কীৰ্ত্তিনাথ শৰ্মা বৰদলৈ (Kirtinath Sharma Bordoloi) আছিল এগৰাকী বিশিষ্ট অসমীয়া সংগীতজ্ঞ, যিজনে গীতিকাৰ আৰু সুৰকাৰ হিচাপে অসমীয়া সংগীতক্ষেত্ৰত অম্লান অৱদান আগবঢ়াই গৈছে। তেওঁক অসমীয়া অপেৰাৰ আদি জনক বুলি গণ্য কৰা হয়, কাৰণ তেওঁ প্ৰথমবাৰৰ বাবে অসমীয়াত অপেৰা ৰচনাৰ সাহসিক প্ৰয়াস কৰিছিল।শৰ্মা বৰদলৈৰ সংগীতৰ মূল সাৰ ছিল জাতীয়তাবাদ, দেশপ্ৰেম আৰু প্ৰকৃতিৰ অপূৰ্ব সুষমা। তেওঁৰ গীতসমূহত দেশৰ মাটি, নদী-পাহাৰ, কৃষক-জনতাৰ জীৱন আৰু জাতীয় চেতনাৰ সজীৱ প্ৰতিচ্ছবি উঠে আহে।
তেওঁ ইংৰাজ চৰকাৰৰ অধীনত সংগীত প্ৰচাৰ বিভাগৰ সঞ্চালক হিচাপে কৰ্মৰত থাকোতে বহু উদীয়মান অসমীয়া শিল্পীক সুযোগ প্ৰদান কৰিছিল। তেখেতৰ সুৰ আৰু নেতৃত্বত বহু লোকসংগীত আৰু জিকিৰৰ প্ৰচাৰ প্ৰসাৰত এক নতুন দিশ আৰম্ভ হয়।তেওঁৰ শিল্পীসুলভ মনোভাৱ, সাংগীতিক দূৰদৰ্শিতা আৰু সৃষ্টিশীলতাৰ ফলস্বৰূপে কীৰ্ত্তিনাথ শৰ্মা বৰদলৈ আজি অসমৰ সংগীত ইতিহাসত এক উজ্জ্বল নাম হিচাপে খোদিত হৈ আছে।
- জন্ম: ৭ নৱেম্বৰ, ১৮৭৮
- জন্মস্থান: দৰং জিলাৰ অন্তৰ্গত এখন গাঁও, অসম
- মৃত্যু: ২৩ ফেব্ৰুৱাৰী, ১৯৫২ (বয়স ৭৩ বছৰ)
- পেচা: গীতিকাৰ আৰু সুৰকাৰ হিচাপে খ্যাত
- ভাষা: অসমীয়া
- ৰাষ্ট্ৰীয়তা আৰু নাগৰিকত্ব: ভাৰতীয়
- কৰ্মক্ষেত্ৰ:
- লোকসংগীত
- আধুনিক গীত
- অসমীয়া অপেৰা
- লোকসংগীত
- উল্লেখযোগ্য কৃতিত্ব:
- বাসন্তীৰ অভিষেক (১৯২৯)
- লুইত কোঁৱৰ (১৯৩০)
- বাসন্তীৰ অভিষেক (১৯২৯)
- পৰিয়াল:
- পুত্ৰ – মুক্তিনাথ শৰ্মা বৰদলৈ
কীৰ্ত্তিনাথ শৰ্মা বৰদলৈ (Kirtinath Sharma Bordoloi) ৰ জন্ম আৰু শৈশৱৰ দিনবোৰ
১৮৭৮ চনৰ ৭ নৱেম্বৰত দৰং জিলাৰ কুৰুৱা নামৰ এখন গাঁৱত কীৰ্ত্তিনাথ শৰ্মা বৰদলৈৰ জন্ম হয়। তেওঁৰ পিতৃ আছিল দেহিৰাম শৰ্মা বৰদলৈ আৰু মাতৃ মহেশ্বৰী দেৱী। কীৰ্ত্তিনাথ শৈশৱতে দেউতাকক হেৰুৱায়। পিচতে তেওঁ ৰায়বাহাদুৰ মাধৱ চন্দ্ৰ বৰদলৈৰ সৈতে গুৱাহাটীলৈ আহে। তেওঁৰ পঢ়া-শালিৰ যাত্ৰাও গুৱাহাটীৰ পৰা আৰম্ভ হয়।
