লক্ষীপুৰ (Lakhipur) অসমৰ গোৱালপাৰা জিলাৰ অন্তৰ্গত এখন নগৰ, যি গোৱালপাৰা মহকুমাৰ অংশ। এই নগৰখন গোৱালপাৰা জিলাৰ প্ৰশাসনিক কাৰ্যালয়ৰ পৰা প্ৰায় ৪৮ কিলোমিটাৰ পশ্চিমত অৱস্থিত। বৰ্তমান লক্ষীপুৰ নগৰত ৪টা ৱাৰ্ড আছে। ২০১১ চনৰ জনগণনা অনুসৰি, লক্ষীপুৰ নগৰ সমিতিৰ মুঠ জনসংখ্যা ১৫,৬৩৩ জন, যাৰ ভিতৰত ৮,০৪৬ গৰাকী পুৰুষ আৰু ৭,৫৮৭ গৰাকী মহিলা।
ইতিহাসত লক্ষীপুৰ মেচপাৰা ইষ্টেটৰ ৰাজধানী আছিল। নগৰখনৰ উত্তৰ অংশত জমিদাৰসকলৰ আবাসস্থল আছিল। জনপ্ৰসিদ্ধ জমিদাৰ লক্ষ্মীনাৰায়ণ চৌধুৰীৰ নামৰ পৰা এই ঠাইখনৰ নাম “লক্ষ্মীপুৰ” বা “লক্ষীপুৰ” হোৱাৰ বিশ্বাস কৰা হয়।
লক্ষীপুৰ চহৰৰ ইতিহাস | History of Lakhipur Town
লক্ষীপুৰ নামটো বৰ প্ৰাচীন বুলি গণ্য কৰা হয়। ইয়াৰ নামকৰণৰ বিষয়ে দুটা ভিন্ন মত বিদ্যমান। কিছুমানৰ মতে, এই নামটো হিন্দু ধৰ্মৰ ধনৰ দেৱী লক্ষ্মীৰ নামৰ পৰা আহিছে। আনহাতে, অন্য এক মত অনুসৰি, প্ৰাচীন কালত এই অঞ্চলটোত শাসন কৰা ডিমাছা কছাৰী ৰজা লক্ষ্মীনাৰায়ণৰ নামৰ আধাৰত লক্ষীপুৰ নামটো ৰখা হৈছিল।
Read also: Silchar Town | শিলচৰ চহৰ
লক্ষীপুৰ চহৰৰ ভূগোল | Geography Lakhipur Town
ব্ৰহ্মপুত্ৰ নদীৰ দক্ষিণ পাৰৰ পৰা প্ৰায় ১৭১ কিলোমিটাৰ দূৰত অৱস্থিত লক্ষীপুৰ এক উল্লেখযোগ্য বাণিজ্য আৰু সেৱা কেন্দ্ৰ। এই চহৰ গুৱাহাটী শহৰৰ পৰা পশ্চিম দিশে আৰু গোৱালপাৰাৰ পৰা প্ৰায় ৪৮ কিলোমিটাৰ পশ্চিমত অৱস্থিত। লক্ষীপুৰৰ গড় উচ্চতা প্ৰায় ৩৯ মিটাৰ (১২৮ ফুট)। লক্ষীপুৰ টাউন গোৱালপাৰা জিলাৰ লক্ষীপুৰ মহকুমাৰ অধীনস্থ মহকুমা সদৰ হিচাপে পৰিচিত।
লক্ষীপুৰ চহৰৰ জনসংখ্যা | Population of Lakhipur Town
লক্ষীপুৰ, অসমৰ গোৱালপাৰা জিলাৰ এক টাউন কমিটি চহৰ। এই চহৰখন ৪টা ৱাৰ্ডত বিভক্ত, যাৰ বাবে প্ৰতি ৫ বছৰে নিৰ্বাচন অনুষ্ঠিত হয়। ২০১১ ভাৰত লোকপিয়ল মতে লক্ষীপুৰ টাউন কমিটীৰ মুঠ জনসংখ্যা ১৫,৬৩৩ জন, যাৰ ভিতৰত ৮,০৪৬ জন পুৰাণী আৰু ৭,৫৮৭ জন মহিলা।
