে।

(v) ৰাইজমেলৰ প্ৰথম দিনা ডেপুটি কমিছনাৰে এটা পুলিচবাহিনী পঠিয়াই কৃষক নেতাসকলক গ্ৰেপ্তাৰ কৰে আৰু সমবেত ১০০০ কৃষকক খেদি পঠিওৱাৰ ব্যৱস্থা হাতত লয়।

(vi) ডেপুটি কমিছনাৰৰ অনাহক হস্তক্ষেপমূলক কার্যই কৃষক সকলৰ মাজত দকৈ শিপাই থকা ক্ষোভৰহে উদ্‌গীৰণ ঘটাইছিল।

৭। বংগ ভংগ পৰিকল্পনা আৰু ইয়াৰ ফলাফল আলোচনা কৰা।

উত্তৰঃ উনবিংশ শতিকাৰ অন্তিম ভাগলৈকে বংগ ৰাজ্য (Bengal Presidency) আছিল ভাৰতবৰ্ষৰ আটাইতকৈ বৃহৎ আৰু গুৰুত্বপূৰ্ণ প্ৰশাসনিক অঞ্চল। ইয়াত বৰ্তমানৰ পশ্চিম বংগ, বাংলাদেশ, বিহাৰ, উড়িষ্যা আৰু অসমৰ কিছু অংশ অন্তর্ভুক্ত আছিল। এই বৃহৎ অঞ্চলটো শাসন কৰা কঠিন বুলি জনাই ১৯০৫ চনৰ ১৬ অক্টোবৰ তাৰিখে তৎকালীন ভাইচৰয় লৰ্ড কাৰ্জনে বংগ-ভংগৰ ঘোষণা কৰে।

লৰ্ড কাৰ্জনে কয় যে ই প্ৰশাসনিক সুবিধাৰ বাবে কৰা হৈছে, কিন্তু বাস্তৱত এই সিদ্ধান্তৰ আঁৰত আছিল বিভাজনৰ ৰাজনীতি (Divide and Rule Policy)। কাৰণ, বংগৰ হিন্দু-মুছলমান সমাজ একেলগে ব্রিটিছ বিৰোধী আন্দোলনত সক্ৰিয় হৈ উঠিছিল, যাক ভংগ কৰি বিভক্ত কৰাৰ চেষ্টা কৰা হয়। ১৯০৫ চনৰ বিভাজনৰ উদ্দেশ্য আছিল বংগক পশ্চিম বংগ (হিন্দু-গৰিষ্ঠ) আৰু পূব বংগ (মুছলমান-গৰিষ্ঠ)ত বিভক্ত কৰা, কিন্তু ইয়াৰ ফলত ব্যাপক প্ৰতিবাদৰ সৃষ্টি হয় আৰু স্বদেশী আন্দোলনৰ উত্থান ঘটে।

বংগ ভংগ পৰিকল্পনাৰ ফলাফলসমূহ হ’ল―

(i) জাতীয়তাবাদীসকলৰ বিজয়: বংগৰ পুনৰ একত্ৰীকৰণক ভাৰতীয় জাতীয়তাবাদী আৰু স্বদেশী আন্দোলনৰ এক বৃহৎ বিজয় হিচাপে গণ্য কৰা হৈছিল। ই সমগ্ৰ ভাৰতবৰ্ষতে ব্ৰিটিছ বিৰোধী আৱেগক শক্তিশালী কৰি তুলিছিল।

(ii) মুছলমানসকলৰ মাজত ক্ষোভ: বহু মুছলমান নেতাই অসুখী আছিল কাৰণ তেওঁলোকে প্ৰথমতে ১৯০৫ চনৰ বিভাজনৰ সমৰ্থন কৰিছিল, যাৰ ফলত তেওঁলোকক এটা সুকীয়া প্ৰদেশ (পূব বংগ) পোৱা গৈছিল। এই ক্ষোভৰ ফলত সাম্প্ৰদায়িক ৰাজনীতিৰ উত্থান ঘটিছিল আৰু পিছলৈ মুছলিম লীগৰ পাকিস্তানৰ দাবী গঠনত অৰিহণা যোগাইছিল।

(iii) ৰাজধানী হিচাপে দিল্লীৰ উত্থান: কলিকতাৰ পৰা দিল্লীলৈ ব্ৰিটিছ ৰাজধানী স্থানান্তৰিত হোৱাৰ ফলত ৰাজনীতিত বঙালীৰ আধিপত্য দুৰ্বল হৈ পৰিল। দিল্লী ব্ৰিটিছ ভাৰতৰ নতুন প্ৰশাসনিক আৰু ৰাজনৈতিক কেন্দ্ৰ হৈ পৰিল।

৮। অসমত মণ্টেণ্ড-চেমচ্‌ফোৰ্ড সংস্কাৰৰ প্ৰভাৱ কিদৰে পৰিছিল?

