ডিম্বেশ্বৰ নেওগ (Dimbeswar Neog) আছিল অসমীয়া সাহিত্য জগতৰ এটি উজ্বল নক্ষত্র। তেওঁ কবিতা, প্ৰবন্ধ, উপন্যাস, নাটক, সমালোচনা আৰু ভাষা-গৱেষণাৰ ক্ষেত্ৰত এক অমলিন অৱদান আগবঢ়াই গৈছিল। অসমীয়া সাহিত্যৰ বাহিৰে ইংৰাজী ভাষাতো তেখেতে বহুতো ৰচনা কৰিছিল। তেওঁৰ সাহিত্যিক জীৱন একেধাৰে গৱেষণামূলক আৰু শিল্পসন্মত আছিল। সাহিত্য সভাৰ সৈতে জড়িত হৈ তেওঁ সাহিত্যৰ প্ৰচাৰ-প্ৰসাৰত গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা লৈছিল।
ডিম্বেশ্বৰ নেওগৰ কলমে স্পৰ্শ কৰা প্ৰায় সকলো সাহিত্যমাধ্যমতেই তেওঁৰ বলিষ্ঠ উপস্থিতি দেখা যায়। তেওঁ ‘ইন্দ্ৰধেনুৰ কবি’ নামেৰে খ্যাতি লাভ কৰিছিল, যাৰ পৰা তেওঁৰ ভাবনাশক্তি, কাব্যিক সৌন্দৰ্যবোধ আৰু ব্যতিক্ৰমী চিন্তাধাৰাৰ আঁচ পোৱা যায়। অসম সাহিত্য সভাৰ ১৯৬৫ চনৰ নলবাৰী অধিৱেশনত সভাপতি হিচাপে তেওঁ ভাষণ প্ৰদান কৰিছিল।
অসম আন্দোলনৰ সময়ত তেওঁৰ ‘মৰে অসম জীয়ে কোন, জীয়ে অসম মৰে কোন’ বুলি উচ্চাৰিত চৰ্চিত বক্তব্যই তেখেতৰ জাতীয় চেতনাৰ পৰিস্ফুটন ঘটায়। তেখেতৰ সাহিত্য গৱেষণা আৰু ভাষা সমালোচনাৰ ক্ষেত্ৰত বিশেষ অৱদান আছে।
- নাম: ডিম্বেশ্বৰ নেওগ
- জন্ম: ৭ আগষ্ট, ১৮৯৯
- জন্মস্থান: কমাৰদফীয়া গাঁও, শিৱসাগৰ, অসম
- মৃত্যু: ১১ নৱেম্বৰ, ১৯৬৬ (বয়স: ৬৭ বছৰ)
- পিতৃ: মাণিক চন্দ্ৰ নেওগ
- মাতৃ: চন্দ্ৰপ্ৰভা নেওগ
- পত্নী: আজলীতৰা নেওগ
- সন্তান: ৭ জন
- পেচা: সাহিত্যিক, গৱেষক, সমালোচক, শিক্ষক
- ভাষা: অসমীয়া, ইংৰাজী
- নাগৰিকত্ব: ভাৰতীয়
- প্ৰসিদ্ধ উপাধি: ইন্দ্ৰধেনুৰ কবি
- জড়িত আন্দোলন: অসমৰ অস্তিত্ব ৰক্ষাৰ আন্দোলন
- সভাপতি: অসম সাহিত্য সভা, ১৯৬৫ (নলবাৰী)
ডিম্বেশ্বৰ নেওগ (Dimbeswar Neog) ৰ জন্ম আৰু পৰিয়াল
ডিম্বেশ্বৰ নেওগ ১৮৯৯ চনৰ ৭ আগষ্ট তাৰিখে শিৱসাগৰ জিলাৰ কমাৰদফীয়া গাঁৱত জন্মগ্ৰহণ কৰিছিল। তেওঁৰ পিতৃ মাণিক চন্দ্ৰ নেওগ আৰু মাতৃ চন্দ্ৰপ্ৰভা নেওগ। সাহিত্য আৰু সংস্কৃতিৰ পৰিবেশতে তেখেত ডাঙৰ হৈছিল।
