Health and Wellness Unit 1 স্বাস্থ্য আৰু সুস্থতাৰ পৰিচয়, College and University Answer Bank for BA, B.com, B.sc, and Post Graduate Notes and Guide Available here, Health and Wellness Unit 1 স্বাস্থ্য আৰু সুস্থতাৰ পৰিচয় Solutions to each Unit are provided in the list of UG-CBCS Central University & State University Syllabus so that you can easily browse through different College and University Guide and Notes here. Health and Wellness Unit 1 স্বাস্থ্য আৰু সুস্থতাৰ পৰিচয় Question Answer can be of great value to excel in the examination.
Health and Wellness Unit 1 স্বাস্থ্য আৰু সুস্থতাৰ পৰিচয়
Health and Wellness Unit 1 স্বাস্থ্য আৰু সুস্থতাৰ পৰিচয় Notes cover all the exercise questions in UGC Syllabus. Health and Wellness Unit 1 স্বাস্থ্য আৰু সুস্থতাৰ পৰিচয় provided here ensures a smooth and easy understanding of all the concepts. Understand the concepts behind every Unit and score well in the board exams.
স্বাস্থ্য আৰু সুস্থতাৰ পৰিচয়
HEALTH AND WELLNESS
| অতি চমু প্রশ্নোত্তৰ |
১। WHO ৰ সম্পূৰ্ণ ৰূপ লিখা? (Write the full form of WHO?)
উত্তৰঃ বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থা।
২। বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ স্বাস্থ্যৰ সংজ্ঞাই কি সামৰি লৈছে? (What does the WHO’s definition of health encompass?)
উত্তৰঃ বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ সংজ্ঞাত সামগ্রিক সুস্থতাৰ লগতে ৰোগ আৰু অসুস্থতাৰ অনুপস্থিতিও অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছে।
৩। বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ মতে স্বাস্থ্য কেৱল ৰোগৰ অনুপস্থিতি নেকি? (According to the WHO, is health solely the absence of disease?)
উত্তৰঃ নাই, বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থা-এ এই কথাত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে যে স্বাস্থ্য কেৱল ৰোগৰ অনুপস্থিতি নহয়, সম্পূর্ণ সুস্থতাৰ অৱস্থা।
৪। বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ সংজ্ঞাত স্বাস্থ্যৰ তিনিটা মাত্ৰা কি কি? (What are the three dimensions of health in the WHO’s definition?)
উত্তৰঃ তিনিটা মাত্ৰা হ’ল শাৰীৰিক, মানসিক, আৰু সামাজিক মংগল।
৫। বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ তিনিটা মূল লক্ষ্য কি কি? (What are the three main goals of WHO?)
উত্তৰঃ বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থা-এ স্বাস্থ্যৰ প্ৰসাৰৰ বাবে, বিশ্বক সুৰক্ষিত ৰখাৰ বাবে, আৰু দুৰ্বল লোকসকলৰ সেৱাৰ বাবে বিশ্বজুৰি কাম কৰে।
৬। বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ মুখ্য বিষয়া কোন? (Who is the chief officer of WHO?)
উত্তৰ বৰ্তমানৰ সঞ্চালক প্রধান টেড়ছ আধানম গেৰেইছাছ, যিজনক ২০১৭ চনৰ জুলাইত নিযুক্তি দিয়া হৈছিল, আৰু ২০২২ চনৰ ২৪ মে’ত পুনৰ নিযুক্তি দিয়া হৈছিল।
৭। বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ বৰ্তমানৰ অধ্যক্ষ কোন? (Who is the present chairman of WHO?)
উত্তৰঃ ডব্লিউ এইচ এ-এ ৩৪ জন স্বাস্থ্য বিশেষজ্ঞৰে গঠিত এটা কাৰ্যবাহী ব’ৰ্ড নির্বাচন কৰে আৰু পৰামর্শ দিয়ে; বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ মুখ্য প্রশাসক, সঞ্চালক প্রধান (বর্তমান ইথিওপিয়াৰ টেড্রছ আধানম গেব্ৰেইছাছ) নির্বাচন কৰে; লক্ষ্য আৰু অগ্ৰাধিকাৰ নিৰ্ধাৰণ কৰে, আৰু বাজেট আৰু কাৰ্যকলাপ অনুমোদন কৰে।
৮। স্বাস্থ্যৰ ক্ষেত্ৰত বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ নীতিসমূহ কি কি? (What are the WHO principles of health?)
উত্তৰঃ স্বাস্থ্য হৈছে সম্পূৰ্ণ শাৰীৰিক, মানসিক আৰু সামাজিক সুস্থতাৰ অৱস্থা আৰু কেৱল ৰোগ বা অসুস্থতাৰ অনুপস্থিতি নহয়। জাতি, ধৰ্ম, ৰাজনৈতিক বিশ্বাস, অর্থনৈতিক বা সামাজিক অৱস্থাৰ পাৰ্থক্য নোহোৱাকৈ প্ৰতিজন মানুহৰ অন্যতম মৌলিক অধিকাৰ হৈছে উচ্চতম লাভযোগ্য স্বাস্থ্যৰ ভোগ।
৯। বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ মুখ্য কাৰ্যালয় ক’ত? (Where is the headquarter of WHO?)
উত্তৰঃ বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ বিশ্বব্যাপী মুখ্য কাৰ্যালয় ছুইজাৰলেণ্ডৰ জেনেভাত অৱস্থিত।
১০। বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাই স্বাস্থ্যক কি বুলি গণ্য কৰে? (What does the WHO consider as health?)
উত্তৰঃ বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাই স্বাস্থ্যক বহুমাত্রিক অৱস্থা বুলি গণ্য কৰে য’ত শাৰীৰিক, মানসিক আৰু সামাজিক মংগল অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হয়।
১১। বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ মতে স্বাস্থ্যৰ উপাদানসমূহ কি কি? (According to the WHO, what are the components of health?)
উত্তৰঃ বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাই শাৰীৰিক, মানসিক আৰু সামাজিক সুস্থতাক স্বাস্থ্যৰ তিনিটা আন্তঃসংলগ্ন উপাদান হিচাপে স্বীকৃতি দিয়ে।
১২। স্বাস্থ্যৰ পাঁচটা নির্ণায়ক কি কি? (What are the five determinants of health?)
উত্তৰঃ জিনীয়, আচৰণ, পৰিৱেশ আৰু শাৰীৰিক প্ৰভাৱ, চিকিৎসা সেৱা আৰু সামাজিক কাৰক।
১৩। ভাৰতৰ ৰাষ্ট্ৰীয় স্বাস্থ্য নীতি কোন বছৰত কাৰ্যকৰী কৰা হৈছিল? (In which year national health policy in India was implemented?)
উত্তৰঃ ১৯৮৩ চনৰ ৰাষ্ট্ৰীয় স্বাস্থ্য নীতি আৰু ২০০২ চনৰ ৰাষ্ট্ৰীয় স্বাস্থ্য নীতিয়ে পঞ্চবার্ষিক পৰিকল্পনাত স্বাস্থ্য খণ্ডৰ বাবে পদ্ধতিৰ পথ প্ৰদৰ্শন কৰাত ভাল কাম কৰিছে।
১৪। স্বাস্থ্যৰ প্ৰথম সংজ্ঞা কি আছিল? (What was the first definition of health?)
উত্তৰঃ ১৯৪৮ চনৰ ৭ এপ্ৰিলৰ পৰা বলবৎ হোৱা বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ সংবিধানত স্বাস্থ্যৰ সংজ্ঞা দিয়া হৈছিল “সম্পূৰ্ণ শাৰীৰিক, মানসিক আৰু সামাজিক সুস্থতাৰ অৱস্থা। ‘
১৫। সুস্বাস্থ্যত থাকিলে কি কি মানসিক উপকাৰ পোৱা যায়? (What are the psychological benefits of being in good health?)
উত্তৰঃ সুস্বাস্থ্যৰ অৱস্থাই মানসিক সুস্থতা বৃদ্ধি কৰে, য’ত আত্মসন্মান বৃদ্ধি, মানসিক চাপৰ মাত্রা হ্রাস, আৰু জীৱনৰ প্ৰত্যাহ্বানৰ সৈতে মোকাবিলা কৰিবলৈ স্থিতিস্থাপকতা বৃদ্ধি।
১৬। স্বাস্থ্যৰ পিতৃ কোন? (Who is the father of health?)
উত্তৰঃ অন্ধবিশ্বাস আৰু দেৱতাৰ বাবে নহয়, প্ৰকৃততে ৰোগ প্ৰৰোচিত হোৱা বুলি দাবী কৰা প্রথমজন ব্যক্তি হিচাপে হিপ ‘ক্ৰেটিছক কৃতিত্ব দিয়া হয়। পাইথাগোৰাছৰ অনুগামীসকলে বিজ্ঞান আৰু চিকিৎসা বিজ্ঞানৰ একত্ৰীকৰণৰ বাবে হিপ ক্ৰেটিছক কৃতিত্ব দিছিল।
১৭। শৰীৰৰ কাৰ্যক্ষমতা আৰু শাৰীৰিক সুস্থতাৰ সৈতে জড়িত স্বাস্থ্যৰ এটা উপাদান কি? (What is a component of health that relates to the body’s functioning and physical well-being?)
উত্তৰঃ শাৰীৰিক স্বাস্থ্য।
১৮। স্বাস্থ্যৰ শাৰীৰিক উপাদানৰ কিছুমান উদাহৰণ কি কি? (What are some examples of physical components of health?)
উত্তৰঃ স্বাস্থ্যৰ শাৰীৰিক উপাদানসমূহৰ উদাহৰণ হ’ল হৃদযন্ত্ৰৰ যোগ্যতা, পেশীৰ শক্তি, নমনীয়তা, আৰু শৰীৰৰ গঠন।
১৯। স্বাস্থ্যৰ তিনিটা অংশ কি কি ? (What are the three parts of health?)
উত্তৰঃ গাঁথনিগত,শাৰীৰিক, পুষ্টি, ৰাসায়নিক আৰু আৱেগিক, মানসিক।
২০। স্বাস্থ্যৰ শাৰীৰিক উপাদান কি? (What is the physical component of health?)
উত্তৰঃ শাৰীৰিক স্বাস্থ্য।
২১ ৷ শাৰীৰিক স্বাস্থ্যই কি সামৰি লয়? (What does physical health encompass?)
উত্তৰঃ শাৰীৰিক স্বাস্থ্যই যোগ্যতা, শক্তি, নমনীয়তা, আৰু শৰীৰৰ গঠন আদিল দিশ সামৰি লয়।
২২। স্বাস্থ্যৰ প্ৰকাৰ কি কি? (What are the types of health?)
উত্তৰঃ ব্যক্তিগত স্বাস্থ্যৰ মূল পাঁচটা দিশ আছে- শাৰীৰিক, আৱেগিক, সামাজিক, আধ্যাত্মিক, আৰু বৌদ্ধিক
২৩। স্বাস্থ্যৰ এটা শাৰীৰিক উপাদানৰ এটা উদাহৰণ লিখা। (Name one example of a physical component of health.)
উত্তৰঃ হৃদযন্ত্রেৰ যোগ্যতা।
২৪। শাৰীৰিক স্বাস্থ্য কিয় গুৰুত্বপূর্ণ? (Why is physical health important?)
উত্তৰঃ সুস্থ শৰীৰ বজাই ৰখা, ৰোগ প্ৰতিৰোধ, সক্ৰিয় জীৱনশৈলীক সমৰ্থন কৰাৰ বাবে শাৰীৰিক স্বাস্থ্য গুৰুত্বপূর্ণ।
২৫। স্বাস্থ্যৰ সামাজিক উপাদান কি? (What is the social component of health?)
উত্তৰঃ সামাজিক স্বাস্থ্য।
২৬। শাৰীৰিক স্বাস্থ্যৰ মূল দিশবোৰ কি কি? (What are the main aspects of physical health?)
উত্তৰঃ শাৰীৰিক স্বাস্থ্যৰ মূল দিশসমূহ হ’ল যোগ্যতা, শক্তি, নমনীয়তা, আৰু শৰীৰৰ গঠন।
২৭। সামাজিক স্বাস্থ্যই কি বুজায়? (What does social health refer to?)
উত্তৰঃ সামাজিক স্বাস্থ্যৰ অৰ্থ হ’ল সম্পৰ্কৰ মানদণ্ড, সামাজিক পাৰস্পৰিক ক্রিয়া-কলাপ, আৰু আনৰ সৈতে জড়িত হোৱাৰ ক্ষমতা।
২৮। সামাজিক স্বাস্থ্যই সামগ্রিক মংগলৰ ওপৰত কেনে প্ৰভাৱ পেলায়? (How does social health impact overall well-being?)
উত্তৰঃ সামাজিক স্বাস্থ্যই আনৰ সৈতে নিজৰ বুলি ভবা, সমৰ্থন আৰু সংযোগৰ ভাৱনা গঢ়ি তুলি সামগ্রিক মংগলত অৰিহণা যোগায়।
২৯। স্বাস্থ্যৰ এটা সামাজিক উপাদানৰ এটা উদাহৰণ উল্লেখ কৰা। (Name one example of a social component of health.)
উত্তৰঃ সামাজিক সমর্থন।
৩০। সামাজিক স্বাস্থ্য কিয় গুৰুত্বপূর্ণ? (Why is social health important?)
উত্তৰঃ আৱেগিক সুস্থতা, মানসিক স্বাস্থ্য, আৰু সম্প্রদায়বোধৰ বাবে সামাজিক স্বাস্থ্য গুৰুত্বপূর্ণ।
৩১। স্বাস্থ্যৰ মানসিক উপাদান কি? (What is the mental component of health?)
উত্তৰঃ মানসিক স্বাস্থ্য।
৩২। মানসিক স্বাস্থ্যই কি সামৰি লয়? (What does mental health encompass?)
উত্তৰঃ মানসিক স্বাস্থ্যই আৱেগিক সুস্থতা, জ্ঞানমূলক কার্যকলাপ, আৰু মানসিক স্থিতিস্থাপকতাক সামৰি লয়।
৩৩। স্বাস্থ্যৰ এটা মানসিক উপাদানৰ এটা উদাহৰণ লিখা। (Name one example of a mental component of health.)
উত্তৰঃ আৱেগিক স্থিৰতা।
৩৪। মানসিক স্বাস্থ্য কিয় গুৰুত্বপূৰ্ণ? (Why is mental health important?)
উত্তৰঃ অনুকূল কাৰ্যকলাপ, আন্তঃব্যক্তিগত সম্পর্ক, আৰু জীৱনৰ প্ৰতি ইতিবাচক দৃষ্টিভংগী বজাই ৰখাৰ বাবে মানসিক স্বাস্থ্য গুৰুত্বপূৰ্ণ।
৩৫। স্বাস্থ্যৰ আধ্যাত্মিক উপাদান কি? (What is the spiritual component of health?)
উত্তৰঃ আধ্যাত্মিক স্বাস্থ্য।
৩৬। আধ্যাত্মিক স্বাস্থ্যৰ অৰ্থ কি? (What does spiritual health refer to?)
উত্তৰঃ আধ্যাত্মিক স্বাস্থ্যৰ অৰ্থ, উদ্দেশ্য আৰু নিজতকৈ ডাঙৰ কিবা এটাৰ সৈতে সংযোগৰ অনুভূতি।
৩৭। আধ্যাত্মিক স্বাস্থ্যই সামগ্রিক মংগলৰ ওপৰত কেনে প্ৰভাৱ পেলায়? (How does spiritual health impact overall well-being?)
উত্তৰঃ আধ্যাত্মিক স্বাস্থ্যই উদ্দেশ্যবোধ, আভ্যন্তৰীণ শাস্তি, কঠিন সময়ত শক্তিৰ উৎস প্রদান কৰিব পাৰে।
৩৮। স্বাস্থ্যৰ এটা আধ্যাত্মিক উপাদানৰ এটা উদাহৰণ লিখা। (Name one example of a spiritual component of health.)
উত্তৰঃ ব্যক্তিগত বিশ্বাস আৰু মূল্যবোধ।
৩৯। আধ্যাত্মিক স্বাস্থ্য কিয় গুৰুত্বপূর্ণ? (Why is spiritual health important?)
উত্তৰঃ জীৱনৰ অৰ্থ বিচাৰি উলিওৱা, স্থিতিস্থাপকতা গঢ়ি তোলা, সামগ্রিক মংগল আৰু জীৱনৰ মানদণ্ড বৃদ্ধিৰ বাবে আধ্যাত্মিক স্বাস্থ্য গুৰুত্বপূর্ণ।
৪০। স্বাস্থ্যৰ অৰ্থ বা সংজ্ঞা কি? (What is the meaning or definition of health?)
উত্তৰঃ বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ দ্বাৰা স্বাস্থ্যৰ সংজ্ঞা-এই সাধাৰণতে গ্ৰহণ কৰা সংজ্ঞাটোত কোৱা হৈছে যে “স্বাস্থ্য হৈছে সম্পূর্ণ শাৰীৰিক, মানসিক আৰু সামাজিক মংগলৰ অৱস্থা আৰু কেৱল ৰোগ বা অসুস্থতাৰ অনুপস্থিতি নহয়”।
চমু প্রশ্নোত্তৰ
১। সামগ্রিক সুখ আৰু পূৰ্ণতাৰ বাবে স্বাস্থ্যক কিয় মৌলিক ভেটি বুলি গণ্য কৰা হয়? (Why is health considered a fundamental foundation for overall happiness and fulfillment?)
উত্তৰঃ স্বাস্থ্যক সামগ্রিক সুখ আৰু পূৰ্ণতাৰ মৌলিক ভেটি বুলি গণ্য কৰা হয় কাৰণই জীৱনৰ সাধনাত সম্পূৰ্ণৰূপে জড়িত হ’বলৈ, লক্ষ্যত উপনীত হ’বলৈ, সন্তুষ্টি আৰু পূৰ্ণতাৰ অনুভূতি অনুভৱ কৰিবলৈ প্ৰয়োজনীয় শাৰীৰিক, মানসিক আৰু আৱেগিক সুস্থতা প্ৰদান কৰে।
২। স্বাস্থ্য সম্পৰ্কীয় বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ সংজ্ঞাই বহল দৃষ্টিভংগী কেনেকৈ প্ৰতিফলিত কৰে? (How does the WHO’s definition of health reflect a broader perspective?)
উত্তৰঃ স্বাস্থ্যৰ বহল নির্ণায়ক, যেনে মংগলৰ ওপৰত প্ৰভাৱ পেলোৱা সামাজিক, অর্থনৈতিক আৰু পৰিৱেশগত কাৰকসমূহ বিবেচনা কৰি বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ সংজ্ঞাটোৱে ৰোগ আৰু চিকিৎসাজনিত অৱস্থাৰ ওপৰত সংকীৰ্ণ গুৰুত্ব দিয়াৰ বাহিৰেও আগবাঢ়িছে।
৩। বিশ্ব স্বাস্থ্য পদক্ষেপৰ ওপৰত বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ সংজ্ঞাৰ প্ৰভাৱ কি? (What is the impact of the WHO’s definition on global health initiatives?)
উত্তৰঃ বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ সংজ্ঞাই স্বাস্থ্যসেৱা ব্যৱস্থা উন্নত কৰাৰ প্ৰচেষ্টা, স্বাস্থ্য বৈষম্য দূৰ কৰা আৰু বিশ্বজুৰি ব্যাপক মংগলৰ প্ৰসাৰৰ প্ৰচেষ্টাক পথ প্ৰদৰ্শন কৰে।
৪। বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ স্বাস্থ্যৰ সংজ্ঞাৰ মূল উপাদানসমূহ কি কি? (What are the key components of the WHO’s definition of health?)
উত্তৰঃ বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ স্বাস্থ্যৰ সংজ্ঞাৰ মূল উপাদানসমূহ হ’ল শাৰীৰিক সুস্থতা, মানসিক সুস্থতা, আৰু সামাজিক মংগল।
৫। সু-স্বাস্থ্য বজাই ৰখাটোৱে ব্যক্তিগত মংগলৰ ওপৰত কেনে প্ৰভাব পেলায়? (How does maintaining good health impact personal well-being?)
উত্তৰঃ সু-স্বাস্থ্য বজাই ৰখাটোৱে শাৰীৰিক সজীৱতা আৰু আৱেগিক ভাৰসাম্য বৃদ্ধি কৰি ব্যক্তিগত সুস্থতাত ইতিবাচক প্ৰভাৱ পেলায়।
৬। স্বাস্থ্য আৰু উৎপাদনশীলতাৰ মাজত সম্পর্ক কি? (What is the relationship between health and productivity?)
উত্তৰঃ সু-স্বাস্থ্যৰ সৈতে উৎপাদনশীলতা বৃদ্ধিৰ প্ৰত্যক্ষ সম্পৰ্ক আছে, কিয়নো ই জীৱনৰ বিভিন্ন ক্ষেত্ৰত মনোযোগ, শক্তিৰ মাত্ৰা, আৰু সামগ্রিক কর্মক্ষমতা বৃদ্ধি কৰে।
৭। সু-স্বাস্থ্য বজাই ৰখাৰ সামাজিক সুবিধা কি কি? (What are the social benefits of maintaining good health?)
উত্তৰঃ সুস্বাস্থ্য বজাই ৰখাটোৱে সামাজিক পাৰস্পৰিক ক্রিয়া-কলাপ বৃদ্ধি কৰে, অৰ্থপূৰ্ণ সম্পর্ক গঢ়ি তোলে, ব্যক্তিসকলক সামাজিক কার্যকলাপ আৰু সম্প্ৰদায়ৰ সংযোগত সক্রিয়ভাৱে অংশগ্ৰহণ কৰিবলৈ অনুমতি দিয়ে।
৮। দৈনন্দিন উৎপাদনশীলতাৰ ওপৰত স্বাস্থ্যৰ প্ৰভাৱ কি? (What is the impact of health on daily productivity?)
উত্তৰঃ স্বাস্থ্যই দৈনন্দিন উৎপাদনশীলতাৰ ওপৰত প্ৰত্যক্ষ প্ৰভাৱ পেলায় কাৰণ ই শক্তিৰ মাত্রা, মানসিক মনোযোগ আৰু শাৰীৰিক মনোবল বৃদ্ধি কৰে, যাৰ ফলত ব্যক্তিয়ে কামবোৰ অধিক কার্যক্ষমভাৱে সম্পন্ন কৰিব পাৰে।
৯। দৈনন্দিন জীৱনত স্বাস্থ্যক অগ্ৰাধিকাৰ দিয়াৰ সামাজিক লাভসমূহ কি কি? (What are the social benefits of prioritizing health in everyday life?)
উত্তৰঃ দৈনন্দিন জীৱনত স্বাস্থ্যক অগ্ৰাধিকাৰ দিলে সামাজিক সুবিধা যেনে, শক্তিশালী সামাজিক সংযোগ, সামাজিক কার্যকলাপত অংশগ্রহণ বৃদ্ধি, আৰু সামগ্রিক সামাজিক কল্যাণ উন্নত হয়।
১০। স্বাস্থ্যৰ নীতিসমূহ কি কি? (What are the principles of health?)
উত্তৰঃ স্বাস্থ্যৰ মুখ্য নীতিবোৰ হৈছে এক স্বাস্থ্যকৰ আহাৰ, নিয়মীয়া ব্যায়াম, কাম, বিশ্রাম, আৰু ইতিবাচক চিন্তা। এক স্বাস্থ্যকৰ আহাৰত নিম্নলিখিত পুষ্টি থাকে যেনে কার্বোহাইড্রেট, চর্বি, আঁহ, খনিজ, প্রটিন, ভিটামিন, আৰু পানী।
১১। মানসিক স্বাস্থ্যই সামগ্রিক মংগলত কেনে প্রভাব পেলায়? (How does mental health impact overall well-being?)
উত্তৰঃ মানসিক স্বাস্থ্যই সামগ্ৰিক মংগলৰ ক্ষেত্ৰত গুরুত্বপূর্ণ ভূমিকা পালন কৰে কাৰণ ই ব্যক্তিৰ চিন্তা, অনুভৱ আৰু আচৰণৰ ওপৰত প্ৰভাৱ পেলায় আৰু মানসিক চাপৰ সৈতে মোকাবিলা কৰাৰ আৰু জীৱন উপভোগ কৰাৰ ক্ষমতাক প্ৰভাৱিত কৰে।
১২। মননশীলতাৰ অনুশীলনে মানসিক স্বাস্থ্যত কেনেকৈ অৰিহণা যোগাব পাৰে? (How can practicing mindfulness contribute to mental health?)
উত্তৰঃ মননশীলতা অনুশীলনে, যেনে ধ্যান আৰু মননশীলতা শ্বাস-প্রশ্বাসে ব্যক্তিক মানসিক চাপ হ্ৰাস কৰাত সহায় কৰিব পাৰে, মনোযোগ উন্নত কৰিব পাৰে, আৰু সামগ্রিক মানসিক মংগলক প্ৰসাৰিত কৰিব পাৰে।
১৩। সুস্থতাৰ মাত্ৰাসমূহ কি কি? (What are the dimensions of wellness?)
উত্তৰঃ সুস্থতাৰ মাত্ৰাসমূহত সাধাৰণতে শাৰীৰিক, আৱেগিক, বৌদ্ধিক, সামাজিক, বৃত্তিগত, আধ্যাত্মিক আৰু পৰিৱেশগত দিশসমূহ অন্তর্ভুক্ত কৰা হয়।
১৪। সুস্থতাই উৎপাদনশীলতাক প্ৰভাৱিত কৰিব পাৰেনে? (Can wellness impact productivity?)
উত্তৰঃ হয়, সুস্থতাই উন্নত মনোযোগ, শক্তিৰ মাত্ৰা, আৰু সামগ্রিক জ্ঞানমূলক কার্যকলাপক প্ৰসাৰিত কৰি উৎপাদনশীলতাত ইতিবাচক প্রভাৱ পেলাব পাৰে।
১৫। সামাজিক কাৰকে স্বাস্থ্যৰ আচৰণত প্ৰভাৱ পেলাব পাৰেনে? (Can social factors influence health behaviors?)
উত্তৰঃ হয়, সমনীয়াৰ প্ৰভাৱ, পৰিয়ালৰ সমৰ্থন, সাংস্কৃতিক নীতি-নিয়ম আদি সামাজিক কাৰকে স্বাস্থ্যৰ আচৰণত যথেষ্ট প্রভাৱ পেলাব পাৰে।
১৬। আর্থ-সামাজিক অৱস্থাই স্বাস্থ্যৰ আচৰণত প্ৰভাৱ পেলাব পাৰেনে? (Can socio-economic status impact health behaviors?)
উত্তৰঃ হয়, আৰ্থ-সামাজিক অৱস্থাই স্বাস্থ্য আচৰণত প্ৰভাৱ পেলাব পাৰে কাৰণ উচ্চআর্থ- সামাজিক অৱস্থাৰ ব্যক্তিসকলে সুস্থ আচৰণৰ বাবে সম্পদ আৰু সুযোগৰ উন্নত সুবিধা লাভ কৰিব পাৰে।
১৭। স্বাস্থ্য আচৰণৰ বাবে ব্যক্তিগত প্ৰেৰণা গুৰুত্বপূৰ্ণ নেকি? (Is individual motivation important for health behaviors?)
উত্তৰঃ হয়, ব্যক্তিগত প্ৰেৰণাই সুস্থ আচৰণ গ্ৰহণ আৰু বজাই ৰখাত গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰে কাৰণ ই ব্যক্তিগত প্ৰতিশ্ৰুতি আৰু স্বাস্থ্য-প্ৰসাৰক কাৰ্যত নিয়োজিততাক পৰিচালিত কৰে।
১৮ ৷ সমনীয়াৰ প্ৰভাৱে স্বাস্থ্যজনিত আচৰণত প্ৰভাৱ পেলায় নেকি? (Does the influence of peers impact health behaviors?)
উত্তৰঃ হয়, সমনীয়াই সামাজিক নীতি-নিয়ম, সমর্থন, আৰু আচৰণৰ আৰ্হি নিৰ্মাণৰ জৰিয়তে স্বাস্থ্য আচৰণত যথেষ্ট প্রভাৱ পেলাব পাৰে।
১৯। নীতি আৰু আইন প্রণয়নে স্বাস্থ্য আচৰণক গঢ় দিব পাৰেনে? (Can policy and legislation shape health behaviors?)
উত্তৰঃ হয়, নীতি আৰু আইন প্ৰণয়নে স্বাস্থ্যসন্মত পছন্দক প্ৰসাৰিত কৰা পৰিবেশ সৃষ্টি কৰি স্বাস্থ্য আচৰণক গঢ় দিব পাৰে, যেনে ধঁপাত নিয়ন্ত্রণ আইন বা খাদ্যৰ লেবেলিঙৰ ওপৰত নিয়ম।
২০। মানসিক স্বাস্থ্য আৰু সুস্থতা আন্তঃসংলগ্ন নে? (Are mental health and wellness interconnected?)
উত্তৰঃ হয়, মানসিক স্বাস্থ্য আৰু সুস্থতা আন্তঃসংলগ্ন, কিয়নো মানসিক মংগল সামগ্রিক সুস্থতাৰ এক উল্লেখযোগ্য উপাদান।
২১। মানসিক স্বাস্থ্যই শাৰীৰিক স্বাস্থ্যত প্ৰভাৱ পেলাব পাৰেনে? (Can mental health impact physical health?)
উত্তৰঃ হয়, মানসিক স্বাস্থ্যই শাৰীৰিক স্বাস্থ্যৰ ওপৰত প্ৰভাৱ পেলাব পাৰে, কিয়নো মানসিক মংগলৰ দুৰ্বলতাই শাৰীৰিক লক্ষণৰ সৃষ্টি কৰিব পাৰে আৰু কিছুমান স্বাস্থ্যজনিত অৱস্থাৰ সম্ভাৱনা বৃদ্ধি কৰিব পাৰে।
২২। মননশীলতাৰ অনুশীলনে মানসিক স্বাস্থ্য আৰু সুস্থতা লাভ কৰেনে? (Does practicing mindfulness benefit mental health and wellness?)
উত্তৰঃ হয়, মননশীলতাৰ অনুশীলনে মানসিক চাপ হ্ৰাস কৰি, আত্মসচেতনতা বৃদ্ধি কৰি, শান্ত আৰু ভাৰসাম্যৰ অনুভূতি বৃদ্ধি কৰি মানসিক স্বাস্থ্য আৰু সামগ্রিক সুস্থতাক উপকৃত কৰিব পাৰে।
২৩। মানসিক স্বাস্থ্যৰ প্ৰতি লক্ষ্য ৰাখিয়েই সুস্থতা লাভ কৰাটো সম্ভৱনে? (Is it possible to achieve wellness without addressing mental health?)
উত্তৰঃ মানসিক স্বাস্থ্যৰ ওপৰত গুৰুত্ব নিদিয়াকৈ সামগ্রিক সুস্থতা লাভ কৰাটো প্ৰত্যাহ্বানজনক, কিয়নো মানসিক সুস্থতা এজনৰ সামগ্রিক সুস্থতাৰ অৱস্থাৰ এক অবিচ্ছেদ্য অংগ।
২৪। জনস্বাস্থ্যৰ জৰুৰীকালীন অৱস্থা বা প্ৰাদুৰ্ভাৱৰ সৈতে মোকাবিলা কৰাত গণমাধ্যমে সহায় কৰিব পাৰিবনে? (Can mass media help in addressing public health emergencies or outbreaks?)
উত্তৰঃ হয়, জনস্বাস্থ্যৰ জৰুৰীকালীন অৱস্থাত গণমাধ্যমে গুৰুত্বপূর্ণ তথ্য, নির্দেশনা জনসাধাৰণৰ মাজত দ্রুতভাৱে প্ৰচাৰ কৰি গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰিব পাৰে, যিয়ে পৰিস্থিতি ফলপ্রসূভাৱে নিয়ন্ত্ৰণ আৰু পৰিচালনা কৰাত সহায় কৰে।
২৫। মানসিক স্বাস্থ্যই সামগ্রিক সুস্থতাক কেনেদৰে প্ৰভাৱিত কৰিব পাৰে? (How can mental health impact overall wellness?)
উত্তৰঃ মানসিক স্বাস্থ্যই সামগ্রিক সুস্থতাত যথেষ্ট প্রভাৱ পেলাব পাৰে। মানসিক স্বাস্থ্যৰ অসুস্থতাৰ ফলত জীৱনৰ মান হ্ৰাস পাব পাৰে, শাৰীৰিক স্বাস্থ্যৰ অৱনতি ঘটিব পাৰে, সম্পৰ্কত অসুবিধা হ’ব পাৰে, উৎপাদনশীলতা হ্ৰাস পাব পাৰে।
২৬। মানসিক স্বাস্থ্য আৰু সুস্থতাৰ বাবে আত্ম-যত্ন কিয় গুৰুত্বপূর্ণ? (Why is self-care important for mental health and wellness?)
উত্তৰঃ মানসিক স্বাস্থ্য আৰু সুস্থতাৰ বাবে আত্ম-যত্ন অতি প্রয়োজনীয় কাৰণ ইয়াৰ লগত নিজৰ মংগলক অগ্ৰাধিকাৰ আৰু লালন-পালন কৰিবলৈ ইচ্ছাকৃতভাৱে পদক্ষেপ লোৱাটো জড়িত হৈ থাকে। ই মানসিক চাপ পৰিচালনা কৰাত সহায় কৰে, আত্মসচেতনতা বৃদ্ধি কৰে, আৰু সামগ্রিক মানসিক আৰু আৱেগিক সুস্থতা বৃদ্ধি কৰে।
২৭। সুস্থতা এটা স্থিতিশীল বা গতিশীল ধাৰণা নে? (Is wellness a static or dynamic concept?)
উত্তৰঃ সুস্থতা হৈছে সময়ৰ লগে লগে বিকশিত হোৱা এক গতিশীল ধাৰণা। মংগলৰ অৱস্থা বজাই ৰাখিবলৈ ইয়াৰ বাবে নিৰন্তৰ প্ৰচেষ্টা আৰু অভিযোজনৰ প্ৰয়োজন।
২৮। ব্যক্তিয়ে নিজৰ সুস্থতা কেনেকৈ উন্নত কৰিব পাৰে? (How can individuals improve their wellness?)
উত্তৰঃ ব্যক্তিসকলে স্বাস্থ্যকৰ অভ্যাস গ্রহণ কৰি যেনে নিয়মীয়া শাৰীৰিক কার্যকলাপ তৈয়াৰ কৰা, সন্তুলিত আহাৰ বজাই ৰখা, চাপ নিয়ন্ত্রণ কৌশল অনুশীলন কৰা, পৰ্যাপ্ত টোপনি লোৱা, সামাজিক সমর্থন বিচৰা, ব্যক্তিগত স্বার্থ অনুসৰণ কৰা, আত্ম-প্রতিফলনত লিপ্ত হোৱা, আৰু এক ইতিবাচক আৰু সহায়ক পৰিৱেশ সৃষ্টি কৰি তেওঁলোকৰ সুস্থতা উন্নত কৰিব পাৰে।
২৯। মানসিক স্বাস্থ্য আৰু সুস্থতাত শাৰীৰিক ব্যায়ামে কি ভূমিকা পালন কৰে? (What role does physical exercise play in mental health and wellness?)
উত্তৰঃ শাৰীৰিক ব্যায়ামে মানসিক স্বাস্থ্য আৰু সুস্থতাৰ ওপৰত ইতিবাচক প্ৰভাৱ পেলায়। ই হতাশা আৰু উদ্বেগৰ লক্ষণ হ্ৰাস কৰাত সহায় কৰে, মেজাজ উন্নত কৰে, আত্মসন্মান বৃদ্ধি কৰে, আৰু জ্ঞানমূলক কাৰ্য বৃদ্ধি কৰে।
৩০। মানসিক স্বাস্থ্য আৰু সুস্থতাৰ ওপৰত সামাজিক মাধ্যমৰ প্ৰভাৱ কি? (What is the impact of social media on mental health and wellness?)
উত্তৰঃ সামাজিক মাধ্যমে মানসিক স্বাস্থ্য আৰু সুস্থতাৰ ওপৰত ইতিবাচক আৰু নেতিবাচক দুয়োটা প্ৰভাৱ পেলাব পাৰে। ই সামাজিক সংযোগ আৰু সমৰ্থনৰ সুযোগ প্ৰদান কৰিব পাৰে, কিন্তু অত্যাধিক ব্যৱহাৰ বা নেতিবাচক অভিজ্ঞতাই নিসংগতা, তুলনা আৰু মানসিক স্বাস্থ্যজনিত সমস্যাৰ আশংকা বৃদ্ধিৰ অনুভৱত অৰিহণা যোগাব পাৰে।
৩১। কিছুমান সাধাৰণ মানসিক স্বাস্থ্যজনিত বিকাৰ আৰু ইয়াৰ লক্ষণসমূহ কি কি? (What are some common mental health disorders and their symptoms?)
উত্তৰঃ সাধাৰণ মানসিক স্বাস্থ্যজনিত বিকাৰৰ ভিতৰত হতাশা, উদ্বেগজনক বিকাৰ, বাইপোলাৰ বিকাৰ, স্কিজʼফ্রেনিয়া, আদি মানসিক বিকাৰ আৰু খাদ্যাভ্যাসৰ বিকাৰ আদি অন্তৰ্ভুক্ত। ইয়াৰ লক্ষণসমূহ ভিন্ন হ’ব পাৰে যদিও ইয়াৰ ভিতৰত থাকিব পাৰে স্থায়ী দুখ, অত্যাধিক চিন্তা, মেজাজৰ পৰিৱর্তন, ভ্ৰম, বিকৃত খাদ্যাভ্যাস, আৰু কাৰ্যক্ষমতা হ্রাস।
৩২। কলংকই মানসিক স্বাস্থ্য আৰু সহায় বিচৰাত কেনে প্ৰভাৱ পেলাব পাৰে? (How can stigma impact mental health and seeking help?)
উত্তৰঃ মানসিক স্বাস্থ্যক কেন্দ্ৰ কৰি থকা কলংকই সহায় আৰু সমর্থন বিচৰাত বাধাৰ সৃষ্টি কৰিব পাৰে। ইয়াৰ ফলত লাজৰ অনুভৱ, বিচাৰৰ ভয়, আৰু মানসিক স্বাস্থ্যৰ উদ্বেগ প্রকাশ বা সমাধান কৰিবলৈ অনিচ্ছা হ’ব পাৰে, যাৰ ফলত শেষত প্রয়োজনীয় যত্ন আৰু চিকিৎসাৰ সুবিধা লাভ কৰাত বিলম্ব বা বাধাৰ সৃষ্টি হ’ব পাৰে।
৩৩। ভাল মানসিক স্বাস্থ্যৰ উন্নতিৰ বাবে কিছুমান কৌশল কি কি? (What are some strategies for promoting good mental health?)
উত্তৰঃ ভাল মানসিক স্বাস্থ্যৰ প্ৰসাৰৰ বাবে কৌশলসমূহৰ ভিতৰত আত্ম-যত্নৰ অভ্যাস কৰা, নিয়মীয়া শাৰীৰিক ব্যায়াম কৰা, সহায়ক সামাজিক সংযোগ বজাই ৰখা, মানসিক চাপ ফলপ্রসূভাৱে পৰিচালনা কৰা, প্রয়োজনৰ সময়ত পেছাদাৰী সহায় বিচৰা আৰু মানসিক স্বাস্থ্যৰ বিষয়ে মুকলি কথা-বতৰাৰ প্ৰসাৰ কৰা আদি অন্তৰ্ভুক্ত।
৩৪। মানসিক স্বাস্থ্যৰ প্ৰত্যাহ্বান থকা ব্যক্তিয়ে আনক কেনেকৈ সহায় কৰিব পাৰে? (How can individuals support others with mental health challenges?)
উত্তৰঃ ব্যক্তিয়ে সহানুভূতি, সক্ৰিয় শুনা আৰু বিচাৰ নকৰা সহায় আগবঢ়াই মানসিক স্বাস্থ্যৰ প্রত্যাহ্বান থকা আনক সহায় কৰিব পাৰে। পেছাদাৰী সহায়ক উৎসাহিত কৰা, মানসিক স্বাস্থ্যৰ বিষয়ে নিজকে শিক্ষিত কৰা, ৰমুকলি আলোচনাৰ বাবে নিৰাপদ আৰু অন্তৰ্ভুক্ত পৰিৱেশৰ প্ৰসাৰ কৰাটোও সমৰ্থন আগবঢ়োৱাৰ গুৰুত্বপূর্ণ উপায়।
৩৫। মানসিক স্বাস্থ্যৰ ক্ষেত্ৰত আগতীয়াকৈ হস্তক্ষেপৰ ভূমিকা কি? (What is the role of early intervention in mental health?)
উত্তৰঃ প্ৰাৰম্ভিক পৰ্যায়ত মানসিক স্বাস্থ্যৰ উদ্বেগ চিনাক্ত আৰু সমাধান কৰি মানসিক স্বাস্থ্যৰ ক্ষেত্ৰত আগতীয়া হস্তক্ষেপে গুরুত্বপূর্ণ ভূমিকা পালন কৰে। ই মৃদু অৱস্থাৰ অধিক গুৰুতৰ বিকাৰলৈ অগ্ৰগতি ৰোধ কৰিব পাৰে, উপযুক্ত চিকিৎসা আৰু সমর্থন সময়মতে লাভ কৰাত সহায় কৰিব পাৰে, আৰু মানসিক স্বাস্থ্যৰ প্ৰত্যাহ্বানৰ সন্মুখীন হোৱা ব্যক্তিসকলৰ বাবে দীৰ্ঘম্যাদী ফলাফল উন্নত কৰিব পাৰে।
৩৬। আর্থ-সামাজিক অৱস্থাই স্বাস্থ্যৰ আচৰণত কেনে প্ৰভাৱ পেলাব পাৰে? (How can socio-economic status impact health behaviors?)
উত্তৰঃ আর্থ-সামাজিক অৱস্থাই স্বাস্থ্যজনিত আচৰণত প্ৰভাৱ পেলাব পাৰে। উচ্চ আর্থ- সামাজিক মর্যাদা থকা ব্যক্তিসকলে প্রায়ে সম্পদ, শিক্ষা, স্বাস্থ্যসেৱা আৰু সুস্থ পৰিবেশৰ উন্নত সুবিধা লাভ কৰে, যিয়ে তেওঁলোকৰ স্বাস্থ্য আচৰণত ইতিবাচক প্ৰভাৱ পেলাব পাৰে।
৩৭। স্বাস্থ্য আচৰণৰ ওপৰত সাংস্কৃতিক বিশ্বাস আৰু মূল্যবোধৰ প্রভাব কি? (What is the influence of cultural beliefs and values on health behaviors?)
উত্তৰঃ সাংস্কৃতিক বিশ্বাস আৰু মূল্যবোধে স্বাস্থ্যৰ আচৰণত যথেষ্ট প্রভাৱ পেলাব পাৰে। My খাদ্য, শাৰীৰিক কার্যকলাপ, স্বাস্থ্যসেৱা বিচৰা আচৰণ, অসুস্থতা আৰু মংগলৰ বিষয়ে বিশ্বাসৰ। সৈতে জড়িত সাংস্কৃতিক নীতি, পৰম্পৰা আৰু পদ্ধতিসমূহে নির্দিষ্ট সাংস্কৃতিক প্ৰেক্ষাপটৰ ভিতৰত ব্যক্তিৰ স্বাস্থ্যজনিত আচৰণক গঢ় দিব পাৰে।
৩৮। স্বাস্থ্যসেৱা সুবিধাৰ প্ৰৱেশাধিকাৰে স্বাস্থ্যৰ আচৰণক কেনেদৰে প্ৰভাৱিত কৰে? (How does access to healthcare facilities affect health behaviors?)
উত্তৰঃ স্বাস্থ্যসেৱা সুবিধাৰ প্ৰৱেশাধিকাৰে স্বাস্থ্যআচৰণত প্ৰভাৱ পেলাব পাৰে। প্ৰতিৰোধমূলক যত্ন, পৰীক্ষা আৰু সময়মতে চিকিৎসাসহ স্বাস্থ্যসেৱাৰ পৰ্যাপ্ত প্ৰৱেশাধিকাৰে ব্যক্তিসকলক সক্ৰিয় স্বাস্থ্য আচৰণত লিপ্ত হ’বলৈ আৰু প্ৰয়োজন হ’লে উপযুক্ত যত্ন ল’বলৈ উৎসাহিত কৰিব পাৰে।
৩৯। সামাজিক সমর্থনে স্বাস্থ্যৰ আচৰণত প্ৰভাৱ পেলাব পাৰেনে? (Can social support affect health behaviors?)
উত্তৰঃ হয়, সামাজিক সমর্থনে স্বাস্থ্যজনিত আচৰণত যথেষ্ট প্রভাৱ পেলাব পাৰে।
৪০। স্বাস্থ্য আচৰণ গঢ় দিয়াত সামাজিক কাৰকৰ ভূমিকা সম্পর্কে আলোচনা কৰা। (What is the role of social factors in shaping health behaviors.)
উত্তৰঃ সামাজিক কাৰকে যেনে সমনীয়াৰ প্ৰভাৱ, পৰিয়ালৰ সমৰ্থন, সাংস্কৃতিক নীতি-নিয়ম, আৰু সামাজিক সংযোগে স্বাস্থ্য আচৰণ গঢ় দিয়াত উল্লেখযোগ্য ভূমিকা পালন কৰে। ইতিবাচক সামাজিক সমর্থন আৰু সমনীয়া আৰু পৰিয়ালৰ সদস্যসকলে স্বাস্থ্য- প্রসাৰক আচৰণ গ্ৰহণ কৰিলে ব্যক্তিসকলক একেধৰণৰ আচৰণত লিপ্ত হ’বলৈ উৎসাহিত কৰিব পাৰি। সাংস্কৃতিক নীতি-নিয়ম আৰু সমাজৰ প্ৰত্যাশাও কোনো নির্দিষ্ট সম্প্রদায় বা সমাজৰ ভিতৰত কি গ্রহণযোগ্য বা বাঞ্ছনীয় বুলি বিবেচিত হয় তাৰ সংজ্ঞা দি স্বাস্থ্য আচৰণক প্ৰভাৱিত কৰিব পাৰে।
৪১। ব্যক্তিগত বিশ্বাস আৰু মনোভাৱে স্বাস্থ্যৰ আচৰণত প্ৰভাৱ পেলাব পাৰেনে? (Can personal beliefs and attitudes affect health behaviors?)
