ৰামধাৰী সিং দিনকাৰ জীৱনী | Ramdhari Singh Dinkar Biography

ৰামধাৰী সিং | Ramdhari Singh Dinkar Essay in Assamese | Biography of Ramdhari Singh Dinkar in Assamese | ৰামধাৰী সিং বিষয়ে জীৱনী | ৰামধাৰী সিং বিষয়ে ৰচনা | ৰামধাৰী সিংৰ চমু পৰিচয়।

Join Telegram channel

Follow us:

ৰামধাৰী সিং দিনকাৰ এজন বিশিষ্ট লেখক, কবি আৰু প্ৰবন্ধকাৰ আছিল। তেওঁ আধুনিক যুগৰ শ্ৰেষ্ঠ বীৰ ৰসৰ কবি হিচাপে প্ৰতিষ্ঠিত। বিহাৰ প্ৰদেশৰ বেগুচৰাই জিলাৰ চিমৰিয়া ঘাট তেওঁৰ জন্মস্থান। তেওঁ পাটনা বিশ্ববিদ্যালয়ৰ পৰা ইতিহাস, দৰ্শন আৰু ৰাজনীতি বিজ্ঞান অধ্যয়ন কৰিছিল। তেওঁ সংস্কৃত, বাংলা, ইংৰাজী আৰু উৰ্দু গভীৰভাৱে অধ্যয়ন কৰিছিল।

স্বাধীনতাৰ পূৰ্বে দিনকাৰ এজন বিদ্ৰোহী কবি হিচাপে প্ৰতিষ্ঠিত হৈছিল আৰু স্বাধীনতাৰ পিছত ৰাষ্ট্ৰকৱী হিচাপে পৰিচিত হৈছিল। তেওঁ ছায়াময় কবিসকলৰ প্ৰথম প্ৰজন্মৰ কবি আছিল। এফালে, তেওঁৰ কবিতাবোৰত অ’জ, বিদ্ৰোহ, বিৰক্তি আৰু বিপ্লৱৰ আহ্বান আছে, আৰু আনফালে কোমল আলংকাৰিক আৱেগৰ অভিব্যক্তি আছে। এই দুটা প্ৰৱণতাৰ চূড়ান্ত বিকাশ তেঁওৰ  আৰু উৰ্বশী নামৰ তেওঁৰ ৰচনাসমূহত প্ৰকাশ  পাইছে।

ৰামধাৰী সিং দিনকাৰ জীৱনী | Ramdhari Singh Dinkar Biography

প্ৰাৰম্ভিক জীৱন

ৰামধাৰী সিং দিনকাৰৰ জন্ম হৈছিল ১৯০৮ চনৰ ২৪ ছেপ্টেম্বৰত বিহাৰৰ বেগুচৰাই জিলাৰ চিমৰিয়া গাঁৱত। তেঁওৰ পিতৃৰ নাম ‘ৰবি সিং’ আৰু তেওঁৰ মাতৃৰ নাম ‘মনৰূপ দেৱী’ৰ। যেতিয়া তেওঁৰ দেউতাকৰ মৃত্যু হৈছিল তেতিয়া দিনকাৰৰ বয়স দুবছৰ আছিল। ফলস্বৰূপে, ৰামধাৰী সিং  দিনকাৰ আৰু তেওঁৰ ভাই-ভনীসকলক তেওঁৰ  মাতৃয়ে ডাঙৰ-দীঘল কৰিছিল। দিনকাৰৰ শৈশৱ কাল গ্ৰাম্য অঞ্চলত অতিবাহিত হৈছিল, য’ত পথাৰৰ দূৰৱৰ্তী সেউজীয়া, বাঁহৰ গোট, আমৰ বাগিচা সম্প্ৰসাৰণ আছিল। প্ৰকৃতিৰ এই সৌন্দৰ্যৰ প্ৰভাৱ দিনকাৰৰ মনত থিতাপি লৈছিল, কিন্তু সম্ভৱতঃ সেইকাৰণে বাস্তৱ জীৱনৰ কঠোৰতাই অধিক গভীৰ প্ৰভাৱ পেলাইছিল।ৰামধাৰী সিং দিনকাৰ দেশপ্ৰেমৰ সৈতে জড়িত এজন কবি হিচাপে পৰিচিত আছিল। ছায়াময় যুগৰ প্ৰভাৱৰ বাবে তেওঁৰ কবিতাত শ্ৰিংগাৰৰ প্ৰমাণো আছে। দিনকাৰৰ দেউতাক এজন সাধাৰণ খেতিয়ক আছিল। 

