লোকসভা, যাক House of The People বুলিও জনা যায়, হৈছে ভাৰতৰ দ্বিকক্ষীয় সংসদৰ নিম্ন সদন। ভাৰতৰ লোকসভা নিৰ্বাচনক (Lok Sabha Elections) বিশ্বৰ সৰ্ববৃহৎ নিৰ্বাচন বুলি গণ্য কৰা হয়। লাখ লাখ কৰ্মচাৰীয়ে ইয়াত কাম কৰে আৰু কোটি কোটি ভোটাৰে ভোট দিয়ে। প্ৰতি পাঁচ বছৰত অনুষ্ঠিত হোৱা লোকসভা নিৰ্বাচন হৈছে এক গুৰুত্বপূৰ্ণ গণতান্ত্ৰিক অনুশীলন যি চৰকাৰ আৰু প্ৰধানমন্ত্ৰীৰ গঠন নিৰ্ধাৰণ কৰে। ১৯৫১ চনৰ পৰা ভাৰতত লোকসভা নিৰ্বাচন অনুষ্ঠিত হৈ আছে। ভাৰতৰ নিৰ্বাচন আয়োগে এই নিৰ্বাচনসমূহ পৰিচালনা কৰে। লোকসভাখন সাৰ্বজনীন প্ৰাপ্তবয়স্ক ভোটাধিকাৰৰ আধাৰত প্ৰত্যক্ষ নিৰ্বাচনৰ দ্বাৰা বাছনি কৰা লোকসকলৰ প্ৰতিনিধিৰে গঠিত। লোকসভাৰ কাৰ্যকাল, যদিহে ভংগ নহয়, ইয়াৰ প্ৰথম বৈঠকৰ বাবে নিযুক্ত তাৰিখৰ পৰা পাঁচ বছৰ।
লোকসভাৰ ইতিহাস | History of Lok Sabha
ভাৰতীয় লোকসভা মুখ্যতঃ ১৮৫৭-১৯৪৭ চনলৈ ব্ৰিটিছ চৰকাৰে পৰিচালনা কৰিছিল। ভাৰতীয় স্বাধীনতা আইন ১৯৪৭ চনৰ ১৮ জুলাইত ব্ৰিটিছ সংসদৰ দ্বাৰা গৃহীত হৈছিল, য’ত ২ খন স্বাধীন ৰাষ্ট্ৰ আছিল ভাৰত আৰু পাকিস্তান। এই আইন অনুসৰি, এই স্বাধীন দেশবোৰে তেওঁলোকৰ নিজৰ দেশৰ সংবিধান কাৰ্যকৰী নকৰালৈকে ব্ৰিটিছ ৰাজনীতিৰ নিয়ম অনুসৰি চলিব লাগিব। ১৯৪৯ চনৰ ২৬ নৱেম্বৰত ভাৰতৰ সংবিধান প্ৰস্তুত কৰা হৈছিল, আৰু ১৯৫০ চনৰ ২৬ জানুৱাৰীত কাৰ্যকৰী কৰা হৈছিল, যাৰ পিছত ভাৰত এখন পূৰ্ণাংগ গণতান্ত্ৰিক ৰাষ্ট্ৰত পৰিণত হৈছিল। তেতিয়াৰ পৰা, ভাৰতে নিজৰ নিয়ম অনুসৰি স্বতন্ত্ৰভাৱে কাম কৰা আৰম্ভ কৰিছিল। ভাৰতৰ সংবিধান অনুসৰি, সংসদত ভাৰতৰ ৰাষ্ট্ৰপতি, এখন লোকসভা আৰু এখন ৰাজ্যসভা গঠন কৰাটো বাধ্যতামূলক। ১৯৫১ চনৰ ২৫ অক্টোবৰৰ পৰা ১৯৫২ চনৰ ২১ ফেব্ৰুৱাৰীৰ ভিতৰত দেশত প্ৰথমবাৰৰ বাবে সাধাৰণ নিৰ্বাচন অনুষ্ঠিত হয়, যাৰ পিছত ১৯৫২ চনৰ ১৭ এপ্ৰিলত প্ৰথমবাৰৰ বাবে লোকসভা গঠন কৰা হয়। সেই সময়ত লোকসভাত মুঠ ৪৮৯ খন আসন আছিল কিন্তু সংসদীয় সমষ্টিৰ সংখ্যা আছিল ৪০১ খন।