০-৬ বছৰ বয়সৰ শিশুৰ জনসংখ্যা ২,২৭৯, যিটো মুঠ জনসংখ্যাৰ ১৪.৫৮%। মহিলা লিংগ অনুপাতৰ ক্ষেত্ৰত, লক্ষীপুৰৰ পৰিসংখ্যা ৯৪৩, যি অসম ৰাজ্যৰ গড় ৯৫৮ৰ পৰা কিছু কম। শিশুৰ লিংগ অনুপাতৰ ক্ষেত্ৰত, লক্ষীপুৰৰ পৰিসংখ্যা ১০১৩, যি অসমৰ গড় ৯৬২ৰ পৰা অধিক।
লক্ষীপুৰ চহৰৰ সাক্ষৰতাৰ হাৰ ৭৬.৪৩% যি অসমৰ গড় ৭২.১৯%ৰ পৰা বেছি। পুৰাণী লোকৰ সাক্ষৰতা প্ৰায় ৮১.৬২%, যেতিয়া মহিলাৰ সাক্ষৰতা প্ৰায় ৭০.৮৫%।
লক্ষীপুৰ চহৰৰ জলবায়ু | Climate of Lakhipur Town
লক্ষীপুৰৰ জলবায়ু অত্যধিক আৰ্দ্ৰতাৰ বাবে উল্লেখযোগ্য, আৰু ইয়াৰ উত্তৰ, পূব, আৰু দক্ষিণ দিশৰ পাহাৰৰ শৃংখলৰ সৈতে আবদ্ধ থকাৰ ফলত গ্ৰীষ্মকালত উষ্ণতা অত্যাধিক বৃদ্ধি পায়। বাৰিষাৰ সময়ত বতাহত আৰ্দ্ৰতাৰ পৰিমাণ বেছি থাকে আৰু ব্যাপক বৰষুণ হয়। শীতকাল ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকাতকৈ কম ঠাণ্ডা হয়। সাধাৰণতে, মে’ মাহৰ পৰা আৰম্ভ হোৱা বাৰিষা অক্টোবৰ মাহলৈকে অব্যাহত থাকে।
ভাষা | Language
লক্ষীপুৰত মূলত অসমীয়া, বঙালী, ৰাভা আৰু বড়ো ভাষা ব্যাপকভাৱে প্ৰচলিত। তাৰোপৰি, লক্ষীপুৰৰ স্থানীয় ভাষাৰ এক বিশেষ বৈশিষ্ট্য আছে। কিছুমান লোকে অসমীয়া আৰু গোৱালপাৰীয়াৰ সংমিশ্ৰণে গঠিত এক স্বতন্ত্ৰ ভাষাত কথা পাতে, যাক কিছুমানে ‘লক্ষীপুৰীয়া’ বুলি কয়, আনহাতে কিছুমানে ‘উজানী’ বা ‘দেশী’ নামেও পৰিচিত কৰে। লক্ষীপুৰত বসবাস কৰা মুছলমান সমুদায়ৰ মাজত মইমনিসঙীয়া ভাষাৰ প্ৰভাব অধিক দেখা যায়, যাক স্থানীয় লোকে ‘ভাটীয়া’ ভাষা নামেৰে জনে। লগতে, গোৱালপাৰাৰ নিজা ভাষা গোৱালপৰীয়া নামনি অসমত বিশেষকৈ জনপ্ৰিয়।
অৰ্থনীতি | Economy