উত্তৰঃ হয়, স্বাস্থ্য আৰু সুস্থতাৰ সম্পৰ্কে ব্যক্তিগত বিশ্বাস, মনোভাৱ আৰু ধাৰণাই স্বাস্থ্যৰ আচৰণত যথেষ্ট প্রভাৱ পেলাব পাৰে। সুস্থ আচৰণৰ প্ৰতি ইতিবাচক বিশ্বাস আৰু মনোভাৱে ব্যক্তিক ইয়াক গ্ৰহণ আৰু বজাই ৰাখিবলৈ প্ৰেৰণা দিব পাৰে, আনহাতে নেতিবাচক বিশ্বাস বা মনোভাৱে আচৰণ পৰিৱৰ্তনত বাধাৰ সৃষ্টি কৰিব পাৰে। ব্যক্তিগত প্ৰেৰণা, আত্ম-কার্যক্ষমতা, কিছুমান বিশেষ আচৰণৰ সৈতে জড়িত সুবিধা আৰু বাধাৰ ধাৰণাও ব্যক্তিৰ স্বাস্থ্য-প্রসাৰক কার্যত লিপ্ত হোৱাৰ ইচ্ছাত প্ৰভাৱ পেলাব পাৰে।
৪২। জীৱনৰ অন্যান্য দিশবোৰক প্ৰভাৱিত কৰিবলৈ স্বাস্থ্যৰ গুৰুত্ব ব্যক্তিগত মংগলৰ বাহিৰেও কেনেদৰে প্ৰসাৰিত হয়? (How does the importance of health extend beyond individual well-being to impact other aspects of life?)
উত্তৰঃ স্বাস্থ্যৰ গুৰুত্ব ব্যক্তিগত মংগলৰ বাহিৰেও প্ৰসাৰিত হয় আৰু জীৱনৰ বিভিন্ন দিশ প্রভাৱিত কৰে, যাৰ ভিতৰত আছে সম্পর্ক, উৎপাদনশীলতা, অর্থনৈতিক স্থিৰতা আৰু সামগ্রিক সামাজিক প্রগতি।
৪৩। সুস্বাস্থ্য বজাই ৰখাটোৱে ইতিবাচক পাৰস্পৰিক সম্পৰ্কত কেনেদৰে অৰিহণা যোগায়? (How does maintaining good health contribute to positive interpersonal relationships?)
উত্তৰঃ সুস্বাস্থ্য বজাই ৰখাটোৱে ব্যক্তিসকলক সক্রিয়ভাৱে সামাজিক আদান-প্রদানত জড়িত হ’বলৈ, আনক সমর্থন প্রদান কৰিবলৈ আৰু শাৰীৰিক আৰু আৱেগিক সুস্থতাৰ ওপৰত আধাৰিত অর্থপূর্ণ সম্পর্ক গঢ়ি তুলিবলৈ সক্ষম কৰি ইতিবাচক পাৰস্পৰিক সম্পৰ্কত অৰিহণা যোগায়।
৪৪। শৈক্ষিক আৰু পেছাগত সফলতাত স্বাস্থ্যই কি ভূমিকা পালন কৰে? (What role does health play in academic and professional success?)
উত্তৰঃ জ্ঞানমূলক ক্ষমতা, একাগ্রতা, উৎপাদনশীলতা বৃদ্ধি কৰি স্বাস্থ্যই শৈক্ষিক আৰু পেছাদাৰী সফলতাত গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰে। ভাল শাৰীৰিক আৰু মানসিক স্বাস্থ্যই ব্যক্তিক নিজৰ শ্ৰেষ্ঠত্ব প্ৰদৰ্শন কৰিবলৈ, সুযোগসমূহ গ্ৰহণ কৰিবলৈ, আৰু নিজৰ শৈক্ষিক আৰু কেৰিয়াৰৰ লক্ষ্যত উপনীত হ’বলৈ সক্ষম কৰে।
৪৫। দৈনন্দিন জীৱনত স্বাস্থ্যক অগ্ৰাধিকাৰ দিয়াৰ ফলত সামগ্রিক উৎপাদনশীলতা আৰু দক্ষতাত কেনে প্ৰভাৱ পৰে? (How does prioritizing health in everyday life impact overall productivity and efficiency?)
উত্তৰঃ দৈনন্দিন জীৱনত স্বাস্থ্যক অগ্ৰাধিকাৰ দিলে সামগ্রিক উৎপাদনশীলতা আৰু দক্ষতা বৃদ্ধি পায়। সুস্বাস্থ্যই ব্যক্তিক কামবোৰ দক্ষতাৰে সম্পন্ন কৰিবলৈ প্রয়োজনীয় শক্তি, মনোযোগ আৰু শাৰীৰিক মনোবল প্ৰদান কৰে, যাৰ ফলত কাম, অধ্যয়ন আৰু ব্যক্তিগত সাধনাত উৎপাদনশীলতা বৃদ্ধি পায়।
৪৬। সুস্বাস্থ্য বজাই ৰখাৰ অৰ্থনৈতিক প্রভাবসমূহ কি কি? (What are the economic implications of maintaining good health?)
উত্তৰঃ সুস্বাস্থ্য বজাই ৰখাৰ অৰ্থনৈতিক প্ৰভাৱ উল্লেখযোগ্য। সুস্থ ব্যক্তিসকলে স্বাস্থ্যসেৱাৰ খৰচ কম, অনুপস্থিতি হ্রাস আৰু কৰ্ম উৎপাদনশীলতা বৃদ্ধিৰ অভিজ্ঞতা লাভ কৰে। ইয়াৰ ফলত ব্যক্তিগত আৰু সমাজ দুয়োটা পর্যায়তে অর্থনৈতিক বিকাশত অৰিহণা যোগায়, কাৰণ স্বাস্থ্যসেৱাৰ খৰচ কম হয় আৰু কৰ্মশক্তি উৎপাদনশীল হৈ থাকে।
৪৭। সুস্বাস্থাই কেনেকৈ উচ্চমানদণ্ডৰ জীৱন বৃদ্ধি কৰে? (How does good health promote a higher quality of life?)
উত্তৰঃ ব্যক্তিক শাৰীৰিক কাৰ্যকলাপ উপভোগ কৰিবলৈ, নিজৰ আবেগক অনুসৰণ কৰিবলৈ, পূর্ণতা আৰু আনন্দ কঢ়িয়াই অনা অভিজ্ঞতাত লিপ্ত হ’বলৈ সক্ষম কৰি সুস্বাস্থ্যই প্রত্যক্ষভাৱে উচ্চমানৰ জীৱনত অৰিহণা যোগায়। শাৰীৰিক আৰু মানসিক সুস্থতাই সামগ্রিক সন্তুষ্টি আৰু সুখ বৃদ্ধি কৰে।
৪৮। স্বাস্থ্য আৰু সামগ্রিক জীৱন সন্তুষ্টিৰ মাজত সম্পর্ক কি? (What is the relationship between health and overall life satisfaction?)
উত্তৰঃ স্বাস্থ্য আৰু সামগ্রিক জীৱন সন্তুষ্টিৰ মাজত এক শক্তিশালী সম্পর্ক আছে। সুস্বাস্থ্যই ব্যক্তিৰ মংগল, আত্মসন্মান আৰু সন্তুষ্টিৰ প্ৰতি থকা ধাৰণাক ইতিবাচকভাৱে প্রভাৱিত কৰে, যাৰ ফলত জীৱনৰ সন্তুষ্টি আৰু সামগ্রিক সুখৰ মাত্ৰা অধিক হয়।
৪৯। মানসিক চাপ আৰু প্ৰতিকূলতাৰ সৈতে মোকাবিলা কৰাৰ ক্ষমতাত ব্যক্তিৰ স্বাস্থ্যৰ ওপৰত কেনে প্ৰভাৱ পৰে? (How does health impact an individual’s ability to cope with stress and adversity?)
উত্তৰঃ ব্যক্তিৰ মানসিক চাপ আৰু প্ৰতিকূলতাৰ সৈতে মোকাবিলা কৰাৰ ক্ষমতাত স্বাস্থ্যৰ গুৰুত্বপূর্ণ ভূমিকা থাকে। ভাল শাৰীৰিক স্বাস্থাই প্ৰত্যাহ্বানমূলক পৰিস্থিতি চম্ভালিবলৈ প্ৰয়োজনীয় শক্তি আৰু স্থিতিস্থাপকতা প্ৰদান কৰে, আনহাতে মানসিক সুস্থতাই মোকাবিলা কৰাৰ ব্যৱস্থা, আৱেগিক স্থিৰতা আৰু মানসিক চাপৰ পৰিস্থিতিৰ সৈতে খাপ খুৱাব পৰা ক্ষমতা বৃদ্ধি কৰে।
৫০। স্বাস্থ্যৰ গুৰুত্ব ব্যক্তিগত সুবিধাৰ বাহিৰেও সমাজৰ মংগললৈ কেনেকৈ বিস্তৃত? (How does the importance of health extend beyond personal benefits to societal well-being?)
উত্তৰঃ স্বাস্থ্যৰ গুৰুত্ব ব্যক্তিগত উপকাৰৰ বাহিৰেও সমাজৰ মংগললৈকে বিস্তৃত। সুস্থ জনসংখ্যাই উৎপাদনশীল কর্মশক্তি, স্বাস্থ্যসেৱাৰ বোজা হ্রাস আৰু সামগ্রিক সমাজৰ অগ্ৰগতিত অৰিহণা যোগায়। সুস্বাস্থ্যই এখন সমৃদ্ধিশালী আৰু বহনক্ষম সমাজক প্ৰসাৰিত কৰে।
৫১। স্বাস্থ্যৰ পৰম্পৰাগত দৃষ্টিভংগীৰ পৰা সুস্থতা কেনেকৈ পৃথক? (How does wellness differ from traditional views of health?)
উত্তৰঃ সুস্থতা স্বাস্থ্যৰ পৰম্পৰাগত জৈৱ-চিকিৎসা দৃষ্টিভংগীৰ বাহিৰলৈ গৈছে যিয়ে মূলতঃ ৰোগৰ অনুপস্থিতিৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে। স্বাস্থ্যক প্রতিক্রিয়াশীল অবস্থা হিচাপে দেখা যাব পাৰে যদিও সুস্থতাই প্ৰতিৰোধ, আত্ম-যত্ন আৰু সুষম আৰু পৰিপূৰ্ণ জীৱনৰ সন্ধানত গুৰুত্ব দি সক্রিয় পন্থা গ্ৰহণ কৰে।
৫২। দৈনন্দিন জীৱনত স্বাস্থ্যক অগ্ৰাধিকাৰ দিয়াটোৱে দীর্ঘম্যাদী স্বাস্থ্যৰ ফলাফল আৰু ৰোগ প্ৰতিৰোধত কেনেদৰে অৰিহণা যোগায়? (How does prioritizing health in everyday life contribute to long-term health outcomes and disease prevention?)
উত্তৰঃ দৈনন্দিন জীৱনত স্বাস্থ্যক অগ্ৰাধিকাৰ দিয়াটো দীৰ্ঘম্যাদী স্বাস্থাৰ ফলাফল আৰু ৰোগ প্ৰতিৰোধৰ বাবে অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ। নিয়মীয়া ব্যায়াম, সুষম পুষ্টি, মানসিক চাপ ব্যৱস্থাপনা আদি স্বাস্থ্যকৰ অভ্যাসে দীৰ্ঘদিনীয়া ৰোগৰ সম্ভাৱনা হ্ৰাস কৰে, দীর্ঘায়ু বৃদ্ধি কৰে আৰু সামগ্রিক সুস্থতা বৃদ্ধি কৰে। সুস্বাস্থ্য বজাই ৰাখিবলৈ সক্ৰিয় ব্যৱস্থা গ্ৰহণ কৰিলে সুস্থ ভবিষ্যতৰ সৃষ্টি হয়। আৰু স্বাস্থ্যসেবা ব্যৱস্থাৰ ওপৰত বোজা হ্রাস পায়।
৫৩। স্বাস্থ্য আচৰণৰ ওপৰত সাংস্কৃতিক বিশ্বাস আৰু মূল্যবোধৰ প্ৰভাব কি? (What is the influence of cultural beliefs and values on healthbehaviors?)
উত্তৰঃ সাংস্কৃতিক বিশ্বাস আৰু মূল্যবোধে স্বাস্থাৰ আচৰণত যথেষ্ট প্ৰভাৱ পেলায়। খাদ্য, শাৰীৰিক কার্যকলাপ, স্বাস্থ্যসেৱা বিচৰা আচৰণ, অসুস্থতা আৰু মংগলৰ বিষয়ে বিশ্বাসৰ সৈতে জড়িত সাংস্কৃতিক নীতি, পৰম্পৰা আৰু পদ্ধতিসমূহে নিৰ্দিষ্ট সাংস্কৃতিক প্ৰেক্ষাপটৰ ভিতৰত ব্যক্তিৰ স্বাস্থ্যজনিত আচৰণক গঢ় দিব পাৰে। সাংস্কৃতিক বিশ্বাসে ব্যক্তিৰ স্বাস্থ্য, অসুস্থতা আৰু স্বাস্থ্য সম্পর্কীয় উপযুক্ত কাৰ্যৰ প্ৰতি থকা ধাৰণাত প্ৰভাৱ পেলাব পাৰে, যাৰ ফলত তেওঁলোকৰ পছন্দ আৰু আচৰণত প্ৰভাৱ পৰিব পাৰে।
৫৪। গণমাধ্যমৰ অভিযানে স্বাস্থ্যৰ আচৰণ কেনেকৈ ফলপ্ৰসূভাৱে সলনি কৰিব পাৰে? (How can mass media campaigns effectively change health behaviors?)
উত্তৰঃ সু-পৰিকল্পিত গণমাধ্যম অভিযানে জনসাধাৰণক জ্ঞান দিবলৈ, সজাগতা সৃষ্টি কৰিবলৈ আৰু আচৰণ পৰিৱৰ্তনক প্ৰসাৰিত কৰি বলৈ বুজাৰ পৰা বাৰ্তা প্ৰেৰণ সম্পৰ্কীয় গল্প কোৱা, আৰু আকর্ষণীয় দৃশ্য ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰে। ধাৰাবাহিকভাৱে প্রভাবশালী বাৰ্তা প্ৰেৰণ কৰি গণমাধ্যমৰ অভিযানে ব্যক্তিসকলক সুস্থ আচৰণ গ্ৰহণ কৰিবলৈ প্ৰভাৱিত কৰিব পাৰে।
৫৫। মানসিক স্বাস্থৰ সংজ্ঞা সম্পর্কে লিখা। (Write about the definition of mental health?)
উত্তৰঃ মানসিক স্বাস্থ্যই ব্যক্তিৰ আৱেগিক, মানসিক আৰু সামাজিক সুস্থতাক বুজায়। ইয়াত ব্যক্তিৰ মানসিক আৰু আৱেগিক কার্যকলাপৰ সামগ্ৰিক অৱস্থা, তেওঁলোকৰ চিন্তা, অনুভৱ, আচৰণ, জীৱনৰ প্ৰত্যাহ্বানৰ সৈতে মোকাবিলা আৰু সামঞ্জস্য কৰাৰ ক্ষমতা আদি অন্তর্ভুক্ত কৰা হৈছে। মানসিক স্বাস্থ্য কেৱল মানসিক ৰোগৰ অনুপস্থিতি নহয়, বৰঞ্চ ব্যক্তিয়ে নিজৰ সম্ভাৱনাক উপলব্ধি কৰিব পৰা, জীৱনৰ স্বাভাৱিক চাপৰ সৈতে মোকাবিলা কৰিব পৰা, উৎপাদনশীলভাৱে কাম কৰিব পৰা আৰু নিজৰ সম্প্ৰদায়লৈ অৰিহণা যোগাব পৰা এক সুস্থতাৰ অৱস্থা।
মানসিক স্বাস্থ্যই আৱেগিক স্থিতিস্থাপকতা, আত্মসম্মান, সুস্থ সম্পর্ক গঠন আৰু বজাই ৰখাৰ ক্ষমতা, ফলপ্রসূ মোকাবিলা ব্যৱস্থা, জীৱনৰ উদ্দেশ্য আৰু অৰ্থবোধ আদি বহুতো কাৰক সামৰি লয়। ইয়াক জৈৱিক, মানসিক, আৰু পৰিৱেশগত কাৰকৰ লগতে ব্যক্তিগত অভিজ্ঞতা আৰু সামাজিক সমর্থন ব্যৱস্থাকে ধৰি বিভিন্ন কাৰকৰ দ্বাৰা প্ৰভাৱিত কৰা হয়।
মানসিক স্বাস্থ্যৰ প্ৰসাৰৰ বাবে আৱেগিক সুস্থতাৰ গুৰুত্ব স্বীকাৰ কৰা, মানসিক স্বাস্থ্যৰ কলংকৰ সৈতে মোকাবিলা কৰা, মানসিক স্বাস্থ্য সেৱা আৰু সমর্থনৰ সুবিধা নিশ্চিত কৰা আৰু ইতিবাচক মানসিক স্বাস্থ্যৰ পোষকতা কৰা, সহায়ক পৰিৱেশ সৃষ্টি কৰা আদি অন্তর্ভুক্ত। মানসিক স্বাস্থ্য সামগ্ৰিক মংগলৰ এক জটিল দিশ আৰু ই ব্যক্তিৰ কাৰ্যক্ষমতা, পূর্ণতা অনুভৱ কৰা আৰু সন্তুষ্টিদায়ক আৰু অৰ্থপূৰ্ণ জীৱন যাপন কৰাৰ ক্ষমতাত উল্লেখযোগ্য ভূমিকা পালন কৰে।
ৰচনাধৰ্মী প্রশ্নোত্তৰ
১। বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ মতে স্বাস্থ্যৰ সংজ্ঞা কি? এই সংজ্ঞাৰ দুটা ইতিবাচক দিশ আৰু দুটা সীমাবদ্ধতা লিখা। (What is the World Health Organisation’s definition of health ? List two positive aspects and two limitations of this definition.)
উত্তৰঃ স্বাস্থ্যৰ ওপৰোক্ত ধাৰণাবোৰ বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ (বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থা) ১৯৪৮ স্বাস্থ্যৰ সংজ্ঞাত সন্নিবিষ্ট কৰা হৈছে, যিটো নিম্নলিখিত ধৰণৰ: “স্বাস্থ্য হৈছে সম্পূৰ্ণ শাৰীৰিক, মানসিক আৰু সামাজিক সুস্থতাৰ স্থিতি আৰু কেৱল ৰোগ বা দুৰ্বলতাৰ অনুপস্থিতি নহয়।” শেহতীয়া বছৰবোৰত, এই সংজ্ঞাটো “সামাজিক আৰু অৰ্থনৈতিকভাৱে উৎপাদনশীল জীৱন” যাপন কৰাৰ সামৰ্থ অন্তৰ্ভুক্ত কৰিবলৈ সম্প্ৰসাৰিত কৰা হৈছে। যদিও স্বাস্থ্যৰ বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ সংজ্ঞা হৈছে সৰ্বাধিক স্বীকৃত, ইয়াৰ কিছুমান সীমাবদ্ধতাও আছে।
আন এটা সমালোচনা হ’ল স্বাস্থ্যক “ৰাজ্য” হিচাপে সংজ্ঞায়িত কৰিব নোৱাৰি। ইয়াৰ পৰিবর্তে, ইয়াক পৰিবৰ্তনশীল পৰিৱেশ আৰু জীৱনৰ চাহিদাৰ সৈতে মানুহৰ নিৰন্তৰ সমন্বয়ৰ প্ৰক্ৰিয়া হিচাপে চাব লাগিব।
ইয়াৰ উপৰিও, বহুতে বিবেচনা কৰে যে বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ দ্বাৰা নিৰ্ধাৰিত স্বাস্থ্য হৈছে এক বাস্তৱিক লক্ষ্যৰ সলনি এক আদর্শবাদী লক্ষ্য।
বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ (WHO) সংজ্ঞাৰ ইতিবাচক দিশসমূহ—
(ক) সামগ্রিক পদ্ধতিঃ স্বাস্থ্য সম্পর্কীয় বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ সংজ্ঞাই ইয়াক “কেৱল ৰোগ বা অসুস্থতাৰ অনুপস্থিতি নহয়, সম্পূর্ণ শাৰীৰিক, মানসিক আৰু সামাজিক কল্যাণৰ অৱস্থা ” বুলি সংজ্ঞায়িত কৰিছে, ই এক ব্যাপক আৰু সামগ্রিক দৃষ্টিভংগী গ্ৰহণ কৰে। ইয়াত স্বীকাৰ কৰা হৈছে যে স্বাস্থ্যই কেৱল অসুস্থতাৰ অনুপস্থিতিকে সামৰি লোৱাই নহয়, একাধিক মাত্ৰাত মংগলকো সামৰি লয়।
(খ) বিশ্বব্যাপী মানদণ্ডঃ বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থা হৈছে বিশ্বব্যাপী স্বীকৃতিপ্রাপ্ত আৰু সন্মানীয় সংস্থা আৰু ইয়াৰ স্বাস্থ্যৰ সংজ্ঞাই এক সার্বজনীন মানদণ্ড প্রদান কৰে যাৰ দিশত দেশ আৰু স্বাস্থ্যসেৱা ব্যৱস্থাই চেষ্টা কৰিব পাৰে। ই বিশ্বজুৰি স্বাস্থ্য আৰু মংগল উন্নত কৰাৰ লক্ষ্যৰে নীতি আৰু পদক্ষেপৰ বাবে এক পথ প্ৰদৰ্শক নীতি হিচাপে কাম কৰে।
বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ সংজ্ঞাৰ সীমাবদ্ধতাসমূহ—
(ক) বিষয়ভিত্তিকতা আৰু জোখ-মাখৰ প্ৰত্যাহ্বানঃ স্বাস্থ্যৰ সংজ্ঞাই মংগল আৰু বিষয়ভিত্তিক দিশসমূহৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰি জোখ-মাখ আৰু পৰিমাণ নির্ণয়ৰ ক্ষেত্ৰত প্ৰত্যাহ্বানৰ সৃষ্টি কৰে। ব্যক্তি আৰু জনসংখ্যাৰ বাবে সম্পূর্ণ শাৰীৰিক, মানসিক আৰু সামাজিক কল্যাণৰ মূল্যায়ন আৰু নিৰীক্ষণ কৰাটো জটিল আৰু বিষয়ভিত্তিক হ’ব পাৰে, যাৰ ফলত অগ্ৰগতিৰ মূল্যায়ন আৰু নিৰ্দিষ্ট লক্ষ্য নিৰ্ধাৰণ কৰাত অসুবিধাৰ সৃষ্টি হয়।
(খ) সাংস্কৃতিক সংবেদনশীলতাৰ অভাৱঃ বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ সংজ্ঞা স্বাস্থ্য আৰু মংগলৰ ওপৰত বিভিন্ন সাংস্কৃতিক দৃষ্টিভংগী সম্পূৰ্ণৰূপে ধৰিব নোৱাৰিবও পাৰে। বিভিন্ন সংস্কৃতিৰ স্বাস্থ্য সম্পর্কে সুকীয়া ধাৰণা আৰু অগ্ৰাধিকাৰ থাকিব পাৰে, যিবোৰৰ বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ সংজ্ঞাৰ সৈতে নিখুঁতভাৱে মিল নাথাকিবও পাৰে। ইয়াৰ ফলত বিশ্বব্যাপী প্রয়োগ হ’লে সংজ্ঞাটোৰ সাংস্কৃতিক সংবেদনশীলতা আৰু অন্তভুক্তি সীমিত হ’ব পাৰে।
২। বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ (WHO) ৰোগৰ অনুপস্থিতি হিচাপে স্বাস্থ্যৰ পৰম্পৰাগত বোধগম্যতাৰ পৰা কেনেদৰে পৃথক? (How does World Health Organization’s (WHO) differ from the traditional understanding of health as the absence of disease?)
উত্তৰঃ বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ (WHO) স্বাস্থ্যৰ সংজ্ঞা ৰোগৰ অনুপস্থিতি বুলি স্বাস্থ্যৰ পৰম্পৰাগত বোধগম্যতাৰ পৰা কেইবাটাও দিশত পৃথক–
(ক) ব্যাপক কল্যাণঃ বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাই স্বাস্থ্যক সংজ্ঞায়িত কৰিছে যে ” স্বাস্থ্য কেৱল ৰোগ বা অসুস্থতাৰ অনুপস্থিতি নহয়, সম্পূর্ণ শাৰীৰিক, মানসিক আৰু সামাজিক মংগলৰ অৱস্থা।” এই সংজ্ঞাটোৱে এই কথাত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে যে স্বাস্থ্য কেৱল অসুস্থতাৰ অনুপস্থিতিৰ বিষয়ে নহয় বৰঞ্চ ই একাধিক মাত্ৰাত ইতিবাচক মংগলকো সামৰি লৈছে। ই শাৰীৰিক স্বাস্থ্যৰ সমান্তৰালভাৱে মানসিক আৰু সামাজিক দিশৰ গুৰুত্বকো স্বীকাৰ কৰে।
(খ) ইতিবাচক আৰু সক্ৰিয় দৃষ্টিভংগীঃ স্বাস্থ্যৰ পৰম্পৰাগত বোধগম্যতায়ে মূলতঃ ৰোগ বা অসুস্থতাৰ অনুপস্থিতিৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে, যাৰ অৰ্থ হৈছে প্ৰতিক্রিয়াশীল দৃষ্টিভংগী। ইয়াৰ বিপৰীতে বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ সংজ্ঞাত সম্পূৰ্ণ মংগল লাভৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰি সক্ৰিয় পন্থা গ্ৰহণ কৰা হৈছে। ই এক ইতিবাচক দৃষ্টিভংগীক প্ৰসাৰিত কৰে যিয়ে ব্যক্তি আৰু সম্প্ৰদায়ক কেৱল অসুস্থতাৰ পৰা আঁতৰি থকাৰ বাহিৰেও অনুকূল স্বাস্থ্যৰ বাবে চেষ্টা কৰিবলৈ উৎসাহিত কৰে।
(গ) সামাজিক নির্ণায়কঃ বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ সংজ্ঞাত স্বাস্থ্যৰ ওপৰত সামাজিক কাৰকৰ প্ৰভাৱ স্বীকাৰ কৰা হৈছে। ই স্বীকাৰ কৰে যে স্বাস্থ্য কেৱল ব্যক্তিগত জীৱবিজ্ঞান আৰু আচৰণৰ দ্বাৰাই নহয়, সামাজিক নির্ণায়ক যেনে- আর্থ-সামাজিক অৱস্থা, শিক্ষা, গৃহ নিৰ্মাণ, স্বাস্থ্যসেৱাৰ সুবিধা আদিৰ দ্বাৰাও প্রভাবিত হয়। এই বহল দৃষ্টিভংগীয়ে স্বাস্থ্যৰ ফলাফলত প্রভাৱ পেলোৱা সমাজ আৰু পৰিৱেশগত কাৰকসমূহ বিবেচনা কৰে।
(ঘ) প্ৰসংগভিত্তিক আৰু সাংস্কৃতিক সংবেদনশীলতাঃ বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ সংজ্ঞাই স্বাস্থ্য বুজিবলৈ সাংস্কৃতিক আৰু প্ৰসংগভিত্তিক তাৰতম্যৰ গুৰুত্ব স্বীকাৰ কৰে। ইয়াত স্বীকাৰ কৰা হৈছে যে বিভিন্ন সংস্কৃতি আৰু সমাজৰ স্বাস্থ্য আৰু মংগলৰ প্ৰতি বিভিন্ন দৃষ্টিভংগী থাকিব পাৰে। এই দৃষ্টিভংগীয়ে স্থানীয় প্ৰসংগসমূহৰ বিবেচনাক উৎসাহিত কৰে আৰু স্বাস্থ্যৰ প্ৰসাৰৰ ক্ষেত্ৰত সাংস্কৃতিক বিশ্বাস আৰু পদ্ধতিসমূহ অন্তর্ভুক্ত কৰাৰ অনুমতি দিয়ে।
৩। স্বাস্থ্যৰ মানসিক-সামাজিক ধাৰণাটো জৈৱ-চিকিৎসা ধাৰণাৰ পৰা কেনেকৈ পৃথক? (How is the psychosocial concept of health different from the biomedical concept?)
উত্তৰঃ স্বাস্থ্যৰ মানসিক-সামাজিক ধাৰণাটো জৈৱ-চিকিৎসা ধাৰণাৰ পৰা তলত দিয়া ধৰণে পৃথক —
(ক) সামগ্রিক দৃষ্টিভংগীঃ স্বাস্থ্যৰ মানসিক-সামাজিক ধাৰণাটোৱে স্বাস্থ্যৰ কেৱল শাৰীৰিক দিশবোৰেই নহয়, মানসিক, আৱেগিক, সামাজিক মাত্রাসমূহো বিবেচনা কৰা এক সামগ্রিক দৃষ্টিভংগী গ্ৰহণ কৰে। ই স্বীকাৰ কৰে যে স্বাস্থ্য মানসিক সুস্থতা, সামাজিক সম্পর্ক, জীৱনশৈলী, পৰিৱেশৰ অৱস্থা আদি কাৰকৰ দ্বাৰা প্ৰভাৱিত হয়। ইয়াৰ বিপৰীতে জৈৱ-চিকিৎসা ধাৰণাটোৱে মূলতঃ স্বাস্থ্য আৰু ৰোগৰ শাৰীৰিক দিশসমূহৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে, প্ৰায়ে মানসিক আৰু সামাজিক কাৰকসমূহক অৱজ্ঞা কৰে।
(খ) আন্তঃসংযোগঃ মনোসামাজিক ধাৰণাটোৱে স্বাস্থ্যক ব্যক্তিৰ জীৱনৰ বিভিন্ন দিশৰ সৈতে আন্তঃসংযোগী বুলি ভাবে। ই স্বীকাৰ কৰে যে মানসিক সুস্থতা, সামাজিক সমর্থন, মানসিক চাপৰ মাত্ৰা আৰু পৰিৱেশগত কাৰকে শাৰীৰিক স্বাস্থ্যৰ ফলাফলত যথেষ্ট প্রভাৱ পেলাব পাৰে। ইয়াৰ বিপৰীতে জৈৱ-চিকিৎসা ধাৰণাটোৱে বহল মানসিক-সামাজিক প্রেক্ষাপটটো বিবেচনা নকৰাকৈয়ে নিৰ্দিষ্ট ৰোগ বা শাৰীৰিক লক্ষণসমূহ পৃথক কৰি চিকিৎসা কৰাৰ প্ৰৱণতা থাকে।
(গ) ৰোগীকেন্দ্ৰিক পদ্ধতিঃ মানসিক-সামাজিক ধাৰণাটোৱে ৰোগীকেন্দ্ৰিক যত্নৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে, য’ত ব্যক্তিৰ অনন্য প্রয়োজনীয়তা, পছন্দ, বিশ্বাস আৰু সামাজিক পৰিস্থিতিসমূহ বুজি পোৱা আৰু সম্বোধন কৰাটো জড়িত হৈ থাকে। ই স্বাস্থ্যসেৱা প্রদানকাৰী আৰু ৰোগীৰ মাজত সহযোগিতামূলক সম্পৰ্কৰ গুৰুত্ব স্বীকাৰ কৰে, স্বাস্থ্যসেৱাৰ সিদ্ধান্ত লোৱাৰ সময়ত তেওঁলোকৰ মানসিক আৰু সামাজিক প্রেক্ষাপট বিবেচনা কৰে। আনহাতে জৈৱ-চিকিৎসাৰ ধাৰণাটোৱে প্ৰায়ে অধিক ৰোগকেন্দ্রিক পদ্ধতি গ্ৰহণ কৰে, নির্দিষ্ট চিকিৎসাজনিত অৱস্থাৰ নিদান আৰু চিকিৎসাক অগ্ৰাধিকাৰ দিয়ে।
(ঘ) প্ৰতিৰোধ আৰু প্ৰসাৰঃ মানসিক-সামাজিক ধাৰণাটোৱে প্ৰতিৰোধমূলক ব্যৱস্থা আৰু স্বাস্থ্য প্ৰসাৰ কৌশলৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে। ই স্বাস্থ্য বজাই ৰখা আৰু বৃদ্ধিৰ ক্ষেত্ৰত জীৱনশৈলীৰ পছন্দ, সামাজিক সমর্থন, আৰু মানসিক সুস্থতাৰ তাৎপৰ্য স্বীকাৰ কৰে। ইয়াৰ বিপৰীতে জৈৱ- চিকিৎসাৰ ধাৰণাটোৱে প্ৰতিৰোধমূলক ব্যৱস্থাৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিয়াতকৈ ৰোগ নিৰ্ণয় আৰু চিকিৎসাৰ ওপৰত অধিক গুৰুত্ব দিয়াৰ প্ৰৱণতা থাকে।
(ঙ) প্ৰসংগভিত্তিক আৰু সাংস্কৃতিক সংবেদনশীলতাঃ মানসিক-সামাজিক ধাৰণাটোৱে স্বীকাৰ কৰে যে স্বাস্থ্যৰ অভিজ্ঞতা আৰু আচৰণ সাংস্কৃতিক, সামাজিক আৰু পৰিবেশগত কাৰকৰ দ্বাৰা প্ৰভাৱিত হয়। ইসাংস্কৃতিকভাৱে সংবেদনশীল যত্ন প্ৰদান কৰিবলৈ এই প্ৰসংগভিত্তিক উপাদানসমূহ বিবেচনা কৰাৰ গুৰুত্ব স্বীকাৰ কৰে। ইয়াৰ বিপৰীতে জৈৱ-চিকিৎসাৰ ধাৰণাটোৱে প্ৰায়ে মানক প্ৰট ‘কল অনুসৰণ কৰে আৰু ব্যক্তিৰ স্বাস্থ্য অভিজ্ঞতাৰ সাংস্কৃতিক আৰু প্ৰসংগভিত্তিক সূক্ষ্মতাসমূহ সম্পূৰ্ণৰূপে সম্বোধন নকৰিবও পাৰে।
8। বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ স্বাস্থ্যৰ সংজ্ঞাত সামাজিক মংগলৰ অন্তৰ্ভূক্তি কিয় তাৎপর্যপূর্ণ? (Why is the inclusion of social well-being significant in the WHO’s definition of health?)
উত্তৰঃ বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থান (WHO) স্বাস্থ্যৰ সংজ্ঞাত সামাজিক মংগলৰ অন্তৰ্ভুক্তি কেইবাটাও কাৰণত তাৎপৰ্যপূৰ্ণঃ
(ক) ব্যাপক দৃষ্টিভংগীঃ সামাজিক মংগলক অন্তৰ্ভুক্ত কৰি বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ সংজ্ঞাই স্বীকাৰ কৰে যে স্বাস্থ্য ব্যক্তিগত জীৱবিজ্ঞান আৰু শাৰীৰিক স্বাস্থ্যৰ বাহিৰলৈও বিস্তৃত। ইয়াত স্বীকাৰ কৰা হৈছে যে মানুহ সামাজিক জীৱ আৰু সামাজিক সংযোগ, সম্পৰ্ক আৰু সমৰ্থন ব্যৱস্থাই সামগ্রিক মংগলৰ ক্ষেত্ৰত গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰে। এই ব্যাপক দৃষ্টিভংগীয়ে স্বাস্থ্যক অধিক সামগ্রিকভাৱে বুজাটো নিশ্চিত কৰে।
(খ) স্বাস্থ্যৰ ফলাফলৰ ওপৰত প্ৰভাৱঃ সামাজিক কাৰকে স্বাস্থ্যৰ ফলাফলৰ ওপৰত গভীৰ প্ৰভাৱ পেলায়। শক্তিশালী সামাজিকসংযোগ সামাজিক সমর্থন, ইতিবাচক সামাজিক যোগাযোগে উন্নত মানসিক স্বাস্থ্য, স্থিতিস্থাপকতা আৰু সামগ্ৰিক জীৱনৰ মানদণ্ডত অৰিহণা যোগায়। ইয়াৰ বিপৰীতে সামাজিক বিচ্ছিন্নতা, বৈষম্য, সামাজিক সমর্থনৰ অভাৱে স্বাস্থ্যৰ ওপৰত ক্ষতিকাৰক প্ৰভাৱ পেলাব পাৰে। স্বাস্থ্যৰ সংজ্ঞাত সামাজিক মংগল অন্তর্ভুক্ত কৰিলে। ব্যক্তিৰ স্বাস্থ্যৰ ওপৰত এই কাৰকসমূহৰ প্ৰভাৱ স্বীকাৰ কৰা হয় আৰু উন্নত স্বাস্থ্য ফলাফলৰ বাবে সামাজিক নির্ণায়কসমূহৰ সৈতে মোকাবিলা কৰাৰ প্ৰয়োজনীয়তাৰ ওপৰত আলোকপাত কৰা হয় ।
(গ) স্বাস্থ্য সমতা আৰু বৈষম্যঃ সামাজিক মংগল স্বাস্থ্য সমতা আৰু স্বাস্থ্য বৈষম্য দূৰ কৰাৰ সৈতে ওতপ্রোতভাৱে জড়িত। সামাজিক কাৰক যেনে আৰ্থ-সামাজিক অৱস্থা, শিক্ষাৰ সুবিধা, নিয়োগৰ সুযোগ আৰু জীৱন-যাপনৰ অৱস্থাই জনসংখ্যাৰ ভিতৰত স্বাস্থ্যৰ বৈষম্যৰ ওপৰত যথেষ্ট প্ৰভাৱ পেলায়। সামাজিক কল্যাণৰ গুৰুত্বক স্বীকাৰ কৰি বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাই স্বাস্থ্য সমতা লাভ কৰিবলৈ আৰু বিভিন্ন জনসংখ্যা গোটৰ মাজত স্বাস্থ্যৰ বৈষম্য হ্ৰাস কৰিবলৈ স্বাস্থ্যৰ সামাজিক নির্ণায়কসমূহৰ সৈতে মোকাবিলা কৰাৰ প্ৰয়োজনীয়তাৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে।
(ঘ) ব্যক্তিকেন্দ্রিক যত্নঃ স্বাস্থ্যৰ সংজ্ঞাত সামাজিক কল্যাণ অন্তর্ভুক্ত কৰিলে ব্যক্তিকেন্দ্রিক যত্নক প্ৰসাৰিত কৰা হয়। ইস্বাস্থ্যসেবা প্রদানকাৰীসকলক ব্যক্তিৰ স্বাস্থ্যক প্ৰভাৱিত কৰা সামাজিক প্রেক্ষাপট আৰু সামাজিক নির্ণায়কসমূহ বিবেচনা কৰিবলৈ উৎসাহিত কৰে। এই পদ্ধতিয়ে স্বীকাৰ কৰে যে সামাজিক কাৰকসমূহৰ সৈতে মোকাবিলা কৰা আৰু সামাজিক কল্যাণৰ প্ৰসাৰ কৰাটো ব্যাপক আৰু ফলপ্ৰসু স্বাস্থ্যসেৱা প্ৰদানৰ বাবে অবিচ্ছেদ্য।
(ঙ) জনস্বাস্থ্য কৌশলঃ সামাজিক কল্যাণৰ কথা বিবেচনা কৰিলে ফলপ্রসু জনস্বাস্থ্য কৌশলৰ বিকাশ সম্ভৱ হয়। ই স্বাস্থ্যৰ সামাজিক নির্ণায়কসমূহক সম্বোধন কৰা হস্তক্ষেপ আৰু নীতিসমূহ ৰূপায়ণক উৎসাহিত কৰে, সামাজিক সমর্থন ব্যৱস্থাসমূহক প্ৰসাৰিত কৰে, সম্প্ৰদায়ৰ সংযোগক লালন-পালন কৰে, আৰু মংগল সমৰ্থন কৰা সামাজিক পৰিৱেশ সৃষ্টি কৰে। এই বহল দৃষ্টিভংগীয়ে অধিক ব্যাপক আৰু প্ৰভাৱশালী জনস্বাস্থ্যৰ পদ্ধতিৰ সূচনা কৰিব পাৰে।
৫। বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ স্বাস্থ্যৰ সংজ্ঞাই জনস্বাস্থ্য নীতি আৰু হস্তক্ষেপৰ ওপৰত কি প্ৰভাৱ পেলায়? (What implications does the WHO’s definition of health have for public health policies and interventions?)
উত্তৰঃ বিশ্বস্বাস্থ্য সংস্থাই (WHO) স্বাস্থ্যৰ সংজ্ঞাৰ জনস্বাস্থ্য নীতি আৰু হস্তক্ষেপৰ ক্ষেত্ৰত কেইবাটাও প্ৰভাৱ আছে—
(ক) সামগ্রিক দৃষ্টিভংগীঃ বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ সংজ্ঞাই স্বাস্থ্যক বহুমাত্রিক ধাৰণা হিচাপে স্বীকৃতি দিয়ে যিয়ে শাৰীৰিক, মানসিক আৰু সামাজিক মংগলক সামৰি লয়। এই বুজাবুজিয়ে জনস্বাস্থ্য নীতি আৰু হস্তক্ষেপৰ ক্ষেত্ৰত এক সামগ্রিক দৃষ্টিভংগীৰ আহ্বান জনাইছে। ইয়াত কেৱল ৰোগ প্ৰতিৰোধ আৰু চিকিৎসাই নহয়, মানসিক সুস্থতা, সামাজিক সমর্থন ব্যৱস্থা আৰু স্বাস্থ্যৰ সামাজিক নির্ণায়কসমূহৰ সৈতে মোকাবিলা কৰাৰ গুৰুত্বৰ ওপৰত আলোকপাত কৰা হৈছে।
(খ) স্বাস্থ্য প্ৰসাৰ আৰু প্ৰতিৰোধঃ বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ সংজ্ঞাত সম্পূৰ্ণ মংগলৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিয়াটোৱে স্বাস্থ্য প্ৰসাৰ আৰু প্ৰতিৰোধমূলক ব্যৱস্থাৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে। জনস্বাস্থ্য নীতি আৰু হস্তক্ষেপসমূহে এনে কার্যকলাপসমূহক অগ্ৰাধিকাৰ দিয়াৰ প্রয়োজন যিয়ে সুস্থ জীৱনশৈলীক প্ৰসাৰিত কৰে, মানসিক স্বাস্থ্যৰ বিষয়ে সজাগতা বৃদ্ধি কৰে, সামাজিক সমর্থন সংযোগসমূহৰ সুবিধা প্ৰদান কৰে, আৰু স্বাস্থ্যৰ সামাজিক আৰু পৰিৱেশগত নির্ণায়কসমূহৰ সৈতে মোকাবিলা কৰে। ইয়াৰ ভিতৰত স্বাস্থ্য শিক্ষা, সম্প্রদায়ভিত্তিক হস্তক্ষেপ, স্বাস্থ্যৰ বাবে সহায়ক পৰিৱেশ সৃষ্টিৰ দৰে পদক্ষেপসমূহ অন্তর্ভুক্ত।
(গ) স্বাস্থ্যৰ সামাজিক নির্ণায়কঃ বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ সংজ্ঞাই স্বীকাৰ কৰে যে স্বাস্থ্য আর্থ- সামাজিক অবস্থা, শিক্ষা, নিয়োগ, জীৱন-যাপনৰ অৱস্থা আদি সামাজিক নির্ণায়কৰ দ্বাৰা প্ৰভাৱিত হয়। জনস্বাস্থ্য নীতি আৰু হস্তক্ষেপে স্বাস্থ্যৰ বৈষম্য হ্ৰাস কৰিবলৈ আৰু জনসংখ্যাৰ স্বাস্থ্য উন্নত কৰিবলৈ এই সামাজিক কাৰকসমূহৰ সমাধান কৰিব লাগে। ইয়াৰ লগত আয় সমৰ্থন কার্যসূচী, শিক্ষা অভিযান, সুলভ মূল্যৰ গৃহ নিৰ্মাণ, বৈষম্য হ্রাস আৰু সামাজিক সমর্থন সংযোগ উন্নত কৰাৰ লক্ষ্যৰে নীতি আদি পদক্ষেপ জড়িত হ’ব পাৰে।
(ঘ) ব্যক্তিকেন্দ্ৰিক আৰু সাংস্কৃতিকভাৱে সংবেদনশীল যত্নঃ বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ সংজ্ঞাত ব্যক্তিৰ অনন্য প্ৰয়োজন, পছন্দ, বিশ্বাস আৰু সামাজিক পৰিস্থিতিৰ বিষয়ে বিবেচনা কৰাৰ গুৰুত্বৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰা হৈছে। জনস্বাস্থ্য নীতি আৰু হস্তক্ষেপে সাংস্কৃতিক বৈচিত্র্য আৰু ব্যক্তিগত স্বায়ত্তশাসনক সন্মান কৰা ব্যক্তিকেন্দ্রিক পদ্ধতি গ্ৰহণ কৰিব লাগে। ইয়াৰ ভিতৰত নিৰ্দিষ্ট জনসংখ্যাৰ বাবে হস্তক্ষেপ নিৰ্ধাৰণ কৰা, সিদ্ধান্ত গ্ৰহণৰ ক্ষেত্ৰত সম্প্রদায়ক জড়িত কৰা আৰু সাংস্কৃতিকভাৱে সংবেদনশীল স্বাস্থ্যসেৱাৰ পদ্ধতিসমূহক প্ৰসাৰ কৰা আদি অন্তর্ভুক্ত।
(ঙ) সহযোগিতা আৰু আন্তঃখণ্ডীয় কার্যঃ বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ সংজ্ঞাত বৰ্ণনা কৰা স্বাস্থ্যৰ সামগ্রিক প্ৰকৃতিৰ বাবে খণ্ড আৰু অংশীদাৰসকলৰ মাজত সহযোগিতাৰ প্ৰয়োজন। জনস্বাস্থ্য নীতি আৰু হস্তক্ষেপত স্বাস্থ্যসেৱা, শিক্ষা, সমাজ সেৱা আৰু নগৰ পৰিকল্পনাকে ধৰি বিভিন্ন খণ্ডৰ সৈতে অংশীদাৰিত্ব জড়িত হ’ব লাগে। আন্তঃখণ্ডীয় সহযোগিতাই স্বাস্থ্যৰ বহল নির্ণায়কসমূহৰ সৈতে মোকাবিলা কৰাত সহায় কৰিব পাৰে আৰু জনস্বাস্থ্যৰ ক্ষেত্ৰত এক ব্যাপক দৃষ্টিভংগী নিশ্চিত কৰিব পাৰে।
(চ) স্বাস্থ্য সমতা আৰু সামাজিক ন্যায়ঃ বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ সংজ্ঞাই স্বাস্থ্য সমতা লাভ আৰু স্বাস্থ্যৰ বৈষম্য হ্ৰাস কৰাৰ গুৰুত্বৰ ওপৰত আলোকপাত কৰে। জনস্বাস্থ্য নীতি আৰু হস্তক্ষেপসমূহে বঞ্চিত আৰু প্ৰান্তীয় জনসংখ্যাৰ প্রয়োজনীয়তাক অগ্রাধিকাৰ দিয়াৰ প্ৰয়োজন, যাৰ লক্ষ্য হৈছে স্বাস্থ্যসেৱা সামাজিক সমর্থন, আৰু স্বাস্থ্যৰ সুযোগৰ ন্যায্য প্ৰৱেশ নিশ্চিত কৰা । ইয়াৰ লগত লক্ষ্য নিৰ্ধাৰণ কৰা হস্তক্ষেপ, সামাজিক ন্যায়ৰ পোষকতা আৰু গাঁথনিগত বৈষম্যৰ সমাধান কৰা নীতি জড়িত হ’ব পাৰে।
৬। স্বাস্থ্য আচৰণৰ ওপৰত নীতি আৰু আইন প্ৰণয়নৰ প্ৰভাৱৰ বিষয়ে আলোচনা কৰা। (Discuss the influence of policy and legislation on health behaviors.)
