অতীজৰে পৰা পৰম্পৰাগতভাৱে ৰোগ নিৰাময়ৰ ক্ষেত্ৰত ভিন্ন ধৰণৰ ঔষধি গুণেৰে সমৃদ্ধ বনস্পতি আৰু ভেষজ উদ্ভিদ সমূহ ব্যৱহাৰ হৈ আহিছে। এই ঔষধি গুণেৰে পৰিপুষ্ট বনস্পতি আৰু ভেষজ উদ্ভিদ সমূহে নিজৰ ঔষধি মূল্যৰ বাবে আয়ুৰ্বেদিক চিকিৎসাত বহুলভাৱে ব্যৱহৃত হৈ আহিছে। এনে এবিধ উৎকৃষ্ট ভেষজ হৈছে পিপলি। এই প্ৰবন্ধটোত পিপলিৰ উপকাৰীতা Benefits of Long pepper বিষয়ে প্ৰয়োজনীয় তথ্য আগবঢ়োৱা হৈছে।
Read also: Benefits of False daisy | কেহৰাজৰ উপকাৰিতা
পিপলি কি? | What is Long pepper?
পিপলি হৈছে এবিধ ঔষধি যুক্ত ভেষজ। এইবিধ ভেষজ নিজৰ ঔষধি গুণৰ বাবে জনাজাত। এইবিধ উদ্ভিদ আয়ুৰ্বেদিক ঔষধত ব্যৱহৃত এক অত্যাৱশ্যকীয় ভেষজ। আয়ুৰ্বেদিক ঔষধ প্ৰণালীত বিশেষকৈ শ্বাস নলীৰ ৰোগৰ বাবে আটাইতকৈ বেছি ব্যৱহৃত ঔষধি উদ্ভিদৰ ভিতৰত এবিধ। পিপলি Piperaceae পৰিয়ালৰ অন্তৰ্ভুক্ত উদ্ভিদ। পিপলি উদ্ভিদক ইংৰাজীত ‘Long Pepper’ আৰু হিন্দীত ‘Pipli’ বুলি কোৱা হয়। এই উদ্ভিদৰ বৈজ্ঞানিক নাম হৈছে – ‘Piper longum’। এই ভেষজ মুখ্যতঃ ক্ৰান্তীয় অঞ্চলত পোৱা যায়। এই উদ্ভিদ ভাৰত, মালয়েছিয়া, ইণ্ডোনেছিয়া, ছিংগাপুৰ, শ্ৰীলংকা আৰু দক্ষিণ এছিয়াৰ কেবাটাও অঞ্চলৰ স্থানীয়।
আয়ুৰ্বেদিক সাহিত্যৰ ‘ৰজনীঘণ্টু’ ত চাৰি প্ৰকাৰৰ পিপলি, ভানা পিপলি, চাইমালি আৰু গজা পিপলি উল্লেখ কৰা হৈছে। পিপলি ঔষধৰ অপৰিসীম সম্ভাৱনা আছে, কিয়নো ইয়াক গনোৰিয়া, ঋতুস্ৰাৱৰ বিষ, যক্ষ্মা, টোপনি সমস্যা, শ্বাস নলীৰ সংক্ৰমণ, দীৰ্ঘম্যাদী অন্ত্ৰ – সম্পৰ্কীয় বিষ আৰু Arthritis ৰ স্থিতিৰ চিকিৎসাৰ বাবে এক ভাল প্ৰতিকাৰ হিচাপে প্ৰতিবেদিত কৰা হয়। ইয়াৰ প্ৰায় সকলো অংশ অৰ্থাৎ শিপা, কাণ্ড আৰু ফল ঔষধিভাৱে গুৰুত্বপূৰ্ণ আৰু বিশেষকৈ ব্ৰংকাইটিছ, হাপানি, কাহ আদিৰ দৰে শ্বাস নলীৰ বিকাৰ চিকিৎসাত ব্যৱহাৰ কৰা হয়।
উদ্ভিদৰ বিৱৰণ | Plant description
