ইন্দ্ৰেশ্বৰ বৰঠাকুৰ (Indreswar Borthakur) আছিল অসমীয়া সংস্কৃতিৰ বহু-প্ৰতিভাধৰ ব্যক্তিত্ব। তেওঁ অভিনেতা, কবি, নাট্যকাৰ, চিত্ৰশিল্পী, ভাস্কৰ, সংগীতজ্ঞ আৰু শিক্ষাবিদ হিচাপে নিজৰ প্ৰতিভাৰ বহুমুখী বিকাশ ঘটাইছিল। বিশেষকৈ অসমীয়া নাট্য জগতত তেখেতৰ অসামান্য অৱদানৰ বাবে তেওঁক সন্মানজনকভাৱে “নাট্যাচাৰ্য্য” উপাধিৰে অভিহিত কৰা হয়।
তেখেত শিৱসাগৰৰ পবিত্ৰ মাটিত জন্মগ্ৰহণ কৰি শৈশৱতেই সংগীত আৰু বাদ্য-বিশ্বত পা দিছিল। নানান বাদ্যযন্ত্ৰত দক্ষতা অর্জন কৰাৰ লগতে তেওঁ শৈল্পিক আৰু নাট্যশিক্ষাৰ ক্ষেত্ৰতো এক দীপ্ত প্ৰতিভা বিকাশ ঘটাইছিল। শিক্ষকতা জীৱনৰ আৰম্ভণিতেই ইন্দ্ৰেশ্বৰ বৰঠাকুৰে অসমত ঘূৰি-ঘূৰি নাটক প্ৰচাৰ কৰিছিল আৰু বহু লোকক অভিনয় আৰু নাট্যকলাৰ দীক্ষা দিছিল।
তেখেতে ৰচিত “শ্ৰীবৎস-চিন্তা” নামৰ নাটকখন অমিত্ৰাক্ষৰ ছন্দত মহাভাৰতৰ কাহিনীৰ আধাৰত ৰচিত আৰু সাহিত্যিক গুণে ভৰপূৰ এক অনন্য নাট্যসৃষ্টি। এই নাট্যকৃতি অসমীয়া নাট্যসাহিত্যৰ ইতিহাসত এক মূল্যবান সংযোজন হিচাপে বিবেচিত। নাট্যচিন্তনৰ উপৰিও তেওঁ শৈল ভাস্কৰ্য্য অধ্যয়ন কৰিছিল আৰু কেইবাবছৰ ধৰি সৰস্বতী আৰু দূৰ্গা পূজাৰ প্ৰতিমা নিৰ্মাণত নিজে সক্ৰিয়ভাৱে অংশ লৈছিল।
নলবাৰী নাট্য মন্দিৰৰ প্ৰতিষ্ঠাপনৰ ক্ষেত্ৰতো ইন্দ্ৰেশ্বৰ বৰঠাকুৰে গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা গ্ৰহণ কৰিছিল। বিংশ শতিকাৰ প্ৰথমাৰ্ধত তেওঁ নলবাৰীৰ গৰ্ডন স্কুলত প্ৰধান শিক্ষক হিচাপে কৰ্মৰত হৈছিল। তেখেতে নলবাৰীত আধুনিক নাট্যচিন্তাৰ সূচনা কৰিছিল আৰু সঁচাকৈয়ে সেই অঞ্চলত নাট্যসাংস্কৃতিক জাগৰণ ঘটিছিল।
ইন্দ্ৰেশ্বৰ বৰঠাকুৰৰ জীৱন, কাৰ্যকলাপ আৰু অৱদানসমূহ অসমীয়া নাট্য-সংস্কৃতিৰ পৰম্পৰাত এক দীপ্ত শিখা হৈ জ্বলন্ত হৈ ৰৈছে। তেওঁৰ অবদানেই আজি অসমীয়া নাট্যকলা এক সুগঠিত ৰূপ লবলৈ সক্ষম হৈছে।
- জন্ম: ১৮৮৭ চন, শিৱসাগৰ
- মৃত্যু: ৫ মে’, ১৯৬১ চন, যোৰহাট
- পেচা: লেখক, অভিনেতা আৰু শিল্পী
- ভাষা: অসমীয়া
- ৰাষ্ট্ৰীয়তা: ভাৰতীয়
- নাগৰিকত্ব: ভাৰতীয়
- সাহিত্যৰ ধৰণ: অসমীয়া সাহিত্য
- উল্লেখযোগ্য কৃৎকর্ম: শ্ৰীবৎস-চিন্তা (প্ৰকাশ: ১৯২৭)