উত্তৰঃ ব্যক্তি আৰু জনসংখ্যা উভয় পর্যায়তে স্বাস্থ্য আচৰণ গঢ় দিয়াত নীতি আৰু আইন প্রণয়নে উল্লেখযোগ্য ভূমিকা পালন কৰে। তেওঁলোকৰ সহায়ক পৰিৱেশ সৃষ্টি কৰাৰ ক্ষমতা আছে, নীতি-নিয়ম স্থাপন কৰাৰ ক্ষমতা আছে আৰু স্বাস্থ্যৰ সৈতে জড়িত ব্যক্তিৰ পছন্দ আৰু আচৰণক প্রভাবিত কৰা প্ৰৰোচনা বা নিয়ম প্ৰদান কৰাৰ ক্ষমতা আছে।
নীতি আৰু আইনসমূহে স্বাস্থ্যৰ আচৰণক প্ৰভাৱিত কৰাৰ কিছুমান মূল উপায় ইয়াত উল্লেখ কৰা হৈছে—
(ক) সুস্থ পৰিৱেশ সৃষ্টি কৰাঃ নীতি আৰু আইন প্রণয়নে এনে পৰিৱেশ সৃষ্টি কৰিব পাৰে। যিয়ে সুস্থ আচৰণক সমৰ্থন আৰু উৎসাহিত কৰে। উদাহৰণস্বৰূপে, ৰাজহুৱা স্থানত ধূমপানমুক্ত। আইন প্রণয়নে ধূমপানমুক্ত পৰিৱেশৰ প্ৰসাৰ ঘটায়, ধূমপায়ীসকলক ধূমপান এৰিবলৈ বা হ্ৰাস কৰিবলৈ উৎসাহিত কৰে। একেদৰে বিদ্যালয়ত অস্বাস্থ্যকৰ খাদ্যৰ উপলব্ধতাক বাধা দিয়া বা অস্বাস্থ্যকৰ সামগ্ৰীৰ বিপণন নিয়ন্ত্ৰণ কৰা নীতিয়ে শিশু আৰু কিশোৰ-কিশোৰীসকলৰ মাজত স্বাস্থ্যসম্মত খাদ্যাভ্যাসৰ প্ৰসাৰ ঘটাব পাৰে।
(খ) স্বাস্থ্যজনিত বিপদ প্ৰতিৰোধ আৰু নিয়ন্ত্রণঃ নীতি আৰু আইন প্রণয়নে স্বাস্থ্যজনিত বিপদসমূহ প্ৰতিৰোধ আৰু নিয়ন্ত্ৰণৰ ব্যৱস্থা ৰূপায়ণ কৰি সমাধান কৰিব পাৰে। উদাহৰণস্বৰূপে, বাহনত ছিটবেল্ট আৰু শিশুৰ সুৰক্ষাৰ আসন ব্যৱহাৰ কৰাটো বাধ্যতামূলক কৰা আইনসমূহে সুৰক্ষিত আচৰণৰ প্ৰসাৰ ঘটায় আৰু আঘাতৰ সম্ভাৱনা হ্রাস কৰে। মদ আৰু ধঁপাতজাতীয় সামগ্ৰীৰ বিক্ৰী আৰু সেৱন নিয়ন্ত্ৰণ কৰা নীতিৰ লক্ষ্য হৈছে দ্ৰৱ্যৰ অপব্যৱহাৰ আৰু আনুষংগিক স্বাস্থ্যজনিত সমস্যা হ্রাস কৰা।
(গ) শিক্ষা আৰু সজাগতাঃ নীতি আৰু আইন প্রণয়নে শিক্ষা আৰু সজাগতা অভিযানৰ জৰিয়তে স্বাস্থ্য আচৰণৰ পৰিৱৰ্তনক সহায় কৰিব পাৰে। তেওঁলোকে বিদ্যালয়ৰ পাঠ্যক্ৰমত স্বাস্থ্য শিক্ষাক অন্তৰ্ভুক্ত কৰাৰ প্ৰয়োজন হ’ব পাৰে বা নিৰ্দিষ্ট আচৰণক লক্ষ্য কৰি স্বাস্থ্য প্ৰসাৰ অভিযানৰ নিৰ্দেশ দিব পাৰে। এই প্ৰচেষ্টাসমূহৰ লক্ষ্য হৈছে জ্ঞান বৃদ্ধি কৰা, সজাগতা বৃদ্ধি কৰা আৰু মনোভাৱক প্ৰভাৱিত কৰা, যাৰ ফলত শেষত সুস্থ আচৰণৰ সৃষ্টি হয়।
(ঘ) বিপণন আৰু বিজ্ঞাপনৰ নিয়ন্ত্ৰণঃ নীতি আৰু আইনসমূহে স্বাস্থ্য আচৰণত প্ৰভাৱ পেলোৱা উদ্যোগসমূহৰ বিপণন আৰু বিজ্ঞাপনৰ পদ্ধতি নিয়ন্ত্ৰণ কৰিব পাৰে, যেনে খাদ্য আৰু পানীয় উদ্যোগ। নিয়মসমূহে শিশুৰ বাবে অস্বাস্থ্যকৰ সামগ্ৰীৰ বিপণন সীমিত কৰিব পাৰে, পুষ্টিৰ তথ্যৰ স্পষ্ট লেবেল লগোৱাৰ প্ৰয়োজন হ’ব পাৰে বা বিভ্ৰান্তিকৰ স্বাস্থ্য দাবী সীমিত কৰিব পাৰে। এই ব্যৱস্থাসমূহৰ লক্ষ্য হৈছে গ্ৰাহকক সুৰক্ষা দিয়া আৰু জ্ঞাত পছন্দক প্ৰসাৰ কৰা।
(ঙ) স্বাস্থ্য বৈষম্য দূৰ কৰাঃ নীতি আৰু আইন প্রণয়নে স্বাস্থ্য বৈষম্য দূৰ কৰিব পাৰে আৰু সমতাপূর্ণ স্বাস্থ্য আচৰণক প্ৰসাৰিত কৰিব পাৰে। তেওঁলোকে বঞ্চিত জনসংখ্যাৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিব পাৰে, লক্ষ্য নিৰ্ধাৰণ কৰা হস্তক্ষেপ ৰূপায়ণ কৰিব পাৰে আৰু স্বাস্থ্যৰ অধিক বৈষম্য থকা অঞ্চলসমূহত সম্পদ আবণ্টন দিব পাৰে। স্বাস্থ্যৰ সামাজিক নির্ণায়কসমূহক সম্বোধন কৰি নীতিসমূহে প্ৰান্তীয় সম্প্রদায়সমূহৰ মাজত সুস্থ আচৰণক সমৰ্থন কৰা পৰিবেশ সৃষ্টি কৰাত সহায় কৰিব পাৰে।
৭। বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ স্বাস্থ্যৰ সংজ্ঞা ইতিবাচক স্বাস্থ্য আৰু মংগলৰ ধাৰণাটোৰ সৈতে কেনেদৰে সংগতি ৰাখে? (How does the WHO’s definition of health align with the concept of positive health and well-being?)
উত্তৰঃ বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ স্বাস্থ্যৰ সংজ্ঞা ইতিবাচক স্বাস্থ্য আৰু মংগলৰ ধাৰণাটোৰ সৈতে ওতপ্রোতভাৱে সংগতি ৰাখে।
ইয়াত তেওঁলোকৰ সম্পৰ্ক কেনেকৈ দিয়া হৈছে—
(ক) সামগ্রিক দৃষ্টিভংগীঃ বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ স্বাস্থ্যৰ সংজ্ঞা আৰু ইতিবাচক স্বাস্থ্যৰ ধাৰণা দুয়োটাই সামগ্রিক দৃষ্টিভংগীৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে। ৰোগৰ অনুপস্থিতিৰ বাহিৰলৈ গৈ শাৰীৰিক, মানসিক আৰু সামাজিক কল্যাণক সামৰি লোৱাত গুৰুত্ব দিয়ে। তেওঁলোকে স্বীকাৰ কৰে যে স্বাস্থ্য কেৱল অসুস্থতাৰ অনুপস্থিতিতকৈও অধিক আৰু ইয়াত একাধিক মাত্ৰাত সুস্থতা আৰু সমৃদ্ধিৰ ইতিবাচক অৱস্থা অন্তর্ভুক্ত কৰা হৈছে।
(খ) সম্পূর্ণ মংগলঃ বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাই স্বাস্থ্যৰ সংজ্ঞাটো “সম্পূৰ্ণ শাৰীৰিক, মানসিক আৰু সামাজিক কল্যাণৰ অৱস্থা” বুলি ইতিবাচক স্বাস্থ্যৰ ধাৰণাটোৰ সৈতে অনুৰণন ঘটায়। ইতিবাচক স্বাস্থ্যই অনুকূল কার্যকলাপ আৰু মংগলৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে, ইতিবাচক আৱেগ, ইতিবাচক সম্পর্ক, জীৱনত নিয়োজিত হোৱা, উদ্দেশ্যবোধ আৰু ব্যক্তিগত বৃদ্ধিৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে। দুয়োটা দৃষ্টিভংগীৰ লক্ষ্য হৈছে কেৱল নেতিবাচক অৱস্থাৰ অনুপস্থিতিৰ পৰিৱর্তে ব্যাপক মংগলৰ অৱস্থাক প্ৰসাৰিত কৰা।
(গ) শক্তি আৰু স্থিতিস্থাপকতাঃ ইতিবাচক স্বাস্থ্যৰ ধাৰণা আৰু বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ সংজ্ঞাই শক্তি, স্থিতিস্থাপকতা আৰু অভিযোজিত ক্ষমতাৰ গুৰুত্ব স্বীকাৰ কৰে। তেওঁলোকে স্বীকাৰ কবে যে ব্যক্তিৰ আভ্যন্তৰীণ সম্পদ আছে যিয়ে তেওঁলোকৰ মংগল আৰু প্ৰত্যাহ্বানৰ সৈতে মোকাবিলা কৰাৰ ক্ষমতাত অৰিহণা যোগায়। ইতিবাচক স্বাস্থ্যই এই শক্তিসমূহক লালন-পালন কৰা আৰু সামগ্রিক মংগল বৃদ্ধিৰ বাবে স্থিতিস্থাপকতা গঢ়ি তোলাত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে, আনহাতে বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ সংজ্ঞাই স্বাস্থ্য বজাই ৰখাত মানসিক আৰু সামাজিক মংগলৰ ভূমিকাক স্বীকাৰ কৰে।
(ঘ) প্ৰতিৰোধমূলক মনোযোগঃ বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰো সংজ্ঞা আৰু ইতিবাচক স্বাস্থ্যৰ ধাৰণা দুয়োটাই প্ৰতিৰোধ আৰু সক্ৰিয় কৌশলৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে। তেওঁলোকে মংগলৰ প্ৰসাৰ, ৰোগৰ আৰম্ভণি ৰোধ কৰা আৰু দুৰ্বল স্বাস্থ্য ফলাফলত অৰিহণা যোগোৱা বিপদজ্জনক কাৰক আৰু সামাজিক নির্ণায়কসমূহৰ সৈতে মোকাবিলা কৰাৰ মূল্য স্বীকাৰ কৰে। দুয়োটা দৃষ্টিভংগীয়েই প্রতিক্রিয়াশীল ৰোগকেন্দ্ৰিক পদ্ধতিৰ পৰা সক্ৰিয় ব্যৱস্থালৈ পৰিৱৰ্তনৰ পোষকতা কৰে যিয়ে মংগল বৃদ্ধি কৰে আৰু নেতিবাচক স্বাস্থ্যজনিত ফলাফল প্ৰতিৰোধ কৰে।
(ঙ) জীৱনৰ মানদণ্ড আৰু সমৃদ্ধিশালীঃ বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ স্বাস্থ্যৰ সংজ্ঞা আৰু ইতিবাচক স্বাস্থ্যৰ ধাৰণাটোৱে ব্যক্তিৰ জীৱনৰ মানদণ্ড বৃদ্ধি আৰু সমৃদ্ধিশালীতাক প্ৰসাৰিত কৰাৰ এক উমৈহতীয়া লক্ষ্য ভাগ কৰে। তেওঁলোকে অনুকূল কার্যকলাপ, ইতিবাচক আৱেগ, অর্থপূর্ণ সম্পৰ্ক আৰু উদ্দেশ্যবোধৰ গুৰুত্বৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে। দুয়োটা দৃষ্টিভংগীয়েই মংগল, পৰিপূৰ্ণতা আৰু সন্তুষ্টিদায়ক জীৱনৰ সন্ধানক অগ্ৰাধিকাৰ দিয়ে।
৮। বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ স্বাস্থ্যৰ সংজ্ঞাৰ বিৰুদ্ধে কি কি সমালোচনা উত্থাপন কৰা হৈছে, আৰু সংগঠনটোৱে তেওঁলোকক কেনেদৰে সঁহাৰি দিছে? (What criticisms have been raised against the WHO’s definition of health, and how has the organization responded to them?)
উত্তৰঃ বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ স্বাস্থ্যৰ সংজ্ঞাৰ বিৰুদ্ধে সমালোচনা কেইবাটাও মূল কথাৰ আশে- পাশে ঘূৰি আহিছে। এই সমালোচনাসমূহৰ প্ৰতি সংস্থাটোৱে প্ৰত্যক্ষ সঁহাৰি নিদিলেও, পৰিৱৰ্তিত বিশ্ব স্বাস্থ্যৰ দৃষ্টিভংগীৰ পোহৰত চলি থকা আলোচনা আৰু সংজ্ঞাটোৰ বিৱৰ্তনৰ প্ৰয়োজনীয়তা স্বীকাৰ কৰিছে।
ইয়াত কিছুমান সাধাৰণ সমালোচনা আৰু আনুষংগিক আলোচনা আগবঢ়োৱা হ’ল—
(ক) বিষয়ভিত্তিকতা আৰু জোখ-মাখৰ প্ৰত্যাহ্বানঃ এটা সমালোচনা হ’ল যে শাৰীৰিক মানসিক আৰু সামাজিক কল্যাণক সামৰি লোৱা বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ সংজ্ঞাই জোখ-মাখ আৰু পৰিমাণ নিৰ্ণয়ৰ ক্ষেত্ৰত প্ৰত্যাহ্বানৰ সৃষ্টি কৰে। সমালোচকসকলে যুক্তি আগবঢ়ায় যে সম্পূর্ণ মংগলৰ সঠিক মূল্যায়ন আৰু নিৰীক্ষণ কৰাটো কঠিন হ’ব পাৰে। বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাই এই প্ৰত্যাহ্বানসমূহ স্বীকাৰ কৰে আৰু স্বাস্থ্যৰ বহুমাত্ৰিক প্ৰকৃতিক ধৰি ৰখা সূচক আৰু জোখ-মাখৰ প্রয়োজনীয়তাক স্বীকাৰ কৰে। পৰম্পৰাগত জৈৱ-চিকিৎসা ব্যৱস্থাৰ বাহিৰলৈ যোৱা শক্তিশালী জোখ-মাখৰ কাঠামো আৰু সূচক প্ৰস্তুত কৰাৰ প্ৰচেষ্টা চলোৱা হৈছে।
(খ) সাংস্কৃতিক আৰু প্ৰসংগ সংবেদনশীলতাঃ আন এটা সমালোচনা হ’ল যে স্বাস্থ্য সম্পৰ্কীয় বোধগম্যতাৰ সাংস্কৃতিক আৰু প্ৰসংগভিত্তিক তাৰতম্যৰ সম্পূৰ্ণ হিচাপ বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ সংজ্ঞাই নহ’বও পাৰে। কিছুমানে যুক্তি আগবঢ়ায় যে সংজ্ঞাটো স্বাস্থ্যৰ বিষয়ে পশ্চিমীয়া ধাৰণাসমূহৰ প্ৰতি পক্ষপাতদুষ্ট হ’ব পাৰে আৰু বৈচিত্র্যময় সাংস্কৃতিক দৃষ্টিভংগীৰ সৈতে মিল নাথাকিবও পাৰে। বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাই সাংস্কৃতিক সংবেদনশীলতাৰ গুৰুত্ব স্বীকাৰ কৰে আৰু স্বীকাৰ কৰে যে স্বাস্থ্যৰ সংজ্ঞাসমূহ খাপ খোৱা আৰু প্ৰসংগ-নির্দিষ্ট হ’ব লাগে। বৈচিত্র্যময় অংশীদাৰৰ সৈতে জড়িত হোৱাৰ প্ৰচেষ্টা চলি আছে আৰু স্বাস্থ্য নীতি আৰু হস্তক্ষেপত সাংস্কৃতিক দৃষ্টিভংগী অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছে।
(গ) সম্পূর্ণ মংগলৰ ওপৰত অতিমাত্ৰা গুৰুত্ব দিয়াঃ সমালোচকসকলে যুক্তি আগবঢ়ায় যে বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাই সম্পূৰ্ণ মংগলৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিয়াটো অবাস্তব আৰু ই ব্যক্তি আৰু জনসংখ্যাৰ বাবে এক অপ্রাপ্য মানদণ্ড নির্ধাৰণ কৰিব পাৰে। তেওঁলোকৰ মতে সম্পূৰ্ণ মংগলৰ সন্ধানে ব্যক্তিৰ ওপৰত অযথা হেঁচা প্ৰয়োগ কৰিব পাৰে আৰু কিছুমান দীৰ্ঘদিনীয়া অৱস্থা বা অক্ষমতাৰ বাস্তবতাক অৱহেলা কৰিব পাৰে। বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাই স্বাস্থ্যৰ ক্ষেত্ৰত বাস্তৱসন্মত আৰু ব্যৱহাৰিক দৃষ্টিভংগীৰ প্ৰয়োজনীয়তাক স্বীকাৰ কৰে, আৰু সম্পূৰ্ণ মংগলৰ আদৰ্শক সমৰ্থন কৰিলেও ই চলি থকা প্ৰত্যাহ্বানসমূহ আৰু নির্দিষ্ট স্বাস্থ্যজনিত প্রয়োজনীয়তা আৰু অৱস্থাসমূহৰ সৈতে মোকাবিলা কৰাৰ গুৰুত্বকে স্বীকাৰ কৰে।
(ঘ) পাৰিপাশ্বিক স্বাস্থ্যৰ প্ৰতি মনোযোগৰ অভাৱঃ কিছুমান সমালোচকে যুক্তি আগবঢ়ায় যে বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ সংজ্ঞাত পৰিৱেশৰ কাৰক আৰু স্বাস্থ্যৰ ওপৰত ইয়াৰ প্ৰভাৱৰ বিষয়ে পর্যাপ্তভাবে আলোচনা কৰা হোৱা নাই। তেওঁলোকৰ মতে স্বাস্থ্যৰ বিষয়ে বহল বোধগম্যতাৰ ভিতৰত স্বাস্থ্যৰ পৰিৱেশ নির্ণায়ক যেনে প্রদূষণ, জলবায়ু পৰিৱর্তন, বিশুদ্ধ পানী আৰু অনাময় ব্যৱস্থাৰ সুবিধা আদিৰ স্বীকৃতি অন্তর্ভুক্ত হ’ব লাগে। বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাই পৰিবেশ স্বাস্থ্যৰ গুৰুত্ব স্বীকাৰ কৰে আৰু জনসংখ্যাৰ স্বাস্থ্য সুৰক্ষিত আৰু উন্নত কৰাৰ বাবে পৰিৱেশ কাৰকসমূহৰ সৈতে জড়িত পদক্ষেপ আৰু নীতিসমূহক সক্রিয়ভাৱে প্ৰসাৰিত কৰে।
৯। বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ স্বাস্থ্যৰ সংজ্ঞাই বিশ্ব স্বাস্থ্য পদক্ষেপ আৰু বহনক্ষম উন্নয়নৰ লক্ষ্য (SDGs) লাভ কৰাত কেনেদৰে অৰিহণা যোগায়?(How does the WHO’s definition of health contribute to global health initiatives and the achievement of Sustainable Development Goals (SDGs)?)
উত্তৰঃ বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ (WHO) স্বাস্থ্যৰ সংজ্ঞাই বিশ্ব স্বাস্থ্য পদক্ষেপ আৰু বহনক্ষম উন্নয়নৰ লক্ষ্য (SDG) লাভ কৰাত তলত দিয়া ধৰণে অৰিহণা যোগোৱাত উল্লেখযোগ্য ভূমিকা পালন কৰে।
(ক) লক্ষ্যৰ প্ৰান্তিককৰণঃ বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ স্বাস্থ্যৰ সংজ্ঞা বহনক্ষম উন্নয়নৰ লক্ষ্যৰ সৈতে ওতপ্রোতভাৱে মিল আছে, যাৰ লক্ষ্য হৈছে সুস্থ জীৱন নিশ্চিত কৰা আৰু সকলো বয়সৰ সকলোৰে বাবে মংগল প্ৰসাৰ কৰা। সম্পূর্ণ শাৰীৰিক, মানসিক আৰু সামাজিক মংগলৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰি সংজ্ঞাটোৱে বিশ্ব স্বাস্থ্যৰ ফলাফল উন্নত কৰা আৰু বিভিন্ন স্বাস্থ্য প্ৰত্যাহ্বানৰ সৈতে মোকাবিলা কৰাৰ বাবে বহনক্ষম উন্নয়নৰ লক্ষ্যৰ সামগ্ৰিক লক্ষ্যক সমর্থন কৰে।
(খ) ব্যাপক স্বাস্থ্য পদ্ধতিঃ বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ সংজ্ঞাই স্বাস্থ্যৰ ক্ষেত্ৰত ৰোগৰ চিকিৎসা আৰু প্ৰতিৰোধৰ বাহিৰলৈ যোৱা এক ব্যাপক পদ্ধতিৰ প্ৰসাৰ ঘটায়। ই মানসিক আৰু সামাজিক কল্যাণৰ গুৰুত্ব স্বীকাৰ কৰে, স্বাস্থ্যৰ সামাজিক নির্ণায়কসমূহৰ সৈতে মোকাবিলা কৰে, আৰু প্ৰতিৰোধমূলক ব্যৱস্থাসমূহক প্ৰসাৰিত কৰে। ই বহনক্ষম উন্নয়নৰ লক্ষ্যৰ বহল লক্ষ্যৰ সৈতে মিল খায়, যিবোৰৰ লক্ষ্য হৈছে অর্থনৈতিক, সামাজিক আৰু পৰিৱেশগত মাত্ৰাসমূহৰ মাজেৰে সামগ্রিক উন্নয়ন।
(গ) স্বাস্থ্য সমতাঃ বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ সংজ্ঞাই স্বাস্থ্যৰ সমতাৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে যে স্বাস্থ্য হৈছে এক মৌলিক মানৱ অধিকাৰ। ই স্বাস্থ্যৰ সামাজিক নিৰ্ধাৰকসকলক সমাধান কৰা আৰু বিভিন্ন জনসংখ্যা গোটৰ মাজত স্বাস্থ্যৰ বৈষম্য হ্ৰাস কৰাৰ গুৰুত্বৰ ওপৰত আলোকপাত কৰে। ই বহনক্ষম উন্নয়নৰ লক্ষ্য ১০-ৰ সৈতে সংগতি ৰাখে, যি স্বাস্থ্যৰ অসমতা সহ দেশবোৰৰ ভিতৰত আৰু দেশবোৰৰ মাজত অসমতা হ্ৰাস কৰাৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিয়ে।
(ঘ) সহযোগিতামূলক অংশীদাৰিত্বঃ বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ সংজ্ঞাই সহযোগিতামূলক অংশীদাৰিত্বক লালন-পালন কৰে, যিটো বহনক্ষম উন্নয়নৰ লক্ষ্যৰ এটা মূল নীতি। সংজ্ঞাটোৱে স্বীকাৰ কৰে যে স্বাস্থ্যৰ ফলাফল উন্নত কৰাৰ বাবে একাধিক খণ্ড, অংশীদাৰ আৰু সম্প্রদায়ক জড়িত কৰি সামূহিক পদক্ষেপৰ প্ৰয়োজন। ই বহনক্ষম উন্নয়নৰ লক্ষ্যৰ কাৰ্যসূচীৰ সৈতে মিল। খায়, যিয়ে স্বাস্থ্য, শিক্ষা, পৰিৱেশ, আৰু শাসনকে ধৰি বিভিন্ন খণ্ডত সহযোগিতাৰ প্ৰয়োজনীয়তাৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে।
(ঙ) সক্ষমক হিচাপে স্বাস্থ্যঃ বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ সংজ্ঞাত স্বীকাৰ কৰা হৈছে যে স্বাস্থ্য কেৱল এটা ফলাফল নহয়, বহনক্ষম উন্নয়নৰ বাবেও এক সক্ষমকাৰী। সুস্বাস্থ্যই অর্থনৈতিক উৎপাদনশীলতা, দৰিদ্ৰতা হ্রাস, শিক্ষা, লিংগ সমতা, আৰু সামগ্রিক মংগলত অৰিহণা যোগায়, এই সকলোবোৰ বহনক্ষম উন্নয়নৰ লক্ষ্যৰ সৈতে আন্তঃসংলগ্ন। স্বাস্থ্যক অগ্ৰাধিকাৰ দি বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ সংজ্ঞাই বহনক্ষম উন্নয়নৰ লক্ষ্য ৩ৰ বাহিৰেও একাধিক বহনক্ষম উন্নয়নৰ লক্ষ্য লাভ কৰাত সহায় কৰে।
(চ) নীতি নিৰ্দেশনা আৰু সমৰ্থনঃ স্বাস্থ্যৰ সংজ্ঞাৰ দ্বাৰা পৰিচালিত বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাই সদস্য ৰাষ্ট্ৰ আৰু বিশ্ব অংশীদাৰসকলক নীতি নিৰ্দেশনা, কাৰিকৰী সহায় আৰু প্ৰমাণভিত্তিক হস্তক্ষেপ প্ৰদান কৰে। ই উত্তম পদ্ধতিসমূহ ভাগ-বতৰা কৰি, গৱেষণা চলাই আৰু স্বাস্থ্যজনিত প্রত্যাহ্বানসমূহৰ উদ্ভাবনীমূলক পদ্ধতিসমূহক প্ৰসাৰিত কৰি স্বাস্থ্য সম্পর্কীয়বহনক্ষম উন্নয়নৰ লক্ষ্যসমূহ লাভৰ বাবে দেশসমূহৰ প্ৰচেষ্টাক সমৰ্থন কৰাত গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰে।
১০। স্বাস্থ্যক মানৱ অধিকাৰ হিচাপে পোষকতা কৰাত বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাই স্বাস্থ্যৰ সংজ্ঞাৰ ভূমিকা কি? (What is the role of the WHO’s definition of health in advocating for health as a human right?)
উত্তৰঃ বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ (WHO) স্বাস্থ্যৰ সংজ্ঞাই স্বাস্থ্যক মানৱ অধিকাৰ হিচাপে পোষকতা কৰাত তলত দিয়া ধৰণে গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰে।
(ক) স্বাস্থ্যক মৌলিক মানৱ অধিকাৰ হিচাপে স্বীকৃতি দিয়াঃ স্বাস্থ্য সম্পর্কীয় বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ সংঘাত কোৱা হৈছে যে ই “সম্পূর্ণ শাৰীৰিক, মানসিক আৰু সামাজিক কল্যাণৰ অৱস্থা” ব্যক্তিৰ জীৱনত স্বাস্থ্যৰ অন্তর্নিহিত মূল্য আৰু গুৰুত্বৰ ওপৰত আলোকপাত কৰে। এই ব্যাপকভাৱে স্বাস্থ্যৰ সংজ্ঞা দি বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাই এই কথাত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে যে বিভিন্ন আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় মানৱ অধিকাৰৰ আহিলাত স্বীকৃতি পোৱাৰ দৰে প্ৰতিজন ব্যক্তিৰ উচ্চতম লাভযোগ্য মানদণ্ডৰ স্বাস্থ্য উপভোগ কৰাৰ অধিকাৰ আছে।
(খ) স্বাস্থ্যৰ অধিকাৰ ৰক্ষা কৰাঃ বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ সংজ্ঞা মানৱ অধিকাৰৰ সাৰ্বজনীন ঘোষণাৰ সৈতে মিল আছে, যিয়ে শাৰীৰিক আৰু মানসিক স্বাস্থ্যৰ উচ্চতম লাভযোগ্য মানদণ্ডৰ অধিকাৰক স্বীকৃতি দিয়ে। মানসিক আৰু সামাজিক কল্যাণক স্পষ্টভাৱে অন্তর্ভুক্ত কৰি সংজ্ঞাটোৱে এই বোধগম্যতাক শক্তিশালী কৰে যে স্বাস্থ্যই কেৱল ৰোগৰ অনুপস্থিতিতকৈও অধিক সামৰি লয়। ইয়াত দৃঢ়তাৰে কোৱা হৈছে যে ব্যক্তিসকলৰ স্বাস্থ্যসেৱা সামাজিক সমর্থন, আৰু তেওঁলোকৰ সামগ্রিক মংগলৰ বাবে সহায় কৰা পৰিস্থিতিসমূহ লাভ কৰাৰ অধিকাৰ আছে।
(গ) নীতি বিকাশ আৰু ৰূপায়ণৰ পথ প্ৰদৰ্শকঃ স্বাস্থ্য সংস্থাৰ স্বাস্থ্যৰ সংজ্ঞাই ৰাষ্ট্ৰীয় আৰু আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় পৰ্যায়ত নীতি বিকাশ আৰু ৰূপায়ণৰ পথ প্ৰদৰ্শক। স্বাস্থ্যক মানৱ অধিকাৰ হিচাপে ৰক্ষা কৰা স্বাস্থ্য নীতি আৰু কৌশল প্ৰণয়ন কৰাৰ সময়ত ই চৰকাৰ, নীতি নিৰ্ধাৰক আৰু সংস্থাসমূহৰ বাবে এটা প্ৰাসংগিক বিন্দু হিচাপে কাম কৰে। সংজ্ঞাটোৱে স্বাস্থ্যসেৱা ব্যৱস্থাৰ নক্সা,স্বাস্থ্য বৈষম্য দূৰ কৰা, আৰু গুণগত স্বাস্থ্য সেৱাৰ ন্যায্য প্ৰৱেশ নিশ্চিত কৰাৰ বাবে এক কাঠামো প্ৰদান কৰে।
(ঘ) স্বাস্থ্য সমতাৰ পোষকতা কৰাঃ বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ সংজ্ঞাত স্বাস্থ্যৰ সামাজিক নিৰ্ধাৰকসকলক সমাধান কৰা আৰু বিভিন্ন জনসংখ্যা গোটৰ মাজত স্বাস্থ্যৰ বৈষম্য হ্ৰাস কৰাৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰা হৈছে। ই স্বাস্থ্যৰ সমতা বৃদ্ধি কৰাৰ প্ৰয়োজনীয়তাৰ ওপৰত আলোকপাত কৰে যাতে সকলোৰে স্বাস্থ্যৰ অনুকূল ফলাফল প্রাপ্ত কৰাৰ সমান সুযোগ থাকে। স্বাস্থ্য সমতাৰ বাবে ওকালতি কৰি বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ সংজ্ঞাই এই সিদ্ধান্ত সমৰ্থন কৰে যে স্বাস্থ্যৰ অধিকাৰ সকলো ব্যক্তিয়ে তেওঁলোকৰ আর্থসামাজিক স্থিতি লিংগ, জাতি, বা অন্যান্য কাৰক নির্বিশেষে উপভোগ কৰিব লাগে।
(ঙ) নিৰীক্ষণ আৰু জবাবদিহিতাঃ স্বাস্থ্য সম্পৰ্কীয় বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ সংজ্ঞাই অগ্ৰগতি নিৰীক্ষণ আৰু স্বাস্থ্যৰ অধিকাৰক সন্মান, সুৰক্ষা আৰু পূৰণৰ দায়িত্ব পালনৰ বাবে চৰকাৰসমূহক জবাবদিহি কৰাৰ বাবে এক ভিত্তি প্ৰদান কৰে। ই স্বাস্থ্যৰ ফলাফল, স্বাস্থ্যসেৱাৰ সুবিধা আৰু স্বাস্থ্যক মানৱ অধিকাৰ হিচাপে প্ৰসাৰিত কৰা নীতি ৰূপায়ণৰ বাবে সূচক আৰু মাপকাঠী প্ৰস্তুত কৰাত সহায় কৰে। সংজ্ঞাটোৱে স্বাস্থ্য সম্পর্কীয় মানৱ অধিকাৰৰ লক্ষ্যৰ দিশত অগ্ৰগতি নিশ্চিত কৰিবলৈ তথ্য সংগ্রহ, গৱেষণা চলোৱা, আৰু বিশ্ব স্বাস্থ্য সূচকসমূহ নিৰীক্ষণৰ ক্ষেত্ৰত বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ কামক পথ প্রদর্শন কৰে।
১১। স্বাস্থ্যৰ শাৰীৰিক মাত্ৰাৰ বিষয়ে বৰ্ণনা কৰা। (Describe about Physical Dimension of health.)
উত্তৰঃ শাৰীৰিক মংগলৰ অৰ্থ হ’ল এনে এক অৱস্থা য’ত প্ৰতিটো কোষ আৰু অংগই অনুকূল ক্ষমতাত আৰু শৰীৰৰ বাকী অংশৰ সৈতে মিলি কাম কৰে। ই স্বাস্থ্যৰ এক অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ উপাদান। আচলতে ব্যৱহাৰিকভাৱে ক’বলৈ গ’লে সাধাৰণতে যেতিয়া আমি এজন ব্যক্তি সুস্থ বুলি কওঁ তেতিয়া আমি এই মাত্ৰাটোক বুজাও। শাৰীৰিক স্বাস্থ্য তুলনামূলকভাৱে চিনাক্ত আৰু বৰ্ণনা কৰাটো সহজ।
ব্যক্তিৰ শাৰীৰিক সুস্থতাৰ কিছুমান লক্ষণ হ’ল—
(i) চিকচিকিয়া চুলি।
(ii) সুস্থ মূৰৰ ছাল।
(iii) পৰিষ্কাৰ ছালৰ সৈতে ভাল বৰণ।
(iv) দৃঢ় মাংস।
(v) উজ্জল, পৰিষ্কাৰ চকু।
(vi) কংকালৰ কোনো বিকৃতি নহয়।
(vii) উচ্চতা আৰু বয়সৰ বাবে স্বাভাৱিক ওজন।
(viii) সুবিকশিত আৰু দৃঢ় পেশী।
(ix) মসৃণ, সহজ, সমন্বিত শৰীৰৰ গতিবিধি।
(x) অন্ত্ৰ আৰু মূত্রাশয়ৰ নিয়মীয়া কাৰ্যকলাপ।
এনে অৱস্থাত,শৰীৰৰ অঙ্গবোৰ স্বাভাৱিক আকাৰৰ আৰু স্বাভাৱিকভাৱে কাম কৰে, আৰু সকলো ইন্দ্ৰিয় (যেনে দৃষ্টি শক্তি আৰু শ্ৰৱণ) অক্ষত থাকে। নিদানিক পৰীক্ষা, আহাৰ আৰু পুষ্টিগত মূল্যায়ন আৰু শ্ৰমমূলক অনুসন্ধানৰ দৰে পদক্ষেপৰ দ্বাৰা শাৰীৰিক স্বাস্থ্য মূল্যায়ন কৰিব পাৰি।
১২। স্বাস্থ্যৰ মানসিক মাত্ৰাৰ বিষয়ে বৰ্ণনা কৰা। (Describe about Mental Dimension of health.)
উত্তৰঃ এজন ব্যক্তিৰ স্বাস্থ্য কেৱল তেওঁৰ শাৰীৰিক আৰু মানসিক সুস্থতা নহয়। এজন স্বাস্থ্যৱান ব্যক্তিক সেই সমাজত ভালদৰে মিলাব লাগে যাৰ তেওঁ এক অংশ আৰু তেওঁৰ সম্প্ৰদায়ৰ উন্নতিৰ বাবে কাম কৰিবলৈ সক্ষম হ’ব লাগে। স্বাস্থ্যৰ সামাজিক মাত্ৰাত অন্তৰ্ভুক্ত থাকে ব্যক্তিজনে নিজকে এক বৃহত্তৰ সম্প্ৰদায়ৰ সদস্য হিচাপে চোৱাৰ সামৰ্থ, আনৰ সৈতে তেওঁৰ পাৰস্পৰিক সম্পৰ্কৰ পৰিমাণ আৰু মানদণ্ড আৰু সমাজৰ সৈতে তেওঁৰ জড়িত হোৱাৰ পৰিমাণ। তেওঁ তেওঁৰ সামাজিক দায়বদ্ধতাবোৰ পালন কৰা উচিত। ইয়াত পৰিয়ালৰ লগতে সম্প্ৰদায়ৰ প্ৰতি দায়বদ্ধতা অন্তৰ্ভুক্ত আছে। ইয়াৰ উপৰিও, তেওঁ আনৰ সৈতে সম্পর্ক স্থাপন কৰিবলৈ সক্ষম হ’ব লাগে, অর্থাৎ আনক সহায় কৰিব লাগে আৰু তেওঁলোকৰ সৈতে ভালদৰে মিলা-মিছা কৰিব পাৰে।
মানসিক স্বাস্থ্যৰ ক্ষেত্ৰতো সামাজিক অসুস্থতাৰ চৰম ৰূপ চিনাক্ত কৰাটো সহজ হ’লেও সৰু সৰু বিচ্যুতিৰ ক্ষেত্ৰতো একেই কথা নহয়। আমি সকলোৱে অপৰাধীক সামাজিকভাৱে অসুস্থ ব্যক্তি হিচাপে চিনি পাম, আৰু চুৰি আৰু হত্যাৰ দৰে কামক সামাজিক অসুস্থতাৰ প্ৰকাশ হিচাপে চিনি পাম, কিন্তু যেতিয়া এজনৰ দায়িত্ব আৰু আনৰ সৈতে ভালদৰে মিলা-মিছ| কৰাৰ সামৰ্থ পালন কৰাৰ দৰে ক্ষেত্ৰৰ কথা আহে, তেতিয়া স্বাভাৱিক আৰু অস্বাভাৱিকৰ মাজৰ ৰেখাটো অস্পষ্ট হৈ পৰে। মানসিক সুস্থতাৰ দৰে, সামাজিক সুস্থতাৰ বিষয়ে আমাৰ জ্ঞান অনিৰ্দিষ্ট আৰু স্বাস্থ্যৰ এই মাত্ৰা জোখাৰ বাবে আমাক উন্নত মাপকাঠিৰ প্ৰয়োজন।
স্বাস্থ্যৰ তিনিটা দিশ, অর্থাৎ শাৰীৰিক, মানসিক আৰু সামাজিক সুস্থতা, বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ সংজ্ঞাত উল্লেখ কৰা হৈছে, নিবিড়ভাৱে সম্পর্কিত। তেওঁলোকৰ যিকোনো এটাৰ পৰিৱৰ্তনসাধাৰণতে আন দিশবোৰৰ পৰিবৰ্তনৰ সৈতে থাকে।
১৩। স্বাস্থ্যৰ আৰু দুটা মাত্ৰাৰ বিষয়ে আলোচনা কৰা, যিবোৰ বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ সংজ্ঞাত উল্লেখ কৰা হোৱা নাই। (Discuss about two more dimensions of health, which are not mentioned in the WHO definition.)
উত্তৰঃ বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাই স্বাস্থ্যৰ সংজ্ঞাটোৱে স্বাস্থ্যৰ বিভিন্ন দিশ অন্তৰ্ভুক্ত কৰে তথাপিও প্ৰকৃততে অতিৰিক্ত মাত্ৰা আছে যাক স্পষ্টভাৱে উল্লেখ কৰা তকৈ অধিক বিবেচনা কৰিব পাৰি। স্বাস্থ্যৰ দুটা উল্লেখযোগ্য মাত্ৰা যিবোৰ প্ৰায়ে আলোচনা কৰা হয় সেয়া হ’ল আধ্যাত্মিক স্বাস্থ্য আৰু পাৰিপাৰ্শ্বিক স্বাস্থ্য।
(ক) আধ্যাত্মিক স্বাস্থ্যঃ আধ্যাত্মিক স্বাস্থ্যৰ অৰ্থ আৰু নিজতকৈ ডাঙৰ কিবা এটাৰ সৈতে সম্পর্ক থকাটো বুজায়। ইয়াত বিশ্বাসৰ মূল্যবোধ নৈতিকতা আৰু জীৱনৰ অৰ্থৰ সন্ধান অন্তর্ভুক্ত আছে। যদিও আধ্যাত্মিক স্বাস্থ্য প্ৰায়ে ধৰ্ম্মীয় আচৰণ আৰু বিশ্বাসৰ সৈতে সম্পর্কিত, ই সেইবোৰত সীমাবদ্ধ নহয়। ই ব্যক্তিগত মূল্যবোধ ধ্যান মননশীলতা বা প্ৰকৃতিৰ সৈতে সংযোগকো সামৰি ল’ব পাৰে। সামগ্রিক স্বাস্থ্যৰ ওপৰত আধ্যাত্মিক সুস্থতাই ইতিবাচক প্ৰভাৱ পেলোৱা দেখা গৈছে। ই ব্যক্তিসকলক চাপৰ ৰোগ বা জীৱনৰ প্ৰত্যাহ্বানজনক পৰিস্থিতিৰ সৈতে মোকাবিলা কৰাত সহায় কৰাৰ উদ্দেশ্য আৰু স্থিতিস্থাপকতাৰ অনুভূতি প্ৰদান কৰিব পাৰে। কিছুমান অধ্যয়নে পৰামর্শ দিছে যে আধ্যাত্মিকতা আৰু ধর্মীয় জড়িতিয়ে মানসিক স্বাস্থ্য উন্নত কৰাত অৰিহণা যোগাব পাৰে, হতাশাৰ আশংকা হ্ৰাস কৰিলে সামাজিক সমর্থন বৃদ্ধি হয় আৰু জীৱনৰ মানদণ্ড বৃদ্ধি হয়।
(খ) পাৰিপাৰ্শ্বিক স্বাস্থ্যঃ পৰিৱেশস্বাস্থ্য যে ব্যক্তি আৰু তেওঁলোকৰ ভৌতিক পৰিৱেশৰ মাজৰ আন্তঃক্ৰিয়াৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিয়ে, যাৰ ভিতৰত আছে বায়ু, পানী, ভূমি, আৰু নিৰ্মিত পৰিৱেশ। ই পৰিৱেশগত কাৰকৰ মূল্যাঙ্কন আৰু ব্যৱস্থাপনা অন্তর্ভুক্ত কৰে যি মানৱ স্বাস্থ্যক প্ৰভাৱিত কৰিব পাৰে। এই কাৰকবোৰৰ ভিতৰত আছে প্ৰদূষকৰ সংস্পৰ্শলৈ অহা, পৰিষ্কাৰ পানী আৰু অনাময়ৰ প্ৰৱেশাধিকাৰ, বৃত্তিগত বিপদ, জলবায়ু পৰিৱৰ্তন আৰু নগৰীয়া স্থানৰ নঙ্গা।
ব্যক্তিগত আৰু সম্প্ৰদায়ৰ মংগলৰ বাবে এক স্বাস্থ্যকৰ পৰিৱেশ বজাই ৰখাটো গুৰুত্বপূৰ্ণ। পাৰিপাৰ্শ্বিক বিপদৰ সংস্পৰ্শলৈ আহিলে বিভিন্ন স্বাস্থ্যজনিত সমস্যা হ’ব পাৰে, যাৰ ভিতৰত আছে শ্বাস-প্রশ্বাসজনিত ৰোগ, পানীবাহিত ৰোগ, ৰাসায়নিক সংস্পর্শ, আৰু মানসিক স্বাস্থ্যৰ সমস্যা। পাৰিপাৰ্শ্বিক স্বাস্থ্য হস্তক্ষেপত অন্তর্ভুক্ত থাকে প্ৰদূষকবোৰ নিৰীক্ষণ আৰু নিয়ন্ত্ৰণ কৰা, বহনক্ষম পদ্ধতিৰ প্ৰচাৰ কৰা, সুৰক্ষিত আৰু স্বাস্থ্যকৰ পৰিৱেশৰ প্ৰৱেশাধিকাৰ নিশ্চিত কৰা, আৰু জলবায়ু পৰিৱৰ্তনৰ প্ৰতিকূল প্ৰভাৱ হ্ৰাস কৰা।
আধ্যাত্মিক স্বাস্থ্য আৰু পাৰিপাৰ্শ্বিক স্বাস্থ্যক কল্যাণৰ মাত্ৰা হিচাপে স্বীকৃতি দি, আমি স্বাস্থ্যসেৱাৰ প্রতি অধিক সামগ্রিক দৃষ্টিভংগী অৱলম্বন কৰিব পাৰোঁ। স্বাস্থ্য প্ৰচাৰ আৰু ৰোগ প্ৰতিৰোধ ৰণনীতিত এই মাত্ৰাবোৰ অন্তৰ্ভুক্ত কৰিলে মানুহৰ কল্যাণৰ বিষয়ে অধিক বিস্তৃত বুজাবুজিত অৰিহণা যোগাব পাৰে আৰু স্বাস্থ্যৰ বহল নিৰ্ধাৰকবোৰ সমাধান কৰাত সহায় কৰিব পাৰে।
১৪। দৈনন্দিন জীৱনত স্বাস্থ্যৰ গুৰুত্ব কি, আৰু ই সামগ্ৰিক মংগল আৰু জীৱনৰ মানদণ্ডক কেনেদৰে প্ৰভাৱিত কৰে। (What is the significance of health in everyday life, and how does it impact overall well-being and quality of life?)
উত্তৰঃ দৈনন্দিন জীবনত স্বাস্থ্যৰ অপৰিসীম তাৎপর্য আছে কাৰণ ই সামগ্রিক মংগল আৰু জীৱনৰ মানদণ্ডক গভীৰভাৱে প্রভাৱিত কৰে। সুস্বাস্থ্যই ব্যক্তিক শাৰীৰিক আৰু মানসিক দুয়োটা দিশতে অনুকূলভাৱে কাম কৰিবলে অনুমতি দিয়ে, যাৰ ফলত তেওঁলোকে দৈনন্দিন কাম-কাজত সক্রিয়ভাৱে জড়িত হ’ব পাৰে, নিজৰ লক্ষ্যত উপনীত হ’ব পাৰে আৰু পূৰ্ণতাৰ অনুভূতি অনুভৱ কৰিব পাৰে। শাৰীৰিক স্বাস্থ্যই শক্তি, সজীৱতা আৰু কামবোৰ ফলপ্ৰসূভাৱে সম্পন্ন কৰাৰ ক্ষমতাত অৰিহণা যোগায়, আনহাতে মানসিক স্বাস্থ্যই আৱেগিক সুস্থতা, জ্ঞানমূলক কাৰ্য আৰু জীৱনৰ প্ৰত্যাহ্বানৰ সন্মুখীন হোৱাৰ ক্ষেত্ৰত স্থিতিস্থাপকতা বৃদ্ধি কৰে। ব্যক্তিৰ স্বাস্থ্য ভাল হ’লে শক্তিৰ মাত্ৰা অধিক হয়, অসুস্থতা বা অস্বস্তি কমি যায় আৰু জীৱনৰ আনন্দ উপভোগ কৰাৰ ক্ষমতাও অধিক হয়। শেষত স্বাস্থ্যই সুখ, উৎপাদনশীলতা আৰু পৰিপূৰ্ণ আৰু অৰ্থপূৰ্ণ জীৱন যাপন কৰাৰ ক্ষমতাৰ ভেঁটি হিচাপে কাম কৰে ৷
১৫। সুস্বাস্থ্য বজাই ৰখাৰ ফলত ব্যক্তিগত সম্পৰ্ক আৰু সামাজিক যোগাযোগত কেনে প্রভাৱ পৰে? (How does maintaining good health impact personal relationships and social interactions?)
