Skill Development For Tourism Management Unit 4 মৌখিক যোগাযোগ, College and University Answer Bank for BA, B.com, B.sc, and Post Graduate Notes and Guide Available here, Skill Development For Tourism Management Unit 4 মৌখিক যোগাযোগ Solutions to each Unit are provided in the list of UG-CBCS Central University & State University Syllabus so that you can easily browse through different College and University Guide and Notes here. Skill Development For Tourism Management Unit 4 মৌখিক যোগাযোগ Question Answer can be of great value to excel in the examination.
Skill Development For Tourism Management Unit 4 মৌখিক যোগাযোগ
Skill Development For Tourism Management Unit 4 মৌখিক যোগাযোগ Notes cover all the exercise questions in UGC Syllabus. The Skill Development For Tourism Management Unit 4 মৌখিক যোগাযোগ provided here ensures a smooth and easy understanding of all the concepts. Understand the concepts behind every Unit and score well in the board exams.
Verbal Communication
SKILL DEVELOPMENT FOR TOURISM MANAGEMENT
পৰ্যটন ব্যৱস্থাপনাৰ দক্ষতা বৃদ্ধি
অতি চমু প্ৰশ্নোত্তৰঃ
প্ৰশ্ন ১। মৌখিক যোগাযোগ কি ?
উত্তৰঃ মৌখিক যোগাযোগ হৈছে বাৰ্তা প্ৰচাৰ কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা শব্দ আৰু ভাষা। মৌখিক অতি গুৰুত্বপূর্ণ উপাদানসমূহ হৈছে ধ্বনি, শব্দ, কথা কোৱা আৰু ভাষা।
প্ৰশ্ন ২। মৌখিক যোগাযোগৰ কিছুমান প্ৰকাৰ কি কি ?
উত্তৰঃ মৌখিক যোগাযোগৰ প্ৰকাৰ মুখামুখি আলোচনা, কথনভংগী, টেলিভিছন, ৰেডিঅ’, টেলিফোনত কথোপকথন, চেমিনাৰ, ভিডিঅ’ ইত্যাদি।
প্ৰশ্ন ৩। কথনভংগী কি ?
উত্তৰঃ কোনো এজন লোকে ভাষণ দিয়া সময়ত কথা কোৱা ভাব, অভিমত, ভংগীমাকে কখন ভংগী বোলা হয়।
প্ৰশ্ন ৪। ভাৱ প্রকাশ কথনভংগী কি ?
উত্তৰঃ ভাব প্রকাশ কথনভংগী হৈছে শ্রোতামণ্ডলীক শিক্ষা দিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা ভাব ভংগীমা। উপস্থাপন কৰিবলৈ দৃশ্যমান সঁজুলি অন্তর্ভুক্ত কৰা হয় আৰু ইয়াক কেনেদৰে কৰিব লাগে সেই সম্বন্ধে ব্যাখ্যা দিয়ে।
প্ৰশ্ন ৫। তথ্যপূর্ণ কথনভংগী কি ?
উত্তৰঃ তথ্যপূৰ্ণ কথনভংগীয়ে শ্রোতামণ্ডলীলৈ দৰকাৰী খবৰ আৰু উপভোগ্য সামগ্ৰীৰ যোগান ধৰে।
প্ৰশ্ন ৬। বিশ্বাস জন্মাৰ পৰা কথনভংগী কি ?
উত্তৰঃ বিশ্বাস জন্মাব পৰা কথনভংগীয়ে কোনো ধৰণৰ সলনি কৰিবলৈ লোকসকলক সৈমান কৰিবলৈ কাম কৰে। তেওঁলোকে চিন্তা কৰি বিভিন্ন এনে ধৰণৰ কাম কৰে যিটো বৰ্তমানলৈ হৈ উঠা নাই।
প্ৰশ্ন ৭। চিত্তবিনোদনকাৰী কথনভংগী কি ?
উত্তৰঃ চিত্তবিনোদনকাৰীৰ কথনভংগীৰ সাধাৰণ উদাহৰণ হৈছে কোনো এসাঁজ আহাৰ গ্ৰহণৰ পিছত দিয়া ভাষণ। এই ধৰণৰ ভাষণত বক্তাই শ্রোতামণ্ডলীক আনন্দ আৰু আমোদ-প্রমোদৰ যোগান ধৰে বা বাস্তবভিত্তিক কাহানীৰ সৈতে চিনাক্ত কৰায়।
প্ৰশ্ন ৮। বিভিন্ন ধৰণৰ কথনভংগী / ভাষণ উল্লেখ কৰা।
উত্তৰঃ বিভিন্ন ধৰণৰ কথনভংগী হৈছে ভাব প্রকাশ কথনভংগী, বিশ্বাস জন্মাব পৰা কথনভংগী, তথ্যভিত্তিক আৰু চিত্তবিনোদনকাৰীৰ কথনভংগী।
প্ৰশ্ন ৯। উপস্থাপন কি ?
উত্তৰঃ শিক্ষার্থী বা শ্রোতা মণ্ডলীলৈ বিষয়বস্তু ব্যাখ্যা কৰা আৰু দেখুওৱাৰ অনুশীলনীয়ে হৈছে উপস্থাপন।
প্ৰশ্ন ১০। ৰাজহুৱা ভাষণ কি ?
উত্তৰঃ ৰাজহুৱা ভাষণ হৈছে শ্রোতামণ্ডলীলৈ ব্যক্ত কৰা ভাব বিনিময়ৰ এনে ভাষণ প্ৰক্ৰিয়া। সাধাৰণতে বৃহৎ শ্রোতামণ্ডলীৰ আগত দিয়া হয় যেনে – স্কুলত, কর্মস্থলী আৰু আনকি আমাৰ ব্যক্তিগত জীৱনত দিয়া হয়।
চমু আৰু ৰচনাধৰ্মী প্ৰশ্নোত্তৰঃ
প্ৰশ্ন ১। মৌখিক যোগাযোগ কি ? ইয়াৰ কি কি প্ৰকাৰ আছে ?
