চন্দ্ৰশেখৰ ভেংকটাৰামন, যাক সাধাৰণতে চি ভি ৰামন (C.V. Raman) নামেৰে জনা যায়, ১৮৮৮ চনৰ ৭ নৱেম্বৰত ভাৰতবৰ্ষত জন্ম গ্ৰহণ কৰিছিল আৰু ১৯৭০ চনৰ ২১ নৱেম্বৰত দেহাৱসান হয়। তেওঁ ভাৰতৰ এজন অন্যতম প্ৰসিদ্ধ বিজ্ঞানী আছিল আৰু বিশেষকৈ পদাৰ্থ বিজ্ঞানৰ ক্ষেত্ৰত তেওঁৰ অৱদান অপৰিসীম। ১৯৩০ চনত, তেওঁ নিজৰ বিখ্যাত “ৰামন প্ৰভাৱ” আৱিষ্কাৰৰ বাবে পদাৰ্থ বিজ্ঞান শাখাত ন’বেল বঁটা লাভ কৰে, যাৰ ফলত এছিয়াৰ ভিতৰত প্ৰথমগৰাকী বিজ্ঞানী হিচাপে ন’বেল বঁটা লাভ কৰাৰ সৌভাগ্য লাভ কৰে। ভাৰতবৰ্ষলৈ এই বিশেষ সন্মান কঢ়িয়াই অনাৰ বাবে তেওঁ বিশেষভাৱে পৰিচিত। তেওঁ ভাৰত চৰকাৰৰ ডেপুটী একাউণ্টেণ্ট জেনেৰেল হিচাপে কিছুকাল কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰিছিল, কিন্তু বিজ্ঞানে তেওঁৰ মন সম্পূৰ্ণৰূপে আকৃষ্ট কৰিছিল, যাৰ বাবে তেওঁ গবেষণাত মনোনিৱেশ কৰে। পদাৰ্থ বিজ্ঞানত তেওঁৰ অভূতপূৰ্ব অৱদানৰ বাবে ১৯৫৪ চনত ভাৰত চৰকাৰে তেওঁক দেশৰ সৰ্বোচ্চ অসামৰিক সন্মান “ভাৰত ৰত্ন” উপাধিৰে বিভূষিত কৰে। ইয়াৰ উপৰি, পৃথিৱীৰ বিভিন্ন উচ্চতৰ শিক্ষানুষ্ঠান, যেনে পেৰিছ, ৰাছিয়া, হাঙ্গেৰী আৰু অন্য বহুতো দেশৰ বিজ্ঞান একাডেমিয়ে তেওঁক সদস্য হিচাপে স্বীকৃতি প্ৰদান কৰিছিল, লগতে ইউৰোপ তথা বিভিন্ন ভাৰতীয় বিশ্ববিদ্যালয়ে তেওঁক ডক্টৰেট উপাধিৰে সন্মানিত কৰিছিল। পদাৰ্থ বিজ্ঞানৰ জগতত তেওঁৰ উদ্ভাৱনী চিন্তাধাৰা আৰু গভীৰ জ্ঞানৰ বাবে তেওঁ আজিও বিজ্ঞানীসকলৰ মাজত এক প্ৰেৰণা স্বৰূপ হৈ আছে।
Read also: Isaac Newton Biography
| নাম | চি ভি ৰামন (C.V. Raman ) |
| জন্ম | ৭ নৱেম্বৰ, ১৮৮৮ |
| মৃত্যু | 21 নৱেম্বৰ 1970 চন |
চি ভি ৰামনৰ (C.V. Raman) ৰ জন্ম আৰু শিক্ষা
জন্ম
