Class 10 Science MCQ Chapter 5 মৌলৰ পৰ্যাবৃত্ত শ্ৰেণবিভাজন, দশম শ্ৰেণীৰ বিজ্ঞান প্ৰশ্নৰ উত্তৰ, Class 10 Science Multiple Choice Question Answer to each chapter is provided in the list of SEBA বিজ্ঞান Class 10 Objective Types Question Answer so that you can easily browse through different chapters and select needs one. Class 10 Science MCQ Chapter 5 মৌলৰ পৰ্যাবৃত্ত শ্ৰেণবিভাজন Question Answer can be of great value to excel in the examination.
SEBA Class 10 Science MCQ Chapter 5 মৌলৰ পৰ্যাবৃত্ত শ্ৰেণবিভাজন
SEBA Class 10 General Science MCQ Chapter 5 মৌলৰ পৰ্যাবৃত্ত শ্ৰেণবিভাজন Notes covers all the exercise questions in Assam Board SEBA Textbooks. The SEBA Class 10 Science MCQ Chapter 5 মৌলৰ পৰ্যাবৃত্ত শ্ৰেণবিভাজন provided here ensures a smooth and easy understanding of all the concepts. Understand the concepts behind every chapter and score well in the board exams.
মৌলৰ পৰ্যাবৃত্ত শ্ৰেণবিভাজন
Chapter – 5
ৰসায়ন বিজ্ঞান
Multiple Choice Questions & Answers
1. তলত দিয়া মৌলবোৰৰ পৰা ধাতুকল্পটো বাছি উলিওৱা –
(a) ছ’ডিয়াম।
(b) এলুমিনিয়াম।
(c) ক্ল’ৰিণ।
(d) ব’ৰণ।
উত্তৰঃ (d) ব’ৰণ।
2. মৌলৰ পৰ্যাবৃত্ত তালিকাৰ পৰ্যায় এটাত বাঁওফালৰ পৰা সোঁফাললৈ পাৰমাণৱিক ব্যাসার্ধ ক্রমান্বয়ে–
(a) বাঢ়ে।
(b) কমে।
(c) একেই থাকে।
(d) ওপৰৰ এটাও নহয়।
উত্তৰঃ (b) কমে।
3. তলৰ কোনটো এটা ড’বেৰেইনাৰৰ ট্ৰায়াড?
(a) Li, Na, Ca
(b) K, Sr, Ba
(c) Ca, Sr, Be
(d) Cl, Br, I
উত্তৰঃ (d) Cl, Br, I
4. মৌল এটাৰ পাৰমাণৱিক সংখ্যা তাৰ পাৰমাণৱিক ভৰতকৈ অধিকতৰ মৌলিক— এই কথাষাৰি কোনে আগবঢ়াইছিল?
(a) মেণ্ডেলিভ।
(b) ড’বেৰেইনাৰ।
(c) ব’ৰ।
(d) হেনৰী ম’জলে।
উত্তৰঃ (d)হেনৰী ম’জলে।
5. দ্বিতীয় পৰ্যায়ৰ মৌলসমূহ একাদিক্রমে Li, Be B, C, N, O, F আৰু Ne – ইহঁতৰ ভিতৰত কোনটো মৌলৰ পৰমাণু আটাইতকৈ ডাঙৰ?
(a) Li
(b) Be
(c) Ne
(d) F
উত্তৰঃ (a) Li
6. প্ৰথম বৰ্গৰ ধাতুসমূহ একাদিক্রমে Li, Na, K Rh, Cs, Fr ৰ ভিতৰত আটাইতকৈ ডাঙৰ পৰমাণু থকা মৌলটো হ’ল-
(a) Rb
(b) Cs
(c) Li
(d) Fr
উত্তৰঃ (d) Fr
7. আধুনিক পর্যাবৃত্ত তালিকাৰ বৰ্গ এটাত ওপৰৰ পৰা তললৈ গ’লে পাৰমাণৱিক আকাৰ ক্ৰমান্বয়ে —
(a) বাঢ়ে।
(b) কমে।
(c) একে থাকে।
(d) ওপৰৰ এটাও নহয়।
উত্তৰঃ (a) বাঢ়ে।
8. আধুনিক পর্যাবৃত্ত তালিকাৰ বৰ্গ এটাত ওপৰৰ পৰা তললৈ আহিলে মৌলবোৰৰ যোজ্যতা ক্রমান্বয়ে–
(a) কমে।
(b) বাঢ়ে।
(c) একে থাকে।
(d) ওপৰৰ এটাও নহয়।
উত্তৰঃ (c) একে থাকে।
9. আধুনিক পর্যাবৃত্ত তালিকাৰ পৰ্যায় এটাত বাঁওফালৰ পৰা সোঁফাললৈ গ’লৈ মৌলবোৰৰ যোজ্যতা ক্রমান্বয়ে–
(a) কমে।
(b) থাকে।
(c) একে থাকে।
(d) প্রথমে বাঢ়ি পিছত কমে।
উত্তৰঃ (d) প্রথমে বাঢ়ি পিছত কমে।
10. পর্যাবৃত্ত তালিকাৰ বৰ্গ এটাত মৌলবোৰৰ পৰমাণুৰ ইলেক্ট্ৰন হেৰুওৱাৰ প্ৰৱণতা (ধাতৱীয় ধর্ম) ক্রমান্বয়ে–
(a) কমে।
(b) বাঢ়ে।
(c) একে থাকে।
(d) ওপৰৰ এটাও নহয়।
উত্তৰঃ (b) বাঢ়ে।
11. পর্যাবৃত্ত তালিকাৰ পৰ্যায় এটাত মৌলবোৰৰ পৰমাণুৰ ইলেক্ট্ৰন হেৰুওৱাৰ প্ৰৱণতা (ধাতৱীয় ধর্ম) ক্রমান্বয়ে–
(a) কমে।
(b) বাঢ়ে।
(c) একে থাকে।
(d) ওপৰৰ এটাও নহয়।
উত্তৰঃ (a) কমে।
12. পর্যাবৃত্ত তালিকাৰ পৰ্যায় এটাত বাঁওফালৰ পৰা সোঁফাললৈ গ’লৈ মৌলবোৰৰ ইলেক্ট্ৰন লাভ কৰাৰ প্রৱণতা (অধাতৱীয় ধর্ম) ক্রমান্বয়ে-
(a) কমে।
(b) বাঢ়ে।
(c) একে থাকে।
(d) ওপৰৰ এটাও নহয়।
উত্তৰঃ (b) বাঢ়ে।
13. পর্যাবৃত্ত তালিকাৰ বৰ্গ এটাত তললৈ আহিলে মৌলবোৰৰ ইলেক্ট্ৰন লাভ কৰাৰ প্ৰৱণতা (অধাতৱীয় ধর্ম) ক্রমান্বয়ে –
(a) কমে।
(b) বাঢ়ে।
(c) একে থাকে।
(d) ওপৰৰ এটাও নহয়।
উত্তৰঃ (a) কমে।
14. মেণ্ডেলিভৰ পৰ্যাবৃত্ত তালিকা ব্যৱহাৰ কৰি নিৰ্ণয় কৰা K মৌলৰ অক্সাইডৰ সংকেত হ’ল–
(a) KO₂
(b) K₂O
(c) K₂O₃
(d) KO
উত্তৰঃ (b) K₂O
15. এটা মৌল Xয়ে অক্সিজেনৰ সৈতে বিক্ৰিয়া কৰি X₂O সংকেতেৰে যৌগ গঠন কৰে। মৌল X তলৰ কোনটো মৌলৰ সৈতে পর্যাবৃত্ত তালিকাত একেটা বৰ্গত থাকিব?