ডিম্বেশ্বৰ নেওগৰ বিবাহ হৈছিল সেই সময়ৰ ডিব্ৰুগড় জিলাৰ ন্যায়াধীশ আৰু খ্যাতনামা অসমীয়া লেখক বেণুধৰ ৰাজখোৱাৰ জীয়েক আজলীতৰা ৰাজখোৱাৰ সৈতে। এই বিবাহে দুয়োৰে জীৱনত এটা নতুন অধ্যায়ৰ আৰম্ভণি কৰিছিল। ডিম্বেশ্বৰ নেওগ আৰু আজলীতৰা ৰাজখোৱাৰ বৈৱাহিক জীৱন সুখ-শান্তিপূৰ্ণ আছিল। এই দম্পতীৰ সাতোটা সন্তান আছিল।
ডিম্বেশ্বৰ নেওগ (Dimbeswar Neog) ৰ শিক্ষা আৰু কৰ্মজীৱন
ডিম্বেশ্বৰ নেওগ আছিল এজন অতি মেধাৱী আৰু অধ্যয়নপ্ৰৱণ ছাত্ৰ। তেখেতৰ বিদ্যাৰ্জনৰ যাত্ৰা আৰম্ভ হয় অতি সৰু বয়সতে। মাত্ৰ পাঁচ বছৰ বয়সতে তেওঁ বিদ্যালয়ত নামভৰ্তি কৰে আৰু সৰুকালৰ পৰাই পঢ়াশুনাত তীক্ষ্ণ প্ৰতিভা প্ৰকাশ কৰে। বিদ্যালয় সময়তে তেওঁ নিয়মিতভাৱে কবিতা ৰচনাৰ আৰম্ভণি কৰিছিল, যিয়ে তেওঁৰ সাহিত্যিক গুণৰ আভাস দিয়ে।
১৯২৪ চনত ডিম্বেশ্বৰ নেওগে বি.এছ.চি. পৰীক্ষাত সফলতাৰে উত্তীৰ্ণ হয়। দুবছৰ পাছত তেওঁ স্নাতক ডিগ্ৰী লাভ কৰে। ১৯২৫ চনৰ ১৯ এপ্ৰিলত শিৱসাগৰ চৰকাৰী বিদ্যালয়ত শিক্ষক হিচাপে কৰ্মজীৱনৰ আৰম্ভণি ঘটে। এই পদৰ পৰা তেওঁৰ শিক্ষকৰূপী দীঘলীয়া যাত্ৰাৰ শুভ আৰম্ভ হয়। তাৰপাছত তেওঁ অসম চৰকাৰৰ অধীনত বিভিন্ন ঠাইত শিক্ষক হিচাপে দায়িত্ব পালন কৰে।
১৯৩৬ চনত তেখেতে বি.টি. ডিগ্ৰী লাভ কৰে। এই ডিগ্ৰী লাভ কৰাৰ পিছত তেওঁ নৰ্মাল স্কুলত শিক্ষকতা আৰম্ভ কৰে। চৰকাৰী চাকৰিৰ লগতে ডিম্বেশ্বৰ নেওগে নিজৰ উচ্চ শিক্ষাৰ সন্ধান অব্যাহত ৰাখে আৰু কলিকতা বিশ্ববিদ্যালয়ৰ পৰা অসমীয়া ভাষাত এম.এ. ডিগ্ৰী লাভ কৰে। এই উপাৰ্জনে তেওঁক অসমীয়া ভাষা-সাহিত্যৰ অধ্যয়ন আৰু পাঠদানত অধিক দক্ষতা প্ৰদান কৰে।
চাকৰিৰ অন্তিম পৰ্যায়ত তেওঁ নৰ্মাল স্কুলৰ অধ্যক্ষ হিচাপে দায়িত্ব গ্ৰহণ কৰে আৰু সেই পদৰ পৰা তেওঁ নিজৰ গৌৰৱময় কৰ্মজীৱনৰ অৱসান ঘোষণা কৰে। ডিম্বেশ্বৰ নেওগৰ শিক্ষা আৰু কৰ্মজীৱন আছিল এক অনুপ্ৰেৰণাদায়ক যাত্ৰা, যি অসমৰ শিক্ষা ক্ষেত্ৰত এক উল্লেখযোগ্য অধ্যায় হিচাপে বিবেচিত।