চন্দ্ৰশেখৰ ভেংকটাৰামনৰ জন্ম ১৮৮৮ চনৰ ৭ নৱেম্বৰত তামিলনাডুৰ ত্ৰিচিনাপল্লীৰ ওচৰৰ থিৰুভানা ইককেভাল গাঁৱত হৈছিল। তেওঁ পিতৃ-মাতৃৰ আঠোটা সন্তানৰ ভিতৰত দ্বিতীয় আছিল।
প্ৰাথমিক শিক্ষা
তেওঁৰ প্ৰাথমিক শিক্ষাৰ আৰম্ভণি ৱালটায়াৰত হৈছিল। ১১ বছৰ বয়সতে তেওঁ প্ৰৱেশিকা পৰীক্ষাত সফলতা লাভ কৰিছিল আৰু ১৯০১ চনত ৱালটায়াৰৰ পৰাই আই-এ পৰীক্ষাত উত্তীৰ্ণ হৈছিল।
উচ্চ শিক্ষা
প্ৰাথমিক শিক্ষা সম্পন্ন কৰাৰ পিছত তেওঁ মাদ্ৰাজৰ প্ৰেছিডেন্সী কলেজত ভৰ্তি হৈছিল। ১৫ বছৰ বয়সতে তেওঁ স্নাতক ডিগ্ৰী লাভ কৰিছিল, আৰু ১৮ বছৰ বয়সত মাদ্ৰাজ বিশ্ববিদ্যালয়ৰ পৰা স্নাতকোত্তৰ পৰীক্ষাত উত্তীৰ্ণ হৈছিল। যদিও তেওঁ পদাৰ্থ বিজ্ঞানৰ অধ্যয়ন কৰিছিল, তেতিয়াৰ নিয়ম অনুসৰি তেওঁৰ ডিগ্ৰী “স্নাতক কলা” আৰু “স্নাতকোত্তৰ কলা” হিচাপে লিপিবদ্ধ হৈছিল।
বৈজ্ঞানিক ধ্যান-ধাৰণা আৰু প্ৰাৰম্ভিক গৱেষণা
কলেজৰ দিনতে তেওঁ পদাৰ্থ বিজ্ঞানৰ বিভিন্ন বিষয় যেনে শব্দ, তাপ, আৰু বিদ্যুত সম্পৰ্কীয় গভীৰ অধ্যয়ন কৰিছিল। ১৯০৬ চনত তেওঁ দি লনদন ফিল’ছফিকেল মেগাজিনত এখন গুৰুত্বপূৰ্ণ প্ৰবন্ধ প্ৰকাশ কৰিছিল, যিয়ে বিজ্ঞানীসকলৰ দৃষ্টি আকৰ্ষণ কৰিছিল।
চৰকাৰী চাকৰি
স্নাতকোত্তৰ পৰীক্ষাত উত্তীৰ্ণ হোৱাৰ পিছত চৰকাৰে তেওঁৰ বিলাত পাঠাবলৈ খৰচ বহন কৰিবলৈ আগ্ৰহী আছিল, কিন্তু শেষ পৰ্যন্ত সেই যাত্ৰা সম্ভৱ হোৱা নাছিল। তাৰ বিপৰীতে, তেওঁ সৰ্বভাৰতীয় বিত্ত বিভাগৰ প্ৰতিযোগিতামূলক পৰীক্ষাত সফলতা লাভ কৰি ভাৰত চৰকাৰৰ ডেপুটী একাউণ্টেণ্ট জেনেৰেল হিচাপে নিযুক্তি লাভ কৰিছিল।
চন্দ্ৰচেখৰ (C.V. Raman) কৰ্মজীৱন আৰু গৱেষণা
প্ৰাৰম্ভিক কৰ্মজীৱন
চন্দ্ৰশেখৰ ভেংকটাৰামনে ১৯০৭ চনৰ পৰা ১৯১৭ চনলৈ ৰেঙ্গুন আৰু নাগপুৰত চৰকাৰী চাকৰি কৰিছিল। ১৯১৭ চনত, তেওঁ বিত্তীয় বিভাগৰ চাকৰি ত্যাগ কৰিলে। সেই সময়তে কলিকতা বিজ্ঞান কলেজ প্ৰতিষ্ঠা হোৱাত, তেওঁ সেই ঠাইত পালিত অধ্যাপক হিচাপে নিযুক্ত হয়।