পিপলি হৈছে এক ক্ষীণ, বহুত শাখা যুক্ত, সুগন্ধি, চিৰস্থায়ী, পৰ্বতাৰোহী বা সৰু জোপোহা যাক ছায়াময় স্থান, বৰ্ষাৰণ্য, সোতৰ কাষত, জোপোহাৰ মাজত, সেমেকা পৰ্ণপাতী, চিৰসেউজীয়া, অৰ্ধ চিৰসেউজ অৰণ্য, সমভূমি আৰু পতিত ভূমিত বিকশিত হোৱা দেখা যায়। উচ্চ জৈৱিক পদাৰ্থ, পানী ধাৰণ ক্ষমতা আৰু ভালদৰে নিষ্কাশিত উৰ্বৰ মাটিৰ সৈতে পাশ্বীয় মাটিত উদ্ভিদবিধ সফলতাৰে খেতি কৰিব পাৰি। উদ্ভিদ বিধ ডাঙৰ কাঠৰ শিপা আৰু অসংখ্য আৰোহণ, নলাকাৰ আৰু গ্লোবোজ কাণ্ড আছে। শাখাবোৰ থিয়, শুকান হ’লে কোমল আৰু খাঁজ যুক্ত হয়। পাতবোৰ ৫-৯ছেণ্টিমিটাৰ দীঘল, ৩-৫ ছেণ্টিমিটাৰ বহল। পিপলি পাতবোৰ অসংখ্য, সৰল, নিৰ্ধাৰিত আৰু পেটিওলেট বা চেচিল থাকে। একেটা উদ্ভিদত পাতৰ ফলকৰ আকৃতিও পৃথক হয়। ওপৰৰ পাতবোৰ সাধাৰণতে চেচিল, ডিম্বাশয়, আয়তকাৰ, তীব্ৰ আৰু প্ৰায়ে আধাৰত অসামান্য পক্ষপাতী বা অসমানভাৱে কৰ্ডেট। সেইবোৰ ৬.৫-৯ চেন্টিমিটাৰ দীঘল আৰু ৩-৫ চেন্টিমিটাৰ বহল। তলৰ পাতবোৰ বহলভাৱে ডিম্বাশয় আয়তকাৰ, তীব্ৰ আৰু প্ৰায়ে আধাৰত অসমানভাৱে পক্ষপাতী বা অসমান্যভাৱে কৰ্ডেট। ফুলবোৰ একক, অৰ্থাৎ পুৰুষ আৰু স্ত্ৰী প্ৰজনন গাঁথনি পৃথক ফুলত কিন্তু একেটা উদ্ভিদত থাকে। ফুলবোৰ সাধাৰণতে মে’ৰ পৰা ছেপ্টেম্বৰলৈ হয়। উৰ্বৰ স্ত্ৰী স্পাইকবোৰে একাধিক অ’ৱাইড (আধাৰত বহল, কণীৰ দৰে) স্পাইকৰ জন্ম দিয়ে, প্ৰায় ২.৫- ৩.৫ চেন্টিমিটাৰ দীঘল আৰু ৫ মিলিমিটাৰ ডাঠ দৈৰ্ঘ্য, আয়তকাৰ, ভোঁতা, যি অপৰিপক্ক হ’লে গাঢ় সেউজীয়া, পকা হ’লে ৰঙা হয় আৰু শুকুৱালে ক’লা – ধূসৰ বৰণৰ হয়। এই উদ্ভিদৰ ফলবোৰ প্ৰায়ে জলকীয়াৰ সৈতে বিভ্ৰান্ত হয়। যিবোৰ মূলতঃ আমেৰিকাৰ পৰা কেপচিকাম প্ৰজাতিৰ।
পিপলি উদ্ভিদত থকা ৰাসায়নিক উপাদান সমূহ | Chemical constituents of Long pepper
- Alkaloid
- Beta sitosterol
- Analgesic
- Eugenol
- Glycosides
- Piperine
- Terpenoid
- Triacontane
- Resins
- Sugar
- Saturated fat
- Essential oil
- Volatile oil
- Piplartine
- Quercetin
- Sylva tine
পিপলি উদ্ভিদৰ ভিন্ন ভাষিক নাম সমূহ হৈছে
- হিন্দী ভাষাত : Pipala, Pipal, Pipar, Pipli
- ইংৰাজী ভাষাত : Long pepper
- তেলেগু ভাষাত : Pippali, Pippali, Modi
- তামিল ভাষাত : Tipili, Argadi, Atti, Kalidi, Kallni
- মালায়ালম ভাষাত : Tippali, Chapala, Kana