লক্ষীপুৰ, গোৱালপাৰা জিলাৰ এখন প্ৰধান চহৰ, যাৰ অৰ্থনীতি মূলতঃ কৃষি আৰু স্থানীয় হস্তশিল্পৰ ওপৰত নিৰ্ভৰশীল। জিলাখনৰ প্ৰায় ৯০% জনসংখ্যাই কৃষিক জীৱিকা হিচাপে গ্ৰহণ কৰিছে, যাৰ ফলত অঞ্চলটো কৃষিভিত্তিক ৰূপত গঢ় লৈ উঠিছে। লক্ষীপুৰত হস্তশিল্পৰো বিশেষ প্ৰসাৰ ঘটিছে, যাৰ প্ৰমাণ স্বৰূপে বহু স্থানীয় দোকানত পৰম্পৰাগত হস্তশিল্প সামগ্ৰী বিক্ৰী হয়। গোৱালপাৰা জিলাখন বস্ত্ৰ আৰু হস্তশিল্পৰ ক্ষেত্ৰত খ্যাতি লাভ কৰিছে। পৰ্যটনৰ ক্ষেত্ৰতো লক্ষীপুৰৰ যথেষ্ট গুৰুত্ব আছে, বিশেষকৈ ধমাৰ ৰাইচেন বিল অন্যতম আকৰ্ষণৰ কেন্দ্ৰবিন্দু। গোৱালপাৰা জিলাৰ অন্যান্য উল্লেখযোগ্য পৰ্যটনস্থানসমূহত শ্ৰী সূৰ্য্য পাহাৰ, দাদন পাহাৰ, আৰু পীৰ মাঝাৰ অন্তৰ্ভুক্ত, যিয়ে পৰ্যটকৰ মনোযোগ আকৰ্ষণ কৰে।
লক্ষীপুৰ চহৰৰ অনুষ্ঠান আৰু শিক্ষা প্ৰতিষ্ঠান | Institutions and Educational Institutions in Lakhipur Town
লক্ষীপুৰ অঞ্চলত প্ৰাক-স্বাধীনতা কালৰ পৰাই বিভিন্ন অনুষ্ঠান আৰু শিক্ষা প্ৰতিষ্ঠান গঢ়ি উঠিছে। এই অঞ্চলৰ শিক্ষা আৰু সাংস্কৃতিক বিকাশত এইবোৰে গুৰুত্বপূর্ণ ভূমিকা পালন কৰি আহিছে।
লক্ষীপুৰ উচ্চতৰ মাধ্যমিক বিদ্যালয়
ভাৰতৰ স্বাধীনতাৰ ১২ বছৰ পূৰ্বে, লক্ষীপুৰৰ মাজমজিয়াত ঐতিহ্যমণ্ডিত লক্ষীপুৰ উচ্চতৰ মাধ্যমিক বিদ্যালয় প্ৰতিষ্ঠা কৰা হয়। এই বিদ্যালয়খন বৃহত্তম অঞ্চলটোত শিক্ষাৰ পোহৰ বিলোৱাৰ ক্ষেত্ৰত অন্যতম অগ্ৰণী ভূমিকা গ্ৰহণ কৰিছে।
ৰামকৃষ্ণ আশ্ৰম আৰু ইয়াৰ শিক্ষা প্ৰতিষ্ঠান
১৯৭০ চনত লক্ষীপুৰত ৰামকৃষ্ণ আশ্ৰম স্থাপন কৰা হয়। ইয়াৰ পিছতে ১৯৭১ চনত ৰামকৃষ্ণ আশ্ৰম এল. পি. স্কুল আৰু ৰামকৃষ্ণ এম. ই. স্কুল স্থাপন কৰা হয়। ১৯৭৬ চনত ৰামকৃষ্ণ আশ্ৰম হাইস্কুল গঢ়ি তোলা হয়, যিয়ে শিক্ষাৰ ক্ষেত্ৰত গুৰুত্বপূৰ্ণ অৱদান আগবঢ়াই আহিছে।
লক্ষীপুৰ মহাবিদ্যালয়
লক্ষীপুৰ মহাবিদ্যালয়খনৰ প্ৰতিষ্ঠাৰ পৰিকল্পনা ১৯৬৮ চনৰ পৰা আৰম্ভ হৈছিল যদিও, আনুষ্ঠানিকভাৱে ইয়াক ১৯৮১ চনত প্ৰতিষ্ঠা কৰা হয়। প্ৰথমে বৰদলৈ হলত পাঠদান আৰম্ভ হৈছিল, তাৰ পিছত বৰ্তমানৰ স্থানত ইয়াক স্থানান্তৰ কৰা হয়।
চৰকাৰী শিক্ষা প্ৰতিষ্ঠানসমূহ
