বিশ্বনাথ (Biswanath) নামনি অসমৰ ঐতিহাসিক জিলা। বিশ্বনাথ জিলা অসমৰ অন্যতম মনোমোহা আৰু বৈচিত্ৰ্যপূৰ্ণ অঞ্চল হিচাপে পৰিচিত। ১৯৮৯ চনত প্ৰতিষ্ঠিত হোৱা এই জিলা ঐতিহাসিক, সাংস্কৃতিক, আৰু প্ৰাকৃতিক সম্পদৰ এক অনন্য সংমিশ্ৰণৰ বাবে বিখ্যাত। এই জিলা অতীতত কোচ ৰাজ্যৰ ৰাজধানীৰ ৰূপে খ্যাত আছিল। বিশ্বনাথ মূলত দুটা ভাগত বিভক্ত: প্ৰাচীন বিশ্বনাথ আৰু নতুন বিশ্বনাথ। অসমৰ ৰাজধানী গুৱাহাটীৰ পৰা প্ৰায় ১৮০ কি.মি. পশ্চিমে অৱস্থিত এই চহৰখনে অঞ্চলটোৰ জীয়াই থকা ঐতিহ্য আৰু অৰ্থনৈতিক গুৰি ধৰি ৰখা ৰাজ্যৰ আধুনিক উন্নয়নৰ চিত্ৰ প্ৰতিফলিত কৰে।
Read also: Jorhat District | যোৰহাট জিলা
২০০৫ চনত বড়ো জনগোষ্ঠীৰ দাবী অনুসৰি, বঙাইগাঁৱে ইয়াৰ এটা বৃহৎ অংশ চিৰাং জিলাক অর্পণ কৰিছিল। বিশ্বনাথ হৈছে ভাৰতৰ এটি গুৰুত্বপূর্ণ তেল শোধনাগাৰৰ ঘৰ, যি অসমৰ জ্বালানি আৰু ৰাষ্ট্ৰীয় অৰ্থনীতিৰ ক্ষেত্ৰত এক বিশেষ স্থান অধিকাৰ কৰিছে। এই চহৰখনে ১৯০৮ চনৰ পৰা ভাৰতীয় ৰেলৱেৰ তালিকাত স্থান লাভ কৰি অসমৰ পৰিবহণ ব্যৱস্থাত এক নতুন দিশ উন্মোচন কৰিছিল।
বিশ্বনাথ জিলাৰ সুন্দৰ প্ৰাকৃতিক দৃশ্য, সমৃদ্ধ সাংস্কৃতিক ঐতিহ্য, চাহ বাগিচাৰ পৰিসৰে আৰু কৃষিৰ উন্নতিৰে এই স্থানটি এক অমূল্য ৰত্নৰূপে পৰিগণিত হৈছে। পৰ্যটন, শিক্ষা আৰু অৰ্থনৈতিক ক্ষেত্ৰত বিশ্বনাথ জিলাই এক গুৰুত্বপূর্ণ অৱস্থান লাভ কৰিছে।
বিশ্বনাথ জিলাৰ ইতিহাস | History of Biswanath District
এই অঞ্চল চুতীয়া আৰু বাৰ ভূঞা ৰাজৰাজসকলৰ অধীনত বিভক্ত আছিল। ইয়াৰ প্ৰাচীন সীমা আছিল ঘিলাধাৰী আৰু দিকাৰাই নৈ। এই অঞ্চলৰ সীমাত অৱস্থিত প্ৰতাপগড় চুতীয়া ৰজা প্ৰতাপ নাৰায়ণে নিৰ্মাণ কৰা বুলি জনা যায়। অৰুণাচল প্ৰদেশৰ সীমান্তত থকা বুৰৈ নৈৰ কাষত এটা গড় আছে, য’ত শদিয়াৰ তাম্ৰেশ্বৰী মন্দিৰৰ দেৱালত পোৱা খনিজত খোদিত আখৰ আৰু চিহ্নৰ সৈতে সাদৃশ্য দেখা গৈছে। সেয়েহে এই গড় চুতীয়া ৰাজ্যৰ সময়ৰ বুলি ধাৰণা কৰা হয়।