উত্তৰঃ মৌখিক যোগাযোগ হৈছে বাৰ্তা প্ৰচাৰ কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা শব্দ আৰু ভাষা। বাঞ্ছা, বুদ্ধি, ধাৰণা প্ৰকাশ কৰিবৰ বাবে মাধ্যম হিচাপে কাম কৰে আৰু ই শিক্ষণ, শিকন প্ৰক্ৰিয়ালৈ গুৰুত্ব প্ৰদান কৰে। অমৌখিক ধৰণৰ যোগাযোগৰ সৈতে জোঁটবন্ধন হৈ উঠিছে। মৌখিক যোগাযোগে দুজন বা ততোধিক লোকৰ মাজত প্ৰকাশ কৰিবৰ বাবে প্ৰাথমিক আহিলা হিচাপে কাৰ্য কৰে।
মৌখিক যোগাযোগৰ বহুতো উদ্দেশ্য আছে। কিন্তু ইয়াৰ মুখ্য কাৰ্যাৱলী হৈছে এজন বা ততোধিক। প্ৰাপকলৈ খবৰ দিয়া। ইয়াত প্ৰতিটো সহজ ভগ্নপদৰ শব্দৰ পৰা জটিল আলোচনালৈ অন্তৰ্ভুক্ত কৰে আৰু আকাংক্ষিত পৰিণাম প্ৰকাশ কৰিবলৈ ভাষা, আবেগ দুটা নিৰ্ভৰ কৰে। মৌখিক যোগাযোগ জনাবলৈ, অনুসন্ধান কৰিবলৈ, যুক্তি দাঙি ধৰিবলৈ আৰু সকলো ধৰণৰ বিষয় আলোচনা কৰিবলৈ ব্যৱহৃত হয়। শিকন আৰু শিক্ষণ মৌখিক যোগাযোগে প্ৰদান কৰে। ইয়াৰ উপৰিও অন্য লোকৰ সৈতে সম্পৰ্ক আৰু বান্ধনি গঠন কৰে।
যদিও সকলো প্ৰজাতিয়ে ভাব বিনিময় কৰে, ভাষা নিজেই হৈছে বিশুদ্ধভাবে মানৱ প্রপঞ্চ যিয়ে অন্য প্ৰাণীৰ যোগাযোগৰ পদ্ধতিতকৈ বেছি স্পষ্টতাৰ বাবে অনুমতি দিয়ে।
আন্তঃব্যক্তিগত যোগাযোগ আৰু ৰাজহুৱা ভাষণ হৈছে মৌখিক যোগাযোগৰ দুটা মৌলিক প্ৰকাৰ। আনহাতে, ৰাজহুৱা ভাষণত এজন বা তাতোধিক লোক গোটলৈ খবৰ পঠিয়াবলৈ জড়িত হৈ থাকে। সাধাৰণতে আন্তঃব্যক্তিগত যোগাযোগত দুই ধৰণে বিনিময় কৰা হয় য’ত দুয়োটা কথা কোৱা আৰু শ্ৰৱণ কাৰ্য জড়িত হৈ থাকে।
কলম্বিয়া বিশ্ববিদ্যালয়ৰ, মনোবিজ্ঞানৰ প্ৰবক্তা, Robert M. Krauss ৰ মতে চিহ্ন আৰু প্রতীক হৈছে প্ৰধান সংকেত যিয়ে মৌখিক যোগাযোগৰ সৃষ্টি কৰে। শব্দসমূহে প্ৰতীক হিচাপে কাৰ্য কৰে আৰু চিহ্ন হৈছে অন্তর্নিহিত খবৰৰ গৌণ সামগ্ৰী, মাতৰ কণ্ঠস্বৰ, লাজ অন্তর্ভুক্ত কৰা হয়।
প্ৰশ্ন ২। মৌখিক যোগাযোগৰ প্ৰকাৰসমূহ।
উত্তৰঃ ইয়াত কিছুমান মৌখিক যোগাযোগৰ প্ৰকাৰ আছে –
(ক) মুখামুখি আলোচনা, কথনভংগী, টেলিভিছন, ৰেডিঅ’, টেলিফোন কথোপকথন, চেমিনাৰ, ভিডিঅ’, ইত্যাদি আমাৰ মাতৰ কণ্ঠস্বৰ, উচ্চাৰণ পদ্ধতি, শব্দ বাছনি হৈছে সেই সকলোবোৰ বিষয় আমি কথা পাতিবলৈ পছন্দ কৰো। এই বিষয়বোৰে কথোপকথন সৃষ্টি কৰে। ইয়াৰ ব্যক্তিত্বও আছে। আমি যেতিয়া খং কৰো তেতিয়া ইয়াক প্ৰকাশৰ ধৰণ অন্য হয়। আমি যেতিয়া আনন্দিত হওঁ ইয়াক প্ৰকাশ কৰিবলৈ অন্য শব্দ পছন্দ কৰোঁ।
(খ) মৌখিক যোগাযোগত লিখিত শব্দ ও অন্তর্ভুক্ত হৈ আছে। লিখিতত ই-মেইল, কিতাপ, পত্ৰ, পত্রিকা, বাতৰি কাকত, টোকা, ফেক্স বার্তা গ্ৰহণ বা প্ৰেৰণ কৰা যন্ত্ৰ, ঘোষণা, বাণিজ্যিক ইত্যাদি অন্তৰ্ভুক্ত হৈ আছে। যিকোনো লিখিত শব্দ মৌখিক যোগাযোগও হ’ব পাৰে। ইয়াৰ বাহিৰে মৌখিক যোগাযোগত প্রকৃত কান্দোন, উচুপনিও আছে যিয়ে লোকক গঢ়ি তোলে। আমি দৈনন্দিন জীৱনত ব্যক্ত প্রত্যেক শব্দই ব্যাখ্যা কৰিব পাৰি আৰু ইয়াৰে কিছু ভাষা হিচাপে দেখা যায়।