সাহিত্যক্ষেত্ৰত ডিম্বেশ্বৰ নেওগ (Dimbeswar Neog) ৰ অৱদান
ডিম্বেশ্বৰ নেওগ আছিল এগৰাকী বিশিষ্ট কবি, প্ৰবন্ধকাৰ, সাহিত্য সমালোচক আৰু আদৰ্শ শিক্ষক। তেওঁ অসম সাহিত্য সভাৰ সভাপতি, প্ৰধান সম্পাদক তথা সাহিত্য সভাৰ পত্ৰিকাৰ সম্পাদক হিচাপেও দীৰ্ঘদিন ধৰি গুৰুত্বপূৰ্ণ দায়িত্ব পালন কৰিছিল। সমালোচক ৰূপে তেওঁৰ ভাষা সদায় আছিল স্পষ্ট, যুক্তিপূৰ্ণ আৰু গঠনমূলক—যিয়ে অসমীয়া সাহিত্যক এক নতুন দিশা আৰু গভীৰতা প্ৰদান কৰিছিল।
তেওঁ অসমীয়া আৰু ইংৰাজী উভয় ভাষাতে সাহিত্য সৃষ্টি কৰি জাতিৰ সাহিত্যভাণ্ডাৰ সমৃদ্ধ কৰি গৈছিল। তেওঁৰ ৰচনাসমূহৰ মাজত বহু কিতাপ আজিও পাঠকৰ বাবে অমূল্য সম্পদৰ দৰে বিবেচিত।
Read also: Hiteswar Borboruah Biography | হিতেশ্বৰ বৰবৰুৱাৰ জীৱনী
ডিম্বেশ্বৰ নেওগ (Dimbeswar Neog) ৰ ৰচনাসমূহ
ভাষা-সাহিত্যৰ ইতিহাসভিত্তিক গ্ৰন্থ
- আধুনিক অসমীয়া সাহিত্যৰ বুৰঞ্জী (১৯৩৭)
- অসমীয়া কাব্য প্ৰতিভা (১৯৩৪)
- অসমীয়া সাহিত্যৰ জিলিঙনি (১৯৩৮)
- অসমীয়া সাহিত্যৰ বুৰঞ্জীত এভুমুকি (১৯৪০)
- ইণ্ট্ৰডাকশ্যন টু আছাম (১৯৪৭)
- অসমীয়া কথা প্ৰতিভা (১৯৫০)
- অসমীয়া সাহিত্যৰ জেউতি (১৯৫১)
- অসমীয়া ভাষা আৰু লিপিৰ কাহিনী (১৯৫১)
- হিষ্টৰী অব্ মডাৰ্ন আছামিজ লিটাৰেচ্যাৰ (১৯৫৫)
গৱেষণাধৰ্মী গ্ৰন্থ
- নিউ লাইট অন দ্য হিষ্টৰী অব্ অছমিয়া লিটাৰেচ্যাৰ (১৯৬২)
- নতুন পোহৰত অসমীয়া সাহিত্যৰ বুৰঞ্জী (১৯৬৭)
বৈষ্ণৱ ধৰ্ম আৰু সাহিত্যৰ গ্ৰন্থ
- বৈষ্ণৱ ধৰ্মৰ আঁতিগুৰি (১৯৪১)
- বৈষ্ণৱ ধৰ্মৰ ভক্তিতত্ত্ব (১৯৪২)
- নাৰদীয় ভক্তিসূত্ৰ (১৯৫০)
- মহাপুৰুষিয়াজিম: এ ইউনিভাৰছেল ৰিলিজিয়ন (১৯৫০)
- যুগনায়ক শংকৰদেৱ (১৯৬৬)
কবিতা সংকলন
- মালিকা (১৯২১)
- থুপিতৰা (১৯২৫)
- মালতী (১৯২৭)
- ইন্দ্ৰধনু (১৯২৯)
- থাপনা (১৯৪৬)
- অসমা (১৯৪৭)
- বিচিত্ৰা (১৯৪৮)
লোক-সাহিত্য ভিত্তিক গ্ৰন্থ