উত্তৰঃ প্রথম বিশ্বযুদ্ধ আৰম্ভ হোৱাৰ ফলত সাংবিধানিক সংস্কাৰ প্ৰক্ৰিয়াটো ব্যাহত হয়। খাদ্য সামগ্ৰীৰ নাটনি, মূল্যবৃদ্ধি, মহামাৰী আদিয়ে প্রদেশখনৰ অৱস্থা ভয়াবহ কৰি তোলে। ভাৰতবৰ্ষত সাংবিধানিক অধিকাৰৰ দাবী পূৰ্বতকৈ শক্তিশালী ৰূপত উত্থাপিত হয়। ব্ৰিটিছ ৰাষ্ট্ৰৰ সচিব ই.এছ. মণ্টেগু ভাৰতৰ ৰাজনৈতিক পৰিস্থিতি পৰ্যালোচনাৰ বাবে ভাৰত ভ্ৰমণ কৰে। ভাইচৰয় লৰ্ড চেমচ্‌ফোৰ্ডৰ সৈতে তেওঁ সমাজৰ বিভিন্ন প্ৰতিনিধিক সাক্ষাৎ কৰে। মণ্টেগু-চেমচ্‌ফোর্ড সংস্কাৰ স্ব-শাসনৰ প্ৰৱৰ্তনৰ প্ৰতি আগ্ৰহী আছিল। কংগ্ৰেছৰ কিছুমানে এই সংস্কাৰক আদৰণি জনাই, আনহাতে কিছুমানে শীঘ্ৰ স্ব-শাসনৰ দাবী কৰে।

মণ্টেগু-চেমচ্‌ফোর্ড সংস্কাৰ আঁচনিত অসমক অন্তর্ভুক্ত কৰাৰ বিষয়ে অনিশ্চয়তা থাকিলেও, নবীন চন্দ্ৰ বৰদলৈ আৰু প্ৰসন্ন কুমাৰ বৰুৱাৰ তৎপৰতাৰ ফলত অসম অন্তর্ভুক্ত হয়। দেশত স্বদেশী, হোমৰুল আন্দোলন আৰু মহান স্বাধীনতা সেনানীৰ প্ৰভাৱত তৰুণ সমাজত ৰাজনৈতিক চেতনাৰ উন্মেষ ঘটে। ফলস্বৰূপে, ১৯১৬ চনত “আসাম ষ্টুডেণ্টস্ কনফাৰেন্স” প্ৰতিষ্ঠিত হয়, যাক পৰৱৰ্তী সময়ত “অসম ছাত্র সন্মিলন” নাম দিয়া হয়। যদিও ই অৰাজনৈতিক সংগঠন আছিল, তাৰ পৰা চন্দ্ৰনাথ শৰ্মা, অমিয় কুমাৰ দাস, হেমচন্দ্ৰ বৰুৱা আদিৰ নেতৃত্বত ব্ৰিটিছ বিৰোধী আন্দোলন শক্তিশালী হয়।

৯। জালিয়ানৱালা বংগ হত্যাকাণ্ড বুলিলে কি বুজা? 

উত্তৰঃ ভাৰতত ইংৰাজৰ শাসনৰ সময়ত পঞ্জাৱৰ অমৃতসৰত ১৯১৯ চনৰ ১৩ এপ্ৰিলত সংঘটিত হোৱা এক কৰুণ ঘটনা আছিল জালিয়ানৱালাবাগ হত্যাকাণ্ড। জেনেৰেল ৰেজিনাল্ড ডায়েৰৰ নেতৃত্বত ব্ৰিটিছ সৈন্যই জালিয়ানৱালা বাগত ৰ’লেট আইনৰ বিৰুদ্ধে প্ৰতিবাদ আৰু ৰাজনৈতিক বিষয়ত আলোচনা কৰিবলৈ সমবেত হোৱা বৃহৎ, নিৰস্ত্ৰ জনসমাগমৰ ওপৰত গুলীচালনা কৰাৰ সময়ত এই কথা ঘটিছিল।