প্ৰশ্ন ৩। মৌখিক যোগাযোগত ভাষাৰ ভূমিকা।
উত্তৰঃ মানুহৰ মাজত যোগাযোগৰ কাৰ্য সংগতিপূৰ্ণ বিৱৰ্তন হ’বলৈ সম্ভাৱনা আছে আৰু সময়ৰ পৰা সময় লৈ উন্নত কৰা হয়। প্রাক্-ঐতিহাসিকত লোকসকলে তেওঁলোকৰ লগৰীয়াৰ সৈতে জন্তুৰ দৰে ভুকি আৰু গোজৰণিৰ দ্বাৰা যোগাযোগ স্থাপনা কৰিছিল। কিন্তু ক্ৰমান্বয়ে বৰ জটিল শব্দসমূহ তেওঁলোকৰ অনুভৱ প্ৰকাশ কৰিবলৈ তেওঁলোকে যোগাযোগ বিকাশ কৰে আৰু তেওঁলোকৰ খবৰসমূহ ব্যক্ত কৰে। এতিয়া প্ৰণালীবদ্ধ ভাষাৰ ব্যৱহাৰে মানুহক জন্তুৰ পৰা পৃথক কৰি তুলিছে। কেৱল মানুহকে ভাষা জাতীয় উপহাৰ বিধ প্ৰদান কৰা হৈছে।
বিভিন্ন কাৰ্যৰ বাবে ইয়াক সম্পাদন কৰিব পাৰি। যোগাযোগত ভাষাৰ ডাঙৰ ভূমিকা আছে। আমি আমাৰ খবৰ প্ৰদান কৰিবলৈ যিবোৰ সাংকেতিক ভাষা ব্যৱহাৰ কৰে। এটা ভাষাই নিৰ্ধাৰিত পদ্ধতিত, কেইটামান কাৰ্য কৰে। ভাষাৰ মৌলিক যোগাযোগক তিনিটা ভাগত ভাগ কৰিব পাৰি। এইকেইটা হ’ল বর্ণনাত্মক, অভিব্যক্তিপূৰ্ণ আৰু সামাজিক কাৰ্য।
(ক) বর্ণনাত্মক কার্য: বর্ণনাত্মক কাৰ্যাৱলীৰ ভিতৰত আমি ভ্ৰমণত লিখা (ঠাইসমূহৰ বৰ্ণনা), জীৱনী, আত্মজীৱনী, দিনলেখা, ব্যক্তিগত পত্ৰসমূহ, কাৰিকৰী আৰু বৈজ্ঞানিক কাম আমি অন্তর্ভুক্ত কৰিব পাৰো। এই শিৰোনামাৰ ভিতৰত আমি মানুহ, ঠাই আৰু সামগ্ৰীসমূহৰ মৌখিক বৰ্ণনাত্মকও অন্তর্ভুক্ত কৰিব পাৰো। আনহাতে বৰ্ণনাত্মক কার্য কৰোঁতে, এইটো আৱশ্যকীয় যে লেখক বা ভাষণ দিওঁতাই সকলো প্রয়োজনীয় তথ্য লিখা বা কোৱাৰ উদ্দেশ্যৰ বিষয়ে লাভ কৰিছে।
(খ) অভিব্যক্তিপূর্ণ কাৰ্য: অভিব্যক্তিপূৰ্ণ কাৰ্যাৱলীৰ ভিতৰত আমাৰ ভাববোধক পদ, চিৎকাৰ, গুৰুত্ব বাবে বিশেষ পদ আৰু বাক্যাংশসমূহৰ ব্যৱহাৰ আছে। ভাববোধক পদ ব্যৱহাৰ কৰি আমি সন্তুষ্টি, উদ্দীপনা, আশ্চর্য, বেদনা, আঘাত পোৱা, বিৰাগ প্ৰকাশ কৰিব পাৰো। যিহেতুকে জোৰ দিব লাগে আমি জোৰৰ সৈতে শব্দ ব্যৱহাৰ কৰিম বা জোৰ দিবলৈ অতিৰিক্ত শব্দ বা বাক্যাংশ ব্যৱহাৰ কৰিম। আমি প্রশ্ন বোধক, তাত্ত্বিক প্রশ্ন ‘do’ সহায়ক, ফ্রন্টেড অস্বীকৃতি (নঞর্থক শব্দৰ সৈতে বাক্য আৰম্ভণি ‘Never have I seen a fool like you) বিশেষভাৱ বা উক্তিৰ জোৰ দিবলৈও ব্যৱহাৰ কৰো।
(গ) সামাজিক কার্য: ভাষাৰ সামাজিক কাৰ্যৰ ভিতৰত মানুহক অভিবাদনসূচক শব্দ কোৱা, লোকলৈ বিদায়ৰ আদেশ দিয়া, প্রশ্ন সোধা, অনুৰোধ কৰা, উপদেশ দিয়া, পৰামৰ্শ আগবঢ়োৱা, চুক্তি বা মতানৈক্য প্ৰকাশ কৰা, নিমন্ত্ৰণ গ্ৰহণ কৰা বা অস্বীকাৰ কৰা, শুভেচ্ছা প্ৰকাশ কৰা, ধন্যবাদ, ক্ষমা, অনুশোচনা, সমবেদনা, বতৰীয়া শুভেচ্ছা জ্ঞাপন বাণী পঠোৱা, সহায় আগবঢ়োৱা, নির্দেশনা দিয়া, বাধ্যবাধকতা প্রকাশ কৰা, কোনো কাৰ্য কৰিবৰ আৱশ্যকতা প্ৰকাশ কৰা, নিশ্চয়তা প্ৰকাশ কৰাৰ নিচিনা কাৰ্য আমি অন্তৰ্ভুক্ত কৰিব পাৰো। প্রতি কাৰ্যৰ ভিতৰত, বহু উপকার্য জড়িত আছে।
প্ৰশ্ন ৪। বাক্শক্তি / ভাষণ কি ? সুবাক শক্তিৰ ভাষণৰ বৈশিষ্ট্যসমূহ কি কি ?