উত্তৰঃ সুস্বাস্থ্য বজাই ৰখাৰ ফলত ব্যক্তিগত সম্পৰ্ক আৰু সামাজিক যোগাযোগৰ ওপৰত গভীৰ পভাৱ পৰে। যেতিয়া ব্যক্তিসকলে নিজৰ স্বাস্থ্যক অগ্ৰাধিকাৰ দিয়ে, তেতিয়া তেওঁলোকে সামাজিক কার্যকলাপত সক্রিয়ভাৱে অংশগ্ৰহণ কৰিবলৈ, আপোনজনৰ সৈতে মানসম্পন্ন সময় কটাবলৈ আৰু অৰ্থপূৰ্ণ সম্পর্ক গঢ়ি তুলিবলৈ অধিক সক্ষম হয়। সুস্বাস্থ্যই শাৰীৰিক আৰু আৱেগিক মংগলক প্ৰসাৰিত কৰে, যাৰ ফলত ব্যক্তিসকলে শক্তি আৰু উৎসাহেৰে সামাজিক যোগাযোগত লিপ্ত হ’ব পাৰে। ই তেওঁলোকক উপস্থিত থাকিবলৈ আৰু কথোপকথন, কার্যকলাপ আৰু ভাগ-বতৰা কৰা অভিজ্ঞতাত সম্পূৰ্ণৰূপে জড়িত হ’বলৈ সক্ষম কৰে। ইয়াৰ উপৰিও সুস্বাস্থ্যইইতিবাচক আত্ম-ভাবমূর্তি আৰু আত্মবিশ্বাসৰ পোষকতা কৰে, যিয়ে মুকলি যোগাযোগ সহানুভূতি আৰু আনক সমৰ্থন আৰু সংযোগ স্থাপনৰ ক্ষমতাৰ সুবিধা কৰি সামাজিক পাৰস্পৰিক ক্রিয়াকলাপ বৃদ্ধি কৰিব পাৰে সামৰণিত ক’বলৈ গ’লে সুস্বাস্থ্যই শক্তিশালী সামাজিক বন্ধন গঢ়ি তোলাত অৰিহণা যোগায় আৰু ব্যক্তিগত সম্পৰ্কৰ সামগ্রিক মানদণ্ড সমৃদ্ধ কৰে।
১৬। স্বাস্থ্যই শৈক্ষিক আৰু পেছাগত সফলতাত কেনে প্রভাৱ পেলায়? (How does health impact academic and professional success?)
উত্তৰঃ শৈক্ষিক আৰু পেছাদাৰী সফলতাত স্বাস্থ্যই এক গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰে। ভাল শাৰীৰিক আৰু মানসিক স্বাস্থ্যই এজন ব্যক্তিৰ শৈক্ষিক বা পেছাদাৰীভাৱে ভাল প্রদর্শন কৰাৰ সামৰ্থক প্রত্যক্ষভাৱে প্রভাৱিত কৰে। শাৰীৰিক স্বাস্থ্যই মনোযোগ আৰু একাগ্ৰতা বজাই ৰখাৰ বাবে প্রয়োজনীয় শক্তি, সহনশীলতা আৰু স্থিতিস্থাপকতা প্ৰদান কৰে, যি কৰ্মক্ষেত্ৰত উন্নত শৈক্ষিক প্ৰদৰ্শন আৰু উৎপাদনশীলতাত অৰিহণা যোগায়। মানসিক সুস্থতা, যাৰ ভিতৰত আছে আৱেগিক স্থিৰতা আৰু জ্ঞানীয় ক্ষমতা, গুৰুত্বপূৰ্ণ চিন্তাধাৰা, সমস্যা সমাধানৰ দক্ষতা আৰু সৃজনশীলতাক প্ৰভাৱিত কৰে, এই সকলোবোৰ শৈক্ষিক আৰু পেছাদাৰী পৰিৱেশত সফলতাৰ বাবে অত্যাৱশ্যকীয়। তদুপৰি, সুস্বাস্থ্য বজাই ৰখাৰ ফলত ইতিবাচক কামৰ অভ্যাস বৃদ্ধি হয়, অনুপস্থিতি হ্রাস হয়, আৰু কামৰ দক্ষতা বৃদ্ধি হয়, যাৰ ফলত কৰ্মজীৱনৰ সুযোগ আৰু উন্নতি বৃদ্ধি হয়। অৱশেষত, স্বাস্থ্যক অগ্রাধিকাৰ দিয়াটোৱে শৈক্ষিক সাফল্য সমর্থন কৰে আৰু এক সফল আৰু পৰিপূৰ্ণ পেছাদাৰী যাত্ৰাৰ পথ প্রশস্ত কৰে।
১৭। স্বাস্থ্য গুৰুত্ব ব্যক্তিগত মংগলৰ বাহিৰলৈও বিস্তৃত হৈ সমাজৰ প্ৰগতিৰ ওপৰত কেনে প্রভাব পেলায়? (How does the importance of health extend beyond individual well-being and impact societal progress?)
উত্তৰঃ স্বাস্থাৰ গুৰুত্ব ব্যক্তিগত মংগলৰ বহু ওপৰলৈকে বিস্তৃত আৰু ইয়াৰ সমাজৰ প্ৰগতিৰ ওপৰত যথেষ্ট প্ৰভাৱ পৰে। সুস্থ জনসংখ্যা হৈছে এখন সমৃদ্ধিশালী সমাজৰ ভেঁটি, কিয়নো ই অর্থনৈতিক বৃদ্ধি, সামাজিক সংহতি আৰু সামগ্রিক অগ্ৰগতিত অৰিহণা যোগায়। সুস্বাস্থ্যৰ ফলত অধিক উৎপাদনশীল কর্মশক্তিৰ সৃষ্টি হয়, ব্যক্তিসকলে নিজৰ সম্প্ৰদায় আৰু অৰ্থনীতিত সক্রিয়ভাৱে অৰিহণা যোগাবলৈ শাৰীৰিক আৰু মানসিকভাৱে সক্ষম হয়। তদুপৰি, সুস্থ জনসংখ্যাই কম স্বাস্থ্যসেৱাৰ খৰচ বহন কৰে, যাৰ ফলত স্বাস্থ্যসেৱা ব্যৱস্থাৰ ওপৰত বোজা হ্রাস পায় আৰু অন্যান্য সমাজৰ প্ৰয়োজনীয়তাৰ বাবে সম্পদসমূহ দক্ষতাৰে আবণ্টন কৰিব পৰা যায়। স্বাস্থ্য প্ৰসাৰ আৰু ৰোগ প্ৰতিৰোধৰ পদক্ষেপ, যেনে জনস্বাস্থ্য অভিযান, স্বাস্থ্যসেৱা সেৱাৰ সুবিধা, আৰু স্বাস্থ্য শিক্ষাত বিনিয়োগ কৰিলে সামগ্রিক জনসংখ্যাৰ স্বাস্থ্য আৰু মংগলৰ উন্নতি ঘটে। ফলস্বৰূপে সমাজ পর্যায়ত স্বাস্থ্যক অগ্ৰাধিকাৰ দিলে সকলোৰে বাবে অধিক বহনক্ষম আৰু সমৃদ্ধিশালী ভৱিষ্যতৰ সৃষ্টি হয়।
১৮। দৈনন্দিন জীৱনত স্বাস্থ্যৰ গুৰুত্ব ব্যক্তিগত সুখ, পূর্ণতা আৰু উদ্দেশ্যৰোধৰ সৈতে কেনেকৈ বিস্তৃত হয়? (How does the importance of health in everyday life extend to personal happiness, fulfillment, and a sense of purpose?)
উত্তৰঃ স্বাস্থ্যৰ ব্যক্তিগত সুখ, পৰিপূৰ্ণতা আৰু দৈনন্দিন জীৱনত উদ্দেশ্যৰ অনুভূতিৰ সৈতে এক গভীৰ সম্পৰ্ক আছে। সুস্বাস্থ্যই ব্যক্তিসকলক তেওঁলোকৰ আৱেগ অনুসৰণ কৰা আৰু উচ্চ মানদণ্ডৰ জীৱনৰ অভিজ্ঞতা লাভ কৰা কাৰ্যকলাপত জড়িত হক্সবলৈ অনুমতি দিয়ে। যেতিয়া ব্যক্তিসকলৰ স্বাস্থ্য ভাল হয় তেওঁলোকে প্ৰায়ে উচ্চ স্তৰৰ শক্তি শাৰীৰিক আৰাম আৰু আৱেগিক সুস্থতা অনুভৱ কৰে যি অধিক সুখ আৰু সন্তুষ্টিৰ অনুভূতিত অৰিহণা যোগায়। ইয়াৰ উপৰিও তেওঁলোক ব্যক্তিগত পেছাদাৰী হওঁক বা সম্পৰ্কীয় হওঁক সুস্বাস্থ্যই ব্যক্তিসকলক তেওঁলোকৰ সম্ভাৱনা পূৰণ কৰিবলৈ আৰু তেওঁলোকৰ লক্ষ্য অনুসৰণ কৰিবলৈ সক্ষম কৰে। ই ব্যক্তিগত বিকাশৰ স্ব-প্ৰকৃতকৰণ আৰু উদ্দেশ্যপূৰ্ণ জীৱন যাপন কৰাৰ সামৰ্থৰ ভেটি প্রদান কৰে। যেতিয়া ব্যক্তিসকলৰ স্বাস্থ্য ভাল হয় তেতিয়া তেওঁলোকে জীৱনৰ সুযোগবোৰ গ্ৰহণ কৰিবলৈ আৰু স্থিতিস্থাপকতাৰ সৈতে প্ৰত্যাহ্বানৰ সন্মুখীন হ’বলৈ আৰু ইতিবাচক দৃষ্টিভংগী বজাই ৰাখিবলৈ অধিক সুসজ্জিত হয়। সুস্বাস্থ্যই ব্যক্তিসকলক অর্থপূর্ণ সম্পর্কত লিপ্ত হ’বলৈ আৰু তেওঁলোকৰ সম্প্ৰদায়লৈ অৰিহণা যোগাবলৈ আৰু পৃথিৱীত ইতিবাচক প্ৰভাৱ পেলাবলৈ ক্ষমতা প্ৰদান কৰে। অৱশেষত দৈনন্দিন জীৱনত স্বাস্থ্যৰ গুৰুত্ব ব্যক্তিগত সুখ পূর্ণতা, আনন্দ আৰু সন্তুষ্টি কঢ়িয়াই অনা এক উদ্দেশ্য-চালিত জীৱন যাপন কৰাৰ সামৰ্থলৈ কেতিয়াবা প্ৰসাৰিত হয়।
১৯। দৈনন্দিন জীৱনত স্বাস্থ্যক অগ্ৰাধিকাৰ দিয়াটোৱে ৰোগ প্ৰতিৰোধ আৰু দীৰ্ঘম্যাদী সুস্থভাত কেনেদৰে অৰিহণা যোগায়? (How does prioritizing health in everyday life contribute to disease prevention and long-term well-being?)
উত্তৰঃ দৈনন্দিন জীৱনত স্বাস্থ্যক অগ্ৰাধিকাৰ দিয়াটোৱে ৰোগ প্ৰতিৰোধ আৰু দীৰ্ঘম্যাদী সুস্থতাত এক গুৰুত্বপূর্ণ ভূমিকা পালন কৰে। স্বাস্থ্যকৰ জীৱনশৈলীৰ অভ্যাস যেনে নিয়মীয়া শাৰীৰিক ব্যায়াম সঙ্কলিত পুষ্টি, পর্যাপ্ত টোপনিৰ চাপ নিয়ন্ত্ৰণ আৰু ক্ষতিকাৰক পদাৰ্থ পৰিহাৰ কৰি, ব্যক্তিসকলে তেওঁলোকৰ দীৰ্ঘম্যাদী ৰোগ হোৱাৰ আশংকা যথেষ্ট হ্ৰাস কৰিব পাৰে। প্ৰতিৰোধমূলক স্বাস্থ্যসেৱা ব্যৱস্থা যেনে নিয়মীয়া পৰীক্ষা টিকাকৰণ আৰু পৰীক্ষাত জড়িত হোৱাটোৱে অধিক চিকিৎসাযোগ্য হ’লে সাম্ভাব্য স্বাস্থ্য সমস্যাবোৰ সোনকালে চিনাক্ত কৰাত সহায় কৰে। তদুপৰি, মনোযোগৰ আত্ম-যত্নৰ দৰে অভ্যাসৰ জৰিয়তে মানসিক স্বাস্থ্যক অগ্ৰাধিকাৰ দিয়া আৰু প্ৰয়োজন হ’লে সমর্থন বিচৰাটোৱে আবেগিক সুস্থতা বৃদ্ধি কৰে আৰু মানসিক স্বাস্থ্যৰ বিকাৰৰ আশংকা হ্ৰাস কৰে। স্বাস্থ্যক অগ্ৰাধিকাৰ দি ব্যক্তিসকলে বোগআৰম্ভ হোৱা প্ৰতিহত কৰা আৰু দীর্ঘম্যাদী স্বাস্থ্য আৰু জীৱনীশক্তি বৃদ্ধি কৰাৰ বাবে অনুকূল শাৰীৰিক আৰু মানসিক সুস্থতা বজাই ৰাখিব পাৰে। অৱশেষত দৈনন্দিন জীৱনত স্বাস্থ্যক অগ্ৰাধিকাৰ দিয়াৰ সামগ্ৰিক প্ৰভাৱৰ ফলত এক স্বাস্থ্যকৰ আৰু অধিক পৰিপূর্ণ ভৱিষ্যত হয়।
২০। শাৰীৰিক স্বাস্থ্যৰ ক্ষেত্ৰত অৰিহণা যোগোৱা কিছুমান মূল কাৰক কি কি? (What are some key factors that contribute to physical health?)
উত্তৰঃ শাৰীৰিক স্বাস্থ্যৰ ক্ষেত্ৰত কেইবাটাও মূল কাৰকে অৰিহণা যোগায়।
ইয়াৰে কিছুমান গুৰুত্বপূৰ্ণ কাৰকসমূহ হ’ল-
(ক) নিয়মীয়া ব্যায়ামঃ নিয়মিতভাৱে শাৰীৰিক কার্যকলাপত লিপ্ত হ’লে হৃদযন্ত্ৰৰ স্বাস্থ্য, পেশীৰ শক্তি আৰু সহনশীলতা, নমনীয়তা, আৰু সামগ্রিকভাৱে যোগ্যতা উন্নত কৰাত সহায় কৰে। ইয়াৰ উপৰিও ই ওজন নিয়ন্ত্রণত সহায় কৰে আৰু দীৰ্ঘদিনীয়া ৰোগৰ সম্ভাৱনাও হ্ৰাস কৰে।
(খ) সুৰম খাদ্যঃ বিভিন্ন ধৰণৰ ফল-মূল, শাক-পাচলি, গোটা শস্য, ক্ষীণ প্রটিন, আৰু স্বাস্থ্যকৰ চৰ্বি থকা পুষ্টিকৰ আৰু সুষম খাদ্য গ্ৰহণ কৰিলে শৰীৰে অনুকূল কার্যক্ষমতাৰ বাবে প্রয়োজনীয় পুষ্টিকৰ উপাদান, ভিটামিন, খনিজ পদার্থ লাভ কৰে।
(গ) পর্যাপ্ত টোপনিঃ পর্যাপ্ত আৰু মানসম্পন্ন টোপনি পোৱাটো শাৰীৰিক স্বাস্থ্যৰ বাবে অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ। ই শৰীৰৰ নিৰাময় আৰু মেৰামতি প্ৰক্ৰিয়াত সহায় কৰে, ৰোগ প্ৰতিৰোধ ক্ষমতা বৃদ্ধি কৰে, আৰু সামগ্রিক সুস্থতা বৃদ্ধি কৰে।
(ঘ) ক্ষতিকাৰক পদাৰ্থ পৰিহাৰঃ ধূমপান, অত্যাধিক মদ্যপান, আৰু অবৈধ ড্ৰাগছ সেৱনৰ পৰা বিৰত থাকিলে শাৰীৰিক স্বাস্থ্যৰ যথেষ্ট উন্নতি হয়। এই পদার্থবোৰে বিভিন্ন অংগত ক্ষতিকাৰক প্ৰভাৱ পেলাব পাৰে আৰু দীৰ্ঘদিনীয়া ৰোগ হোৱাৰ সম্ভাৱনা বৃদ্ধি কৰিব পাৰে।
(ঙ) নিয়মীয়া স্বাস্থ্য পৰীক্ষাঃ যিকোনো সম্ভাব্য স্বাস্থ্যজনিত সমস্যা আগতীয়াকৈ ধৰা পেলোৱা আৰু পৰিচালনাৰ বাবে সময়ে সময়ে চিকিৎসা,পৰীক্ষা, আৰু প্ৰতিৰোধমূলক ব্যৱস্থা গ্ৰহণ কৰাটো অতি প্ৰয়োজনীয়। ইহঁতে বিপদজনক কাৰকসমূহ চিনাক্ত কৰাত সহায় কৰে আৰু সময়মতে হস্তক্ষেপ নিশ্চিত কৰে।
(চ) মানসিক চাপ ব্যৱস্থাপনাঃ মানসিক চাপ নিয়ন্ত্ৰণৰ ফলপ্ৰসূ কৌশল, যেনে শিথিলতা ব্যায়াম, মননশীলতা, আৰু শিথিলতা বৃদ্ধি কৰা কাৰ্যকলাপত লিপ্ত হোৱা আদিয়ে শাৰীৰিক মংগলত অৰিহণা যোগায়। দীর্ঘদিনীয়া মানসিক চাপে শৰীৰত নেতিবাচক প্ৰভাৱ পেলাব পাৰে, য’ত হৃদযন্ত্ৰৰ ৰোগৰ সম্ভাৱনা বৃদ্ধি পায় আৰু ৰোগ প্ৰতিৰোধ ক্ষমতাৰ ক্ষতিসাধন হ’ব পাৰে।
(ছ) জলসিঞ্চনঃ অনুকূল শাৰীৰিক স্বাস্থ্য বজাই ৰখাৰ বাবে পৰ্যাপ্ত পৰিমাণে জলসিঞ্চিত হৈ থকাটো অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ। পানীয়ে শৰীৰৰ উষ্ণতা নিয়ন্ত্ৰণ কৰাত সহায় কৰে, পাচন, পুষ্টি শোষণ, আৰু বিষমুক্তকৰণ প্ৰক্ৰিয়াত সহায় কৰে।
২১ ৷ শাৰীৰিক স্বাস্থ্য বজাই ৰখাত ব্যায়ামে কি ভূমিকা পালন কৰে? (What role does exercise play in maintaining physical health?)
উত্তৰঃ ব্যায়ামে লোৱা কিছুমান মূল ভূমিকা উল্লেখ কৰা হ’ল—
(ক) হৃদযন্ত্ৰৰ স্বাস্থ্যঃ নিয়মিত এৰোবিক ব্যায়ামে, যেনে দ্রুত খোজ কঢ়া, দৌৰা, সাঁতোৰ, বা চাইকেল চলোৱাৰ ফলত হৃদযন্ত্র শক্তিশালী হয় আৰু হৃদযন্ত্ৰৰ যোগ্যতা উন্নত হয়। ই ৰক্তচাপ কমোৱাত সহায় কৰে, হৃদৰোগৰ সম্ভাৱনা কমায়, আৰু ৰক্ত সঞ্চালন উন্নত কৰে।
(খ) পেশীৰ শক্তি আৰু সহনশীলতাঃ প্ৰতিৰোধ প্রশিক্ষণ ব্যায়ামত জড়িত হোৱা, যেনে ভাৰোত্তোলন বা শৰীৰৰ ওজনৰ ব্যায়াম, পেশীৰ শক্তি আৰু সহনশীলতা গঢ়ি তোলা আৰু বজাই ৰখাত সহায় কৰে। শক্তিশালী পেশীয়ে সঠিক ভঙ্গী সমৰ্থন কৰে, ভাৰসাম্য বৃদ্ধি কৰে, আৰু দৈনন্দিন কার্যকলাপ সহজ কৰে।
(গ) হাড়ৰ স্বাস্থ্যঃ খোজ কঢ়া, জগিং কৰা, নৃত্য কৰা, বা ওজন তোলাৰ দৰে ওজন বহন কৰা ব্যায়ামে হাড়ৰ স্বাস্থ্য বৃদ্ধি কৰে আৰু অষ্টিঅ’পৰ’ছিছৰ দৰে অৱস্থা প্ৰতিৰোধ কৰাত সহায় কৰে। ব্যায়ামে হাড়ৰ পুনৰ নিৰ্মাণক উদ্দীপিত কৰে আৰু হাড় শক্তিশালী কৰে, যাৰ ফলত হাড় ভাঙি যোৱাৰ সম্ভাৱনা হ্রাস পায়।
(ঘ) ওজন নিয়ন্ত্রণঃ নিয়মিত ব্যায়ামৰ সৈতে সুষম খাদ্যৰ সংমিশ্রণে শৰীৰৰ ওজন সুস্থ কৰি ৰখাত সহায় কৰে। শাৰীৰিক কার্যকলাপে কেলৰিৰ ব্যয় বৃদ্ধি কৰে, চর্বি হ্ৰাস কৰাত সহায় কৰে, আৰু চৰ্বিহীন পেশীৰ ভৰ সংৰক্ষণ কৰে, যিয়ে ওজন নিয়ন্ত্ৰণত সহায় কৰে আৰু মেদবহুলতা প্ৰতিৰোধ কৰে।
(ঙ) মানসিক মংগলঃ ব্যায়ামে মানসিক স্বাস্থ্যৰ ওপৰত ইতিবাচক প্রভাব পেলায়। ই এগু ‘ফিন হৰম’নৰ মুক্তিক উদ্দীপিত কৰে, যিবোৰক “ভাল অনুভৱ ” হৰম’ন বুলি জনা যায়, যিয়ে সুস্থতাৰ অনুভূতি বৃদ্ধি কৰে, মানসিক চাপ, উদ্বেগ আৰু হতাশাৰ লক্ষণসমূহ হ্ৰাস কৰে। নিয়মিত ব্যায়ামে টোপনিৰ মান আৰু জ্ঞানশক্তি উন্নত কৰিব পাৰে।
(ছ) ৰোগ প্ৰতিৰোধ ক্ষমতাৰ কাৰ্যঃ মধ্যমীয়া তীব্ৰতাৰ ব্যায়ামে ৰোগ প্ৰতিৰোধ ক্ষমতাত ইতিবাচক প্ৰভাৱ পেলোৱা দেখা গৈছে। ই ৰোগ প্ৰতিৰোধ ক্ষমতা কোষৰ পৰিসঞ্চালন বৃদ্ধি কৰে, শৰীৰৰ প্ৰতিৰক্ষা ব্যৱস্থা উন্নত কৰে আৰু কিছুমান সংক্ৰামক ৰোগৰ সম্ভাৱনা হ্ৰাস কৰে।
২২। পুষ্টিৰ ফলত শাৰীৰিক স্বাস্থ্যত কেনে প্ৰভাৱ পৰে? (How does nutrition impact physical health?)
উত্তৰঃ শাৰীৰিক স্বাস্থ্য বজাই ৰখাত পুষ্টিৰ গুৰুত্বপূর্ণ ভূমিকা।
পুষ্টিৰ দ্বাৰা শাৰীৰিক স্বাস্থ্যত প্ৰভাৱ পেলোৱা কিছুমান উপায় ইয়াত উল্লেখ কৰা হ’ল—
(ক) শক্তি আৰু পুষ্টিকৰ যোগানঃ সঠিক পুষ্টিৰ দ্বাৰা শৰীৰে কাৰ্বহাইড্রেট, প্ৰ’টিন, চর্বি ভিটামিন, খনিজ পদার্থকে ধৰি শক্তি আৰু প্রয়োজনীয় পুষ্টিকৰ পদাৰ্থৰ পৰ্যাপ্ত যোগান লাভ কৰাটো নিশ্চিত কৰে। শৰীৰৰ কাৰ্যকলাপ, বৃদ্ধি, মেৰামতি আৰু সামগ্রিক সুস্থতাৰ বাবে এই পুষ্টিকৰ উপাদানসমূহ অতি প্রয়োজনীয়।
(খ) ওজন ব্যৱস্থাপনাঃ সুষম আৰু পুষ্টিকৰ খাদ্যই শৰীৰৰ ওজন সুস্থ কৰি ৰখাত সহায় কৰে। পুষ্টিকৰ ঘন খাদ্যৰ পৰা সঠিক পৰিমাণৰ কেলৰি খোৱাৰ লগতে অংশ নিয়ন্ত্রণে ওজন নিয়ন্ত্ৰণত সহায় কৰে আৰু মেদবহুলতাৰ সৈতে জড়িত স্বাস্থ্যজনিত সমস্যাসমূহ প্ৰতিৰোধ কৰে।
(গ) ৰোগ প্ৰতিৰোধঃ ফল-মূল, শাক-পাচলি, গোটা শস্য, ক্ষীণ প্রটিন, আৰু স্বাস্থ্যকৰ চৰ্বিৰে সমৃদ্ধ পুষ্টিকৰ খাদ্যই শৰীৰক এন্টিঅক্সিডেন্ট, ফাইটোকেমিকেল, আৰু অন্যান্য জৈব সক্ৰিয় যৌগ প্ৰদান কৰে যিয়ে হৃদৰোগ, মধুমেহকে ধৰি দীৰ্ঘদিনীয়া ৰোগৰ সম্ভাৱনা হ্রাস কৰাত সহায় কৰে, কিছুমান বিশেষ কৰ্কট ৰোগ, আৰু উচ্চৰক্তচাপ।
(ঘ) ৰোগ প্ৰতিৰোধ ক্ষমতাঃ (Immune Function) শক্তিশালী ৰোগ প্ৰতিৰোধ ক্ষমতাৰ বাবে উপযুক্ত পুষ্টি অতি প্রয়োজনীয়। ভিটামিন এ, চি, ই, জিংক, চেলেনিয়াম আদি ভিটামিনযুক্ত খাদ্যকে ধৰি বিভিন্ন ধৰণৰ পুষ্টিকৰ খাদ্য গ্ৰহণ কৰিলে ৰোগ প্ৰতিৰোধ ক্ষমতাৰ কার্যত সহায় হয় আৰু সংক্ৰমণ আৰু ৰোগৰ পৰা ৰক্ষা পোৱাত সহায় কৰে।
২৩। ডাল শাৰীৰিক স্বাস্থ্যৰ কিছুমান সাধাৰণ সূচক কি কি? (What are some common indicators of good physical health?)
উত্তৰঃ ভাল শাৰীৰিক স্বাস্থান কিছুমান সাধাৰণ সূচক হ’ল-
(ক) স্বাস্থ্যসম্মত শৰীৰৰ ওজনঃ উচ্চতা, বয়স, শৰীৰৰ গঠন আদি কাৰকৰ দ্বাৰা নিৰ্ধাৰিত শৰীৰৰ ওজন সুস্থ পৰিসৰৰ ভিতৰত ৰখাটো ভাল শাৰীৰিক স্বাস্থ্যৰ সূচক। ইয়াৰ ভিতৰত কম ওজন আৰু অতিৰিক্ত ওজনৰ দুয়োটা অৱস্থাৰ পৰা আঁতৰি থকাটোও অন্তর্ভুক্ত।
(খ) সজীৱতা আৰু শক্তিঃ শক্তিশালী অনুভৱ কৰা আৰু সাধাৰণ সুস্থতাৰ অনুভূতি থকাটো সু-স্বাস্থ্যৰ লক্ষণ। দৈনন্দিন কাম-কাজত লিপ্ত হ’বলৈ, ব্যায়াম কৰিবলৈ আৰু চখ বা আগ্ৰহৰ পিছত লগাবলৈ পৰ্যাপ্ত শক্তি থকাটো এটা ইতিবাচক সূচক।
(গ) শক্তিশালী হৃদযন্ত্ৰৰ যোগ্যতাঃ ভাল শাৰীৰিক স্বাস্থ্য প্রায়ে সুস্থ হৃদযন্ত্ৰৰ তন্ত্ৰৰ সৈতে জড়িত। অত্যধিক ক্লান্তি নোহোৱাকৈ এৰোবিক কার্যকলাপত লিপ্ত হোৱাৰ ক্ষমতাই প্রদর্শিত হৃদযন্ত্ৰৰ ভাল থকাটো হৃদযন্ত্ৰ আৰু হাওঁফাওঁ সুস্থ হোৱাৰ সূচক।
(ঘ) নমনীয়তা আৰু গতিৰ পৰিসৰঃ অস্বস্তি বা সীমাবদ্ধতা নোহোৱাকৈ গাঁঠি আৰু পেশীবোৰক নিজৰ গতিৰ সম্পূৰ্ণ পৰিসৰৰ মাজেৰে লৰচৰ কৰিব পৰাটোৱে শাৰীৰিক স্বাস্থ্যৰ সু-স্বাস্থ্যৰ ইংগিত দিয়ে। নমনীয়তাই গতিশীলতা সহজ, আঘাতৰ আশংকা হ্রাস, আৰু সামগ্রিক শাৰীৰিক সুস্থতাৰ সুবিধা দিয়ে।
(ঙ) ভাল ভংগীমা আৰু ভাৰসাম্যতাঃ ভাল ভংগীমা আৰু ভাৰসাম্য ৰক্ষা কৰিলে শাৰীৰিক স্বাস্থ্যৰ সু-স্বাস্থ্যৰ ইংগিত পোৱা যায়। ই শৰীৰৰ সঠিক প্রান্তিককৰণ, শক্তিশালী মূল পেশী, আৰু পেশী-কংকালৰ সমস্যাৰ আশংকা হ্ৰাস কৰাৰ ইংগিত দিয়ে।
(চ) স্বাস্থ্যকৰ গুৰুত্বপূৰ্ণ লক্ষণসমূহঃ নিয়মীয়াকৈ ৰক্তচাপ, হৃদস্পন্দন, আৰু শ্বাস-প্ৰশ্বাসৰ হাৰ স্বাভাৱিক পৰিসৰৰ ভিতৰত থকাটোৱে শাৰীৰিক স্বাস্থ্যৰ সু-সুস্থতাৰ ইংগিত দিয়ে। সুস্থিৰ জীৱনদায়ক লক্ষণসমূহে শৰীৰৰ শাৰীৰিক কাৰ্যসমূহ সঠিকভাৱে কাম কৰি থকাৰ ইংগিত দিয়ে।
২৪। মানসিক স্বাস্থ্যৰ গুৰুত্বৰ বিষয়ে আলোচনা কৰা। (Discuss the importance of mental health.)
উত্তৰঃ মানসিক স্বাস্থ্যৰ সৰ্বোচ্চ গুৰুত্ব কাৰণ ই ব্যক্তিৰ জীৱনৰ প্ৰতিটো দিশতে যথেষ্ট প্রভাৱ পেলায়।
মানসিক স্বাস্থ্য অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ হোৱাৰ কিছুমান কাৰণ ইয়াত উল্লেখ কৰা হ’ল—
(ক) সামগ্রিক মংগলঃ মানসিক স্বাস্থ্য সামগ্রিক মংগলৰ এক অপৰিহাৰ্য উপাদান। ইয়াত এজন ব্যক্তিৰ জীৱনৰ আবেগিক, মানসিক আৰু সামাজিক দিশসমূহ সামৰি লোৱা হৈছে।
যেতিয়া মানসিক স্বাস্থ্য ইতিবাচক অৱস্থাত থাকে তেতিয়া ব্যক্তিয়ে সুখ, পূর্ণতা আৰু উচ্চমানৰ জীৱন অনুভৱ কৰাৰ সম্ভাৱনা বেছি।
(খ) শাৰীৰিক স্বাস্থ্যঃ শাৰীৰিক স্বাস্থ্যৰ ওপৰত মানসিক স্বাস্থ্যৰ গভীৰ প্ৰভাৱ পৰে। মানসিক স্বাস্থ্যৰ অৱস্থা যেনে উদ্বেগ আৰু হতাশাই শাৰীৰিক লক্ষণসমূহৰ সৃষ্টি কৰাত অৰিহণা যোগাব পাৰে আৰু দীৰ্ঘদিনীয়া ৰোগ হোৱাৰ সম্ভাৱনা বৃদ্ধি কৰিব পাৰে। ইয়াৰ বিপৰীতে ভাল মানসিক স্বাস্থ্যই সুস্থ আচৰণ, উন্নত টোপনিৰ ধৰণ, শক্তিশালী ৰোগ প্ৰতিৰোধ ক্ষমতা আৰু সামগ্ৰিক শাৰীৰিক সুস্থতা উন্নত কৰে।
(গ) সম্পৰ্ক আৰু সামাজিক সংযোগঃ ব্যক্তিসকলে আনৰ সৈতে কেনেদৰে যোগাযোগ কৰে আৰু সম্পৰ্ক গঢ়ি তোলে তাৰ ওপৰত মানসিক স্বাস্থ্যই প্ৰভাৱ পেলায়। ইতিবাচক মানসিক স্বাস্থ্যই ব্যক্তিক সুস্থ আৰু অৰ্থপূৰ্ণ সম্পর্ক গঢ়ি তুলিবলৈ আৰু বজাই ৰাখিবলৈ অনুমতি দিয়ে। ই ফলপ্রসূ যোগাযোগ, সহানুভূতি আৰু সামাজিক সংযোগ স্থাপনৰ ক্ষমতাক লাভান্বিত কৰে। ইয়াৰ বিপৰীতে মানসিক স্বাস্থ্যৰ সমস্যাই সম্পৰ্কত টান দিব পাৰে আৰু সামাজিক কার্যকলাপত প্ৰভাৱ পেলাব পাৰে ৷
(ঘ) প্ৰতিৰোধ আৰু আগতীয়া হস্তক্ষেপঃ মানসিক স্বাস্থ্যক অগ্ৰাধিকাৰ দিয়াটো প্ৰতিৰোধ আৰু আগতীয়া হস্তক্ষেপৰ মূল চাবিকাঠি। মানসিক সুস্থতাক প্ৰসাৰিত কৰি আৰু মানসিক স্বাস্থ্যৰ উদ্বেগসমূহ সক্রিয়ভাৱে সমাধান কৰি ব্যক্তিসকলে অধিক গুৰুতৰ মানসিক স্বাস্থ্যজনিত অৱস্থাৰ বিকাশৰ সম্ভাৱনা হ্ৰাস কৰিব পাৰে। আগতীয়াকৈ চিনাক্তকৰণ আৰু হস্তক্ষেপ কৰিলে উন্নত ফলাফল পোৱা যাব আৰু মানসিক স্বাস্থ্যৰ সমস্যাবোৰ বেয়া হোৱাত বাধা দিব পাৰি।
(ঙ) মানৱ অধিকাৰঃ মানৱ অধিকাৰ ৰক্ষাৰ বাবে মানসিক স্বাস্থ্যক স্বীকৃতি আৰু সম্বোধন কৰাটো অতি প্রয়োজনীয়। মানসিক স্বাস্থ্যক মৌলিক মানৱ অধিকাৰ হিচাপে স্বীকৃতি দিয়া হৈছে। ব্যক্তিৰ মানসিক স্বাস্থ্য সেৱা আৰু সহায় লাভ কৰাৰ অধিকাৰ আছে। সম সুযোগ নিশ্চিত কৰা, বৈষম্য হ্ৰাস কৰা, সামাজিক ন্যায়ৰ প্ৰসাৰৰ বাবে মানসিক স্বাস্থ্যক অগ্ৰাধিকাৰ দিয়াটো অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ।
২৫। শাৰীৰিক স্বাস্থ্যই মানসিক মংগলক কেনেদৰে প্ৰভাৱিত কৰে? (How does physical health influence mental well-being?)
উত্তৰঃ শাৰীৰিক স্বাস্থ্যৰ মানসিক মংগলৰ ওপৰত যথেষ্ট প্ৰভাৱ পৰে।
শাৰীৰিক স্বাস্থ্যই মানসিক মংগলক কেনেদৰে প্ৰভাৱিত কৰে—
(ক) টোপনিৰ গুণগত মান উন্নতঃ নিয়মিত শাৰীৰিক কার্যকলাপে টোপনিৰ মান আৰু সময় বৃদ্ধি কৰিব পাৰে ৷ উন্নত টোপনিয়ে মানসিক মংগলত ইতিবাচক প্ৰভাৱ পেলায়, কিয়নো ই সঠিক জিৰণি আৰু সজীৱতা লাভৰ সুবিধা দিয়ে, জ্ঞানমূলক কার্যক সমর্থন কৰে, আৰু আৱেগ নিয়ন্ত্ৰণ কৰাত সহায় কৰা।
(খ) বৰ্ধিত জ্ঞানমূলক কাৰ্যঃ শাৰীৰিক কার্যকলাপক উন্নত জ্ঞানমূলক কাৰ্যৰ সৈতে জড়িত কৰা হৈছে, য’ত স্মৃতিশক্তি, মনোযোগ আৰু সিদ্ধান্ত গ্ৰহণৰ ক্ষমতা বৃদ্ধি কৰা হৈছে। ব্যায়ামে — মগজুলৈ তেজৰ সোঁত বৃদ্ধি কৰে, নতুন নিউৰনৰ বৃদ্ধিত সহায় কৰে আৰু মগজুৰ সামগ্রিক স্বাস্থ্য উন্নত কৰে।
(গ) মানসিক স্বাস্থ্যৰ প্ৰত্যাহ্বানৰ প্ৰতি স্থিতিস্থাপকতা বৃদ্ধিঃ ভাল শাৰীৰিক স্বাস্থ্যই স্থিতিস্থাপকতা বৃদ্ধি কৰিব পাৰে আৰু মানসিক স্বাস্থ্যজনিত বিকাৰগ্ৰস্ত হোৱাৰ সম্ভাৱনা হ্রাস কৰিব পাৰে। ই জীৱনৰ প্ৰত্যাহ্বানৰ সৈতে মোকাবিলা, মানসিক চাপ পৰিচালনা আৰু আৱেগিক ভাৰসাম্য বজাই ৰখাৰ বাবে এক সুদৃঢ় ভেঁটি প্রদান কৰে।
(ঘ) সামাজিক সংযোগ আৰু সমৰ্থনঃ শাৰীৰিক কার্যকলাপ, যেনে দলীয় ক্রীড়া, গোটৰ ফিটনেছ ক্লাছ, বা বাহিৰৰ কার্যকলাপত অংশগ্ৰহণ কৰিলে সামাজিক যোগাযোগ আৰু সংযোগৰ সুযোগ লাভ কৰিব পাৰি। মানসিক সুস্থতাৰ বাবে সামাজিক সমর্থন অতি গুৰুত্বপূর্ণ, কিয়নো ই নিজৰ বুলি ভবা অনুভৱক লালন-পালন কৰে, বিচ্ছিন্নতাৰ অনুভূতি হ্ৰাস কৰে আৰু সামগ্রিক মানসিক স্বাস্থ্যৰ উন্নতি সাধন কৰে।
(ঙ) মানসিক স্বাস্থ্যজনিত বিকাৰৰ আশংকা হ্রাসঃ নিয়মীয়াকৈ শাৰীৰিক ক্রিয়া-কলাপত লিপ্ত হ’লে আৰু শাৰীৰিক স্বাস্থ্য ভাল হ’লে হতাশা আৰু উদ্বেগ আদি মানসিক স্বাস্থ্যজনিত বিকাৰৰ আশংকা হ্ৰাস পাব পাৰে। এই অবস্থাসমূহ পৰিচালনাৰ বাবে ব্যায়াম এক ফলপ্রসূ সংযোজক চিকিৎসা হ’ব পাৰে।
২৬। শাৰীৰিক স্বাস্থ্য আৰু ৰোগ প্ৰতিৰোধৰ মাজত কি সম্পর্ক আছে? (What is the relationship between physical health and disease prevention?)
উত্তৰঃ শাৰীৰিক স্বাস্থ্য আৰু ৰোগ প্ৰতিৰোধৰ মাজত ওতপ্রোত সম্পর্ক আছে।
দুয়োটাৰ মাজৰ সম্পৰ্কটো ইয়াত উল্লেখ কৰা হ’ল—
(ক) বিপদ হ্রাসঃ সুস্থ জীৱনশৈলীৰ অভ্যাস, যেনে নিয়মিত ব্যায়াম, সুষম পুষ্টি, পর্যাপ্ত টোপনি, মানসিক চাপ নিয়ন্ত্ৰণ আদিৰ দ্বাৰা সুস্থ শাৰীৰিক স্বাস্থ্য বজাই ৰখাটোৱে বিভিন্ন দীর্ঘদিনীয়া ৰোগত আক্ৰান্ত হোৱাৰ সম্ভাৱনা হ্ৰাস কৰাত সহায় কৰিব পাৰে।
(খ) ৰোগ প্ৰতিৰোধ ক্ষমতাৰ কাৰ্যঃ শক্তিশালী ৰোগ প্ৰতিৰোধ ক্ষমতাক সমৰ্থন কৰাত শাৰীৰিক স্বাস্থ্যই গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰে। সুপুষ্টিকৰ শৰীৰ, নিয়মীয়া ব্যায়াম আৰু পর্যাপ্ত টোপনিয়ে শক্তিশালী ৰোগ প্ৰতিৰোধ ক্ষমতাত অৰিহণা যোগায়, যাৰ ফলত সংক্ৰামক ৰোগৰ প্ৰতি সংবেদনশীলতা হ্রাস পায় আৰু শৰীৰৰ ৰোগ সৃষ্টিকাৰী জীৱাণুৰ বিৰুদ্ধে যুঁজ দিয়াৰ ক্ষমতা বৃদ্ধি পায়।
(গ) ওজন ব্যৱস্থাপনাঃ সুস্বাস্থ্যই শৰীৰৰ ওজন সুস্থ কৰি ৰখাত সহায় কৰে, যিটো ৰোগ প্ৰতিৰোধৰ বাবে গুৰুত্বপূর্ণ। মেদবহুলতাৰ সৈতে হৃদৰোগ, মধুমেহ, ষ্ট্ৰোক, কিছুমান বিশেষ কৰ্কট ৰোগ, পেশী-কংকালৰ বিকাৰ আদি বহুতো স্বাস্থ্যজনিত অৱস্থাৰ সম্ভাৱনা বৃদ্ধি পায়। স্বাস্থ্যসম্মত ওজন বজাই ৰাখিলে এই ৰোগত আক্ৰান্ত হোৱাৰ আশংকা বহু পৰিমাণে হ্রাস কৰিব পৰা যায়।
(ঘ) কৰ্কট ৰোগ প্ৰতিৰোধঃ স্বাস্থ্যসম্মত জীৱনশৈলীৰ অভ্যাস, যেনে নিয়মিত ব্যায়াম, ফলমূল আৰু শাক-পাচলিৰে সমৃদ্ধ খাদ্য, ধঁপাত আৰু অত্যাধিক মদ্যপান পৰিহাৰ, আৰু ৰ’দৰ পৰা ৰক্ষা পোৱা আদিয়ে কিছুমান বিশেষ কৰ্কট ৰোগৰ সম্ভাৱনা বহু পৰিমাণে হ্ৰাস কৰিব পাৰে। এই আচৰণবোৰে শাৰীৰিক স্বাস্থ্য বজাই ৰখাত আৰু কৰ্কট ৰোগ হোৱাৰ সম্ভাৱনা হ্রাস কৰাত অৰিহণা যোগায়।
(ঙ) মানসিক স্বাস্থ্যঃ শাৰীৰিক স্বাস্থ্যই মানসিক স্বাস্থ্যৰ ওপৰতো প্রভাৱ পেলায়, সামগ্রিকভাৱে ৰোগ প্ৰতিৰোধৰ বাবে ভাল মানসিক সুস্থতা গুৰুত্বপূর্ণ। দীর্ঘদিনীয়া মানসিক চাপ, উদ্বেগ, হতাশাই বিভিন্ন শাৰীৰিক স্বাস্থ্যজনিত অৱস্থাৰ বিকাশ বা তীব্রতা বৃদ্ধিত অৰিহণা যোগাব পাৰে। ভাল শাৰীৰিক স্বাস্থ্যৰ প্ৰসাৰ ঘটাই মানসিক স্বাস্থ্যজনিত বিকাৰৰ আশংকা আৰু সামগ্রিক সুস্থতাৰ ওপৰত ইয়াৰ সম্ভাৱ্য প্রভাৱ কম কৰিব পাৰি।
২৭। স্বাস্থ্যৰ সামাজিক উপাদানসমূহৰ বিষয়ে আলোচনা কৰা। (Discuss about the social component of health.)
