১৯৫১ চনত অসমত জন্মগ্ৰহণ কৰা ড° ভীমকান্ত বৰুৱা (Dr. Bhimkanta Baruah) এগৰাকী খ্যাতনামা লেখক, গৱেষক, ভাষাবিদ আৰু অধ্যাপক। তেখেতে অসমীয়া সাহিত্যত স্নাতকোত্তৰ আৰু ডক্টৰেট ডিগ্ৰী লাভ কৰি ডিব্ৰুগড় বিশ্ববিদ্যালয়ত অধ্যাপনা আৰম্ভ কৰে। তেখেত এই বিশ্ববিদ্যালয়ৰ ভাষা অধ্যয়ন কেন্দ্ৰৰ প্ৰতিষ্ঠাপক সঞ্চালক আছিল। ইয়াত তেখেতে টাই, মিছিং, দেউৰী, কাৰ্বি আৰু বড়ো ভাষাৰ পাঠ্যক্ৰম স্থাপন কৰি জাতীয় সংহতি আৰু ভাষাগত বৈচিত্ৰ্য সংৰক্ষণৰ ক্ষেত্ৰত এক গুৰুত্বপূর্ণ ভূমিকা গ্ৰহণ কৰে। ডিব্ৰুগড় বিশ্ববিদ্যালয়ৰ অসমীয়া বিভাগৰ প্ৰথমজন ডক্টৰেট ডিগ্ৰীধাৰী তথা একমাত্ৰ এমেৰিটাছ প্ৰফেছৰ হিচাপে অৱসৰ গ্ৰহণ কৰা বৰুৱা ইংৰাজী, নাগামিজ আৰু অসমীয়া ভাষাত সাহিত্য চৰ্চা কৰিছে।
- নাম: ড° ভীমকান্ত বৰুৱা (Dr. Bhimkanta Baruah)
- জন্ম: ১৯৫১, অসম
- ভাষা: অসমীয়া
- ৰাষ্ট্ৰীয়তা/নাগৰিকত্ব: ভাৰতীয়
- শিক্ষাগত অৰ্হতা: অসমীয়া সাহিত্যত স্নাতকোত্তৰ আৰু ডক্টৰেট
- সহধর্মিণী: নীলিমা বৰুৱা
- সন্তান: ঋতুৰাজ বৰুৱা আৰু ঋতুপৰ্ণা বৰুৱা
ড° বৰুৱা এজন গল্পকাৰ, গীতিকাৰ আৰু সমাজসেৱী হিচাপে সুপৰিচিত। তেওঁৰ ৰচনাসমূহ আৰু গীত ইউটিউবত উপলব্ধ, য’ত ড° অঞ্জলি চুতীয়া শইকীয়া আৰু শিল্পী দিপ্তিৰাণী পেগুৱে গানবোৰত কণ্ঠ দিছে। সমাজৰ শান্তি, সম্প্ৰীতি আৰু বিকাশৰ স্বাৰ্থত তেখেতে ‘সম্প্ৰীতি অসম’ নামৰ এটি অৰাজনৈতিক, বেচৰকাৰী সংস্থা প্ৰতিষ্ঠা কৰি ২০১৩ চনৰ পৰা সমাজসেৱাৰ ক্ষেত্ৰত দীৰ্ঘকাল ধৰি কাম কৰি আহিছে। এই সংস্থাৰ পৰা ইতিমধ্যে কেইবাখনো মূল্যবান গ্ৰন্থ প্ৰকাশ পাইছে। বৰ্তমানলৈকে তেখেতৰ তত্ত্বাবধানত ৩৬ জনে ডক্টৰেট আৰু ৩১ জনে এম.ফিল ডিগ্ৰী লাভ কৰিছে।
ড° ভীমকান্ত বৰুৱাৰ জন্ম আৰু পৰিয়াল পৰিচয়
ড° ভীমকান্ত (Dr. Bhimkanta Baruah) বৰুৱাৰ জন্ম ১৯৫১ চনৰ ২৬ মে তাৰিখে হৈছিল। তেখেত পিতৃ ৰূপেশ্বৰ বৰুৱা আৰু মাতৃ সোণপাহি বৰুৱাৰ সন্তান। তেখেতৰ গৃহিণী নিলীমা বৰুৱা। পৰিয়ালৰ সদস্য হিচাপে তেখেতৰ এটি পুত্ৰ ঋতুৰাজ বৰুৱা আৰু এটি কন্যা ঋতুপৰ্ণা বৰুৱা আছে।