উত্তৰঃ শ্রোতামণ্ডলীৰ সন্মুখত বক্তা দিয়াকে বাক্শক্তি বুলি কোৱা হয়। ই হৈছে সম্পূর্ণভাবে শ্রোতামণ্ডলীৰ বাবে প্ৰস্তুত কৰা পদ্ধতি। সাধাৰণতে ৰাজনৈতিক নেতা, পৰিচালক, ব্যবসায় কৰা মানুহ বা কৰ্মীসকলৰ নেতাসকলে এই পদ্ধতি কেতিয়াবা ব্যৱহাৰ কৰে। ই উদ্বেগ বনাব পাৰে বা উদ্বেগ চিন্তামুক্ত কৰিব পাৰে। এইবোৰ পদ্ধতি ৰাজহুৱা সমাবেশত, কোম্পানীৰ সভাত, উদ্বোধন আৰু চেমিনাৰ ইত্যাদিত চৰ্চিত হয়। ইয়াত বুজন পৰিমাণৰ দক্ষতাৰ প্ৰয়োজন আছে। অন্যথা ই কার্যকৰী হৈ নাথাকিব।
এতেকে বাকশক্তি হৈছে অনুষ্ঠানত কৰা আলাপ, যিজন বক্তাই কথিত ভাষাৰ শব্দৰ দ্বাৰা শ্রোতামণ্ডলীৰ সমুখত বার্তা শুনিবলৈ এঠাইত সমাবেত হয় বার্তা শুনিবলৈ।
ভাল বক্তৃতাৰ বৈশিষ্ট্যসমূহ: ভাল বক্তৃতাৰ গুৰুত্বপূৰ্ণ বৈশিষ্ট্যসমূহ নিম্নলিখিতভাৱে তলত দাঙি ধৰা হ’ল –
(ক) স্পষ্ট: ভাল বক্তৃতাৰ প্ৰধান বৈশিষ্ট্য হৈছে স্পষ্টতা। বক্তৃতাসমূহৰ সফলতাই সম্পূৰ্ণভাৱে নিৰ্ভৰ কৰে ধাৰণাৰ স্পষ্টতাৰ ওপৰত। আনহাতে, ই বেয়া ফলাফলো আনিব পাৰে।
(খ) অনানুষ্ঠানিক আলাপঃ ভাল বক্তৃতাৰ দ্বিতীয় বৈশিষ্ট্য হৈছে দুজন অন্তৰঙ্গ বন্ধুৰ মাজত ব্যক্তিগত আৰু অনানুষ্ঠানিক আলাপ। যেতিয়াই কোনোবাই কথা কয়, বক্তা আৰু শ্রোতামণ্ডলীৰ মাজত নির্ভুল বিৱৰণ থাকিব লাগে।
(গ) প্ৰকৃত আৰু নিশ্চিত: ভাববোধকে বক্তৃতা নিমূল কৰে। বক্তৃতাৰ সফলতা প্রকৃত আৰু নিশ্চিতৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰে।
(ঘ) সংক্ষিপ্ত: সাধাৰণ শ্রোতামণ্ডলীৰ পূৰ্ণ মনোযোগ পোন্ধৰৰ পৰা বিশ মিনিটতকৈ বেছি সময় নাথাকে। গতিকে বক্তৃতাসমূহ সংক্ষিপ্ত হ’ব লাগে।
(ঙ) আমোদজনক: উদ্ধৃতি, বাস্তৱভিত্তিক সৰু ৰসাল কাহিনী আৰু হাস্যৰসে সঘনাই স্পৰ্শ কৰি বক্তৃতাক আমোদজনক কৰি তোলে। উদ্ধৃতিসমূহ চৰম বিশেষজ্ঞৰ পৰা গ্ৰহণযোগ্য হ’ব লাগিব। সেইবোৰ পৰিচিত হ’ব লাগিব কিন্তু জৰাজীৰ্ণ হ’ব নালাগে। বাস্তবভিত্তিক সৰু সৰল কাহিনী নতুন, চমু আৰু মানবিশিষ্ট হ’ব লাগে। হাস্যৰস বিষয় সম্বন্ধীয়, স্বতঃস্ফূর্ত আৰু মৃদু হ’ব লাগে।
(চ) শ্রোতামণ্ডলীৰ প্ৰস্তুত: ভাল বক্তৃতা শ্রোতামণ্ডলীৰ তৰংগদৈৰ্ঘ লৈ সদায়ে সুগ্ৰাহী কৰা হয়। বক্তৃতা দিয়াৰ আগতে, বক্তাই কিছুমান মত সাৱধানেৰে বিবেচনা কৰিব লাগিব। যেনে – শ্রোতামণ্ডলী সাধাৰণ বা বিশেষজ্ঞ বা শ্রোতামণ্ডলী কিমান ডাঙৰ বা শ্রোতাৰ বয়স কি আৰু শ্ৰোতাসকলৰ মতামত সামাজিকতাত, ধৰ্মমূলক, ৰাজনীতিত আৰু অৰ্থনীতিত কি?
প্ৰশ্ন ৫। বক্তৃতা পৰিকল্পনাৰ পদক্ষেপৰ বিষয়ে আলোচনা কৰা।
উত্তৰঃ বহুতো লোকে আনৰ আগত কথা কৈ স্বচ্ছন্দ অনুভৱ নকৰে। সকলোৱে প্ৰচেষ্টাৰ সৈতে তেওঁলোকৰ কথা কোৱাৰ গুণ উন্নত কৰিব পাৰে। প্ৰস্তুতিকৰণ সদায়ে আগতীয়াকৈ ভালদৰে আৰম্ভ কৰিব লাগে। ভাষণ ভালদৰে উপস্থাপন কৰিবলৈ তলত দিয়া পদক্ষেপসমূহ মানি চলিব লাগে।
(ক) বিষয়ৰ নিৰ্বাচন: উপস্থাপন কৰিবলৈ বিষয়বস্তু নিৰ্ণয় কৰাটোৱে হৈছে আনুষ্ঠানিক ভাষণৰ প্রথম পদক্ষেপ।
বিষয়বস্তু নিৰ্বাচন কৰাৰ আগতে বক্তাই প্রথমে বিষয়বস্তুৰ বিষয়ে জ্ঞান বিবেচনা কৰিব লাগে। তাৰ পিছত শ্রোতামণ্ডলীৰ আগ্ৰহ বিবেচনা কৰা হ’ব। কত বিষয়বস্তু উপস্থাপন কৰা হ’ব আৰু শেষত ইয়াৰ উপলক্ষ্যও বিবেচনা কৰিব লাগে। ওপৰৰ সকলো উপাদানসমূহ নিৰ্বাচনৰ সমর্থনযোগ্য হ’ব লাগে ।