কীৰ্ত্তিনাথ শৰ্মা বৰদলৈৰ (Kirtinath Sharma Bordoloi) শিক্ষা জীৱনৰ আৰম্ভণি
১৮৯৬ চনত কীৰ্ত্তিনাথ শৰ্মা বৰদলৈয়ে প্ৰৱেশিকা (এণ্ট্ৰেন্স) পৰীক্ষাত সফলতা লাভ কৰে। তাৰ পিছত উচ্চ শিক্ষাৰ বাবে তেওঁ কলিকতালৈ যায় আৰু ছেইণ্ট জেভিয়াৰ্ছ কলেজত এফ এ পাঠ্যক্রমত ভৰ্তি হয়। তেতিয়াৰ পৰাই তেওঁৰ জ্ঞান-পিপাসু মন আৰু সৃষ্টিশীলতাৰে নতুন পথৰ সন্ধান আৰম্ভ হয়।
কীৰ্ত্তিনাথ শৰ্মা বৰদলৈ (Kirtinath Sharma Bordoloi) ৰ সংগীতজীৱনৰ আৰম্ভণি
কীৰ্ত্তিনাথ শৰ্মা বৰদলৈৰ সংগীতৰ যাত্ৰা মঙলদৈৰ পৰা আৰম্ভ হৈছিল। সংগীতাচাৰ্য লক্ষ্মীৰাম বৰুৱাৰ তত্বাৱধানত তেওঁ শাস্ত্ৰীয় সংগীতৰ গভীৰ অধ্যয়ন কৰিছিল। ক্লাৰিয়’নেট বজোৱা পৰা আৰম্ভ কৰি নাগা বাদ্যযন্ত্ৰলৈকে, প্ৰায় সকলো ধৰণৰ বাদ্য-যন্ত্ৰ তেওঁ দক্ষতাৰে বজাব পাৰিছিল। বিশেষকৈ কুৰুৱা অঞ্চলত নাগা বাদ্যযন্ত্ৰক জনপ্ৰিয় কৰি তুলিবলৈ তেওঁৰ বিশেষ অৱদান আছিল।
তেওঁ সাহিত্যিক বেণুধৰ ৰাজখুৱাই মঙলদৈত স্থাপন কৰা ‘মঙলদৈ মজলিছ’ নামৰ সাহিত্যসভাৰ অন্যতম সক্ৰিয় সদস্য আছিল। সেই সময়ছোৱাত তেওঁ মঙলদৈ হাইস্কুলত শিক্ষক হিচাপে কৰ্মৰত আছিল। বেণুধৰ ৰাজখুৱাৰ সম্পাদনাত প্ৰকাশ পোৱা বাঁহী নামৰ গীত-সংকলনত অন্তর্ভুক্ত বহুতো গীতক সুৰ আৰোপ কৰিছিল কীৰ্ত্তিনাথ শৰ্মা বৰদলৈয়ে। এইদৰে তেওঁৰ সংগীতজীৱন শিক্ষা, সাহিত্য আৰু সংস্কৃতিৰ সৈতে গভীৰভাৱে সংলগ্ন হৈ থাকিল।
কীৰ্ত্তিনাথ শৰ্মা বৰদলৈ (Kirtinath Sharma Bordoloi) ৰ সংগীতজীৱনৰ আৰম্ভণি
কীৰ্ত্তিনাথ শৰ্মা বৰদলৈৰ সংগীতৰ যাত্ৰা মঙলদৈৰ পৰা আৰম্ভ হৈছিল। সংগীতাচাৰ্য লক্ষ্মীৰাম বৰুৱাৰ তত্বাৱধানত তেওঁ শাস্ত্ৰীয় সংগীতৰ গভীৰ অধ্যয়ন কৰিছিল। ক্লাৰিয়’নেট বজোৱা পৰা আৰম্ভ কৰি নাগা বাদ্যযন্ত্ৰলৈকে, প্ৰায় সকলো ধৰণৰ বাদ্য-যন্ত্ৰ তেওঁ দক্ষতাৰে বজাব পাৰিছিল। বিশেষকৈ কুৰুৱা অঞ্চলত নাগা বাদ্যযন্ত্ৰক জনপ্ৰিয় কৰি তুলিবলৈ তেওঁৰ বিশেষ অৱদান আছিল।