শিক্ষা

সংস্কৃত পণ্ডিতেৰে প্ৰাৰম্ভিক শিক্ষা আৰম্ভ কৰাৰ সময়ত দিনকৰজীয়ে গাওঁখনৰ ‘প্ৰাথমিক বিদ্যালয়’ৰ পৰা প্ৰাথমিক শিক্ষা লাভ কৰে আৰু ওচৰৰ বড়ো নামৰ গাওঁখনত চৰকাৰী শিক্ষা ব্যৱস্থাৰ প্ৰতিবাদত মুকলি কৰা ‘ৰাষ্ট্ৰীয় মধ্য বিদ্যালয়’ত নামভৰ্তি কৰে। ইয়াৰ পৰাই তেওঁৰ মনত জাতিত্বৰ অনুভূতি বিকশিত হ’বলৈ ধৰিলে। তেওঁ ‘মোকামাঘাত হাই স্কুল’ৰ পৰা উচ্চ বিদ্যালয়ৰ শিক্ষা লাভ কৰিছিল। ইয়াৰ মাজতে, তেওঁ বিবাহিত আছিল আৰু পুত্ৰৰ পিতৃ হৈছিল। ১৯২৮ চনত মেট্ৰিকৰ পিছত, দিনকাৰে পাটনা বিশ্ববিদ্যালয়ৰ পৰা ১৯৩২ চনত ইতিহাসত বি.এ. সন্মান প্ৰদান লাভ কৰে। তেওঁ সংস্কৃত, বাংলা, ইংৰাজী আৰু উৰ্দু গভীৰভাৱে অধ্যয়ন কৰিছিল।

সংস্কৃত পণ্ডিতেৰে প্ৰাৰম্ভিক শিক্ষা আৰম্ভ কৰাৰ সময়ত দিনকৰজীয়ে গাওঁখনৰ ‘প্ৰাথমিক বিদ্যালয়’ৰ পৰা প্ৰাথমিক শিক্ষা লাভ কৰে আৰু ওচৰৰ বড়ো নামৰ গাওঁখনত চৰকাৰী শিক্ষা ব্যৱস্থাৰ প্ৰতিবাদত মুকলি কৰা ‘ৰাষ্ট্ৰীয় মধ্য বিদ্যালয়’ত নামভৰ্তি কৰে। ইয়াৰ পৰাই তেওঁৰ মনত জাতিত্বৰ অনুভূতি বিকশিত হ’বলৈ ধৰিলে। পাটনা বিশ্ববিদ্যালয়ৰ পৰা বি.এ. সন্মান সম্পূৰ্ণ কৰাৰ পিছত, তেওঁক পৰৱৰ্তী বছৰতে এখন বিদ্যালয়ত ‘প্ৰধান শিক্ষক’ হিচাপে নিযুক্তি দিয়া হয়, কিন্তু 1934 চনত, তেওঁ বিহাৰ চৰকাৰৰ অধীনত ‘উপ-পঞ্জীয়ক’ পদগ্ৰহণ কৰে। 

কৃতিত্ব

বি.এ. পৰীক্ষাত উত্তীৰ্ণ হোৱাৰ পিছত, তেওঁ এখন বিদ্যালয়ত শিক্ষক হৈছিল। ১৯৩৪ চনৰ পৰা ১৯৪৭ চনলৈ তেওঁ বিহাৰ চৰকাৰৰ সেৱাত উপ-পঞ্জীয়ক আৰু প্ৰচাৰ বিভাগৰ উপ-সঞ্চালক হিচাপে কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰিছিল।  তেওঁক ৪ বছৰত ২২ বাৰ স্থানান্তৰ কৰা হৈছিল। ১৯৪৭ চনত দেশ স্বাধীন হয় আৰু ৰামধাৰী সিং দিনকাৰ বিহাৰ বিশ্ববিদ্যালয়ত হিন্দীৰ মুৰব্বী আৰু বিভাগটোৰ মুৰব্বী হিচাপে নিযুক্ত হোৱাৰ পিছত তেওঁ মুজাফ্ফৰপুৰত উপস্থিত হয়। যেতিয়া 1952 চনত ভাৰতৰ প্ৰথম সংসদ গঠন কৰা হৈছিল, তেতিয়া তেওঁ ৰাজ্যসভাৰ সদস্য নিৰ্বাচিত হৈছিল আৰু দিল্লীলৈ গুচি গৈছিল। দিনকাৰ 12 বছৰৰ বাবে সংসদ সদস্য আছিল, পিছত তেওঁ 1964 চনৰ পৰা 1965 চনলৈ ভাগলপুৰ বিশ্ববিদ্যালয়ৰ উপাচাৰ্য হিচাপে নিযুক্ত হৈছিল। কিন্তু পৰৱৰ্তী বছৰতে, ভাৰত চৰকাৰে তেওঁক 1965 চনৰ পৰা 1971 লৈ ইয়াৰ হিন্দী উপদেষ্টা হিচাপে নিযুক্ত কৰে আৰু তেওঁ দিল্লীলৈ উভতি আহে।