(খ) উপস্থাপনৰ প্ৰস্তুতিকৰণ: বক্তাই তেওঁৰ ভাষণৰ বাবে প্ৰয়োজন হোৱা তথ্য বিষয়বস্তু বাছনিৰ পাছত সংগ্ৰহ কৰিব লাগে। তথ্য সংগ্ৰহ কৰাৰ পিছত বক্তাই তথ্য সংগঠিত কৰিব লাগে। উপস্থাপনৰ পৰ্যায়ত সাধাৰণতে সম্ভাষণ আগতে আহে আৰু প্ৰাৰম্ভিক অবস্থাতে মনোযোগ লাভ কৰে। দ্বিতীয় পৰ্যায়ত বক্তাই ভাষণৰ মূল কথা প্ৰস্তুত কৰে আৰু শেষৰ পৰ্যায়ত সমাপ্তি হয়। পৰিচায়ক পৰ্যায়ত বক্তাই পৰচৰ্চা, হাস্যৰস, উদ্ধৃতি, প্রশ্ন ইত্যাদি ব্যবহাৰ কৰিব পাৰে। মাজৰ ভাগটো আলোচনালৈ অনুগত হ’ব লাগে আৰু শেষত মূল কথাসমূহ সংক্ষেপ কৰিব লাগে।
(গ) উপস্থাপনৰ পদ্ধতি নিৰূপণ: ভাষণ সংগঠিত হোৱাৰ সৈতে বক্তাই উপস্থাপন প্রস্তুত কৰিবলৈ সাজু হয় । একেটা সময়ত বক্তাই উপস্থাপনৰ পদ্ধতিক সিদ্ধান্ত ল’বলৈ প্ৰয়োজন বোধ কৰে। এই ভাষণ বক্তাই উপস্থিত হৈ মুখস্থ কৰি বা পঢ়ি উপস্থাপন কৰিব লাগে।
(ঘ) শ্রোতামণ্ডলী বিশ্লেষণ: ভাল ভাষণ প্ৰস্তুত কৰাৰ এটা প্রয়োজন হৈছে শ্রোতামণ্ডলীক বুজি উঠা। বক্তাই শ্রোতামণ্ডলীক আগতে আৰু উপস্থাপনৰ সময়ত অধ্যয়ন কৰিব লাগে।
(ঙ) উপস্থিতি / ৰূপ আৰু শাৰীৰিক ক্ৰিয়া: শ্রোতাই ভাষণ শুনে, তেওঁলোক বক্তাৰ বাবে উৎসাহ যোগায়। তেওঁলোকে বাৰ্তাৰ এটা অংশহে দেখে আৰু ভাষণৰ সফলতাত প্ৰভাৱ পেলায়। বক্তাই শ্রোতাই দেখা যোগাযোগৰ পৰিণামৰ বোধশক্তি ল’ব লাগে। যোগাযোগৰ পৰিবেশ, ব্যক্তিগত ভূমিকা, অঙ্গবিন্যাস, পদ বিক্ষেপ, শৰীৰৰ অভিব্যক্তি অঙ্গীভঙ্গী ইত্যাদিৰ বিষয়ে বুজোৱাত বক্তা সাৱধান হ’ব লাগে।
(চ) কণ্ঠস্বৰৰ ব্যৱহাৰ: ভাল ভাষীৰ স্পষ্ট প্রয়োজন হৈছে ভাল কণ্ঠস্বৰৰ। শাৰীৰিক গতিবিধিৰ নিচিনা, কণ্ঠস্বৰে শ্ৰোতাসকলৰ বাৰ্তাত পূৰ্ণ মনোযোগ প্ৰতিবন্ধক কৰিব নালাগে। বিশেষভাৱে বাৰ্তাৰ পৰা মনোযোগৰ গুৰুত্ব কম কৰি দেখুৱাব নালাগে। বক্তাই মাত্ৰাৰ তাৰতম্যৰ অভাৱ, গতি, কণ্ঠস্বৰৰ বিশেষ গুৰুত্বৰ অভাৱ আৰু অপ্রীতিকৰ কণ্ঠস্বৰৰ গুণ ইত্যাদিৰ বিষয়ে সাৱধান হ’ব লাগে।
প্ৰশ্ন ৬। বক্তৃতাৰ প্ৰকাৰ।
উত্তৰঃ বক্তৃতাসমূহৰ চাৰিটা মৌলিক প্ৰকাৰ হৈছেঃ জনোৱা, নির্দেশ দিয়া, চিত্ত বিনোদন কৰা আৰু পতিয়ন নিয়া । এইবোৰ এটাই আনটোৰ পাৰস্পৰিকভাৱে আছুতীয়া নহয়। যেতিয়া বক্তৃতা উপস্থাপন কৰা হয় আমি কেইটামান লক্ষ্য মনত ৰাখি থব পাৰো। উদাহৰণস্বৰূপে, আমি চিত্ত বিনোদনকাৰীৰ শৈলী জনাবলৈ চেষ্টা কৰিব পাৰো। আন এজন বক্তাই শ্রোতামণ্ডলীক জনাব পাৰে আৰু তথ্যত ক্ৰিয়া কৰিবলৈ বিশ্বাস জন্মাবলৈ চেষ্টা কৰে।
যি কি নহওঁক, সাধাৰণতে বক্তৃতাৰ মূল লক্ষ্য চাৰিটা মৌলিক প্ৰকাৰসমূহৰ এটাত পৰিব পাৰে-
(ক) তথ্যপূর্ণ: এই ভাষণে শ্রোতামণ্ডলালৈ দৰকাৰী তথ্য আৰু আমোদৰ যোগান ধৰে। তথ্যপূর্ণ বক্তৃতাৰ কিছুমান উদাহৰণ হৈছে – শিক্ষকে ভূমিকম্পৰ বিষয়ে ছাত্ৰ-ছাত্ৰীসকলক কোৱা, ছাত্ৰই তেওঁৰ গৱেষণাৰ বিষয়ে কথা কোৱা, লণ্ডনৰ ওত্তৰ বিষয়ে ভ্রমণ কাহিনী, এজন কম্পিউটাৰ প্রোগ্ৰামাৰ নতুন চফটৱেৰৰ বিষয়ে ভাষাৰ প্ৰকাশ কৰা ।
(খ) নির্দেশক বক্তৃতা: এইটোত তথ্যপূর্ণ বক্তৃতাৰ সৈতে বহুতো সাদৃশ্য আছে। নির্দেশক বক্তৃতাই আমাক কিবা এটা হ’লেও শিকায়। প্ৰদৰ্শন কৰাৰ প্ৰধান পার্থক্য হৈছে আমি শিকোৱা বস্তুবোৰ কেনেদৰে সম্পাদন কৰিব পাৰি। নিৰ্দেশক বক্তৃতাৰ কিছুমান উদাহৰণ : কেনেদৰে কেক বেক কৰিব পাৰো, কেনেদৰে বক্তৃতা লিখিব পাৰো আদি আনে নিৰ্দেশ কৰা।
