Assam Jatiya Bidyalay Class 6 Hindi Chapter 18 हमराही, Assam Jatiya Vidyalaya | অসম জাতীয় বিদ্যালয় হিন্দী Class 6 Question Answer to each chapter is provided in the list of SEBA so that you can easily browse through different chapters and select needs one. Assam Jatiya Bidyalay Chapter 18 हमराही Class 6 Hindi Question Answer can be of great value to excel in the examination.
Assam Jatiya Bidyalay Class 6 Hindi Chapter 18 हमराही Notes covers all the exercise questions in Assam Jatiya Bidyalay SEBA Textbooks. The Assam Jatiya Bidyalay Class 6 Hindi Chapter 18 हमराही provided here ensures a smooth and easy understanding of all the concepts. Understand the concepts behind every chapter and score well in the board exams.
हमराही
Chapter – 18
অসম জাতীয় বিদ্যালয়
পাঠভিত্তিক ক্রিয়াকলাপৰ প্রশ্নোত্তৰ
| প্রস্তুত একাংকীৰ মাধ্যমেৰে পৰিবেশ বিনষ্ট কৰিব পৰা কু-ফল আৰু তাৰ পৰা বাচিব পৰা উপায়ৰ বিষয়ে চৰ্চা কৰা হৈছে। |
পাত্ৰ পৰিচয় :
খেতিয়ক— 60 বছৰ। গৰীব, বিনষ্ট পৰিবেশৰ কু-ফলৰ চিকাৰ।
বটগছ— এডাল গছ, জীর্ণ ৰূপ, প্ৰকৃতিৰ প্ৰতিকূলতাৰে সংঘৰ্ষ কৰি কোনো ৰকমে বাচি আছে।
চৰাই— মধ্যস্থতা ৰূপত। তেৱোঁ ক্ষতিগ্রস্ত পৰিবেশৰ কু-ফলৰ চিকাৰ।
(খেতিয়কে নিজৰ খেতি পথাৰত পানী নথকাৰ কাৰণে নিজৰ অদৃশ্যৰ ওপৰত দোষাৰোপণ কৰি অনুশোচনা কৰিছে। এই সময়তে চৰাইজনী আহে আৰু খেতিয়কৰ দুখ দেখি তেওঁৰ ওচৰলৈ যায়।)
চৰাই : খেতিয়ক ভাই, অ’ খেতিয়ক ভাই, কিয় খাই খাই বহি আছা ?
খেতিয়ক : কি কৰোঁ ? নিজৰ দুৰ্ভাগ্যকেই চাই আছোঁ।
চৰাই : মই বুজি পোৱা নাই…..
খেতিয়ক : চোৱা ভাই, খেতিপথাৰ শুকাই পৰি আছে, ইফালে সময় গৈ আছে। দুই-চাৰিদিনতে যদি বৰষুণ নহয় তেন্তে আমি একো হৈ নাথাকিম। আমি ভোকতে মৰিম।
চৰাই : এই অৱস্থাতো আমাৰো। গছ-বিৰিখ নহোৱা হ’ল। দুই-চাৰিটা যিও আছে, সেইবোৰো মৰহি গৈছে। (এনেতে কাৰোবাৰ চিঞৰ-বাখৰ শুনিবলৈ পালে। খেতিয়ক আৰু চৰায়ে ইফালে-সিফালে চাবলৈ ধৰিলে। অলপ দূৰৈত এডাল বুঢ়া গছ দেখিবলৈ পালে। দুয়ো উৎসুক হৈ চালে আৰু গছডালৰ ওচৰলৈ গুচি গ’ল)
চৰাই : গছ ভাই কি হ’ল ? কিয় ফেঁকুৰি আছা ? কি কোনোবা আত্মীয়ৰ কিবা……..
গছ : মৃত্যু হোৱা নাই, কিন্তু ইয়াতকৈও বৰ অভিশাপ লাগিছে আমাৰ ওপৰত। নাজানো ভগৱান আমাৰ প্ৰতি কিয় ইমান কষ্ট হ’ল ?