(a) Na
(b) Mg
(c) Al
(d) Si
উত্তৰঃ (a) Na
16. নিউলেণ্ডছে তেওঁৰ সময়লৈকে জ্ঞাত ৫৬ টা মৌলক সিহঁতৰ পাৰমাণৱিক ভৰৰ বৰ্ধিত ক্ৰমত সজাবলৈ যত্ন কৰিছিল। তেওঁৰ তালিকাৰ প্ৰথম মৌলটো যদি হাইড্ৰ’জেন আছিল, তেন্তে ৫৬ তম মৌলটো আছিল –
(a) জিৰক নিয়াম।
(b) ছেলেনিয়াম।
(c) থ’ৰিয়াম।
(d) ষ্ট্ৰনছিয়াম।
উত্তৰঃ (c) থ’ৰিয়াম।
17. তলৰ কোনটো ৰসায়ন বিজ্ঞানৰ এক একত্ৰীকৰণ নীতি হিচাপে গৃহীত হৈছিল?
(a) ড’বেৰেইনাৰৰ ট্ৰায়াড।
(b) নিউলেণ্ডছৰ অষ্টক সূত্র।
(c) মেণ্ডেলিভৰ পর্যাবৃত্ত তালিকা।
(d) আধুনিক পর্যাবৃত্ত তালিকা।
উত্তৰঃ (c) মেণ্ডেলিভৰ পর্যাবৃত্ত তালিকা।
18. মেণ্ডেলিভৰ তালিকাত থকা পৰ্যায় আৰু বৰ্গৰ সংখ্যা ক্রমে–
(a) 7, 18
(b) 18, 7
(c) 8, 5
(d) 6, 8
উত্তৰঃ (d) 6, 8
19. আধুনিক পর্যাবৃত্ত তালিকাত থকা পৰ্যায় আৰু বৰ্গৰ সংখ্যা ক্রমে–
(a) 6, 8
(b) 8.6
(c) 7, 18
(d) 18, 7
উত্তৰঃ (c) 7, 18
20. মৌলবোৰৰ ধৰ্মবোৰ সিহঁতৰ পাৰমাণৱিক ভব পর্যায়ক্রমে সলনি হয়। এই সূত্ৰটোক বোলা হয়—
(a) নিউলেণ্ডছৰ অষ্টক সূত্র।
(b) ড’বেৰেইনাৰৰ ট্ৰায়াড।
(c) মেণ্ডেলিভৰ পর্যাবৃত্ত সূত্র।
(d) আধুনিক পর্যাবৃত্ত সূত্র।
উত্তৰঃ (c) মেণ্ডেলিভৰ পর্যাবৃত্ত সূত্র।
21. মেণ্ডেলিভৰ পৰ্যাবৃত্ত তালিকাত মৌলবোৰক সজোৱা হৈছিল—
(i) মৌলবোৰৰ পাৰমাণৱিক ভৰৰ ভিত্তিত।
(ii) মৌলবোৰৰ পাৰমাণৱিক সংখ্যাৰ ভিত্তিত।
(iii) মৌলবোৰৰ ৰাসায়নিক ধৰ্মৰ সাদৃশ্যৰ ভিত্তিত।
(iv) মৌলবোৰৰ ভৌতিক ধৰ্মৰ সাদৃশ্যৰ ভিত্তিত।
ইয়াৰে শুল্ক বিকল্পটো হ’ল –
(a) কেবল (iii)
(b) (i) আৰু (iii)
(c) (ii) আৰু (iv)
(d) (ii) আৰু (iii)
উত্তৰঃ (b) (i) আৰু (iii)
22. আধুনিক পর্যাবৃত্ত তালিকাত মৌলবোৰক সজোৱা হৈছিল–
(a) মৌলবোবৰ পাৰমাণৱিক সংখ্যাৰ বর্ধিত ক্ৰমত।
(b) মৌলৰে পাৰমাণৱিক ভৰৰ বর্ধিত ক্ৰমত।
(c) মৌলবোৰৰ পাৰমাণৱিক সংখ্যাৰ অধ:ক্রমত।
(d) মৌলবোৰৰ পাৰমাণৱিক ভৰ অধ:ক্রমত।
উত্তৰঃ (a) মৌলবোবৰ পাৰমাণৱিক সংখ্যাৰ বর্ধিত ক্ৰমত।
23. মৌলবোৰৰ ধৰ্মৰোৰ সিহঁতৰ পাৰমাণৱিক ভৰৰ পর্যায়ক্রমে সলনি হয়। এই সূত্ৰটো আগবঢ়াইছিল-
(a) নিউলেণ্ডছ।
(b) ড’বেৰেইনাৰ।
(c) ম’জলে।
(d) মেণ্ডেলিভ।
উত্তৰঃ (d) মেণ্ডেলিভ।
24. মৌলৰেৰ ধৰ্মবোৰ সিহঁতৰ পাৰমাণৱিক সংখ্যাৰ পর্যায়ক্রমে সলনি হয়। এই সূত্ৰটোক বোলা হয়–
(a) মেণ্ডেলিভৰ পৰ্যাবৃত্ত সূত্র।
(b) নিউলেণ্ডছৰ অষ্টক সূত্র।
(c) আধুনিক পর্যাবৃত্ত সূত্র।
(d) ম’জলেৰ সূত্ৰ।
উত্তৰঃ (c) আধুনিক পর্যাবৃত্ত সূত্র।
25. পর্যাবৃত্ত তালিকাৰ পৰ্যায়বোৰত বাঁওফালৰ পৰা সোঁফাললৈ যাওঁতে ঘটা পৰিৱৰ্তনৰ প্ৰকৃতিৰ ওপৰত আগবঢ়োৱা উক্তিসমূহৰ কোনটো উক্তি শুদ্ধ নহয়?
(a) মৌলবোৰ কম ধাতৱধৰ্মী হৈ পৰে।
(b) যোজক ইলেক্ট্ৰনৰ সংখ্যা বাঢ়ে।
(c) পৰমাণুবোৰে সিহঁতৰ যোজক ইলেক্ট্ৰন অধিক সহজে হেৰুৱায়।
(d) অক্সাইডবোৰ বেছি আম্লিক হৈ পৰে।
উত্তৰঃ (c)পৰমাণুবোৰে সিহঁতৰ যোজক ইলেক্ট্ৰন অধিক সহজে হেৰুৱায়।
26. মৌল X য়ে XCI₂ সংকেত ক্ল’ৰাইড গঠন কৰে। ই উচ্চ গলনাংকযুক্ত এটা গোটা পদার্থ। মৌল X তলৰ কোনটোৰে সৈতে একেটা বৰ্গতে থকাৰ সম্ভাৱনা সবাতোকৈ বেছি?
(a) Na
(b) Mg
(c) Al
(d) Si
উত্তৰঃ (b) Mg
Very Short & Short Type Questions and Answers
1. মৌলসমূহৰ শ্ৰেণীবিভাজন কৰাৰ প্ৰয়োজনীয়তা কি?