Read also: Hiteswar Borboruah Biography | হিতেশ্বৰ বৰবৰুৱাৰ জীৱনী
ইন্দ্ৰেশ্বৰ বৰঠাকুৰ Indreswar Borthakur ৰ শৈশৱৰ স্মৃতি আৰু শিক্ষা জীৱন
১৮৮৭ চনত শিৱসাগৰত ইন্দ্ৰেশ্বৰ বৰঠাকুৰে জন্ম গ্ৰহণ কৰিছিল। তেওঁৰ পিতৃ আছিল দুৰ্গেশ্বৰ বৰঠাকুৰ আৰু মাতৃ শশীপ্ৰভা দেবী। অৱশ্যে, ইন্দ্ৰেশ্বৰ বৰঠাকুৰ মাতৃগৰ্ভত থাকোঁতেই পিতৃৰ অকাল মৃত্যু ঘটে। অল্প বয়সতে তেওঁ শিৱসাগৰৰ শিৱ, বিষ্ণু আৰু দেৱীদৌল দৰ্শনলৈ অহা সাধু, সন্যাসী, পণ্ডিতসকলৰ সতে পৰিচয় স্থাপন কৰি তেওঁলোকৰ আতিথ্য সেৱাৰ দায়িত্ব লয়। তেতিয়াৰ সমাজত সঙ্গীত শিক্ষাক ভদ্র ঘৰৰ সন্তানৰ বাবে নিষিদ্ধ বুলি ধৰা হৈছিল। তথাপিও ইন্দ্ৰেশ্বৰ গোপনে বেহেলা, তবলা আৰু পাখোৱাজৰ জ্ঞান আহৰণ কৰিছিল।
শিক্ষাৰ ক্ষেত্ৰত তেওঁ শিৱসাগৰ উচ্চ ইংৰাজী বিদ্যালয়ৰ পৰা প্ৰৱেশিকা উত্তীৰ্ণ হয় আৰু উচ্চ শিক্ষাৰ বাবে গুৱাহাটীৰ কলেজত বি.এ. পাঠ্যত ভৰ্তি হয়। ১৯০৭ চনত তেওঁ বি.এ. পৰীক্ষাত উত্তীৰ্ণ হয়। ইয়াৰ উপৰিও তেওঁ চিত্ৰাংকন, মূৰ্তি নিৰ্মাণ আৰু ভাস্কৰ্য কলাতো বিশেষ আগ্ৰহেৰে জ্ঞান লাভ কৰিছিল।
ইন্দ্ৰেশ্বৰ বৰঠাকুৰ (Indreswar Borthakur) ৰ জীৱনৰ ব্যক্তিগত অধ্যায়
১৯০৬ চনত ডিব্ৰুগড়ৰ চাৰ্ভে অফিচ প্ৰতিষ্ঠা কৰা যদুনাথ বৰুৱাৰ কন্যা আৰু লখিমপুৰৰ লাংকাচি চাহ বাগিছাৰ স্বত্বাধিকাৰী হেমাঙ্গিনী দেৱীৰ সৈতে তেওঁৰ বিবাহ সম্পন্ন হয়। এই বৈবাহিক জীৱনে তেওঁক নতুন অনুপ্ৰেৰণাৰ উৎস দিছিল, যি সাহিত্যিক সাধনাতো প্ৰভাৱ পেলাইছিল।
ইন্দ্ৰেশ্বৰ বৰঠাকুৰ (Indreswar Borthakur) ৰ অধ্যাপক জীৱন আৰু কৰ্মক্ষেত্ৰ
কলেজত অধ্যয়ন সমাপ্তিৰ পাছত ইন্দ্ৰেশ্বৰ বৰঠাকুৰে শিৱসাগৰৰ কেইবাখনো বিদ্যালয়ত শিক্ষক হিচাপে কৰ্মজীৱন আৰম্ভ কৰে। ১৯১৮ চনত তেওঁ যোৰহাটৰ বেপ্তিষ্ট স্কুলত শিক্ষক হিচাপে যোগদান কৰে। তাৰ পাছত কিছুদিন শ্বিলঙৰ উচ্চ ইংৰাজী বিদ্যালয়তো শিক্ষকতা কৰে।
পিছত গোৱালপাৰা আৰু নগাঁৱত বিভিন্ন শিক্ষানুষ্ঠানত শিক্ষক হিচাপে কাৰ্যনির্বাহ কৰি ১৯৪৩ চনত নগাঁৱৰ চৰকাৰী বিদ্যালয়ৰ পৰা প্রধান শিক্ষক হিচাপে অৱসৰ গ্ৰহণ কৰে। অৱসৰ গ্ৰহণৰ পিছতো তেওঁ শিক্ষা জগতৰ সৈতে জড়িত থাকে আৰু বেবেজীয়া হাইস্কুলৰ প্রধান শিক্ষক হিচাপে দায়িত্ব গ্ৰহণ কৰে। দুৰ্গেশ্বৰ শৰ্মাৰ আমন্ত্ৰণত অভয়াপুৰীৰ ছোৱালীৰ বিদ্যালয়তো দুই বছৰ শিক্ষকতা কৰে। অৱশেষত ১৯৪৬ চনত তেওঁ যোৰহাটলৈ স্থানান্তৰ হয়।