কলিকতা বিজ্ঞান কলেজত যোগদান
ভায়লিনৰ তাঁৰৰ ওপৰত ৰামনে কৰা বিশেষ গৱেষণাৰ প্ৰতি মুগ্ধ হৈ আশুতোষ মুখাৰ্জীয়ে তেওঁক পালিত অধ্যাপক পদৰ সুযোগ আগবঢ়াইছিল। সেই সময়ত এই পদত নিযুক্ত হোৱাৰ বাবে বিদেশত শিক্ষাগ্ৰহণ বাধ্যতামূলক আছিল। কিন্তু, ৰামন ইংলেণ্ডলৈ নোযোৱাৰ সিদ্ধান্ত লোৱাৰ পিছত আশুতোষ মুখাৰ্জীয়ে এই নিয়ম উঠাই পেলালে। অধ্যাপক হিচাপে থাকোতে, তেওঁ একাধিক আৱিষ্কাৰ কৰি বিশ্বকে স্তম্ভিত কৰি তুলিছিল। ১৯১৯ চনত তেওঁ ‘ইণ্ডিয়ান এচ’চিয়েচন ফৰ দি কাল্টিভেচন অৱ চায়েন্স’ৰ অবৈতনিক সম্পাদক নিযুক্ত হৈছিল।
গৱেষণাৰ প্ৰতি অটল অধ্যৱসায়
ভেংকটাৰামনৰ জীৱনৰ মূল উদ্দেশ্য আছিল বিজ্ঞানৰ জগতে নিজকে সমৰ্পণ কৰা। একেদিনাৰে, তেওঁ কলিকতাত ট্ৰামত যাত্ৰা কৰি থাকোঁতে বউবাজাৰৰ এটা চাইন বোৰ্ডত ‘দি ইণ্ডিয়ান এচোচিয়েচন ফৰ দি কাল্টিভেচন অব্ চায়েন্স’ শব্দ দেখিবলৈ পাইছিল। এই সংগঠনৰ বিষয়ে জানিবলৈ তেওঁ লগ পাইছিল ডাঃ অমৃতলাল চৰকাৰক, যাৰ সহযোগত তেওঁ নিয়মীয়াকৈ গৱেষণাগাৰত যোৱাটো আৰম্ভ কৰিছিল।
বিশ্ববিদ্যালয় কংগ্ৰেছ আৰু আৱিষ্কাৰৰ সূত্রপাত
১৯২১ চনত, ৰামনে কলিকতা বিশ্ববিদ্যালয়ৰ প্ৰতিনিধি হিচাপে অক্সফোৰ্ড বিশ্ববিদ্যালয় কংগ্ৰেছত অংশগ্ৰহণ কৰিছিল। তাত তেওঁ বিভিন্ন বিজ্ঞানীৰ লগত পদাৰ্থ বিজ্ঞানৰ বিষয়ত আলোচনা কৰাৰ সুযোগ লাভ কৰিছিল। লণ্ডনৰ পৰা ঘৰলৈ উভতি আহোঁতে ভূমধ্যসাগৰৰ নীলা জলৰাশি দেখি তেওঁ নিকল প্ৰিজমৰ সহায়ত গৱেষণা কৰি পোহৰৰ প্ৰতিক্ৰিয়াৰ বাবে পানীৰ ৰং নীলা হোৱাৰ যুক্তি উদ্ঘাটন কৰিছিল। এই গৱেষণাৰ জৰিয়তে তৰংগ তত্ত্ব, বিকিৰণ ধৰ্ম আৰু তাপ গতি বিদ্যা সম্পৰ্কে গুৰুত্বপূৰ্ণ তথ্য উন্মোচিত হৈছিল।
ন’বেল বঁটা আৰু বিশ্বখ্যাতি