উত্তৰঃ স্বাস্থ্যৰ সামাজিক উপাদানটোৱে ব্যক্তিৰ সামগ্রিক মংগলৰ ওপৰত সামাজিক কাৰক আৰু সম্পৰ্কৰ প্ৰভাৱক বুজায়। ইয়াত আনৰ সৈতে হোৱা পাৰস্পৰিক ক্রিয়া-কলাপ, সম্পর্ক আৰু সংযোগৰ লগতে মানুহে বাস কৰা সামাজিক আৰু সাংস্কৃতিক পৰিৱেশকো সামৰি লোৱা হৈছে।
স্বাস্থ্যৰ সামাজিক উপাদানৰ কিছুমান মূল দিশ ইয়াত উল্লেখ কৰা হ’ল—
(ক) সম্প্রদায় আৰু অন্তৰ্গততাঃ এটা সম্প্ৰদায়ৰ অংশ হোৱা আৰু নিজৰ বুলি অনুভৱ কৰাটো সামাজিক স্বাস্থ্যৰ বাবে গুৰুত্বপূৰ্ণ। সম্প্ৰদায়ৰ কাৰ্যকলাপত সক্রিয়ভাৱে জড়িত হোৱা, স্বেচ্ছাসেৱী কাম কৰা আৰু সামাজিক গোটত অংশগ্রহণে উদ্দেশ্য, পৰিচয় আৰু বৃহত্তৰ সামাজিক প্রেক্ষাপটৰ সৈতে সংযোগৰ ভাৱনাক লালন-পালন কৰে। ই সামাজিক সংহতি, সহানুভূতি আৰু সহযোগিতাৰ প্ৰসাৰ ঘটায়।
(খ) স্বাস্থ্যৰ সামাজিক নির্ণায়কঃ স্বাস্থ্যৰ সামাজিক উপাদানে স্বীকাৰ কৰে যে সামাজিক কাৰকে, যেনে আৰ্থ-সামাজিক অৱস্থা, শিক্ষা, নিয়োগ, গৃহ নিৰ্মাণ আৰু স্বাস্থ্যসেৱাৰ সুবিধাই স্বাস্থ্যৰ ফলাফলত যথেষ্ট প্ৰভাৱ পেলায়। স্বাস্থ্যৰ সামাজিক নির্ণায়কসমূহে ব্যক্তি আৰু সম্প্ৰদায়ৰ সম্পদ, সুযোগ আৰু স্বাস্থ্যসেৱা সেৱাসমূহ লাভ কৰাৰ ক্ষমতাত প্ৰভাৱ পেলায়, শেষত। তেওঁলোকৰ সামগ্রিক স্বাস্থ্যৰ অৱস্থা গঢ় দিয়ে।
(গ) সাংস্কৃতিক কাৰকঃ সাংস্কৃতিক নীতি, মূল্যবোধ, বিশ্বাস আৰু পদ্ধতিয়ে স্বাস্থ্যৰ আচৰণ, স্বাস্থ্যসেৱাৰ ব্যৱহাৰ আৰু স্বাস্থ্যৰ ফলাফলত প্ৰভাৱ পেলায়। বিভিন্ন সাংস্কৃতিক পটভূমি বুজি সন্মান কৰা আৰু সাংস্কৃতিক দক্ষতাক প্ৰসাৰিত কৰাটোৱে উন্নত স্বাস্থ্য ফলাফল আৰু ন্যায্য স্বাস্থ্যসেৱাৰ প্ৰৱেশত অৰিহণা যোগায়।
(ঘ) সামাজিক বৈষম্যঃ আয়ৰ বৈষম্য, সম্পদৰ অসমান সুবিধাকে ধৰি সামাজিক বৈষম্যই স্বাস্থ্যৰ বৈষম্যৰ সৃষ্টি কৰিব পাৰে। এই বৈষম্যই শাৰীৰিক আৰু মানসিক স্বাস্থ্যত নেতিবাচক প্ৰভাৱ পেলাব পাৰে, কিয়নো প্রান্তীয় জনসংখ্যাই প্রায়ে স্বাস্থ্যসেৱা, সামাজিক সমৰ্থন আৰু মংগলৰ সুযোগৰ ক্ষেত্ৰত বৃদ্ধি পোৱা বাধাৰ সন্মুখীন হয়।
(ঙ) সামাজিক প্ৰভাৱ আৰু স্বাস্থ্য আচৰণঃ সামাজিক কাৰকে স্বাস্থ্য আচৰণত যথেষ্ট প্রভাৱ পেলায়। সামাজিক নীতি-নিয়ম, সমনীয়াৰ প্ৰভাৱ আৰু সামাজিক আৰ্হিয়ে ব্যক্তিৰ পুষ্টি, শাৰীৰিক কাৰ্যকলাপ, দ্ৰব্যৰ ব্যৱহাৰ আৰু অন্যান্য স্বাস্থ্য সম্পর্কীয় আচৰণৰ ক্ষেত্ৰত পছন্দ গঢ় দিয়াত ভূমিকা পালন কৰে। ইতিবাচক সামাজিক পৰিৱেশে সুস্থ আচৰণৰ লালন- পালন কৰিব পাৰে আৰু ইতিবাচক স্বাস্থ্যৰ ফলাফলৰ প্ৰসাৰ ঘটাব পাৰে।
২৮। মননশীলতাৰ অনুশীলনে মানসিক স্বাস্থ্য আৰু সুস্থতাত কেনে উপকাৰ কৰে? (How does practicing mindfulness benefit mental health and wellness?)
উত্তৰঃ মননশীলতাৰ অভ্যাস কৰিলে মানসিক স্বাস্থ্য আৰু সামগ্রিক মংগলৰ বাবে অসংখ্য উপকাৰ হ’ব পাৰে।
মানসিক স্বাস্থ্যৰ ক্ষেত্ৰত মননশীলতা অৰিহণা যোগাব পৰা কিছুমান উপায় উল্লেখ কৰা হল–
(ক) মানসিক চাপ হ্রাসঃ মননশীলতাৰ অভ্যাস, যেনে ধ্যান আৰু গভীৰ উশাহ-নিশাহৰ ব্যায়ামে মানসিক চাপৰ মাত্ৰা হ্ৰাস কৰাত সহায় কৰিব পাৰে। বৰ্তমানৰ মুহূৰ্তটোৰ ওপৰত গুৰুত্ব দি আৰু বিচাৰ নকৰাকৈয়ে গ্ৰহণ কৰি মননশীলতাই ব্যক্তিক নিজৰ চিন্তা আৰু আৱেগক আপ্লুত নকৰাকৈয়ে সচেতন হ’বলৈ সুবিধা দিয়ে। ইয়াৰ ফলত শাস্তি আৰু শিথিলতাৰ অনুভূতি অধিক হ’ব পাৰে, মানসিক চাপ আৰু মানসিক স্বাস্থ্যৰ ওপৰত ইয়াৰ নেতিবাচক প্ৰভাৱ কম কৰিব পাৰে।
(খ) উন্নত আৱেগিক নিয়ন্ত্রণঃ মননশীলতাই ব্যক্তিক তেওঁলোকৰ আৱেগৰ প্ৰতি অপ্ৰতিক্রিয়াশীল আৰু অবিচাৰমূলক মনোভাৱ গঢ়ি তোলাত সহায় কৰে। তৎক্ষণাত প্ৰতিক্ৰিয়া নকৰাকৈ বা ইয়াৰ মাজত আবদ্ধ নোহোৱাকৈ নিজৰ অনুভৱবোৰ পৰ্যবেক্ষণ কৰিলে ব্যক্তিয়ে আৱেগিক নিয়ন্ত্ৰণৰ দক্ষতা গঢ়ি তুলিব পাৰে। মননশীলতাই ব্যক্তিক আৱেগৰ প্ৰতি অধিক সুষম আৰু গঠনমূলকভাৱে সঁহাৰি জনাবলৈ অনুমতি দিয়ে, যাৰ ফলত আৱেগিক সুস্থতা আৰু স্থিতিস্থাপকতা বৃদ্ধি পায়।
(গ) আত্মসচেতনতা বৃদ্ধিঃ মননশীলতাই ব্যক্তিক বৰ্তমানৰ মুহূৰ্তত নিজৰ চিন্তা, অনুভৱ আৰু শৰীৰৰ অনুভূতিৰ প্ৰতি মনোযোগ দিবলৈ উৎসাহিত কৰে। এই উচ্চ আত্মসচেতনতাই ব্যক্তিক নিজৰ আভ্যন্তৰীণ অভিজ্ঞতা আৰু চিন্তাৰ ধৰণ ভালদৰে বুজিবলৈ সক্ষম কৰে। আত্মসচেতনতা বৃদ্ধিৰ লগে লগে ব্যক্তিয়ে নেতিবাচক চিন্তাধাৰা, অসহায় আচৰণ আৰু মানসিক চাপৰ উৎস চিনাক্ত কৰিব পাৰে, যাৰ ফলত অধিক ফলপ্ৰসু আত্মচিন্তা আৰু ব্যক্তিগত বৃদ্ধিৰ সূচনা হয়।
(ঘ) বর্ধিত জ্ঞানমূলক কার্যক্ষমতাঃ নিয়মিত মননশীলতা অনুশীলনৰ সৈতে মনোযোগ, স্মৃতিশক্তি, আৰু সিদ্ধান্ত গ্ৰহণ আদি জ্ঞানমূলক কাৰ্যসমূহৰ উন্নতিৰ সম্পৰ্ক আছে। মননশীলতা প্রশিক্ষণে ব্যক্তিক কেন্দ্রীভূত মনোযোগ আৰু নিৰ্বাচিত বস্তু বা কামত মনোনিৱেশ বজাই ৰখাৰ ক্ষমতা গঢ়ি তোলাত সহায় কৰে। ইয়াৰ ফলত মানসিক স্পষ্টতা বৃদ্ধি পাব পাৰে, জ্ঞানমূলক নমনীয়তা বৃদ্ধি পাব পাৰে, সমস্যা সমাধানৰ দক্ষতা বৃদ্ধি পাব পাৰে।
(ঙ) উন্নত সম্পর্ক সন্তুষ্টিঃ মননশীলতা অনুশীলনে ফলপ্রসূ যোগাযোগ, সহানুভূতি আৰু মমতাক প্ৰসাৰিত কৰি আন্তঃব্যক্তিগত সম্পর্ক বৃদ্ধি কৰিব পাৰে। পাৰস্পৰিক ক্রিয়া-কলাপত সম্পূৰ্ণৰূপে উপস্থিত আৰু মনোযোগী হৈ ব্যক্তিসকলে আনৰ সৈতে গভীৰ সংযোগ আৰু বুজাবুজি গঢ়ি তুলিব পাৰে। মননশীলতায়ে ব্যক্তিক নিজৰ প্ৰতিক্ৰিয়া আৰু ট্রিগাৰৰ প্ৰতিও অধিক সচেতন হোৱাত সহায় কৰে, যাৰ ফলত তেওঁলোকে আনৰ প্ৰতি অধিক সহানুভূতি আৰু দয়াৰে সঁহাৰি জনাব পাৰে।
২৯। সামাজিক স্বাস্থই কি সামৰি লয়? (What does social health encompass?)
উত্তৰঃ সামাজিক স্বাস্থ্যইব্যক্তিৰ সামগ্রিক মংগলৰ সেই দিশটোক সামৰি লয় যিটো তেওঁলোকৰ সম্পর্ক, পাৰস্পৰিক ক্রিয়া-কলাপ আৰু আনৰ সৈতে সংযোগৰ লগতে সামাজিক জগতখনত সামঞ্জস্য আৰু অংশগ্ৰহণ কৰাৰ ক্ষমতাৰ সৈতে জড়িত।
সামাজিক স্বাস্থ্যৰ কিছুমান মূল দিশ ইয়াত উল্লেখ কৰা হ’ল—
(ক) সম্পৰ্কঃ সামাজিক স্বাস্থ্যৰ লগত ব্যক্তিৰ পৰিয়াল, বন্ধু-বান্ধৱী, ৰোমাণ্টিক সংগী, সহকৰ্মী আৰু অন্যান্য সামাজিক সংযোগৰ সৈতে সম্পৰ্কৰ গুণগত মান আৰু গভীৰতা জড়িত হৈ থাকে। ইতিবাচক আৰু সহায়ক সম্পর্কই আৱেগিক মংগল, ব্যক্তিগত বৃদ্ধি আৰু নিজৰ বুলি অনুভৱ কৰাত অৰিহণা যোগায়।
(খ) সামাজিক সহায়ঃ সামাজিক স্বাস্থ্যৰ ভিতৰত প্ৰয়োজন বা মানসিক চাপৰ সময়ত আবেগিক, ব্যৱহাৰিক আৰু তথ্যমূলক সহায় আগবঢ়োৱা লোকৰ সহায়ক সংযোগৰ সুবিধা থকাটো অন্তর্ভুক্ত। সামাজিক সমর্থন ব্যৱস্থাই ব্যক্তিক প্রত্যাহ্বানৰ সৈতে মোকাবিলা কৰাত সহায় কৰে, বিচ্ছিন্নতাৰ অনুভৱ হ্ৰাস কৰে আৰু সামগ্রিক মংগল বৃদ্ধি কৰে।
(গ) যোগাযোগ আৰু আন্তঃব্যক্তিগত দক্ষতাঃ সামাজিক স্বাস্থ্যৰ লগত ফলপ্রসু যোগাযোগ আৰু আন্তঃব্যক্তিগত দক্ষতা জড়িত হৈ থাকে, যিয়ে ব্যক্তিক নিজৰ চিন্তা, আবেগ আৰু প্রয়োজনীয়তা প্ৰকাশ কৰাৰ লগতে আনক বুজিবলৈ আৰু সহানুভূতিশীল কৰিবলৈ সক্ষম কৰে। ভাল যোগাযোগ আৰু আন্তঃব্যক্তিগত দক্ষতাই সুস্থ সম্পৰ্ক আৰু গঠনমূলক পাৰস্পৰিক ক্রিয়াকলাপক প্ৰসাৰিত কৰে।
(ঘ) সামাজিক সংযোগঃ সামাজিক স্বাস্থ্যৰ ভিতৰত সামাজিক কার্যকলাপ, অনুষ্ঠান আৰু সম্প্রদায়ত সক্ৰিয় অংশগ্রহণ আৰু নিয়োজিত হোৱাটো অন্তর্ভুক্ত। সামাজিক যোগাযোগ, চখ, স্বেচ্ছাসেৱী আৰু সম্প্ৰদায়ৰ কাৰ্যকলাপৰ সৈতে জড়িত হোৱাটোৱে সামাজিক সংযোগ, ব্যক্তিগত বৃদ্ধি আৰু পূৰ্ণতাৰ অনুভৱক প্ৰসাৰিত কৰে।
(ঙ) সহানুভূতি আৰু মমতাঃ সামাজিক স্বাস্থ্যই আনৰ অভিজ্ঞতা, দৃষ্টিভংগী আৰু আৱেগক বুজি পোৱা আৰু সহানুভূতিশীল হোৱাৰ ক্ষমতাক সামৰি লয়। ইয়াৰ লগত আনৰ প্ৰতি মমতা, দয়া আৰু সহানুভূতি প্ৰদৰ্শন কৰাটো জড়িত হৈ থাকে, যিয়ে ইতিবাচক আৰু সহায়ক সামাজিক যোগাযোগৰ পোষকতা কৰে।
(চ) সামাজিক সন্তুষ্টিঃ সামাজিক স্বাস্থ্যই ব্যক্তিসকলে নিজৰ সামাজিক সংযোগ, সম্পর্ক আৰু আনৰ সৈতে জড়িত হোৱাৰ পৰা লাভ কৰা সামগ্ৰিক সন্তুষ্টি আৰু পৰিপূৰ্ণতাক সামৰি লয়। নিজৰ সামাজিক জীৱনত সন্তুষ্ট অনুভৱ কৰিলে সুখ, সুস্থতা আৰু সামগ্ৰিক জীৱন সপ্তষ্টিৰ অনুভূতি হোৱাত অৰিহণা যোগায়।
৩০। সম্পৰ্ক আৰু সামাজিক সংযোগে সামাজিক স্বাস্থ্যত কেনেদৰে অৰিহণা যোগায়? (How do relationships and social connections contribute to social health?)
উত্তৰঃ সামাজিক স্বাস্থ্যৰ ক্ষেত্ৰত অৰিহণা যোগোৱাত সম্পৰ্ক আৰু সামাজিক সংযোগে অতি গুৰুত্বপূর্ণ ভূমিকা পালন কৰে।
(ক) আৱেগিক সমর্থনঃ সম্পৰ্ক আৰু সামাজিক সংযোগে প্রত্যাহ্বানমূলক সময়ত আবেগিক সমর্থনৰ উৎস প্ৰদান কৰে। অনুভৱ, উদ্বেগ আৰু অভিজ্ঞতা ভাগ-বতৰা কৰিবলৈ বিশ্বাসী ব্যক্তি থকাটোৱে ব্যক্তিক মানসিক চাপৰ সৈতে মোকাবিলা কৰাত সহায় কৰে, নিসংগতাৰ অনুভৱ হ্ৰাস কৰে আৰু সামগ্রিক আৱেগিক মংগল বৃদ্ধি কৰে।
(খ) আত্মীয়তাবোধঃ সম্পৰ্ক আৰু সামাজিক সংযোগে অন্তৰ্নিহিততা আৰু পৰিচয়বোধৰ সৃষ্টি কৰে। সাধাৰণ আগ্ৰহ, মূল্যবোধ বা লক্ষ্যৰ অংশীদাৰ সামাজিক গোট, সম্প্রদায় বা সংযোগৰ অংশ হোৱাটোৱে নিজৰতকৈ ডাঙৰ কিবা এটাৰ সৈতে গ্ৰহণযোগ্যতা, অন্তর্ভূক্তি আৰু সংযোগৰ অনুভূতি গঢ়ি তোলে।
(গ) সামাজিক পাৰস্পৰিক ক্রিয়া-কলাপঃ সম্পৰ্ক আৰু সামাজিক সংযোগে সামাজিক আদান-প্ৰদানৰ সুযোগ প্ৰদান কৰে, যিটো সামাজিক স্বাস্থ্যৰ বাবে অপৰিহাৰ্য। আনৰ সৈতে কথা-বতৰা, কার্যকলাপ আৰু অভিজ্ঞতা ভাগ-বতৰা কৰাটোৱে সামাজিক সংযোগ, ব্যক্তিগত বৃদ্ধি আৰু পূৰ্ণতাৰ অনুভূতি বৃদ্ধি কৰে।
(ঘ) মানসিক আৰু আৱেগিক মংগলঃ ইতিবাচক সম্পৰ্ক আৰু সামাজিক সংযোগে মানসিক আৰু আৱেগিক মংগলত অৰিহণা যোগায়। তেওঁলোকে নিৰাপত্তা, সুখ আৰু সন্তুষ্টিৰ অনুভূতি প্ৰদান কৰিব পাৰে। আনৰ সৈতে অৰ্থপূৰ্ণ সংযোগে আত্মসন্মান বৃদ্ধি কৰিব পাৰে, মানসিক চাপ হ্ৰাস কৰিব পাৰে আৰু সামগ্রিক মানসিক স্থিতিস্থাপকতাত অৰিহণা যোগাব পাৰে।
(ঙ) সামাজিক দক্ষতা বিকাশঃ সম্পৰ্ক আৰু সামাজিক সংযোগে গুৰুত্বপূৰ্ণ সামাজিক দক্ষতা বিকাশ আৰু অনুশীলনৰ সুযোগ প্ৰদান কৰে। আনৰ সৈতে পাৰস্পৰিক ক্ৰিয়াৰ জৰিয়তে ব্যক্তিয়ে ফলপ্রসূ যোগাযোগ, সংঘাত সমাধান, সহানুভূতি, আৰু সহযোগিতাৰ দক্ষতা শিকিব পাৰে, যিবোৰ সুস্থ সম্পৰ্ক আৰু সামাজিক পাৰস্পৰিক ক্ৰিয়াৰ বাবে অপৰিহাৰ্য।
(চ) সামাজিক সংযোগ আৰু কাৰ্যকলাপঃ সম্পৰ্ক আৰু সামাজিক সংযোগে বিভিন্ন কার্যকলাপ আৰু অনুষ্ঠানত সামাজিক সংযোগ আৰু অংশগ্রহণক উৎসাহিত কৰে। সামাজিক সংযোগ বা সম্প্ৰদায়ৰ অংশ হোৱাৰ বাবে ব্যক্তিসকলে ভাগ-বতৰা কৰা আগ্রহ, চখ বা কাৰণত যোগদান কৰিব পাৰে, যাৰ ফলত উদ্দেশ্য, পূর্ণতা আৰু আনন্দৰ অনুভূতি হয়।
৩১। সামাজিক স্বাস্থ্যই মানসিক আৰু আৱেগিক মংগলক কেনেদৰে প্ৰভাৱিত কৰে? (How does social health influence mental and emotional well-being?)
উত্তৰঃ মানসিক আৰু আৱেগিক মংগলৰ ওপৰত সামাজিক স্বাস্থ্যৰ যথেষ্ট প্রভাৱ পৰে।
সামাজিক স্বাস্থ্যই মানসিক আৰু আৱেগিক সুস্থতাত কেনে প্রভাৱ পেলাব পাৰে—
(ক) আৱেগিক সমর্থনঃ শক্তিশালী সামাজিক সংযোগ আৰু সম্পৰ্কই আৱেগিক সমর্থন প্ৰদান কৰে ৷ কঠিন সময়ত আত্মগোপন কৰিবলৈ আৰু ভৰ দিব পৰাকৈ বিশ্বাসযোগ্য ব্যক্তি থকাটোৱে ব্যক্তিক মানসিক চাপ, উদ্বেগ আৰু অন্যান্য আৱেগিক প্রত্যাহানৰ সৈতে মোকাবিলা কৰাত সহায় কৰিব পাৰে। আৱেগিক সমর্থনে বৈধতা, আৰু বোধগম্যতাৰ অনুভূতিক প্ৰসাৰিত কৰে, যিয়ে মানসিক আৰু আৱেগিক মংগল উন্নত কৰাত অৰিহণা যোগায়।
(খ) নিসংগতা আৰু বিচ্ছিন্নতা হ্রাসঃ সামাজিক স্বাস্থ্যই নিসংগতা আৰু বিচ্ছিন্নতাৰ অনুভূতিৰ বিৰুদ্ধে যুঁজ দিয়াত সহায় কৰে। আনৰ সৈতে অৰ্থপূৰ্ণ সংযোগ আৰু পাৰস্পৰিক ক্রিয়াই নিজৰ নিজৰ আৰু সংযোগৰ অনুভূতি সৃষ্টি কৰে। আনহাতে নিসংগতাই মানসিক স্বাস্থ্যজনিত সমস্যা, যেনে – হতাশা আৰু উদ্বেগৰ সম্ভাৱনা বৃদ্ধি কৰিব পাৰে। সামাজিক সংযোগ আৰু সমর্থনে এই বিপদসমূহ হ্রাস কৰে আৰু আৱেগিক মংগলক প্ৰসাৰিত কৰে।
(গ) আত্মসন্মান বৃদ্ধিঃ ইতিবাচক সামাজিক আদান-প্রদান আৰু সম্পৰ্কই আত্মসম্মান বৃদ্ধি কৰিব পাৰে। যেতিয়া ব্যক্তিসকলে আনৰ দ্বাৰা মূল্যৱান, গ্রহণযোগ্য আৰু শলাগ লোৱা অনুভৱ কৰে, তেতিয়া তেওঁলোকে অধিক ইতিবাচক আত্ম-ধাৰণা গঢ়ি তোলে। ইয়াৰ ফলত মানসিক আৰু আৱেগিক মংগল উন্নত হয়, আত্মবিশ্বাস, আত্মমূল্য আৰু উদ্দেশ্যবোধৰ পোষকতা হয়।
(ঘ) মানসিক চাপ হ্রাসঃ মানসিক চাপ নিয়ন্ত্ৰণত সামাজিক সহায় ব্যৱস্থাই গুৰুত্বপূর্ণ ভূমিকা পালন কৰে। উদ্বেগ, অভিজ্ঞতা আৰু আৱেগ আনৰ সৈতে ভাগ-বতৰা কৰিলে মানসিক চাপ কমোৱাত সহায়ক হ’ব পাৰে আৰু তাৰ বাবে দৃষ্টিভংগী প্ৰদান কৰিব পাৰি। সামাজিক সংযোগে ব্যক্তিক প্ৰত্যাহ্বানমূলক পৰিস্থিতিৰ সৈতে মোকাবিলা কৰাত সহায় কৰিবলৈ ব্যৱহাৰিক সহায়, পৰামৰ্শ আৰু সম্পদো প্রদান কৰিব পাৰে, যাৰ ফলত মানসিক আৰু আৱেগিক স্বাস্থ্যৰ ওপৰত মানসিক চাপৰ প্ৰভাৱ হ্রাস পায়।
(ঙ) উন্নত যোগাযোগ আৰু আৱেগিক বুদ্ধিমত্তাঃ সামাজিক পাৰস্পৰিক ক্রিয়া-কলাপ আৰু সম্পৰ্কই যোগাযোগ দক্ষতা আৰু আৱেগিক বুদ্ধিমত্তা বৃদ্ধি কৰে। ফলপ্রসূ যোগাযোগে ব্যক্তিক নিজৰ আৱেগ, প্ৰয়োজন আৰু উদ্বেগ প্রকাশ কৰিবলৈ অনুমতি দিয়ে, যাৰ ফলত উন্নত আৱেগিক মংগলৰ পোষকতা হয়। ইয়াৰ উপৰিও নিজৰ আবেগ বুজি পোৱা আৰু পৰিচালনা কৰা আৰু আনৰ আৱেগ চিনি পোৱাটো সুস্থ সম্পর্ক গঢ়ি তোলা আৰু বজাই ৰখাৰ বাবে অতি প্রয়োজনীয়।
(চ) সামাজিক সংযোগ আৰু স্থিতিস্থাপকতাঃ সামাজিক স্বাস্থ্যই প্ৰত্যাহ্বান আৰু প্ৰতিকূলতাৰ সন্মুখীন হৈ স্থিতিস্থাপকতাক প্ৰসাৰিত কৰে। শক্তিশালী সামাজিক সংযোগে ব্যক্তিসকলক সমর্থন, সম্পদ আৰু উৎসাহৰ সংযোগ প্ৰদান কৰে, যিয়ে তেওঁলোকক কঠিন পৰিস্থিতিৰ পৰা উভতি অহাত সহায় কৰে। স্থিতিস্থাপকতা মানসিক আৰু আৱেগিক সুস্থতাৰ সৈতে ওতপ্রোতভাৱে জড়িত, যাৰ ফলত ব্যক্তিয়ে মানসিক চাপৰ সৈতে ভালদৰে মোকাবিলা কৰিব পাৰে আৰু পৰিৱৰ্তনৰ সৈতে খাপ খাব পাৰে।
৩২। সামাজিক স্বাস্থ্যৰ উন্নতি আৰু বজাই ৰখাৰ বাবে কিছুমান কৌশল কি কি? (What are some strategies to improve and maintain social health?)
উত্তৰঃ ব্যক্তিসকলে নিজৰ সামাজিক স্বাস্থ্যৰ উন্নতি আৰু বজাই ৰখাৰ বাবে কেইবাটাও কৌশল ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰে।
ইয়াত কিছুমান ফলপ্রসু কৌশল দিয়া হ’ল–
(ক) সম্পর্ক গঢ়ি তোলা আৰু লালন-পালন কৰাঃ পৰিয়াল, বন্ধু-বান্ধৱী, সহকৰ্মী আৰু আনৰ সৈতে সম্পৰ্ক গঢ়ি তোলা আৰু শক্তিশালী কৰাৰ সুযোগ সক্রিয়ভাৱে বিচাৰিব লাগে। বিশ্বাস, সন্মান আৰু ভাগ-বতৰা কৰা স্বাৰ্থৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি অৰ্থপূৰ্ণ সংযোগ গঢ়ি তোলাত সময় আৰু প্ৰচেষ্টা বিনিয়োগ কৰিব লাগে । নিয়মিতভাৱে যোগাযোগ কৰা,একেলগে মানসম্পন্ন সময় কটোৱা আৰু আনৰ জীৱনৰ প্ৰতি প্ৰকৃত আগ্ৰহ প্ৰকাশ কৰিব লাগে।
(খ) সামাজিক সংযোগ সম্প্ৰসাৰণঃ ব্যক্তিগত স্বাৰ্থ আৰু মূল্যবোধৰ সৈতে মিল থকা সামাজিক কার্যকলাপ, ক্লাব, সংস্থা বা সম্প্রদায়ত জড়িত হোৱা। ইয়াৰ দ্বাৰা নতুন লোকক লগ পোৱাৰ সুযোগ পোৱা যায়, সামাজিক সংযোগ সম্প্ৰসাৰণ কৰা হয়, আৰু সাধাৰণ আগ্রহৰ অংশীদাৰ ব্যক্তিৰ সৈতে সংযোগ গঢ়ি তোলা হয়।
(গ) সক্রিয় শুনা অনুশীলনঃ সক্রিয় শুনা অভ্যাস কৰি যোগাযোগ বৃদ্ধি আৰু সম্পৰ্ক শক্তিশালী কৰা। আনক আমাৰ সম্পূৰ্ণ মনোযোগ দিয়া, সহানুভূতি দেখুৱাওক আৰু তেওঁলোকৰ দৃষ্টিভংগী বুজিবলৈ চেষ্টা কৰা। সক্ৰিয় শুনাটোৱে গভীৰ সংযোগ গঢ়ি তোলে আৰু ফলপ্ৰসু যোগাযোগক প্ৰসাৰিত কৰে।
(ঘ) সহায়ক সম্পর্ক গঢ়ি তোলাঃ আৱেগিক সমর্থন, উৎসাহ আৰু ইতিবাচক প্রভাব প্ৰদান কৰা ব্যক্তিৰ সৈতে নিজকে ঘেৰি ৰখা। উত্থাপন আৰু অনুপ্ৰাণিত কৰা মানুহৰ সৈতে সম্পর্ক গঢ়ি তোলা, আৰু নিজেই সহায়কাৰী বন্ধু বা পৰিয়ালৰ সদস্য হৈ প্ৰতিক্ৰিয়া প্ৰকাশ কৰা।
(ঙ) সামাজিক সহায় বিচৰাঃ প্ৰয়োজনৰ সময়ত সামাজিক সহায়ৰ বাবে হাত আগবঢ়াবলৈ কুণ্ঠাবোধ নকৰা। সংযোগৰ বিশ্বাসযোগ্য ব্যক্তিসকলৰ সৈতে আমাৰ চিন্তা, উদ্বেগ আৰু আৱেগসমূহ ভাগ-বতৰা কৰা। সহায় বা পৰামৰ্শ বিচৰাটোৱে সম্পর্ক শক্তিশালী কৰিব পাৰে আৰু মূল্যবান অন্তদৃষ্টি আৰু দৃষ্টিভংগী প্ৰদান কৰিব পাৰে।
(চ) অর্থপূর্ণ সামাজিক কার্যকলাপত জড়িত হোৱাঃ আমাৰ আগ্ৰহ আৰু মূল্যবোধৰ সৈতে মিল থকা সামাজিক কার্যকলাপত সক্রিয়ভাৱে অংশগ্ৰহণ কৰা। ইয়াৰ ভিতৰত স্বেচ্ছাসেৱী কাম কৰা, ক্লাব বা চখৰ গোটত যোগদান কৰা, সম্প্ৰদায়ৰ অনুষ্ঠানত অংশগ্ৰহণ কৰা, বা ক্রীড়া বা ফিটনেছ ক্লাছত অংশগ্ৰহণ কৰা আদি থাকিব পাৰে। আমি ভাল পোৱা কার্যকলাপত লিপ্ত হ’লে সামাজিক সংযোগ সহজ হয় আৰু নিজৰ বুলি ভবাৰ ভাৱ এটা বৃদ্ধি পায়।
(ছ) সহানুভূতি আৰু বোধগম্যতাৰ বিকাশ কৰাঃ আনৰ দৃষ্টিভংগী, অভিজ্ঞতা আৰু আৱেগ বুজিবলৈ চেষ্টা কৰা। নিজকে আনৰ ঠাইত ৰাখি আৰু মমতা দেখুৱাই সহানুভূতিৰ অভ্যাস কৰক। সহানুভূতিৰ বিকাশ কৰিলে গভীৰ সংযোগ গঢ়ি তোলে, যোগাযোগ উন্নত হয়। আৰু সামাজিক স্বাস্থ্য বৃদ্ধি পায়।
(জ) সুস্থ সীমা বজাই ৰখাঃ সম্পৰ্কত সুস্থ সীমাবদ্ধতা স্থাপন আৰু বজাই ৰখা নিজৰ আৰু আনৰ সীমাক সন্মান কৰা। আমাৰ প্ৰয়োজন আৰু আশাৰ বিষয়ে স্পষ্টভাৱে যোগাযোগ কৰা, আৰু আনৰ সীমাৰ প্ৰতি সচেতন হোৱা। সুস্থ সীমাই সম্পৰ্কত সম্মান, বিশ্বাস আৰু ভাৰসাম্য বৃদ্ধি কৰে।
(ঝ) বৈচিত্ৰ্য আৰু অন্তর্ভূক্তিক লালন-পালন কৰাঃ বৈচিত্র্যক আকোঁৱালি লওঁক আৰু আমাৰ সামাজিক পাৰস্পৰিক ক্রিয়া-কলাপত অন্তর্ভুক্তিক লালন-পালন কৰা। বিভিন্ন পটভূমি, সংস্কৃতি আৰু দৃষ্টিভংগীৰ ব্যক্তিৰ সৈতে জড়িত হোৱাৰ সুযোগ বিচাৰিব। পাৰ্থক্যৰ শলাগ আৰু সন্মান কৰা, আৰু পক্ষপাতিত্ব আৰু পক্ষপাতিত্বক সক্রিয়ভাৱে প্ৰত্যাহ্বান জনোৱা।
(ঞ) ভাল যোগাযোগ দক্ষতাৰ অভ্যাস কৰাঃ সুস্থ সম্পৰ্ক গঢ়ি তুলিবলৈ আমাৰ যোগাযোগ দক্ষতা বৃদ্ধি কৰা। আমাৰ চিন্তা, অনুভৱ আৰু প্ৰয়োজনীয়তা প্রকাশ কৰাত স্পষ্ট, আত্মবিশ্বাসী আৰু সন্মানজনক হোৱা। মতানৈক্যসমূহ গঠনমূলকভাৱে মোকাবিলা কৰিবলৈ ফলপ্রসূ সংঘাত সমাধানৰ দক্ষতা বিকাশ কৰা।
(ট) অনলাইন আৰু অফলাইন পাৰস্পৰিক ক্ৰিয়াৰ ভাৰসাম্যঃ অনলাইন মঞ্চে সামাজিক সংযোগৰ সুযোগ প্রদান কৰিব পাৰে যদিও অর্থপূর্ণ অফলাইন পাৰস্পৰিক ক্রিয়া-কলাপকো অগ্ৰাধিকাৰ দিব লাগে। মুখামুখিকৈ পাৰস্পৰিক ক্ৰিয়াৰ বাবে সময় উলিওৱা, অংশীদাৰী কার্যকলাপত জড়িত হোৱা, আৰু ভার্চুৱেল যোগাযোগৰ বাহিৰেও ব্যক্তিগত সংযোগ শক্তিশালী কৰা।
৩৩। স্বাস্থ্যৰ মানসিক উপাদান কি কি? (Discuss about the mental component of health?)
উত্তৰঃ স্বাস্থ্যৰ মানসিক উপাদানে ব্যক্তিৰ মানসিক আৰু আৱেগিক সুস্থতাক বুজায়। ইয়াত মানসিক স্বাস্থ্যৰ বিভিন্ন দিশ সামৰি লোৱা হৈছে, য’ত চিন্তা, অনুভৱ, ধাৰণা, মনোভাৱ, সামগ্রিক জ্ঞানমূলক কার্যকলাপ আদি অন্তর্ভুক্ত।
স্বাস্থ্যৰ মানসিক উপাদানৰ বিষয়ে কিছুমান মূল কথা উল্লেখ কৰা হ’ল—
(ক) আৱেগিক সুস্থতাঃ মানসিক স্বাস্থ্যৰ অন্তৰ্গত এক পৰিসৰৰ আৱেগক সুষম আৰু উপযুক্তভাৱে অনুভৱ কৰা। ইয়াৰ ভিতৰত নিজৰ আৱেগক ফলপ্রসূভাৱে চিনি পোৱা, বুজিব পৰা আৰু পৰিচালনা কৰাৰ ক্ষমতাও অন্তৰ্ভুক্ত।
(খ) মানসিক স্থিতিস্থাপকতাঃ মানসিক স্বাস্থ্য স্থিতিস্থাপকতাৰ সৈতে ওতপ্রোতভাৱে জড়িত, যিটো হ’ল প্ৰতিকূলতাৰ পৰা উভতি অহা, মানসিক চাপৰ সৈতে মোকাবিলা কৰা আৰু প্রত্যাহ্বানৰ সৈতে খাপ খুৱাব পৰা ক্ষমতা। এজন মানসিকভাৱে সুস্থ ব্যক্তিয়ে মানসিক চাপৰ কাৰণসমূহ ফলপ্ৰসূভাৱে পৰিচালনা কৰি আৰু ইতিবাচক দৃষ্টিভংগী বজাই ৰাখি মানসিক স্থিতিস্থাপকতা প্রদর্শন কৰে।
(গ) জ্ঞানমূলক কার্যক্ষমতাঃ মানসিক স্বাস্থ্যৰ লগত স্মৃতিশক্তি, মনোযোগ, সমস্যা সমাধান, আৰু সিদ্ধান্ত গ্ৰহণৰ ক্ষমতাকে ধৰি অনুকূল জ্ঞানমূলক কার্যকলাপ জড়িত হৈ থাকে। সুস্থ মন এটাই ব্যক্তিক স্পষ্টভাৱে চিন্তা কৰিবলৈ, সুস্থ বিচাৰ কৰিবলৈ আৰু সমালোচনাত্মক চিন্তাধাৰাত লিপ্ত হ’বলৈ সুবিধা দিয়ে।
(ঘ) আত্মসন্মান আৰু আত্মবিশ্বাসঃ মানুহৰ আত্মসন্মান আৰু আত্মবিশ্বাসৰ দ্বাৰা মানসিক স্বাস্থ্যৰ প্ৰভাৱ পৰে। ইয়াৰ ভিতৰত ইতিবাচক আত্ম-ভাবমূর্তি থকা, সক্ষম আৰু দক্ষ অনুভৱ কৰা, আৰু আত্ম-মূল্যৰ সুস্থ স্তৰ থকা আদি অন্তর্ভুক্ত।
(ঙ) ইতিবাচক সম্পৰ্কঃ আনৰ সৈতে ইতিবাচক আৰু সহায়ক সম্পৰ্কৰ দ্বাৰা মানসিক স্বাস্থ্যৰ লালন-পালন কৰা হয়। সুস্থ সংযোগে নিজৰ বুলি অনুভৱ, সামাজিক সমৰ্থন আৰু আৱেগিক সুস্থতাত অৰিহণা যোগায়।
(চ) মানসিক চাপ ব্যৱস্থাপনাঃ মানসিক স্বাস্থ্যই মানসিক চাপ ফলপ্রসূভাৱে পৰিচালনা কৰাৰ ক্ষমতাক সামৰি লয়। ইয়াৰ লগত সুস্থ মোকাবিলা ব্যৱস্থা বিকশিত কৰা, শিথিলতা কৌশল ব্যৱহাৰ কৰা আৰু প্ৰয়োজনৰ সময়ত সহায় বিচৰা আদি জড়িত হৈ থাকে।
(ছ) মানসিক ৰোগ প্ৰতিৰোধঃ স্বাস্থ্যৰ মানসিক উপাদানৰ ভিতৰত হতাশা, উদ্বেগ, বাইপোলাৰ ডিছঅৰ্ডাৰ, স্কিজ’ফ্রেনিয়া আদি মানসিক ৰোগ প্ৰতিৰোধ আৰু সমাধানৰ প্ৰচেষ্টাও অন্তৰ্ভুক্ত। ইয়াৰ লগত সজাগতা, আগতীয়া হস্তক্ষেপ, আৰু উপযুক্ত মানসিক স্বাস্থ্যসেৱা সেৱাৰ সুবিধা জড়িত হৈ থাকে।
(জ) আবেগিক বুদ্ধিমত্তাঃ মানসিক স্বাস্থ্যই আৱেগিক বুদ্ধিমত্তাক সামৰি লয়, যিটো হ’ল নিজৰ আৰু আনৰ আৱেগক চিনি পোৱা আৰু বুজিব পৰা ক্ষমতা। আৱেগিক বুদ্ধিমত্তাই ব্যক্তিক সামাজিক পাৰস্পৰিক ক্রিয়া-কলাপত সামঞ্জস্য কৰিবলৈ, আনৰ সৈতে সহানুভূতিশীল হ’বলৈ আৰু অৰ্থপূৰ্ণ সম্পর্ক গঢ়ি তুলিবলৈ সক্ষম কৰে।
(ঝ) মানসিক সুস্থতাঃ মানসিক স্বাস্থ্যৰ লগত মানসিক সুস্থতাৰ ওতপ্রোত সম্পর্ক আছে, য’ত উদ্দেশ্যবোধ, পূর্ণতা আৰু সামগ্ৰিক জীৱন সন্তুষ্টি জড়িত হৈ থাকে। মানসিক মংগলৰ ভিতৰত জীৱনৰ প্ৰতি ইতিবাচক দৃষ্টিভংগী থকা, আনন্দ অনুভব কৰা আৰু দৈনন্দিন কাম- কাজৰ অৰ্থ আৰু উদ্দেশ্য বিচাৰি উলিওৱা আদি অন্তর্ভুক্ত।
(ঞ) মননশীলতা আৰু আত্মসচেতনতাঃ মানসিক স্বাস্থ্যৰ অন্তৰ্গত মননশীলতা আৰু আত্মসচেতনতাৰ উন্নয়ন কৰা, য’ত মুহূৰ্তত উপস্থিত থকা, নিজৰ চিন্তা আৰু আৱেগ বুজি পোৱা, নিজৰ মানসিক অৱস্থাৰ লগত মিলি যোৱা আদি অন্তর্ভুক্ত।
৩৪। ভাল মানসিক স্বাস্থ্যৰ কিছুমান সূচক লিখা। (Discuss about the indicators of good mental health.)
উত্তৰঃ সু-মানসিক স্বাস্থ্যৰ সূচক ব্যক্তিভেদে বেলেগ বেলেগ হ’ব পাৰে, কিন্তু ইয়াত কিছুমান সাধাৰণ সূচক উল্লেখ কৰা হ’ল—
(ক) আৱেগিক সুস্থতাঃ বিভিন্ন আৱেগ থকা আৰু সেইবোৰ স্বাস্থ্যকৰ আৰু উপযুক্ত প্ৰকাৰে প্ৰকাশ আৰু পৰিচালনা কৰিবলৈ সক্ষম হোৱা।
(খ) ইতিবাচক আত্মসম্মানঃ ইতিবাচক আত্ম-ভাবমূর্তি আৰু আত্মমূল্যৰ সুস্থ স্তৰ থকা, আত্মবিশ্বাসী অনুভৱ কৰা আৰু নিজকে গ্ৰহণ কৰা।
(গ) স্থিতিস্থাপকতাঃ প্রতিকূলতাৰ পৰা উভতি অহা, মানসিক চাপৰ সৈতে মোকাবিলা কৰা আৰু জীৱনৰ প্ৰত্যাহ্বানৰ সৈতে ইতিবাচক আৰু গঠনমূলকভাৱে খাপ খুৱাব পৰা ক্ষমতা প্ৰদৰ্শন কৰা।
(ঘ) আৱেগিক স্থিৰতাঃ আৱেগিক স্থিৰতা বজাই ৰখা আৰু অত্যাধিক বা দীঘলীয়া সময়ৰ নেতিবাচক আৱেগ অনুভৱ নকৰাকৈ আবেগবোৰ কাৰ্যকৰীভাৱে নিয়ন্ত্ৰণ কৰিবলৈ সক্ষম হোৱা।
(ঙ) সুস্থ সম্পর্কঃ আনৰ সৈতে ইতিবাচক আৰু সহায়ক সম্পৰ্ক গঢ়ি তোলা আৰু বজাই ৰখা, শক্তিশালী সমর্থন ব্যৱস্থা থকা, আৰু সুস্থ সামাজিক পাৰস্পৰিক ক্রিয়াকলাপত জড়িত হোৱা।
(চ) মোকাবিলা কৰাৰ দক্ষতাঃ মানসিক চাপ, সংঘাত, আৰু কঠিন পৰিস্থিতি পৰিচালনা কৰিবলৈ ফলপ্রসূ মোকাবিলা ব্যৱস্থাৰ অধিকাৰী হোৱা, সমস্যা সমাধান, সমৰ্থন বিচৰা, আৰু আত্ম-যত্নৰ অভ্যাস কৰা আদি সুস্থ কৌশল ব্যৱহাৰ কৰা।
(ছ) অভিযোজিত চিন্তাৰ আৰ্হিঃ যুক্তিসঙ্গতভাৱে চিন্তা কৰাৰ সামৰ্থ প্ৰদৰ্শন কৰা, ইতিবাচক আত্ম-কথা-বতৰাত লিপ্ত হোৱা, নেতিবাচক চিন্তাক প্ৰত্যাহ্বান জনোৱা, আৰু জীৱনৰ ওপৰত গঠনমূলক দৃষ্টিভংগী গ্ৰহণ কৰা।
৩৫। মানসিক চাপে মানসিক স্বাস্থ্যৰ ওপৰত কেনে প্ৰভাৱ পেলায়? (How does stress affect mental health?)
উত্তৰঃ মানসিক চাপৰ ফলত মানসিক স্বাস্থ্যৰ ওপৰত যথেষ্ট প্রভাৱ পৰিব পাৰে।
মানসিক স্বাস্থ্যৰ ওপৰত মানসিক চাপে কেনে প্রভাৱ পেলায়—
(ক) উদ্বেগ আৰু হতাশাঃ দীৰ্ঘদিনীয়া বা অত্যাধিক মানসিক চাপে উদ্বেগজনক বিকাৰ আৰু হতাশাৰ বিকাশ বা বেয়া হোৱাত অৰিহণা যোগাব পাৰে। শৰীৰৰ চাপ প্রতিক্রিয়া পদ্ধতি অহৰহ সক্রিয়তাই মগজুৰ ৰাসায়নিক পদাৰ্থৰ ভাৰসাম্য বিঘ্নিত কৰি মেজাজ, প্ৰেৰণা আৰু সামগ্রিক মানসিক মংগলৰ পৰিবৰ্তন ঘটাব পাৰে।
(খ) জ্ঞানমূলক কার্যক্ষমতা হ্রাসঃ দীর্ঘদিনীয়া মানসিক চাপে স্মৃতিশক্তি, মনোযোগ, একাগ্ৰতাকে ধৰি জ্ঞানমূলক কার্যক্ষমতাত ব্যাঘাত জন্মাব পাৰে। কামত মনোনিৱেশ কৰাটো, সিদ্ধান্ত লোৱা বা তথ্য ধৰি ৰখাটো কঠিন হৈ পৰিব পাৰে, যাৰ ফলত হতাশা বৃদ্ধি পায় আৰু উৎপাদনশীলতা হ্রাস পায়।
(গ) শাৰীৰিক লক্ষণঃ মানসিক চাপৰ শাৰীৰিক লক্ষণ যেনে- মূৰৰ বিষ, পেশীৰ টান, পাচনতন্ত্ৰৰ সমস্যা, ক্লান্তি আদিত প্ৰকাশ পাব পাৰে। এই শাৰীৰিক লক্ষণসমূহে মানসিক দুখত অধিক অৰিহণা যোগাব পাৰে আৰু সামগ্রিক মংগলৰ ওপৰত প্ৰভাৱ পেলাব পাৰে।
(ঘ) সম্পৰ্কৰ ওপৰত প্ৰভাৱঃ চাপৰ ফলত সম্পর্ক তছনছ হ’ব পাৰে, কিয়নো ব্যক্তিসকল অধিক খিংখিঙীয়া হৈ পৰিব পাৰে বা আৱেগিকভাৱে কম উপলব্ধ হ’ব পাৰে। যোগাযোগ আৰু সমস্যা সমাধানৰ সামৰ্থ প্ৰভাৱিত হ’ব পাৰে যাৰ ফলত বিবাদ আৰু সম্পৰ্কৰ অসুবিধা হ’ব পাৰে।
(ঙ) মোকাবিলা কৰাৰ দক্ষতা হ্রাসঃ দীর্ঘম্যাদী চাপৰ ফলত ব্যক্তি এজনৰ মোকাবিলা কৰাৰ সম্পদ হ্ৰাস হ’ব পাৰে, যাৰ ফলত দৈনন্দিন চাপৰ সৈতে কার্যকৰীভাৱে মোকাবিলা কৰা অধিক প্ৰত্যাহ্বানজনক হ’ব পাৰে। ইয়াৰ ফলত মানসিক স্বাস্থ্যত অধিক প্রভাৱ পেলোৱা চাপ আৰু স্থিতিস্থাপকতা হ্রাস হ’ব পাৰে।
(চ) শাৰীৰিক স্বাস্থ্যজনিত জটিলতাঃ দীৰ্ঘদিনীয়া মানসিক চাপে শাৰীৰিক স্বাস্থ্যৰ ওপৰত নেতিবাচক প্ৰভাৱ পেলাব পাৰে, যেনে- ৰক্তচাপ বৃদ্ধি, ৰোগ প্রতিৰোধ ক্ষমতা দুর্বল হোৱা, হৃদযন্ত্ৰৰ ৰোগৰ সম্ভাৱনা বৃদ্ধি। শাৰীৰিক আৰু মানসিক স্বাস্থ্যৰ মাজৰ আন্তঃক্রিয়াই সামগ্রিক মংগলৰ বাবে মানসিক চাপৰ সৈতে মোকাবিলা কৰাৰ গুৰুত্বৰ ওপৰত আলোকপাত কৰে।
৩৬। বিদ্যালয় আৰু কৰ্মক্ষেত্ৰত মানসিক স্বাস্থ্যৰ প্ৰসাৰৰ গুৰুত্বৰ বিষয়ে আলোচনা কৰা। (Discuss the importance of promoting mental health in schools and workplaces.)