ড° ভীমকান্ত বৰুৱাৰ শিক্ষা জীৱন | Education Life of Dr. Bhimkanta Baruah
শিক্ষা জীৱনৰ সূচনা ড° ভীমকান্ত বৰুৱাই কৰিছিল শিৱসাগৰ জিলাৰ ডিমৌ হাইস্কুলৰ পৰা। ১৯৬৮ চনত তেখেতে এই বিদ্যালয়ৰ পৰা হাইস্কুল শিক্ষা সম্পূৰ্ণ কৰে। তাৰ পিছত ১৯৬৯ চনত শিৱসাগৰ কলেজৰ পৰা প্ৰাক্ বিশ্ববিদ্যালয় পৰীক্ষাত সফলতাৰে উত্তীৰ্ণ হয়। শিক্ষা ক্ষেত্ৰত তেখেতৰ মনোযোগ, নিষ্ঠা আৰু অধ্যবসায়ে তেওঁৰ আগত অধিক উচ্চ শিক্ষাৰ পথ মুকলি কৰি দিয়ে।
অসমীয়া ভাষা তথা সাহিত্যৰ প্ৰতি তেখেতৰ বিশেষ অনুৰাগ আছিল। এই অনুৰাগৰ ফলস্বৰূপে ১৯৭৩ চনত শিৱসাগৰ কলেজৰ পৰা অসমীয়া বিষয়ত অনার্সসহ স্নাতক ডিগ্ৰী লাভ কৰে। তাৰপিছত ডিব্ৰুগড় বিশ্ববিদ্যালয়ৰ অসমীয়া বিভাগৰ পৰা ১৯৭৬ চনত স্নাতকোত্তৰ ডিগ্ৰী লাভ কৰে।
ভাষা অধ্যয়নৰ ক্ষেত্ৰত তেখেতৰ বিশেষ ৰুচি থকা বাবে, ডিব্ৰুগড় বিশ্ববিদ্যালয়ৰ পৰা ১৯৭৯ চনত টাই ভাষাৰ ওপৰত ডিপ্লমা লাভ কৰে। ই তেওঁৰ ভাষাতত্ত্বৰ জ্ঞান অধিক গভীৰ আৰু বিস্তৃত কৰি তোলে।
সাহিত্য আৰু ভাষাতত্ত্বৰ ক্ষেত্ৰত গবেষণাৰ উচ্চ শিখৰ স্পৰ্শ কৰাৰ লক্ষ্যৰে তেখেতে ১৯৮২ চনত ডিব্ৰুগড় বিশ্ববিদ্যালয়ৰ পৰা ‘The Nagamese Language: A Descriptive Analysis’ বিষয়ত ডক্টৰেট উপাধি লাভ কৰে। এই গৱেষণা-কৰ্মই নাগামিছ ভাষাৰ গঠন আৰু ব্যৱহাৰিক দিশসমূহৰ ওপৰত এক সুগভীৰ বৰ্ণনা আগবঢ়াই অসমৰ ভাষা গৱেষণাৰ ক্ষেত্ৰত এক দিশা নিৰ্দেশ কৰে।
ড° ভীমকান্ত বৰুৱাৰ সমাজ আৰু ভাষা উন্নয়নৰ ক্ষেত্ৰত অৱদান
ড° বৰুৱাই নাগামিজ ভাষাৰ প্ৰথমখন অভিধান, ব্যাকৰণ আৰু আদিপাঠ প্রস্তুত কৰি এই ভাষাটোৰ একাডেমিক উন্নয়নক ধাৰা প্ৰদান কৰে। তেখেতৰ নেতৃত্বত ডিব্ৰুগড় বিশ্ববিদ্যালয় আৰু থাইলেণ্ডৰ Kasetsart Universityৰ মাজত এক একাডেমিক MOU সম্পন্ন হৈছিল। কাৰ্বি আংলঙৰ ডিফুত ‘চেণ্টাৰ ফৰ ষ্টাডিছ ইন কাৰ্বি লেংগুৱেজ’ প্ৰতিষ্ঠাৰ ক্ষেত্ৰতো তেওঁৰ মুখ্য ভূমিকা আছিল। ডিব্ৰুগড় বিশ্ববিদ্যালয়ত থাই, চীনা আৰু হিন্দী ভাষাৰ পাঠ্যক্ৰম চালু হোৱাতো তেওঁৰই অৱদান। তেখেতে অসম সাহিত্য সভাৰ কাৰ্যনিবাহী সদস্য হিচাপে দুবাৰ সেৱা আগবঢ়াইছে আৰু ডিব্ৰুগড় অধিবেশনৰ স্মাৰক গ্ৰন্থ ‘অভিলেখ’ সম্পাদনা কৰিছে।