সুদীৰ্ঘ ১২ বছৰ গৱেষণাৰ অন্তত, চন্দ্ৰশেখৰ ভেংকটাৰামনে ১৮০০ৰো অধিক গৱেষণা পত্ৰ প্ৰকাশ কৰিছিল। ১৯৩০ চনত, তেওঁৰ আৱিষ্কাৰৰ বাবে তেওঁ ন’বেল বঁটাৰ সন্মান লাভ কৰিছিল। ১০ ডিচেম্বৰত ষ্টক’হমত অনুষ্ঠিত ন’বেল বঁটা প্ৰদান অনুষ্ঠানত তেওঁ উপস্থিত হৈ এই প্ৰতিষ্ঠিত বঁটা গ্ৰহণ কৰিছিল।
বিজ্ঞান আলোচনী আৰু গৱেষণাৰ অগ্ৰগতি
ভেংকটাৰামনৰ সম্পাদনাত ‘ভাৰতীয় পদাৰ্থ বিজ্ঞান’ নামৰ এখন আলোচনী প্ৰকাশ পাইছিল। লগতে, ‘Proceedings’ আৰু ‘Current Science’ নামৰ দুখন আলোচনীকো তেওঁ পৰিচালনা কৰিছিল। ন’বেল বঁটা লাভৰ পিছত, তেওঁ কলিকতাত কিছুদিন থাকি বাংগালোৰত ভাৰতীয় বিজ্ঞান প্ৰতিষ্ঠানত যোগদান কৰিছিল।
ৰামন ৰিচাৰ্ছ ইনষ্টিটিউট প্ৰতিষ্ঠা
১৯৪৮ চনত, তেওঁ ‘ৰামন ৰিচাৰ্ছ ইনষ্টিটিউট’ নামৰ এক বিশেষ গৱেষণাগাৰ প্ৰতিষ্ঠা কৰি মৃত্যুৰ আগলৈকে গৱেষণাৰ লগত জড়িত হৈ আছিল। উল্লেখযোগ্যভাৱে, যিটো যন্ত্ৰৰ সহায়ত তেওঁ গৱেষণা কৰি ন’বেল বঁটা লাভ কৰিছিল, তাৰ মূল্য মাত্ৰ ২০০ টকা আছিল। তেওঁ প্ৰতিদিনে সন্ধিয়া ৫:৩০ বজাৰ পৰা ১০:০০ বজালৈ গৱেষণাগাৰত কাম কৰিছিল।
মৃত্যু | Death of C.V. Raman
১৯৭০ চনৰ ২১ নবেম্বৰত, বিশিষ্ট পদাৰ্থ বিজ্ঞানী চন্দ্ৰশেখৰ ভেংকটাৰামন বাংগালোৰত পৰলোকপ্ৰাপ্ত হয়। তেওঁৰ মৃত্যু বিজ্ঞানৰ জগতৰ বাবে এক অপূৰণীয় ক্ষতি হিচাপে গণ্য কৰা হয়।
পুৰস্কাৰ আৰু সন্মান | Prizes and Honors
চি. ভি. ৰমনে তেওঁৰ বৈজ্ঞানিক অৱদানৰ বাবদ বহুতো সন্মান আৰু পুৰস্কাৰ লাভ কৰিছিল। তাৰে কিছু উল্লেখযোগ্য হল—
- পদাৰ্থ বিজ্ঞানৰ ন’বেল বঁটা (১৯৩০)
- ভাৰত ৰত্ন (১৯৫৪)
- নাইট উপাধি (১৯২৯)
- ম্যাটুৰ্হচি সোণৰ বঁটা (১৯২৯)
- লেলিন শান্তি বঁটা (১৯৫৭)
ৰাষ্ট্ৰীয় বিজ্ঞান দিৱস