সাহিত্যিক কৰ্ম

তেওঁ সামাজিক আৰু অৰ্থনৈতিক সমতা আৰু শোষণৰ বিৰুদ্ধে কবিতা ৰচনা কৰিছিল। এজন প্ৰগতিশীল আৰু মানৱতাবাদী কবি হিচাপে, তেওঁ ঐতিহাসিক চৰিত্ৰ আৰু ঘটনাবোৰক শক্তিশালী আৰু স্পষ্ট শব্দৰ এক আভাস দিছিল। তেওঁৰ মহান ৰচনাসমূহৰ ভিতৰত আছে ৰশ্মিৰাথি আৰু পৰশুৰামৰ অপেক্ষা। উৰ্বশীৰ বাহিৰে, কবি দিনকাৰৰ বেছিভাগ কাম বীৰ ৰসেৰে ভৰি আছে। তেওঁক বীৰ ৰাসৰ শ্ৰেষ্ঠ কবি হিচাপে গণ্য কৰা হয়। তেঁওৰ ৰচনা উৰ্বশীৰ বাবে তেঁওক জ্ঞানপীঠ বঁটাৰে সন্মানিত কৰা হৈছিল।

ৰামধাৰী সিং দিনকাৰ মুখ্য কাব্য সমূহ হৈছে–

• विजय सन्देश (1928)
• प्राणभंग (1929)
• रेणुका (1935)
• हुंकार (1938)
• रसवंती (1939)
• द्वन्दगीत (1940)
• कुरुक्षेत्र (1946)
• धुप छाह (1946)
• सामधेनी (1947)
• बापू (1947)
• इतिहास के आंसू (1951)
• धुप और धुआं (1951)
• मिर्च का मज़ा (1951)
• रश्मिरथी (1952)
• दिल्ली (1954)
• नीम के पत्ते (1954)
• सूरज का ब्याह (1955)
• नील कुसुम (1954)
• चक्रवाल (1956)
• कविश्री (1957)
• सीपे और शंख (1957)
• नये सुभाषित (1957)
• रामधारी सिंह ‘दिनकर’
• उर्वशी (1961)
• परशुराम की प्रतीक्षा (1963)
• कोयला एयर कवित्व (1964)
• मृत्ति तिलक (1964)
• आत्मा की आंखे (1964)
• हारे को हरिनाम (1970)
• भगवान के डाकिये (1970)

ৰামধাৰী সিং দিনকাৰ মুখ্য গদ্য ৰচনা সমূহ হৈছে–

• अर्धनारीश्वर
• आधुनिक बोध
• उजली आग
• काव्य की भूमिका
• चित्तौड़ का साका
• चेतना की शिला
• दिनकर की डायरी
• देश-विदेश
• धर्म, नैतिकता और विज्ञान
• पन्त-प्रसाद और मैथिलीशरण
• भारत की सांस्कृतिक कहानी
• भारतीय एकता
• मिट्टी की ओर

मेरी यात्राएँ

• राष्ट्रभाषा आंदोलन और गांधीजी
• राष्ट्र-भाषा और राष्ट्रीय एकता
• रेती के फूल
• लोकदेव नेहरू
• वट-पीपल
• विवाह की मुसीबतें
• वेणुवन
• शुद्ध कविता की खोज
• संस्कृति के चार अध्याय
• संस्मरण और श्रद्धांजलियाँ
• साहित्य-मुखी
• हमारी सांस्कृतिक एकता 
• हे राम!