- পাঞ্জাৱী ভাষাত : Maghaun
- গুজৰাটী ভাষাত : Piper, Pipli, Peepar
- অনান্য নাম : Indian Long pepper, Jaborandi pepper, Long pepper, Thai long pepper, Bangal pepper, Pippali Indonesian, Long pepper
পিপলি উদ্ভিদৰ জীৱবৈজ্ঞানিক শ্ৰেণীবিভাজন | Scientific Classification Of Long pepper
- Kingdom : Plantae
- Clade : Tracheophytes
- Clade : Angiosperms
- Clade : Magnoliids
- Order : Piperales
- Family : Piperaceae
- Genus : Piper
- Species : P. Longum
- Scientific name : Piper longum
পিপলিৰ উপকাৰিতা | Benefits of Long pepper
১. ডায়েবেটিছ নিয়ন্ত্ৰণ কৰে (Controls Diabetes)
পিপলিৰ ব্যতিক্ৰমী Hypoglycaemia গুণাগুণৰ বাবে ডায়েবেটিছৰ ক্ষেত্ৰত শৰীৰৰ ৰক্ত শৰ্কৰাৰ স্তৰ নিৰ্ধাৰণ কৰাত পিপলিৰ উপকাৰিতা থকা দেখা যায় আৰু এই ক্ষেত্ৰত ই এক গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰে। B-pancreatic cells ৰ পৰা ইনচুলিন উৎপাদন পিপলি চূর্ণা গ্ৰহণ কৰাত সক্ৰিয় হৈ পৰে। ই শ্বেতসাৰৰ ভাঙনি গ্লুকোজলৈ হ্ৰাস কৰাত সহায় কৰে যাৰ ফলত ৰক্তশৰ্কৰাৰ স্তৰ হ্ৰাস হয়।
২. সংক্ৰমণৰ সৈতে যুঁজ (Fights against infection)
এই সুগন্ধি পিপলি ভেষজত থকা জৈৱ ৰাসায়নিক যৌগবোৰ প্ৰাচীন কালৰ পৰাই শৰীৰক বিভিন্ন সংক্ৰমণৰ পৰা ৰক্ষা কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হয়। এই ভেষজৰ শক্তিশালী Antiviral, Antibacterial, Anti-fungal গুণাগুণৰ বাবে, পিপলি ভেষজক শৰীৰৰ পৰা বেক্টেৰিয়া বা বীজাণু আঁতৰ কৰাৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰাৰ উপৰিও আঘাতৰ চিকিৎসা আৰু আৰোগ্যৰ বাবেও ব্যৱহাৰ কৰা হয়।
৩. ওজন হ্ৰাসত সহায়ক (Aids in weight loss)
পিপলিৰ উপকাৰিতা সমূহৰ ভিতৰত এক হৈছে ওজন হ্ৰাসত সহায়। এই ভেষজৰ প্ৰাকৃতিক চৰ্বি দমনকাৰী গুণাগুণৰ বাবে এই সুগন্ধি মচলাই A.M.A বিষাক্ত পদাৰ্থ আঁতৰ কৰি শৰীৰক কাৰ্যকৰীভাৱে বিষমুক্ত কৰে আৰু হঠাতে ভোকৰ বেদনা আৰু অস্বাস্থ্যকৰ খাদ্যৰ প্ৰতি আকাংশা হ্ৰাস কৰে। ই হজম উন্নত কৰে, শৰীৰত বেয়া কলেষ্টেৰল (Bad cholesterol) জমা হোৱা হ্ৰাস কৰে। যাৰ ফলত বিপাক উন্নত হয় আৰু শৰীৰে দ্ৰুতগতিত ওজন হ্ৰাস কৰাত সহায় কৰে।