তেওঁ সাহিত্যিক বেণুধৰ ৰাজখুৱাই মঙলদৈত স্থাপন কৰা ‘মঙলদৈ মজলিছ’ নামৰ সাহিত্যসভাৰ অন্যতম সক্ৰিয় সদস্য আছিল। সেই সময়ছোৱাত তেওঁ মঙলদৈ হাইস্কুলত শিক্ষক হিচাপে কৰ্মৰত আছিল। বেণুধৰ ৰাজখুৱাৰ সম্পাদনাত প্ৰকাশ পোৱা বাঁহী নামৰ গীত-সংকলনত অন্তর্ভুক্ত বহুতো গীতক সুৰ আৰোপ কৰিছিল কীৰ্ত্তিনাথ শৰ্মা বৰদলৈয়ে। এইদৰে তেওঁৰ সংগীতজীৱন শিক্ষা, সাহিত্য আৰু সংস্কৃতিৰ সৈতে গভীৰভাৱে সংলগ্ন হৈ থাকিল।
কীৰ্ত্তিনাথ শৰ্মা বৰদলৈ (Kirtinath Sharma Bordoloi) ৰ সংগীতময় কৰ্মজীৱন
কীৰ্ত্তিনাথ শৰ্মা বৰদলৈৰ কৰ্মজীৱন সংগীত আৰু সাংস্কৃতিক জগতত এক দীপ্তিমান অধ্যায় হিচাপে চিহ্নিত। তেওঁৰ সংগীত যাত্ৰাৰ আৰম্ভণি হয় ‘বাঁহীৰ পিছত’ নামৰ বেণুধৰ ৰাজখোৱাৰ পুথিৰ “সৰু ল’ৰাৰ গান” খনত সুৰ সংযোজনৰ পৰা। তাৰ পিছত তেওঁ পদ্মধৰ চলিহা, মিত্ৰদেৱ মহন্ত, ইন্দ্ৰেশ্বৰ বৰঠাকুৰ, চন্দ্ৰধৰ বৰুৱা আদি বিশিষ্ট সাহিত্যিক আৰু গীতিকাৰসকলৰ বহুতো গীতত সুৰ সংযোজন কৰি নতুন সজীৱতা দিছিল। চাকৰিৰ দায়িত্বত অসমৰ বিভিন্ন স্থান পৰিভ্ৰমণ কৰি তেওঁ সুৰ সংগ্ৰহ কৰিছিল আৰু এই সংগৃহীত সুৰবোৰ অসমীয়া আধুনিক সংগীতত পৰিণত কৰিছিল।
তেওঁ ৰচিত ‘সুৰবিজয়’ গীতি-নাটিকাখনত শুকনাৰায়ণী, মাহুৰ, বৰো কৌ, দুৰ্গাবৰী, মালশ্ৰী আদি পুৰণি সুৰ সমূহক নতুন ৰূপত পুনৰ জীৱিত কৰি তুলিছিল। বাদ্যযন্ত্ৰী হিচাপেও তেওঁৰ কৃতিত্ব উজ্জ্বল। ১৯০৭ চনত তেজপুৰৰ বাণ থিয়েটাৰত লক্ষ্মীনাথ বৰুৱাৰ দ্বাৰা আৰম্ভ কৰা আৰ্কেষ্ট্ৰা পাৰ্টিত তেওঁ বেহেলা বজাই অংশগ্ৰহণ কৰিছিল। এই পাৰ্টিত জ্যোতিপ্ৰসাদ আগৰৱালাৰ পিতৃ পৰমানন্দ আগৰৱালা সহ অসমৰ বহুজনপ্ৰিয় শিল্পী জড়িত আছিল।
সংগীতৰ নৱতম ধাৰা সৃষ্টিত আগবাঢ়ি অহা কীৰ্ত্তিনাথ শৰ্মা বৰদলৈয়ে ‘কামৰূপীয় সংগীত’ আৰু ‘সুৰ পৰিচয়’ নামৰ দুখন মৌলিক গৱেষণামূলক গ্ৰন্থ লিখি সংগীতশাস্ত্ৰত গুৰুত্বপূৰ্ণ অৱদান ৰাখিছিল। উপৰিও তেওঁ বহু গীতি-আলেখ্য আৰু অপেৰা ৰচনা কৰিছিল, যাৰ ভিতৰত উল্লেখযোগ্য হৈছে:
- বাসন্তীৰ অভিষেক (১৯২৯)
- লুইত কোঁৱৰ (১৯৩০)
- সুৰবিজয় (১৯৩৪)
- মেঘাৱলী (১৯৪১)
১৯৪৬ চনত তেওঁ ‘জাগৰণী’ নামৰ এখন গীতসংকলন প্ৰকাশ কৰিছিল, য’ত আজান ফকীৰৰ প্ৰায় একুৰি জিকিৰ সন্নিৱিষ্ট আছিল। গ্ৰাম’ফোনত ৰেকৰ্ডিং কৰা তেওঁৰ গীতসমূহত এডিথ আৰমিনা, ওৱালাং, চুনী মিঞা, তৰুণ হাজৰিকা, বন্দনা বৰুৱা, ৰাজবালা দেৱী, সমৰ দেকে আদি কণ্ঠশিল্পী সক্ৰিয়ভাৱে অংশগ্ৰহণ কৰিছিল। ৰক্ষণশীল সমাজ ব্যৱস্থাৰ সীমাবদ্ধতাক উপেক্ষা কৰি তেওঁ গাঁৱৰ পৰা সংগীত প্ৰতিভা বিচাৰি উলিয়াই তেওঁলোকক ৰাইজৰ আগত চিনাকি কৰাইছিল।
গীতিকাৰ হিচাপেও তেওঁৰ খ্যাতি অনস্বীকাৰ্য। তেওঁৰ গীতত দেশপ্ৰেম, জাতীয়তাবোধ, প্ৰকৃতিপ্ৰেম, আৰু ভ্ৰাতৃত্ববোধৰ গভীৰ অভিব্যক্তি দেখা যায়। তেতিয়াৰ আকাশবাণী গুয়াহাটিৰ ‘ৰাইজৰ মেল’ নামৰ অনুষ্ঠানত প্ৰচাৰিত ‘ৰাইজ মোৰ ৰজা ঐ’ গীতটি জনপ্ৰিয়তালাভ কৰিছিল, য’ত সাৰদা শৰ্মাই কণ্ঠদান কৰিছিল। তেওঁৰ আন কিছু প্ৰসিদ্ধ গীত হৈছে:
- নামে মন্দাকিনী, সৰগৰে পৰা
- অ’ অসমীয়া বীৰ ডেকা ল’ৰা
- কিহেৰে পূজিম দুখানি চৰণ
- পৰ্বতত জুৰ পানী
- সুৰ মৌ-সৰগেৰে
- আমি ভাই নতুন যুগৰ
- অসমীয়া মোৰ বুকুৰ আপোন
- এয়া দুনীয়া দৰদী বন্ধু/গোৱা প্ৰাণখুলি নতুনৰ গান (গজল)
১৯৩৭ চনত গুৱাহাটীৰ জজ ফিল্ডত অনুষ্ঠিত হোৱা অসম সাহিত্য সভাৰ অধিৱেশনত তেওঁ সংগীত শাখাৰ সভাপতি হিচাপে দায়িত্ব পালন কৰিছিল। তেওঁ নিজৰ পুত্ৰ মুক্তিনাথ শৰ্মাৰ সৈতে একেলগে বহুতো সংগীত প্ৰকল্পত কাম কৰিছিল। জীৱনৰ অন্তিম দিনবোৰ তেওঁ শদিয়াত অতিবাহিত কৰিছিল। ১৯৫০ চনত শদিয়া সংগীত মহাবিদ্যালয় স্থাপিত হোৱাৰ পাছত তেওঁ অধ্যক্ষ পদত অধিষ্ঠিত হৈছিল।
মৃত্যু
১৯৫২ চনৰ ২৩ ফেব্ৰুৱাৰিৰ দিনা এই সংগীতসাধকজনে চিৰতৰে বিদায় লৈ গৈছিল। তেওঁৰ অৱদান অসমীয়া সংগীত জগতৰ ইতিহাসত এক উজ্জ্বল অধ্যায় হিচাপে যুগে যুগে স্মৰণীয় হৈ থাকিব।
উপসংহাৰ