উত্তৰঃ বৰ্তমানে আমি 118 টা মৌলৰ বিষয়ে জানো। এইবৃহৎ সংখ্যক মৌলৰ প্ৰতিটোকে ব্যক্তিগতভাৱে অধ্যয়ন কৰাটো কষ্টসাধ্য। ইয়াৰ সলনি ধৰ্মৰ সাদৃশ্যৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি মৌলসমূহক কিছুমান গোষ্ঠীত বিভক্ত কৰিলে, এই গোষ্ঠীসমূহৰ অধ্যয়নৰ দ্বাৰা মৌলসমূহক জানিবলৈ বেছি সহজসাধ্য হয়। এইবাবে মৌলসমূহৰ শ্ৰেণীবিভাজন কৰাটো প্ৰয়োজনীয়।
2. ড’বাৰেইনাৰৰ ট্ৰায়াড কি?
উত্তৰঃ জার্মান ৰসায়নবিদ ডবাবেইনাৰে এক ধৰ্মবিশিষ্ট মৌলবোৰক একো একোটা গোটত সজাবলৈ যত্ন কৰিছিল। তেওঁ তিনিটাকৈ মৌল থকা কেইটামান গোট চিনাক্ত কৰিছিল। এই গোটসমূহক ড’বাৰেইনাৰৰ ট্রায়াড বা ত্ৰিক হৈছিল।
3. ড’বাৰেইনাৰৰ ট্ৰায়াডৰ এটা উদাহৰণ দিয়া।
উত্তৰঃ
| Li | Ca | CI |
| Na | Sr | Br |
| K | Ba | I |
4. ড’বাৰেইনাৰৰ ট্ৰায়াড একোটাৰ এক উল্লেখনীয় বৈশিষ্ট্য লিখা৷
উত্তৰঃ ট্ৰায়াড এটাৰ মৌল তিনিটাক সিহঁতৰ পাৰমাণৱিক ভৰৰ বৰ্দ্ধিত ক্ৰমত সজালে মাজৰ মৌলটোৰ পাৰমাণৱিক ভৰ আন দুটা মৌলৰ পাৰমাণৱিক ভৰৰ গড় মানৰ প্ৰায় সমান হয়।
5. নিউলেণ্ডছৰ অষ্টক সূত্ৰটো কি?
উত্তৰঃ ইংৰাজ বিজ্ঞানী জন নিউলেগুছে সেই সময়লৈকে আৱিষ্কৃত 56 টা মৌলক সিহঁতৰ পাৰমাণৱিক ভৰৰ বৰ্ধিত ক্ৰমত সজাইছিল। এনেদৰে সজাওঁতে তেওঁ প্ৰতিটো অষ্টম মৌলৰ ধৰ্ম প্ৰথমটো মৌলৰ সৈতে একে ধৰণৰ হোৱা লক্ষ্য কৰিছিল। এইটোক তেওঁ সংগীতৰ অষ্টকৰ লগত তুলনা কৰিছিল। ইয়াক নিউলেণ্ডছৰ অষ্টক সূত্ৰ নামেৰে জনা যায়।
6. মেণ্ডেলিভে তেওঁৰ তালিকাখনত মৌলবোৰক কিহৰ ভিত্তিত সজাইছিল?
উত্তৰঃ মৌলবোৰৰ এক মৌলিক ধৰ্ম পাৰমাণৱিক ভৰ আৰু সিহঁতৰ ৰাসায়নিক ধৰ্মৰ সাদৃশ্যৰ ভিত্তিত।
7. মৌলসমূহৰ ৰাসায়নিক ধৰ্মৰ পৰীক্ষাৰ বাবে মেণ্ডেলিভে কিহৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিছিল?
উত্তৰঃ মৌলবোৰে অক্সিজেন আৰু হাইড্ৰ’জেনৰ সৈতে গঠন কৰা যৌগবোৰৰ সংকেতৰ ওপৰত।
8. ৰাসায়নিক ধর্মসমূহৰ ভিতৰত মৌলবোৰৰ অক্সিজেন আৰু হাইড্ৰ’জেনৰ সৈতে গঠন কৰা যৌগবোৰৰ ওপৰত মেণ্ডেলিভে কিয় গুৰুত্ব দিছিল?
উত্তৰঃ কাৰণ ইহঁত যথেষ্ট সক্রিয় মৌল আৰু মৌলৰেই সৈতে ইহঁতে যৌগ গঠন কৰে।
9. মেগুেলিভে মৌল এটাক শ্ৰেণীভুক্ত কৰিবলৈ মৌলটোৱে গঠন কৰা কেনে ধৰণৰ যৌগৰ সংকেতক মৌলটোৰ অন্যতম মূল ধর্ম হিচাপে বিবেচনা কৰিছিল?
উত্তৰঃ মৌলটোৱে গঠন কৰা হাইড্ৰাইড আৰু অক্সাইডসমূহৰ সংকেতক।
10. মেণ্ডেলিভৰ পৰ্যাবৃত্ত সূত্ৰটো লিখা।
উত্তৰঃ মৌলবোৰৰ ধৰ্মবোৰ সিহঁতৰ পাৰমাণৱিক ভৰৰ পৰ্যায়ক্রমে সলনি হয়।
11. মেণ্ডেলিভে তেওঁৰ পৰ্যাবৃত্ত তালিকাখনত কিছুমান খালী ঠাই এৰি গৈছিল। ইয়াক তুমি তালিকাখনৰ এক বিসংগতি বুলি ভাবানে? কাৰণ দশোৱা।
উত্তৰঃ নাভাবোঁ ৷ কাৰণ এই খালী ঠাইবোৰত সেই সময়লৈকে আৱিষ্কৃত নোহোৱা কিছুমান মৌলৰ অৱস্থিতিৰ বিষয়ে মেগুেলিভে সঠিকভাৱে ভৱিষ্যতবাণী কৰিছিল।
12. মেগুেলিভে ক্রমে একা-ব’ৰণ, একা-এলুমিনিয়াম আৰু একা-ছিলিকন নাম দিয়া মৌলসমূহক আৱিষ্কৃত হোৱাৰ পিছত কেনেদৰে নতুনকৈ নামকৰণ কৰা হৈছিল?
উত্তৰঃ (i) একা – ব’ৰণ – স্কেডিয়াম।
(ii) একা – এলুমিনিয়াম — গেলিয়াম।
(iii) একা – ছিলিকন – জার্মেনিয়াম।
13. কোনগৰাকী বিজ্ঞানীয়ে পোন প্ৰথমবাৰৰ বাবে দেখুৱাইছিল যে মৌল এটাৰ পাৰমাণৱিক সংখ্যা তাৰ পাৰমাণৱিক ভৰতকৈ অধিকতৰ মৌলিক?
উত্তৰঃ হেনৰী ম’জলে নামৰ বিজ্ঞানীগৰাকীয়ে।
14. আধুনিক পর্যাবৃত্ত সূত্ৰটো কি?
উত্তৰঃ মৌলবোৰৰ ধৰ্মবোৰ সিহঁতৰ পাৰমাণৱিক সংখ্যাৰ পৰ্যায়ক্রমে সলনি হয়।
15. আধুনিক পর্যাবৃত্ত তালিকাত প্ৰথম, দ্বিতীয়, তৃতীয় আৰু চতুর্থ পৰ্যায়ত কিমানটাকৈ মৌল আছে?