৪. ঋতুস্ৰাৱৰ সমস্যাৰ পৰা সকাহ দিয়ে (Relieves Menstrual problems)
ঋতুস্ৰাৱলৈ আগবাঢ়ি অহা দিনবোৰত হৰ্মনবোৰ বিকল হৈ পৰে আৰু প্ৰায়ে P.M.S লক্ষণ যেনে মেজাজ সলনি হোৱা, পেটৰ টান আদি হ’ব পাৰে। প্ৰচুৰ ঋতুস্ৰাৱৰ প্ৰবাহ নিয়ন্ত্ৰণ কৰা আৰু ঋতুস্ৰাৱৰ সংকোচনৰ সৈতে যুঁজিবলৈ পিপলিৰ উপকাৰিতা অনাদি কালৰ পৰা ব্যৱহাৰ হৈ আহিছে।
৫. শ্বাস তন্ত্ৰৰ বিকৰ প্ৰতিকাৰ (Remedy for Respiratory Disorders)
পিপলি হৈছে হাপানি, ব্ৰংকাইটিছ, C.U.P.D, কাহ আৰু চৰ্দিৰ লক্ষণৰ দৰে সকলো ধৰণৰ কফ, উত্তেজক বিকাৰৰ এক চূড়ান্ত প্ৰতিকাৰ। ই কাহ আৰু ভিৰৰ পৰা সকাহ দিয়ে আৰু শ্বাস নলীৰ পৰা কফজমা আঁতৰ কৰাত সহায় কৰে।
৬. হজম বৃদ্ধি কৰে (Improves digestion)
উৎকৃষ্ট কৰ্মিনেটিভ আৰু পাচন গুণাগুণেৰে পৰিপূৰ্ণ, পিপলিয়ে বহুতো হজমৰ সমস্যাৰ চিকিৎসা কৰাত সহায় কৰে। শক্তিশালী Anti-flatulent সম্পত্তিয়ে এলিমেণ্টৰী কেনেলত গেছৰ গঠন হ্ৰাস কৰে, এনেদৰে পেট ফুলা, ফুলা, কোষ্ঠকাঠিন্য, আৰু পেটৰ বিছিন্নত হ্ৰাস কৰে। ইয়াৰ শক্তিশালী Antacid গুণাগুণৰ বাবে ভেষজটোৱে পাকস্থলীত অত্যাধিক এচিড সৃষ্টি হোৱা প্ৰতিহত কৰে যাৰ ফলত বদহজম, আলচাৰ, গেষ্ট্ৰাইটিজৰ চিকিৎসা কৰা হয় আৰু শৰীৰত পুষ্টিৰ উন্নত শোষণ বৃদ্ধি হয়।
৭. ডায়েৰিয়া প্ৰতিকাৰ (Remedy for Diarrhea)
পিপলি ভেষজ শক্তিশালী Anti-bacteria আৰু Anti-diarrhoealগুণাগুণেৰে পৰিপূৰ্ণ, অন্ত্ৰৰ পৰা বেক্টেৰিয়া আঁতৰ কৰাৰ বাবে পিপলি ব্যাপকভাৱে ব্যৱহাৰ কৰা হয় যাৰ ফলত ডায়েৰিয়া আৰু অনান্য অন্ত্ৰৰ সংক্ৰমণ হয়। A.M.A তীব্ৰ ডায়েৰিয়া বুলি জনাজাত এক প্ৰকাৰৰ ডায়েৰিয়াৰ চিকিৎসাত ই এক উচ্চ গুৰুত্ব বহন কৰে য’ত অন্ত্ৰ পাতল, আঠালগা, শ্লেষ্মাৰে পৰিপূৰ্ণ আৰু দুগৰ্ন্ধ থাকে। পিপলিৰ শুকান ফলৰ গুৰিয়ে শৰীৰৰ পৰা বিষাক্ত পদাৰ্থ আঁতৰ কৰাৰ লগতে শৌচৰ সঘনতাত কাৰ্যকৰীভাৱে হ্ৰাস কৰে।
৮. Libido বৃদ্ধি কৰে (Enhances libido)
