হেপাটাইটিছ E ভাইৰাছ (এইচইভি) হৈছে বিশ্বৰ তীব্ৰ ভাইৰেল হেপাটাইটিছৰ আটাইতকৈ সচৰাচৰ কাৰণ। অনিৰ্দিষ্ট লক্ষণ আৰু এক স্ব-সীমিত ৰোগপাঠ্যক্ৰমৰ বাবে, ইয়াক সঘনাই ধৰা নপৰে। এইচ.ই.ভি.-ক হেপেভিৰিডি পৰিয়ালৰ অৰথোহেপেভাইৰাছ গণত শ্ৰেণীবদ্ধ কৰা হৈছে। ই হৈছে এক আইকোচাহেড্ৰেল, অনাৱদ্ধ ভাইৰাছ। হেপাটাইটিছৰ বৃহৎ পানীবাহিত মহামাৰীৰ ভাৰতত পূৰ্বৱৰ্তী অধ্যয়ন, যাক মূলতঃ হেপাটাইটিছ A ভাইৰাছৰ বাবে দায়ী কৰা হৈছিল, এণ্টেৰিকেলি সংক্ৰমিত ভাইৰেল হেপাটাইটিছৰ এক নতুন প্ৰকাৰৰ অস্তিত্বৰ পৰামৰ্শ দিছিল, যাক পিছত হেপাটাইটিছ ই নাম দিয়া হৈছিল। আগলৈ এই প্ৰৱন্ধটিত হেপাটাইটিছ E-ৰ (Hepatitis E) সমস্যা আৰু ইয়াৰ সৈতে জড়িত অন্যান্য তথ্যৰ বিষয়ে আলোচনা কৰা হʼব।
Read also: Top Liver Cleansing Foods | যকৃত পৰিষ্কাৰ কৰা খাদ্য
বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ মতে, হেপাটাইটিছ Eভাইৰাছৰ (এইচইভি) ফলত বছৰি প্ৰায় 20 নিযুত নতুন সংক্ৰমণ আৰু 55,000 ৰো অধিক লোকৰ মৃত্যু হয়। এইচ.ই.ভি. সংক্ৰমণৰ এক বিশ্বব্যাপী বিতৰণ আছে; অৱশ্যে, উন্নয়নশীল দেশবোৰত ই আটাইতকৈ সচৰাচৰ হয়। এইচ.ই.ভি. সংক্ৰমণৰ সৰ্বাধিক ঘটনা হৈছে এছিয়া, আফ্ৰিকা, মধ্য প্ৰাচ্য আৰু মধ্য আমেৰিকাত। হেপাটাইটিছৰ বৃহৎ পানীবাহিত মহামাৰীৰ ভাৰতত পূৰ্বৱৰ্তী অধ্যয়ন, যাক মূলতঃ হেপাটাইটিছ এ ভাইৰাছৰ বাবে দায়ী কৰা হৈছিল, এণ্টেৰিকেলি সংক্ৰমিত ভাইৰেল হেপাটাইটিছৰ এক নতুন প্ৰকাৰৰ অস্তিত্বৰ পৰামৰ্শ দিছিল, যাক পিছত হেপাটাইটিছ ই নাম দিয়া হৈছিল। বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাৰ মতে, হেপাটাইটিছ Eভাইৰাছৰ (এইচইভি) ফলত বছৰি প্ৰায় 20 নিযুত নতুন সংক্ৰমণ আৰু 55,000 ৰো অধিক লোকৰ মৃত্যু হয়। এইচ.ই.ভি. সংক্ৰমণৰ এক বিশ্বব্যাপী বিতৰণ আছে; অৱশ্যে, উন্নয়নশীল দেশবোৰত ই আটাইতকৈ সচৰাচৰ হয়। এইচ.ই.ভি. সংক্ৰমণৰ সৰ্বাধিক ঘটনা হৈছে এছিয়া, আফ্ৰিকা, মধ্য প্ৰাচ্য আৰু মধ্য আমেৰিকাত। কিন্তু ই ইউৰোপৰ উচ্চ উপাৰ্জনৰ দেশবোৰত প্ৰচলিত এক জুনোটিক ৰোগ হিচাপে দেখা গৈছে য’ত ইয়াক গাহৰিৰ পৰা আহৰণ কৰা হয়।