- আকুল পথিক
- ফাগুনী
- ডাকভণিতা (১৯২২)
- নামতী (১৯২৩)
- বিহুৱতী (১৯২৯)
- ৰহৰহী আদি
ভাষা-সাহিত্য বিষয়ক গ্ৰন্থ
- সাহিত্য কি? (১৯৫২)
- শুদ্ধ অসমীয়া (১৯৫৩)
উপন্যাস
- গাঁৱে-নগৰে (১৯৬০)
গল্প সংকলন
- দীপাৱলী (১৯৩১)
নাটক
- শিশুলীলা
- ৰাসক্ৰীড়া (১৯২৯)
- কুণ্ডিল কুঁৱৰী (১৯২৪)
- অকাল বসন্ত, কামৰূপ (১৯৩২)
বৈচিত্ৰ্যময় গ্ৰন্থ
- বিজ্ঞানৰ আগকথা (১৯৪০)
- প্ৰাক-ঐতিহাসিক অসম (১৯৪৭)
- বৰ্ণ নিৰ্ণয় বা জাতি বিচাৰ (১৯৫৪)
- সমাজ চিন্তামণি (১৯৬৫)
আত্মজীৱনীমূলক গ্ৰন্থ
- পত্ৰৰেখা (১৯৪৩)
- অতীত মাধুৰী (১৯৬৬)
উল্লেখযোগ্য কবিতা
ডিম্বেশ্বৰ নেওগৰ দ্বাৰা ৰচিত কিছু স্মৰণীয় কবিতা হ’ল—
- ‘শাপমুক্তা’
- ‘মোৰ গাঁও’
- ‘শেষ গায়ক’
অন্যান্য কৰ্ম আৰু সমাজচেতনতা
ডিম্বেশ্বৰ নেওগ দেৱ এজন গভীৰ দেশপ্ৰেমিক আৰু সমাজচেতন ব্যক্তি আছিল। অসমৰ অস্তিত্ব ৰক্ষাৰ আন্দোলনত তেওঁ জনসাধাৰণৰ মনত ৰাষ্ট্ৰীয়তাবাদী অনুভৱ সাঁচি তুলিবলৈ প্ৰচণ্ড উৎসাহেৰে কাৰ্য কৰে। তেওঁৰ প্ৰসিদ্ধ উদ্ধৃতি —
“মৰে অসম জীয়ে কোন, জীয়ে অসম মৰে কোন?”
— এইটো বাক্যখনে তেতিয়াৰ অসমীয়াৰ মাজত স্বদেশপ্ৰেম আৰু জাতীয়তাবোধ জগাবলৈ বিশেষ ভূমিকা গ্ৰহণ কৰিছিল।
মাতৃভাষাৰ প্ৰতি তেওঁৰ অপাৰ ভালপোৱা ‘শেষ গায়ক’ নামৰ কবিতাত স্পষ্ট ৰূপে প্ৰকাশ পাইছে। ১৯২৪ চনত লিখা এই কবিতাৰ এখন অংশত তেওঁ কৈছিল —
“দাসত্ত্ব মলিন নাছিল অসম,
দাসত্ত্ব মলিন নাছিল অসম, আজিও নহয়, দাসত্ত্ব অন্ধ লুইতৰ দৰে। স্বাধীনতা সোঁত বয় সিৰে সিৰে অপ্ৰতিবন্ধ।”
এইবোৰ বাক্যই তেওঁৰ চিন্তাধাৰা আৰু জাতিৰ প্ৰতি থকা গভীৰ কৰ্মনিষ্ঠা প্ৰকাশ কৰে।
মৃত্যু
দীৰ্ঘদিন ধৰি শাৰীৰিক ৰোগত আক্রান্ত হৈ থকা অৱস্থাত তেওঁ চিকিৎসালয়ত ভৰ্তি কৰা হৈছিল। অৱশেষত, অসম চিকিৎসা মহাবিদ্যালয়ত চিকিৎসাধীন অৱস্থাত ১৯৬৬ চনৰ ১১ নৱেম্বৰ তাৰিখে তেওঁৰ দেহাৱসান ঘটে।
উপসংহাৰ