লোকসভাত ৩১৪ খন সংসদীয় আসন আছিল য’ৰ পৰা মাত্ৰ এজন প্ৰতিনিধি নিৰ্বাচিত হ’ব লাগিছিল। একে সময়তে, 86 খন সংসদীয় আসন আছিল য’ত দুজন লোক সাংসদ নিৰ্বাচিত হ’ব লাগিছিল। উত্তৰ বংগ সংসদীয় সমষ্টিৰ পৰা তিনিজন সাংসদ নিৰ্বাচিত হৈছিল। সংসদীয় সমষ্টিত একাধিক সদস্য নিৰ্বাচিত কৰাৰ এই প্ৰথা ১৯৫৭ চনলৈকে অব্যাহত আছিল। ১৯৫২ চনৰ ১৭ এপ্ৰিলত প্ৰথম লোকসভা অস্তিত্বত আহে। ইয়াৰ প্ৰথম সভা ১৯৫২ চনৰ ১৩ মে তাৰিখে অনুষ্ঠিত হৈছিল। গণেশ বাসুদেৱ মাৱলংকাৰ প্ৰথম লোকসভাৰ অধ্যক্ষ আছিল। তেওঁ ১৯৫২ চনৰ ১৫ মে’ৰ পৰা ১৯৫৬ চনৰ ২৭ ফেব্ৰুৱাৰীলৈ এই পদত অধিষ্ঠিত আছিল। প্ৰথম লোকসভাৰ উপাধ্যক্ষ আছিল এম. অনন্তসায়নাম আয়াংগাৰ। তেওঁৰ কাৰ্যকাল আছিল ১৯৫২ চনৰ ৩০ মেৰ পৰা ১৯৫৬ চনৰ ৭ মাৰ্চলৈ।
লোকসভাৰ সদস্য হোৱাৰ যোগ্যতা | Eligibility to be a member of The Lok Sabha
- ভাৰতৰ নাগৰিক হ’ব লাগিব।
- 25 বছৰ বা অধিক বয়সৰ হ’ব লাগিব।
- যিকোনো ধৰণৰ অপৰাধমূলক ৰেকৰ্ড থাকিব নালাগে।
- দেশৰ যিকোনো অংশৰ নাম ভোটাৰ তালিকাত থাকিব লাগে।
এইবোৰৰ বাবে লোকসভা আসন খালী হ’ব পাৰে –
- কিবা কাৰণত, সদস্যসকলে অধ্যক্ষৰ ওচৰত তেওঁলোকৰ পদত্যাগ পত্ৰ দাখিল কৰিব পাৰে।
- এজন সদস্য কোনো জাননী অবিহনে একেৰাহে ৬০ দিন সংসদৰ পৰা অনুপস্থিত থাকে।
- যদি এজন সদস্যই ‘দলত্যাগ বিৰোধী আইন’ৰ অধীনত দল সলনি কৰে, আসনখন খালী কৰা হয়।
- দুৰ্ঘটনাজনিত মৃত্যু
লোকসভা সদস্য নিৰ্বাচনৰ পদ্ধতি | Method of election of Lok Sabha members
লোকসভাৰ সদস্যসকলক ভাৰত দেশৰ মানুহে পোনপটীয়াকৈ নিৰ্বাচিত কৰে। প্ৰত্যক্ষ নিৰ্বাচনৰ বাবে, ৰাজ্যখন আঞ্চলিক নিৰ্বাচনত বিভক্ত হৈছে। ভাৰতৰ সংবিধানত এই সন্দৰ্ভত নিম্নলিখিত দুটা ব্যৱস্থা আছে:
- সকলো ৰাজ্যতে লোকসভা আসনৰ আৱৰ্তন এনেদৰে কৰা হয় যাতে লোকসভা আসন আৰু জনসাধাৰণৰ অনুপাত সকলো ৰাজ্যৰ বাবে একে হয়। যদি ৰাজ্যখনৰ জনসংখ্যা 60 লাখতকৈ কম হয়, তেন্তে এই ব্যৱস্থা উপেক্ষা কৰা হয়।
- প্ৰতিখন ৰাজ্যৰ সমষ্টিৰ জনসংখ্যাৰ অনুপাত আৰু আসনৰ অনুপাত সমগ্ৰ ৰাজ্যতে একে।
লোক সভাৰ নিৰ্বাচন প্ৰক্ৰিয়া | Lok Sabha Election Process