খেতিয়ক : আৰে, চিধাচিধিকৈ নোকোৱা কিয়? কিনো হৈছে? কি অভিশাপ লাগিল তোমাৰ ওপৰত ?
চৰাই : ভগৱান দয়াৰ সাগৰ, সৃষ্টিকর্তা।
গছ : সেইটোতো হয়েই। কিন্তু আজি-কালি তোমাৰ এই কথাৰ কোনো অর্থ নাই। আজি কোনে ভগৱানক মানে? কোনে তেওঁক ভয় কৰে?
খেতিয়ক : কোনে ভগৱান নামানে, অর্থাৎ ?
গছ : অর্থাৎ তোমালোক। তোমালোকেই ভগৱান নামানা। কাকো খাটিৰ নকৰা, নিজৰ খেয়াল-খুচী মতে চলি থাকা। মানে নিজৰ মৃত্যু দেখিও নেদেখা। জানি বুজি নুবুজা হৈ বহি থাকা।
চৰাই : আৰে, গছ ভাই, তৰ্ক এৰা আৰু আচল কথাটো কোৱা— শেষত হৈছে নো কি?
গছ : চোৱা সৰু চৰাই, মানুহে আমাৰ কুটুম্বক কাটি কাটি পুৰি পৃথিৱীখন নষ্ট কৰি পেলাইছে। মাত্র ব্যক্তিগত লাভব বাবে নাভাবি-নিচিত্তি আমাক কাটি থাকে। এই কাৰণে আজি প্ৰকৃতিয়ে সপ্তলন হেৰুৱাই পেলাইছে। সময়ত বৰষুণ নহয়। ক’ৰবাত অবৃষ্টি হৈছে যদি ক’ৰবাত অতিবৃষ্টি। আজি আমি মৃত্যুৰ পথত থিয় হৈছোঁ। প্ৰকৃতিয়ে দিয়া সকলোখিনি এই মানুহবিলাকে নাশ কৰি দিছে।
চৰাই : হয়, মই সকলো বুজি পাইছোঁ। মানুহেই ইয়াৰ বাবে উত্তৰদায়ী। আমাৰ জীৱনটো গছ-বিৰিখৰ ওপৰতেই নির্ভৰ। আজি আমি অস্তিত্বৰ মহা-সংকটত উপনীত হৈছোঁ।
গছ : এইবাবে মই পুৰণি কালৰ দিনবোৰ সুঁৱৰি চকুলো টুকিছোঁ।
চৰাই : কিন্তু এইদৰে চকুলো টুকিলেতো সমস্যার সমাধান নহয়, আমি কিবা কৰিব লাগিব। খেতিয়ক ভায়েও নিশ্চয় বুজি পাইছে। আজি আমাৰ সন্মুখত অস্তিত্বৰ সংকটে দেখা দিছে। আমি তাৰ সতে যুঁজ কৰিব লাগিব।
খেতিয়ক : তোমালোকে ঠিকেই কৈছা। আমি মানুহ জাতিটোৱে বহুতো ভুল কৰিছোঁ। বহুত লোকচান কৰিছোঁ এই পৃথিবীখনৰ। এইকাৰণে আজি আমি নিজে ইয়াৰ কু-ফলত ভুগিবলগীয়া হৈছো। বৰষুণ নোহোৱা হৈছে। শুদ্ধ বায়ু সেৱন কৰিব নোৱৰা হৈছোঁ, খেতিৰ কাৰণে পানী নোহোৱা হৈছে।
গছ/চৰাই : (একেলগে) এতিয়া অনুতাপ কৰি কোনো লাভ নাই খেতিয়ক ভাই। ইয়াৰ পৰা বাচিবৰ বাবে সোনকালে কিবা উপায় কৰিব লাগিব।
খেতিয়ক : তোমালোকে ঠিকেই কৈছা। ইয়াৰ পৰা বাচি থকাৰ কিবা উপায় কৰিব লাগিব। (খেতিয়কজনে ভাবিলে; পুনৰ ক’বলৈ ধৰিলে।) শুনা, মই আজি সংকল্প লৈছোঁ যে মই আৰু গছ নাকাটো। গোটেই পৃথিবী গছেৰে ভৰাই দিম। জনে জনে এই বার্তা পঠিয়াম যে ‘গছ ৰুৱা— পৃথিবী বচোৱা। মানুহৰ কলংক শিপাৰ পৰাই নাইকিয়া কৰা।’