লক্ষীপুৰত বিভিন্ন চৰকাৰী বিদ্যালয় আছে, যিবোৰ স্থানীয় শিক্ষাৰ বিকাশত সহায়ক হৈ আহিছে। কিছুমান প্ৰধান বিদ্যালয় হ’ল—
- হীৰাপাৰা এল. পি. স্কুল (১৯৭৬)
- শিশুজ্যোতি প্ৰাথমিক বিদ্যালয় (১৯৭৫)
- সবিতা প্ৰাথমিক বিদ্যালয় (১৯৭৬)
- ফলিমাৰী এল. পি. স্কুল (১৯৮৩)
- ফলিমাৰী হাইস্কুল (১৯৭১)
- লক্ষীপুৰ টাউন স্কুল (পূৰ্বৰ গাৰ্লছ এম. ই. স্কুল)
ব্যক্তিগত খণ্ডৰ শিক্ষা প্ৰতিষ্ঠান
১৯৯০ চনত লক্ষীপুৰত প্ৰথমবাৰৰ বাবে ব্যক্তিগত খণ্ডৰ বিদ্যালয় স্থাপন কৰা হয়, যিটো ৱেলকিন ইংলিছ স্কুল আছিল। তাৰ পিছৰে পৰা ব্যক্তিগত শিক্ষা প্ৰতিষ্ঠানৰ সংখ্যা বৃদ্ধি পাইছে। তেনে কিছুমান বিদ্যালয় হ’ল—
- বিশ্বজ্যোতি জাতীয় বিদ্যালয়
- শংকৰদেৱ শিশু বিদ্যা নিকেতন
- লক্ষীপুৰ ইংলিছ স্কুল
- এন. এন. চি জাতীয় বিদ্যালয়
- বহুমুখী আদৰ্শ জাতীয় বিদ্যালয়
লক্ষীপুৰত শিক্ষাৰ বিকাশৰ ইতিহাস সুদীর্ঘ আৰু গৌৰৱময়। ঐতিহ্যবাহী আৰু আধুনিক শিক্ষাৰ সমন্বয়ে আগন্তুক প্ৰজন্মৰ বাবে এই অঞ্চল শিক্ষাৰ এক উত্তম কেন্দ্র হিচাপে পৰিগণিত হৈ উঠিছে।
লক্ষীপুৰ চহৰৰ পৰিবহন | Transport of Lakhipur Town
১. পথ পৰিবহণ: ১৭ নং ৰাষ্ট্ৰীয় ঘাইপথ আৰু ৰাজ্যিক ঘাইপথৰ জৰিয়তে লক্ষীপুৰ গোৱালপাৰা আৰু গুৱাহাটীসহ অন্য মূখ্য চহৰসমূহৰ সৈতে সজীৱ সংযোগত আছে। অসম ৰাজ্যিক পৰিবহণ নিগম (এ এছ টি চি)ৰ বাছ আৰু ব্যক্তিগত বাছৰ পৰা নিয়মিত লখিমপুৰ আৰু কাষৰীয়া চহৰৰ মাজত পৰিবহণৰ সুবিধা লাভ কৰা যায়। অটোৰিক্সা, ই-ৰিক্সা, আৰু চাইকেল ৰিক্সা সৰু দূৰত্বৰ যাত্ৰাৰ বাবে প্রচলিত।
২. ৰেল পৰিবহণ: গোৱালপাৰা টাউন ৰেলৱে ষ্টেচন (GLPT) হৈছে নিকটতম ৰেল ষ্টেচন, যাৰ পৰা প্ৰায় ২০ কিলোমিটাৰ দূৰত্বত গোৱালপাৰাৰ পৰা গুৱাহাটী, বঙাইগাঁও, আৰু অসম তথা ভাৰতৰ অন্যান্য ঠাইলৈ ৰেলযোগাযোগ উপলব্ধ।