প্ৰাকৃতিক কামোদ্দীপক বুলি গৌৰৱাম্বিত, পিপলিয়ে মানসিক চাপ আৰু উদ্বেগ হ্ৰাস কৰাত সহায় কৰে আৰু পুৰুষ আৰু মহিলা দুয়োৰে কামশক্তি বৃদ্ধি কৰাৰ বাবে হৰমনবোৰ উদ্দীপিত কৰে। ই পুৰুষৰ ক্ষেত্ৰত পুৰুষত্ব আৰু মনোবল বৃদ্ধি কৰে। চিকিৎসকৰ পৰামৰ্শ অনুসৰি সঠিক সেৱনে দীৰ্ঘজীৱন বৃদ্ধি কৰে আৰু Erectile dysfunction ৰ বাবে এক অবিশ্বাস্য প্ৰতিকাৰ হিচাপেও ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰি।
৯. অনিদ্রাৰ সৈতে যুঁজ দিয়ে (Fights Insomnia)
মৌৰ সৈতে গুৰি কৰা পিপলি টোপনিৰ সমস্যা যেনে অনিদ্রাৰ প্ৰতিকাৰ হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হয়। আপুনি ইয়াক শুৱাৰ সময়ত গাখীৰৰ সৈতে খাব পাৰে যাতে আপোনাক ভালদৰে টোপনি যোৱাত সহায় কৰে, পিপলিৰ নিৰাময়কাৰী বা tranquilizing প্ৰভাৱবোৰ কেৱল অনীদ্ৰাতে নহয় মৃগীৰোগৰ চিকিৎসাতো ব্যৱহাৰ কৰা হয়।
১০. আপোনাৰ যকৃত বিষমুক্ত কৰে (Detoxifies your liver)
পিপলিৰ Piperine সক্ৰিয় উপাদানে হেপাটো – বিষাক্ততা বা ৰাসায়নিক – চালিত যকৃতৰ ক্ষতি প্ৰতিৰোধ কৰিব পাৰে। Piperine ৰ আপোনাৰ যকৃত সুৰক্ষিত কৰাৰ সম্ভাৱনা আছে, Fibrosis সীমিত কৰে আৰু পুনজন্ম উন্নত কৰে। অৱশ্যে মন কৰিব যদি আপোনাৰ সমস্যাবোৰত চিৰোচিছ বা তীব্ৰ ক্ষতি অন্তৰ্ভূক্ত থাকে, ই পৰ্যাপ্ত সুৰক্ষা প্ৰদান নকৰিব পাৰে।
১১. দাঁতৰ বিষ (Toothache)
যদি আপোনাৰ দাঁতৰ বিষ হয়। পিপলি হৈছে এক ভাল প্ৰতিকাৰ। নিমখ পানীৰে গাৰ্গল আৰু বৰফৰ পেকেটৰ সলনি, পিপলি আৰু নিমখ পানীৰে এটা পেষ্ট বনাওক। এতিয়া ইয়াক বিষোৱা এলেকাত লেপন কৰক আৰু ইয়াক এঘণ্টাৰ বাবে তাত ৰাখক।
১২. Rheumatoid arthritis ৰ সৈতে যুঁজ দিয়ে (Fights Rheumatoid Arthritis)
পিপলিৰ বিষ – উপশমকাৰী গুণাগুণ থাকে যেতিয়া এক স্থানীয় চিকিৎসা হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হয়। ই প্ৰদাহৰ লগতে বিষত সহায় কৰিব পাৰে। Rheumatoid Arthritis, এক প্ৰদাহজনক ৰোগ যি তীব্ৰ গাঁঠিৰ বিষ সৃষ্টি কৰে আৰু চলাচল হ্ৰাস কৰিব পাৰে আৰু জীৱনৰ মানদণ্ড বাধাগ্ৰস্ত কৰিব পাৰে, পিপলি ব্যৱহাৰ কৰি সহজ কৰিব পাৰি।