হেপাটাইটিছ E-ৰ প্ৰকাৰ | Types of Hepatitis E
ভাইৰাছটোৰ কমেও 4 টা বিভিন্ন প্ৰকাৰ আছে: জেনোটাইপ 1, 2, 3 আৰু 4। জেনোটাইপ ১ আৰু ২ কেৱল মানুহৰ ক্ষেত্ৰত হে পোৱা গৈছে। জেনোটাইপ 3 আৰু 4 কোনো ৰোগ সৃষ্টি নকৰাকৈ গাহৰি, বনৰীয়া গাহৰি আৰু হৰিণকে ধৰি কেইবাটাও প্ৰাণীত বিয়পি পৰে, আৰু মাজে মাজে মানুহক সংক্ৰমিত কৰে।
হেপাটাইটিছ E -ৰ কাৰণ | Causes of Hepatitis E
হেপাটাইটিছ E ভাইৰাছ (এইচ.ই.ভি.) হৈছে এক আইকোচাহেড্ৰেল, অনাৱদ্ধ, একক-আৱদ্ধ আৰ.এন.এ. ভাইৰাছ যাৰ ব্যাস প্ৰায় 27 ৰ পৰা 34 এন.এম. । এইচ.ই.ভি.-ৰ চাৰিটা চিনাক্ত কৰা জেনোটাইপ আছে, 1-4। জেনোটাইপ 1 আৰু 2 হৈছে দূষিত পানীৰ পৰা শৌচ-মৌখিক পথৰ জৰিয়তে সংক্ৰমিত হোৱা মানৱ ভাইৰাছ আৰু মুখ্যতঃ আফ্ৰিকা, এছিয়া, মধ্য আমেৰিকা আৰু মধ্য প্ৰাচ্যৰ উন্নয়নশীল দেশবোৰত পোৱা যায়। জেনোটাইপ 3 আৰু 4 মুখ্যতঃ জীৱ-জন্তুৰ (জোনিটিক) ক্ষেত্ৰত পোৱা যায়; গাহৰিৰ মাংস আৰু মৰমৰ দৰে কম ৰন্ধা মাংস খাই মানুহলৈ সংক্ৰমিত হয় আৰু মুখ্যতঃ আমেৰিকা যুক্তৰাজ্য, অষ্ট্ৰেলিয়া, জাপান আৰু চীনৰ দৰে বিকশিত দেশত পোৱা যায়। জেনোটাইপ 1 আৰু 2 সাধাৰণতে প্ৰাদুৰ্ভাৱৰ অংশ হিচাপে যুৱ প্ৰাপ্তবয়স্কৰ (15-40) ক্ষেত্ৰত দেখা যায়, যাৰ ফলত তীব্ৰ সংক্ৰমণ হয় যি স্ব-সীমিত আৰু দীৰ্ঘম্যাদী সংক্ৰমণলৈ আগবাঢ়ি নাযায়। অৱশ্যে, গৰ্ভৱতী ৰোগী বা দীৰ্ঘম্যাদী যকৃতৰ ৰোগ থকা ৰোগীৰ তীব্ৰ সংক্ৰমণ গুৰুতৰ হ’ব পাৰে আৰু যকৃত ৰক্তক্ষৰণ বিকল হ’ব পাৰে। জেনোটাইপ 3 আৰু 4-ৰ ফলত সাধাৰণতে বিক্ষিপ্ত ঘটনা ঘটে আৰু মুখ্যতঃ বয়সস্থ প্ৰাপ্তবয়স্কৰ ক্ষেত্ৰত দেখা যায় (40 বছৰতকৈ অধিক বয়সৰ)। এইবোৰৰ ফলত দীৰ্ঘম্যাদী সংক্ৰমণৰ প্ৰগতিৰ সৈতে তীব্ৰ সংক্ৰমণ হ’ব পাৰে মুখ্যতঃ ইমিউনোকম্প্ৰোমিচড ৰোগী যেনে ইমিউনোচুপ্ৰাচেণ্টত কঠিন অংগ সংৰোপণ ৰোগী আৰু এআইডি থকা এইচ.আই.ভি. ৰোগীৰ ক্ষেত্ৰত।
হেপাটাইটিছ E -ৰ লক্ষণ | Symptoms Hepatitis E
এইচ.ই.ভি.-ৰ সংস্পৰ্শলৈ অহাৰ পিছত ইনকিউবেচন ম্যাদ 2ৰ পৰা 10 সপ্তাহৰ ভিতৰত হয়, গড় 5 ৰ পৰা 6 সপ্তাহৰ সৈতে। সংক্ৰমিত ব্যক্তিসকলে ৰোগটো আৰম্ভ হোৱাৰ কেইদিনমান আগৰ পৰা 3-4 সপ্তাহলৈ ভাইৰাছটো নিষ্কাশন কৰে।