উত্তৰঃ প্ৰথম, দ্বিতীয়, তৃতীয় আৰু চতুর্থ পৰ্যায়ত ক্রমে 2 টা, 8 টা, 8 টা আৰু 18 টা মৌল আছে।
16. তলৰ মৌল দুটাৰ যোজ্যতা নির্ণয় কৰা।
(i) মেগনেছিয়াম (12)
(ii) ছালফাৰ (16)
উত্তৰঃ (i) মেগনেছিয়াম (2.8.2) যোজ্যতা = 2
(ii) ছালফাৰ (2.8.6) যোজ্যতা = 2
17. পর্যায় এটাত বাঁওফালৰ পৰা সোঁফাললৈ গ’লে যোজ্যতা কিদৰে পৰিৱৰ্তিত হয়।
উত্তৰঃ প্ৰথমে 1 ৰ পৰা 4 লৈ বৃদ্ধি হৈ পিছত 4 ৰ পৰা শূন্যলৈ হ্ৰাস পায়। [প্রথম তিনিটা পৰ্যায়ৰ ক্ষেত্ৰত।
18. বৰ্গ এটাত ওপৰৰ পৰা তললৈ আহিলে যোজ্যতা কিদৰে পৰিৱৰ্তিত হয়?
উত্তৰঃ বৰ্গ এটাত মৌলবোৰৰ যোজ্যতা একে থাকে।
19. পাৰামণৱিক ব্যাসার্ধ বা আকাৰ কাক বোলে?
উত্তৰঃ মৌলৰ পৰমাণু এটাৰ নিউক্লিয়াছৰ কেন্দ্ৰ আৰু বহিৰতম কক্ষৰ মাজৰ দূৰত্বক মৌলটোৰ পাৰমাণৱিক ব্যাসার্ধ বোলে। মৌলৰ পাৰমাণৱিক ব্যাসার্ধই মৌলটোৰ পাৰমাণৱিক আকাৰ দিয়ে।
20. পর্যায় এটাত বাঁওফালৰ পৰা সোঁফাললৈ গ’লে কিদৰে পাৰমাণৱিক ব্যাসাৰ্ধৰ পৰিৱৰ্তন ঘটে?
উত্তৰঃ ক্রমান্বয়ে হ্রাস পায়।
21. বর্গ এটাত ওপৰৰ পৰা তললৈ গ’লে পাৰমাণৱিক আকাৰৰ পৰিৱৰ্তন কেনেদৰে ঘটে?
উত্তৰঃ ক্ৰমান্বয়ে বৃদ্ধি পায়।
22. পর্যাবৃত্ত তালিকাৰ কোনফালে ধাতু আৰু কোনফালে অধাতুবোৰ পোৱা যায়?
উত্তৰঃ পর্যাবৃত্ত তালিকাত ধাতুসমূহ বাঁওফালে আৰু অধাতুবোৰ সোঁফালে যায়।
23. পৰ্যায় এটাত মৌলবোৰৰ ধাতৱীয় ধৰ্ম (ইলেক্ট্রন হেৰুওৱাৰ প্ৰৱণতা) কিদৰে ক্ৰম পৰিৱৰ্তিত হয়?
উত্তৰঃ ক্রমান্বয়ে কমে।
24. বৰ্গ এটাত মৌলবোৰৰ ধাতৱীয় ধৰ্ম (ইলেক্ট্রন হেৰুওৱাৰ প্ৰৱণতা) কিদৰে ক্ৰম পৰিৱৰ্তিত হয়?
উত্তৰঃ ক্রমান্বয়ে বাঢ়ে।
25. পৰ্যায় এটাত মৌলবোৰৰ অধাতৱীয় ধৰ্ম (ইলেক্ট্রন লাভ কৰাৰ প্ৰৱণতা) কিদৰে সলনি হয়?
উত্তৰঃ ক্রমান্বয়ে বাঢ়ে।
26. বৰ্গ এটাত মৌলবোৰৰ অধাতৱীয় ধৰ্ম (ইলেক্ট্রন লাভ কৰাৰ প্ৰৱণতা) কিদৰে সলনি হয়?
উত্তৰঃ ক্ৰমান্বয়ে কমে।
27. তলৰ মৌলবোৰৰ ইলেক্ট্রনীয় বিন্যাস লিখি পর্যাবৃত্ত তালিকাত সিহঁতৰ পৰ্যায়সংখ্যা আৰু বৰ্ণসংখ্যা নিৰ্ণয় কৰা।
(a) কেলছিয়াম।
(b) ফ্লৰিণ।
(c) লিথিয়াম।
উত্তৰঃ (a) কেলছিয়াম – 2, 8, 8, 2 পর্যায় সংখ্যা = 4
[ ∵ কক্ষৰ সংখ্যা = 4] বর্গ সংখ্যা = 2 [∵ যোজক ইলেক্ট্রন সংখ্যা = 2]
(b) ফ্লৰিণ – 2,7
পর্যায়সংখ্যা = 2 [∵ কক্ষৰ সংখ্যা = 2]
বর্গ সংখ্যা = 17 [∵ যোজক ইলেক্ট্ৰনৰ সংখ্যা 7 + 10 = 17]
(c) লিথিয়াম – 2, 1
পর্যায় সংখ্যা = 2 [ ∵ কক্ষৰ সংখ্যা = 2]
বৰ্গৰ সংখ্যা = 1 [যোজক ইলেক্ট্রন সংখ্যা =1]
28. মেণ্ডেলিভৰ পৰ্যাবৃত্ত তালিকাৰ এটা সফলতা লিখা।
উত্তৰঃ মেণ্ডেলিভে তেওঁৰ তালিকাখন প্ৰস্তুত কৰাৰ বহু পিছত সম্ভ্রান্ত গেছবোৰ আৱিষ্কৃত হৈছিল। সিহঁত যেতিয়া আৱিষ্কৃত হ’ল তেতিয়া মেণ্ডেলিভৰ তালিকাখনত ইতিপূর্বে থকা ক্ৰমৰ কোনো সাল-সলনি নকৰাকৈ সিহঁতক এটা নতুন বৰ্গত স্থান দিব পৰা গৈছিল ৷
29. মেণ্ডেলিভৰ শ্ৰেণী বিভাজনৰ এটা সীমাবদ্ধতা লিখা।
উত্তৰঃ মেণ্ডেলিভৰ তালিকাত হাইড্ৰ’জেনক এক নিৰ্দিষ্ট স্থান দিব পৰা নগৈছিল।
30. সম্ভ্রান্ত গেছসমূহ বহু পলমকৈ আৱিষ্কৃত হোৱাৰ কাৰণ কি?
উত্তৰঃ সম্ভ্রান্ত গেছসমূহ অতিকৈ নিষ্ক্রিয় আৰু বায়ুমণ্ডলত ইহঁত নিচেই কম মাত্রাত থাকে।
31. সমস্থানিকবোৰ কি?
উত্তৰঃ একেটা মৌলৰ যিবোৰ পৰমাণুৰ পাৰমাণৱিক সংখ্যাবোৰ একে, কিন্তু সিহঁতৰ ভৰ সংখ্যাবোৰ বেলেগ বেলেগ সিহঁতক মৌলটোৰ সমস্থানিক বোলে।
32. সমস্থানিকৰ উদাহৰণ দিয়া।
উত্তৰঃ হাইড্ৰ’জেনৰ তিনিটা সমস্থানিক হ’ল— প্রটিয়াম (¹₁H) ডয়টেৰিয়াম (₁²H) আৰু ব্ৰিটিয়াম (³₁H)]
33. সমস্থানিকবোৰে মেণ্ডেলিভৰ তালিকাৰ বাবে কেনেদৰে এক প্ৰত্যাহ্বানৰ সৃষ্টি কৰিছিল?