গছ/চৰাই : (একেলগে) তেন্তে আমিও সংকল্প লওঁ— সহযাত্রী একে পথৰ, একেলগে কটাওঁ সুখ-দুখৰ মাজেৰে।
| शब्द (শব্দ) | अर्थ (অৰ্থ) | |
| बदनसीव | दुर्भाग्य | দুর্ভাগ্য |
| कुम्हला | मुरझाना | মৰহা |
| सिसकिया | सिसक सिसक रोना | ফেঁকুৰি ফেঁকুৰি কন্দা |
| रिस्तेदार | संबंधी रिस्ते के लोग | আত্মীয় |
| रुष्ट | क्रोधित, नाराज | খঙাল |
| सिरजनहार | सृजनकर्ता | সৃষ্টিকর্তা |
| परवाह | चिन्ता | চিন্তা |
| मर्जी | इच्छा | ইচ্ছা |
| मायने | अर्थ में | অর্থ |
| भून डालना | नष्ट करना जला डालना | নষ্ট কৰা |
| संतुलन | समता | সমতা |
| मुकावला | लड़ना | যুঁজ |
| जड़ से | मूल से | গুৰিৰ, শিপাৰ |
| हमराही | एक ही राह पर चलनेवाले | একে পথৰ পথিক |
प्रश्न- अभ्यास (প্ৰশ্ন অভ্যাস)
प्रश्न : 1. प्रस्तुत एकांकी से हमें क्या सीख मिलती है? (পস্তত একাংকীৰ পৰা আমি কি শিক্ষা পাওঁ?)
उत्तर : प्रस्तुत एकांकी से हमें शिक्षा मिलती है कि पेड़, किसान यानी मनुष्य, चिड़िया यानी पशु-पक्षी एक ही पथ के पथिक है। क्योंकि सब एक ही विश्व के रहनेवाले हैं। एक पृथ्विी में रहने के लिए तीनों को एक दूसरों की साथ रहना जरूरी है। पेड़ नहीं रहने से प्राणी के जीवन धारण करना कष्ट होता है। पृथ्वी के प्राणी के लिए पेड़-पौधे रहना जरुरी है।
प्रश्न : 2. पेड़-पौधों से हमारा सम्बन्ध किस तरह का है ? (গছ-গছনিৰ লগত আমাৰ সম্বন্ধ কেনে ধৰণৰ ? সংক্ষেপে আলোচনা কৰা।)
उत्तर : पेड़ हमें शुद्ध वायु में रहने देते हैं। और पेड़ न होने से वायु प्रदूषित हो जाते हैं। वायु से हम अक्सिजेन लेते है और कार्बन डाइअक्साइड हम छोड़ते हैं। कार्वन-डाइअक्साइड पेड़ ग्रहण करते है तो इसी तरह पेड-पौधों के साथ हमारा संबंध आजीवन है।
प्रश्न : 3. हमारे जीवन पर पेड़-पौधों के असर : (আমাৰ জীৱনত গছ-গছনিৰ প্ৰভাৱ)
उत्तर :
| प्रत्यक्ष/প্ৰত্যক্ষ | परोक्ष/পৰোক্ষ |
| (i) फल, फूल देते हैं। | (i) कार्बन-डाइ-अक्साइड लेते है। |
| (ii) चिड़िया घोंसला बनाते हैं। | (ii) खाद्य बनाते है। |
| (iii) छाया देते हैं। | (iii) बर्षा लाने में मदद करते हैं। |
प्रश्न : 4. पेड़-पौधों के बिना हम नहीं रहेंगे इस कथन को तुम कौसे समझाओगे ? (এই কথাফাকি তুমি কেনেকৈ বুজবা ?)