উত্তৰ পূব ভাৰতৰ এজন প্ৰাচীন তীৰ্থক্ষেত্ৰ হিচাপে বিখ্যাত বিশ্বনাথ অঞ্চলৰ কেন্দ্ৰবিন্দু হ’ল শিৱ মন্দিৰ বিশ্বৰপৰাই। এই অঞ্চলৰ নাম ‘বিশ্বনাথ’ নামকৰণৰ পেছত হৈছে। সেয়া ইতিপূৰ্বে ‘সলা’ নামেৰে পৰিচিত আছিল। তাৰ পিছত এই স্থান ‘নদুৱা’ নামেৰে জনাজাত হৈছিল। বৰ্তমানৰ বিশ্বনাথ অঞ্চল নদুৱাৰ পূৰ্ব অংশত অৱস্থিত। প্ৰশাসনিকভাৱে, ইয়াক বিশ্বনাথ মহকুমা নামেৰে জনা যায়। পুৰাণ আৰু তন্ত্ৰত উল্লেখিত বিশ্বনাথ নামটো মূলত বিশ্বনাথ ধামকহে উল্লেখ কৰিছিল।
বিশ্বনাথ শব্দৰ অৰ্থ হৈছে “বিশ্বৰ অধিপতি”। এই স্থান বিশ্বৰ অধিপতিৰ অধিষ্ঠান ক্ষেত্ৰ বুলি গণ্য কৰা হয়। বিশ্বনাথক গুপ্তকাশী বুলিও অভিহিত কৰা হয়। জনশ্ৰুতি অনুসাৰে, কুমুদ আৰু কৌস্তুভ নামৰ দুজন ঋষিৰ শাপৰ ফলত এই স্থান গুপ্ত কাশী ৰূপে পৰিচিত হৈ পৰে। গুপ্ত কাশীৰ অৰ্থ হৈছে এনে এক স্থান, যি কাশী হিচাপে পৰিচিত নহয়।
বিশ্বনাথ জিলাৰ ভূগোল আৰু চাৰিসীমা | Geography and Boundaries of Biswanath District
বিশ্বনাথ জিলা প্ৰাকৃতিক সৌন্দৰ্যৰ ক্ষেত্ৰত এক অসামান্য স্থান। চাহ বাগিচাৰ সুৰভি, সমৃদ্ধ কৃষিক্ষেত্ৰ আৰু বনপ্ৰাণীৰ নিবাসে জিলাখনক অধিক মনোমোহা কৰি তুলিছে। এই অঞ্চলৰ ভৌগোলিক বৈচিত্র্য আৰু সৌন্দৰ্যৰ অপূৰ্ব মিশ্ৰণই পৰ্যটকৰ মন আকৰ্ষণ কৰে।
এই জিলাৰ উত্তৰফালে অৰুণাচল প্ৰদেশ অৱস্থিত। দক্ষিণত নগাওঁ আৰু গোলাঘাট জিলা, পূৱত লখিমপুৰ জিলা আৰু পশ্চিমত তেজপুৰ জিলা অৱস্থিত।
বিশ্বনাথ জিলাৰ জনসংখ্যা | Population of Biswanath District
২০১১ চনৰ জনগণনা অনুসৰি, বিশ্বনাথ জিলাৰ মুঠ জনসংখ্যা আছিল ৬১২,৪৯১ জন। ইয়াৰ ভিতৰত ৩১,৩৬৮ জন (৫.১২%) লোক নগৰ অঞ্চলত বাস কৰে। জিলাৰ লিংগ অনুপাত প্ৰতি ১০০০ পুৰাণৰ বিপৰীতে ৯৬৮ গৰাকী মহিলাৰ। জিলাৰ অনুসূচিত জাতিৰ জনসংখ্যা ৪৩,৭৬৩ জন (৭.১৫%) আৰু অনুসূচিত জনজাতিৰ জনসংখ্যা ৯৩,১৭৪ জন (১৫.২১%)। ২০১১ চনৰ লোকপিয়ল অনুসৰি হিন্দুসকলৰ সংখ্যা ৫১৪,২৫৯ (৮৩.৯৬%), আনহাতে মুছলমানসকলৰ সংখ্যা ক্ৰমে ৫২,১৫৫ (৮.৫২%) আৰু খ্ৰীষ্টান (৬.৯২%)।
জলবায়ু | Climate
