Class 11 Political Science Chapter 16 নাগৰিকত্ব The answer to each chapter is provided in the list so that you can easily browse throughout different chapter Assam Board HS Class 11 Political Science Chapter 16 নাগৰিকত্ব and select needs one.
Class 11 Political Science Chapter 16 নাগৰিকত্ব
Also, you can read the SCERT book online in these sections Solutions by Expert Teachers as per SCERT (CBSE) Book guidelines. These solutions are part of SCERT All Subject Solutions. Here we have given Assam Board HS Class 11 Political Science Chapter 16 নাগৰিকত্ব Solutions for All Subject, You can practice these here…
নাগৰিকত্ব
পাঠ: ৬
দ্বিতীয় খণ্ড
অতি চমু প্রশ্নৰ উত্তৰ দিয়া
১। নাগৰিক বুলিলে কি বুজি পােৱা ?
উত্তৰঃ সাধাৰণতে নাগৰিক বুলিলে নগৰবাসীকে বুজায় ।
২। নাগৰিকৰ এটা সংজ্ঞা দিয়া ।
উত্তৰঃ লাস্কিৰ মতে , “ নাগৰিক হ’ল জনসাধাৰণৰ কল্যাণ সাধনৰ বাবে নিজৰ সুনিশ্চিত বিচাৰ বুদ্ধিৰ অৱদান । ”
৩। নাগৰিকত্ব লাভৰ যিকোনো এটা কাৰণ উল্লেখ কৰা ।
উত্তৰঃ জন্ম ।
৪। নাগৰিকত্ব বিলােপৰ যিকোনাে এটা কাৰণ উল্লেখ কৰা ।
উত্তৰঃ বিয়াৰ পিছত স্বামীৰ ৰাষ্ট্ৰৰ নাগৰিকত্ব লাভ কৰিলেই নিজৰ ৰাষ্ট্রৰ নাগৰিকত্ব হেৰুৱায় ।
৫। নাগৰিকৰ এটা বৈশিষ্ট্য উল্লেখ কৰা ।
উত্তৰঃ এজন নাগৰিক ৰাষ্ট্র এখনৰ স্থায়ী বাসিন্দা ।
৬। কোনখন নাগৰিক আইনেৰে বর্তমান ভাৰতীয় নাগৰিকত্ব নিয়ন্ত্রিত কৰা হয় ?
উত্তৰঃ ১৯৫৫ চনৰ ভাৰতীয় নাগৰিক আইন মতে ।
৭। ভাৰতৰ জনসাধাৰণে কেতিয়াৰ পৰা নাগৰিকত্ব লাভ কৰে ?
উত্তৰঃ ১৯৪৭ চনৰ ১৫ আগষ্টৰ পৰা ।
৮। নাগৰিকৰ যিকোনাে এটা কর্তব্য লিখা ।
উত্তৰঃ নির্বাচনত ভােটদান কৰা ।
৯। নাগৰিকত্ব হানি হােৱাৰ এটা কাৰণ লিখা ।
উত্তৰঃ সেনা বাহিনীৰ পৰা পলাই গলে নাগৰিকত্ব হানি হ’ব পাৰে ।
১০। ভাৰতীয় সংবিধানে দ্বি – নাগৰিকত্বৰ ব্যৱস্থা কৰিছে ? হয় নে । নহয় লিখা ।
উত্তৰঃ নহয় ।
১১। বিশ্ব নাগৰিকত্ব মানেনো কি ?
উত্তৰঃ সাম্প্রতিক কালত শােচনীয় নাগৰিকত্বৰ ধাৰণাই ৰাজনীতি বিজ্ঞানৰ অধ্যয়নত এক গুৰুত্বপূর্ণ স্থান অধিকাৰ কৰি আছে । বিশ্ব সম্প্রদায় অর্থাৎ গােলকীয় সম্প্রদায়ৰ অৱস্থিতি এতিয়ালৈকে নাই যদিও সমগ্র বিশ্বৰ জনসাধাৰণে পৰিসীমা অতিক্রম কৰি পৰস্পৰ সম্পর্কযুক্ত হৈ আছে । বিশ্ব নাগৰিকত্বৰ সমর্থকসকলৰ মতে বিশ্বৰ কোনাে এখন দেশ বা কোনাে অঞ্চলত জনসাধাৰণে প্রাকৃতিক দুর্যোগ বা আন কোনাে কাৰণত ক্ষতিগ্রস্ত হলে পৃথিৱীৰ সকলাে ঠাইৰ পৰা সহায়ৰ হাত আগবঢ়ায় ।
১। সু – নাগৰিকৰ গুণ উল্লেখ কৰা ।
উত্তৰঃ ( i ) এজন সুনাগৰিক বিবেক সম্পন্ন আৰু আত্মসংযমী হ’ব লাগিব ।
