চিৰাং জিলা (Chirang District) ভাৰতৰ উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চলৰ ৰাজ্য অসমৰ পশ্চিম প্ৰান্তত অৱস্থিত এখন উল্লেখযোগ্য জিলা। বড়োলেণ্ড স্বায়ত্ত্বশাসিত পৰিষদৰ অন্তৰ্গত চাৰিখন জিলাৰ অন্যতম চিৰাংক ২০০৪ চনত কোকৰাঝাৰ, বঙাইগাঁও আৰু বৰপেটা জিলাৰ অংশবিশে সমন্বয় কৰি গঠন কৰা হৈছিল। এই জিলা ভাৰতীয় সংবিধানৰ ষষ্ঠ তফচিলৰ অধীনত পৰে। ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকাৰ সমভূমিৰ লগতে বিস্তৃত প্ৰাকৃতিক সৌন্দৰ্যই জিলাখনক সমৃদ্ধ কৰি তুলিছে।
Read also: Nalbari District | নলবাৰী জিলা
চিৰাং নামৰ উৎপত্তি গাৰো ভাষাৰ “চি” (অৰ্থাৎ পানী) আৰু “ৰাং” (অৰ্থাৎ সম্পত্তি) শব্দৰ সংমিশ্ৰণে হোৱা বুলি জনা যায়। চিৰাং জিলাই সমগ্ৰ ১,৯২৩ বৰ্গ কি.মি.ৰ মাটিকালি আঁকোৱালি লৈছ। কাজলগাঁও এই জিলাৰ প্ৰশাসনিক সদৰ।
২০১১ চনৰ লোকপিয়ল অনুসৰি, চিৰাং জিলাৰ জনসংখ্যা ৪,৮২,১৬২ জন, যি সংখ্যাত অসমৰ দ্বিতীয়খন সৰ্বনিম্ন জনবসতিৰ জিলা। মানস ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যানৰ এটি অংশ, যি ইউনেস্কোৰ স্বীকৃত বিশ্ব ঐতিহ্যবাহী স্থান, চিৰাং জিলাৰ গৌৰৱ।
চিৰাং জিলাৰ ইতিহাস | History of Chirang District
চিৰাং জিলা আনুষ্ঠানিকভাৱে গঠন কৰা হয় ২০০৪ চনৰ ৪ জুন। ২০০৩ চনৰ ১০ ফেব্ৰুৱাৰীত ভাৰতৰ কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰ, অসম চৰকাৰ, আৰু বড়ো লিবাৰেছন টাইগাৰ্ছ (বি.এল.টি)-ৰ মাজত সম্পন্ন হোৱা ত্ৰিপাক্ষিক চুক্তিৰ অধীনত বড়ো অধ্যুষিত ৩০৮২খন গাঁও সাঙুৰি ‘বড়োলেণ্ড ক্ষেত্ৰীয় পৰিষদ’ (বিটিচি) গঠন কৰাৰ সিদ্ধান্ত গ্ৰহণ কৰা হয়। এই চুক্তিৰ ফলস্বৰূপে, ৩০ অক্টোবৰ ২০০৩ তাৰিখে (নিৰ্দেশ নং GAG(B).137/2002/Pt/117) চিৰাংক নতুন জিলা হিচাপে গঠন কৰা হয়। ভাৰতৰ সংবিধানৰ ষষ্ঠ অনুচ্ছেদৰ অধীনত চিৰাং জিলা আনুষ্ঠানিকভাৱে কার্যক্ষম হয় ২০০৪ চনৰ ৪ জুনৰ পৰা।
জিলা হিচাপে গঠিত হোৱাৰ পূৰ্বে চিৰাং জিলাৰ অঞ্চলসমূহ কোকৰাঝাৰ, বঙাইগাঁও, আৰু বৰপেটা জিলাৰ মাজত বিভক্ত আছিল। বর্তমানে, চিৰাং জিলাত ৰাজ্যৰ দ্বিতীয় বৃহৎ ৰাজহুৱা খণ্ডৰ তেল শোধনাগাৰ আৰু পেট্ৰ’ৰাসায়নিক প্ৰকল্প, BRPL (Bongaigaon Refinery and Petrochemicals Limited), অৱস্থিত, যিয়ে জিলাৰ অৰ্থনৈতিক আৰু পৰিকাঠামোগত উন্নয়নত উল্লেখযোগ্য ভূমিকা পালন কৰে।