উচ্চ ৰোগৰ স্থানীয়তা থকা এলেকাবোৰত, 15-40 বছৰ বয়সৰ যুৱ প্ৰাপ্তবয়স্কৰ ক্ষেত্ৰত লক্ষণগত সংক্ৰমণ আটাইতকৈ সচৰাচৰ হয়। এই ক্ষেত্ৰবোৰত, যদিও শিশুৰ ক্ষেত্ৰত সংক্ৰমণ হয়, ই প্ৰায়ে নিৰ্ণয় নহয় কিয়নো তেওঁলোকৰ সাধাৰণতে কোনো লক্ষণ নাই বা জণ্ডিচ অবিহনে কেৱল মৃদু ৰোগ থাকে।
হেপাটাইটিছ E -ৰ সাধাৰণ লক্ষণ আৰু লক্ষণবোৰৰ ভিতৰত আছে –
- মৃদু জ্বৰ, ভোক হ্ৰাস (এনোৰেক্সিয়া), ওকালি অহা আৰু কেইদিনমান ৰৈ থকা বমিৰ প্ৰাৰম্ভিক পৰ্যায়;
- পেটৰ বিষ, খজুৱতি, ছালৰ চোকোৰা, বা গাঁঠিৰ বিষ;
- জণ্ডিচ (ছালৰ হালধীয়া ৰং), গাঢ় প্ৰস্ৰাৱ আৰু শেঁতা শৌচ; আৰু
- অলপ ডাঙৰ, কোমল যকৃত (হেপাটোমেগালি)।
এই লক্ষণবোৰ প্ৰায়ে যকৃতৰ অন্যান্য ৰোগৰ সময়ত অনুভৱ কৰা বোৰৰ পৰা পৃথক নহয় আৰু সাধাৰণতে 1-6 সপ্তাহ থাকে।
বিৰল ক্ষেত্ৰত, তীব্ৰ হেপাটাইটিছ ই গুৰুতৰ হ’ব পাৰে আৰু ইয়াৰ ফলত ফুলমিনেণ্ট হেপাটাইটিছ (তীব্ৰ যকৃত বিকল) হ’ব পাৰে। এই ৰোগীসকলৰ মৃত্যুৰ আশংকা আছে। হেপাটাইটিছ ই থকা গৰ্ভৱতী মহিলা, বিশেষকৈ দ্বিতীয় বা তৃতীয় তিনিমাহত, যকৃতৰ তীব্ৰ বিফলতা, ভ্ৰূণৰ ক্ষতি আৰু মৃত্যুৰ আশংকা বৃদ্ধি হয়। তৃতীয় তিনিমাহত হেপাটাইটিছ ই হ’লে 20-25% লৈকে গৰ্ভৱতী মহিলাৰ মৃত্যু হ’ব পাৰে।
দীৰ্ঘম্যাদী হেপাটাইটিছ E সংক্ৰমণৰ ঘটনা ইমিউনোচাপ্ৰেছড লোকৰ ক্ষেত্ৰত, বিশেষকৈ ইমিউনোচাপ্ৰেচিভ ঔষধৰ অংগ সংৰোপণ প্ৰাপ্তকৰ্তাসকলৰ ক্ষেত্ৰত, জেনোটাইপ 3 বা 4 এইচইভি সংক্ৰমণৰ সৈতে প্ৰতিবেদিত হৈছে। এইবোৰ অস্বাভাৱিক হৈ আছে।
চিকিৎসা | Treatment
তীব্ৰ হেপাটাইটিছ E-ৰ গতিপথ সলনি কৰিবলৈ সক্ষম কোনো নিৰ্দিষ্ট চিকিৎসা নাই। যিহেতু ৰোগটো সাধাৰণতে স্ব-সীমিত হয়, চিকিৎসালয়ত ভৰ্তি হোৱাৰ প্ৰয়োজন সাধাৰণতে নহয়। আটাইতকৈ গুৰুত্বপূৰ্ণ হৈছে অপ্ৰয়োজনীয় ঔষধ পৰিহাৰ কৰা। এচিটামিনোফেন, পেৰাচিটামল আৰু বমিৰ বিৰুদ্ধে ঔষধ কম কৈ ব্যৱহাৰ কৰিব লাগে বা পৰিহাৰ কৰিব লাগে। ফুলমিনেণ্ট হেপাটাইটিছ থকা লোকসকলৰ বাবে চিকিৎসালয়ত ভৰ্তি হোৱাৰ প্ৰয়োজন আৰু লক্ষণযুক্ত গৰ্ভৱতী মহিলাৰ বাবেও বিবেচনা কৰিব লাগে।