উত্তৰঃ ব্যক্তি আৰু বহল সম্প্ৰদায়ৰ ওপৰত মানসিক স্বাস্থ্যৰ গুৰুত্বপূর্ণ প্রভাৱৰ বাবে বিদ্যালয় আৰু কৰ্মক্ষেত্ৰত মানসিক স্বাস্থ্যৰ প্ৰচাৰ সৰ্বাধিক গুৰুত্বপূর্ণ।
এই বৃত্তবোৰত মানসিক স্বাস্থ্যৰ প্ৰচাৰ কৰাটো গুৰুত্বপূৰ্ণ হোৱাৰ কিছুমান কাৰণ ইয়াত দিয়া হৈছে—
(ক) শৈক্ষিক আৰু পেছাগত সফলতাঃ মানসিক স্বাস্থ্যই শৈক্ষিক আৰু পেছাদাৰী সফলতাক প্রত্যক্ষভাৱে প্ৰভাৱিত কৰে। বিদ্যালয়ত ভাল মানসিক স্বাস্থ্য থকা শিক্ষাৰ্থীসকলৰ মনোযোগ উন্নত হোৱা, উন্নত শৈক্ষিক প্ৰদৰ্শন, আৰু উচ্চস্তৰৰ অনুপ্ৰেৰণা আৰু ব্যস্ততা থকাৰ সম্ভাৱনা অধিক। একেদৰে, কৰ্মক্ষেত্ৰত, ইতিবাচক মানসিক স্বাস্থ্য থকা কৰ্মচাৰীসকল অধিক উৎপাদনশীল, দক্ষ, আৰু অধিক চাকৰিৰ সন্তুষ্টি থাকে, যাৰ ফলত সামগ্ৰিক প্ৰদৰ্শন আৰু সাংগঠনিক ফলাফল উন্নত হয়।
(খ) আগতীয়াকৈ হস্তক্ষেপ আৰু প্ৰতিৰোধঃ বিদ্যালয় আৰু কৰ্মস্থানবোৰে আগতীয়া হস্তক্ষেপ আৰু মানসিক স্বাস্থ্যৰ সমস্যা প্ৰতিৰোধৰ সুযোগ প্ৰদান কৰে। এই বিন্যাসবোৰে এক বৃহৎ জনসংখ্যাৰ প্ৰৱেশাধিকাৰ প্ৰদান কৰে আৰু মানসিক স্বাস্থ্যৰ উদ্বেগৰ প্ৰাৰম্ভিক লক্ষণবোৰ চিনাক্ত কৰাৰ অনুমতি দিয়ে। মানসিক স্বাস্থ্য প্ৰচাৰৰ পদক্ষেপ, সজাগতা অভিযান, আৰু সমর্থন আৰু হস্তক্ষেপৰ বাবে সম্পদ প্ৰদান কৰি, মানসিক স্বাস্থ্যৰ সমস্যা বৃদ্ধি হোৱা প্ৰতিহত কৰি, সংকটৰ আগতীয়া লক্ষণবোৰ তৎক্ষণাৎ চিনাক্ত আৰু সমাধান কৰিব পাৰি।
(গ) শিক্ষণ আৰু দক্ষতা বিকাশঃ বিদ্যালয় আৰু কৰ্মক্ষেত্ৰত মানসিক স্বাস্থ্যৰ প্ৰচাৰে শিকা আৰু দক্ষতা বিকাশৰ বাবে অনুকূল পৰিৱেশ গঢ়ি তোলে। ইতিবাচক মানসিক স্বাস্থ্যই জ্ঞানীয় কার্যকলাপ, স্মৃতিশক্তি, সৃজনশীলতা, সমস্যা সমাধানৰ সামৰ্থ, আৰু সামাজিক দক্ষতা সমর্থন কৰে। ই এনে এক পৰিৱেশ সৃষ্টি কৰে য’ত ব্যক্তিসকলে সুৰক্ষিত, সমৰ্থিত আৰু শক্তিশালী অনুভৱ কৰে, যাৰ ফলত তেওঁলোকে শিকা বা কামৰ প্ৰক্ৰিয়াত সম্পূৰ্ণৰূপে জড়িত হ’ব পাৰে আৰু তেওঁলোকৰ সম্ভাৱনা প্রাপ্ত কৰিব পাৰে।
(ঘ) মংগল আৰু স্থিতিস্থাপকতাঃ বিদ্যালয় আৰু কৰ্মস্থানবোৰত কল্যাণ আৰু স্থিতিস্থাপকতা বৃদ্ধি কৰাৰ সুযোগ আছে। মানসিক স্বাস্থ্য প্ৰচাৰ ৰৰ্ণনীতি ৰূপায়ণ কৰি, তেওঁলোকে মোকাবিলা কৰাৰ দক্ষতা, চাপ প্ৰবন্ধন কৌশল, আৰু স্থিতিস্থাপকতা-নির্মাণ পদ্ধতি শিকাব পাৰে। এই দক্ষভাবোৰে ব্যক্তিসকলক প্রত্যাহ্বানবোৰ সামঞ্জস্য কৰা, পৰিৱৰ্তনৰ সৈতে খাপ খোৱা, আৰু বিফলতাৰ পৰা উভতি অহাৰ সামৰ্থৰে সজ্জিত কৰে, সামগ্রিক সুস্থতা আৰু মানসিক দৃঢ়তা বৃদ্ধি কৰে।
(ঙ) সহায়ক পৰিবেশ সৃষ্টি কৰাঃ বিদ্যালয় আৰু কৰ্মক্ষেত্ৰত মানসিক স্বাস্থ্যৰ প্ৰচাৰে সহায়ক পৰিৱেশ সৃষ্টি কৰাত সহায় কৰে যি ব্যক্তিৰ মংগলক অগ্ৰাধিকাৰ দিয়ে। ইয়াত অন্তর্ভুক্ত থাকে কৰ্ম জীৱনৰ ভাৰসাম্য সমর্থন কৰা, মানসিক স্বাস্থ্য সমর্থনৰ বাবে পর্যাপ্ত সম্পদ প্রদান কৰা, আৰু ইতিবাচক সম্পৰ্ক আৰু যোগাযোগ মাধ্যম স্থাপন কৰা নীতি আৰু পদ্ধতি বিকশিত কৰা। সহায়ক পৰিৱেশে চাকৰিৰ সন্তুষ্টি, শিক্ষার্থীৰ ব্যস্ততা, আৰু সামগ্ৰিক সন্তুষ্টি বৃদ্ধি কৰে, যাৰ ফলত উৎপাদনশীলতা আৰু শৈক্ষিক সাফল্যৰ উচ্চস্তৰ হয়।
৩৭। ভাল মানসিক স্বাস্থ্য বজাই ৰখাত স্ব-যত্নে কি ভূমিকা পালন কৰে? (What role does self-care play in maintaining good mental health?)
উত্তৰঃ মানসিক স্বাস্থ্যৰ সু-স্বাস্থ্য বজাই ৰখাত স্ব-যত্নে গুৰুত্বপূর্ণ ভূমিকা পালন কৰে।
ইয়াত কেনেকৈ—
(ক) মানসিক চাপ হ্রাসঃ স্ব-যত্নৰ কামত লিপ্ত হ’লৈ মানসিক চাপৰ মাত্ৰা হ্ৰাস কৰাত সহায় কৰে। নিজৰ বাবে সময় লোৱা, উপভোগ্য কার্যকলাপত লিপ্ত হোৱা, আৰু শিথিলকৰণ কৌশল অনুশীলন কৰিলে চাপ হ্ৰাস কৰা, শিথিলতা বৃদ্ধি কৰা, আৰু শাস্ত অনুভৱ পুনৰুদ্ধাৰ কৰাত সহায় কৰিব পাৰে।
(খ) আৱেগিক মংগলঃ ব্যক্তিসকলক তেওঁলোকৰ আৱেগিক প্রয়োজনীয়তা চিনাক্ত আৰু সমাধান কৰিবলৈ অনুমতি দি স্ব-যত্ন কার্যকলাপে আৱেগিক সুস্থতা পূৰণ কৰে। আনন্দ কঢ়িয়াই অনা, আত্ম-সহানুভূতি অনুশীলন কৰা, আৰু স্বাস্থ্যকৰ উপায়েৰে আৱেগ প্ৰকাশ কৰা কার্যকলাপত জড়িত হ’লে আৱেগিক ভাৰসাম্য আৰু সামগ্রিক মানসিক সুস্থতা বৃদ্ধি কৰিব পাৰে।
(গ) উন্নত আত্মসম্মানঃ আত্ম-যত্নৰ কাৰ্যকলাপত জড়িত হোৱাটোৱে আত্ম-মূল্যবোধ শক্তিশালী কৰে আৰু ইতিবাচক আত্ম-সন্মান বৃদ্ধি কৰে। স্ব-যত্নৰ ব্যক্তিসকলক অগ্ৰাধিকাৰ দি নিজকে এটা বাৰ্তা প্ৰেৰণ কৰে যে তেওঁলোকে তেওঁলোকৰ প্ৰাপ্য সময় আৰু মনোযোগৰ কল্যাণক মূল্য দিয়ে।
(ঘ) বর্ধিত স্থিতিস্থাপকতাঃ স্ব-যত্নে স্থিতিস্থাপকতা শক্তিশালী কৰে যি হৈছে প্ৰতিকূলতাৰ পৰা উভতি অহাৰ আৰু জীৱনৰ প্ৰত্যাহ্বানৰ সৈতে মোকাবিলা কৰাৰ সামৰ্থ। স্ব-যত্ন কার্যকলাপত জড়িত হ’লে চাপৰ বিৰুদ্ধে এক মধ্যস্থতা প্ৰদান কৰে আৰু আৱেগিক সঞ্চয় গঢ়ি তোলে আৰু কঠিন পৰিস্থিতিৰ পৰা নিয়ন্ত্ৰণ আৰু পুনৰুদ্ধাৰ কৰাৰ সামৰ্থ বৃদ্ধি কৰে।
(ঙ) আত্মসচেতনতা আৰু আত্ম-চিন্তাঃ স্ব-যত্ন কার্যকলাপে আত্ম-প্রতিফলন আৰু আত্ম- সজাগতাৰ সুযোগ প্ৰদান কৰে। আত্মনিৰীক্ষণ জানেলিংৰ বাবে সময় লোৱা বা মনোযোগ ৰখাৰ অভ্যাসত লিপ্ত হোৱাৰ ফলত ব্যক্তিসকলে তেওঁলোকৰ চিন্তাৰ অনুভূতি ভালদৰে বুজি পায়, আৰু অধিক আত্ম-সজাগতা আৰু ব্যক্তিগত বিকাশৰ প্ৰয়োজন হয়।
(চ) উন্নত মনোযোগ আৰু উৎপাদনশীলতাঃ আত্ম-যত্নক অগ্ৰাধিকাৰ দিলে মনোযোগ, একাগ্ৰতা আৰু উৎপাদনশীলতা উন্নত হয়। নিজৰ মানসিক আৰু আৱেগিক সুস্থতাৰ যত্ন ল’লে ব্যক্তিয়ে কাম আৰু দায়িত্বৰ প্ৰতি অধিক স্পষ্টতা, দক্ষতা আৰু ফলপ্ৰসূতাৰে আগবাঢ়িব পাৰে।
(ছ) মানসিক স্বাস্থ্যজনিত সমস্যা প্ৰতিৰোধঃ নিয়মিত আত্ম-যত্ন পদ্ধতিয়ে মানসিক স্বাস্থ্যজনিত সমস্যাৰ আৰম্ভণি বা তীব্রতা ৰোধ কৰাত সহায় কৰিব পাৰে। নিজৰ প্ৰয়োজনীয়তাক সক্রিয়ভাৱে সম্বোধন কৰি, মানসিক চাপ পৰিচালনা কৰি আৰু আত্ম-যত্নক অগ্ৰাধিকাৰ দি ব্যক্তিসকলে স্থিতিস্থাপকতা গঢ়ি তুলিব পাৰে আৰু ভাল মানসিক স্বাস্থ্যৰ ভেটি গঢ়ি তুলিব পাৰে।
৩৮। মানসিক স্বাস্থ্য উন্নত আৰু বজাই ৰখাৰ বাবে কিছুমান ৰণনীতি লিখা। (Write some strategies to improve and maintain mental health?)
উত্তৰঃ মানসিক স্বাস্থ্যৰ উন্নত আৰু বজাই ৰখাৰ বাবে কিছুমান কৌশল আগবঢ়োৱা হ’ল—
(ক) স্ব-যত্ন ৰখাৰ অভ্যাসঃ স্ব-যত্নকাৰ্যক অগ্ৰাধিকাৰ দিয়ক যি শিথিলতা আনন্দ আৰু সুস্থতা বৃদ্ধি কৰে। ইয়াত অন্তর্ভুক্ত থাকিব পাৰে প্ৰকৃতিত সময় অতিবাহিত কৰা মনোযোগ বা ধ্যানবিৰতি লোৱা আৰু পৰ্যাপ্ত বিশ্ৰাম আৰু টোপনি লোৱা।
(খ) সামাজিক সহায় বিচৰাঃ পাৰিবাৰিক বন্ধু আৰু সমৰ্থন সংযোগৰ সৈতে ইতিবাচক সম্পর্ক গঢ়ি তোলা আৰু প্ৰতিপালন কৰা। আনৰ সৈতে সংযোগ স্থাপন কৰা আৰু প্ৰয়োজন হ’লে সমৰ্থন বিচৰা। মানসিক স্বাস্থ্য বজাই ৰখাত সামাজিক সমর্থনে এক গুৰুত্বপূর্ণ ভূমিকা পালন কৰে।
(গ) মননশীলতা আৰু শিথিলকৰণ কৌশলৰ অনুশীলনঃ আমাৰ দৈনন্দিন জীৱনত মনোযোগ আৰু শিথিলকৰণ কৌশল অন্তর্ভুক্ত কৰিব লাগে। গভীৰ উশাহ-নিশাহৰ ব্যায়াম ধ্যান আৰু প্ৰগতিশীল পেশীশিথিলকৰণৰ দৰে এই অভ্যাসবোৰে চাপ হ্ৰাস কৰাত মনোযোগ উন্নত কৰাত আৰু শাস্ত অনুভূতি বৃদ্ধি কৰাত সহায় কৰিব পাৰে।
(ঘ) নেতিবাচক চিন্তাক প্ৰত্যাহ্বান জনাবঃ নেতিবাচক আত্ম-কথা আৰু বিকৃত চিন্তাধাৰাৰ বিষয়ে সজাগ হ’ব লাগিব। নেতিবাচক চিন্তাবোৰক প্ৰত্যাহ্বান জনাই আৰু সেইবোৰৰ সলনি অধিক ইতিবাচক আৰু বাস্তৱবাদী চিন্তাৰ সৈতে জ্ঞানীয় পুনর্গঠনৰ অনুশীলন কৰিব লাগিব। ই সামগ্রিক মনোভাৱ আৰু দৃষ্টিভংগী উন্নত কৰাত সহায় কৰিব পাৰে।
৩৯। মানসিক স্বাস্থ্যই জ্ঞানমূলক কার্যকলাপ আৰু সিদ্ধান্ত গ্রহণ ক্ষমতাত কেনে প্রভাব পেলায়? (How does mental health impact cognitive functioning and decision-making abilities?)
উত্তৰঃ (ক) মনোযোগ আৰু একাগ্ৰতাঃ মানসিক স্বাস্থ্যৰ সমস্যা যেনে- উদ্বেগ, হতাশা, বা মানসিক চাপৰ ফলত মনোযোগ আৰু একাগ্ৰতা হ্ৰাস পাব পাৰে। ব্যক্তিসকলে কামত মনোনিৱেশ কৰাটো, দীৰ্ঘ সময়ৰ বাবে মনোযোগ বজাই ৰখা বা বিক্ষিপ্ততাবোৰ শুদ্ধিকৰণ কৰি পেলোৱাটো প্ৰত্যাহ্বানজনক বুলি বিবেচনা কৰিব পাৰে, যাৰ ফলত উৎপাদনশীলতা হ্রাস পায় আৰু সিদ্ধান্ত গ্ৰহণত অসুবিধাৰ সৃষ্টি হয়।
(খ) স্মৃতিশক্তি আৰু শিক্ষণঃ মানসিক স্বাস্থ্যৰ অৱস্থাই স্মৃতিশক্তি আৰু শিক্ষণ প্ৰক্ৰিয়াত প্রভাৱ পেলাব পাৰে। উদাহৰণস্বৰূপে, হতাশা আৰু উদ্বেগে তথ্যৰ সংকেতকৰণ আৰু উদ্ধাৰত বাধাৰ সৃষ্টি কৰিব পাৰে, যাৰ ফলত নতুন তথ্য মনত ৰখা আৰু ধৰি ৰখাটো কঠিন হৈ পৰে। জ্ঞানমূলক কার্য যেনে কর্ম স্মৃতিশক্তি আৰু স্মৃতিশক্তি আপোচ কৰিব পাৰে, যাৰ ফলত সিদ্ধান্ত গ্রহণ প্রক্রিয়াত প্রভাৱ পৰিব পাৰে।
(গ) সমস্যা সমাধান আৰু সিদ্ধান্ত গ্রহণঃ মানসিক স্বাস্থ্যৰ সমস্যাই সমস্যা সমাধান আৰু সিদ্ধান্ত গ্ৰহণৰ ক্ষমতাক প্ৰভাৱিত কৰিব পাৰে। জ্ঞানমূলক বিকৃতি, নেতিবাচক চিন্তাধাৰা বা উচ্চআৱেগিক অৱস্থাই সমালোচনাত্মকভাৱে চিন্তা কৰা, বিকল্প বিশ্লেষণ কৰা আৰু যুক্তিসংগত সিদ্ধান্ত লোৱাৰ ক্ষমতাত বাধাৰ সৃষ্টি কৰিব পাৰে। বিপদ আৰু সুবিধাৰ মূল্যায়ন বা দীর্ঘম্যাদী পৰিণতিৰ কথা বিবেচনা কৰাত অসুবিধাৰ সৃষ্টি হ’ব পাৰে।
(ঘ) জ্ঞানমূলক নমনীয়তাঃ মানসিক স্বাস্থ্যৰ অৱস্থাই জ্ঞানমূলক নমনীয়তাক প্রভাৱিত কৰিব পাৰে, যিয়ে পৰিবৰ্তিত পৰিস্থিতিৰ সৈতে খাপ খুৱাব পৰা, কামৰ মাজত সলনি হ’ব পৰা আৰু একাধিক দৃষ্টিভংগী বিবেচনা কৰাৰ ক্ষমতাক বুজায়। জ্ঞানমূলক নমনীয়তাই সমস্যা সমাধানৰ দক্ষতাত বাধাৰ সৃষ্টি কৰিব পাৰে আৰু বিকল্প সমাধান বা কৌশল সৃষ্টি কৰাটো প্ৰত্যাহ্বানজনক কৰি তুলিব পাৰে।
(ঙ) প্ৰক্ৰিয়াকৰণৰ গতিঃ মানসিক স্বাস্থ্যজনিত সমস্যাই প্ৰক্ৰিয়াকৰণৰ গতিক প্ৰভাৱিত কৰিব পাৰে, যিয়ে তথ্য প্ৰক্ৰিয়াকৰণ আৰু সঁহাৰিৰ গতিক বুজায়। ব্যক্তিসকলে জ্ঞানমূলক প্ৰক্ৰিয়াকৰণ লেহেমীয়া হোৱাৰ অভিজ্ঞতা লাভ কৰিব পাৰে, যাৰ ফলত সিদ্ধান্ত গ্ৰহণত পলম হ’ব পাৰে আৰু জ্ঞানমূলক কামত দক্ষতা হ্রাস পাব পাৰে।
৪০। স্বাস্থ্যৰ আধ্যাত্মিক উপাদানসমূহ ব্যাখ্যা কৰা। (Explain the spiritual component of health.)
উত্তৰঃ স্বাস্থ্যৰ আধ্যাত্মিক উপাদানৰ কিছুমান মূল দিশ ইয়াত উল্লেখ কৰা হ’ল—
(ক) ব্যক্তিগত বিশ্বাসঃ আধ্যাত্মিক উপাদানত ব্যক্তিগত বিশ্বাস আৰু মূল্যবোধ জড়িত হৈ থাকে যিয়ে জীৱন, অস্তিত্ব আৰু জীৱনৰ অৰ্থৰ বিষয়ে মানুহৰ বোধগম্যতা গঢ় দিয়ে। ইয়াত বিশ্বাস ব্যৱস্থা, ধর্মীয় বা দার্শনিক দৃষ্টিভংগী, উচ্চশক্তি বা অতিক্ৰমৰ ধাৰণা আদি অন্তর্ভুক্ত কৰা হৈছে।
(খ) অৰ্থ আৰু উদ্দেশ্যঃ আধ্যাত্মিকতাই ব্যক্তিক জীৱনৰ অৰ্থ আৰু উদ্দেশ্যৰ অনুভূতি প্ৰদান কৰে। ইয়াৰ লগত নিজৰ মূল্যবোধ, লক্ষ্য আৰু তেওঁলোকৰ কাৰ্যৰ বহল তাৎপৰ্যৰ ওপৰত চিন্তা কৰাটো জড়িত হৈ থাকে। ই ব্যক্তিক দিশৰ অনুভূতি বিচাৰি উলিয়াবলৈ সহায় কৰে আৰু তেওঁলোকৰ পছন্দ আৰু আচৰণক পথ প্ৰদৰ্শন কৰে।
(গ) আভ্যন্তৰীণ শান্তি আৰু মংগলঃ আধ্যাত্মিক অনুশীলন আৰু বিশ্বাসে আভ্যন্তৰীণ শান্তি আৰু মংগলৰ অনুভূতি গঢ়ি তুলিব পাৰে। আনকি প্ৰত্যাহ্বানৰ সম্মুখীন হ’লেও নিজৰ আধ্যাত্মিক আত্মাৰ সৈতে সংযোগ স্থাপন কৰিলে আৱেগিক ভাৰসাম্য, স্থিতিস্থাপকতা আৰু সমন্বয়ৰ অনুভূতি বৃদ্ধি পাব পাৰে।
(ঘ) দয়া আৰু কৃতজ্ঞতাঃ আধ্যাত্মিকতাই প্রায়ে দয়া, সহানুভূতি, কৃতজ্ঞতা আদি গুণৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে। ইয়াৰ লগত জড়িত হৈ আছে জীৱনৰ প্ৰতি গভীৰ কৃতজ্ঞতা গঢ়ি তোলা, নিজৰ আৰু আনৰ প্ৰতি দয়া আৰু মমতা প্ৰদৰ্শন কৰা আৰু সকলো সত্তাৰ আসংযোগক চিনি পোৱা।
(ঙ) প্ৰতিফলন আৰু আত্ম-আৱিষ্কাৰঃ আধ্যাত্মিক উপাদানে স্ব-চিন্তা আৰু আত্ম-আৱিষ্কাৰক উৎসাহিত কৰে। ইয়াৰ লগত নিজৰ আভ্যন্তৰীণ চিন্তা, মূল্যবোধ আৰু বিশ্বাসৰ সন্ধান কৰা, আত্মসচেতনতা আৰু ব্যক্তিগত বৃদ্ধি গভীৰ কৰিবলৈ ধ্যান, প্রার্থনা বা চিন্তা-চৰ্চাৰ দৰে অভ্যাসত লিপ্ত হোৱাটো জড়িত হৈ থাকে।
৪১। ভাল আধ্যাত্মিক স্বাস্থ্যৰ কিছুমান বিশেষত্ব কি? (What are some characteristic of good spiritual health?)
উত্তৰঃ ভাল আধ্যাত্মিক স্বাস্থ্যৰ কিছুমান বিশেষত্ব হ’ল—
(ক) অৰ্থ আৰু উদ্দেশ্যবোধঃ ভাল আধ্যাত্মিক স্বাস্থ্য থকা ব্যক্তিসকলৰ জীৱনৰ অৰ্থ আৰু উদ্দেশ্যৰ স্পষ্ট ধাৰণা আছে। তেওঁলোকৰ মূল্যবোধ, লক্ষ্য আৰু তেওঁলোকৰ কাৰ্যৰ বিস্তৃত গুৰুত্বৰ বিষয়ে তেওঁলোকৰ গভীৰ বোধগম্যতা আছে। তেওঁলোকৰ দিশৰ অনুভূতি আছে আৰু অনুভৱ কৰে যে তেওঁলোকৰ জীৱনৰ উদ্দেশ্য আৰু তাৎপর্য আছে।
(খ) আভ্যন্তৰীণ শাস্তি আৰু সম্প্রীতিঃ ভাল আধ্যাত্মিক স্বাস্থ্য থকা সকলে আভ্যন্তৰীণ শাস্তি প্রশান্তি আৰু সম্প্ৰীতিৰ অনুভূতি অনুভৱ কৰে। প্ৰত্যাহ্বানৰ সন্মুখীন হৈও তেওঁলোকৰ মনৰ শান্ততা আৰু সন্তুষ্টিৰ অনুভূতি আছে। তেওঁলোকে জীৱনৰ উত্থান-পতনৰ মাজত ভাৰসাম্য আৰু শান্তি বিচাৰি উলিয়াবলৈ সক্ষম হয়।
(গ) মমতা আৰু সহানুভূতিঃ আধ্যাত্মিক স্বাস্থ্য সুস্থসকলে নিজৰ আৰু আনৰ প্ৰতি মমতা আৰু সহানুভূতি প্ৰদৰ্শন কৰে। তেওঁলোকে নিজৰ ওচৰ-চুবুৰীয়াক দয়া, বুজাবুজি আৰু সমর্থন দেখুৱায়। তেওঁলোকে আনৰ অভিজ্ঞতাৰ সৈতে সংযোগ স্থাপন আৰু সম্পর্ক স্থাপন কৰি সহানুভূতি আৰু মমতাৰ ভাৱৰ পোষকতা কৰে।
(ঘ) আত্ম-চিন্তা আৰু আত্ম-সচেতনতাঃ ভাল আধ্যাত্মিক স্বাস্থ্য থকা সকলে নিজৰ আৰু আনৰ প্ৰতি সহানুভূতি আৰু সহানুভূতি প্ৰদৰ্শন কৰে। তেওঁলোকে তেওঁলোকৰ চাৰিওফালৰ লোকসকলক দয়া, বোধগম্যতা আৰু সমর্থন দেখুৱায়। তেওঁলোকে আনৰ অভিজ্ঞতাৰ সৈতে সংযোগ স্থাপন আৰু সম্পৰ্ক স্থাপন কৰিবলৈ সক্ষম হয়, সহানুভূতি আৰু সহানুভূতিৰ অনুভূতি বৃদ্ধি কৰে।
(ঙ) স্থিতিস্থাপকতা আৰু মোকাবিলাঃ ভাল আধ্যাত্মিক স্বাস্থ্য থকা সকলে প্রায়ে স্থিতিস্থাপকতা আৰু কাৰ্যকৰী মোকাবিলাৰ কৌশল প্ৰদৰ্শন কৰে। তেওঁলোকে প্রত্যাহ্বানপূর্ণ সময়ত তেওঁলোকৰ আধ্যাত্মিক বিশ্বাস আৰু অনুশীলনৰ পৰা শক্তি আৰু সমৰ্থন আহৰণ কৰে। তেওঁলোকৰ আধ্যাত্মিকতাই তেওঁলোকক প্ৰতিকূল পৰিস্থিতিৰ সন্মুখীন হৈ এক আৰামদায়ক আশা আৰু স্থিতিস্থাপকতাৰ উৎস প্রদান কৰে।
৪২। আধ্যাত্মিকতাই এজন ব্যক্তিৰ জীৱনৰ উদ্দেশ্য আৰু অৰ্থবোধক কেনেকৈ প্ৰভাৱিত কৰে? (How does spirituality influence a person’s sense of purpose and meaning in life?)
উত্তৰঃ আধ্যাত্মিকতাই ব্যক্তিৰ জীৱনৰ উদ্দেশ্য আৰু অর্থবোধক যথেষ্ট প্রভাৱিত কৰিব পাৰে।
ইয়াত প্রভাবসমূহ উল্লেখ কৰা হ’ল—
(ক) পথ প্ৰদৰ্শক মূল্যবোধ আৰু বিশ্বাসঃ আধ্যাত্মিক বিশ্বাস আৰু মূল্যবোধে এজন ব্যক্তিৰ বিশ্বদৃষ্টিভঙ্গী গঢ়ি তোলে আৰু জীৱনক পৰিচালনা কৰাৰ বাবে এক নৈতিক কম্পাচ প্ৰদান কৰে। তেওঁলোকে সংজ্ঞায়িত কৰে যে জীৱনৰ বাবে কি অর্থপূর্ণ নৈতিক আৰু গুৰুত্বপূর্ণ। এই বিশ্বাসবোৰে ব্যক্তিসকলক তেওঁলোকৰ উদ্দেশ্যৰ অনুভূতি প্রতিষ্ঠা কৰাত আৰু তেওঁলোকৰ পছন্দৰ কাৰ্য, আৰু প্ৰাথমিকতাবোৰ নিৰ্দেশনা কৰাত সহায় কৰে।
(খ) সংযোগ আৰু আন্তঃসংযোগবোধঃ আধ্যাত্মিকতাই সকলো সত্তাৰ আন্তঃসংযোগৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে আৰু সম্পৰ্ক আৰু সংযোগৰ তাৎপৰ্যক স্বীকাৰ কৰে। ই এটা বৃহত্তৰ সম্প্ৰদায়ৰ অন্তৰ্গত হোৱাৰ অনুভৱ আৰু এক ভাগ-বতৰা কৰা মানৱ অভিজ্ঞতাক লালন-পালন কৰে। এই সংযোগবোধে মানুহৰ উদ্দেশ্যবোধ বৃদ্ধি কৰে, কিয়নো ব্যক্তিয়ে আনৰ আৰু জগতৰ মংগলৰ বাবে অৰিহণা যোগোৱাত নিজৰ ভূমিকা বুজি পায়।
(গ) সেৱা আৰু অৱদানঃ আধ্যাত্মিকতাই ব্যক্তিক প্রায়ে সেৱাৰ কামত লিপ্ত হ’বলৈ আৰু বৃহত্তৰ মংগলৰ বাবে অৰিহণা যোগাবলৈ অনুপ্ৰাণিত কৰে। ই দয়া, মমতা আৰু পৰম্পৰাৰ কাৰ্যক প্ৰেৰণা দিয়ে। সেৱাৰ জৰিয়তে ব্যক্তিয়ে আনৰ জীৱন আৰু চৌপাশৰ জগতত ইতিবাচক প্রভাৱ পেলাই উদ্দেশ্য আৰু অৰ্থ বিচাৰি পায়।
(ঘ) আভ্যন্তৰীণ ৰূপান্তৰ আৰু ব্যক্তিগত বৃদ্ধিঃ আধ্যাত্মিকতাই ব্যক্তিক আত্ম-আৱিষ্কাৰ, আত্ম-চিন্তা আৰু ব্যক্তিগত বৃদ্ধিৰ যাত্ৰাত নামিবলৈ উৎসাহিত কৰে। এই আভ্যন্তৰীণ অন্বেষণে ব্যক্তিক নিজৰ শক্তি, আবেগ আৰু মূল্যবোধ চিনাক্ত কৰিবলৈ অনুমতি দিয়ে, যাৰ ফলত জীৱনৰ উদ্দেশ্য আৰু অৰ্থৰ বিষয়ে গভীৰভাৱে বুজিব পৰা যায়।
(ঙ) মূল মূল্যবোধৰ সৈতে প্ৰান্তিককৰণঃ আধ্যাত্মিকতাই ব্যক্তিক তেওঁলোকৰ কাৰ্য আৰু পছন্দক তেওঁলোকৰ মূল মূল্যবোধ আৰু নীতিৰ সৈতে মিল ৰখাত সহায় কৰে। নিজৰ আধ্যাত্মিক বিশ্বাসৰ সৈতে মিল খাই জীয়াই থাকিলে সামঞ্জস্য আৰু প্রামাণ্যতাৰ অনুভূতি আনে, জীৱনৰ উদ্দেশ্য আৰু অৰ্থৰ এক শক্তিশালী অনুভূতি গঢ়ি তোলে।
(চ) প্ৰতিকূলতাত আৰাম আৰু অৰ্থ বিচাৰি উলিওৱাঃ প্রত্যাহানমূলক সময়ত আধ্যাত্মিকতাই সান্ত্বনা আৰু অৰ্থ প্ৰদান কৰিব পাৰে। ই দুখ, ক্ষতি আৰু প্ৰতিকূলতাক বুজিবলৈ এক কাঠামো প্ৰদান কৰে আৰু আশা, আৰাম আৰু স্থিতিস্থাপকতা প্ৰদান কৰে। কঠিন পৰিস্থিতিতো অৰ্থ বিচাৰি উলিওৱাৰ এই ক্ষমতাই মানুহৰ সামগ্রিক উদ্দেশ্য আৰু পূৰ্ণতাবোধ বৃদ্ধি কৰে।
৪৩। আধ্যাত্মিক স্বাস্থ্যৰ ক্ষেত্ৰত মননশীলতা বা ধ্যান-ধাৰণাই কি ভূমিকা পালন কৰে? (What role does mindfulness or meditation play in spiritual health?)
উত্তৰঃ আধ্যাত্মিক স্বাস্থ্য বৃদ্ধিত মননশীলতা বা ধ্যান অনুশীলনে উল্লেখযোগ্য ভূমিকা পালন কৰে।
ইয়াত ভূমিকাসমূহ উল্লেখ কৰা হ’ল—
(ক) বর্তমান-মুহূৰ্তৰ সচেতনতা উন্নয়ন কৰাঃ মননশীলতা আৰু ধ্যান-ধাৰণাৰ অভ্যাসত বৰ্তমানৰ মুহূৰ্তটোৰ প্ৰতি নিজৰ দৃষ্টি আকৰ্ষণ কৰা আৰু নিজৰ চিন্তা, আৱেগ, শৰীৰৰ অনুভূতি আৰু চাৰিওফালৰ পৰিৱেশৰ প্ৰতি বিচাৰহীন সচেতনতা গঢ়ি তোলাটো জড়িত হৈ থাকে। এই উচ্চ সজাগতাই ব্যক্তিসকলক তেওঁলোকৰ বৰ্তমানৰ অভিজ্ঞতাৰ সৈতে গভীৰভাৱে সংযোগ স্থাপন কৰিবলৈ অনুমতি দিয়ে, উপস্থিতিৰ অনুভূতি আৰু বৰ্তমানৰ মুহূৰ্তৰ সৈতে সংযোগৰ পোষকতা কৰে।
(খ) আত্মপ্রতিফলন আৰু আভ্যন্তৰীণ অন্বেষণ গভীৰ কৰাঃ মননশীলতা আৰু ধ্যান- ধাৰণাই আত্ম-প্রতিফলন আৰু আভ্যন্তৰীণ অন্বেষণৰ বাবে এক স্থান প্ৰদান কৰে। বিচাৰ অবিহনে নিজৰ চিন্তা, আৱেগ আৰু আভ্যন্তৰীণ অভিজ্ঞতা পর্যবেক্ষণ কৰিলে ব্যক্তিয়ে নিজৰ চিন্তাৰ ধৰণ, চৰ্তযুক্ত আচৰণ আৰু বিশ্বাসৰ বিষয়ে অন্তদৃষ্টি লাভ কৰে। এই আত্ম-প্রতিফলনে আধ্যাত্মিক বৃদ্ধি আৰু আত্ম-আৱিষ্কাৰৰ বাবে মৌলিক মূল্যবোধ, ইচ্ছা, ভয়, আকাংক্ষাকে ধৰি নিজৰ বিষয়ে গভীৰভাৱে বুজিবলৈ সহায় কৰে।
(গ) আৱেগিক স্থিতিস্থাপকতা আৰু মংগলৰ বিকাশঃ মননশীলতা আৰু ধ্যান পদ্ধতিয়ে আৱেগিক নিয়ন্ত্ৰণ আৰু মংগলক প্ৰসাৰিত কৰে। ইহঁতে ব্যক্তিক তেওঁলোকৰ আৱেগক আপ্লুত নোহোৱাকৈ পৰ্যবেক্ষণ আৰু স্বীকাৰ কৰাত সহায় কৰে। নিজৰ আৱেগৰ প্ৰতি অপ্রতিক্রিয়াশীল আৰু দয়ালু স্থিতি গঢ়ি তুলিলে ব্যক্তিয়ে অধিক আৱেগিক স্থিতিস্থাপকতা, সমতা আৰু আভ্যন্তৰীণ শাস্তিৰ অনুভূতি গঢ়ি তুলিব পাৰে, যিবোৰে আধ্যাত্মিক মংগলত অৰিহণা যোগায়।
(ঘ) বৰ্তমানৰ মুহূৰ্ত আৰু জীৱনৰ সৈতে সংযোগ গভীৰ কৰাঃ মননশীলতা আৰু ধ্যান- ধাৰণাৰ অভ্যাসে বৰ্তমানৰ মুহূৰ্তৰ সৈতে সম্পূৰ্ণৰূপে জড়িত হোৱাৰ ক্ষমতা বৃদ্ধি কৰে। তেওঁলোকে ব্যক্তিক দৈনন্দিন অভিজ্ঞতাৰ সমৃদ্ধি আৰু সৌন্দৰ্যৰ শলাগ ল’বলৈ উৎসাহিত কৰে, ভয়, কৃতজ্ঞতা আৰু জীৱনৰ সৈতে সংযোগৰ অনুভূতি গঢ়ি তোলে। বৰ্তমানৰ মুহূৰ্তৰ সৈতে এই গভীৰ সংযোগে ব্যক্তিক ইয়াত আৰু এতিয়াক আকোঁৱালি ল’বলৈ আৰু প্ৰতিটো মুহূর্ততে অৰ্থ আৰু উদ্দেশ্য বিচাৰিবলৈ আমন্ত্ৰণ জনাই আধ্যাত্মিক মাত্ৰাটোক পুষ্টি দিয়ে।
(ঙ) মন, শৰীৰ আৰু আত্মাৰ একত্ৰীকৰণক সমৰ্থন কৰাঃ মননশীলতা আৰু ধ্যান- ধাৰণাৰ অভ্যাসে মন, শৰীৰ আৰু আত্মাৰ একত্ৰীকৰণত সহায় কৰে। শৰীৰ আৰু উশাহ- নিশাহৰ প্ৰতি সচেতনতা গঢ়ি তুলি ব্যক্তিসকলে নিজৰ বিষয়ে এক সামগ্রিক বোধগম্যতা গঢ়ি তোলে। এই সংহতিয়ে শাৰীৰিক, মানসিক আৰু আধ্যাত্মিক মাত্রাসমূহক একাকাৰ কৰি আধ্যাত্মিক স্বাস্থ্যক সমর্থন কৰে, সামগ্রিকতা আৰু ভাৰসাম্যৰ অনুভূতি গঢ়ি তোলে।
৪৪। আধ্যাত্মিক অনুশীলনে আৱেগিক মংগলত কেনেকৈ অৰিহণা যোগাব পাৰে? (How can spiritual practices contribute to emotional well- being?)
উত্তৰঃ আধ্যাত্মিক অনুশীলনে আৱেগিক মংগলত কেইবাটাও দিশত অৰিহণা যোগাব পাৰে—
(ক) আভ্যন্তৰীণ শান্তি আৰু শাস্তিৰ উন্নয়ন কৰাঃ আধ্যাত্মিক অনুশীলনত প্ৰায়ে ধ্যান, প্ৰাৰ্থনা, বা গভীৰ উশাহ-নিশাহৰ ব্যায়ামৰ দৰে কৌশল জড়িত হৈ থাকে যিয়ে মনক শান্ত কৰি শৰীৰক শিথিল কৰাত সহায় কৰে। এই পদ্ধতিসমূহে পেৰাচিম্পেথেটিক স্নায়ুতন্ত্র সক্রিয় কৰে, যাৰ ফলত মানসিক চাপ, উদ্বেগ আৰু আৱেগিক অস্থিৰতা হ্রাস পায়। আৱেগিক মংগলক সমৰ্থন কৰি আভ্যন্তৰীণ শাস্তি আৰু শাস্তিৰ অনুভূতিক প্ৰসাৰিত কৰে।
(খ) উদ্দেশ্য আৰু অৰ্থবোধ প্ৰদান কৰাঃ আধ্যাত্মিক অনুশীলনে ব্যক্তিক তেওঁলোকৰ মূল্যবোধ, বিশ্বাস আৰু বৃহত্তৰ উদ্দেশ্যবোধৰ সৈতে সংযোগ স্থাপন কৰাত সহায় কৰে। জীৱনৰ গভীৰ অৰ্থ, সম্পৰ্ক আৰু অভিজ্ঞতা বুজিবলৈ ইহঁতে এক কাঠামো আগবঢ়ায়। এই উদ্দেশ্য আৰু অৰ্থবোধে পূর্ণতা আৰু সন্তুষ্টিৰ অনুভূতি আনে, যিয়ে আৱেগিক সুস্থতাত অৰিহণা যোগায়।
(গ) আত্মসচেতনতা আৰু আৱেগিক নিয়ন্ত্রণ বৃদ্ধি কৰাঃ আধ্যাত্মিক অনুশীলনত প্ৰায়ে আত্মনিৰীক্ষণ, আত্মচিন্তা আৰু মননশীলতা জড়িত হৈ থাকে। এই পদ্ধতিসমূহে আত্মসচেতনতা গঢ়ি তোলে, যাৰ ফলত ব্যক্তিসকলে নিজৰ চিন্তা, আৱেগ আৰু প্ৰতিক্ৰিয়াসমূহ বিচাৰ নকৰাকৈয়ে পৰ্যবেক্ষণ কৰিব পাৰে। এই সজাগতা গঢ়ি তুলি ব্যক্তিসকলে নিজৰ আৱেগক ভালদৰে বুজিব পাৰে, নিজৰ আৱেগক ফলপ্ৰসূভাৱে নিয়ন্ত্ৰণ আৰু পৰিচালনা কৰাৰ সুস্থ উপায় শিকিব পাৰে।
(ঘ) দয়া আৰু সহানুভূতিৰ লালন-পালনঃ আধ্যাত্মিক অভ্যাসত প্ৰায়ে নিজৰ আৰু আনৰ প্ৰতি দয়া আৰু সহানুভূতিৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিয়া হয়। সেৱাৰ কাৰ্যত লিপ্ত হৈ, ক্ষমাৰ অভ্যাস কৰি বা প্ৰেমৰ ধ্যান-ধাৰণাৰ উন্নয়ন কৰি ব্যক্তিসকলে সহানুভূতি আৰু মমতাৰ অধিক ক্ষমতা গঢ়ি তোলে। এই গুণসমূহে ইতিবাচক সম্পর্ক গঢ়ি তুলি, সংঘাত হ্ৰাস কৰি আৰু সংযোগৰ অনুভূতি বৃদ্ধি কৰি আৱেগিক মংগল বৃদ্ধি কৰে।
(ঙ) সমৰ্থন আৰু মোকাবিলা কৌশল প্ৰদান কৰাঃ আধ্যাত্মিক অনুশীলনে ব্যক্তিসকলক প্ৰত্যাহ্বানমূলক সময়ত আৰাম, সান্ত্বনা আৰু সমর্থনৰ উৎস প্ৰদান কৰে। তেওঁলোকে এনে অনুষ্ঠান, প্রার্থনা বা চিন্তাশীল অভ্যাস প্রদান কৰে যিয়ে ব্যক্তিক দুখ, ক্ষতি বা প্রতিকূলতাৰ সৈতে মোকাবিলা কৰাত সহায় কৰে। কঠিন মুহূৰ্তত আধ্যাত্মিক অনুশীলনত লিপ্ত হ’লে আশা, স্থিতিস্থাপকতা আৰু আৱেগিক শক্তিৰ অনুভৱ হ’ব পাৰে।
৪৫। আধ্যাত্মিক স্বাস্থ্যৰ লালন-পালন আৰু বৃদ্ধিৰ বাবে কিছুমান কৌশল কি কি? (What are some strategies to nurture and enhance spiritual health?)