পিপলিৰ উদ্ভিদৰ ব্যৱহাৰ | Long pepper
পিপলিক চাৰিটা পৃথক ধৰণে ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰি – মচলা হিচাপে, ঘৰুৱা প্ৰতিকাৰ হিচাপে, ঔষধি ভেষজ হিচাপে আৰু বনৌষধিৰ প্ৰভাৱ বৃদ্ধি কৰিবলৈ অনুঘটক হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হয়। পিপলি উদ্ভিদৰ শিপা, কাণ্ড, পাত, ফল আদি ঔষধ হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হয়। পিপলিৰ decoction, ৰস, পেষ্ট, গুৰি, পাউডাৰ আদি ভিন্ন ৰোগৰ নিৰাময়ৰ ক্ষেত্ৰত ভিন্ন ধৰণে ব্যৱহাৰ কৰা হয়।
পাৰ্শ্বক্ৰিয়া | Side effects
ৰসায়নিক প্ৰক্ৰিয়া সম্পাদনা নকৰাকৈ দীঘলীয়া সময়ৰ বাবে পিপলি সেৱন কৰা উচিত নহয়। যদি অত্যাধিক পৰিমাণে গ্ৰহণ কৰা হয়, ই কফ আৰু পিত্ত দোষ বৃদ্ধি কৰিব পাৰে আৰু বদহজম, পেটৰ বিষ, এলাৰ্জিক স্থিতি যেনে খজুৱতি, ৰঙা পৰা আৰু ফুলা সৃষ্টি কৰিব পাৰে। গৰ্ভৱতী মহিলা আৰু স্তন্যপান কৰোৱা মাতৃ সকলে এই ভেষজ গ্ৰহণ কৰাৰ আগতে চিকিৎসকৰ পৰামৰ্শ লোৱা উচিত।
পিপলিৰ উপকাৰিতা আৰু অপকাৰীতা সমূহলৈ লক্ষ্য কৰি ইয়াক নিয়মীয়াকৈ আৰু সঠিক মাত্ৰাত প্ৰয়োগ কৰিব লাগে। ৰোগ নিৰাময়ৰ ক্ষেত্ৰত ব্যৱহাৰ কৰাৰ আগত চিকিৎসকৰ পৰামৰ্শ লোৱা উচিত।
সামৰণি | Conclusion
উক্ত প্ৰৱন্ধটিৰ দ্বাৰা আপোনালোকে নিশ্চয় পিপলি উদ্ভিদৰ এক সম্যক পৰিচয় পালে। পিপলিৰ উপকাৰিতা Benefits of Long pepper, ব্যৱহাৰ, ৰাসায়নিক উপাদান, ভিন্ন ভাষিক নাম, অপকাৰীতা তথা অনান্য গুণাগুণৰ বিষয়ে জানিবলৈ পালে। আশা কৰোঁ উক্ত প্ৰৱন্ধটিত উল্লেখ থকা তথ্য সমূহে আপোনালোকক বিভিন্ন সমস্যাত ভিন্ন ধৰণে উপকৃত কৰিব। ধন্যবাদ !
Read also: Benefits of Gotu Kola | মানিমুনিৰ উপকাৰীতা
My self Mahezubin Saikia. Working in Dev Library as a Content Writer. A website that provides all SCERT, NCERT 3 to 12, and BA, B.com, B.Sc, and Computer Science with Post Graduate Notes & Suggestions, Novel, eBooks, Health, Finance, Biography, Quotes, Study Materials, and more.