চিৰাং জিলাৰ ভূগোল আৰু চাৰিসীমা | Geography and Boundaries of Chirang District
চিৰাং জিলা অসমৰ মধ্য-পশ্চিম অংশত অৱস্থিত আৰু ব্ৰহ্মপুত্ৰ নদীৰ উত্তৰ পাৰে বিস্তাৰিত। এই জিলাৰ ভৌগোলিক অৱস্থান উত্তৰ অক্ষাংশ ২৬.২৮°-ৰ পৰা ২৬.৫৪° আৰু পূৱ দ্ৰাঘিমাংশ ৮৯.৪২°-ৰ পৰা ৯০.০৬°ৰ ভিতৰত পৰে। জিলাখনৰ সীমা উত্তৰে ভূটান (আন্তৰাষ্ট্ৰীয় সীমা), পূবে বাক্সা আৰু বৰপেটা জিলাৰ অংশ, দক্ষিণে বঙাইগাঁও আৰু কোকৰাঝাৰ জিলাৰ অংশ, আৰু পশ্চিমে কোকৰাঝাৰ জিলা দ্বারা আবদ্ধ।
চিৰাং জিলাখনৰ ভৌগোলিক প্ৰকৃতি মূলতঃ সমভূমি অঞ্চল। চিৰাং জিলাৰ উত্তৰ অংশ ভূটান ৰাষ্ট্ৰৰ সীমান্তত অৱস্থিত। জিলাখনৰ পূবত বাক্সা জিলা, দক্ষিণত বঙাইগাওঁ জিলা, আৰু পশ্চিমত কোকৰাঝাৰ জিলা অৱস্থিত।
চিৰাং জিলাৰ জনসংখ্যা | Population of Chirang District
২০১১ চনৰ লোকপিয়ল অনুসৰি, চিৰাং জিলাৰ জনসংখ্যা ৪,৮২,১৬২ জন, যি প্ৰায় চুৰিনামৰ (Suriname) জনসংখ্যাৰ সমান। ভাৰতৰ ৬৪০খন জিলাৰ ভিতৰত চিৰাং ৫৪৭ সংখ্যক স্থানত অৱস্থান কৰে। জিলাখনৰ জনসংখ্যাৰ ঘনত্ব প্ৰতি বৰ্গ কিলোমিটাৰত ২৪৪ জন বাসিন্দা। ২০০১ৰ পৰা ২০১১ৰ ভিতৰত জিলাখনৰ জনসংখ্যা ১১.২৬% বৃদ্ধি পাইছিল। চিৰাংৰ লিংগ অনুপাত প্ৰতি ১০০০ পুৰুষৰ বিপৰীতে ৯৬৯ গৰাকী মহিলা, আৰু সাক্ষৰতাৰ হাৰ ৬৪.৭১%। ইয়াৰ মুঠ জনসংখ্যাৰ ৭.৩৩% চহৰ অঞ্চলত বাস কৰে। লগতে, জিলাখনৰ জনসংখ্যাৰ ৭.২৯% অনুসূচিত জাতি আৰু ৩৭.০৬% অনুসূচিত জনজাতি।
জলবায়ু | Climate
চিৰাং জিলাৰ জলবায়ু সাধাৰণতে মধ্যমীয়া। গৰমৰ দিনত প্ৰায়েই বৰষুণ হয় যদিও শীতকালত মাটি যথেষ্ট শুকান হৈ পৰে। চিৰাঙৰ গড় বার্ষিক উষ্ণতা প্ৰায় ৩৩° ডিগ্ৰী সেলচিয়াছ, আৰু বছৰত প্ৰায় ২৪৮ মিলিমিটাৰ বৰষুণ পৰে। ইফালে বছৰৰ ২৮২ দিন শুকান অৱস্থাত থাকে। অঞ্চলটোত গড় আৰ্দ্ৰতা ৪২% হোৱাৰ লগতে UV-indexৰ পৰিমাণো মধ্যম হৈ থাকে।
ভাষা | Language
২০১১ চনৰ লোকপিয়ল অনুসৰি চিৰাং জিলাৰ ভাষাগত পৰিসংখ্যা যথেষ্ট বৈচিত্ৰ্যময়। এই জিলাত ৩৭.৮৩% লোক বড়ো ভাষাক তেওঁলোকৰ প্ৰথম ভাষা হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰে, যাৰ পিছতেই বাংলা ভাষাৰ স্থান, যাক ২৮.৮৬% জনসংখ্যাই ব্যৱহাৰ কৰে। অসমীয়া ভাষা ব্যৱহাৰকাৰীৰ শতাংশ ১৭.