ভীমকান্ত বৰুৱাৰ কৰ্মজীৱনৰ | Career Life of Dr. Bhimkanta Baruah
ভীমকান্ত বৰুৱা অসমৰ উচ্চ শিক্ষাক্ষেত্ৰত এটা সুদীৰ্ঘ আৰু গৌৰৱজনক শিক্ষাবিদ হিচাপে পৰিচিত। তেওঁৰ কৰ্মজীৱন আৰম্ভ হয় ১৯৭৩ চনত, যেতিয়া তেওঁ ডিমৌ কলেজত শিক্ষক হিচাপে নিযুক্ত হয়। ডিমৌ কলেজত তেওঁ ১৯৭৪ চনলৈকে শিক্ষকতা কৰে। তাৰ পাছত, ১৯৭৯ চনত তেওঁ ডিব্ৰুগড় বিশ্ববিদ্যালয়ৰ অসমীয়া বিভাগত অধ্যাপক হিচাপে অংশগ্ৰহণ কৰি উচ্চ শিক্ষাৰ জগতলৈ প্ৰবেশ কৰে।
তেওঁৰ অধ্যাপকৰ ৰূপত কৃতিত্বপূৰ্ণ অৱদানৰ ফলস্বৰূপে ১৯৮৭ চনত তেওঁ অসমীয়া বিভাগৰ ৰিডাৰ হিচাপে পদোন্নতি লাভ কৰে আৰু পৰৱৰ্তী ৮ বছৰৰ বাবে এই পদত কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰে। ১৯৯৫ চনত তেওঁ পুনৰ অধ্যাপকৰ (Professor) পদত যোগদান কৰে আৰু তেওঁৰ জ্ঞান, অভিজ্ঞতা, আৰু নেতৃত্বৰ গুণেৰে বিভাগক এক নতুন দিশত আগবঢ়ায়।
১৯৯৭ চনৰ পৰা ২০০০ চনলৈকে তেওঁ অসমীয়া বিভাগৰ বিভাগীয় প্ৰধান (Head of the Department) হিচাপে দায়িত্ব পালন কৰে, যাৰ জৰিয়তে বিভাগৰ একাডেমিক পৰিকাঠামো আৰু গৱেষণাৰ গতি অধিক সুসংহত হয়।
সাহিত্য-ভাষা অধ্যয়নতেই সীমাবদ্ধ নথকা ভীমকান্ত বৰুৱাই তথ্য আৰু গ্ৰন্থাগাৰ বিজ্ঞানৰ ক্ষেত্ৰতো গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা গ্ৰহণ কৰে। ২০০৮ চনত তেওঁ Centre for Library and Information Science Studies-ৰ ডাইৰেক্টৰ হিচাপে নিযুক্ত হয় আৰু পৰৱৰ্তী ৯ বছৰৰ বাবে এই পদত জড়িত থাকে। ইয়াৰ উপৰিও, ২০০৯ চনত তেওঁ Centre for Studies in Language-ৰ ডাইৰেক্টৰ হিচাপেও দায়িত্ব লয় আৰু পৰবর্তী ৮ বছৰৰ বাবে এই পদত কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰে।
ড° ভীমকান্ত বৰুৱা (Dr. Bhimkanta Barua) ৰ সাহিত্যকৃতিৰ সংক্ষিপ্ত তালিকা
- নাগামিজ কথালগা নিয়ম (Nagamiz Kothalaga Niyom) – অসম সাহিত্য সভা, ১৯৮৫
(নাগামিজ ভাষাত লিখা প্ৰথম ব্যাকৰণ গ্ৰন্থ) - বাটচা পাঠ (Batsa Path – Poila Bhag) – অসম সাহিত্য সভা, ১৯৮৮