উত্তৰঃ আধ্যাত্মিক স্বাস্থ্যৰ লালন-পালন আৰু বৃদ্ধিৰ বাবে কেইবাটাও কৌশল আছে।
ইয়াৰ কিছুমান কৌশল দিয়া হ’ল—
(ক) আত্ম-প্ৰতিফলন আৰু আত্মনিৰীক্ষণঃ আত্ম-প্ৰতিফলন আৰু আত্মনিৰীক্ষণৰ বাবে সময় ৰাখিব লাগে। আত্ম-সজাগতা বৃদ্ধি কৰা কাৰ্যকলাপ যেনে ধ্যান বা মনোযোগ অভ্যাস জার্নেলিং কৰা আদিত জড়িত হোৱা উচিত। আমাৰ মূল্যবোধৰ বিশ্বাস আৰু আমাৰ জীৱনৰ গভীৰ অৰ্থ আৰু উদ্দেশ্যৰ ওপৰত চিন্তা কৰা উচিত।
(খ) প্ৰকৃতিৰ সৈতে সংযোগঃ সংযোগ আৰু আচৰিত হোৱাৰ অনুভূতি বৃদ্ধি কৰিবলৈ প্রকৃতিত সময় অতিবাহিত কৰা উচিত। বাগিচা তৈয়াৰ কৰা বা কেৱল শান্তিপূর্ণ বাহিৰৰ পৰিৱেশত বহি থকাৰ দৰে কাৰ্যকলাপত জড়িত হোৱা উচিত। প্রাকৃতিক পৃথিৱীৰ সৌন্দৰ্য আৰু সম্প্ৰীতি পর্যবেক্ষণ আৰু প্ৰশংসা কৰা উচিত।
(গ) আধ্যাত্মিক আচৰণত লিপ্ত হোৱাঃ আমাৰ সৈতে প্ৰতিধ্বনিত হোৱা আধ্যাত্মিক আচৰণবোৰ অন্বেষণ কৰা আৰু জড়িত হোৱা উচিত। ইয়াত অন্তর্ভুক্ত থাকিব পাৰে ধ্যান, প্রার্থনা, যোগ, জপ, বা অন্যান্য চিন্তাশীল অভ্যাস। আমাৰ বিশ্বাসৰ সৈতে সংগতি ৰাখি আমাৰ ৰুটিনত অন্তর্ভুক্ত কৰা ৰীতি-নীতি বা পৰম্পৰাবিলাক বিচাৰি উলিওৱা।
(ঘ) কৃতজ্ঞতা বজাই ৰাখাঃ আমাৰ জীৱনৰ আশীৰ্ব্বাদবোৰৰ প্ৰতি নিয়মীয়াকৈ চিন্তা কৰি আৰু প্ৰশংসা কৰি কৃতজ্ঞতা জ্ঞাপন কৰা উচিত। কৃতজ্ঞতা পত্রিকা এখন ৰাখি ধন্যবাদ টোকা লিখা বা আমি কৃতজ্ঞ হোৱা বস্তুবোৰ মানসিকভাৱে স্বীকাৰ কৰিবলৈ প্ৰতিদিনে এক মুহূর্ত ল’ব লাগে।
(ঙ) অৰ্থপূৰ্ণ সম্পর্ক বিচৰাঃ আমাৰ মূল্যবোধ আৰু বিশ্বাস ৰখা ব্যক্তিসকলৰ সৈতে সম্পর্ক গঢ়ি তোলা উচিত। অর্থপূর্ণ বার্তালাপত অংশগ্ৰহণ কৰা উচিত আধ্যাত্মিক বা ধৰ্ম্মীয় সমাৱেশত অংশগ্ৰহণ কৰা উচিত বা আধ্যাত্মিক বিকাশ আৰু সম্পৰ্ক বৃদ্ধি কৰা সম্প্ৰদায়ৰ গোটবোৰত যোগদান কৰা উচিত।
(চ) সেৱা কাৰ্যত জড়িত হ’ব লাগেঃ আনক সেৱা কৰাৰ সুযোগ বিচাৰি উলিয়াব লাগে আৰু আমাৰ সম্প্ৰদায়ৰ কল্যাণত অৰিহণা যোগাব লাগে। দয়া আৰু পৰোপকাৰৰ কাৰ্যত লিপ্ত হ’লে উদ্দেশ্য, সহানুভূতি আৰু আন্তঃসংযোগৰ অনুভূতি বৃদ্ধি হ’ব পাৰে।
(ছ) সৃষ্টিশীল অভিব্যক্তিত জড়িত হোৱাঃ সৃষ্টিশীল বিপনীবোৰ অন্বেষণ কৰা উচিত যিয়ে আমাক আভ্যন্তৰীণ চিন্তা, আৱেগ আৰু আধ্যাত্মিক অভিজ্ঞতা প্রকাশ কৰিবলৈ অনুমতি দিয়ে। ইয়াত অন্তর্ভুক্ত থাকিব পাৰে লিখনি, চিত্রাংকন, সংগীত, নৃত্য, বা যিকোনো ধৰণৰ সৃষ্টিশীল অভিব্যক্তি যি আমাৰ সৈতে প্ৰতিধ্বনিত হয়।
৪৬। সুস্থতাৰ সংজ্ঞা দিয়া আৰু ইয়াৰ বহুমাত্ৰিক প্ৰকৃতিৰ বিষয়ে আলোচনা কৰা। (Define wellness and discuss its multidimensional nature.)
উত্তৰঃ সুস্থতা বুলিলে ব্যক্তিৰ জীৱনৰ বিভিন্ন দিশক সামৰি লোৱা সামগ্রিক মংগলৰ অৱস্থাক বুজোৱা হয়। ই কেৱল অসুস্থতাৰ অনুপস্থিতিৰ বাহিৰলৈ গৈ শাৰীৰিক, মানসিক, আৱেগিক, সামাজিক আৰু আধ্যাত্মিক মাত্ৰাসমূহক সামৰি লৈছে। সুস্থতাৰ বহুমাত্রিক প্রকৃতিয়ে স্বীকাৰ কৰে যে আমাৰ জীৱনৰ বিভিন্ন দিশ আন্তঃসংলগ্ন আৰু ইটোৱে সিটোক প্ৰভাৱিত কৰে।
(ক) শাৰীৰিক সুস্থতাঃ এই মাত্ৰাত নিয়মিত ব্যায়াম, উপযুক্ত পুষ্টি, পর্যাপ্ত টোপনি, ধূমপান বা অত্যাধিক মদ্যপানৰ দৰে ক্ষতিকাৰক অভ্যাস পৰিহাৰ কৰি শৰীৰ সুস্থ কৰি ৰখাৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰা হয়। ইয়াৰ লগত নিজৰ শাৰীৰিক স্বাস্থ্যৰ যত্ন লোৱা আৰু যিকোনো চিকিৎসাজনিত অৱস্থা বা ৰোগৰ সমাধান কৰাটো জড়িত হৈ থাকে।
(খ) মানসিক সুস্থতাঃ মানসিক সুস্থতা আমাৰ জ্ঞানমূলক আৰু মনস্তাত্ত্বিক মংগলৰ সৈতে জড়িত। ইয়াৰ লগত ইতিবাচক মানসিকতা থকা, মানসিক চাপ ফলপ্ৰসূভাৱে পৰিচালনা কৰা, আত্ম-যত্নৰ অভ্যাস কৰা, মনক উদ্দীপিত কৰা কামত লিপ্ত হোৱা আদি জড়িত হৈ আছে। ইয়াৰ উপৰিও প্ৰয়োজনৰ সময়ত সহায় বিচৰা আৰু মানসিক স্বাস্থ্যজনিত সমস্যা যেনে উদ্বেগ বা হতাশাৰ সমাধান কৰাটোও অন্তর্ভুক্ত।
(গ) আৱেগিক সুস্থতাঃ আৱেগিক সুস্থতা বুলিলে আৱেগক সুস্থ আৰু সুষমভাৱে বুজি পোৱা, পৰিচালনা কৰা আৰু প্ৰকাশ কৰাৰ ক্ষমতাক বুজোৱা হয়। ইয়াৰ লগত জড়িত আৱেগসমূহৰ বিস্তৃত পৰিসৰ চিনাক্ত আৰু গ্ৰহণ কৰা, স্থিতিস্থাপকতা গঢ়ি তোলা, ইতিবাচক সম্পৰ্ক গঢ়ি তোলা আৰু আৱেগিক প্ৰত্যাহ্বানৰ সৈতে মোকাবিলা কৰাৰ সময়ত সমর্থন বিচৰা হয়।
(ঘ) সামাজিক সুস্থতাঃ সামাজিক সুস্থতাই আমাৰ সম্পৰ্কৰ মানদণ্ড আৰু আনৰ সৈতে সংযোগ স্থাপনৰ ক্ষমতাৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে। ইয়াৰ ভিতৰত সুস্থ সম্পর্ক গঢ়ি তোলা আৰু বজাই ৰখা, নিজৰ বুলি ভবাৰ অনুভূতি গঢ়ি তোলা, ফলপ্রসু যোগাযোগত লিপ্ত হোৱা, আনৰ প্ৰতি সহানুভূতি আৰু সন্মানৰ অভ্যাস কৰা আদি অন্তৰ্ভুক্ত। সামাজিক সুস্থতাই সম্প্ৰদায়ৰ জড়িততা আৰু অৱদানৰ অনুভূতিও সামৰি লয়।
(ঙ) আধ্যাত্মিক সুস্থতাঃ আধ্যাত্মিক সুস্থতা হৈছে জীৱনৰ অৰ্থ আৰু উদ্দেশ্য বিচাৰি উলিওৱা, ব্যক্তিগত মূল্যবোধ, বিশ্বাস আৰু নৈতিকতা অন্বেষণ কৰা আৰু নিজতকৈও ডাঙৰ কিবা এটাৰ সৈতে সংযোগ স্থাপন কৰা। ইয়াৰ অৰ্থ কোনো নিৰ্দিষ্ট ধৰ্মৰ আনুগত্য নহয় বৰঞ্চ ইয়াত আভ্যন্তৰীণ শাস্তি, সমন্বয় আৰু জগতৰ সৈতে সংযোগৰ বহল অনুভূতি সামৰি লোৱা হৈছে।
৪৭। ব্যক্তিসকলে কেনেকৈ দৈনিক নিজৰ সুস্থতাক প্ৰসাৰিত আৰু বজাই ৰাখিব পাৰে? (How can individuals promote and maintain their wellness on a daily basis?)
উত্তৰঃ ব্যক্তিয়ে কেইবাটাও দৈনন্দিন অনুশীলনৰ জৰিয়তে নিজৰ সুস্থতাক প্ৰসাৰিত আৰু বজাই ৰাখিব পাৰে। নিয়মীয়া ব্যায়াম, সুষম খাদ্য বজাই ৰখা, পর্যাপ্ত টোপনি লোৱা আৰু ক্ষতিকাৰক পদাৰ্থ পৰিহাৰ কৰি শাৰীৰিক সুস্থতাক লালন-পালন কৰিব পাৰি। মানসিক চাপ ব্যৱস্থাপনা কৌশলৰ অনুশীলন, আত্ম-যত্ন কার্যকলাপত লিপ্ত হোৱা, আপোনজনৰ পৰা সমৰ্থন বিচৰা আৰু সুস্থ মোকাবিলা ব্যৱস্থা গঢ়ি তোলাৰ দ্বাৰা আৱেগিক সুস্থতাক লালন-পালন কৰিব পাৰি। নিৰন্তৰ শিক্ষণ, পঢ়া, সমস্যা সমাধান আৰু সৃষ্টিশীল কার্যকলাপত জড়িত হোৱাৰ জৰিয়তে বৌদ্ধিক সুস্থতা বৃদ্ধি কৰিব পাৰি। ইতিবাচক সম্পর্ক গঢ়ি তুলি আৰু বজাই ৰাখি, সামাজিক কার্যকলাপত অংশগ্ৰহণ কৰি আৰু সামাজিক সংযোগৰ পৰা সমৰ্থন বিচাৰি সামাজিক সুস্থতাক লালন-পালন কৰিব পাৰি। কৰ্মত সন্তুষ্টি আৰু অৰ্থ বিচাৰি উলিয়াই, কৰ্ম-জীৱনৰ ভাৰসাম্য বজাই ৰাখি, বাস্তৱিক লক্ষ্য নিৰ্ধাৰণ কৰি বৃত্তিগত সুস্থতা লাভ কৰিব পাৰি। ধ্যান, চিন্তা, মননশীলতা, ব্যক্তিগত বিশ্বাস আৰু মূলাবোধৰ সৈতে মিল থকা কার্যকলাপত লিপ্ত হোৱাৰ দৰে অনুশীলনৰ জৰিয়তে আধ্যাত্মিক সুস্থতা গঢ়ি তুলিব পাৰি। বহনক্ষম পদ্ধতি গ্রহণ, সম্পদ সংৰক্ষণ আৰু প্ৰাকৃতিক পৰিৱেশৰ ওপৰত প্ৰভাৱৰ প্ৰতি সচেতন হৈ পৰিৱেশ সুস্থতাক প্ৰসাৰিত কৰিব পাৰি। এই পদ্ধতিসমূহ নিজৰ দৈনন্দিন জীৱনত অন্তর্ভুক্ত কৰি ব্যক্তিসকলে দীৰ্ঘম্যাদী সুস্থতাৰ বাবে এক ভেঁটি গঢ়ি তুলিব পাৰে।
ইয়াৰ উপৰিও ব্যক্তিয়ে আত্মচিন্তা আৰু আত্মসচেতনতাৰ অভ্যাস কৰি দৈনিক নিজৰ সুস্থতাক প্ৰসাৰিত আৰু বজাই ৰাখিব পাৰে। নিজৰ চিন্তা, আৱেগ আৰু সামগ্রিক সুস্থতাৰ মূল্যায়নৰ বাবে সময় উলিওৱাটোৱে উন্নতিৰ ক্ষেত্ৰ আৰু শক্তিৰ ক্ষেত্ৰ চিনাক্ত কৰাত সহায় কৰিব পাৰে। এই আত্ম- প্রতিফলন জার্নেলিং, মননশীলতা ব্যায়াম বা অন্তৰ্দৃষ্টিসম্পন্ন কার্যকলাপত লিপ্ত হোৱাৰ জৰিয়তে কৰিব পাৰি।
তদুপৰি সুস্থতা বজাই ৰখাৰ বাবে সুস্থ জীৱনশৈলীৰ অভ্যাস গ্ৰহণ কৰাটো অতি প্রয়োজনীয়। ইয়াৰ ভিতৰত সুষম আৰু পুষ্টিকৰ খাদ্য বজাই ৰখা, জলসিঞ্চিত হৈ থকা, ধঁপাত আৰু অত্যাধিক মদ্যপানৰ দৰে ক্ষতিকাৰক পদাৰ্থ পৰিহাৰ কৰা আদি অন্তর্ভুক্ত। শাৰীৰিক সুস্থতাৰ বাবেও নিয়মিত শাৰীৰিক কার্যকলাপ অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ আৰু উপভোগ কৰা কাৰ্যকলাপ বিচাৰি উলিওৱাটোৱে ব্যায়ামক অধিক উপভোগ্য আৰু বহনক্ষম কৰি তুলিব পাৰে।
মানসিক চাপ ফলপ্রসূভাৱে পৰিচালনা কৰাটো সুস্থতা বজাই ৰখাৰ আন এটা মূল দিশ। ইয়াৰ বাবে গভীৰ উশাহ লোৱা, ধ্যান কৰা বা আনন্দ আৰু শিথিলতা কঢ়িয়াই অনা চখ আৰু কাৰ্যকলাপত লিপ্ত হোৱা আদি শিথিলতাৰ কৌশল অভ্যাস কৰাটো জড়িত হ’ব পাৰে। সীমা নিৰ্ধাৰণ কৰা, সময় ফলপ্রসূভাৱে পৰিচালনা কৰা আৰু আত্ম-যত্নক অগ্ৰাধিকাৰ দিয়া আদিও মানসিক চাপ পৰিচালনা আৰু সামগ্রিক সুস্থতাক প্ৰসাৰিত কৰাত গুৰুত্বপূর্ণ।
আৱেগিক আৰু সামাজিক সুস্থতাৰ বাবে সমর্থন বিচৰা আৰু শক্তিশালী সমর্থন ব্যবস্থা গঢ়ি তোলাটো অতি প্রয়োজনীয়। ইয়াৰ বাবে সুস্থ সম্পর্ক বজাই ৰখা, প্ৰয়োজনৰ সময়ত পেছাদাৰী সহায় বিচৰা আৰু একে ধৰণৰ আগ্ৰহ বা অভিজ্ঞতা থকা আনৰ সৈতে সংযোগ স্থাপন কৰাটো জড়িত হ’ব পাৰে। দয়াৰ কামত লিপ্ত হোৱা আৰু সমাজলৈ ওভতাই দিয়াটোৱেও পূর্ণতা আৰু সামাজিক মংগলৰ অনুভূতিত অৰিহণা যোগাব পাৰে।
শেষত ব্যক্তিসকলে নিজৰ দৈনন্দিন জীৱনত মননশীলতা আৰু কৃতজ্ঞতাৰ অনুশীলন অন্তর্ভুক্ত কৰি নিজৰ সুস্থতাক অগ্ৰাধিকাৰ দিব পাৰে। বৰ্তমানৰ শলাগ ল’বলৈ মুহূর্ত উলিয়ালে, জীৱনৰ ইতিবাচক দিশৰ প্ৰতি কৃতজ্ঞতা প্ৰকাশ কৰিলে, বৰ্তমানৰ মুহূৰ্তত মনোনিৱেশ কৰিলে মননশীলতাৰ অনুভূতি গঢ়ি তোলাত সহায়ক হ’ব পাৰে আৰু সামগ্রিক মংগল বৃদ্ধি কৰিব পাৰি।
এই পদ্ধতিসমূহক তেওঁলোকৰ দৈনন্দিন জীৱনত একত্ৰিত কৰি ব্যক্তিসকলে নিজৰ সুস্থতাক প্ৰসাৰিত আৰু বজাই ৰাখিব পাৰে, যাৰ ফলত অধিক সুষম, পৰিপূৰ্ণ আৰু অৰ্থপূৰ্ণ অস্তিত্বৰ সৃষ্টি হয়। মনত ৰখা ভাল যে সুস্থতা এটা চলি থকা যাত্ৰা আৰু ইয়াৰ বাবে সুস্থতাৰ অৱস্থা এটা বজাই ৰাখিবলৈ নিৰৱচ্ছিন্ন প্রচেষ্টা আৰু আত্ম-যত্নৰ প্ৰয়োজন।
৪৮। ভাল মানসিক স্বাস্থ্যত অৰিহণা যোগোৱা কাৰকসমূহৰ বিষয়ে আলোচনা কৰা। (Discuss the factors that contribute to good mental health.)
উত্তৰঃ ভাল মানসিক স্বাস্থ্যত কেইবাটাও কাৰকে অৰিহণা যোগায়।
ইয়াত কিছুমান মূল কাৰক দিয়া হ’ল—
(ক) ইতিবাচক সম্পর্কঃ পৰিয়াল, বন্ধু-বান্ধৱী আৰু সমাজৰ সদস্যৰ সৈতে সহায়ক আৰু সুস্থ সম্পর্ক থকাটো ভাল মানসিক স্বাস্থ্যৰ বাবে অতি প্রয়োজনীয়। ইতিবাচক সামাজিক সংযোগে আৱেগিক সমর্থন, নিজৰ বুলি অনুভৱ আৰু অৰ্থপূৰ্ণ পাৰস্পৰিক ক্ৰিয়াৰ সুযোগ প্ৰদান কৰে, যিয়ে মানসিক মংগলক প্ৰসাৰিত কৰিব পাৰে।
(খ) আৱেগিক মংগলঃ নিজৰ আৱেগক সুস্থভাৱে সচেতন হোৱা আৰু পৰিচালনা কৰাটো ভাল মানসিক স্বাস্থ্যৰ বাবে অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ। ইয়াৰ ভিতৰত আৱেগিক বুদ্ধিমত্তা বিকাশ কৰা, আত্ম-যত্নৰ অভ্যাস কৰা, মানসিক চাপ নিয়ন্ত্রণ কৌশলত লিপ্ত হোৱা আৰু প্ৰয়োজনৰ সময়ত সহায় বিচৰা আদি অন্তর্ভুক্ত। আৱেগিকভাৱে সুষম ব্যক্তিসকল প্ৰত্যাহ্বানৰ সৈতে মোকাবিলা কৰিবলৈ আৰু নিজৰ মানসিক সুস্থতা বজাই ৰাখিবলৈ অধিক সুসজ্জিত হয়।
(গ) শাৰীৰিক স্বাস্থ্যঃ শাৰীৰিক আৰু মানসিক স্বাস্থ্যৰ মাজত আন্তঃসংযোগ আছে। নিয়মিত শাৰীৰিক কার্যকলাপত লিপ্ত হোৱা, পুষ্টিকৰ খাদ্য খোৱা, পর্যাপ্ত পৰিমাণৰ টোপনি লোৱা, আৰু দ্ৰৱ্যৰ অপব্যৱহাৰৰ পৰা আঁতৰি থকা আদিয়ে মানসিক স্বাস্থ্যৰ ওপৰত ইতিবাচক প্ৰভাৱ পেলাব পাৰে। নিজৰ শাৰীৰিক সুস্থতাৰ যত্ন লোৱাটোৱে মগজুৰ স্বাস্থ্যৰ সহায় কৰে, মানসিক চাপ হ্ৰাস কৰে আৰু ইতিবাচক মনোভাৱৰ প্ৰসাৰ ঘটায়।
(ঘ) মোকাবিলা দক্ষতা আৰু স্থিতিস্থাপকতাঃ ফলপ্রসূ মোকাবিলা দক্ষতা আৰু স্থিতিস্থাপকতা গঢ়ি তোলাটো ভাল মানসিক স্বাস্থ্য বজাই ৰখাৰ বাবে গুৰুত্বপূৰ্ণ। স্থিতিস্থাপকতাই ব্যক্তিক প্ৰতিকূলতাৰ পৰা উভতি আনিব পাৰে, মানসিক চাপৰ সৈতে মোকাবিলা কৰিব পাৰে আৰু জীৱনৰ প্ৰত্যাহ্বানৰ সৈতে খাপ খাব পাৰে। সমস্যা সমাধানৰ দক্ষতা বিকাশ কৰা, সামাজিক সমর্থন বিচৰা, মননশীলতাৰ অভ্যাস কৰা, আৰু ইতিবাচক মানসিকতা গঢ়ি তোলা আদি স্থিতিস্থাপকতা বৃদ্ধিৰ বাবে সহায়ক কৌশল।
(ঙ) আত্মসন্মান আৰু আত্মমূল্যঃ ইতিবাচক আত্ম-ভাবমূৰ্তি, আত্মগ্ৰহণ, আৰু আত্মসন্মানৰ সুস্থ মাত্রা থকাটোৱে মানসিক স্বাস্থ্যৰ সু-স্বাস্থ্যত অৰিহণা যোগায়। যিসকল ব্যক্তিয়ে আত্ম- মূল্যবোধৰ ভাৱ ৰাখে আৰু নিজৰ সামৰ্থত বিশ্বাস কৰে, তেওঁলোকে ইতিবাচক মানসিক সুস্থতাৰ অভিজ্ঞতা লাভ কৰাৰ সম্ভাৱনা বেছি। আত্মবিশ্বাস গঢ়ি তোলা, বাস্তৱসন্মত লক্ষ্য নিৰ্ধাৰণ কৰা, আত্মদয়াৰ অভ্যাস কৰা আদিয়ে আত্মসন্মানক লালন-পালন কৰাত ফলপ্রসূ।
(চ) মানসিক স্বাস্থ্যৰ সহায়ৰ সুবিধাঃ মানসিক স্বাস্থ্যৰ সহায় আৰু সেৱাৰ সুবিধা ভাল। মানসিক স্বাস্থ্য বজাই ৰখাৰ বাবে অতি গুৰুত্বপূর্ণ। ইয়াৰ ভিতৰত প্ৰয়োজনৰ সময়ত পেছাদাৰী সহায় বিচৰা, যেনে থেৰাপী বা পৰামৰ্শ, লগতে সম্প্ৰদায়ৰ সম্পদ আৰু সমৰ্থন সংযোগৰ সুবিধা থকাটোও অন্তর্ভুক্ত। কেতিয়া সহায়ৰ প্ৰয়োজন হয় সেয়া চিনিব পৰা আৰু উপযুক্ত যত্নৰ সুবিধা পোৱাটোৱে সামগ্রিক মানসিক মংগলত বহুখিনি অৰিহণা যোগায়।
৪৯। মানসিক স্বাস্থ্য আৰু সুস্থতাৰ মাজত কি সম্পর্ক? (What is the relationship between mental health and wellness ?)
উত্তৰঃ মানসিক স্বাস্থ্য আৰু সুস্থতাৰ মাজৰ সম্পৰ্ক ওতপ্রোতভাৱে জড়িত। মানসিক স্বাস্থ্যই ব্যক্তিৰ আৱেগিক, মানসিক আৰু সামাজিক সুস্থতাক বুজায়, আনহাতে সুস্থতাই শাৰীৰিক, মানসিক আৰু আৱেগিক দিশকে ধৰি সামগ্রিক স্বাস্থ্য আৰু সুস্থতাৰ বহল ধাৰণাক সামৰি লয়। সামগ্রিক সুস্থতা লাভৰ বাবে ভাল মানসিক স্বাস্থ্য বজাই ৰখাটো অতি প্ৰয়োজনীয়। যেতিয়া এজন ব্যক্তিয়ে ইতিবাচক মানসিক স্বাস্থ্যৰ অভিজ্ঞতা লাভ কৰে, তেতিয়া তেওঁ জীৱনৰ প্ৰত্যাহ্বানৰ সৈতে মোকাবিলা কৰিবলৈ, শক্তিশালী সম্পৰ্ক গঢ়ি তুলিবলৈ আৰু নিজৰ সম্প্ৰদায়লৈ অৰ্থপূৰ্ণ অৱদান আগবঢ়াবলৈ অধিক সুসজ্জিত হয়। আনহাতে, দুর্বল মানসিক স্বাস্থ্যই এজন ব্যক্তিৰ জীৱন আৰু সামগ্রিক সুস্থতাৰ বিভিন্ন দিশত যথেষ্ট প্রভাৱ পেলাব পাৰে।
মানসিক স্বাস্থ্যৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিয়াটো অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ কাৰণ ই ব্যক্তিৰ চিন্তা, অনুভৱ আৰু আচৰণৰ ওপৰত প্ৰভাৱ পেলায়। মানসিক স্বাস্থ্যৰ সমস্যা, যেনে উদ্বেগ, হতাশা, মানসিক চাপ বা অন্যান্য অৱস্থাই দৈনন্দিন কার্যকলাপত ব্যাঘাত জন্মাব পাৰে আৰু সামগ্ৰিক জীৱনৰ মানদণ্ড হ্ৰাস কৰিব পাৰে। ইয়াৰ বিপৰীতে ভাল মানসিক স্বাস্থ্যই সুখ, সন্তুষ্টি আৰু উদ্দেশ্যবোধৰ অনুভৱত অৰিহণা যোগায়।
আনহাতে সুস্থতাই শাৰীৰিক, মানসিক, আৱেগিক, সামাজিক আৰু আধ্যাত্মিক সুস্থতাকে ধৰি একাধিক মাত্ৰা সামৰি লয়। এই মাত্ৰাসমূহৰ প্ৰতিটোই আন্তঃসংযোগী আৰু ইটোৱে সিটোক প্রভাৱিত কৰিব পাৰে। উদাহৰণস্বৰূপে, যদি কোনো ব্যক্তিয়ে দীৰ্ঘদিনীয়া মানসিক চাপৰ সন্মুখীন হয় বা মানসিক স্বাস্থ্যৰ সৈতে সংগ্রাম কৰে তেন্তে ই তেওঁৰ শাৰীৰিক স্বাস্থ্যত নেতিবাচক প্ৰভাৱ পেলাব পাৰে আৰু বিপৰীতভাৱে।
মানসিক স্বাস্থ্য আৰু সুস্থতাৰ প্ৰেক্ষাপটত নিজৰ মানসিক সুস্থতাৰ যত্ন লোৱাটো সামগ্রিক সুস্থতাৰ এক গুৰুত্বপূর্ণ উপাদান হৈ পৰে। মানসিক স্বাস্থ্যৰ প্ৰসাৰ ঘটোৱা কাৰ্যকলাপত লিপ্ত হোৱা, যেনে আত্ম-যত্নৰ অভ্যাস কৰা, সমৰ্থন বিচৰা, সুস্থ সম্পর্ক বজাই ৰখা, মানসিক চাপ ফলপ্ৰসূভাৱে পৰিচালনা কৰা, আৰু আনন্দ আৰু পূৰ্ণতা কঢ়িয়াই অনা কার্যকলাপত লিপ্ত হোৱাটোৱে ব্যক্তিৰ সামগ্রিক মংগলত অৰিহণা যোগাব পাৰে।
মানসিক স্বাস্থ্য আৰু সুস্থতাক প্ৰসাৰিত কৰাৰ বাবে সুস্থতাৰ সকলো মাত্ৰা বিবেচনা কৰা এক সামগ্রিক পদ্ধতি গ্ৰহণ কৰাটো জড়িত হৈ থাকে। মানসিক স্বাস্থ্যৰ উদ্বেগক সম্বোধন কৰি,আৱেগিক সুস্থতাক সমৰ্থন কৰি, আৰু ইতিবাচক মানসিক মনোভাৱক লালন-পালন কৰি ব্যক্তিসকলে তেওঁলোকৰ সামগ্রিক সুস্থতা বৃদ্ধি কৰিব পাৰে আৰু অধিক পৰিপূৰ্ণ জীৱন যাপন কৰিব পাৰে।
৫০। শাৰীৰিক আৰু মানসিক স্বাস্থ্যৰ মাজত কি সম্পর্ক? (What is the relationship between physical and mental health?)
উত্তৰঃ শাৰীৰিক আৰু মানসিক স্বাস্থ্যৰ মাজৰ সম্পৰ্ক আন্তঃসংলগ্ন আৰু পাৰস্পৰিকভাৱে প্রভাৱশালী। সামগ্রিক মংগলৰ দুটা অবিচ্ছেদ্য উপাদান, আৰু এটাৰ অৱস্থাই আনটোক যথেষ্ট প্রভাৱিত কৰিব পাৰে।
শাৰীৰিক আৰু মানসিক স্বাস্থ্যৰ মাজৰ সম্পৰ্কৰ কিছুমান মূল দিশ ইয়াত উল্লেখ কৰা হ’ল—
(ক) জৈৱ-মনোসামাজিক সংযোগঃ জৈৱ-মনোসামাজিক আৰ্হিৰ জৰিয়তে শাৰীৰিক আৰু মানসিক স্বাস্থ্যৰ আন্তঃসংযোগ আছে। এই আৰ্হিটোৱে স্বীকাৰ কৰে যে স্বাস্থ্য জৈৱিক, মানসিক আৰু সামাজিক কাৰকৰ দ্বাৰা প্ৰভাৱিত হয়। শাৰীৰিক স্বাস্থ্যৰ পৰিৱৰ্তনে মানসিক স্বাস্থ্যৰ ওপৰত প্ৰভাৱ পেলাব পাৰে। উদাহৰণস্বৰূপে, দীৰ্ঘদিনীয়া শাৰীৰিক ৰোগ বা আঘাতৰ ফলত মানসিক অশান্তি, যেনে হতাশা বা উদ্বেগ হ’ব পাৰে। একেদৰে মানসিক স্বাস্থ্যৰ অৱস্থাই শাৰীৰিক স্বাস্থ্যৰ ওপৰত প্ৰভাৱ পেলাব পাৰে, যাৰ ফলত টোপনিৰ ধৰণ, ভোক, শক্তিৰ মাত্ৰা আৰু ৰোগ প্ৰতিৰোধ ক্ষমতাৰ কাৰ্যকলাপৰ পৰিৱৰ্তন ঘটিব পাৰে।
(খ) ভাগ কৰা জৈৱিক ব্যৱস্থাঃ শাৰীৰিক আৰু মানসিক স্বাস্থ্যৰ অন্তর্নিহিত জৈৱিক ব্যৱস্থাৰ ভাগ। উদাহৰণস্বৰূপে, মানসিক স্বাস্থ্যত ভূমিকা লোৱা মগজুৰ ৰাসায়নিক বার্তাবাহক যেনে- চেৰ ‘টনিন আৰু ড’পামাইনে বিষ অনুভৱ, ভোক, টোপনি নিয়ন্ত্ৰণ আদি শাৰীৰিক কার্যতো প্ৰভাৱ পেলায়। হৰম’নৰ ভাৰসাম্যহীনতা বা নিয়ন্ত্ৰণ বিচ্যুতিয়ে শাৰীৰিক আৰু মানসিক উভয় সুস্থতাত প্ৰভাৱ পেলাব পাৰে। ইয়াৰ উপৰিও শাৰীৰিক স্বাস্থ্যজনিত অৱস্থাৰ ফলত হ’ব পৰা দীৰ্ঘদিনীয়া প্রদাহৰ সৈতে মানসিক স্বাস্থ্যজনিত বিকাৰৰ সম্পৰ্ক আছে।
(গ) জীৱনশৈলী আৰু স্বাস্থ্য আচৰণঃ শাৰীৰিক আৰু মানসিক স্বাস্থ্য একে ধৰণৰ জীৱনশৈলীৰ কাৰক আৰু ই স্বাস্থ্য আচৰণৰ দ্বাৰা প্ৰভাৱিত হয়। নিয়মীয়া শাৰীৰিক কার্যকলাপত লিপ্ত হোৱা, সুষম খাদ্য বজাই ৰখা, পর্যাপ্ত টোপনি লোৱা, মানসিক চাপক ফলপ্রসূভাৱে পৰিচালনা কৰা আদি সকলোবোৰ শাৰীৰিক আৰু মানসিক উভয় মংগলৰ বাবে অতি প্রয়োজনীয়। ইতিবাচক জীৱনশৈলীৰ পছন্দই শাৰীৰিক স্বাস্থ্যৰ ফলাফল উন্নত কৰাত অৰিহণা যোগায় আৰু মানসিক স্বাস্থ্যৰ ওপৰতো ইতিবাচক প্ৰভাৱ পেলায়, আৱেগিক মংগলক প্ৰসাৰিত কৰে, হতাশা আৰু উদ্বেগৰ লক্ষণসমূহ হ্ৰাস কৰে, আৰু সামগ্রিক স্থিতিস্থাপকতা বৃদ্ধি কৰে।
(ঘ) জীৱনৰ মানদণ্ডৰ ওপৰত প্ৰভাৱঃ শাৰীৰিক আৰু মানসিক স্বাস্থ্যৰ মাজৰ পাৰস্পৰিক ক্রিয়াই ব্যক্তিৰ জীৱনৰ মানদণ্ডত যথেষ্ট প্রভাৱ পেলায়। শাৰীৰিক স্বাস্থ্যৰ অৱনতি ঘটিলে মানুহৰ দৈনন্দিন কাম-কাজত লিপ্ত হোৱাৰ ক্ষমতা সীমিত হ’ব পাৰে, সামাজিক যোগাযোগত অংশগ্ৰহণ কৰাৰ ক্ষমতা আৰু সুস্থতাৰ অনুভূতি অনুভৱ কৰিব পৰা যায়। ইয়াৰ ফলত হতাশা, দুখ বা আত্মসন্মান হ্ৰাস পোৱাৰ অনুভূতি হ’ব পাৰে, যাৰ ফলত মানসিক স্বাস্থ্যৰ প্ৰত্যাহ্বানৰ সৃষ্টি হ’ব পাৰে। ইয়াৰ বিপৰীতে মানসিক স্বাস্থ্যৰ সমস্যাই প্ৰেৰণা, আত্ম-যত্নৰ আচৰণ, আৰু চিকিৎসাৰ আনুগত্যত প্ৰভাৱ পেলাব পাৰে, যাৰ ফলত শাৰীৰিক স্বাস্থ্যৰ ফলাফল সম্ভাবনাময়ভাৱে বেয়া হ’ব পাৰে।
(ঙ) স্বাস্থ্যৰ প্ৰতি সামগ্রিক দৃষ্টিভংগীঃ শাৰীৰিক আৰু মানসিক স্বাস্থ্যৰ আন্তঃসংযোগক স্বীকৃতি দিলে স্বাস্থ্য আৰু মংগলৰ ক্ষেত্ৰত সামগ্রিক দৃষ্টিভংগীৰ প্ৰসাৰ ঘটে। স্বাস্থ্যৰ বিষয়ে এক ব্যাপক বোধগম্যতাই অনুকূল সামগ্রিক মংগল লাভ কৰিবলৈ শাৰীৰিক আৰু মানসিক দুয়োটা দিশকে সম্বোধন কৰাৰ গুৰুত্ব স্বীকাৰ কৰে। শাৰীৰিক আৰু মানসিক স্বাস্থ্যসেৱা একত্রিত কৰা, প্ৰতিৰোধমূলক ব্যৱস্থাক প্ৰসাৰ কৰা আৰু বহুবিষয়ক পদ্ধতি গ্ৰহণ কৰাটোৱে অধিক ফলপ্রসূ স্বাস্থ্যসেৱা আৰু উন্নত স্বাস্থ্যৰ ফলাফলৰ সূচনা কৰিব পাৰে।
৫১। মানসিক স্বাস্থ্যৰ ওপৰত কলংকৰ প্ৰভাৱ আৰু সহায় বিচৰাৰ বিষয়ে ব্যাখ্যা কৰা। (Explain the impact of stigma on mental health and seeking help.)
উত্তৰঃ কলংকই মানসিক স্বাস্থ্য আৰু বাধা আৰু নেতিবাচক ধাৰণা সৃষ্টি কৰি সহায় বিচৰাৰ ওপৰত যথেষ্ট প্রভাব পেলায়।
কলংকই মানসিক স্বাস্থ্যত প্ৰভাৱ পেলোৱা কিছুমান মূল উপায় ইয়াত উল্লেখ কৰা হ’ল—
(ক) আত্ম-কলংক আৰু লাজঃ মানসিক স্বাস্থ্যৰ অৱস্থাক কেন্দ্ৰ কৰি হোৱা কলংকই ব্যক্তিক প্ৰায়ে নেতিবাচক বিশ্বাসক আভ্যন্তৰীণ কৰি লয় আৰু নিজৰ সংগ্ৰামৰ বাবে লাজ অনুভৱ কৰে। এই আত্ম-কলংকই বিচ্ছিন্নতা, নিম্ন আত্মসম্মান আৰু সহায় বিচাৰিবলৈ অনিচ্ছা সৃষ্টি কৰাত অৰিহণা যোগাব পাৰে। ই নিজৰ মানসিক স্বাস্থ্যৰ অৱস্থা গ্ৰহণ কৰাত বাধাৰ সৃষ্টি কৰে আৰু সমৰ্থন আৰু চিকিৎসাৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় পদক্ষেপ গ্ৰহণ কৰে।
(খ) পলমকৈ সহায় বিচৰাঃ কলংকই ব্যক্তিক মানসিক স্বাস্থ্যৰ চিন্তাৰ বাবে সময়মতে সহায় বিচৰাৰ পৰা নিৰুৎসাহিত কৰিব পাৰে। আনৰ পৰা বিচাৰ, বৈষম্য বা নেতিবাচক প্ৰতিক্ৰিয়াৰ ভয়ে ব্যক্তিসকলক পেছাদাৰী সহায় বিচৰাত পলম কৰিব পাৰে বা তেওঁলোকৰ মানসিক স্বাস্থ্যৰ প্ৰত্যাহ্বানৰ বিষয়ে আলোচনা কৰাটো এৰাই চলিব পাৰে। এই পলমৰ ফলত লক্ষণসমূহ বেয়া হ’ব পাৰে, দীৰ্ঘদিন ধৰি দুখ-কষ্ট হ’ব পাৰে আৰু আৰোগ্য লাভত বাধা আহিব পাৰে।
(গ) সামাজিক বিচ্ছিন্নতা আৰু বৈষম্যঃ কলংকৰ ফলত প্ৰায়ে মানসিক স্বাস্থ্যজনিত অৱস্থা থকা ব্যক্তিৰ বিৰুদ্ধে সামাজিক বর্জন আৰু বৈষম্যৰ সৃষ্টি হয়। তেওঁলোকে পক্ষপাতিত্ব, কু-সংস্কাৰ আৰু নেতিবাচক মনোভাৱৰ সম্মুখীন হ’ব পাৰে, যাৰ ফলত বিচ্ছিন্নতা আৰু সীমিত সামাজিক যোগাযোগৰ সৃষ্টি হ’ব পাৰে। সমাজত বোধগম্যতা আৰু সহানুভূতিৰ অভাৱে নিসংগতাৰ অনুভূতি আৰু অধিক তীব্ৰতৰ কৰি তুলিব পাৰে আৰু মানসিক মংগলত নেতিবাচক প্রভাৱ পেলাব পাৰে।
(ঘ) সম্পৰ্ক আৰু সমৰ্থন ব্যৱস্থা প্ৰণালীৰ ওপৰত প্ৰভাৱঃ কলংকই সম্পৰ্ক আৰু সমর্থন ব্যৱস্থাপ্রণালীত টান দিব পাৰে। বন্ধু, পৰিয়ালৰ সদস্য বা সহকর্মীয়ে মানসিক স্বাস্থ্যৰ অৱস্থা থকা ব্যক্তিক কলংকিত কৰিব পাৰে, যাৰ ফলত সম্পৰ্কত টান, সমর্থনৰ অভাৱ, আনকি সামাজিক প্রত্যাখ্যানো হ’ব পাৰে। এই সামাজিক সমর্থন হেৰুৱাই মানসিক স্বাস্থ্যৰ লক্ষণসমূহ আৰু বেয়া কৰি তুলিব পাৰে আৰু বিচ্ছিন্নতাৰ অনুভূতিত অৰিহণা যোগাব পাৰে।
(ঙ) নিয়োগ আৰু শৈক্ষিক পৰিণতিঃ কলংক ব্যক্তিৰ নিয়োগ আৰু শিক্ষাৰ সুযোগত প্রভাৱ পেলাব পাৰে। মানসিক স্বাস্থ্যৰ অৱস্থাৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি কৰ্মক্ষেত্র বা শৈক্ষিক পৰিৱেশত বৈষম্যৰ ফলত চাকৰিৰ সম্ভাৱনা হ্ৰাস পাব পাৰে, কৰ্মজীৱনৰ উন্নতি সীমিত হ’ব পাৰে বা শৈক্ষিক বাধাৰ সৃষ্টি হ’ব পাৰে। ইয়াৰ ফলত আর্থিক চাপৰ সৃষ্টি হ’ব পাৰে, আত্মসন্মান হ্ৰাস পাব পাৰে আৰু সামগ্রিক মানসিক মংগলত নেতিবাচক প্ৰভাৱ পেলাব পাৰে।
৫২। সমাজে কেনেকৈ মানসিক স্বাস্থ্যৰ প্ৰসাৰ ঘটাব পাৰে আৰু সহায়ক পৰিৱেশ গঢ়ি তুলিব পাৰে? (Discuss about promoting mental health and creating a supportive environment?)
উত্তৰঃ সমাজে বিভিন্ন কৌশল আৰু কাৰ্যৰ জৰিয়তে মানসিক স্বাস্থ্যৰ উন্নতি সাধন কৰি সহায়ক পৰিৱেশ সৃষ্টি কৰিব পাৰে।
ইয়াত কিছুমান মূল উপায় দিয়া হ’ল—
(ক) শিক্ষা আৰু সজাগতাঃ সঠিক তথ্য প্রদান, মানসিক স্বাস্থ্যৰ অৱস্থাৰ বিষয়ে সজাগতা বৃদ্ধি, আৰু মিথ আৰু ভুল ধাৰণাক প্ৰত্যাহ্বান জনাই মানসিক স্বাস্থ্যৰ সাক্ষৰতাক প্ৰসাৰ কৰা। বিদ্যালয়, কর্মক্ষেত্ৰ আৰু সম্প্রদায়কে ধৰি জনসাধাৰণক সাধাৰণ মানসিক স্বাস্থ্যজনিত বিষয়, উপলব্ধ সম্পদ আৰু ভাল মানসিক সুস্থতা বজাই ৰখাৰ কৌশলৰ বিষয়ে জ্ঞান দিয়া।
(খ) কলংক আৰু বৈষম্য হ্ৰাস কৰাঃ মানসিক স্বাস্থ্যৰ অৱস্থাৰ বিষয়ে বোধগম্যতা, সহানুভূতি আৰু গ্ৰহণযোগ্যতা বৃদ্ধি কৰি কলংকৰ বিৰুদ্ধে যুঁজ দিয়া। সন্মানজনক ভাষাৰ প্ৰচাৰ কৰা আৰু অপমানজনক শব্দ ব্যৱহাৰ নকৰা। মানসিক স্বাস্থ্যৰ বিষয়ে মুকলি কথোপকথন, ব্যক্তিগত অভিজ্ঞতা ভাগ-বতৰা কৰা, প্রত্যাহানমূলক বৈষম্যমূলক মনোভাৱ আৰু আচৰণক উৎসাহিত কৰা।
(গ) সহায়ক নীতি আৰু আইন প্রণয়নঃ নিয়োগ, শিক্ষা আৰু স্বাস্থ্যসেৱা খণ্ডত বৈষম্য বিৰোধী আইনকে ধৰি মানসিক স্বাস্থ্যজনিত অৱস্থা থকা ব্যক্তিৰ অধিকাৰ সুৰক্ষিত কৰা নীতি প্রস্তুত আৰু কাৰ্যকৰী কৰা। গুণগত মানসিক স্বাস্থ্য সেৱা আৰু সমর্থন ব্যৱস্থাৰ সুবিধা নিশ্চিত কৰা নীতিৰ পোষকতা কৰা।
(ঘ) বিদ্যালয়ত মানসিক স্বাস্থ্যৰ প্ৰসাৰঃ বিদ্যালয়ৰ পাঠ্যক্ৰমত মানসিক স্বাস্থ্য শিক্ষা আৰু প্ৰসাৰ কাৰ্যসূচী অন্তৰ্ভুক্ত কৰা। ছাত্ৰ-ছাত্ৰীসকলক আৱেগিক মংগল মানসিক চাপ নিয়ন্ত্রণ, মোকাবিলা কৰাৰ দক্ষতা, আৰু সহায় বিচৰাৰ গুৰুত্বৰ বিষয়ে শিকোৱা। ছাত্র-ছাত্রীসকলে কলংকৰ ভয় নোহোৱাকৈ নিজৰ আৱেগ আৰু উদ্বেগ প্রকাশ কৰিব পৰাকৈ নিৰাপদ আৰু সহায়ক বিদ্যালয়ৰ পৰিৱেশ স্থাপন কৰা।
(ঙ) কর্মক্ষেত্ৰত মানসিক স্বাস্থ্যৰ পদক্ষেপঃ কৰ্মচাৰীৰ মংগলৰ বাবে অগ্ৰাধিকাৰ দিয়া নীতি ৰূপায়ণ কৰি মানসিকভাৱে সুস্থ কর্মক্ষেত্র সৃষ্টি কৰা। মানসিক স্বাস্থ্য সম্পদ প্ৰদান কৰা, যেনে কৰ্মচাৰী সহায় কাৰ্যসূচী, পৰামৰ্শ সেৱা আৰু নমনীয় কৰ্ম ব্যৱস্থা। মুকলি যোগাযোগ, কৰ্ম-জীৱনৰ ভাৰসাম্য আৰু মানসিক চাপ ব্যৱস্থাপনাক উৎসাহিত কৰা, সহায়ক কৰ্ম সংস্কৃতিক লাভান্বিত কৰা।
(চ) সহযোগিতা আৰু অংশীদাৰিত্বঃ মানসিক স্বাস্থ্য পেছাদাৰী, সম্প্রদায় সংস্থা, বিদ্যালয়, নিয়োগকর্তা আৰু চৰকাৰী সংস্থাসমূহৰ মাজত সহযোগিতাক লাভাৱান্বিত কৰা। মানসিক স্বাস্থ্যৰ ব্যাপক পদক্ষেপসমূহ বিকশিত আৰু ৰূপায়ণ কৰিবলৈ একেলগে কাম কৰা, সম্পদসমূহ ভাগ-বতৰা কৰা আৰু মানসিক স্বাস্থ্যৰ অৱস্থা থকা ব্যক্তিসকলৰ বাবে এক সহায়ক পৰিৱেশ সৃষ্টিৰ প্ৰচেষ্টাসমূহৰ সমন্বয় কৰা।
৫৩। স্বাস্থ্যসেৱা ব্যৱস্থাত মানসিক স্বাস্থ্যৰ একত্ৰীকৰণে ব্যক্তিক কেনেদৰে উপকৃত কৰে? (How does the integration of mental health into healthcare systems benefit individuals?)