- সমষ্টিসমূহৰ সীমানিৰ্ধাৰণ (Delimitation of Constituencies): সীমানিৰ্ধাৰণ হৈছে নিৰ্বাচনী সমষ্টিৰ সীমা পুনৰ নিৰ্ধাৰণ কৰাৰ প্ৰক্ৰিয়া। জনসংখ্যাৰ পৰিৱৰ্তনৰ ওপৰত আধাৰিত কৰি ন্যায্য প্ৰতিনিধিত্ব নিশ্চিত কৰিবলৈ এইটো সীমানিৰ্ধাৰণ আয়োগৰ দ্বাৰা সম্পন্ন কৰা হয়।
- ভোটাৰ তালিকা প্ৰস্তুত কৰা (Preparation of Electoral Rolls): ভাৰতীয় নিৰ্বাচন আয়োগ (ECI) ভোটাৰ তালিকা প্ৰস্তুত আৰু উন্নীতকৰণৰ বাবে দায়বদ্ধ। ই নিশ্চিত কৰে যে যোগ্য ভোটাৰসকল সঠিকভাৱে পঞ্জীয়ন কৰা হয় আৰু তেওঁলোকৰ ভোটদানৰ অধিকাৰ প্ৰয়োগ কৰিব পাৰে।
- নিৰ্বাচনৰ সময়সূচী ঘোষণা (Announcement of Election Schedule): ECI য়ে নিৰ্বাচনৰ সময়সূচী ঘোষণা কৰে, যাৰ ভিতৰত আছে মনোনয়ন দাখিলৰ তাৰিখ, পৰীক্ষা, মনোনয়ন প্ৰত্যাহাৰ, ভোটগ্ৰহণ, আৰু গণনা। এক মসৃণ আৰু সংগঠিত নিৰ্বাচনী প্ৰক্ৰিয়া নিশ্চিত কৰাৰ বাবে এই অনুসূচীটো গুৰুত্বপূৰ্ণ।
- প্ৰাৰ্থীৰ মনোনয়ন (Nomination of Candidates): ৰাজনৈতিক দল আৰু নিৰ্দলীয় প্ৰাৰ্থীসকলে নিৰ্বাচনত প্ৰতিদ্বন্দিতা কৰিবলৈ মনোনয়ন দাখিল কৰে। প্ৰাৰ্থীসকলৰ যোগ্যতা পৰীক্ষা কৰিবলৈ মনোনয়ন পত্ৰসমূহ পৰীক্ষা কৰা হয়। বৈধ মনোনয়ন গ্ৰহণ কৰা হয়, আৰু প্ৰতিদ্বন্দিতা কৰা প্ৰাৰ্থীৰ এখন তালিকা প্ৰকাশ কৰা হয়।
- নিৰ্বাচনী প্ৰচাৰ (Election Campaign): প্ৰাৰ্থী আৰু দলবোৰে ভোটাৰসকলৰ কাষ চাপিবলৈ ব্যাপক নিৰ্বাচনী প্ৰচাৰত লিপ্ত হয়। প্ৰচাৰৰ ভিতৰত আছে ৰেলী, বিজ্ঞাপন, ঘৰে ঘৰে ভ্ৰমণ, আৰু সামাজিক মাধ্যমৰ ব্যৱহাৰ। আদৰ্শ আচৰণ বিধিয়ে নিশ্চিত কৰে যে প্ৰচাৰবোৰ নিৰপেক্ষ আৰু নৈতিকভাৱে পৰিচালনা কৰা হয়।
- ভোটদান আৰু পলিং (Voting and Polling): নিৰ্ধাৰিত ভোটদানৰ দিনা, ভোটাৰসকলে ভোটকেন্দ্ৰসমূহত ভোটদান কৰে। মুক্ত আৰু নিৰপেক্ষ নিৰ্বাচন নিশ্চিত কৰিবলৈ ECI ৰ দ্বাৰা প্ৰক্ৰিয়াটো তত্বাৱধান কৰা হয়। ভোট ৰেকৰ্ড কৰিবলৈ ইলেক্ট্ৰনিক ভোটিং মেচিন (EVM) ব্যৱহাৰ কৰা হয়।
- ভোট গণনা আৰু ফলাফল ঘোষণা (Counting of Votes and Declaration of Results): ভোটদানৰ পিছত, EVM বোৰ চীল কৰা হয় আৰু গণনা কেন্দ্ৰলৈ পৰিবহন কৰা হয়। ভোটবোৰ কঠোৰ তত্বাৱধানত গণনা কৰা হয়, আৰু ফলাফল ঘোষণা কৰা হয়। এটা সমষ্টিত সৰ্বাধিক ভোট লাভ কৰা প্ৰাৰ্থীজনক বিজয়ী ঘোষণা কৰা হয়।