(নাগামিজ ভাষাৰ প্ৰথমখন আদিপাঠ পুথি) - অসমৰ ভাষা – ষ্টুটেণ্ট এম্পৰিয়াম, ডিব্ৰুগড়, ১৯৯০
- ওমলা ঘৰ – শিশু উপযোগী গ্ৰন্থ, ১৯৯৩
- প্ৰাকৃত পাঠ – ১৯৯১ (সহলেখকঃ ড° কেশৱানন্দ দেৱগোস্বামী)
- Nagamese: The Language of Nagaland – মিট্টাল প্ৰকাশন, নতুন দিল্লী, ১৯৯৩
- ভাষা-সংস্কৃতি অধ্যয়ন – ষ্টুডেণ্ট এম্পৰিয়াম, ডিব্ৰুগড়, ১৯৯৩
- অসমীয়া ভাষা – বনলতা, ১৯৯৬
- আহোমসকলৰ পৰম্পৰাগত উৎসৱ-অনুষ্ঠান – ষ্টুডেণ্ট এম্পৰিয়াম, ডিব্ৰুগড়, ১৯৯৮
- ভাষাৰ ইতিবৃত্ত – বনলতা, ২০০২
- দেশতকৈ মোমাই ডাঙৰ নহয় – নাটক, সোণ-ৰূপ প্ৰকাশন, ২০০২
- অসমীয়া সাহিত্য-সংস্কৃতিৰ কিছুমান কথা – বনলতা, ২০০৫
- অ আই অসমী – আধুনিক অসমীয়া গীতৰ সংকলন, সোণ-ৰূপ প্ৰকাশন
- নাগামিজ ভাষাৰ গঠন আৰু বিকাশ – কৌস্তুভ প্ৰকাশন, ২০০৯
- গীতৰ লহৰে লহৰে – গীত সংকলন, সোণ-ৰূপ প্ৰকাশন, ২০১০
- Comparative Tai Vocabulary – ডিব্ৰুগড় বিশ্ববিদ্যালয়, ২০১৪
- Dictionary of Nagamese – মিট্টাল প্ৰকাশন, নতুন দিল্লী, ২০১৪ (নাগামিজ ভাষাৰ প্ৰথম অভিধান)
- Comparative Vocabulary of Adi and Mising – ডিব্ৰুগড় বিশ্ববিদ্যালয়
- কিছুমান টাই শব্দ – ডিব্ৰুগড় বিশ্ববিদ্যালয়, ২০১৬
সম্পাদিত গ্ৰন্থসমূহৰ সংক্ষিপ্ত তালিকা
১. চাংৰুং ফুকনৰ বুৰঞ্জী – ১৯৯২ চনত ডিব্ৰুগড় বিশ্ববিদ্যালয়ৰ পৰা প্ৰকাশিত।
২. অভিলেখ – ২০০১ চনত অসম সাহিত্য সভাৰ তত্বাবধানত প্ৰকাশ।
৩. তুলনামূলক ভাষা অধ্যয়ন – ২০০৬ চনত ডিব্ৰুগড় বিশ্ববিদ্যালয়ে প্ৰকাশ কৰে।
৪. স’ল’মালা – বড়ো ভাষাৰ নিৰ্বাচিত চুটিগল্পৰ অনুবাদিত সংকলন, ২০০৯ চনত প্ৰকাশ।
৫. ছ্যুকাফা – ২০১১ চনত চাউলুং ছ্যুকাফা প্ৰতিমূৰ্তি উন্মোচন সমিতি আৰু অসম চৰকাৰে একেলগে প্ৰকাশ কৰে।
৬. মটক বুৰঞ্জী – ২০১৭ চনত সদৌ অসম মটক সন্মিলন, মটক যুৱছাত্ৰ পৰিষদ আৰু মটক মহিলা পৰিষদৰ যৌথ উদ্যোগত প্ৰকাশ।
সম্পাদিত আলোচনীৰ সংক্ষিপ্ত তালিকা
ড° ভীমকান্ত বৰুৱাৰ সম্পাদনাত প্ৰকাশিত কেইবাখনো গুৰুত্বপূর্ণ আলোচনী আৰু গৱেষণা পত্ৰিকাৰ ভিতৰত উল্লেখযোগ্য কিছুমান হৈছে—
- ‘অসমীয়া বিভাগৰ গৱেষণা পত্ৰিকা’ – ১৯৯৯ চনত সম্পাদিত।