৬৬% হোৱাৰ বিপৰীতে, সান্তালী ভাষা কোৱা লোকৰ সংখ্যা ৪.৭৩%। ৰাজবংশী ভাষা ৪.২২% লোকৰ দ্বাৰা ব্যৱহৃত হয়, আৰু নেপালী ভাষাৰ ব্যৱহাৰকাৰীৰ সংখ্যা ২.৫১%। কুৰুখ ভাষা কোৱা লোকৰ অনুপাত ১.১১%, আৰু হিন্দী ভাষা কোৱা লোকৰ সংখ্যা ১.০৬%। এইকেইটাৰ উপৰিও, আন ভাষা ব্যৱহাৰ কৰা লোকৰ সংখ্যা ২.৫২% বুলি পৰিসংখ্যা উল্লেখ কৰে। এই ভাষাগত বৈচিত্রই চিৰাং জিলাৰ এক বিশেষ সাংস্কৃতিক পৰিচয় গঢ়ি তুলিছে।
নদী | River
চিৰাং জিলা ব্ৰহ্মপুত্ৰৰ নামনি উপত্যকাত অৱস্থিত আৰু উত্তৰ অংশত হিমালয়ৰ পাদদেশেৰে আবৃত।জিলাখনৰ মাজেৰে বৈ যায় কিছু গুৰুত্বপূর্ণ নদী যেনে চম্পাৱতী, আই, মানস (মানাহ), আগৰং আৰু কাণামাকৰা। বিশেষকৈ আগৰং আৰু কাণামাকৰা নদীসমূহ চিৰাং জিলাৰ মাটিত বৈ যায় আৰু অঞ্চলটোৰ পৰিসৰ বৰ্ধাই তুলিছে।
বনাঞ্চল | Forests
চিৰাং জিলাৰ সংৰক্ষিত বনাঞ্চলসমূহৰ ভিতৰত চিৰাং আৰু পাণবাৰী বনাঞ্চল প্ৰধান। এই অঞ্চলবোৰৰ প্রাকৃতিক সম্পদ আৰু জৈৱবৈচিত্ৰ্য ৰক্ষাৰ বাবে বিশেষ গুৰুত্ব দিয়া হয়। উল্লেখযোগ্যভাৱে, মানাহ ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যানৰ এক অংশও এই জিলাৰ অন্তৰ্গত, যি অঞ্চলটিক বিশ্বব্যাপী এক বিশেষ পৰিচিতি প্ৰদান কৰিছে।
অৰ্থনীতি | Economy
অসমৰ চিৰাং জিলাৰ অৰ্থনীতি কৃষি, মীনপালন, নদী তলৰ খনন আৰু আন বিভিন্ন উদ্যোগৰ ওপৰত আধাৰিত।
কৃষি
গ্ৰাম্য অঞ্চলসমূহত কৃষি হৈছে প্ৰধান কাৰ্য্যকলাপ। ইয়াৰ মূল শস্যসমূহৰ ভিতৰত ধান, কুঁহিয়াৰ, পাট, দালি আৰু শাক-পাচলি অন্তৰ্ভুক্ত। লগতে, পশুপালনো জিলাৰ অৰ্থনীতিৰ এক গুৰুত্বপূর্ণ অংশ। ক্ষুদ্ৰ আৰু প্ৰান্তীয় কৃষকসকলৰ ৯০%তকৈ অধিকই পশুপালনৰ লগত জড়িত।
মীনপালন
চিৰাং জিলাৰ মাজেৰে পাৰ হৈ গৈ থকা আই আৰু চম্পামোটি নদীসমূহ মীনপালনৰ বাবে এক ধুনীয়া জলাশয়ৰ সৃষ্টি কৰিছে। জিলাখনত ৪৬৫ হেক্টৰ পুখুৰী আৰু টেংকি উপলব্ধ, য’ত মীনপালনৰ বাবে যথেষ্ট সুযোগ আছে।
নদী তলৰ খনন
চিৰাং জিলাত নদী তলৰ খনন বৰঙৰ বালি, শিলগুটি, শিল আদি খনিজৰ ভাণ্ডাৰ থকা হৈছে। এই খনিজ বিভিন্ন নিৰ্মাণ, কাঁচৰ তৈয়াৰী, আৰু আন বহু কাৰ্যত ব্যৱহাৰ কৰা হয়। ৰিয়েল এষ্টেট আৰু চৰকাৰী আন্তঃগাঁথনি প্ৰকল্পৰ বাবে বালি আৰু ইটাৰ চাহিদা বৃদ্ধি পোৱা দেখা গৈছে।
অন্যান্য উদ্যোগ
এই জিলাত একমাত্ৰ এক বৃহৎ ৰাজহুৱা খণ্ডৰ উদ্যোগ আৰু ১১৮টা পঞ্জীয়নভুক্ত উদ্যোগিক ইউনিটৰ অৱস্থিতি আছে।