( ii ) ৰাজনৈতিক সচেতনতা সুনাগৰিকৰ উল্লেখযােগ্য গুণ ।
( iii ) এজন সু – নাগৰিকৰ ৰাষ্ট্ৰ আৰু ইয়াৰ সংবিধানৰ প্রতি আনুগত্য থাকিব লাগিব ।
( iv ) নির্ভীকতা সুনাগৰিকৰ আন এটি গুণ ।
( v ) তেওঁ নির্ভয়ে অন্যায়ৰ বিৰুদ্ধে প্রতিবাদ কবিব ।
২। সু-নাগৰিকৰ চাৰিটা প্রতিবন্ধকতা উল্লেখ কৰা ।
উত্তৰঃ ( i ) সুনাগৰিকত্ব প্রধান প্রতিবন্ধক হ’ল নাগৰিকৰ নির্লিপ্ততা উদাসীন , উৎসাহহীন মানুহ সুনাগৰিক হ’ব নােৱাৰে ।
( ii ) অজ্ঞতা আৰু নিৰক্ষৰতা সু – নাগৰিকৰ বাবে অভিশাপস্বৰূপ ।
( iii ) সুস্থ জনমত নাথাকিলে এজন ব্যক্তি সু – নাগৰিক হ’ব নােৱাৰে ।
( iv ) সংকীর্ণ দলীয় মনােভাৱ সু – নাগৰিকত্বৰ আন এটা প্রতিবন্ধকতা ।
| Sl. No. | সূচী-পত্ৰ |
| Unit 1 | প্ৰথম খণ্ড |
| Chapter 1 | সংবিধান: কিয় আৰু কেনেকৈ ? |
| Chapter 2 | ভাৰতীয় সংবিধানত থকা অধিকাৰ সমূহ |
| Chapter 3 | নির্বাচন আৰু প্রতিনিধিত্ব |
| Chapter 4 | সংবিধান: কার্যপালিকা |
| Chapter 5 | বিধানমণ্ডল |
| Chapter 6 | ন্যায়পালিকা |
| Chapter 7 | যুক্তৰাষ্ট্রবাদ |
| Chapter 8 | স্থানীয় চৰকাৰ |
| Chapter 9 | জীৱন্ত দলিল হিচাপে ভাৰতীয় সংবিধান |
| Chapter 10 | সংবিধানৰ দর্শন । |
| Unit 2 | দ্বিতীয় খণ্ড |
| Chapter 1 | ৰাজনৈতিক তত্ব: এক চমু পৰিচয় |
| Chapter 2 | স্বাধীনতা |
| Chapter 3 | সমতা |
| Chapter 4 | সামাজিক ন্যায় |
| Chapter 5 | অধিকাৰ |
| Chapter 6 | নাগৰিকতা |
| Chapter 7 | জাতীয়তাবাদ |
| Chapter 8 | ধর্মনিৰপেক্ষতাবাদ |
| Chapter 9 | শান্তি |
| Chapter 10 | উন্নয়ন |
৩। নাগৰিক আৰু বিদেশীৰ মাজৰ যিকোনাে চাৰিটা পার্থক্য লিখা ।
উত্তৰঃ ( i ) নাগৰিক কোনাে ৰাষ্ট্ৰৰ স্থায়ী অধিবাসী । আনহাতে বিদেশী এজন সেইখন ৰাষ্ট্ৰত অস্থায়ীভাৱে বাস কৰে । নিজৰ কাম শেষ হলে তেওঁ নিজৰ ৰাষ্ট্ৰলৈ গুচি যায় ।
( ii ) নাগৰিকে নিজৰ ৰাষ্ট্ৰৰ প্রতি আনুগত্য প্রদর্শন কৰে । আনহাতে বিদেশীয়ে তেওঁৰ নিজৰ ৰাষ্ট্ৰৰ প্রতি আনুগত্য প্রকাশ কৰে ।
( iii ) নাগৰিকে ৰাষ্ট্ৰৰ দ্বাৰা স্বীকৃত সকলাে অধিকাৰ ভােগ কৰিব পাৰে । বিদেশীক ৰাজনৈতিক অধিকাৰ ভােগ কৰিবলৈ দিয়া নহয় ।
( iv ) বিদেশীক কোনাে ৰাষ্ট্ৰৰ পৰা উলিয়াই দিব পাৰি । কিন্তু নাগৰিকক ৰাষ্ট্ৰৰ পৰা বহিষ্কাৰ কৰিব নােৱাৰি । ৰাষ্ট্ৰই নাগৰিকক শাস্তি দিব পাৰে ।
৪। নাগৰিকত্ব লাভৰ উপায় সমূহৰ বিষয়ে আলােচনা কৰা ।
উত্তৰঃ নাগৰিকত্ব লাভৰ প্ৰধান উপায় হৈছে ।
( i ) জন্মৰ দ্বাৰা আৰু ( ii ) দেশীয়কৰণৰ মাধ্যমেৰে ।
( i ) জন্মৰ দ্বাৰা :- জন্মসূত্ৰৰ দ্বাৰা নাগৰিকত্ব অর্জনৰ দুটা পদ্ধতি আছে । এটা হ’ল তেজৰ সম্পৰ্ক আৰু আনটো হৈছে জন্মস্থান নীতি ।