বিশ্বনাথ জিলা উপ-গ্রীষ্মমণ্ডলীয় জলবায়ু অঞ্চলত পৰি মৌসুমী ধৰণৰ জলবায়ু উপভোগ কৰে। গ্ৰীষ্মকাল গৰম আৰু আৰ্দ্ৰ হয়, যাৰ গড় উষ্ণতা ২৯ ডিগ্ৰী চেলছিয়াছ। গ্ৰীষ্মৰ বৰষুণ প্ৰচণ্ড হয়, যি একে সময়ত ৰাইজৰ বাবে আশীৰ্বাদ আৰু ক্ষতি দুয়োটা। এই বৰষুণৰ বাবে পথাৰত প্ৰাকৃতিক জলসিঞ্চন ঘটে, কিন্তু ইয়াৰ ফলস্বৰূপ নদীবোৰৰ পাৰৰ পৰা বানপানীও হয়। শীতকাল অক্টোবরৰ পৰা ফেব্ৰুৱাৰী মাহৰ পৰা আৰম্ভ হৈ ঠাণ্ডা আৰু শুকান থাকে, গড় উষ্ণতা ১৬ ডিগ্ৰী চেলছিয়াছ। অৰুণাচল প্ৰদেশৰ ওপৰ অংশত বৰফ পৰাৰ ফলত ডিচেম্বৰৰ শেষৰ পৰা জানুৱাৰীৰ আৰম্ভণি পৰ্যন্ত তাত যথেষ্ট ঠাণ্ডা অনুভূত হয়।
ভাষা | Language
২০১১ চনৰ লোকপিয়লৰ পৰিসংখ্যা অনুসৰি, ৩৪.০৬% লোকৰ প্ৰথম ভাষা অসমীয়া আছিল, ১৩.৫৬% সাদ্ৰী, ৮.৫৮% বাংলা, ৭.৯৩% নেপালী, ৭.২৩% বড়ো, ৭.০৯% মিছিং, ৬.৭৬% ওডিয়া, ৩.৪১% মুণ্ডাৰী, ২.৫৬% কাৰ্বি আৰু ১.৮৪% হিন্দী আছিল।
নদী | River
এই জিলাৰ প্ৰধান নদী ব্ৰহ্মপুত্ৰ। বিশ্বনাথ জিলাৰ উপনদীসমূহ হৈছে- বৰাং, বুঢ়ীগাং, ঘিলাধাৰী, বালিজান আৰু বুৰৈ। ইহঁতে জিলাখনৰ জলসম্পদত গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰে।
অৰ্থনীতি | Economy
বিশ্বনাথ জিলাখনৰ গ্ৰাম্য অঞ্চলৰ লোকসকলৰ মুখ্য জীৱিকা হৈছে কৃষি। ধান, চুপাৰি, চাহপাত, দালি আৰু শাক-পাচলিকেই জিলাখনৰ প্ৰধান শস্য। চাৰিআলি মাটি সংৰক্ষণ ৰেঞ্জে মাটি আৰু পানী সংৰক্ষণৰ কাম কৰাৰ লগতে কৃষি উৎপাদনশীলতা বৃদ্ধিৰ বাবে বিভিন্ন পদক্ষেপ গ্ৰহণ কৰে। জিলাখনত পশুধনৰ অধিকাংশ অংশ ক্ষুদ্ৰ আৰু প্ৰান্তীয় কৃষক, লগতে ভূমিহীন কৃষি শ্ৰমিকৰ হাতত। নিবনুৱা শিক্ষিত যুৱক-যুৱতী আৰু কৃষি শ্ৰমিকৰ বাবে দুগ্ধজাত সামগ্ৰী এক গুৰুত্বপূর্ণ আয়ৰ উৎস হ’ব পাৰে। জিলাখনৰ অন্যতম প্ৰধান কুটিৰ উদ্যোগ হৈছে হস্ততাঁত। হস্ততাঁত আৰু বস্ত্ৰ বিভাগৰ অধীনত ৩টা হস্ততাঁত প্ৰশিক্ষণ কেন্দ্ৰ, ৩টা তাঁতশাল সম্প্ৰসাৰণ সেৱা ইউনিট, আৰু ৩৪টা পঞ্জীয়নভুক্ত প্ৰাথমিক বয়ন সমবায় সমিতি (পিডব্লিউচিএছ) কার্যকৰী হৈ আছে।
বিশ্বনাথ জিলাৰ শিক্ষা | Education of Biswanath District
Schools
- Biswanath Academy Higher Secondary School
- Biswanath Chariali Higher Secondary School