৩. বিমান পৰিবহণ: গুৱাহাটীস্থিত লোকপ্ৰিয়া গোপীনাথ বৰদলৈ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় বিমানবন্দৰ হৈছে নিকটতম বিমানবন্দৰ, যাৰ পৰা লক্ষীপুৰ প্ৰায় ১৫০ কিলোমিটাৰ দূৰত্বত অৱস্থিত। যাত্ৰীসকলে সাধাৰণতে লখিমপুৰৰ পৰা বাছ বা টেক্সিৰে বিমানবন্দৰলৈ যাত্ৰা কৰে।
লক্ষীপুৰ চহৰৰ পৰ্যটন | Tourism of Lakhipur Town
দাদন পাহাৰ
দাদন পাহাৰ গোৱালপাৰা শিৱ মন্দিৰ স্থাপন কৰাৰ ক্ৰেডিট শোণিতপুৰৰ ৰজা বানাৰ এজন প্ৰখ্যাত জেনেৰেল দাদনক দিয়া হয়। এই প্ৰাচীন মন্দিৰটোক লৈ বহুতো কিংবদন্তি প্ৰচলিত আছে। জনশ্ৰুতি অনুসৰি, দাদন জেনেৰেল ভগৱান শিৱৰ এক নিৰ্ভীক ভক্ত আছিল। ধ্যানমগ্ন অৱস্থাত থাকোঁতেই এটা বনৰীয়া হাতীয়ে তেওঁক বিঘ্ন সৃষ্টি কৰিছিল, ফলত জেনেৰেল দাদনে সেই হাতীটোক হত্যা কৰে। অতিকাল অতিবাহিত হোৱাৰ পিছতো, সেই হাতীৰ দেহ শিলৰ ৰূপত পৰিণত হৈ এতিয়াও দাৰিদুৰীৰ নদীৰ পাৰতে অৱস্থিত বুলি কোৱা হয়।
শুধুমাত্র ধৰ্মীয় তাৎপর্যৰ বাবেই নহয়, দাদন পাহাৰ প্ৰাকৃতিক সৌন্দৰ্য্যৰ বাবে অন্যতম আকৰ্ষণীয় স্থান হিচাপে পৰিগণিত হৈছে। চাৰিওফালে বিস্তীৰ্ণ সেউজ, উঁচু-নীচু পাহাৰ আৰু শান্ত বগা-নীলা নদীৰ বৈশিষ্ট্যই ইয়াক প্রকৃতি প্ৰেমীৰ বাবে এক স্বৰ্গীয় পৰিবেশৰ সৃষ্টি কৰিছে। ইয়াত আগতীয়াকৈ ট্ৰেকিং, ৰক ক্লাইম্বিং আদি দেহসঞ্চালনমূলক কাৰ্যসূচীও অনুষ্ঠিত কৰা হয়, যিয়ে এই স্থানখনক পৰ্যটকৰ মাজত অধিক জনপ্ৰিয় কৰি তুলিছে। যান্ত্ৰিক জীৱনৰ ক্লান্তিৰ পৰা কিছুসময় মুক্তি পাবলৈ দাদন পাহাৰ এক উপযুক্ত গন্তব্য।
শ্ৰী সূৰ্য্য পাহাৰ
শ্ৰী সূৰ্য্য পাহাৰ অসমৰ গোৱালপাৰাৰ পৰা প্ৰায় ১২ কিলোমিটাৰ দক্ষিণ-পূৱ আৰু গুৱাহাটীৰ পৰা প্ৰায় ১৩২ কিলোমিটাৰ উত্তৰ-পশ্চিমে অৱস্থিত এটা গুৰুত্বপূৰ্ণ প্ৰত্নতাত্ত্বিক স্থান। যদিও ই যথেষ্ট উল্লেখযোগ্য, তথাপিও তুলনামূলকভাৱে কম জনাজাত। এই স্থানটো পাহাৰীয়া ভূখণ্ডৰ অংশ, য’ত প্ৰায় এক কিলোমিটাৰ এলেকা জুৰি বিস্তৃত হৈ আছে বহুতো শিল কটা শিৱলিংগ, ভটিভ স্তুপ, আৰু হিন্দু, বৌদ্ধ, জৈন ধৰ্মৰ বিভিন্ন দেৱদেৱীৰ প্ৰতিমূর্তি। বিশ্বাস কৰা হয় যে এই স্থানটো দ্বিতীয়টো কাশী ৰূপে গঢ়ি তুলিবলৈ প্ৰায় ৯৯,৯৯৯টা শিৱলিংগ খোদিত কৰা হৈছিল, যদিও এতিয়ালৈ এই দাবিৰ কোনো ঐতিহাসিক প্ৰমাণ পোৱা হোৱা নাই। পাহাৰটোৰ বেছিভাগ অংশত এই লিংগসমূহ ছটিয়াই থকা দেখা যায়, যিবোৰ শতিকা জুৰি অৱহেলিত হৈ থকা আৰু চুৰিৰ কবলত পৰাৰ ফলত বিস্তৃত এলেকাটোত বিক্ষিপ্ত হৈ পৰিছে। পাহাৰত থকা শিৱলিংগৰ সংখ্যা তথা অন্যান্য ধ্বংসাৱশেষ সম্পৰ্কে এতিয়াও বৈজ্ঞানিকভাৱে সঠিক গণনা কৰা হোৱা নাই, কিন্তু ই অঞ্চলটোৰ এক প্ৰাচীন আৰু ধৰ্মীয় গুৰুত্ব বহন কৰা স্থান হিচাপে পৰিচিত।
লক্ষীপুৰ শিৱ মন্দিৰ
লক্ষীপুৰ শিৱ মন্দিৰ অসমৰ অন্যতম প্ৰাচীন শিৱ মন্দিৰ হিচাপে পৰিচিত। এই পবিত্ৰ স্থানটি লক্ষীপুৰ চহৰৰ ৱাৰ্ড নং ৯ অঞ্চলত অৱস্থিত। ভক্তসকলে ইয়াত প্ৰভু শিৱৰ পূজা-অর্চনা কৰি আশীৰ্বাদ গ্ৰহণ কৰে। ঐতিহাসিক আৰু ধৰ্মীয় গুৰুত্বৰ বাবে এই মন্দিৰটো লক্ষীপুৰবাসীৰ বাবে বিশেষ মহত্বৰ স্থান।
FAQ
1. লক্ষীপুৰ চহৰ ক’ত অৱস্থিত ?
A: লক্ষীপুৰ অসমৰ গোৱালপাৰা জিলাত অৱস্থিত।
2. লক্ষীপুৰ চহৰৰ জনসংখ্যা কিমান?
A: ২০১১ ভাৰত লোকপিয়ল মতে লক্ষীপুৰ টাউন কমিটীৰ মুঠ জনসংখ্যা ১৫,৬৩৩ জন।
3. লক্ষীপুৰ চহৰৰ প্ৰধান ভাষা কি?
A :লক্ষীপুৰত মূলত অসমীয়া, বঙালী, ৰাভা আৰু বড়ো ভাষা ব্যাপকভাৱে প্ৰচলিত।
4. শিশুজ্যোতি প্ৰাথমিক বিদ্যালয় ক’ত অৱস্থিত?
A: শিশুজ্যোতি প্ৰাথমিক বিদ্যালয় লক্ষীপুৰ চহৰত অৱস্থিত।
Read also: Diphu Town | ডিফু চহৰ
My self Mahezubin Saikia. Working in Dev Library as a Content Writer. A website that provides all SCERT, NCERT 3 to 12, and BA, B.com, B.Sc, and Computer Science with Post Graduate Notes & Suggestions, Novel, eBooks, Health, Finance, Biography, Quotes, Study Materials, and more.