ভাৰতত প্ৰতি বছৰে ২৮ ফেব্ৰুৱাৰী তাৰিখ দিনটো ৰাষ্ট্ৰীয় বিজ্ঞান দিৱস হিচাপে পালন কৰা হয়। এই দিনটোত বিজ্ঞানী চি. ভি. ৰমনৰ “ৰমন পৰিঘটনা” আৱিষ্কাৰৰ সোঁৱৰণ কৰা হয়। ১৯২৮ চনৰ এই দিনটোতেই তেওঁ এই গুৰুত্বপূৰ্ণ বৈজ্ঞানিক পৰিঘটনাটোৰ আবিষ্কাৰ কৰিছিল, যি পদাৰ্থ বিজ্ঞানৰ ক্ষেত্ৰত এক বিশেষ মাইলফলক হিচাপে গণ্য হয়।
উপসংহাৰ | Conclusion
চন্দ্ৰশেখৰ ভেংকটাৰামনে (C.V. Raman) বিজ্ঞানৰ ক্ষেত্ৰত অপূৰ্ব অৱদান আগবঢ়াইছিল। তেওঁৰ অদম্য অধ্যৱসায়, গভীৰ চিন্তা আৰু গৱেষণামূলক প্ৰচেষ্টাই বিশ্ববিখ্যাত বিজ্ঞানী হিচাপে স্বীকৃতি লাভ কৰিবলৈ সহায় কৰিছিল। তেওঁৰ জীৱন আৰু গৱেষণা আজিও বিজ্ঞান প্ৰেমীৰ বাবে অনুপ্ৰেৰণা স্বৰূপ।
FAQ
1. চি ভি ৰামনৰ কোন আছিল?
A: চি ভি ৰামনৰ (C.V. Raman ) প্ৰাচীন ভাৰতৰ গুপ্ত সাম্ৰাজ্যৰ সময়ৰ এজন খ্যাতনামা দাৰ্শনিক, জ্যোতিৰ্বিজ্ঞানী, গণিতজ্ঞ আৰু কবি আছিল।
2. চি ভি ৰামনে নোবেল পুৰস্কাৰ লাভ কৰিছিল?
A: চি ভি ৰামনে 1930 চনত পদাৰ্থ বিজ্ঞানৰ নোবেল পুৰস্কাৰ লাভ কৰিছিল।
3.চি ভি ৰামনৰ কেতিয়া মৃত্যু হৈছিল?
A: চি ভি ৰামনে 1970 চনৰ 21 নৱেম্বৰত মৃত্যু বৰণ কৰিছিল।
4. চি ভি ৰামনৰ স্মৃতিৰক্ষাৰ বাবে কিবা বিশেষ দিন উজ্জাপন কৰা হয় নেকি?
A: ভাৰতত প্ৰতি বছৰৰ 28 ফেব্ৰুৱাৰীক “ৰাষ্ট্ৰীয় বিজ্ঞান দিৱস” হিচাপে পালন কৰা হয়, যিহেতু এই দিনটোত তেওঁ ৰামন প্ৰভাৱ আৱিষ্কাৰ কৰিছিল।
5. তেওঁ কিদৰে বিজ্ঞান ক্ষেত্ৰত বিশেষ অৱদান আগবঢ়াইছিল?
A: তেওঁ ৰামন প্ৰভাৱ আৱিষ্কাৰ কৰিছিল, যাৰ ফলত পদাৰ্থ বিজ্ঞান আৰু আলোক বিজ্ঞানত গুৰুত্বপূর্ণ পৰিৱৰ্তন আহিছিল।
My self Mahezubin Saikia. Working in Dev Library as a Content Writer. A website that provides all SCERT, NCERT 3 to 12, and BA, B.com, B.Sc, and Computer Science with Post Graduate Notes & Suggestions, Novel, eBooks, Health, Finance, Biography, Quotes, Study Materials, and more.