- ‘পু লান চি’ – টাই অধ্যয়ন আৰু গৱেষণা প্ৰতিষ্ঠান, মৰাণহাট, শিৱসাগৰৰ বাৰ্ষিক গৱেষণা পত্ৰিকা; ২০০১ চনত আৰম্ভ; মুঠ ১৮ খন সংখ্যাৰ সম্পাদক।
- ‘মিলনজ্যোতি’ – মিলনজ্যোতি সংঘ, ডিব্ৰুগড়ৰ পক্ষৰ পৰা প্ৰথম প্ৰকাশ ২০০৮ চনত।
ড° ভীমকান্ত বৰুৱাৰ বঁটা, সন্মান আৰু সাহিত্যিক অৱদান
ড° ভীমকান্ত বৰুৱাই তেওঁৰ সাহিত্যিক জীৱনত বহুতো বঁটা, সন্মান আৰু স্বীকৃতি লাভ কৰিছে। তলত উল্লেখ কৰা হৈছে তেখেতৰ কিছুমান উল্লেখযোগ্য বঁটা, সন্মান আৰু সাহিত্যিক অৱদানসমূহ—
বঁটা আৰু সন্মান:
- American Bibliographical Institute-ৰ Board of Advisors-ৰ সন্মানীয় সদস্য হিচাপে মনোনীত (২০০৪)
- ড° মহেশ্বৰ নেওগ বঁটা, ৰাধা গোবিন্দ বৰুৱা স্মৃতি ৰক্ষা সমিতি (২০০০)
- হেমচন্দ্ৰ বৰুৱা সাহিত্য সাধনা বঁটা (২০১৫)
- বিশ্ববিদ্যালয় অনুদান আয়োগৰ Emeritus Fellow বঁটা (২০১৫)
- অসম চৰকাৰৰ পৰা সাহিত্যিক পেঞ্চন লাভ (২০১৯)
- অসম চৰকাৰৰ ভীমবৰ দেউৰী বঁটা প্ৰদান (২০১৯)
- অসম সাহিত্য সভাৰ পৰা সাহিত্যাঢাৰ্য সন্মান লাভ (৩০ জানুৱাৰী, ২০২৫)
সাহিত্যিক সংকলন আৰু অৱদান:
- “অ আই অসমী ছিন্নমূল ইত্যাদি” — ড° ভীমকান্ত বৰুৱাৰ গীত আৰু কবিতাৰ সংকলন; হিন্দী অনুবাদ: ৰত্নগোপাল গগৈ, সম্পাদনা: মৌচুমী ৰেখা খাউণ্ড
- “উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চলৰ ভাষা-সাহিত্য-সংস্কৃতিৰ সমন্বয় সাধক ড° ভীমকান্ত বৰুৱা” — এই গ্ৰন্থখন ২০১৮ চনত জ্যোতিৰেখা হাজৰিকাই সম্পাদনা কৰে।
উপসংহাৰ
ড° ভীমকান্ত বৰুৱা (Dr. Bhimkanta Baruah) অসমৰ সাহিত্য, ভাষা, আৰু উচ্চ শিক্ষাক্ষেত্ৰৰ এক জ্যোতিষ্ক। এজন গৱেষক, লেখক, ভাষাবিদ, সংগঠক আৰু সমাজসেৱী হিচাপে তেখেতে বহু দিশত সমানে কৃতিত্ব দেখুৱাইছে। তেওঁৰ জীৱনৰ প্ৰতিটো পৰ্যায়ত অসমীয়া ভাষা আৰু ভাৰতৰ অন্যান্য জনজাতীয় ভাষাৰ বিকাশৰ বাবে যি অধ্যৱসায়, নিষ্ঠা আৰু ত্যাগ তেখেতে প্ৰদৰ্শন কৰিছে, সেইটো অনুকৰণীয়। টাই, নাগামিজ, মিছিং, দেউৰী, কাৰ্বি, বড়ো আদি ভাষাৰ গৱেষণা আৰু পাঠ্যক্ৰম স্থাপনৰ জৰিয়তে তেখেতে ভাৰতৰ ভাষাগত বৈচিত্ৰ্য সংৰক্ষণ আৰু জাতীয় একতাৰ সঁজুলি হিচাপে কাম কৰিছে।