উত্তৰঃ মেণ্ডেলিভৰ পৰ্যাবৃত্ত তালিকাখন মৌলবোৰৰ পাৰমাণৱিক ভৰৰ বৰ্দ্ধিত ক্ৰমত সজোৱা হৈছিল। আকৌ একেটা মৌলৰে সমস্থানিকবোৰৰ ৰাসায়নিক ধৰ্ম একে যদিও, সিহঁতৰ পাৰমাণৱিক ভৰ বেলেগ বেলেগ৷
34. মেণ্ডেলিভৰ তালিকাত দুটা মৌলৰ মাজত ভৱিষ্যতে কিমানটা নতুন মৌল আৱিষ্কৃত হ’ব তাৰ পূর্বানুমান কৰাটো কিয় সম্ভৱপৰ নহৈছিল?
উত্তৰঃ কাৰণ, মেণ্ডেলিভৰ তালিকাত এটা মৌলৰ পৰা পৰৱৰ্তী মৌলটোলৈ গ’লে মৌলবোৰৰ পাৰমাণৱিক ভৰৰ বৃদ্ধি সুষমভাৱে নঘটে।
35. ধাতুকল্প বা অর্ধধাতু কাক বোলে?
উত্তৰঃ যিবিলাক মৌলই ধাতু আৰু অধাতু উভয়ৰে কিছুমান ধৰ্ম প্ৰদৰ্শন কৰে, সিহঁতক ধাতুকল্প বা অর্ধধাতু বোলে।
36. দুটা ধাতুকল্পৰ উদাহৰণ দিয়া৷
উত্তৰঃ ব’ৰন, ছিলিকন।
37. ২, ৮, ১ ইলেক্ট্রনীয় বিন্যাস বিশিষ্ট মৌলটোৰ ৰাসায়নিক ধৰ্মৰ সাদৃশ্য তলৰ কোনটোৰ সৈতে একেধৰণৰ হ’ব? (বন্ধনীৰ ভিতৰত পাৰমাণৱিক সংখ্যাবোৰ দিয়া আছে।)
K (19)
Cl (17)
Mg (12)
Ar (18)
উত্তৰঃ K(19)
38. 12 আৰু 17 পাৰমাণৱিক সংখ্যাবিশিষ্ট দুটা মৌলৰ মাজত কেনেধৰণৰ বান্ধনি গঠন হ’ব?
উত্তৰঃ ইলেক্ট্ৰ’যোজী বান্ধনি।
39. 12 আৰু 17 পাৰমাণৱিক সংখ্যাবিশিষ্ট দুটা মৌলৰ মাজত গঠন হোৱা যৌগৰ সংকেত লিখা।
উত্তৰঃ AB ₂
40. নিউলেণ্ডছৰ অষ্টকৰ স্তম্ভবোৰত ড’বাৰেইনাৰৰ ট্রায়াডআছিলনে? তুলনা কৰা আৰু বাছি উলিওৱা।
উত্তৰঃ আছিল। সেইটো হ’ল– (Li, Na, K)
41. ড’বাৰেইনাৰৰ শ্ৰেণীবিভাজনৰ সীমাৱদ্ধতা কি আছিল?
উত্তৰঃ ড’বাৰেইনাৰে তেওঁৰ সময়লৈকে জনা যোৱা মৌলসমূহৰ মাজৰ পৰা মাত্র তিনিটা ট্রায়াডহে চিনাক্ত কৰিছিল। সেয়েহে ট্রায়াড হিচাপে শ্ৰেণীবিভাজনৰ এই পদ্ধতিটো ব্যৱহাৰোপযোগী নাছিল।
42. নিউলেণ্ডছৰ অষ্টক সূত্ৰৰ সীমাৱদ্ধতা কি আছিল?
উত্তৰঃ অষ্টক সূত্ৰটো কেৱল কেলছিয়াম পর্যন্তহে প্ৰজোয্য হোৱা দেখা গৈছিল। কেলছিয়ামৰ পাছত অষ্টম মৌল একোটাৰ ধৰ্মবোৰ প্ৰথমটোৰ সৈতে একে নাছিল।
43. মেণ্ডেলিভৰ পৰ্যাবৃত্ত তালিকাখন ব্যৱহাৰ কৰি তলত দিয়া মৌলকেইটাৰ অক্সাইডৰ সংকেত নির্ণয় কৰা।
K
C
Al
Si
Ba
উত্তৰঃ K₂ O
CO₂
AL₂O
SiO₂
BaO
44. গেলিয়ামৰ উপৰিও আন কোনকেইটা মৌলৰ বাবে মৌলকেইটা আবিষ্কৃত হোৱাৰ পূৰ্বেই মেণ্ডেলিভে তেওঁৰ তালিকাত ঠাই ৰাখি থৈ গৈছিল? (যিকোনো দুটা)।
উত্তৰঃ স্কেন্ডিয়াম , জার্মেনিয়াম।
45. সম্ভ্ৰান্ত গেছবোৰক এটা সুকীয়া বৰ্গত কিয় স্থান দিয়া হৈছে?
উত্তৰঃ কাৰণ, সম্ভ্ৰান্ত গেছসমূহৰ পৰমাণুৰ বহিৰতম কক্ষ ইলেক্ট্ৰনেৰে পূৰ্ণ হৈ থাকে, যাৰ বাবে ইহঁতে সুস্থিৰ ইলেক্ট্ৰনীয় বিন্যাস লাভ কৰে। ইয়াৰ বাবে আটাইবোৰ সম্ভ্রান্ত গেছে ৰাসায়নিকভাৱে নিষ্ক্রিয়তা দেখুৱায়।
46. মেগনেছিয়ামৰ দৰে ৰাসায়নিক বিক্রিয়া দেখুৱাব বুলি ভবা দুটা মৌলৰ নাম লিখা।
উত্তৰঃ বেৰিলিয়াম , কেলছিয়াম।
47. নাম লিখা।
(a) বহিৰতম কক্ষত এটাকৈ ইলেক্ট্রন থকা তিনিটা মৌলৰ।
উত্তৰঃ লিথিয়াম, ছ’ডিয়াম আৰু পটাছিয়াম।
(b) বহিৰতম কক্ষত দুটাকৈ ইলেক্ট্রন থকা দুটা মৌলৰ।
উত্তৰঃ বেৰিলিয়াম আৰু মেগনেছিয়াম৷
(c) পৰিপূৰ্ণ বহিতম কক্ষ থকা তিনিটা মৌলৰ।
উত্তৰঃ হিলিয়াম, নিয়ন আৰু আৰ্গন৷
48. লিথিয়াম, ছ’ডিয়াম, পটাছিয়াম— এই আটাইকেইটা ধাতু। ইহঁতে পানীৰ সৈতে বিক্ৰিয়া কৰি হাইড্ৰ’জেন গেছ মুক্ত কৰে। এই মৌলকেইটাৰ পৰমাণুৰ কিবা সাদৃশ্য আছেনে?
উত্তৰঃ এই মৌলকেইটাৰ পৰমাণুৰ বহিৰতম কক্ষত এটাকৈ ইলেক্ট্রন আছে।
49. হিলিয়াম এটা নিষ্ক্রিয় গেছ আৰু নিয়নো এটা প্রায় নিষ্ক্রিয় গেছ। ইহঁতৰ পৰমাণুবোৰৰ মাজত কি মিল থকা দেখা যায়?