বাগিচাখন দেৱালেৰে আবৃত আছিল আৰু মাত্ৰ কেইটামান সৰু বাহিৰ ওলোৱা বাট আছিল, যাৰ বাবে মানুহৰ পলায়নত অসুবিধা হৈছিল। কোনো সতৰ্কবাণী অবিহনে ডায়েৰে নিজৰ সৈন্যসকলক ভিৰৰ ওপৰত গুলীচালনা কৰিবলৈ নিৰ্দেশ দিয়ে, যাৰ ফলত শ শ পুৰুষ, মহিলা আৰু শিশুৰ মৃত্যু হয় আৰু বহু লোক আহত হয়। ব্ৰিটিছৰ চৰকাৰী প্ৰতিবেদনত ৩৭৯ জন লোকৰ মৃত্যুৰ অনুমান কৰা হৈছে যদিও ভাৰতীয় সূত্ৰই এই সংখ্যা ১০০০ৰো অধিক বুলি দাবী কৰিছে।

এই হত্যাকাণ্ডই জাতিটোক স্তম্ভিত কৰি তুলিছিল আৰু ভাৰতীয় স্বাধীনতা সংগ্ৰামক তীব্ৰতৰ কৰি তুলিছিল। ইয়াৰ ফলত ব্ৰিটিছ শাসনক ব্যাপক নিন্দা কৰা হয় আৰু অসহযোগ আন্দোলন (১৯২০)ৰ দৰে আন্দোলন শক্তিশালী হয়। ইয়াৰ উপৰিও মহাত্মা গান্ধীৰ দৰে জাতীয় নেতাক ব্ৰিটিছ শাসনৰ পৰা সম্পূৰ্ণ স্বাধীনতাৰ দাবীত প্ৰভাৱিত কৰিছিল।

১০। আইন অমান্য আন্দোলনত ছাত্ৰ-ছাত্ৰীৰ ভূমিকা সম্পর্কে লিখা। 

উত্তৰঃ ছাত্ৰ-সমাজৰ ওপৰত আইন অমান্য আন্দোলনে বিশেষভাৱে প্ৰভাৱ বিস্তাৰ কৰা নাছিল। কিন্তু ১৯৩০ চনৰ মে’ মাহত শিক্ষা সঞ্চালক জে. আৰ. কানিংহামে ঘোষণা কৰা চার্কুলাৰখনে ছাত্ৰ-সমাজক সচকিত কৰি তোলে। কানিংহাম চৰ্কুলাৰৰ মতে, বিদ্যালয়ত অধ্যয়ন কৰা ছাত্ৰ-ছাত্ৰীয়ে শিক্ষানুষ্ঠানত কোনো ধৰণৰ ৰাজনৈতিক কর্মকাণ্ডত অংশগ্ৰহণ নকৰে বুলি তেওঁলোকৰ অভিভাৱকে চৰকাৰক লিখিতভাৱে জনাব লাগে। যদি কোনো ছাত্ৰ-ছাত্ৰীয়ে ধৰ্ণা, হৰ্টাল বা অন্য কোনো ৰাজনৈতিক কাৰ্যসূচীত অংশগ্ৰহণ কৰে অথবা বিদ্যালয়ৰ নিয়ম উলংঘন কৰে, তেনেহ’লে তেওঁলোকৰ ওপৰত শাস্তিমূলক ব্যৱস্থা গ্ৰহণ কৰা হ’ব। 