ইন্দ্ৰেশ্বৰ বৰঠাকুৰ (Indreswar Borthakur) ৰ সাহিত্য সৃষ্টি আৰু অৱদান
তেওঁৰ সাহিত্যজীৱন বহুমুখী আৰু সমৃদ্ধিশালী আছিল। ১৯২৭ চনত মহাভাৰতৰ কাহিনী ভিত্তিক অমিত্ৰাক্ষৰ ছন্দত ৰচিত নাটক “শ্ৰীবৎস-চিন্তা” প্ৰকাশিত হয়। “দক্ষায়ণ”, “সিংহাসন”, আৰু “বিশ্বামিত্ৰ” নামৰ নাটকসমূহ প্ৰস্তুত হৈ থাকিলেও প্ৰকাশিত নহ’ল।
১৯৫০ চনত “ৰণ-জেউতি” নামৰ কাব্যটি কুৰুক্ষেত্ৰৰ যুদ্ধৰ পটভূমিত ৰচিত হৈছিল। তেওঁৰ “ক্ৰিচেনথিমাম” নামৰ সংকলনত ৭০টা কবিতা অন্তৰ্ভুক্ত আছে। লগতে সংগীতৰ ওপৰত আধাৰিত “গীতালী” (১৯৫৪), সমালোচনামূলক লেখা সমূহৰ সংকলন “সপ্তপৰ্ণ” (১৯৫৫), উপন্যাস “কেতেকী” (১৯৪৬), “মালিচী” (১৯৪৭), কবিতা পুথি “চিন্তামণি”, “চন্দ্ৰমল্লিকা” (১৯৫০) আৰু “অসমীয়া ভাষা প্ৰশিক্ষণ” (১৯৫৫) তেওঁৰ উল্লেখযোগ্য গ্ৰন্থৰ অন্তৰ্গত।
নাট্য-সংগীত ক্ষেত্ৰত ইন্দ্ৰেশ্বৰ বৰঠাকুৰ (Indreswar Borthakur) ৰ অৱদান
যোৰহাটত চাকৰিৰ সময়ছোৱাত ইন্দ্ৰেশ্বৰ বৰঠাকুৰ নাট্যজগতৰ সৈতে গভীৰভাৱে জড়িত হৈ পৰিছিল। মিত্ৰদেৱ মহন্ত আৰু হৰিহৰ বৰপূজাৰী আদিৰ সৈতে মিলি তেওঁ বিভিন্ন নাটকৰ অভিনয়ত অংশ গ্ৰহণ কৰিছিল। ১৯১৮ চনত তেওঁৰ উদ্যোগত যোৰহাটৰ বঙাল পুখুৰীত এখন সংগীত বিদ্যালয় স্থাপন কৰা হয়। তেওঁৰ ৰচিত নাটক “শ্ৰীবৎস চিন্তা” যোৰহাটৰ নাট ঘৰত মঞ্চস্থ কৰা হৈছিল। নাট্যচৰ্চাৰ এই যাত্ৰা কেৱল যোৰহাটতে সীমাবদ্ধ নাথাকি শ্বিলং, গোৱালপাৰা আৰু লখিমপুৰলৈ বিস্তৃত হৈছিল।
১৯৫০ চনত তেওঁৰ তৃতীয় পুত্ৰ ভুবন ৰঞ্জন বৰঠাকুৰৰ প্ৰচেষ্টাত “মিলিত শিল্পী সমাজ” গঠন হয়, য’ত ইন্দ্ৰেশ্বৰ বৰঠাকুৰে “নাট-গুৰু” হিচাপে দায়িত্ব পালন কৰিছিল। ১৯৫২ চনত মুক্তিপ্ৰাপ্ত অসমীয়া চলচ্চিত্ৰ “ৰুণুমী”-ত তেওঁ অভিনয় কৰিছিল।
১৯২৭ চনত সঙ্গীতানুৰাগীসকলৰ সহযোগত তেওঁ লক্ষ্মীনাথ বেজবৰুৱাৰ “অ’ মোৰ আপোনাৰ দেশ” গীতখনক ইংৰাজী সুৰেৰে সংগীতায়িত কৰিছিল, যাক পিচত অসম সাহিত্য সভাই অসমৰ জাতীয় গীত হিচাপে গ্ৰহণ কৰে।