উত্তৰঃ ইহঁতৰ পৰমাণুৰ বহিৰতম কক্ষ ইলেক্ট্ৰনেৰে পৰিপূৰ্ণ হৈ থাকে।
50. পর্যাবৃত্ত তালিকাত স্থান বিবেচনা কৰি তলৰ মৌলকেইটাৰ কোনটো আটাইতকৈ বেছি ধাতবধর্মী হব বুলি অনুমান কৰিবা?
Ga
Ge
As
Se
Be
উত্তৰঃ Be
51. কোনটো মৌলৰ আছে?
(a) ইলেক্ট্ৰননেৰে পূৰ্ণ দুটা কক্ষ?
উত্তৰঃ নিয়নৰ (2, 8)।
(b) 2.8.2 ইলেক্ট্রনীয় বিন্যাস?
উত্তৰঃ মেগনেছিয়ামৰ।
(c) যোজক কক্ষত চাৰিটা ইলেক্ট্ৰনেৰে সৈতে মুঠ তিনিটা কক্ষ?
উত্তৰঃ ছিলিকনৰ (2, 8, 4)।
(d) যোজক কক্ষত তিনিটা ইলেক্ট্ৰনেৰে সৈতে মুঠ দুটা কক্ষ?
উত্তৰঃ বৰণৰ (2, 3)।
(e) দ্বিতীয় কক্ষত প্রথম কক্ষৰ দুগুণ ইলেক্ট্রন?
উত্তৰঃ কাৰ্বনৰ (2, 4) ।
52. পর্যাবৃত্ত তালিকাত ব’ৰণৰ সৈতে একেটা স্তম্ভতে থকা মৌলবোৰৰ কি কি সাধাৰণ ধৰ্ম আছে?
উত্তৰঃ এই আটাইবোৰ মৌলৰে পৰমাণুৰ বহিৰতম কক্ষত তিনিটাকৈ ইলেক্ট্ৰন আছে আৰু ইহঁতৰ যোজ্যতা তিনি।
53. পর্যাবৃত্ত তালিকাত ফ্ল’ৰিণৰ সৈতে একেটা স্তম্ভতে থকা মৌলবোৰৰ কি কি সাধাৰণ ধৰ্ম আছে?
উত্তৰঃ এই আটাইবোৰ মৌলৰে পৰমাণুৰ বহিৰতম কক্ষত সাতটাকৈ ইলেক্ট্রন আছে আৰু ইহঁত আটাইৰে যোজ্যতা এক।
54. এটা পৰমাণুৰ ইলেক্ট্ৰনীয় বিন্যাস হ’ল — 2, 8, 7। এই মৌলটোৰ পাৰমাণৱিক সংখ্যা কি?
উত্তৰঃ 17
অতি চমু প্রশ্নোত্তৰ
প্রশ্ন ১। মেণ্ডেলিভে তেওঁৰ তালিকাখনত মৌলবোৰক কিহৰ ভিত্তিত সজাইছিল?
উত্তৰঃ মৌলবোৰৰ এক মৌলিক ধৰ্ম পাৰমাণৱিক ভৰ আৰু সিহঁতৰ ৰাসায়নিক ধৰ্মৰ সাদৃশ্যৰ ভিত্তিত।
প্রশ্ন ২। মৌলসমূহৰ ৰাসায়নিক ধৰ্মৰ পৰীক্ষাৰ বাবে মেণ্ডেলিভে কিহৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিছিল?
উত্তৰঃ মৌলবোৰে অক্সিজেন আৰু হাইড্ৰ’জেনৰ সৈতে গঠন কৰা যৌগবোৰৰ ওপৰত।
প্রশ্ন ৩। ৰাসায়নিক ধর্মসমূহৰ ভিতৰত মৌলবোৰৰ অক্সিজেন আৰু হাইড্ৰজেনৰ সৈতে গঠন কৰা যৌগবোৰৰ ওপৰত মেণ্ডেলিভে কিয় গুৰুত্ব দিছিল?
উত্তৰঃ কাৰণ ইহঁত যথেষ্ট সক্রিয় মৌল আৰু অধিকাংশ মৌলবেই সৈতে ইহঁতে যৌগ গঠন কৰে।
প্রশ্ন ৪। মেণ্ডুেলিভে মৌল এটাক শ্রেণীভুক্ত কৰিবলৈ মৌলটোৱে গঠন কৰা কেনে ধৰণৰ যৌগৰ সংকেতক মৌলটোৰ অন্যতম মূল ধর্ম হিচাপে বিবেচনা কৰিছিল?
উত্তৰঃ মৌলটোৱে গঠন কৰা হাইড্ৰাইড আৰু অক্সাইডসমূহৰ সংকেতক।
প্রশ্ন ৫। মেণ্ডেলিভৰ পৰ্যাবৃত্ত সূত্ৰটো লিখা।
উত্তৰঃ মৌলবোৰৰ ধৰ্মবোৰ সিহঁতৰ পাৰমাণৱিক ভৰৰ পৰ্যায়ক্রমে সলনি হয়।
প্রশ্ন ৬। মেণ্ডেলিভে তেওঁৰ পৰ্যাবৃত্ত তালিকাখনত কিছুমান খালী ঠাই এৰি গৈছিল। ইয়াক তুমি তালিকাখনৰ এক বিসংগতি বুলি ভাবানে? কাৰণ দর্শোৱা।
উত্তৰঃ নাভাবোঁ । কাৰণ এই খালী ঠাইবোৰত সেই সময়লৈকে আৱিষ্কৃত নোহোৱা কিছুমান মৌলৰ অৱস্থিতিৰ বিষয়ে মেণ্ডেলিভে সঠিকভাৱে ভৱিষ্যতবাণী কৰিছিল।
প্রশ্ন ৭। কোনগৰাকী বিজ্ঞানীয়ে পোন প্ৰথমবাৰৰ বাবে দেখুৱাইছিল যে মৌল এটাৰ পাৰমাণৱিক সংখ্যা তাৰ পাৰমাণৱিক ভৰতকৈ অধিকতৰ মৌলিক?
উত্তৰঃ হেনৰী ম’জলে নামৰ বিজ্ঞানীগৰাকীয়ে।
প্রশ্ন ৮। আধুনিক পর্যাবৃত্ত সূত্ৰটো কি?
উত্তৰঃ মৌলবোৰৰ ধৰ্মবোৰ সিহঁতৰ পাৰমাণৱিক সংখ্যাৰ পৰ্যায়ক্রমে সলনি হয়।
প্রশ্ন ৯। আধুনিক পর্যাবৃত্ত তালিকা বুলিলে কি বুজা?
উত্তৰঃ মৌলবোৰক সিহঁতৰ পাৰমাণৱিক সংখ্যাৰ বৰ্ধিত ক্ৰমত সজ্জিত কৰিলে এক ভৌতিক আৰু ৰাসায়নিক ধর্মবিশিষ্ট মৌলবোৰৰ পুনৰাবৃত্তি ঘটে। এনেদৰে প্ৰস্তুত কৰা মৌলসমূহৰ তালিকাখনক আধুনিক পর্যাবৃত্ত তালিকা বোলে।
প্রশ্ন ১০। আধুনিক পর্যাবৃত্ত তালিকাত বৰ্গ আৰু পৰ্যায় বুলিলে কি বুজা?