কীৰ্ত্তিনাথ শৰ্মা বৰদলৈ আছিল অসমীয়া সংগীতৰ এগৰাকী অগ্ৰদূত, যাৰ জীৱন সংগীত, সাহিত্য আৰু সংস্কৃতিৰ সৈতে এক অবিচ্ছেদ্য বন্ধনত গাঁঠি উঠিছিল। তেওঁৰ সৃষ্টিৰ মূল সাৰ আছিল জাতীয়তাবাদ, দেশপ্ৰেম, প্ৰকৃতিৰ প্ৰেম আৰু সমাজসেৱাৰ এক অনন্য অনুভৱ। অপেৰাৰ সৃষ্টি, লোকসংগীতৰ বিকাশ, গীত-আলেখ্য, বাদ্যযন্ত্ৰৰ ব্যৱহাৰ, গৱেষণামূলক গ্ৰন্থ – সকলোতে তেওঁৰ দূৰদৰ্শিতা, নিষ্ঠা আৰু প্ৰজ্ঞাৰ গভীৰ ছাপ পৰি ৰ’ল। সংগীতৰ মাধ্যমত অসমীয়া জাতিসত্তাক জগতে চিনাকি কৰাবলৈ তেওঁ এক নিঃস্বাৰ্থ সাধনাৰ পথ বাছি ল’লে। আজিও তেওঁৰ গানবোৰ জাতীয় চেতনা আৰু সাংস্কৃতিক গৌৰৱৰ উজ্বল প্ৰতীক ৰূপে মনত পৰে। কীৰ্ত্তিনাথ শৰ্মা বৰদলৈ অসমীয়া সংগীতৰ ইতিহাসত চিৰস্মৰণীয় আৰু চিৰজীৱন্ত এক নাম।
FAQs
1. কীৰ্ত্তিনাথ শৰ্মা বৰদলৈক কোন উপাধিত সম্বোধন কৰা হয়?
A: তেওঁক “অসমীয়া অপেৰাৰ আদি জনক” বুলি গণ্য কৰা হয়।
2. কীৰ্ত্তিনাথ শৰ্মা বৰদলৈৰ জন্ম ক’ত আৰু কেতিয়া হৈছিল?
A: ১৮৭৮ চনৰ ৭ নৱেম্বৰত দৰং জিলাৰ কুৰুৱা গাঁৱত তেওঁৰ জন্ম হৈছিল।
3. কীৰ্ত্তিনাথ শৰ্মা বৰদলৈৰ সংগীতজীৱন কোনে পথ দেখুৱাইছিল?
A: সংগীতাচাৰ্য লক্ষ্মীৰাম বৰুৱাৰ তত্বাৱধানত তেওঁ শাস্ত্ৰীয় সংগীতৰ অধ্যয়ন কৰিছিল।
4. তেওঁ ৰচা কেইখনমান অপেৰাৰ নাম কি কি?
A: তেওঁ ৰচি থকা অপেৰাসমূহ হৈছে – বাসন্তীৰ অভিষেক (১৯২৯), লুইত কোঁৱৰ (১৯৩০), সুৰবিজয় (১৯৩৪), মেঘাৱলী (১৯৪১)।
5. কেতিয়া আৰু ক’ত কীৰ্ত্তিনাথ শৰ্মা বৰদলৈৰ মৃত্যু হয়?
A: ১৯৫২ চনৰ ২৩ ফেব্ৰুৱাৰিৰ দিনা তেওঁ শদিয়াত শেষ নিশ্বাস ত্যাগ কৰিছিল।
Read also: Dr. Nagen Saikia Biography | ড° নগেন শইকীয়াৰ জীৱনী
My self Mahezubin Saikia. Working in Dev Library as a Content Writer. A website that provides all SCERT, NCERT 3 to 12, and BA, B.com, B.Sc, and Computer Science with Post Graduate Notes & Suggestions, Novel, eBooks, Health, Finance, Biography, Quotes, Study Materials, and more.