(গ) বিশ্বাস জন্মোৱা বক্তৃতা: বিশ্বাস জন্মোৱা বক্তৃতাই লোকসকলক কিবা উপায়েৰে হলেও সলনি কৰিবলৈ সৈমান কৰে। এনে বক্তৃতা বাধ্য কৰোৱা হয় যে তেওঁলোকে কি চিন্তা কৰে, তেওঁলোকে কি উপায়ৰে কিবা এটা সম্পাদন কৰিব বা কিবা এটা আৰম্ভ কৰিব যিটো তেওঁলোকে বর্তমানে কেতিয়াও কৰা নাই।
বিশ্বাস জন্মোৱা কিছুমান উদাহৰণ: দেহৰ একেটা অংগ দান কৰোঁতা, ভাল আহাৰৰ দ্বাৰা আমাৰ স্বাস্থ্য উন্নত কৰা। টেলিভিছনৰ শক্তিয়ে আমাৰ ল’ৰা-ছোৱালীসকলক স্বেচ্ছাসেৱক হোৱা আৰু বিশ্ব সলনিত নেতিবাচকভাবে প্রভাব পেলায়।
(ঘ) চিত্তবিনোদনকাৰীৰ বক্তৃতা: নৈশ ভোজৰ পিছত দিয়া বক্তৃতা হৈছে চিন্তা বিনোদনকাৰী বক্তৃতাৰ সাধাৰণ উদাহৰণ। বক্তাই আনন্দ আৰু উপভোগ প্ৰদান কৰে যিয়ে শ্রোতামণ্ডলীক হাস্য ৰস দিয়ে বা অকল্পনীয় তথ্যৰ সৈতে চিনাক্ত কৰায়। চিত্ত বিনোদনকাৰীৰ বক্তৃতাৰ কিছুমান উদাহৰণ – কোনো উপলক্ষ্যৰ বাবে মাফ কৰি দিয়া, মার্কিনক ক্রিকেট ব্যাখ্যা কৰা, চলচ্চিত্র নোহোৱাকৈ সামগ্ৰীসমূহ নজনা হোৱা।
আমাৰ বক্তৃতাৰ বা ভাষণৰ লক্ষ্য চিনাক্তকৰণ কৰিবলৈ কাৰ্যকৰী প্ৰস্তুতিকৰণৰ প্ৰয়োজন হয়। এবাৰ আমি আমাৰ লক্ষ্য চিনাক্ত কৰিলে, আমি বক্তৃতাৰ উদ্দেশ্যলৈ আগুৱাই যাব পাৰো।
প্ৰশ্ন ৭। তোমালোকৰ মহাবিদ্যালয়ৰ বৈঠকত “গোলকীয় উষ্ণতা” বিষয়ত প্ৰদান কৰিবলৈ এটা বক্তৃতা প্ৰস্তুত কৰা।
উত্তৰঃ শ্ৰদ্ধেয় শিক্ষক মহোদয়সকল আৰু মোৰ বন্ধু-বান্ধৱীলৈ সুপ্রভাত। আজি মই বক্তৃতা প্ৰদান কৰিব বিচাৰিছো “গোলকীয় উষ্ণতা” বিষয়ৰ ওপৰত পৃথিৱীৰ বায়ুমণ্ডলত সেউজ গৃহ গেছৰ একাগ্ৰতা বৃদ্ধি হোৱাৰ কাৰণে গোলকীয় উষ্ণতা প্ৰধানকৈ ঘটিত হয়। কিছুমান সেউজ গৃহ গেছসমূহ হৈছে CO2, জলীয় বাষ্প, মিথেন, নাইট্রাস অক্সাইড আৰু অ’জন। যেতিয়া এই গেছসমূহ নিম্নতম পৰিৱেশত সংগৃহীত হয়, ই একোখন আৱৰণ বনাই যিয়ে পৃথিৱীলৈ সূৰ্যৰ সকলো গৰম বিকিৰণ সহজে আৰোপ কৰে। এই প্ৰক্ৰিয়াক সেউজ গৃহ পৰিণাম বুলি কোৱা হয়। বায়ুমণ্ডলৰ এই গেছসমূহে গৰম বিকীৰণ কৰে আৰু তাপমাত্রা বৃদ্ধি কৰি পৃথিৱীক উষ্ণ কৰি ৰাখে।
মানুহৰ ক্ৰিয়াৰ কাৰণে সেউজ গৃহ গেছসমূহৰ উচ্চতা বৃদ্ধি হয় যেনে – গছ-গছনি কৰা, ইন্ধন দগ্ধ কৰা, বৈদ্যুতিক পোহৰ, ফ্ৰিজৰ ব্যৱহাৰ, মাইক্রেওয়েড, এয়াৰ কণ্ডিশ্বনাৰ আৰু অন্য বৈদ্যুতিক যন্ত্রই বৃদ্ধি কৰে। সেই প্ৰক্ৰিয়াই উচ্চ শতকৰা হাৰৰ কাৰ্বন-ডাই-অক্সাইড আৰু অন্য সেউজ গৃহ গেছসমূহ বায়ুমণ্ডলত মুক্তি কৰে। পৃথিৱীৰ তাপমাত্রা বৃদ্ধি হ’বলৈ ধৰিছে। তাপ বৃদ্ধি হোৱাৰ কাৰণে বায়ুমণ্ডলত পৃথিৱীৰ পৰা বেছি পানী বাষ্পীভূত কৰিবলগীয়া হয়। আকৌ জলীয় বাষ্পত বেছি তাপ শোষণ কৰা হয় আৰু পৃথিৱীৰ বায়ুমণ্ডলক উষ্ণতৰ কৰি তোলে। গোলকীয় উষ্ণতাই প্রাকৃতিক প্রক্রিয়াসমূহ যেনে – বৃষ্টিপাত, ঋতু দীর্ঘ কৰে, সমুদ্রপৃষ্ঠ বৃদ্ধি কৰে, বাস্তৱ সংস্থানৰ ভাৰসাম্যৰ বহু বেছি সাল সলনি কৰে। ই হৈছে শক্তিশালী দৈত্য। ই বৃহৎ পৰিমাণে আমাৰ জীৱনক প্ৰভাৱিত কৰে। সেয়ে আমাৰ সকলোৰে প্ৰচেষ্টাৰ দ্বাৰা জৰী ভিত্তিত সমাধান কৰিবলৈ প্ৰয়োজন হৈছে।
প্ৰশ্ন ৮। তোমালোকৰ মহাবিদ্যালয়ত “স্বচ্ছ ভাৰত অভিযান” বিষয়ত প্ৰদান কৰিবলৈ এটা বক্তৃতা প্ৰস্তুত কৰা।