দীৰ্ঘম্যাদী হেপাটাইটিছ E থকা ইমিউনোচাপ্ৰেছড লোকসকলে ৰিবাভাইৰিন নামৰ এণ্টিভাইৰেল ঔষধ ব্যৱহাৰ কৰি নিৰ্দিষ্ট চিকিৎসাৰ দ্বাৰা লাভান্বিত হয়। কিছুমান নিৰ্দিষ্ট পৰিস্থিতিত, ইণ্টাৰফেৰনও সফলতাৰে ব্যৱহাৰ কৰা হৈছে।
প্ৰতিৰোধ | Prevention
সংক্ৰমণৰ বিৰুদ্ধে প্ৰতিৰোধ হৈছে আটাইতকৈ কাৰ্যকৰী পদ্ধতি। জনসংখ্যাৰ স্তৰত, এইচ.ই.ভি. আৰু হেপাটাইটিছ ই সংক্ৰমণৰ সংক্ৰমণ এইবোৰৰ দ্বাৰা হ্ৰাস কৰিব পাৰি:
- ৰাজহুৱা পানী যোগানৰ বাবে মানদণ্ড বজাই ৰখা; আৰু
- মানুহৰ মলৰ বাবে সঠিক নিষ্কাশন প্ৰণালী স্থাপন কৰা।
ব্যক্তিগত স্তৰত, সংক্ৰমণৰ বিপদাশংকা এইবোৰৰ দ্বাৰা হ্ৰাস কৰিব পাৰি:
- স্বাস্থ্যকৰ অভ্যাস বজাই ৰখা; আৰু
- অজ্ঞাত বিশুদ্ধতাৰ পানী আৰু বৰফ খোৱা পৰিহাৰ কৰা।
দীৰ্ঘম্যাদী হেপাটাইটিছ ই থকা ইমিউনোচাপ্ৰেছড লোকসকলে ৰিবাভাইৰিন নামৰ এণ্টিভাইৰেল ঔষধ ব্যৱহাৰ কৰি নিৰ্দিষ্ট চিকিৎসাৰ দ্বাৰা লাভান্বিত হয়। কিছুমান নিৰ্দিষ্ট পৰিস্থিতিত, ইণ্টাৰফেৰনও সফলতাৰে ব্যৱহাৰ কৰা হৈছে।
জটিলতা | Complication
- জটিলতাবোৰৰ ভিতৰত আছে সংক্ৰমণৰ দীৰ্ঘম্যাদী সংস্কৰণ সংক্ৰমিত কৰা, স্নায়বিক বিকাৰ, আৰু যকৃতৰ গুৰুতৰ ক্ষতি বা যকৃতৰ বিফলতা, যি সম্ভৱতঃ মাৰাত্মক হ’ব পাৰে।
- গৰ্ভৱতী লোকহৈছে এক উল্লেখযোগ্য বিপদাশংকা গোট। হেপাটাইটিছ ই-য়ে পিতৃ-মাতৃ আৰু সম্ভৱতঃ তেওঁলোকৰ গৰ্ভজাত সন্তান দুয়োকে প্ৰভাৱিত কৰিব পাৰে।
- যকৃতৰ বিকাৰ বা দীৰ্ঘম্যাদী যকৃতৰ ৰোগৰ ইতিহাস থকা লোকসকলৰ ক্ষেত্ৰতহে হেপাটাইটিছ E অধিক বিপদজনক হ’ব পাৰে। যিসকল লোকে যকৃত সংৰোপণ প্ৰাপ্ত কৰে আৰু ইমিউনোচাপ্ৰেচেণ্ট ঔষধ গ্ৰহণ কৰে তেওঁলোকৰজটিলতাৰ আশংকা অধিক হ’ব পাৰে।
সামৰণি | Conclusion
উক্ত প্ৰৱন্ধটিত হেপাটাইটিছ E-ৰ Hepatitis E সমস্যা সম্বন্ধে কিছু প্ৰয়োজনীয় তথ্য যোগান ধৰা হʼল। এই তথ্যবোৰ কেৱল আপোনাৰ জ্ঞানাৰ্থে আগবঢ়োৱা হৈছে। হেপাটাইটিছ এক গুৰুতৰ সমস্যা তথা ৰোগ। এই ৰোগত ভুগিলে ডাক্তৰৰ পৰামৰ্শ লোৱাটো আৰু সথিক চিকিৎসা কৰোৱাটো বাঞ্ছনীয়।
FAQ
১. হেপাটাইটিছ E কি?