- Sacred Heart High School
- Pallabguri Higher Secondary School
- Bapuji Higher Secondary School
- St. John’s High School
- Biswanath Balika Vidyalaya
- Borbhagiya Higher Secondary School
Colleges
- Biswanath College
- Biswanath Science Academy
- Biswanath Commerce College
- Biswanath College of Agriculture
- Chariali Junior College
- Gyanjyoti Junior College
Other Institutions
- Jawahar Navodaya Vidyalaya (JNV), Biswanath
- Kendriya Vidyalaya, Biswanath Chariali
- Biswanath ITI (Industrial Training Institute)
বিশ্বনাথ জিলাৰ পৰ্যটন | Tourism of Biswanath District
বিশ্বনাথ জিলাৰ পৰ্যটন ক্ষেত্ৰত বহুতো আকৰ্ষণীয় স্থান বিদ্যমান, যিসমূহ পৰ্যটকসকলৰ বাবে এক অভূতপূর্ব অভিজ্ঞতা আহৰণৰ স্থান হ’ব পাৰে:
- বিশ্বনাথ মন্দিৰ: বিশ্বনাথ মন্দিৰ, যি গুপ্ত কাশী নামেৰে জনপ্ৰিয়, ব্ৰহ্মপুত্ৰ আৰু ব্রিধগংগা (বুৰিগংগা) নদীৰ সংগমস্থলীত অৱস্থিত। এই ঐতিহাসিক ঘাটখনত বহু দেৱতাৰ মন্দিৰ সমষ্টি আছে। মন্দিৰ অঞ্চলত শিলৰ খুঁটা, বীম আৰু ধ্বংসাৱশেষ পৰিলক্ষিত হয়, যাৰ পৰা বিশ্বাস কৰা হয় যে এই স্থান এটি একসময় বৈভৱমণ্ডিত আছিল। বিশেষকৈ গ্ৰীষ্মকালত, মন্দিৰটো পানীৰ তলত থাকে, যি এক অপূৰ্ব পৰিৱেশ সৃষ্টি কৰে।
বিশ্বনাথ আৰু গহপুৰ অঞ্চলৰ অন্যান্য প্ৰত্নতাত্ত্বিক স্থানসমূহ পৰিদৰ্শন কৰিবলৈ অহা পৰ্যটকসকলৰ বাবে বিশ্বনাথ চাৰিআলি চহৰক কেন্দ্ৰ হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হয়। মন্দিৰটো চহৰৰ পৰা প্ৰায় ১০ কিলোমিটাৰ দূৰত্বত অৱস্থিত। পৰ্যটকসকলৰ সুবিধাৰ বাবে চহৰত টেক্সি সেৱা উপলব্ধ। থকাৰ বাবে চৰকাৰী ড. চাৰ্কিট হাউচ, টুৰিষ্ট লজ বা বিভিন্ন হোটেলৰ সুবিধা আছে। তদুপৰি, বিশ্বনাথ ঘাটত এখন নতুন পৰ্যটন লজ নিৰ্মাণৰ কাম চলি আছে, যি অঞ্চলটোৰ পৰ্যটন বিকাশৰ এক উল্লেখযোগ্য পদক্ষেপ।
- নোমাৰা পিকনিকৰ ঠাই: বিশ্বনাথ জিলাৰ উত্তৰে অৱস্থিত নোমৰা হৈছে প্ৰাকৃতিক সৌন্দৰ্য্যৰে ভৰপূৰ এটি মনোমোহা স্থান। ই বিশ্বনাথ চাৰিআলিৰ পৰা প্ৰায় ২৬ কিলোমিটাৰ দূৰত্বত আৰু অৰুণাচল প্ৰদেশৰ সীমান্তৰ কাষৰ পৰিসৰত অৱস্থিত। নোমাৰা মূলতঃ ইয়াৰ অপৰূপ প্ৰাকৃতিক দৃশ্যৰ বাবে পৰ্যটকৰ মাজত জনপ্ৰিয়।