উত্তৰঃ আধুনিক পর্যাবৃত্ত তালিকাত 18 টা থিয় স্তম্ভ আৰু 7 টা আনুভূমিক শাৰী আছে। এইবোৰক ক্ৰমে বৰ্গ আৰু পৰ্যায় বোলে।
প্রশ্ন ১১। আধুনিক পর্যাবৃত্ত তালিকাত প্রথম, দ্বিতীয়, তৃতীয় আৰু চতুর্থ পর্যায়ত কিমানটাকৈ মৌল আছে?
উত্তৰঃ প্রথম, দ্বিতীয়, তৃতীয় আৰু চতুৰ্থ পৰ্যায়ত ক্ৰমে 2 টা, ৪ টা, ৪ টা আৰু 18b টা মৌল আছে।
প্রশ্ন ১২। বৰ্গ এটাত ওপৰৰ পৰা তললৈ আহিলে যোজ্যতা কিদৰে পৰিৱৰ্তিত হয়?
উত্তৰঃ বৰ্গ এটাত মৌলবোৰৰ যোজ্যতা একে থাকে।
প্রশ্ন ১৩। পাৰামণৱিক ব্যাসার্ধ বা আকাৰ কাক বোলে?
উত্তৰঃ মৌলৰ পৰমাণু এটাৰ নিউক্লিয়াছৰ কেন্দ্ৰ আৰু বহিৰতম কক্ষৰ মাজৰ দূৰত্বক মৌলটোৰ পাৰমাণৱিক ব্যাসার্ধ বোলে ৷ মৌলৰ পাৰমাণৱিক ব্যাসার্ধই মৌলটোৰ পাৰমাণৱিক আকাৰ দিয়ে৷
প্রশ্ন ১৪। পর্যায় এটাত বাঁওফালৰ পৰা সোঁফাললৈ গ’লে কিদৰে পাৰামাণৱিক ব্যাসার্ধৰ পৰিৱৰ্তন ঘটে?
উত্তৰঃ ক্রমান্বয়ে হ্রাস পায়।
প্রশ্ন ১৫। বর্গ এটাত ওপৰৰ পৰা তললৈ গ’লে পাৰমাণৱিক আকাৰৰ পৰিৱৰ্তন কেনেদৰে ঘটে?
উত্তৰঃ ক্রমান্বয়ে বৃদ্ধি পায়।
প্রশ্ন ১৬। পর্যাবৃত্ত তালিকাৰ কোনফালে ধাতু আৰু কোনফালে অধাতুবোৰ পোৱা যায়?
উত্তৰঃ পর্যাবৃত্ত তালিকাত ধাতুসমূহ বাঁওফালে আৰু অধাতুবোৰ সোঁফালে পোৱা যায়।
প্রশ্ন ১৭। তৃতীয় পৰ্যায়ৰ মৌলবোৰ পৰীক্ষা কৰা আৰু ইহঁতক ধাতু আৰু অধাতু হিচাপে শ্রেণীবিভাজন কৰা।
উত্তৰঃ ধাতু – ছ’ডিয়াম, মেগনেছিয়াম, এলুমিনিয়াম।
অধাতু – ফছফৰাছ, ছালফাৰ, ক্লবিন, আর্গন।
প্রশ্ন ১৮। পর্যায় এটাত মৌলবোৰৰ ধাতৱীয় ধর্ম (ইলেক্ট্রন হেৰুওৱাৰ প্ৰৱণতা) কিদৰে ক্ৰম পৰিৱৰ্তিত হয়?
উত্তৰঃ ক্রমান্বয়ে কমে।
প্রশ্ন ১৯। বৰ্গ এটাত মৌলবোৰৰ ধাতৱীয় ধৰ্ম (ইলেক্ট্রন হেৰুওৱাৰ প্ৰৱণতা) কিদৰে ক্রম পৰিৱৰ্তিত হয়?
উত্তৰঃ ক্রমান্বয়ে বাঢ়ে।
প্রশ্ন ২০। পর্যায় এটাত মৌলবোৰৰ অধাতত্ত্বীয় ধৰ্ম (ইলেক্ট্ৰন লাভ কৰাৰ প্ৰৱণতা) কিদৰে সলনি হয়?
উত্তৰঃ ক্রমান্বয়ে বাঢ়ে।
প্রশ্ন ২১। বৰ্গ এটাত মৌলবোৰৰ অধাতত্ত্বীয় ধৰ্ম (ইলেক্ট্রন লাভ কৰাৰ প্ৰৱণতা) কিদৰে সলনি হয়?
উত্তৰঃ ক্রমান্বয়ে কমে।
প্রশ্ন ২২। পর্যায় এটাত মৌলৰ অক্সাইডসমূহৰ প্ৰকৃতিৰ কিদৰে ক্ৰম পৰিৱৰ্তন ঘটে?
উত্তৰঃ অক্সাইডসমূহৰ ক্ষাৰকীয় গুণ ক্ৰমে কমে আৰু আম্লিক গুণ ক্ৰমান্বয়ে বাঢ়ে।
প্রশ্ন ২৩। বৰ্গ এটাত মৌলৰ অক্সাইডসমূহৰ প্ৰকৃতিৰ কিদৰে ক্ৰম পৰিৱৰ্তন ঘটে?
উত্তৰঃ অক্সাইডসমূহৰ ক্ষাৰৰ্কীয় গুণ ক্ৰমে বাঢ়ে আৰু আম্লিক গুণ ক্ৰমে কমে।
প্রশ্ন ২৪। কোনটো মৌলৰ ইলেক্ট্ৰনীয় বিন্যাস 2.8.3?
উত্তৰঃ এলুমিনিয়ামৰ।
প্রশ্ন ২৫। ধাতুকল্প বা অর্ধধাতু কাক বোলে?
উত্তৰঃ যিবিলাক মৌলই ধাতু আৰু অধাতু উভয়ৰে কিছুমান ধৰ্ম প্ৰদৰ্শন কৰে, সিহঁতক ধাতুকল্প বা অর্ধধাতু বোলে।
বিকল্পীধৰ্মী প্রশ্নোত্তৰ
প্রশ্ন ১। তলৰ কোনটো মৌল বর্গ 1 মৌলৰ অন্তৰ্ভূক্ত নহয়?
(a) Na
(b) Rb
(c) Cs
(d) Ca
উত্তৰঃ (d) Ca
প্রশ্ন ২। বৰ্গ 1 ৰ মৌলসমূহৰ যোজ্যতা—
(a) 3
(b) 2
(c) 0
(d) 1
উত্তৰঃ (d) 1
প্রশ্ন ৩। তলত দিয়া মৌলবোৰৰ পৰা ধাতুকল্পটো বাছি উলিওৱা।
(a) ছ’ডিয়াম।
(b) এলুমিনিয়াম।
(c) ক্ল’ৰিণ।
(d) ব’ৰণ।
উত্তৰঃ (d) ব’ৰণ।
প্রশ্ন ৪। মৌলৰ পৰ্যাবৃত্ত তালিকাৰ পৰ্যায় এটাত বাঁওফালৰ পৰা সোঁফাললৈ পাৰমাণৱিক ব্যাসার্ধ ক্রমান্বয়ে—
(a) বাঢ়ে।
(b) কমে।
(c) একেই থাকে।
(d) ওপৰৰ এটাও নহয়।
উত্তৰঃ (b) কমে।
প্রশ্ন ৫। তলৰ কোনটো এটা ড’বেৰেইনাৰৰ ট্ৰায়াড?