উঃ- হেপাটাইটিছ E হৈছে হেপাটাইটিছ ই ভাইৰাছৰ (এইচইভি) ফলত হোৱা যকৃতৰ ৰোগ। হেপাটাইটিছ ই থকা বেছিভাগ লোক সম্পূৰ্ণৰূপে আৰোগ্য হয় আৰু তেওঁলোকৰ সংক্ৰমণৰ ফলত কোনো দীৰ্ঘম্যাদী যকৃতৰ সমস্যা নাই।
২. হেপাটাইটিছ E কেনেদৰে বিয়পে?
উঃ- উন্নয়নশীল দেশবোৰত, লোকসকলে প্ৰায়ে ভাইৰাছৰ দ্বাৰা সংক্ৰমিত লোকৰ মলৰ দ্বাৰা দূষিত খোৱা পানীৰ পৰা হেপাটাইটিছ E প্ৰাপ্ত কৰে। আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰ আৰু অন্যান্য উন্নত দেশবোৰত, কেঁচা বা কম ৰন্ধা গাহৰিৰ মাংস, ভেনিচন আৰু বনৰীয়া গাহৰিৰ মাংস খোৱাৰ পিছত লোকসকল হেপাটাইটিছ ই-ত আক্ৰান্ত হৈছে।
৩. হেপাটাইটিছ ই কিমান গুৰুতৰ?
উঃ- গৰ্ভৱতী মহিলাৰ যকৃত বিকল হোৱা আৰু হেপাটাইটিছ E-ৰ ফলত মৃত্যুহোৱাৰ আশংকা অধিক। যিসকল লোকৰ কঠিন-অংগ সংৰোপণ কৰা হৈছে আৰু আপোচ কৰা ৰোগ প্ৰতিৰোধ প্ৰণালী থকা লোকসকলে সংক্ৰমিত হ’লে অধিক গুৰুতৰ, দীৰ্ঘম্যাদী যকৃতৰ সমস্যা অনুভৱ কৰিব পাৰে।
৪. হেপাটাইটিছ E প্ৰতিৰোধ কৰিব পাৰিনে?
উঃ- হেপাটাইটিছ E-ৰ পৰা সুৰক্ষা ৰখাৰ বাবে কোনো ভেকছিন উপলব্ধ নহয়। অৱশ্যে, হেপাটাইটিছ ই সচৰাচৰ হোৱা দেশবোৰ ভ্ৰমণ কৰোঁতে আৰু কেঁচা বা কম ৰন্ধা গাহৰিৰ মাংস, ভেনিচন আৰু বনৰীয়া গাহৰিৰ মাংস পৰিহাৰ কৰি আপুনি কেৱল বিশুদ্ধ পানী খাই এইচ.ই.ভি. সংক্ৰমণৰ আশংকা হ্ৰাস কৰিব পাৰে।
৫. হেপাটাইটিছ E-ৰ সংস্পৰ্শলৈ অহাৰ কিমান সোনকালে লক্ষণবোৰ দেখা দিব?
উঃ- যদি লক্ষণবোৰ দেখা দিয়ে, সেইবোৰ সাধাৰণতে হেপাটাইটিছ E সৃষ্টি কৰা ভাইৰাছৰ সংস্পৰ্শলৈ অহাৰ 2 ৰ পৰা 6 সপ্তাহৰ ভিতৰত যিকোনো স্থানত দেখা দিয়ে।
Read also: Hepatitis D Problem and Treatment | হেপাটাইটিছ ডি -ৰ সমস্যা আৰু প্ৰতিকাৰ
My self Mahezubin Saikia. Working in Dev Library as a Content Writer. A website that provides all SCERT, NCERT 3 to 12, and BA, B.com, B.Sc, and Computer Science with Post Graduate Notes & Suggestions, Novel, eBooks, Health, Finance, Biography, Quotes, Study Materials, and more.