- নাগশংকৰ মন্দিৰ: বিশ্বনাথ চাৰিআলি চহৰৰ পৰা প্ৰায় ১৫ কিলোমিটাৰ পশ্চিমে, ছুটীয়া নামৰ এক সৰু ঠাইত অৱস্থিত নাগশংকৰ মন্দিৰ অসমৰ এটি অন্যতম ঐতিহাসিক আৰু ধৰ্মীয় স্থান। যদিও মন্দিৰটোৰ সঠিক নিৰ্মাণ ইতিহাস নিশ্চিতভাৱে উপলব্ধ নহয়, তাৰ উৎপত্তি খ্ৰীষ্টীয় চতুৰ্থ শতিকাৰ আশে-পাশে বুলি ধাৰণা কৰা হয়।
এটি জনবিশ্বাস অনুসৰি, মন্দিৰটি লোহিত্য বংশৰ ৰাজা নাগশংকৰৰ দ্বাৰা নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। এই ৰাজাই ৩৭৮ খ্ৰীষ্টাব্দত পূব কামৰূপত ৰাজত্ব কৰিছিল। ইতিহাসত তেওঁ এজন দূৰদৰ্শী আৰু প্ৰভাৱশালী ৰজা হিচাপে পৰিচিত। মৌৰ্য বংশৰ মহান অশোকৰ সৈতে তেওঁ কূটনৈতিক সম্পৰ্ক স্থাপন কৰিছিল বুলি জনা যায়।
আন এক মতৰ মতে, মন্দিৰটি শক্তিশালী ৰাজা নাগমত্তাৰ সৃষ্টি। তেওঁক অৰিমত্তা বুলিও জনা যায়, আৰু পৌৰাণিক কাহিনীত তেওঁৰ গুৰুত্বপূৰ্ণ স্থান আছে। কিংবদন্তীৰ মতে, অৰিমত্তা নদী-দেৱতা ব্ৰহ্মপুত্ৰৰ পুত্ৰ আছিল, যিয়ে ৰামচন্দ্ৰৰ পত্নীক এটি পুত্ৰৰ আশীৰ্বাদ প্ৰদান কৰিছিল।
আহোম বংশৰ ৰজা ছু-সেন-ফাইৰ ৰাজত্বকালত (১৪৮০ চন), মন্দিৰটোৰ প্ৰতি বিশেষ গুৰুত্ব আৰোপ কৰা হয়। মন্দিৰৰ মেৰামতিৰ যোগেদি ৰজাই উত্তৰ পাৰৰ অঞ্চলসমূহৰ ওপৰত নিজৰ প্ৰভাৱ বিস্তাৰ কৰে আৰু স্থানীয় জনগণৰ বিশ্বাস জয় কৰিবলৈ সক্ষম হয়।
নাগশংকৰ মন্দিৰৰ চৌহদত এক ডাঙৰ পুখুৰী আছে, যি প্ৰাণীবৈচিত্ৰৰ বাবে বিশেষ পৰিচিত। পুখুৰীটোৰ জলজ জীৱৰ মাজত শতাধিক বছৰ পুৰণি কচ্ছপ আৰু বিভিন্ন প্ৰজাতিৰ মাছ দেখা যায়। লগতে, মন্দিৰৰ চৌপাশে ময়ুৰ, হৰিণ, পাইথনৰ দৰে বন্য প্ৰাণীও অৱস্থিত। এই প্ৰাকৃতিক আৰু জীৱবৈচিত্ৰই পৰ্যটকৰ মনোযোগ আকৰ্ষণ কৰে।