ডিম্বেশ্বৰ নেওগ (Dimbeswar Neog) আছিল অসমীয়া সাহিত্য জগতৰ এটি বহুমুখী প্ৰতিভা। তেওঁৰ ৰচনাৱলী কেৱল কাব্যিক সৌন্দৰ্যৰ আধাৰত নহয়, গভীৰ চিন্তাভাবনা, গৱেষণামূলক বিশ্লেষণ আৰু সমাজসচেতনতাৰে পৰিপূৰ্ণ। সাহিত্যিক, গৱেষক, সমালোচক আৰু শিক্ষক হিচাপে তেওঁৰ অৱদান অসমীয়া ভাষা-সাহিত্যৰ ইতিহাসত এক অমৰ ছাপ এৰিছে। “ইন্দ্ৰধেনুৰ কবি” নামেৰে খ্যাত এই সাহিত্যিকজনে নিজৰ ভাষা, সমাজ আৰু জাতিৰ প্ৰতি যি সন্মান, আত্মনিবেদন আৰু কৰ্মনিষ্ঠা দেখুৱাই গৈছে, সেয়া নতুন প্ৰজন্মৰ বাবে এক আদৰ্শ স্বৰূপ। তেওঁৰ জীৱন, সাহিত্য আৰু চিন্তাধাৰা সদায় পাঠক সমাজৰ মাজত জীৱন্ত হৈ থাকিব।
FAQs
1. ডিম্বেশ্বৰ নেওগ কেতিয়া আৰু ক’ত জন্মগ্ৰহণ কৰিছিল?
উত্তৰ: ডিম্বেশ্বৰ নেওগ ১৮৯৯ চনৰ ৭ আগষ্ট তাৰিখে শিৱসাগৰ জিলাৰ কমাৰদফীয়া গাঁৱত জন্মগ্ৰহণ কৰিছিল।
2. ডিম্বেশ্বৰ নেওগ কি উপাধিৰে খ্যাত আছিল?
উত্তৰ: তেওঁ “ইন্দ্ৰধেনুৰ কবি” উপাধিৰে খ্যাত আছিল।
3. ডিম্বেশ্বৰ নেওগৰ সাহিত্য ক্ষেত্ৰত মুখ্য অৱদান কি আছিল?
উত্তৰ: তেওঁ কবিতা, প্ৰবন্ধ, উপন্যাস, নাটক, ভাষা-গৱেষণা আৰু সাহিত্য সমালোচনাৰ জগতত গভীৰ আৰু বলিষ্ঠ অৱদান আগবঢ়াইছে।
4. তেওঁ অসম সাহিত্য সভাৰ সভাপতিত্ব কেতিয়া কৰিছিল?
উত্তৰ: তেওঁ ১৯৬৫ চনৰ নলবাৰী অধিৱেশনত অসম সাহিত্য সভাৰ সভাপতি হিচাপে দায়িত্ব পালন কৰিছিল।
5. ডিম্বেশ্বৰ নেওগৰ প্ৰসিদ্ধ উক্তিটো কি?
উত্তৰ: তেওঁৰ প্ৰসিদ্ধ উক্তিটো হ’ল — “মৰে অসম জীয়ে কোন, জীয়ে অসম মৰে কোন?”
6. ডিম্বেশ্বৰ নেওগ কেতিয়া মৃত্যুবৰণ কৰে?
উত্তৰ: ১৯৬৬ চনৰ ১১ নৱেম্বৰ তাৰিখে অসম চিকিৎসা মহাবিদ্যালয়ত চিকিৎসাধীন অৱস্থাত তেওঁৰ দেহাৱসান ঘটে।
My self Mahezubin Saikia. Working in Dev Library as a Content Writer. A website that provides all SCERT, NCERT 3 to 12, and BA, B.com, B.Sc, and Computer Science with Post Graduate Notes & Suggestions, Novel, eBooks, Health, Finance, Biography, Quotes, Study Materials, and more.