কানিংহাম চৰ্কুলাৰৰ বিৰুদ্ধে ছাত্র-ছাত্ৰীয়ে প্ৰতিবাদ কৰিবলৈ ৰাজপথত নামিবলৈ সাজু হয়। এই চৰ্কুলাৰৰ প্ৰতিবাদত আন্দোলনৰ কাৰ্যসূচী গ্ৰহণ কৰিবলৈ গুৱাহাটীত অসম ছাত্ৰ-সন্মিলনৰ বিশেষ অধিৱেশন অনুষ্ঠিত হয়। অধিৱেশনত ছাত্র-সন্মিলনে চৰকাৰী শিক্ষানুষ্ঠান অৱৰোধ কৰাৰ সিদ্ধান্ত লৈছিল। চৰকাৰী তথ্য মতে, ১৯৩০ চনৰ জুলাইৰ পৰা আগষ্ট মাহৰ ভিতৰত মুঠ ১৫,১৮৬ গৰাকী ছাত্ৰ-ছাত্ৰীয়ে বিদ্যালয় ত্যাগ কৰিছিল। ছাত্ৰসকলে সুৰা-বিপণি আৰু কাণিৰ দোকানো অৱৰোধ কৰিছিল। ছাত্ৰ-সমাজৰ আন্দোলনৰ প্ৰতি সঁহাৰি জনাই কৃষকসকলেও মাটিৰ খাজনা ৫০% হ্রাস কৰাৰ দাবী উত্থাপন কৰে। বিভিন্ন ঠাইত বনাঞ্চল আইন ভংগ কৰা হয় চৰকাৰী স্কুল জ্বলাই দিয়ে আৰু চৌকীদাৰী বৰ নিদিয়াৰ বাবে আহ্বান জনায়।

১১। অসমৰ স্বাধীনতা আন্দোলনত নাৰীৰ অৱদান ব্যাখ্যা কৰা। 

উত্তৰঃ অসমৰ স্বাধীনতা আন্দোলনত নাৰীসকলৰ অৱদান উল্লেখযোগ্য আছিল, কিয়নো তেওঁলোকে প্ৰতিবাদ, সমাজ সংস্কাৰ, বিপ্লৱী কাৰ্যকলাপত সক্ৰিয় অংশগ্ৰহণৰ জৰিয়তে ব্ৰিটিছ শাসনক প্ৰতিহত কৰাত গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰিছিল। নাগৰিক অবাধ্যতা আন্দোলনত অসমীয়া মহিলাই ৰাজপথলৈ ওলাই আহি শোভযাত্ৰাৰ নেতৃত্ব দিছিল, নিমখৰ আইন ভংগ কৰিছিল, চৰকাৰী প্ৰতিষ্ঠান বৰ্জনত অংশ লৈছিল। ১৯৪২ চনত ভাৰত ত্যাগ আন্দোলনৰ সময়ত ব্ৰিটিছ বাহিনীক প্ৰতিহত কৰাৰ সময়তে কনকলতা বৰুৱা আৰু ভোগেশ্বৰী ফুকাননী শ্বহীদ হৈছিল। ভূগৰ্ভস্থ কাম-কাজৰ আয়োজন আৰু বিপ্লৱীসকলক আশ্ৰয় দিয়াতো মহিলাসকলে গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰিছিল। প্ৰত্যক্ষ প্ৰতিবাদৰ উপৰিও খাদীৰ প্ৰচাৰ, জাতীয়তাবাদী বাতৰি কাকতক সমৰ্থন, আত্মশাসনৰ প্ৰতি সজাগতা বিয়পাই অসমীয়া মহিলাই অৰিহণা যোগাইছিল। তেওঁলোকৰ সাহস আৰু ত্যাগে আন্দোলনটোক যথেষ্ট শক্তিশালী কৰি তুলিলে আৰু ভাৰতৰ স্বাধীনতাৰ পথ প্ৰশস্ত কৰিলে।

১২। অসম কেবিনেট মিচনৰ প্ৰভাৱৰ বিষয়ে আলোচনা কৰা।

উত্তৰঃ ভাৰতৰ পৰা আঁতৰি যোৱাৰ মানসেৰে ব্ৰিটিছে ভাৰতবৰ্ষত এখন দেশীয় চৰকাৰ গঠন আৰু সংবিধান প্রণয়ন কৰাৰ পৰিকল্পনা লৈ ১৯৪৫ চনৰ মাৰ্চ মাহত ভাৰতলৈ কেবিনেট মিছন প্ৰেৰণ কৰে। এই মিছনৰ সদস্য তিনিগৰাকী আছিল স্বৰাষ্ট্র সচিব পেথিক লৰেন্স, বোর্ড অব ট্রেডৰ সভাপতি ষ্টাফোর্ড ক্রিপছ আৰু ফ্ৰাষ্ট লর্ড অব এডমিৰেলিটি, এ. ভি আলেকজেণ্ডাৰ। কেবিনেট মিছনে পৃথক পাকিস্তানৰ দাবীক অগ্রাহ্য কৰি ঐক্যবদ্ধ ভাৰতবৰ্ষৰ বাবে তিনিটা গ্রুপিঙৰ প্ৰস্তাৱ আগবঢ়ায়।