নিৰ্বাচনোত্তৰ প্ৰক্ৰিয়া | Post-Election Procedures
- চৰকাৰ গঠন (Formation of Government): লোকসভাত সংখ্যাগৰিষ্ঠ আসন থকা দল বা মিত্ৰজোঁটক চৰকাৰ গঠনৰ বাবে আমন্ত্ৰণ জনোৱা হৈছে। সংখ্যাগৰিষ্ঠ দলৰ নেতা প্ৰধানমন্ত্ৰী হয় আৰু মন্ত্ৰীসভা গঠন কৰে।
- ৰাষ্ট্ৰপতিৰ ভূমিকা (Role of the President): ভাৰতৰ ৰাষ্ট্ৰপতিয়ে নিৰ্বাচন প্ৰক্ৰিয়াত আনুষ্ঠানিক ভূমিকা পালন কৰে, যাৰ ভিতৰত আছে লোকসভা ভংগ কৰা, সংখ্যাগৰিষ্ঠ দলৰ নেতাক চৰকাৰ গঠনৰ বাবে আমন্ত্ৰণ জনোৱা, আৰু প্ৰধানমন্ত্ৰী আৰু কেবিনেট মন্ত্ৰীসকলৰ শপত গ্ৰহণ কৰা।
লোকসভাৰ অধ্যক্ষ নিৰ্বাচন | Speaker of Lok Sabha is Election
লোকসভাৰ সদস্যসকলে তেওঁলোকৰ মাজৰ এজন সদস্যক নিৰ্বাচিত কৰে, যাক লোকসভাৰ বিষয়া কৰা হয়, যাক অধ্যক্ষ বুলি কোৱা হয়। একেদৰে, উপাধ্যক্ষ নিৰ্বাচিত হয়। অধ্যক্ষক উপাধ্যক্ষে সহায় কৰে, যাক লোকসভাই নিজেই নিৰ্বাচিত কৰে। লোকসভা চলোৱাৰ দায়িত্ব অধ্যক্ষৰ ওপৰত, আৰু ইয়াক শান্ত কৰা আৰু ইয়াক সুচাৰুৰূপে চলোৱাটো অধ্যক্ষৰ কাম। অধ্যক্ষৰ অনুপস্থিতিত, সদনখন উপাধ্যক্ষৰ দ্বাৰা পৰিচালিত হয়। অধ্যক্ষই এক নিৰ্দিষ্ট সময়ৰ বাবে সদন স্থগিত ৰাখিব পাৰে। অধ্যক্ষই সদনক প্ৰতিনিধিত্ব কৰে। সংসদৰ সদস্যসকলে তেওঁলোকৰ নিজ নিজ সমষ্টিক প্ৰতিনিধিত্ব কৰে। অধ্যক্ষ নিৰ্বাচনৰ বাবে কোনো নিৰ্দিষ্ট অৰ্হতা নিৰ্ধাৰণ কৰা হোৱা নাই, কিন্তু তেওঁ লোকসভাৰ সদস্য হ’ব লাগিব। সাধাৰণতে, শাসকীয় দলৰ এজন সদস্য লোকসভাৰ অধ্যক্ষ হিচাপে নিৰ্বাচিত হয়। এখন সংসদীয় সন্মিলন হ’ল ক্ষমতাত থকা দলটোৱে আন দল আৰু গোটৰ সৈতে আলোচনা কৰি নিজৰ প্ৰাৰ্থী ঘোষণা কৰে।
প্ৰাৰ্থী বাছনি হোৱাৰ পিছত, প্ৰধানমন্ত্ৰী আৰু সংসদীয় পৰিক্ৰমা মন্ত্ৰীয়ে তেওঁৰ নাম প্ৰস্তাৱ কৰে। যদি একাধিক প্ৰস্তাৱ আহে, সেইবোৰ প্ৰণালীবদ্ধ ভাৱে ৰেকৰ্ড কৰা হয় আৰু প্ৰয়োজন হ’লে ভোট দিয়া হয়। যেতিয়া এটা নামত প্ৰস্তাৱ এটা গ্ৰহণ কৰা হয়, আন প্ৰস্তাৱবোৰ প্ৰৱৰ্তন কৰা