চিৰাং জিলাৰ শিক্ষা | Education of Chirang District
চিৰাং জিলাখনত বহুতো মহাবিদ্যালয় আৰু উচ্চ শিক্ষাৰ প্ৰতিষ্ঠান অৱস্থিত।
বিশেষ উল্লেখযোগ্য মহাবিদ্যালয়সমূহ হৈছে:
- বেংটল কলেজ ( Bengtol Collage)
- বিজনী মহাবিদ্যালয় (Bijni Collage)
- উপেন্দ্ৰনাথ ব্ৰহ্ম মহাবিদ্যালয় (Upendranath Brahma Collage)
- বাসুগাঁও মহাবিদ্যালয় (Basugaon Collage)
এই সকলো মহাবিদ্যালয় আৰু উচ্চ শিক্ষানুষ্ঠান বড়োলেণ্ড বিশ্ববিদ্যালয়ৰ অধীনত সংযুক্ত।
চিৰাং জিলাৰ পৰ্যটন | Tourism of Chirang District
- কলামাটি (Kalamati): কলামাটি হৈছে এক বিশেষ ধৰণৰ ক’লা মাটি, যি নিমখীয়া। ৩১ চি ৰাষ্ট্ৰীয় ঘাইপথ চাপাগুৰী পৰা কালামটিৰ পৰা প্ৰায় ২৫ কিলোমিটাৰ উত্তৰ দিশত অৱস্থিত, অসমৰ কইলামোইলাৰ কাষত। কালামাটি ভ্ৰমণৰ বাবে সৰ্বোত্তম সময় হৈছে অক্টোবৰৰ পৰা এপ্ৰিল পৰ্যন্ত, যেতিয়া শীতকাল আৰু খৰালি থাকে। গ্ৰীষ্মৰ সময়ত আৰু বৰ্ষাৰ পৰ্যায়ত ভ্ৰমণ এৰাই চেলাব লাগে, কিয়নো পাহাৰত ট্ৰেকিং কৰাটো সঁচাকৈ কঠিন।
- গেলেফু (Galefu): গেলেফু ভাৰত আৰু ভূটানৰ মাজত এক গুৰুত্বপূৰ্ণ সীমান্ত ক্ৰছিং পৰ্যটন স্থান। এটি কাজলগাঁৱৰ পৰা প্ৰায় ৪১ কিলোমিটাৰ, চিৰাংৰ HQ, বংগাইগাঁৱৰ পৰা ৫০ কিলোমিটাৰ আৰু শিলিগুৰিৰ পৰা ৩৪০ কিলোমিটাৰ দূৰত্বত অৱস্থিত। এই সীমা অতিক্ৰম কৰা পথটো বিশেষকৈ ব্যৱসায় আৰু জাহাজ চলাচলৰ বাবে ব্যৱহৃত হয়। ভাৰতৰ অন্য স্থানৰ পৰ্যটকসকলে এই সুন্দৰ ঠাইখনত পৰ্যটনৰ উদ্দেশ্যে পৰিসৰেৰে আহে। বিদেশী পৰ্যটকসকলেো ইয়াৰ অদ্ভুত সৌন্দৰ্য্য উপভোগ কৰে। ইয়াৰ ভ্ৰমণৰ বাবে শীতকালৰ পৰাই, অৰ্থাৎ অক্টোবৰৰ পৰা এপ্ৰিললৈকে সৰ্বোত্তম সময়।
- Mwnabili Picnic Spot & Eco Tourism: চিৰাং জিলাৰ অন্তৰ্গত, ভূটান সীমান্তৰ সন্নিকটে অৱস্থিত মালিভিটাৰ সাদু মাৰাত থকা Mwnabili Picnic Spot & Eco Tourism, BTR, Assam 783393 হৈছে এক সুন্দৰ পৰ্যটন গন্তব্য। বিশেষকৈ শীতকালত এই ঠাইখন পৰ্যটকৰ মাজত অধিক জনপ্ৰিয়।
চিৰাং জিলাৰ পৰিবহন | Transport of Chirang District
চিৰাং জিলাৰ মুখ্য কাৰ্যালয় কাজলগাঁওত অৱস্থিত, য’ৰ পৰা ৰাষ্ট্ৰীয় ঘাইপথ 31 C পাৰ হৈ যায়। সেয়া গুৱাহাটীৰ পৰা কুচ বিহাৰ আৰু বঙাইগাঁওলৈ যাত্ৰাৰ বাবে বাছ সৰলভাৱে উপলব্ধ। চাপাগুৰি হৈছে সকলো ধৰণৰ ব্যক্তিগত আৰু ৰাজহুৱা বাহন চলাৰ মুখ্য স্থান।