তিনিটা গ্রুপিংসমূহ হ’ল—

(ক) মাদ্ৰাছ, বোম্বাই, উত্তৰ প্ৰদেশ, বিহাৰ, কেন্দ্রীয় প্রদেশ আৰু উৰিষ্যা।

(খ) পঞ্জাৱ, উত্তৰ-পশ্চিম সীমান্ত প্রদেশ আৰু সিন্ধু প্রদেশ।

(গ) বংগদেশ আৰু অসম।

প্ৰতিটো গ্ৰুপিং নিজৰ সংবিধান প্ৰণয়নৰ বাবে পৃথকভাৱে মিলিত হ’ব পাৰে, কিন্তু প্ৰতিৰক্ষা, বৈদেশিক সম্পৰ্ক আৰু সংযোগ দপ্তৰ উমৈহতীয়া কেন্দ্ৰীয় নিয়ন্ত্ৰণত থাকিব। প্রথম সাধাৰণ নিৰ্বাচনৰ পিছত কোনো প্ৰদেশে ইচ্ছা কৰিলে নিজৰ গ্ৰুপিংৰ পৰা ওলাই আহিব পাৰিব, আৰু দহ বছৰৰ অন্তত সংবিধানৰ পৰিৱৰ্তনৰ দাবী উত্থাপন কৰিব পাৰি। গ্রুপ বা গ্ৰুপিংক কেন্দ্ৰ কৰি কংগ্ৰেছ আৰু লীগৰ মাজত মতানৈক্যৰ সৃষ্টি হৈছিল। কংগ্ৰেছ আৰু লীগে নিজ নিজ স্থিতিত থাকি কেবিনেট মিছনৰ ব্যাখ্যা আগবঢ়াইছিল। আনহাতে কেবিনেট মিছনৰ প্ৰস্তাৱক গ্রুপিং ব্যৱস্থাটো বাধ্যতামূলক হয় নে নহয়, এই বিষয়টো স্পষ্ট কৰি দিয়া নাছিল। 

অসম প্রদেশ কংগ্ৰেছে কেবিনেট মিছনৰ গ্ৰুপিং ব্যৱস্থাৰ প্ৰতিবাদ কৰিছিল। অসমক বঙ্গদেশৰ লগত সংযুক্ত কৰিলে ৰাজ্যখনৰ স্বকীয় পৰিচয় হেৰুৱাব আৰু মুছলিম লীগৰ প্ৰভাৱ বৃদ্ধিৰ আশংকা আছিল। এই বিষয়গৰাকী গান্ধীজীক অৱগত কৰিবলৈ গোপীনাথ বৰদলৈয়ে বিজয় চন্দ্ৰ ভাগৱতী আৰু মহেন্দ্ৰ মোহন চৌধুৰীক শ্ৰীৰামপুৰলৈ পঠিয়ায়। গ্ৰুপিং ব্যৱস্থাৰ বিৰুদ্ধে হৰেশ্বৰ গোস্বামী, দেৱকান্ত বৰুৱা, পুষ্পলতা দাস আদি কংগ্ৰেছ নেতা-নেত্ৰীয়ে পাটনা, কলিকতা আৰু দিল্লীলৈ গৈ নিখিল ভাৰত কংগ্ৰেছ কমিটিৰ নেতৃবৃন্দক সাক্ষাৎ কৰে। লগতে, গোপীনাথ বৰদলৈয়ে অসম বিধানসভাত গ্ৰুপিং ব্যৱস্থাৰ বিৰোধিতা কৰি এটা প্ৰস্তাৱ গ্ৰহণ কৰিছিল।

১৩। ভাৰত-চীনৰ যুদ্ধৰ পটভূমি বর্ণনা কৰা।

উত্তৰঃ ভাৰত-চীন যুদ্ধৰ পটভূমি (১৯৬২) দীৰ্ঘদিনীয়া সীমা বিবাদ, কূটনৈতিক ব্যৰ্থতা, ভাৰত আৰু চীনৰ মাজত ক্ৰমাৎ উত্তেজনা বৃদ্ধি পোৱাৰ ফলত ১৯৬২ চনৰ ভাৰত-চীন যুদ্ধৰ সৃষ্টি হৈছিল। 