উত্তৰঃ শ্ৰদ্ধেয় মহোদয় শিক্ষকসকল আৰু বন্ধু-বান্ধৱলৈ সুপ্রভাত। প্রথমে সকলোৰে আগত স্বচ্ছ ভাৰত অভিযানৰ বিষয়ে মোৰ মতামত দিবলৈ এই অনুষ্ঠানত মোক কিছু সময় দিয়াৰ বাবে মই শিক্ষকসকলক ধন্যবাদ জ্ঞাপন কৰিব বিচাৰো। দেশৰ যুৱকসমূহ হৈছে দেশৰ ভৱিষ্যত। সেয়ে দেশৰ নাগৰিক, ছাত্ৰ আৰু যুৱক হিচাপে দেশৰ বিকাশৰ বাবে দায়িত্বপূৰ্ণ ভাৰতৰ লোকসকলৰ মাজত মহৎ কাৰ্যৰ বিষয়ে সচেতনতা উন্নত কৰিবলৈ এই বিষয় বাছনি কৰিছো। এই মহৎ কাৰ্যক ভাৰতক নিকা কৰা বুলিও ক’ব পাৰি। মহৎ কার্য বা ভাৰতক নিকা কৰা হৈছে ভাৰত চৰকাৰে ২০১৪ ৰ ২ অক্টোবৰত চলোৱা এক বৃহৎ ৰাষ্ট্ৰীয় অভিযান। মহাত্মা গান্ধীৰ জন্ম জয়ন্তী এই অভিযানৰ ২ অক্টোবৰত বাছনি কৰা হৈছে কাৰণ ভাৰতক নিকা কৰাই আছিল বাপুৰ সপোন।
প্রধানমন্ত্রী নৰেন্দ্ৰ মোডীয়ে নিজে ৰাস্তা চাফাই কৰাৰ পিছত ভাৰতক নিকা কৰা অভিযান নতুন দিল্লীৰ ৰাজঘাটত চৰকাৰীভাৱে পাতনি মেলা হৈছিল। এই অভিযান নিকা অৱস্থাৰ বৃহৎ প্ৰচেষ্টা যিহেতু ৩ নিযুত মোটামুটিকৈ চৰকাৰী কৰ্মচাৰীকে ধৰি বিদ্যালয় আৰু মহাবিদ্যালয়ৰ ছাত্ৰ ছাত্ৰীয়ে ৰাজহুৱা উপলক্ষ্যে ভাগ লয়। ভাৰতীয় প্ৰধানমন্ত্ৰীয়ে ভাৰতৰ ৯ জন প্রখ্যাত ব্যক্তিক এই অভিযান আৰম্ভ কৰিবলৈ মনোনীত কৰে। তেওঁলোকৰ নিজৰ অঞ্চলসমূহত এই অভিযানৰ পৰিচয় দিয়াৰ উপৰি প্ৰৱাহ আনে। তেওঁ ৯ জন প্রখ্যাত ব্যক্তিসকল আন ৯ জন মানুহক মাতি এই শৃংখলা অবিৰত ৰাখিবলৈ অনুৰোধ কৰে (গছৰ ডালৰ নিচিনা)। এই অভিযানত প্ৰতিজন ভাৰতীয় জড়িত নোহোৱালৈকে এই শৃংখলা অটুট ৰাখিব লাগিব কাৰণ মহাত্মা গান্ধীৰ ১৫০ বছৰীয়া জন্ম বার্ষিকী, ২০১৯ লৈকে ইয়াক সম্পূৰ্ণ কৰি তুলিব লাগিব।
এই অভিযানৰ লক্ষ্য হৈছে একক স্বাস্থ্যসম্মত পুৰণি পদ্ধতিৰ শৌচাগাৰ সহজলভ্য কৰি তোলা, কম খৰচৰ স্বাস্থ্যসম্মত শৌচাগাৰ শুকান শৌচাগাৰলৈ ৰূপান্তৰিত কৰা, দমকল, সঠিকভাবে গা ধুৱাৰ ব্যৱস্থা, স্বাস্থ্যসম্মত গঠন কৰা নলা, গাঁত খন্দা, কঠিন পদার্থ, জুলীয়া বা তৰল পদাৰ্থৰ আৱৰ্জনা নিক্ষেপন কৰা, স্বাস্থ্য – স্বাস্থ্যবিধিৰ বিষয়ে মানুহৰ সচেতনতা বৃদ্ধি কৰা, পাৰিপাৰ্শ্বিক আৰু ব্যক্তিগত স্বাস্থ্যবিধি ৰক্ষা কৰা। এই অভিযানৰ পূৰ্বে ১ এপ্রিল চনত ১৯৯৯ ভাৰত চৰকাৰে অনাময় ব্যৱস্থাৰ কাৰ্যসূচী ৰূপায়ন কৰে যাক সম্পূর্ণ অনিময় ব্যৱস্থাৰ অভিযান বুলি কোৱা হয়। TSC ৰ শক্তি বৃদ্ধি কৰিবলৈ নিৰ্মল গ্রাম পুৰস্কাৰ নামে উদগণিৰ আঁচনি আৰম্ভ কৰাৰ পাছতো ই কাৰ্যকৰী নহ’ল। ১ এপ্রিল ২০১২ চনৰ পাচত একে কাৰ্যসূচী নিৰ্মল ভাৰত অভিযানেৰে নামাকৰণ কৰা হয় আৰু শেষত ২০১৪ চনৰ ২ অক্টোবৰত স্বচ্ছ ভাৰত অভিযান হিচাপে পুনঃ আৰম্ভ কৰা হয়।
এই অভিযানৰ মুখ্য উদ্দেশ্য হৈছে ২০১৯ চনৰ ২ অক্টোবৰৰ (মহাত্মা গান্ধীৰ ১৫০ বছৰীয়া জন্ম বার্ষিকী) আগেয়ে “Clean India” মানচিত্র সাধন কৰিব পৰা। কিছুমান অন্য নির্দিষ্ট উদ্দেশ্য হৈছে প্ৰতি এলেকাত মুকলিত শৌচ কৰা সম্পূৰ্ণ দূৰীকৰণ কৰা, হাতেৰে জাবৰ জোঁথৰৰ মাজত বিচৰা নিৰ্মূলীকৰণ কৰা, পৌৰৰ কঠিন পদার্থৰ আৱৰ্জনা পুনঃব্যৱহাৰযোগ্যৰ প্ৰচাৰ কৰা, স্বাস্থ্যবিধি আৰু স্বাস্থ্যৰ বিষয়ে মানুহৰ আচৰণ পৰিৱৰ্তন কৰা, জনস্বাস্থ্য জড়িত কৰা, তত্ত্বাবধান আৰু মূলধনৰ খৰছৰ বাবে এই অভিযানত বৰকৈ অংশগ্রহণ কৰিবলৈ ব্যক্তিগত খণ্ডসমূহক সহজসাধ্য কৰি তোলা হয়।
প্ৰশ্ন ৯। তোমালোকৰ মহাবিদ্যালয়ৰ বৈঠকত সামাজিক মাধ্যমৰ ব্যৱহাৰ আৰু অপব্যৱহাৰৰ ” বিষয়ে প্ৰদান কৰিবলৈ এটা বক্তৃতা প্ৰস্তুত কৰা।