ৰামধাৰী সিং দিনকাৰৰ  হিন্দী সাহিত্যত স্থান

ৰামধাৰী সিং দিনকাৰৰ আধুনিক যুগৰ অন্যতম শ্ৰেষ্ঠ কবি হিন্দী কবিতাৰ জগতত বিপ্লৱ, অ’জ আৰু প্ৰেমৰ স্ৰষ্টা হিচাপে তেওঁৰ অৱদান সদায় স্মৰণীয় হৈ থাকিব।

বিশেষকৈ জাতীয় চেতনা আৰু জাগৰণ সৃষ্টি কৰা কবিসকলৰ মাজত তেওঁৰ এক বিশেষ স্থান আছে|কবি দিনকাৰ হিন্দী সাহিত্যজগতত  দক্ষ কবি হিচাপে জনাজাত|কবি দিনকাৰে ভাৰতীয় সংস্কৃতিৰ ৰক্ষক, বিপ্লৱী চিন্তাবিদ, তেওঁৰ যুগক প্ৰতিনিধিত্ব কৰা অমৰ কবি আছিল। কবি দিনকাৰ  আটাইতকৈ ডাঙৰ বৈশিষ্ট্যটো হ’ল যে তেওঁ নিৰন্তৰ। সৈতে আগবাঢ়ি থাকিব লাগিব  এইটো তেওঁৰ বিপ্লৱী ব্যক্তিত্ব আৰু উজ্জ্বল প্ৰতিভাৰ প্ৰতিফলন।

সন্মান আৰু পুৰস্কাৰ

কবি দিনকাৰ তেওঁৰ ৰচনা কুৰুক্ষেত্ৰৰ বাবে কাশী নগৰী প্ৰচাৰী নীসভা, উত্তৰ প্ৰদেশ চৰকাৰ আৰু ভাৰত চৰকাৰৰ পৰা এই সন্মান লাভ কৰে। সংস্কৃতিৰ চাৰিটা অধ্যায়ৰ বাবে তেওঁক ১৯৫৯ চনত সাহিত্য অকাডেমী বঁটা প্ৰদান কৰা হৈছিল। ভাৰতৰ প্ৰথম ৰাষ্ট্ৰপতি ড০ ৰাজেন্দ্ৰ প্ৰসাদে তেওঁক ১৯৫৯ চনত পদ্মবিভূষণ বঁটা প্ৰদান কৰে। ভাগলপুৰ বিশ্ববিদ্যালয়ৰ তদানীন্তন উপাচাৰ্য আৰু বিহাৰৰ ৰাজ্যপাল জাকিৰ হুছেইনে, যি পিছলৈ ভাৰতৰ ৰাষ্ট্ৰপতি হৈছিল, তেওঁক ডক্টৰেটৰ সন্মানীয় ডিগ্ৰী প্ৰদান কৰে। গুৰু মহাবিদ্যাই তেওঁক বিদ্যা ভাচাস্পতিৰ বাবে বাছনি কৰিছিল। ১৯৬৮ চনত ৰাজস্থান বিদ্যাপীঠে তেওঁক সাহিত্য-চুদামণি বঁটা প্ৰদান কৰে। ১৯৭২ চনত তেওঁ কবিতা ৰচনা উৰ্বশীৰ বাবে জ্ঞানপীঠ বঁটা লাভ কৰে। 1952 চনত, তেওঁ ৰাজ্যসভালৈ নিৰ্বাচিত হৈছিল আৰু একেৰাহে তিনিবাৰ ৰাজ্যসভাৰ সদস্য আছিল।

Read Also: ৰহিম দাস জীৱনী | Rahim Das Biography

১৯৮৭ চনৰ ৩০ ছেপ্টেম্বৰত তেওঁৰ ১৩ তম মৃত্যু বাৰ্ষিকীত তদানীন্তন ৰাষ্ট্ৰপতি জাইল সিঙে তেওঁক শ্ৰদ্ধাঞ্জলি জ্ঞাপন কৰে। 1999 চনত, ভাৰত চৰকাৰে তেওঁৰ স্মৃতিত এটা ডাক টিকট জাৰী কৰে। কেন্দ্ৰীয় তথ্য আৰু সম্প্ৰচাৰ মন্ত্ৰী প্ৰিয়ৰঞ্জন দাসমুন্সিয়ে তেওঁৰ জন্ম শতবাৰ্ষিকী উপলক্ষে ৰামধাৰী সিং দিনকাৰ – ব্যক্তিত্ব আৰু কৰ্ম গ্ৰন্থ খন মুকলি কৰে। জন্ম শতবাৰ্ষিকী উপলক্ষে বিহাৰৰ মুখ্যমন্ত্ৰী নীতিশ কুমাৰে তেওঁৰ এটা বিশাল প্ৰতিমূৰ্তি উন্মোচন কৰে।