ভাৰত-চীনৰ যুদ্ধৰ পটভূমিৰ কাৰকসমূহ হ’ল―

(i) সীমান্ত বিবাদ: চীনে আক্সাই চিনক নিজৰ জিনজিয়াং অঞ্চলৰ অংশ হিচাপে দাবী কৰাৰ বিপৰীতে ভাৰতে ইয়াক লাডাখ, জম্মু আৰু কাশ্মীৰৰ অংশ বুলি গণ্য কৰিছিল। পূব দিশত চীনে অৰুণাচল প্ৰদেশত ভাৰতে নিজৰ উচিত সীমা বুলি গণ্য কৰা মেকমেহন লাইনক স্বীকৃতি দিবলৈ অস্বীকাৰ কৰিছিল।

(ii) তিব্বতী সংখ্যা: ভাৰতে ঐতিহাসিকভাৱে স্বায়ত্তশাসিত অঞ্চল হিচাপে সমৰ্থন কৰি অহা তিব্বতক ১৯৫০ চনত চীনে আগ্ৰাসন কৰি নিজৰ অধীনলৈ আনে। চীনক ক্ষুব্ধ কৰি ভাৰতে ১৯৫৯ চনত দালাই লামাক আশ্ৰয় দিছিল।

(iii) আগবঢ়া নীতি: প্ৰধানমন্ত্ৰী নেহৰুৰ অধীনত ভাৰতে নিয়ন্ত্ৰণ দখল কৰিবলৈ বিবাদিত অঞ্চলত সামৰিক চকী স্থাপন কৰি “ফৰৱাৰ্ড পলিচি” গ্ৰহণ কৰিছিল, যাৰ ফলত চীনক উচটনি দিয়া হৈছিল।

(iv) আকছাই চিনত চাইনিজ ৰোড: তিব্বত আৰু জিনজিয়াঙক সংযোগ কৰিবলৈ চীনে ১৯৫০ চনত আকছাই চিনত কৌশলগত পথ নিৰ্মাণ কৰিছিল, যাৰ ভাৰতে তীব্ৰ বিৰোধিতা কৰিছিল।

(v) কূটনৈতিক আলোচনাৰ বিভাজন: ১৯৫৪ চনৰ পৰা ১৯৬১ চনৰ ভিতৰত কেইবাখনো সীমান্ত আলোচনা ব্যৰ্থ হয় কাৰণ চীনে ভাৰতীয় দাবীক স্বীকৃতি দিবলৈ অস্বীকাৰ কৰিছিল।

(vi) শীতল যুদ্ধ আৰু ভূ-ৰাজনীতি: শীতল যুদ্ধৰ সময়ত আমেৰিকা আৰু ছোভিয়েট ইউনিয়নৰ সৈতে ভাৰতৰ ঘনিষ্ঠতাৰ পিছত চীনে ভাৰতক পশ্চিম সমৰ্থক মিত্ৰ হিচাপে দেখিছিল।

চীন-ছোভিয়েট বিভাজন আৰু ছোভিয়েট ইউনিয়নৰ সৈতে ভাৰতৰ ক্ৰমবৰ্ধমান সম্পৰ্কইও সম্পৰ্ক বেয়া কৰি পেলালে। ১৯৬২ চনৰ অক্টোবৰ মাহলৈকে চীনে পূব আৰু পশ্চিম দুয়োটা খণ্ডতে ভাৰতীয় বাহিনীৰ ওপৰত আকস্মিক আক্ৰমণ চলাই উত্তেজনা সৰ্বাত্মক যুদ্ধলৈ পৰিণত হয়। ১৯৬২ চনৰ ২১ নৱেম্বৰত চীনে একপক্ষীয় যুদ্ধবিৰতি ঘোষণা কৰি পূব খণ্ডৰ পৰা আঁতৰি আহি আকছাই চিনৰ ওপৰত নিয়ন্ত্ৰণ অক্ষুণ্ণ ৰাখি যুদ্ধখন এমাহ ধৰি চলিছিল।

Dev Kirtonia

Hi, I’m Dev Kirtonia, Founder & CEO of Dev Library. A website that provides all SCERT, NCERT 3 to 12, and BA, B.com, B.Sc, and Computer Science with Post Graduate Notes & Suggestions, Novel, eBooks, Biography, Quotes, Study Materials, and more.