নহয়। যদি লোকসভা নতুনকৈ গঠন কৰা হয়, অস্থায়ী অধ্যক্ষই অধ্যক্ষ নিৰ্বাচিত হোৱা বৈঠকত সভাপতিত্ব কৰে। কিন্তু লোকসভাৰ কাৰ্যকাল অব্যাহত আছে আৰু এই সময়ছোৱাত নিৰ্বাচন অনুষ্ঠিত হোৱাৰ সময়ত, উপাধ্যক্ষে বৈঠকত সভাপতিত্ব কৰে। ফলাফল ঘোষণা হোৱাৰ পিছত, নৱ নিৰ্বাচিত অধ্যক্ষক প্ৰধানমন্ত্ৰী আৰু বিৰোধী দলৰ নেতাই অধ্যক্ষৰ মঞ্চলৈ লৈ যায়। ইয়াৰ পিছত, সকলো ৰাজনৈতিক দল আৰু গোটৰ নেতাই ৰাষ্ট্ৰপতিক অভিনন্দন জনাইছে। ৰাষ্ট্ৰপতিয়ে ধন্যবাদজ্ঞাপন কৰে। ইয়াৰ পিছত, নতুন ৰাষ্ট্ৰপতিয়ে তেওঁৰ দায়িত্ব গ্ৰহণ কৰে।
অধ্যক্ষৰ কাৰ্যকাল তেওঁৰ নিৰ্বাচনৰ তাৰিখৰ পৰা নতুন লোকসভাৰ প্ৰথম বৈঠকৰ ঠিক আগলৈকে লোকসভা ভংগ হোৱাৰ ঠিক আগতে তেওঁ নিৰ্বাচিত হৈছে। অধ্যক্ষই যিকোনো সময়তে উপ-ৰাষ্ট্ৰপতিক লিখিত জাননী দি পদত্যাগ কৰিব পাৰে। অধ্যক্ষক কেৱল লোকসভাত উপস্থিত সংখ্যাগৰিষ্ঠ সদস্যৰ দ্বাৰা গৃহীত প্ৰস্তাৱৰ দ্বাৰা হে তেওঁৰ কাৰ্যালয়ৰ পৰা আঁতৰ কৰিব পাৰি।
লোকসভা নিৰ্বাচনৰ গুৰুত্ব | Importance of Lok Sabha Elections
লোকসভা নিৰ্বাচন হৈছে এক গুৰুত্বপূৰ্ণ গণতান্ত্ৰিক অনুশীলন যি দেশৰ নেতৃত্ব আৰু নীতি নিৰ্ধাৰণ কৰে। নাগৰিকসকলক তেওঁলোকৰ প্ৰতিনিধি বাছনি কৰাৰ আৰু ৰাষ্ট্ৰীয় শাসনৰ দিশপ্ৰভাৱিত কৰাৰ সুযোগ প্ৰদান কৰে। লোকসভা নিৰ্বাচন ভাৰতৰ গণতান্ত্ৰিক অৱগাঁথনিৰ এক গুৰুত্বপূৰ্ণ উপাদান। ভাৰতৰ সংসদৰ নিম্ন সদন হিচাপে, লোকসভাই দেশৰ আইনী কাৰ্যসূচী গঠনত গুৰুত্বপূৰ্ণ ক্ষমতা ৰাখে। এই নিৰ্বাচনবোৰে চৰকাৰৰ গঠন নিৰ্ধাৰণ কৰে, কিয়নো সংখ্যাগৰিষ্ঠ আসনৰ সৈতে দল বা মিত্ৰজোঁটে শাসকীয় চৰকাৰ গঠন কৰে। এই প্ৰক্ৰিয়াটোৱে নিশ্চিত কৰে যে সিদ্ধান্ত লোৱাপ্ৰক্ৰিয়াত নাগৰিকসকলৰ কণ্ঠস্বৰ প্ৰতিনিধিত্ব কৰা হয়, যাৰ ফলত তেওঁলোকে অৰ্থনীতি, শিক্ষা, স্বাস্থ্যসেৱা আৰু ৰাষ্ট্ৰীয় সুৰক্ষাৰ দৰে বিষয়ত নীতি প্ৰভাৱিত কৰিব পাৰে। লোকসভা নিৰ্বাচনৰ গুৰুত্ব শাসনৰ বাহিৰেও বিস্তৃত, কিয়নো সেইবোৰে দেশৰ ৰাজনৈতিক পৰিৱেশ, জনমত আৰু গণতান্ত্ৰিক প্ৰক্ৰিয়াৰ কাৰ্যকৰীতাৰ প্ৰতিফলন হিচাপেও কাম কৰে। এই নিৰ্বাচনবোৰত অংশগ্ৰহণ কেৱল এক মৌলিক অধিকাৰে নহয়, লগতে এক নাগৰিক কৰ্তব্য, যি নাগৰিকসকলক তেওঁলোকৰ দেশৰ ভৱিষ্যতত অৱদান আগবঢ়াবলৈ ক্ষমতা প্ৰদান কৰে।