(a) Li, Na, Ca
(b) K, Sr, Ba
(c) Ca, Sr, Be
(d) Cl, Br, I
উত্তৰঃ (d) Cl, Br, I
প্রশ্ন ৬। নিউলেগুছৰ সময়লৈকে জ্ঞাত মৌলৰ সংখ্যা আছিল–
(a) 63
(b) 30
(c) 56
(d) 100
উত্তৰঃ (c) 56
প্রশ্ন ৭। ড’বৈৰেইনাৰে চিনাক্ত কৰা মুঠ ট্রায়াডৰ সংখ্যা আছিল—
(a) 1
(b) 2
(c) 4
(d) 3
উত্তৰঃ (d) 3
প্রশ্ন ৮। মেণ্ডেলিভৰ সময়লৈকে জ্ঞাত মৌলৰ সংখ্যা আছিল–
(a) 63
(b) 56
(c) 111
(d) 39
উত্তৰঃ (a) 63
প্রশ্ন ৯। বর্তমান সময়লৈকে আৱিষ্কৃত মৌলৰ সংখ্যা—
(a) 110
(b) 115
(c) 85
(d) 118
উত্তৰঃ (d) 118
প্রশ্ন ১০। সম্ভ্রান্ত গেছসমূহৰ যোজ্যতা –
(a) 1
(b) 0
(c) 2
(d) 8
উত্তৰঃ (b) 0
প্রশ্ন ১১। মৌল এটাৰ পাৰমাণৱিক সংখ্যা তাৰ পাৰমাণৱিক ভৰতকৈ অধিকতৰ মৌলিক— এই কথাষাৰি কোনে আগবঢ়াইছিল?
(a) মেণ্ডেলিভ।
(b) ড’বৈৰেইনাৰ।
(c) ব’ৰ।
(d) হেনৰী ম’জলে।
উত্তৰঃ (d) হেনৰী ম’জলে
প্রশ্ন ১২। দ্বিতীয় পৰ্যায়ৰ মৌলসমূহ একাদিক্ৰমে Li, Be, B, C, N, O, F আৰু Ne – ইহঁতৰ ভিতৰত কোনটো মৌলৰ পৰমাণু আটাইতকৈ ডাঙৰ?
(a) Li
(b) Be
(c) Ne
(d) F
উত্তৰঃ (a) Li
প্রশ্ন ১৩। প্ৰথম বৰ্গৰ ধাতুসমূহ একাদিক্রমে Li, Na, K, Rb, Cs, Fr ৰ ভিতৰত আটাইতকৈ ডাঙৰ পৰমাণু থকা মৌলটো হ’ল—
(a) Rb
(b) Cs
(c) Li
(d) Fr
উত্তৰঃ (d) Fr
প্রশ্ন ১৪। আধুনিক পর্যাবৃত্ত তালিকাৰ বৰ্গ এটাত ওপৰৰ পৰা তললৈ গ’লৈ পাৰমাণৱিক আকাৰ ক্রমান্বয়ে—
(a) বাঢ়ে।
(b) কমে।
(c) একে থাকে।
(d) ওপৰৰ এটাও নহয়।
উত্তৰঃ (a) বাঢ়ে।
প্রশ্ন ১৫। আধুনিক পর্যাবৃত্ত তালিকাৰ বৰ্গ এটাত ওপৰৰ পৰা তললৈ আহিলে মৌলবোৰৰ যোজ্যতা ক্রমান্বয়ে—
(a) কমে।
(b) বাঢ়ে।
(c) একে থাকে।
(d) ওপৰৰ এটাও নহয়।
উত্তৰঃ (c) একে থাকে।
প্রশ্ন ১৬। আধুনিক পর্যাবৃত্ত তালিকাৰ পৰ্যায় এটাত বাঁওফালৰ পৰা সোঁফাললৈ গ’লৈ মৌলবোৰৰ যোজ্যতা ক্রমান্বয়ে—
(a) কমে।
(b) বাঢ়ে।
(c) একে থাকে।
(d) প্রথমে বাঢ়ি পিছত কমে।
উত্তৰঃ (d) প্রথমে বাঢ়ি পিছত কমে।
প্রশ্ন ১৭। পর্যাবৃত্ত তালিকাৰ বৰ্গ এটাত মৌলবোৰৰ পৰমাণুৰ ইলেক্ট্রন হেৰুওৱাৰ প্ৰৱণতা (ধাতবীয় ধর্ম) ক্রমান্বয়ে—
(a) কমে।
(b) বাঢ়ে।
(c) একে থাকে।
(d) ওপৰৰ এটাও নহয়।
উত্তৰঃ (b) বাঢ়ে।
প্রশ্ন ১৮। পর্যাবৃত্ত তালিকাৰ পৰ্যায় এটাত মৌলবোৰৰ পৰমাণুৰ ইলেক্ট্রন হেৰুওৱাৰ প্ৰৱণতা (ধাতৱীয় ধর্ম) ক্রমান্বয়ে—
(a) কমে।
(b) বাঢ়ে।
(c) একে থাকে।
(d) ওপৰৰ এটাও নহয়।
উত্তৰঃ (a) কমে।
প্রশ্ন ১৯। পর্যাবৃত্ত তালিকাৰ পৰ্যায় এটাত বাঁওফালৰ পৰা সোঁফাললৈ গ’লে মৌলবোৰৰ ইলেক্ট্রন লাভ কৰাৰ প্ৰৱণতা (অধাতৱীয় ধর্ম) ক্রমান্বয়ে—
(a) কমে।
(b) বাঢ়ে।
(c) একে থাকে।
(d) ওপৰৰ এটাও নহয়।
উত্তৰঃ (b) বাঢ়ে।
প্রশ্ন ২০। পর্যাবৃত্ত তালিকাৰ বৰ্গ এটাত তললৈ আহিলে মৌলবোৰৰ ইলেক্ট্রন লাভ কৰাৰ প্ৰৱণতা (অধাতৱীয় ধৰ্ম) ক্রমান্বয়ে—
(a) কমে।
(b) বাঢ়ে।
(c) একে থাকে।
(d) ওপৰৰ এটাও নহয়।
উত্তৰঃ (a) কমে।
প্রশ্ন ২১। তলৰ কোনটো মৌলৰ ইলেক্ট্রনীয় বিন্যাস 2.8.2?
(a) Na
(b) Al
(c) Mg
(d) Si
উত্তৰঃ (c) Mg
প্রশ্ন ২২। 2.8.1 ইলেক্ট্রনীয় বিন্যাসযুক্ত মৌলটো হ’ল—
(a) Li
(b) K
(c) Rb
(d) Na
উত্তৰঃ (d) Na
প্রশ্ন ২৩। মেণ্ডেলিভৰ পৰ্যাবৃত্ত তালিকা ব্যৱহাৰ কৰি নিৰ্ণয় কৰা K মৌলৰ অক্সাইডৰ সংকেত হ’ল—
(a) KO₂
(b) K₂O
(c) K₂O₃
(d) KO
উত্তৰঃ (b) K₂O
Hi, I’m Dev Kirtonia, Founder & CEO of Dev Library. A website that provides all SCERT, NCERT 3 to 12, and BA, B.com, B.Sc, and Computer Science with Post Graduate Notes & Suggestions, Novel, eBooks, Biography, Quotes, Study Materials, and more.