তেওঁৰ নাট্যক্ষেত্ৰৰ বিশেষ অৱদানক স্বীকৃতি জনাই ১৯৫৮ চনত মিলিত শিল্পী সমাজে তেওঁক “নাট্যাচাৰ্য্য” উপাধিৰে সন্মানিত কৰে, যাক অসমৰ নাট্য সমাজেও স্বীকৃতি দিয়ে।
উপসংহাৰ
ইন্দ্ৰেশ্বৰ বৰঠাকুৰ এজন বহুপ্ৰতিভাসম্পন্ন অসমীয়া সংস্কৃতিসাধক আছিল, যিয়ে অভিনয়, সাহিত্য, সংগীত, চিত্ৰশিল্প, শিক্ষা আৰু নাট্যকলাৰ দৰে বহু খণ্ডত নিজক সমানকৈ উৎসৰ্গা কৰিছিল। তেওঁৰ “শ্ৰীবৎস-চিন্তা” নাটকখনৰ দৰে সাহিত্যিক কৃতিত তেওঁৰ চিন্তাশক্তি, শৈল্পিকতা আৰু নৈতিক শিক্ষাৰ সমন্বয় পৰিলক্ষিত হয়। তেওঁ শিক্ষক হিচাপে অসমৰ বিভিন্ন অঞ্চল ঘূৰি শিক্ষাদান কৰিছিল আৰু নাট্যজগতত আধুনিক চিন্তাৰ প্ৰৱাহ সৃষ্টি কৰিছিল।
অসমীয়া নাট্য-সংস্কৃতি আৰু শিক্ষাৰ ক্ষেত্ৰত তেওঁৰ ত্যাগ আৰু নিষ্ঠা অমূল্য। “নাট্যাচাৰ্য্য” উপাধিয়ে তেওঁৰ যশস্বী যাত্ৰাৰ প্ৰামাণ্য দলিল বহন কৰে। ৫ মে’, ১৯৬১ চনত যোৰহাটত তেওঁৰ দেহাৱসান ঘটে যদিও, তেওঁৰ অবদান আৰু কৃতিত্বসমূহ অসমীয়া সাহিত্য, নাট্য আৰু সংস্কৃতিৰ ক্ষেত্ৰত চিৰজীৱি হৈ ৰ’ব।
FAQs
1. ইন্দ্ৰেশ্বৰ বৰঠাকুৰ ক’ত জন্মগ্ৰহণ কৰিছিল?
উত্তৰ: ইন্দ্ৰেশ্বৰ বৰঠাকুৰ ১৮৮৭ চনত শিৱসাগৰত জন্মগ্ৰহণ কৰিছিল।
2. ইন্দ্ৰেশ্বৰ বৰঠাকুৰক “নাট্যাচাৰ্য্য” কেতিয়া উপাধি প্ৰদান কৰা হৈছিল?
উত্তৰ: ১৯৫৮ চনত “মিলিত শিল্পী সমাজে”তেওঁক “নাট্যাচাৰ্য্য” উপাধি প্ৰদান কৰে।
3. ইন্দ্ৰেশ্বৰ বৰঠাকুৰৰ বিখ্যাত নাটকখনৰ নাম কি?
উত্তৰ: তেওঁৰ উল্লেখযোগ্য নাটক “শ্ৰীবৎস-চিন্তা” ১৯২৭ চনত প্ৰকাশিত হৈছিল।
4. ইন্দ্ৰেশ্বৰ বৰঠাকুৰ কোনখন চলচ্চিত্ৰত অভিনয় কৰিছিল?
উত্তৰ: তেওঁ ১৯৫২ চনৰ “ৰুণুমী” নামৰ অসমীয়া চলচ্চিত্ৰত অভিনয় কৰিছিল।
5. তেওঁৰ পত্নীৰ নাম কি আছিল?
উত্তৰ: তেওঁৰ পত্নী আছিল হেমাঙ্গিনী দেৱী।
6. ইন্দ্ৰেশ্বৰ বৰঠাকুৰৰ মৃত্যু কেতিয়া হৈছিল?
উত্তৰ: তেওঁৰ মৃত্যু ৫ মে’, ১৯৬১ চনত যোৰহাটত হৈছিল।
My self Mahezubin Saikia. Working in Dev Library as a Content Writer. A website that provides all SCERT, NCERT 3 to 12, and BA, B.com, B.Sc, and Computer Science with Post Graduate Notes & Suggestions, Novel, eBooks, Health, Finance, Biography, Quotes, Study Materials, and more.