( ii ) দেশীয়কৰণ পদ্ধতি :- দেশীয়কৰণ কিছুমান উপায়ৰ সমষ্টি মাত্র । এই উপায় সমূহ হ’ল :–
( ক ) বিষয় :- যদি কোনাে মহিলাই ভিন দেশীয় পুৰুষক বিয়া কৰাই তেনেহ’লে তেওঁ স্বামীৰ নাগৰিকত্ব পাব ।
( খ ) চৰকাৰী চাকৰি গ্রহণ :- যদি কোনাে ব্যক্তিয়ে আন কোনাে দেশৰ চৰকাৰৰ অধীনত চাকৰি কৰে , তেনেহ’লে ইচ্ছা কৰিলে । তেওঁ সেই দেশৰ নাগৰিকত্ব গ্রহণ কৰিব পাৰে সেই দেশৰ আইন অনুযায়ী ।
( গ ) সম্পত্তি ক্রয় :- আন দেশত স্থায়ী সম্পত্তি কিনি এজন ব্যক্তিয়ে সেই দেশৰ নাগৰিকত্ব লাভ কৰিব পাৰে ।
( ঘ ) সৈনিক বৃত্তি গ্রহণ :- যদি এখন দেশৰ নাগৰিকে অন্য ৰাষ্ট্ৰৰ সেনাবাহিনীত যােগদান কৰে , তেনেহ’লে তেওঁৰ আগৰ নাগৰিকত্ব লােপ পায় আৰু নতুন দেশৰ নাগৰিকত্ব অর্জন কৰিব ।
( ঙ ) পঞ্জীয়ন :- কোনাে ব্যক্তিয়ে বিদেশত পঞ্জীয়নৰ মাধ্যমেৰে নাগৰিকত্ব গ্রহণ কৰিব পাৰে । অৱশ্যে দেশীয়কৰণৰ সকলাে বিলাক উপায়ৰ ক্ষেত্ৰতে পঞ্জীয়নৰ প্রয়ােজন হ’বই ।
৫। নাগৰিকত্ব হেৰুৱাৰ কাৰণসমূহৰ বিষয়ে লিখা ।
উত্তৰঃ ১। বিয়াৰ পিছত স্বামীৰ ৰাষ্ট্ৰৰ নাগৰিকত্ব লাভ কৰিলেই নিজৰ ৰাষ্ট্ৰৰ নাগৰিকত্ব হেৰুৱাই ।
২। সেনা বাহিনীৰ পৰা পলাই গ’লেও নাগৰিকত্ব হেৰাব পাৰে ।
৩। বিদেশত স্থায়ীভাৱে চাকৰি কৰিলেও এজন ব্যক্তিৰ নাগৰিকত্ব হানি হ’ব পাৰে ।
৪। বিদেশত স্থায়ীভাৱে চাকৰি কৰি শেষত এজন ব্যক্তিৰ নাগৰিকত্ব হানি হ’ব পাৰে ।
৫। স্বদেশত বহুদিন অনুপস্থিতিৰ ফলতাে নাগৰিকত্বৰ অৱসান ঘটিব পাৰে ।
৬। ৰাষ্ট্রবিৰােধী কোনাে গুৰুতৰ অপৰাধৰ বাবেও এজন ব্যক্তিৰ নাগৰিকত্ব হানি হ’ব পাৰে ।
৬। বিশ্ব নাগৰিকত্বৰ ধাৰণাটো চমুকৈ আলােচনা কৰা ।
উত্তৰঃ সাম্প্রতিক সময়ত সমগ্র পৃথিৱীততে যােগাযােগ ব্যৱস্থাৰ সম্প্ৰসাৰণ আৰু উন্নতিৰ ফলত এক পৰিৱৰ্তন আহিছে । পৃথিৱীৰ এটা অংশত সংঘটিত ঘটনা এটাই তৎক্ষণাত পৃথিৱীৰ আন অংশত প্ৰভাৱ বিস্তাৰ কৰে । তদুপৰি এখন ৰাষ্ট্ৰৰ সমস্যা অকলশৰীয়াকৈ সমাধান কৰাটো সম্ভৱ নহ’ব পাৰে । ফলত বিভিন্ন ৰাষ্ট্ৰৰ চৰকাৰবােৰে সহযােগিতাৰ মাধ্যমত সেই সমস্যাৰ সমাধান কৰিবলৈ আগবাঢ়ি অহা দেখা যায় । এইদৰে বিশ্ব নাগৰিকত্বৰ ধাৰণাটো গঢ় লৈ উঠিছে । বর্তমান উৰা জাহাজৰ শব্দতকৈও দ্রুতগতিত চলা বিমান , ক্ষেপণাস্ত্র , চেলফোন , দূৰদৰ্শন , ইন্টাৰনেট আদি অতি দ্রুত যাতায়ত আৰু যােগাযােগৰ আহিলাৰ আৱির্ভৱে পৃথিৱীৰ আকাৰ আগতকৈও ক্ষুদ্রতৰ কৰি তুলিছে ।
Hi, I’m Dev Kirtonia, Founder & CEO of Dev Library. A website that provides all SCERT, NCERT 3 to 12, and BA, B.com, B.Sc, and Computer Science with Post Graduate Notes & Suggestions, Novel, eBooks, Biography, Quotes, Study Materials, and more.