उत्तर : पेड़-पौधों के बिना हम नहीं रहेंगे कारण पेड़-पौधे न रहने के कारण वायु प्रदूषित होता है, वर्षा असंतुलित होता है और पशु-पक्षी रहने का जगह नहीं होते। इसी तरह विश्व की अवस्था भूना हुआ पाया जाता है। इसलिए पेड़-पौधों के बिना हम नहीं रह पायेंगे।
प्रश्न : 5. क्या तुमने पेड़ लगाये है? कब और कहाँ लगाये हैं ? पेड़ों के नाम लिखकर एक सूची प्रस्तुत करो। (তুমি গছ ৰুইছানে ? কেতিয়া আৰু ক’ত ৰুইছা গছৰ নাম লিখি এখন তালিকা প্রস্তুত কৰা।)
उत्तर : छात्र खुद करें।
प्रश्न : 6. परिचय दो (एकांकी के आधार पर) (পৰিচয় দিয়া। (একাংকীৰ আধাৰত)
उत्तर : किसान- मनुष्य चिड़िया- पशु-पक्षी पेड़- पेड़-पौधे ।
प्रश्न : 7. किसने कहा ? किससे कहा ? (কোনে কাক কৈছে ?)
(i) ‘अपनी बदनसीबी को ही देख रहा हूँ।’
उत्तर : किसान ने चिड़िया से कहा।
(ii) ‘भगवान तो दया का सागर है, सिरजनहार है।’
उत्तर : चिड़िया ने किसान से कही।
(iii) ‘मनुष्य ही इसके लिए उत्तरदायी हैं ।’
उत्तर : चिड़िया ने पेड़ से कही।
(iv) ‘न जाने भगवान हमसे क्यों इतना रुष्ट हो गया है ?’
उत्तर : पेड़ ने चिड़िया से कहा
(v) आज हम मृत्यु के कगार पर खड़े हैं।’
उत्तर : पेड़ ने चिडिया से कहा।
प्रश्न : 8. उत्तर दो (উত্তৰ দিয়া)
(i) पूरी धरती को किसने भून डाला है ?
उत्तर : पूरी धरती को मनुष्यों ने भून डाला है।
(ii) प्रकृति अपना संतुलन क्यों खो बैठी है ?
उत्तर : प्रकृति अपना संतुलन पेड़-पौधे काटने से खो बैठी है।
(iii) अंत में किसान ने कौन-सा संकल्प किया ?
उत्तर : अंत में किसान ने संकल्प किया कि आज से हम पेड़ नहीं काटेंगे। पूरी धरती पेड़-पौधों से हरा-भरी कर देंगे। जन-जन में यह संदेश पहुँचायेंगे कि पेड़ लगाओ- धरती को बचाओ। मनुष्यों के कलंक को जड़ से मिटाओ।
(iv) इस एकांकी का एक उपयुक्त शीर्षक दो।
उत्तर: हमारे परािवर और पेड़-पौधे ।
प्रश्न : 9. असम के अभयारण्य और राष्ट्रीय उद्यान (অসম অভায়ৰণ্য আৰু ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান)
उत्तर :
| अभयारण्य | राष्ट्रीय |
| पवितरा | काजीरंगा |
| गरमपानी | मानाह |
| डिब्रु सैखोवा | ओरांग |
| दीपरबिल | |
| बरदैबाम बिलमुख पक्षी अभयारण्य | |
| चक्रशीला | |
| जयदिहिंग |
Hi, I’m Dev Kirtonia, Founder & CEO of Dev Library. A website that provides all SCERT, NCERT 3 to 12, and BA, B.com, B.Sc, and Computer Science with Post Graduate Notes & Suggestions, Novel, eBooks, Biography, Quotes, Study Materials, and more.