বিভিন্ন লেখকৰ মতামত

• আচাৰ্য হাজাৰী প্ৰসাদ দ্বিবেদীয়ে লিখিছিল যে –

দিনকাৰ তেওঁলোকৰ মাজত বহুত বিখ্যাত আছিল যাৰ মাতৃভাষা হিন্দী নাছিল আৰু তেওঁ তেওঁৰ মাতৃভাষাৰ প্ৰতি প্ৰেমৰ প্ৰতীক আছিল।

• হৰিবংশ ৰায় বচ্চনৰ মতে, তেওঁ ভাৰতীয় জ্ঞানপীঠ বঁটা প্ৰাপ্য আছিল।

• ৰামবৈক্ষ বেনিপুৰীয়ে লিখিছিল যে স্বাধীনতা আন্দোলনৰ সময়ত দিনকাৰৰ কবিতাই যুৱকসকলক যথেষ্ট সহায় কৰিছে।

• নামৱাৰ সিঙে লিখিছিল যে তেওঁ তেওঁৰ সময়ৰ সূৰ্য আছিল। তেওঁক ভাৰতৰ গৃহমন্ত্ৰী ৰাজনাথ সিঙে যথেষ্ট প্ৰশংসা কৰে।

• হিন্দী লেখক ৰাজেন্দ্ৰ যাদৱৰ উপন্যাস ‘চাৰা আকাশ’ত তেওঁ দিনকাৰৰ কবিতাৰ কেইটামান শাৰীও লৈছে, যিবোৰে সদায় মানুহক অনুপ্ৰেৰণা যোগাই আহিছে।

•  জয়প্ৰকাশ নাৰায়ণে ৰামলীলা ময়দানত এক লাখ লোকক একত্ৰিত কৰিবলৈ দিনাৰ জীৰ বিখ্যাত কবিতাও আবৃত্তি কৰিছিল।

মৃত্যু

১৯৭৪ চনৰ ২৪ এপ্ৰিলত বিহাৰৰ বেগুচৰাইত ৬৫ বছৰ বয়সত ৰামধাৰী সিং দিনকাৰৰ মৃত্যু হৈছিল।

FAQ

১/ ৰামধাৰী সিং দিনকাৰৰ জন্ম কেতিয়া আৰু ক’ত হৈছিল?

উত্তৰ: ৰামধাৰী সিং দিনকাৰৰ জন্ম ১৯০৮ চনৰ ২৩ ছেপ্টেম্বৰত বিহাৰৰ মুংগেৰৰ চিমৰিয়াত হৈছিল।

২/ ৰামধাৰী সিং দিনকাৰে কেতিয়া জ্ঞানপীঠ বঁটা লাভ কৰিছিল?

উত্তৰ: 1972 চনত, ৰামধাৰী সিং দিনকাৰক উৰ্বশীৰ বাবে জ্ঞানপীঠ বঁটা প্ৰদান কৰা হয়।

৩/ ৰামধাৰী সিং দিনকাৰৰ পিতৃ-মাতৃৰ নাম কি আছিল?

উত্তৰ: ৰামধাৰী সিং দিনকাৰৰ পিতৃৰ নাম আছিল বাবু ৰবি সিং আৰু মাতৃৰ নাম আছিল মনৰূপ দেৱী।

৪/ ৰামধাৰী সিং দিনকাৰ কোন যুগৰ কবি আছিল?

উত্তৰ: ৰামধাৰী সিং দিনকাৰ আধুনিক সময়ৰ কবি আছিল।

৫/ ৰামধাৰী সিং দিনকাৰৰ কেতিয়া আৰু ক’ত মৃত্যু হৈছিল?

উত্তৰ: ১৯৭৪ চনৰ ২৪ এপ্ৰিলত বিহাৰৰ বেগুচৰাইত ৬৫ বছৰ বয়সত ৰামধাৰী সিং দিনকাৰৰ মৃত্যু হয়।

Dev Kirtonia

Hi, I’m Dev Kirtonia, Founder & CEO of Dev Library. A website that provides all SCERT, NCERT 3 to 12, and BA, B.com, B.Sc, and Computer Science with Post Graduate Notes & Suggestions, Novel, eBooks, Biography, Quotes, Study Materials, and more.