তেখেতৰ দ্বাৰা লিখা আৰু সম্পাদিত বহুতো গ্ৰন্থ, আলোচনী আৰু গৱেষণা পত্ৰিকাই অসমীয়া সাহিত্য তথা ভাষা অধ্যয়ন ক্ষেত্ৰত এক মূল্যৱান সংযোজন হিচাপে বিবেচিত। শিক্ষক, অধ্যাপক, আৰু গৱেষক হিচাপে তেওঁৰ তত্ত্বাবধানত বহু গৱেষক ডক্টৰেট আৰু এম.ফিল ডিগ্ৰী লাভ কৰিছে, যাৰ ফলস্বৰূপে উচ্চ শিক্ষাৰ ক্ষেত্ৰতো তেখেত এক দীপস্তম্ভ হৈ ৰৈছে।
‘সম্প্ৰীতি অসম’ নামৰ সংস্থাৰ জৰিয়তে তেখেতে সমাজত শান্তি, সম্প্ৰীতি আৰু সচেতনতা বৃদ্ধি কৰিবলৈ কৰা প্ৰচেষ্টাও উল্লেখযোগ্য। তেখেতৰ সাহিত্যকীৰ্তি, গৱেষণা আৰু সমাজসেৱাৰ অবদানক কৃতজ্ঞচিত্তে স্মৰণ কৰি ক’ব পাৰি—ড° ভীমকান্ত বৰুৱা অসমৰ সাহিত্যিক আৰু বিদ্যানুষ্ঠানিক পৰিসৰত এক অনন্য আৰু অবিস্মৰণীয় নাম।
1. প্ৰ: ড° ভীমকান্ত বৰুৱাৰ জন্ম কেতিয়া আৰু ক’ত হৈছিল?
উ: ড° ভীমকান্ত বৰুৱাৰ জন্ম ১৯৫১ চনত অসমৰ শিৱসাগৰত হৈছিল।
2. প্ৰ: ড° বৰুৱাই ক’ত উচ্চ শিক্ষা লাভ কৰিছিল?
উ: তেখেতে শিৱসাগৰ কলেজৰ পৰা স্নাতক ডিগ্ৰী আৰু ডিব্ৰুগড় বিশ্ববিদ্যালয়ৰ পৰা স্নাতকোত্তৰ আৰু ডক্টৰেট ডিগ্ৰী লাভ কৰে।
3. প্ৰ: তেখেতে ডক্টৰেট কোন বিষয়ত কৰিছিল?
উ: তেখেতে ‘The Nagamese Language: A Descriptive Analysis’ বিষয়ত ডক্টৰেট উপাধি লাভ কৰিছিল।
4. প্ৰ: ড° ভীমকান্ত বৰুৱা কোনখন শিশু সাহিত্য গ্ৰন্থ লিখিছিল?
উ: তেখেতে শিশু উপযোগী গ্ৰন্থ “ওমলা ঘৰ” (১৯৯৩) লিখিছিল।
5. প্ৰ: ড° ভীমকান্তই বৰুৱা কোন কোন ভাষাৰ ওপৰত পাঠ্যক্ৰম স্থাপন কৰিছিল?
উ: টাই, মিছিং, দেউৰী, কাৰ্বি, বড়ো, থাই, চীনা, হিন্দী আৰু নাগামিজ ভাষাৰ ওপৰত পাঠ্যক্ৰম স্থাপন কৰিছিল।
Read also: Dr. Nagen Saikia Biography | ড° নগেন শইকীয়াৰ জীৱনী
My self Mahezubin Saikia. Working in Dev Library as a Content Writer. A website that provides all SCERT, NCERT 3 to 12, and BA, B.com, B.Sc, and Computer Science with Post Graduate Notes & Suggestions, Novel, eBooks, Health, Finance, Biography, Quotes, Study Materials, and more.