- বিশ্বনাথ ঘাট: বিশ্বনাথ চাৰিআলি চহৰৰ পৰা দক্ষিণ দিশে অৱস্থিত বিশ্বনাথ ঘাটক স্থানীয়ভাৱে “গুপ্ত কাশী” নামেৰেও জনা যায়। এই ঘাটৰ নামকৰণ হৈছে প্ৰাচীন বিশ্বনাথ মন্দিৰৰ নাম অনুসৰি। গুপ্তসকলৰ সোণালী শাসনকালত কাশীৰ সমতুল্য মহিমা লাভ কৰা এই স্থানক গুপ্ত কাশী বুলি অভিহিত কৰা হৈছিল। বিশ্বনাথ ঘাটত বিভিন্ন দেৱতাৰ বহু মন্দিৰৰ সমষ্টি আছে। ই ব্ৰহ্মপুত্ৰ নদীৰ সৈতে বুৰিগংগা (ব্ৰিধগংগা) নদীৰ সংগমস্থলৰ ওপৰত অৱস্থিত, য’ত একসময় এখন শিৱ মন্দিৰ আছিল।
বিশ্বনাথ জিলাৰ পৰিবহন | Transport of Biswanath District
বিশ্বনাথ জিলাৰ যাতায়ত ব্যৱস্থা সু-সংগঠিত। ৰাষ্ট্ৰীয় পথ ৫২ নং পূব-পশ্চিমদিশে জিলাখন অতিক্ৰম কৰে। ৰে’লপথৰ ক্ষেত্ৰত হেলেম, চতিয়া, ডুবিয়া, মোনাবাৰী, আৰু গহপুৰ আদি ষ্টেছনসমূহে অঞ্চলটোত সুবিধা প্ৰদান কৰে। স্থলপথ আৰু ৰে’লপথৰ সমন্বয়ে এই জিলাৰ যাতায়ত উন্নত।
প্ৰশাসন | Administration
- সদৰ স্থান: বিশ্বনাথ চাৰিআলি
- মহকুমাৰ সংখ্যা: ২ (বিশ্বনাথ চাৰিআলি, গহপুৰ)
- ৰাজহ চক্ৰ: বিশ্বনাথ চাৰিআলি, গহপুৰ, হেলেম
- পুলিচ থানাৰ সংখ্যা: ৬
- গহপুৰ
- হেলেম
- বিহালী
- জিনজিয়া
- বিশ্বনাথ চাৰিআলি
- চতিয়া
- চহৰৰ নাম: বিশ্বনাথ চাৰিআলি, গহপুৰ
- পৌৰসভা: ১
- নগৰ সমিতি: ১
বিশ্বনাথ জিলাৰ FAQ
1. বিশ্বনাথ জিলাৰ চাৰিসীমা কি কি?
A: এই জিলাৰ উত্তৰফালে অৰুণাচল প্ৰদেশ অৱস্থিত। দক্ষিণত নগাওঁ আৰু গোলাঘাট জিলা, পূৱত লখিমপুৰ জিলা আৰু পশ্চিমত তেজপুৰ জিলা অৱস্থিত।
2. বিশ্বনাথ জিলাৰ জনসংখ্যা কিমান?
A: ২০১১ চনৰ জনগণনা অনুসৰি, বিশ্বনাথ জিলাৰ মুঠ জনসংখ্যা আছিল ৬১২,৪৯১ জন।
3. বিশ্বনাথ জিলাৰ প্ৰধান নদী কি?
A: এই জিলাৰ প্ৰধান নদী ব্ৰহ্মপুত্ৰ।
4.বিশ্বনাথ জিলাৰ অৰ্থনীতি কি?
A:বিশ্বনাথ জিলাখনৰ গ্ৰাম্য অঞ্চলৰ লোকসকলৰ মুখ্য জীৱিকা হৈছে কৃষি।
5. বিশ্বনাথ ঘাট ক`ত অৱস্থিত?
A: বিশ্বনাথ ঘাট বিশ্বনাথ জিলাত অৱস্থিত।
Read also: Dibrugarh District | ডিব্ৰুগড় জিলা
My self Mahezubin Saikia. Working in Dev Library as a Content Writer. A website that provides all SCERT, NCERT 3 to 12, and BA, B.com, B.Sc, and Computer Science with Post Graduate Notes & Suggestions, Novel, eBooks, Health, Finance, Biography, Quotes, Study Materials, and more.