→ ৰাষ্ট্ৰীয় ঘাইপথ নং ২৭ (ৰঙিয়া, চাপাগুৰি চাৰিআলি হিচাপে)
→ গুৱাহাটী পৰা কাজলগাঁওলৈ দূৰত্ব: প্ৰায় ১৮৪ কিলোমিটাৰ
→ কুচ বিহাৰ পৰা কাজলগাঁওলৈ দূৰত্ব: প্ৰায় ১৩৬ কিলোমিটাৰ
ৰেলযোগে (By Train): কাজলগাঁওৰ পৰা দুটা ৰেলৱে ষ্টেচন উপলব্ধ, য’ত স্থানীয় আৰু এক্সপ্ৰেছ ৰে’ল দুয়োটাই ৰৈ থাকে।
→ বসুগাঁও ৰেলৱে ষ্টেচন
→ বিজনী ৰেলৱে ষ্টেচন
বিমানযোগে By Air): কাজলগাঁওৰ পৰা আন্তৰ্জাতিক বিমানবন্দৰ এলজিবিআই (LGBI) প্ৰায় ১৯১ কিলোমিটাৰ দূৰত। তাৰ উপৰিও, নিকটতম বিমানবন্দৰ ৰূপচি, য’ৰ পৰা দূৰত্ব প্ৰায় ১০২ কিলোমিটাৰ। চিৰাঙৰ বিজিআৰ পথাৰত ভিআইপি হেলিকপ্টাৰ অৱতৰণ কৰে।
প্ৰশাসন | Administration
চিৰাং জিলাৰ মুখ্য কাৰ্যালয় কাজলগাঁৱত অৱস্থিত। জিলাখনত মুঠ ৪৭৯খন ৰাজহ গাঁও আছে।
মুখ্য চহৰসমূহ:
- বাসুগাঁও
- কাজলগাঁও
- বিজনী
- ডাংটোলা
- কিষাণ বজাৰ
- চাপাগুৰি
টাউনশ্বিপসমূহ:
- ধলিগাঁও
- বঙাইগাঁও শোধনাগাৰ টাউনশ্বিপ
গাঁওসমূহ:
- বেংটল
- ছৌলমেৰী
- পাটাবাৰী (দ্বীপ)
- কইলা মইলা
- পানবাৰী
- সুবৈঝাৰ
- দডগৰী
- লাইমুটি এফ.ভি
- কাশীকোত্ৰা
Read also: Darrang District | দৰং জিলা
চিৰাং জিলাৰ FAQ
1. চিৰাং জিলাৰ চাৰিসীমা কি কি?
A: চিৰাং জিলাৰ উত্তৰ অংশ ভূটান ৰাষ্ট্ৰৰ সীমান্তত অৱস্থিত। জিলাখনৰ পূবত বাক্সা জিলা, দক্ষিণত বঙাইগাওঁ জিলা, আৰু পশ্চিমত কোকৰাঝাৰ জিলা অৱস্থিত।
2. চিৰাং জিলাৰ জনসংখ্যা কিমান?
A: ২০১১ চনৰ লোকপিয়ল অনুসৰি, চিৰাং জিলাৰ জনসংখ্যা ৪৮২,১৬২ জন।
3. চিৰাং জিলাৰ জলবায়ু কি?
A: চিৰাং জিলাৰ জলবায়ু সাধাৰণতে মধ্যমীয়া।
4.চিৰাং জিলাৰ অৰ্থনীতি কি?
A: অসমৰ চিৰাং জিলাৰ অৰ্থনীতি কৃষি, মীনপালন, নদী তলৰ খনন আৰু আন বিভিন্ন উদ্যোগৰ ওপৰত আধাৰিত।
5. কলামাটি (Kalamati) ক`ত অৱস্থিত?
A: কলামাটি (Kalamati) চিৰাং জিলাৰ অৱস্থিত।
Read also: Barpeta District | বৰপেটা জিলা
My self Mahezubin Saikia. Working in Dev Library as a Content Writer. A website that provides all SCERT, NCERT 3 to 12, and BA, B.com, B.Sc, and Computer Science with Post Graduate Notes & Suggestions, Novel, eBooks, Health, Finance, Biography, Quotes, Study Materials, and more.