উত্তৰঃ স্বাস্থ্যসেৱা ব্যৱস্থাত মানসিক স্বাস্থ্যৰ একত্ৰীকৰণে ব্যক্তিসকলক অসংখ্য সুবিধা প্রদান কৰে, সামগ্রিক মংগলক প্ৰসাৰিত কৰে আৰু স্বাস্থ্যসেৱাৰ ফলাফল উন্নত কৰে।
ইয়াত কিছুমান মূল সুবিধা দিয়া হ’ল —
(ক) সামগ্রিক স্বাস্থ্যসেৱাঃ স্বাস্থ্যসেৱা ব্যৱস্থাত মানসিক স্বাস্থ্যৰ একত্ৰীকৰণে স্বাস্থ্যসেৱাৰ ক্ষেত্ৰত সামগ্রিক দৃষ্টিভংগী নিশ্চিত কৰে। মানসিক স্বাস্থ্যক সামগ্রিক স্বাস্থ্যৰ এক অবিচ্ছেদ্য অংশ হিচাপে স্বীকৃতি দিয়া হয়, আৰু ব্যক্তিসকলে তেওঁলোকৰ শাৰীৰিক আৰু মানসিক মংগল দুয়োটাকে সম্বোধন কৰা ব্যাপক যত্ন লাভ কৰে। ইয়াৰ ফলত স্বাস্থ্যজনিত বিষয়সমূহৰ বিষয়ে অধিক সম্পূৰ্ণ বোধগম্যতাৰ সৃষ্টি হয় আৰু সামগ্রিক সুস্থতাক প্ৰসাৰিত হয়।
(খ) আগতীয়াকৈ ধৰা পেলোৱা আৰু হস্তক্ষেপঃ সংহতিৰ ফলত মানসিক স্বাস্থ্যৰ অৱস্থাৰ বাবে আগতীয়াকৈ ধৰা পেলোৱা আৰু হস্তক্ষেপ সম্ভৱ হয়। মানসিক স্বাস্থ্য পৰীক্ষাক নিয়মীয়া স্বাস্থ্যসেৱা মূল্যায়নত অন্তৰ্ভুক্ত কৰি স্বাস্থ্যসেৱা প্ৰদানকাৰীসকলে প্ৰাৰম্ভিক পৰ্যায়তে মানসিক স্বাস্থ্যৰ উদ্বেগ চিনাক্ত কৰিব পাৰে। আগতীয়াকৈ ধৰা পৰিলে সময়মতে হস্তক্ষেপ আৰু চিকিৎসাৰ সুবিধা হয়, যাৰ ফলত ব্যক্তিৰ জীৱনত মানসিক স্বাস্থ্যৰ অৱস্থাৰ প্ৰভাৱ কম হয়।
(গ) উন্নত চিকিৎসাৰ ফলাফলঃ সংহত স্বাস্থ্যসেৱা ব্যৱস্থাই মানসিক স্বাস্থ্যজনিত অৱস্থা থকা ব্যক্তিসকলৰ বাবে উন্নত চিকিৎসাৰ ফলাফলৰ সূচনা কৰে। যত্নৰ এক নিৰৱচ্ছিন্ন ধাৰাবাহিকতা প্ৰদান কৰি ব্যক্তিসকলে একাধিক স্বাস্থ্যসেৱা পেছাদাৰীৰ পৰা সমন্বিত আৰু সহযোগিতামূলক চিকিৎসা লাভ কৰে। এই ব্যাপক পদ্ধতিয়ে চিকিৎসাৰ ফলপ্ৰসূতা বৃদ্ধি কৰে, চিকিৎসাৰ ব্যৱধান হ্ৰাস কৰে আৰু উন্নত দীৰ্ঘম্যাদী ফলাফলৰ প্ৰসাৰ ঘটায়।
(ঘ) কলংক হ্ৰাস আৰু সুলভতা বৃদ্ধিঃ স্বাস্থ্যসেৱা ব্যৱস্থাত মানসিক স্বাস্থ্যক একত্রিত কৰিলে মানসিক স্বাস্থ্যৰ অৱস্থাৰ সৈতে জড়িত কলংক হ্ৰাস কৰাত সহায় কৰে। যেতিয়া মানসিক স্বাস্থ্য সেৱাসমূহ সাধাৰণ স্বাস্থ্যসেৱাৰ পৰিৱেশৰ ভিতৰত একত্ৰিত কৰা হয়, তেতিয়া ই মানসিক স্বাস্থ্যৰ চিন্তাৰ বাবে সহায় বিচৰাটো স্বাভাৱিক কৰি তোলে। এই সংহতিৰ ফলত সুলভতাও উন্নত হয়, কিয়নো ব্যক্তিসকলে চিনাকি স্বাস্থ্যসেৱাৰ পৰিৱেশত মানসিক স্বাস্থ্য সেৱাসমূহ লাভ কৰিব পাৰে, যাৰ ফলত বাধাসমূহ হ্রাস পায় আৰু সহায় বিচৰাৰ সম্ভাৱনা বৃদ্ধি পায়।
(ঙ) সমন্বিত যত্ন আৰু যোগাযোগঃ সংহতিৰ ফলত বিভিন্ন বিশেষত্বৰ স্বাস্থ্যসেৱা প্ৰদানকাৰীসকলৰ মাজত উন্নত সমন্বয় আৰু যোগাযোগৰ সুবিধা হয়। ইয়াৰ ফলত সামগ্রিক চিকিৎসা পৰিকল্পনাত মানসিক স্বাস্থ্যৰ বিবেচনাৰ প্ৰতি লক্ষ্য ৰখাটো নিশ্চিত হয়। সহযোগী যত্ন দলসমূহে ব্যক্তিৰ জটিল প্রয়োজনীয়তাসমূহ পূৰণ কৰিবলৈ একেলগে কাম কৰিব পাৰে, যাৰ ফলত অধিক ব্যাপক আৰু ফলপ্ৰসূ স্বাস্থ্যসেৱা প্ৰদানৰ সূচনা হয়।
(চ) প্ৰতিৰোধ আৰু স্বাস্থ্য প্ৰসাৰঃ সংহত মানসিক স্বাস্থ্যসেৱা ব্যৱস্থাই প্ৰতিৰোধমূলক ব্যৱস্থা আৰু স্বাস্থ্য প্ৰসাৰৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে। মানসিক স্বাস্থ্য পৰীক্ষা, শিক্ষা, আৰু প্ৰতিৰোধ কাৰ্যসূচীক প্ৰাথমিক যত্নৰ পৰিবেশত একত্ৰিত কৰি ব্যক্তিসকলে আগতীয়াকৈ হস্তক্ষেপ লাভ কৰিব পাৰে আৰু ভাল মানসিক স্বাস্থ্য বজাই ৰাখিবলৈ মোকাবিলা কৌশল শিকিব পাৰে। এই সক্রিয় পদ্ধতিয়ে গুৰুতৰ মানসিক স্বাস্থ্যজনিত অৱস্থাৰ বিকাশৰ সম্ভাৱনা হ্ৰাস কৰে আৰু সামগ্রিক সুস্থতাক প্ৰসাৰিত কৰে।
৫৪। স্বাস্থ্য প্ৰসাৰৰ বাবে গণমাধ্যম কেনেকৈ ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰি? (How can mass media be utilized for health promotion?)
উত্তৰঃ স্বাস্থ্য প্ৰসাৰৰ বাবে গণমাধ্যম ব্যৱহাৰ কৰিব পৰা কিছুমান উপায় ইয়াত উল্লেখ কৰা হল-
(ক) সজাগতা অভিযানঃ গণমাধ্যমৰ সহায়ত স্বাস্থ্যজনিত বিষয় সন্দৰ্ভত সজাগতা বৃদ্ধি আৰু প্ৰতিৰোধমূলক ব্যৱস্থাৰ প্ৰচাৰ কৰিব পাৰি। ৰোগ, সুস্থ আচৰণ আৰু নিয়মীয়া পৰীক্ষাৰ গুৰুত্বৰ বিষয়ে তথ্য প্ৰচাৰৰ বাবে টেলিভিছন, ৰেডিঅ’, ছপা মাধ্যম, অনলাইন মঞ্চ ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰি।
(খ) শিক্ষামূলক কার্যসূচীঃ গণমাধ্যমে এনে শিক্ষামূলক কাৰ্যসূচী প্ৰদান কৰিব পাৰে যিয়ে বিভিন্ন স্বাস্থ্য বিষয়ৰ ওপৰত গভীৰ তথ্য প্ৰদান কৰে। তথ্যচিত্র, কথোপকথন কার্যক্রম, আৰু অনলাইন ভিডিঅ’ৰ সহায়ত জনসাধাৰণক ৰোগ, চিকিৎসাৰ বিকল্প, সুস্থ জীৱনশৈলীৰ পছন্দ, আৰু আগতীয়াকৈ হস্তক্ষেপৰ উপকাৰিতাৰ বিষয়ে জ্ঞান দিব পাৰি।
(গ) জনসেৱাৰ ঘোষণাঃ জনসেৱাৰ ঘোষণা হৈছে চুটি অডিঅ’ বা ভিডিঅ’ বার্তা যিবোৰৰ লক্ষ্য হৈছে সজাগতা বৃদ্ধি আৰু ইতিবাচক স্বাস্থ্য আচৰণক প্ৰসাৰ কৰা। গণমাধ্যমৰ মঞ্চসমূহে শাৰীৰিক কাৰ্যকলাপ, স্বাস্থ্যসম্মত খাদ্যাভ্যাস, ধূমপান বন্ধ কৰা, আৰু নিয়মীয়া স্বাস্থ্য পৰীক্ষাৰ দৰে আচৰণক উৎসাহিত কৰিবলৈ জনসেৱাৰ ঘোষণাসমূহ প্ৰচাৰ কৰিব পাৰে।
(ঘ) সামাজিক বিপণন অভিযানঃ গণমাধ্যমে এনে সামাজিক বিপণন অভিযানক সমর্থন কৰিব পাৰে যাৰ লক্ষ্য হৈছে আচৰণ সলনি কৰা আৰু স্বাস্থ্যসন্মত পছন্দক প্ৰসাৰ কৰা। বিজ্ঞাপন, পোষ্টাৰ আৰু অনলাইন অভিযানে ব্যক্তিক ছিটবেল্ট ব্যৱহাৰ, দায়িত্বশীল মদ্যপান, বা নিৰাপদ যৌন পদ্ধতি গ্ৰহণ কৰিবলৈ উৎসাহিত কৰিব পাৰে।
(ঙ) স্বাস্থ্যৰ পোষকতাঃ গণমাধ্যমে স্বাস্থ্যৰ পোষকতাৰ বাবে এক মঞ্চ হিচাপে কাম কৰিব পাৰে, স্বাস্থ্য পেছাদাৰী, গৱেষক আৰু স্বাস্থ্যৰ প্ৰসাৰৰ বাবে কাম কৰা সংস্থাসমূহক কণ্ঠদান কৰিব পাৰে। ই স্বাস্থ্য নীতি, স্বাস্থ্যসেৱাৰ প্ৰৱেশ, আৰু স্বাস্থ্যৰ ফলাফলক প্রভাৱিত কৰা সমাজৰ কাৰকসমূহৰ ওপৰত আলোচনাৰ সুবিধা প্ৰদান কৰিব পাৰে, ৰাজহুৱা আলোচনা আৰু নিয়োজিততাক লাভাৱান্বিত কৰিব পাৰে।
(চ) বিশেষজ্ঞৰ সাক্ষাৎকাৰ আৰু প্রশ্নোত্তৰ অধিবেশনঃ গণমাধ্যমে স্বাস্থ্যসেৱা পেছাদাৰী, বিশেষজ্ঞ, জীৱিত অভিজ্ঞতা থকা ব্যক্তিৰ সৈতে সাক্ষাৎকাৰ আৰু প্রশ্নোত্তৰ অধিৱেশন আয়োজন কৰিব পাৰে। ইয়াৰ দ্বাৰা সঠিক তথ্য প্ৰচাৰ, ভুল ধাৰণাসমূহ স্পষ্ট কৰা, আৰু স্বাস্থ্যজনিত সমস্যা সম্পর্কীয় সাধাৰণ উদ্বেগসমূহৰ সমাধানৰ সুবিধা হয়।
৫৫। স্বাস্থ্য প্ৰসাৰৰ বাবে গণমাধ্যম ব্যৱহাৰ কৰাৰ সম্ভাৱ্য সুবিধাসমূহ কি কি? (What are the potential advantages of using mass media for health promotion?)
উত্তৰঃ স্বাস্থ্য প্ৰসাৰৰ বাবে গণমাধ্যমৰ ব্যৱহাৰে কেইবাটাও সম্ভাব্য সুবিধা প্ৰদান কৰে, য’ত আছে—
(ক) ব্যাপক প্ৰসাৰঃ গণমাধ্যমে বিভিন্ন জনগাঁথনিৰ মাজত বৃহৎ আৰু বৈচিত্র্যময় দৰ্শকৰ মাজলৈ যোৱাৰ ক্ষমতা আছে, য’ত দুর্গম অঞ্চলত থকা বা স্বাস্থ্যসেৱাৰ সুবিধাসমূহৰ সীমিত – সুবিধা থকাসকলো অন্তর্ভুক্ত। ই ভৌগোলিক সীমা অতিক্ৰম কৰিব পাৰে, যাৰ ফলত ই বহল জনসংখ্যাৰ মাজত স্বাস্থ্যৰ তথ্য প্ৰচাৰৰ বাবে এক ফলপ্ৰসূ আহিলা হৈ পৰে।
(খ) প্রভাৱ আৰু বোধগম্যতাঃ জনমত গঠন আৰু আচৰণক প্ৰভাৱিত কৰাৰ ক্ষমতা গণমাধ্যমৰ আছে। লক্ষ্য বাৰ্তা প্ৰেৰণৰ জৰিয়তে ই ব্যক্তিক সুস্থ আচৰণ গ্ৰহণ কৰিবলৈ আৰু ইতিবাচক জীৱনশৈলীৰ পৰিৱৰ্তন কৰিবলৈ ফলপ্রসূভাৱে শিক্ষিত, বুজাব পৰা আৰু প্ৰেৰণা দিব পাৰে।
(গ) খৰচ বহনক্ষমতাঃ অন্যান্য যোগাযোগৰ প্ৰকাৰৰ তুলনাত গণমাধ্যম বৃহৎ দৰ্শকৰ মাজলৈ যোৱাৰ বাবে ব্যয়বহুল পদ্ধতি হ’ব পাৰে। ইয়াৰ দ্বাৰা বিস্তৃত সম্পদ বা ব্যক্তিগতকৃত পাৰস্পৰিক ক্ৰিয়াৰ প্রয়োজন নোহোৱাকৈ বৃহৎ পৰিসৰত স্বাস্থ্য বাৰ্তা প্ৰচাৰৰ অনুমতি দিয়া হয়।
(ঘ) সময়োপযোগীতা আৰু তাৎক্ষণিকতাঃ গণমাধ্যমে বিশেষকৈ জনস্বাস্থ্যৰ জৰুৰীকালীন অৱস্থা বা প্ৰাদুৰ্ভাৱৰ সময়ত সময়ৰ প্রতি সংবেদনশীল স্বাস্থ্য তথ্যৰ দ্ৰুত প্ৰচাৰ সক্ষম কৰে। নবীকৰণ, সতর্কবাণী আৰু নিৰ্দেশনাসমূহ জনসাধাৰণৰ মাজত দ্রুতভাৱে প্ৰেৰণ কৰিব পাৰি, যিয়ে ৰোগৰ বিস্তাৰ প্ৰতিৰোধ কৰাত সহায় কৰে আৰু সময়মতে হস্তক্ষেপক প্ৰসাৰিত কৰে।
(ঙ) বিশ্বাসযোগ্যতা আৰু বিশেষজ্ঞতাঃ গণমাধ্যমে প্রায়ে সুনামধন্য স্বাস্থ্য সংস্থা, বিশেষজ্ঞ আৰু স্বাস্থ্যসেৱাৰ পেছাদাৰীসকলৰ সৈতে সহযোগিতা কৰে। এই সংঘই স্বাস্থ্য বার্তাসমূহক বিশ্বাসযোগ্যতা প্রদান কৰে আৰু প্ৰেৰণ কৰা তথ্যসমূহৰ ওপৰত জনসাধাৰণৰ আস্থা বৃদ্ধি কৰিব পাৰে।
(চ) অবিৰত সংস্পর্শঃ গণমাধ্যমে স্বাস্থ্য বাৰ্তাৰ বাৰে বাৰে সংস্পৰ্শ প্ৰদান কৰে, যাৰ ফলত বাৰ্তা ধৰি ৰখা আৰু আচৰণৰ পৰিৱৰ্তনৰ সম্ভাৱনা বৃদ্ধি পায়। নিয়মীয়া কার্যকলাপ বিজ্ঞাপন আৰু অভিযানৰ জৰিয়তে ব্যক্তিসকলক স্বাস্থ্য সম্পর্কীয় বিষয়বস্তুৰ সৈতে সামঞ্জস্যপূর্ণ ভিত্তিত সংস্পৰ্শলৈ অনা হয়, যাৰ ফলত সময়ৰ লগে লগে মূল বাৰ্তা আৰু আচৰণসমূহ শক্তিশালী হয়।
৫৬। স্বাস্থ্য প্ৰসাৰৰ বাবে গণমাধ্যম ব্যৱহাৰ কৰাৰ লগত কি কি প্ৰত্যাহ্বান বা সীমাবদ্ধতা জড়িত? (What challenges or limitations are associated with using mass media for health promotion?)
উত্তৰঃ গণমাধ্যম স্বাস্থ্য প্ৰসাৰৰ বাবে এক শক্তিশালী আহিলা হ’ব পাৰে যদিও ই কিছুমান প্ৰত্যাহ্বান আৰু সীমাবদ্ধতাও উপস্থাপন কৰে, য’ত আছে—
(ক) সীমিত বার্তা নিয়ন্ত্রণঃ স্বাস্থ্য বার্তাসমূহ গণমাধ্যমৰ জৰিয়তে প্ৰচাৰ হ’লে প্রেৰকজনে বার্তাটো কেনেকৈ গ্ৰহণ আৰু ব্যাখ্যা কৰে তাৰ ওপৰত প্ৰত্যক্ষ নিয়ন্ত্ৰণ হেৰুৱাই পেলায়। ব্যক্তিৰ বাৰ্তাসমূহৰ ব্যাখ্যা বেলেগ বেলেগ হ’ব পাৰে, যাৰ ফলত ভুল ধাৰণা, ভুল তথ্য বা অনাকাংক্ষিত পৰিণতিৰ সৃষ্টি হ’ব পাৰে।
(খ) তথ্যৰ অতিৰিক্ত বোজাঃ গণমাধ্যম স্বাস্থ্য সম্পর্কীয় বিষয়বস্তুকে ধৰি বিভিন্ন ধৰণৰ তথ্যৰে প্লাৱিত হৈ থাকে। এই তথ্যৰ অতিৰিক্ত বোজাই ব্যক্তিসকলৰ বাবে বিভ্ৰান্তিকৰ বা বিৰোধী বাৰ্তাৰ পৰা সঠিক আৰু নিৰ্ভৰযোগ্য স্বাস্থ্য তথ্য পৃথক কৰাটো প্ৰত্যাহ্বানজনক কৰি তুলিব পাৰে।
(গ) ব্যক্তিগতকৰণৰ অভাৱঃ গণমাধ্যমে বহুল দর্শকলৈ সাধাৰণীকৃত বাৰ্তা প্ৰদান কৰে। এই ব্যক্তিগতকৰণৰ অভাৱে ব্যক্তিগত পার্থক্য, সাংস্কৃতিক সূক্ষ্মতা আৰু ব্যক্তিসকলে স্বাস্থ্যজনিত আচৰণ গ্ৰহণ কৰাৰ সময়ত সন্মুখীন হ’ব পৰা নিৰ্দিষ্ট প্রয়োজনীয়তা বা বাধাসমূহৰ সমাধান কৰাটো কঠিন কৰি তুলিব পাৰে।
(ঘ) প্ৰৱেশৰ বৈষম্যঃ গণমাধ্যমৰ ব্যাপক প্ৰসাৰ আছে যদিও সংবাদ মাধ্যমৰ মঞ্চত প্ৰৱেশৰ বৈষম্য আছে, বিশেষকৈ কম আয়ৰ সম্প্রদায় বা সীমিত ইন্টাৰনেট সংযোগ থকা অঞ্চলত। ইয়াৰ ফলত স্বাস্থ্যৰ তথ্য আৰু সম্পদৰ অসমান সুবিধা হ’ব পাৰে, যাৰ ফলত স্বাস্থ্যৰ বৈষম্য আৰু অধিক ভয়াৱহ হ’ব পাৰে।
(ঙ) সীমিত সংযোগ আৰু পাৰস্পৰিক ক্রিয়াকলাপঃ গণমাধ্যম মূলতঃ একমুখী যোগাযোগ মাধ্যম, যিয়ে পাৰস্পৰিক সংযোগ আৰু ব্যক্তিগতকৃত প্রতিক্ৰিয়াৰ সুযোগ সীমিত কৰে। ইয়াৰ ফলত ব্যক্তিগত উদ্বেগসমূহৰ সমাধান, নিৰ্দিষ্ট প্ৰশ্নৰ উত্তৰ দিয়া, বা অতিৰিক্ত তথ্য বা নিৰ্দেশনা বিচৰা ব্যক্তিসকলক নিৰ্দিষ্ট সমৰ্থন প্রদান কৰাৰ ক্ষমতাত বাধা আহিব পাৰে।
(চ) চাঞ্চল্যবাদ আৰু ভুল উপস্থাপনঃ মনোযোগ আকৰ্ষণ আৰু দৰ্শক,পাঠকক বজাই ৰখাৰ তাড়নাত গণমাধ্যমে স্বাস্থ্যজনিত বিষয়ক চাঞ্চল্যকৰ কৰি তুলিব পাৰে বা বিকৃতভাৱে উপস্থাপন কৰিব পাৰে। ইয়াৰ ফলত জনসাধাৰণৰ মাজত অপ্রয়োজনীয় ভয়, ভুল তথ্য বা অবাস্তৱিক আশাৰ সৃষ্টি হ’ব পাৰে।
৫৭। জনস্বাস্থ্য শিক্ষা আৰু সজাগতালৈ গণ মাধ্যমৰ অৱদানৰ বিষয়ে আলোচনা কৰা। (Discuss the contribution of mass media to public health education and awareness.)
উত্তৰঃ তথ্য প্ৰচাৰ, সজাগতা বৃদ্ধি, আৰু সুস্থ আচৰণৰ প্ৰসাৰৰ বাবে এক মঞ্চ প্ৰদান কৰি জনস্বাস্থ্য শিক্ষা আৰু সজাগতাত গণমাধ্যমে গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰে।
জনস্বাস্থ্য শিক্ষা আৰু সজাগতাত গণমাধ্যমে অৰিহণা যোগাৰ পৰা কিছুমান উপায় আগবঢ়োৱা হল—
(ক) তথ্য প্ৰচাৰঃ টেলিভিছন, ৰেডিঅ’, ছপা মাধ্যম, অনলাইন মাধ্যমকে ধৰি গণমাধ্যমৰ মঞ্চই জনস্বাস্থ্যৰ তথ্য বহল দৰ্শকৰ মাজত ফলপ্রসূভাৱে প্ৰেৰণ কৰিব পাৰে। তেওঁলোকে ৰোগৰ প্ৰাদুৰ্ভাৱ, প্ৰতিৰোধমূলক ব্যৱস্থা, টিকাকৰণ অভিযান আৰু স্বাস্থ্য নিৰ্দেশনাৰ বিষয়ে নবীকৰণ প্ৰদান কৰিব পাৰে, যাতে জনসাধাৰণে জটিল স্বাস্থ্যজনিত সমস্যাৰ বিষয়ে অৱগত হৈ থাকে।
(খ) স্বাস্থ্য অভিযানঃ গণমাধ্যমে নির্দিষ্ট ৰোগ, অৱস্থা বা স্বাস্থ্য আচৰণৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰি স্বাস্থ্য অভিযান ৰূপায়ণত সমৰ্থন কৰে। লক্ষ্য বাৰ্তা প্ৰেৰণ আৰু আকৰ্ষণীয় বিষয়বস্তুৰ জৰিয়তে এই অভিযানসমূহে সজাগতা বৃদ্ধি কৰে শৈক্ষিক সম্পদ প্ৰদান কৰে, আৰু ব্যক্তিসকলক তেওঁলোকৰ স্বাস্থ্যৰ বাবে সক্রিয় পদক্ষেপ ল’বলৈ উৎসাহিত কৰে।
(গ) স্বাস্থ্য বাতৰি আৰু প্ৰতিবেদনঃ গণমাধ্যমসমূহে জনস্বাস্থ্যৰ বাতৰি, গৱেষণাৰ তথ্য আৰু অগ্ৰগতিৰ বিষয়ে প্রতিবেদন দিয়ে, যিয়ে স্বাস্থ্যসেৱাৰ শেহতীয়া অগ্ৰগতিৰ বিষয়ে জনসাধাৰণক অৱগত কৰাত সহায় কৰে। এই আবৃত ক্ষেত্রই উদীয়মান স্বাস্থ্য বিষয়সমূহ, জনস্বাস্থ্যৰ পদক্ষেপসমূহ আৰু প্ৰমাণভিত্তিক পদ্ধতিসমূহৰ ওপৰত আলোকপাত কৰে, স্বাস্থ্য শিক্ষা আৰু সজাগতাৰ সংস্কৃতিক লালন-পালন কৰে।
(ঘ) বিশেষজ্ঞৰ সাক্ষাৎকাৰ আৰু পেনেল আলোচনাঃ গণমাধ্যমৰ মঞ্চসমূহে প্ৰায়ে স্বাস্থ্যসেৱা পেছাদাৰী, বিশেষজ্ঞ, আৰু গৱেষকসকলক তেওঁলোকৰ জ্ঞান আৰু অন্তদৃষ্টি ভাগ- বতৰা কৰিবলৈ আমন্ত্ৰণ জনায়। সাক্ষাৎকাৰ, পেনেল আলোচনা, আৰু টক শ্ব’ৰ জৰিয়তে তেওঁলোকে সঠিক তথ্য প্রদান কৰিব পাৰে, ভুল ধাৰণাসমূহ স্পষ্ট কৰিব পাৰে, আৰু সাধাৰণ স্বাস্থ্যজনিত উদ্বেগসমূহৰ সমাধান কৰিব পাৰে, যাৰ ফলত জনস্বাস্থ্যৰ সাক্ষৰতা বৃদ্ধি পায়।
(ঙ) স্বাস্থ্য তথ্যচিত্ৰ আৰু শিক্ষামূলক কার্যসূচীঃ গণমাধ্যমে তথ্যচিত্র, শিক্ষামূলক কাৰ্যসূচী আৰু অনলাইন ভিডিঅ’ প্ৰস্তুত কৰে যিয়ে স্বাস্থ্য সম্পৰ্কীয় বিষয়সমূহৰ ওপৰত গভীৰভাৱে গৱেষণা কৰে। এই কাৰ্যসূচীসমূহে গভীৰ তথ্য প্ৰদান কৰে, ক্ষেত্র অধ্যয়ন উপস্থাপন কৰে, ৰোগ প্ৰতিৰোধ, সুস্থ জীৱনশৈলী আৰু স্বাস্থ্যসেৱাৰ সুবিধাৰ গুৰুত্বৰ ওপৰত আলোকপাত কৰে।
৫৮। গণমাধ্যম অভিযানে স্বাস্থ্য প্ৰসাৰৰ উদ্দেশ্যে সামাজিক মাধ্যমৰ মঞ্চ কেনেকৈ ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰে? (How can mass media campaigns utilize social media platforms for health promotion purposes?)
উত্তৰঃ গণমাধ্যম অভিযানে স্বাস্থ্য প্ৰসাৰৰ উদ্দেশ্যে সামাজিক মাধ্যমৰ মঞ্চসমূহক কেইবাটাও ধৰণে ফলপ্রসূভাৱে ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰে—
(ক) নিৰ্ধাৰিত বাৰ্তা প্ৰেৰণঃ সামাজিক মাধ্যমেই অভিযানক জনগাঁথনি, আগ্রহ বা আচৰণৰ আৰ্হিৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি নিৰ্দিষ্ট দৰ্শকৰ অংশৰ বাবে বাৰ্তা প্ৰস্তুত কৰিবলৈ অনুমতি দিয়ে। নিৰ্ধাৰিত গ্ৰাহকক বুজি পাই অভিযানসমূহে তেওঁলোকৰ আগ্ৰহ আৰু উদ্বেগৰ সৈতে অনুৰণিত হোৱা নিজৰ ইচ্ছানুযায়ী বিষয়বস্তু সৃষ্টি কৰিব পাৰে, যাৰ ফলত নিয়োজিততা আৰু আচৰণ পৰিৱৰ্তনৰ সম্ভাৱনা বৃদ্ধি পায়।
(খ) পাৰস্পৰিক ক্ৰিয়া আৰু অংশগ্রহণমূলক অভিযানঃ সামাজিক মাধ্যমৰ দৰ্শকৰ সৈতে পাৰস্পৰিক ক্ৰিয়াৰ সুযোগ প্ৰদান কৰে। অভিযানে স্বাস্থ্য আচৰণৰ প্ৰসাৰৰ ক্ষেত্ৰত ব্যৱহাৰকাৰীসকলক সক্রিয়ভাৱে জড়িত কৰিবলৈ সমীক্ষা, কুইজ, প্ৰতিযোগিতা বা প্রত্যাহ্বান সৃষ্টি কৰিব পাৰে। এনে পাৰস্পৰিক অভিযানে অংশগ্রহণক উৎসাহিত কৰে, আলোচনাৰ সৃষ্টি কৰে আৰু অভিযানৰ লক্ষ্যৰ চাৰিওফালে সম্প্ৰদায়ৰ অনুভূতি গঢ়ি তোলে।
(গ) প্রভাবশালী অংশীদাৰিত্বঃ অভিযানৰ বাৰ্তাৰ সৈতে মিল থকা সামাজিক মাধ্যমৰ মঞ্চৰ প্রভাৱশালী বা জনপ্রিয় ব্যক্তিৰ সৈতে সহযোগিতা কৰিলে ইয়াৰ প্ৰসাৰ আৰু প্ৰভাৱ বৃদ্ধি পাব পাৰে। প্ৰভাৱশালীসকলে অভিযানৰ বিষয়বস্তু ভাগ কৰিব পাৰে, সুস্থ আচৰণৰ সমৰ্থন কৰিব পাৰে, স্বাস্থ্য সজাগতা আৰু আচৰণ পৰিৱৰ্তনক প্ৰসাৰিত কৰিবলৈ তেওঁলোকৰ অনুগামীসকলৰ সৈতে জড়িত হ’ব পাৰে।
(ঘ) হেচটো আৰু ট্ৰেণ্ডিং বিষয়ঃ সামাজিক মাধ্যমৰ মঞ্চসমূহে বিষয়বস্তুৰ শ্ৰেণীবিভাজন আৰু সংগঠিত কৰিবলৈ হেচটেগ আৰু ট্রেন্ডিং বিষয়ৰ ওপৰত বহু পৰিমাণে নিৰ্ভৰ কৰে। অভিযানসমূহে অভিযানৰ উদ্দেশ্যৰ সৈতে জড়িত অনন্য হেচটেগ সৃষ্টি কৰিব পাৰে, যাৰ ফলত ব্যৱহাৰকাৰীসকলে অভিযানৰ বিষয়বস্তু বিচাৰি উলিওৱা আৰু জড়িত হোৱাটো সহজ হৈ পৰে। ট্রেন্ডিং বিষয়সমূহ ব্যৱহাৰ কৰিলেও প্ৰচাৰ বাৰ্তাৰ সৈতে দৃশ্যমানতা আৰু নিয়োজিততা বৃদ্ধি পাব পাৰে।
(ঙ) বাস্তুৱ সময়ৰ নবীকৰণ আৰু সময়োপযোগী তথ্যঃ সামাজিক মাধ্যমৰ মঞ্চসমূহে অভিযানসমূহক বাস্তৱ সময়ৰ নবীকৰণ প্ৰদান কৰিবলৈ, সময়মতে তথ্য প্ৰচাৰ কৰিবলৈ, আৰু উদীয়মান স্বাস্থ্যজনিত উদ্বেগসমূহৰ সমাধান কৰিবলৈ সক্ষম কৰে। অভিযানসমূহে প্ৰাসংগিক বাতৰি, গৱেষণাৰ তথ্য, বা বিশেষজ্ঞৰ পৰামর্শ তৎকালীনভাৱে ভাগ-বতৰা কৰিব পাৰে, যাৰ ফলত দৰ্শকে সঠিক আৰু শেহতীয়া তথ্যৰ সুবিধা লাভ কৰাটো নিশ্চিত কৰিব পাৰে।
৫৯। গণ মাধ্যমৰ প্ৰচাৰে কেনেকৈ স্বাস্থ্যৰ ভুল তথ্যৰ মোকাবিলা কৰিব পাৰে আৰু সঠিক স্বাস্থ্য তথ্য প্ৰচাৰ কৰিব পাৰে? (How can mass media campaigns address health misinformation and promote accurate health information?)
উত্তৰঃ স্বাস্থ্যৰ ভুল তথ্যৰ সমাধান আৰু সঠিক স্বাস্থ্য তথ্যৰ প্ৰচাৰত গণমাধ্যমৰ অভিযানে। গুৰুত্বপূর্ণ ভূমিকা পালন কৰিব পাৰে।
তেওঁলোকে ব্যৱহাৰ কৰিব পৰা কিছুমান কৌশল ইয়াত উল্লেখ কৰা হ’ল—
(ক) বিশেষজ্ঞৰ সৈতে সহযোগিতা কৰাঃ গণমাধ্যম অভিযানে স্বাস্থ্যসেৱা পেছাদাৰী, বিষয় বিশেষজ্ঞ, আৰু সুনামধন্য সংস্থাসমূহৰ সৈতে সহযোগিতা কৰি প্ৰচাৰ কৰা তথ্যৰ সঠিকতা আৰু বিশ্বাসযোগ্যতা নিশ্চিত কৰিব পাৰে। অভিযান বিকাশ আৰু বিষয়বস্তু সৃষ্টিৰ বিশেষজ্ঞসকলক জড়িত কৰি অভিযানে দর্শকক নিৰ্ভৰযোগ্য আৰু প্ৰমাণভিত্তিক তথ্য প্রদান কৰিব পাৰে।
(খ) তথ্য পৰীক্ষা আৰু পৰীক্ষণঃ স্বাস্থ্যৰ যিকোনো তথ্য প্ৰচাৰ কৰাৰ আগতে গণমাধ্যমৰ অভিযানসমূহে বিষয়বস্তুৰ সঠিকতা ভালদৰে তথ্য পৰীক্ষা কৰি পৰীক্ষণ কৰিব লাগে। ইয়াৰ ভিতৰত বৈজ্ঞানিক গৱেষণাৰ পৰ্যালোচনা কৰা, সুনামধন্য উৎসৰ পৰামৰ্শ লোৱা, তথ্যসমূহ নিৰ্ভৰযোগ্য আৰু প্ৰমাণৰ দ্বাৰা সমর্থিত হোৱাটো নিশ্চিত কৰিবলৈ প্ৰাসংগিক পর্যালোচনা কৰা আদি অন্তৰ্ভুক্ত।
(গ) স্পষ্ট আৰু সুলভ তথ্য প্ৰদান কৰাঃ গণমাধ্যমৰ অভিযানসমূহে স্বাস্থ্যৰ তথ্য স্পষ্ট, সংক্ষিপ্ত আৰু সুলভভাৱে উপস্থাপন কৰিবলৈ চেষ্টা কৰিব লাগে। সাধাৰণ ভাষা ব্যৱহাৰ কৰা আৰু কাৰিকৰী শব্দৰ পৰা আঁতৰি থাকিলে তথ্যসমূহ সাধাৰণ জনতাই সহজে বুজি পোৱাটো নিশ্চিত কৰাত সহায় কৰিব পাৰে। দৃশ্যমান সহায়ক, তথ্যচিত্ৰ, আৰু বিবিদ মাধ্যম বিষয়বস্তুবেও তথ্যৰ স্পষ্টতা আৰু বোধগম্যতা বৃদ্ধি কৰিব পাৰে।
(ঘ) সংশোধনীমূলক বাৰ্তা প্ৰেৰণত জড়িত হাৱাঃ যেতিয়া স্বাস্থ্যৰ ভুল তথ্য প্রচলিত হয়, তেতিয়া গণমাধ্যমৰ অভিযানে সংশোধনীমূলক বার্তা প্ৰেৰণ কৰি সক্ৰিয়ভাৱে ইয়াক সমাধান কৰিব পাৰে। তেওঁলোকে সাধাৰণ ভুল ধাৰণাসমূহৰ সৈতে প্ৰত্যক্ষভাৱে মুখামুখি হ’ব পাৰে, মিথক মিছা কৰিব পাৰে আৰু ভুৱা বিশ্বাসক প্রতিহত কৰিবলৈ সঠিক তথ্য প্রদান কৰিব পাৰে। লক্ষ্য নির্ধাৰণ কৰা বিষয়বস্তু, বিশেষজ্ঞেৰ সৈতে হোৱা সাক্ষাৎকাৰ বা জনসেৱাৰ ঘোষণাৰ জৰিয়তে এই কাম কৰিব পাৰি।
(ঙ) সমালোচনাত্মক চিন্তা আৰু সংবাদ মাধ্যমৰ সাক্ষৰতাক উৎসাহিত কৰাঃ গণমাধ্যমৰ অভিযানে দর্শকৰ মাজত সংবাদ মাধ্যমৰ সাক্ষৰতা আৰু সমালোচনাত্মক চিন্তাৰ দক্ষতাক প্ৰসাৰিত কৰিব পাৰে। স্বাস্থ্য তথ্যৰ বিশ্বাসযোগ্যতা কেনেকৈ মূল্যায়ন কৰিব লাগে তাৰ ওপৰত নিৰ্দেশনা প্ৰদান কৰি অভিযানে ব্যক্তিসকলক নিৰ্ভৰযোগ্য উৎস বিচাৰি উলিয়াবলৈ, ভুল তথ্যৰ ওপৰত প্রশ্ন উত্থাপন কৰিবলৈ আৰু তেওঁলোকৰ স্বাস্থ্যৰ বিষয়ে জ্ঞাত সিদ্ধান্ত ল’বলৈ শক্তিশালী কৰিব পাৰে।
(চ) সামাজিক মাধ্যমৰ নিৰীক্ষণ আৰু সঁহাৰিৰ সৈতে জড়িত হোৱাঃ সামাজিক মাধ্যমৰ মঞ্চসমূহ স্বাস্থ্যৰ ভুল তথ্যৰ সাধাৰণ উৎস। গণমাধ্যমৰ অভিযানে সামাজিক মাধ্যমৰ মাধ্যমসমূহ সক্রিয়ভাৱে নিৰীক্ষণ কৰিব পাৰে, প্ৰচলিত মিথ বা ভুল ধাৰণা চিনাক্ত কৰিব পাৰে, আৰু সঠিক তথ্যৰে সঁহাৰি জনাব পাৰে। আলোচনাত লিপ্ত হোৱা, বিশ্বাসযোগ্য সম্পদ প্ৰদান কৰা আৰু উদ্বেগসমূহৰ সমাধানে ভুল তথ্যৰ বিস্তাৰৰ বিৰুদ্ধে যুঁজ দিয়াত সহায় কৰিব পাৰে।
৬০। স্বাস্থ্য আচৰণৰ নির্ণায়কসমূহৰ বিষয়ে আলোচনা কৰা। (Discuss about the determinants of health behaviours.)
উত্তৰঃ স্বাস্থ্যজনিত আচৰণৰ নিৰ্ণায়ক হ’ল এনে কাৰক যিয়ে ব্যক্তিসকলে তেওঁলোকৰ স্বাস্থ্য সম্পর্কীয় কাৰ্যৰ সন্দৰ্ভত কৰা বাছনিসমূহক প্ৰভাৱিত কৰে আৰু গঢ় দিয়ে। এই নির্ণায়কসমূহক ব্যক্তিগত কাৰক, সামাজিক আৰু সাংস্কৃতিক কাৰক, পৰিৱেশগত কাৰক আৰু স্বাস্থ্যসেৱা ব্যৱস্থাৰ কাৰককে ধৰি একাধিক মাত্ৰাত ভাগ কৰিব পাৰি। ইয়াত প্ৰতিটো মাত্ৰাৰ ওপৰত অধিক দৃষ্টি নিক্ষেপ কৰা হৈছে আৰু প্ৰতিটোৰ ভিতৰত নির্ণায়কৰ কিছুমান উদাহৰণ দিয়া হৈছে –
(ক) ব্যক্তিগত কাৰকসমূহঃ
(i) জ্ঞান আৰু সজাগতাঃ স্বাস্থ্য সম্পৰ্কীয় তথ্য আৰু আচৰণৰ বিষয়ে ব্যক্তিৰ বুজাবুজি।
(ii) বিশ্বাস আৰু মনোভাৱঃ স্বাস্থ্য আৰু সুস্থতাৰ প্ৰতি ব্যক্তিগত বিশ্বাস, মূল্যবোধ আৰু মনোভাৱ।
(iii) দক্ষতা আৰু আত্ম-কাৰ্যক্ষমতাঃ ব্যক্তিৰ ক্ষমতা, আত্মবিশ্বাস আৰু সুস্থ আচৰণত লিপ্ত হোৱাৰ ক্ষমতাৰ ওপৰত বিশ্বাস।
(iv) মানসিক আৰু আৱেগিক সুস্থতাঃ মানসিক কাৰক, যেনে- মানসিক চাপ, হতাশা, উদ্বেগ, আৰু আত্ম-ধাৰণা, যিয়ে স্বাস্থ্যৰ আচৰণত প্ৰভাৱ পেলায়।
(v) জিনীয় প্ৰৱণতাঃ বংশগত বৈশিষ্ট্য আৰু জিনীয় কাৰকে ব্যক্তিৰ কিছুমান স্বাস্থ্যজনিত অৱস্থাৰ প্ৰতি সংবেদনশীলতাক প্ৰভাৱিত কৰিব পাৰে।
(খ) সামাজিক আৰু সাংস্কৃতিক কাৰকসমূহঃ
(i) সামাজিক সমর্থনঃ পৰিয়াল, বন্ধু-বান্ধৱী আৰু সম্প্রদায়কে ধৰি সহায়ক সম্পৰ্কৰ উপস্থিতি, যিয়ে সুস্থ আচৰণক উৎসাহিত আৰু শক্তিশালী কৰে।
(ii) সাংস্কৃতিক নীতি আৰু মূল্যবোধঃ নিৰ্দিষ্ট সংস্কৃতি বা সম্প্ৰদায়ৰ ভিতৰত স্বাস্থ্য আচৰণ গঢ় দিয়া সমাজৰ বিশ্বাস, ৰীতি-নীতি আৰু পৰম্পৰা।
(iii) সমনীয়াৰ প্ৰভাৱঃ সমনীয়া আৰু সামাজিক সংযোগৰ পৰা পোৱা প্ৰভাৱ, যিয়ে কিছুমান স্বাস্থ্যজনিত আচৰণক হয় প্ৰসাৰিত কৰিব পাৰে বা নিৰুৎসাহিত কৰিব পাৰে।
(iv) সংবাদ মাধ্যম আৰু বিজ্ঞাপনঃ ব্যক্তিগত পছন্দক প্ৰভাৱিত কৰিব পৰা বিভিন্ন মাধ্যমৰ মঞ্চৰ জৰিয়তে স্বাস্থ্য সম্পর্কীয় বার্তা, ছবি, আচৰণৰ চিত্ৰণ।
(গ) পৰিৱেশৰ কাৰকসমূহঃ
(i) সম্পদৰ প্ৰৱেশঃ স্বাস্থ্যসেৱা, সুবিধা, পুষ্টিকৰ খাদ্যৰ বিকল্প, শাৰীৰিক কাৰ্যকলাপৰ বাবে নিৰাপদ স্থান, স্বাস্থ্যসম্মত আচৰণক সমৰ্থন কৰা অন্যান্য সম্পদৰ উপলব্ধতা আৰু সুলভতা।
(ii) নির্মিত পৰিৱেশঃ ভৌতিক পৰিৱেশ, যেনে -পৰিবহণ ব্যৱস্থা, আৰু উদ্যান বা বিনোদনমূলক স্থানত প্ৰৱেশ, যিয়ে শাৰীৰিক কার্যকলাপ আৰু সুস্থ জীৱন-যাপনৰ সুযোগত প্রভাব পেলাব পাৰে।
(iii) আৰ্থ-সামাজিক কাৰকঃ আয়ৰ স্তৰ, শিক্ষা, বৃত্তি আৰু আৰ্থ-সামাজিক অৱস্থা, যিয়ে ব্যক্তিৰ সম্পদ আৰু স্বাস্থ্য প্ৰসাৰক আচৰণৰ সুযোগৰ প্ৰৱেশত প্ৰভাৱ পেলাব পাৰে।
(iv) পৰিবেশৰ সংস্পৰ্শঃ পৰিৱেশ প্ৰদূষক, বিষাক্ত পদাৰ্থ আৰু বিপদৰ সংস্পৰ্শ যিয়ে স্বাস্থ্যৰ আচৰণ আৰু ফলাফলৰ ওপৰত প্ৰভাৱ পেলাব পাৰে।
(ঘ) স্বাস্থ্যসেৱা ব্যৱস্থাৰ কাৰকসমূহঃ
(i) স্বাস্থ্যসেৱাৰ প্ৰৱেশঃ প্ৰতিৰোধমূলক যত্ন, পৰীক্ষা আৰু চিকিৎসাৰ বিকল্পকে ধৰি স্বাস্থ্যসেৱাৰ উপলব্ধতা, ব্যয়সাধ্যতা আৰু মানদণ্ড।
(ii) স্বাস্থ্য সাক্ষৰতাঃ স্বাস্থ্যৰ তথ্য বুজিব আৰু প্ৰয়োগ কৰাৰ ক্ষমতা আৰু স্বাস্থ্যসেৱা ব্যৱস্থাত ফলপ্রসূভাৱে সামঞ্জস্য কৰা।
(iii) প্ৰদানকাৰীৰ প্ৰভাৱঃ স্বাস্থ্যসেৱা পেছাদাৰী, যেনে চিকিৎসক, নাৰ্ছ আৰু অন্যান্য চিকিৎসকৰ প্ৰভাৱ, নিৰ্দেশনা, পৰামৰ্শ আৰু পৰামৰ্শৰ জৰিয়তে স্বাস্থ্য আচৰণৰ ওপৰত প্ৰভাৱ।