উপসংহাৰ | Conclusion
লোকসভা নিৰ্বাচন প্ৰক্ৰিয়া হৈছে এক জটিল আৰু সু-সংগঠিত ব্যৱস্থা যি ভাৰতত গণতন্ত্ৰৰ নীতিবোৰ বজাই ৰাখে। সীমানিৰ্ধাৰণৰ পৰা ফলাফল ঘোষণালৈকে, এক নিৰপেক্ষ আৰু স্বচ্ছ নিৰ্বাচন নিশ্চিত কৰাৰ বাবে প্ৰতিটো পদক্ষেপ সতৰ্কতাৰে পৰিকল্পনা আৰু কাৰ্যকৰী কৰা হয়। লোকসভা নিৰ্বাচনৰ তাৎপৰ্য কেৱল প্ৰতিনিধি বাছনি কৰাৰ বাহিৰেও বিস্তৃত; এইবোৰ ভাৰতৰ গণতান্ত্ৰিক মূল্যবোধৰ শক্তি আৰু স্থিতিস্থাপকতাৰ প্ৰমাণ।
Read also: Society and Justice Essay in Assamese | সমাজ আৰু ন্যায়ৰ ৰচনা
FAQ
১. লোকসভা কি?
উত্তৰ: লোকসভা বা House of The People হৈছে ভাৰতৰ সংসদৰ নিম্ন সদন, য’ত জনসাধাৰণে নিৰ্বাচিত প্ৰতিনিধিসকলক লৈ গঠিত।
২. লোকসভা নিৰ্বাচন কেনেদৰে অনুষ্ঠিত হয়?
উত্তৰ: ভাৰতৰ নিৰ্বাচন আয়োগে লোকসভা নিৰ্বাচন অনুষ্ঠিত কৰে। প্ৰতিটো সংসদীয় সমষ্টিৰ ভোটাৰে এজন প্ৰাৰ্থীৰ বাবে ভোট দান কৰে, আৰু সৰ্বাধিক ভোট লাভ কৰা প্ৰাৰ্থীয়ে জয়লাভ কৰে।
৩. লোকসভা নিৰ্বাচন কিমান সঘনাই অনুষ্ঠিত হয়?
উত্তৰ: লোকসভা নিৰ্বাচন প্ৰতি পাঁচ বছৰত অনুষ্ঠিত হয়, বা যদি চৰকাৰখন ইয়াৰ কাৰ্যকাল শেষ হোৱাৰ আগতে ভংগ কৰা হয়।
৪. লোকসভা নিৰ্বাচনত ভোট দিবলৈ কোন যোগ্য?
উত্তৰ: যিকোনো ভাৰতীয় নাগৰিকযি ১৮ বছৰ বা তাতকৈ অধিক বয়সৰ আৰু ভোটাৰ হিচাপে পঞ্জীভুক্ত হয় তেওঁ লোকসভা নিৰ্বাচনত ভোট দিবলৈ যোগ্য।
৫. ভাৰতৰ নিৰ্বাচন আয়োগৰ ভূমিকা কি?
উত্তৰ: ভাৰতৰ নিৰ্বাচন আয়োগ নিৰ্বাচন প্ৰক্ৰিয়াপৰিচালনা আৰু তত্বাৱধান, মুক্ত আৰু নিৰপেক্ষ নিৰ্বাচন নিশ্চিত কৰাৰ বাবে দায়বদ্ধ।
My self Mahezubin Saikia. Working in Dev Library as a Content Writer. A website that provides all SCERT, NCERT 3 to 12, and BA, B.com, B.Sc, and Computer Science with Post Graduate Notes & Suggestions, Novel, eBooks, Health, Finance, Biography, Quotes, Study Materials, and more.