উত্তৰঃ মোৰ শ্ৰদ্ধেয় শিক্ষকসকল আৰু মৰমৰ বন্ধু-বান্ধৱলৈ সুপ্রভাত। মই আজি “সামাজিক মাধ্যমৰ ব্যৱহাৰ আৰু অপব্যৱহাৰৰ বিষয়ে বক্তৃতা / ভাষণ দিব বিচাৰো। টেলিভিছন, ৰেডিঅ’ বা ইণ্টাৰনেট সংযোগ নথকা এখন নগৰ কল্পনা কৰা। সকলো সামাজিক প্ৰচাৰ মাধ্যমৰ সা সুবিধাই চাৰিওফালে লোকসকলক সচেতনতা প্ৰদান কৰে। বৈদ্যুতিকৰ উপৰি মুদ্রণ মাধ্যম হৈছে সংযোগৰ এটা কাৰ্যকৰী উপায়। ই বিশ্বত সাধাৰণ মানুহ আৰু অনাৰ মাজত সম্বন্ধ স্থাপন কৰে। এদিন আগতীয়াকৈ বিশ্বৰ অন্য দিশত সংঘটিত হোৱা ঘটনাৰ বিষয়ে বাতৰি কাকতৰ কাৰণে আমি পুৱাই পঢ়িব পাৰো। ইয়াৰ বাহিৰেও, বৈদ্যুতিক মাধ্যমে বিশ্বৰ যিকোনো কোণৰ পৰা জীৱন্ত ঘটনাসমূহ প্ৰচাৰ কৰিব পাৰে। ৰেডিঅ’, টেলিভিছন, আৰু ইণ্টাৰনেট হৈছে উদ্ভাবন যিয়ে ইণ্টাৰনেটৰ সকলো দিশকে প্ৰসাৰিত কৰে। ইয়াত সমন্বিত হৈছে বতৰৰ আগজাননী, আমোদ-প্রমোদ, শিক্ষামূলক সম্প্ৰচাৰ কৰা ব্যৱসায় গুৰুত্বপূৰ্ণ ৰাজনীতিক আৰু সামাজিক ঘটনাবলী। বিজ্ঞাপনৰ দ্বাৰা কোম্পানীসমূহে তেওঁলোকৰ সামগ্ৰীসমূহ বিক্ৰী কৰিবলৈ – বিচাৰে। তেওঁলোকে সামাজিক প্ৰচাৰ মাধ্যমও ব্যৱহাৰ কৰে। প্ৰতগতিত চলা বিশ্বত সামাজিক প্ৰচাৰ মাধ্যম হৈছে আটাইতকৈ গুৰুত্বপূৰ্ণ। কাৰণ প্ৰচাৰ মাধ্যম নোহোৱাকৈ সমাজখন স্থানীয় আৰু বিদেশী বিষয়ত অজ্ঞাত হ’ব পাৰে।
এতিয়া আমি সামাজিক প্ৰচাৰ মাধ্যমৰ অসুবিধাসমূহলৈ আহো। মানুহৰ মাজত জ্ঞান বিস্তাৰিত কৰা আটাইতকৈ অসম্ভৱ উপায় হৈছে বৈদ্যুতিক প্ৰচাৰ মাধ্যম। পক্ষপাতিত্ব আৰু প্ৰচাৰ মাধ্যমৰ দ্বাৰা একাদশদর্শী মতামত পোৱা যায়। বিশ্বৰ সকলো অংশৰ জ্ঞান লাভ কৰাৰ বাবে ইণ্টাৰনেট ব্যৱহৃত হোৱা বুলি ধৰি ল’ব পাৰি। কিন্তু কেৱল ভগ্নাংশই তথ্যৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰে। অসং আৰু অমীয় প্ৰকাশৰ দ্বাৰা বাকী ভাগৰ নৈতিকভাৱে মূল্য বা গুৰুত্ব হ্ৰাস কৰা হয়। নতুন প্ৰজন্মৰ মাজত ফেশ্বন / সাজপাৰ আৰু চলচ্চিত্ৰৰ পত্ৰিকাই হৈছে টকাৰ অপচয়ৰ প্ৰধান কাৰণ। বাতৰিকাকত ব্যৱহাৰ নকৰি অন্য উৰা বাতৰি আৰু এটা ৰাজনৈতিক দলৰ দৃষ্টিভংগীক বিস্তাৰিত কৰি ইয়াক সহজে অপব্যৱহাত কৰিব পাৰি। পাঠকসকলে প্ৰচাৰ মাধ্যম নির্বাচন কৰোঁতে সাৱধান হ’ব লাগে আৰু বিবেচনাপূর্ণ সিদ্ধান্ত ল’ব লাগে যাতে তেওঁলোকে ক্ষতিৰ পৰা আঁতৰি থাকিব পাৰে।
প্ৰশ্ন ১০। উপস্থাপন কি ? ইয়াৰ প্ৰকাৰ কি কি ?
উত্তৰঃ শ্ৰোতা বা শিক্ষাৰ্থীক বিষয়ৰ সাৰবস্তু ব্যাখ্যা কৰা আৰু প্ৰদৰ্শন কৰাৰ অনুশীলনে হৈছে। উপস্থাপন। উপস্থাপন হৈছে সংযোগৰ উপায় যিটো বিভিন্ন কথনৰ পৰিস্থিতিত খাপ খুৱাই ল’ব পাৰি। যেনে— দলৰ সৈতে কথা পতা, বৈঠকত অভিভাষণ দিয়া বা সমূহীয়াকৈ কাম কৰা, মানুহৰ দলক নিৰ্দেশনা দিয়া।
উপস্থাপন দুই প্ৰকাৰৰ —
(ক) তথ্যপূৰ্ণ: ধাৰণাৰ বোধশক্তি প্ৰচাৰ কৰা বা তথ্য আপন কৰাই হৈছে তথ্যপূর্ণ উপস্থাপনৰ লক্ষ্য । এইবোৰে সঘনাই ব্যৱহৃত হোৱা ধাৰণা বা ভাৱৰ বিষয়ে তথ্যৰ সৈতে মানুহক যোগান ধৰে। “Endangered Species in the South American Rainforest” ৰ উপস্থাপন হৈছে তথ্যপূর্ণ উপস্থাপনৰ উদাহৰণ।
(খ) বিশ্বাস জন্মাৰ পৰা উপস্থাপন: উপস্থাপনৰ দ্বিতীয় প্ৰকাৰ হৈছে বিশ্বাস জন্মাব পৰা উপস্থাপন। বিশ্বাস জন্মাব পৰা উপস্থাপনৰ উদ্দেশ্য হৈছে আন এজন ব্যক্তিৰ ধাৰণা, মনোভংগী বা আচৰণৰ পৰিৱৰ্তনত প্ৰভাৱ পেলোৱা। যেতিয়া সেই ব্যক্তিজনৰ মুক্ত বাছনিৰ কিছুমান মাত্রা থাকে। ওপৰৰ উদাহৰণ বিস্তৃত কৰিলে বুজা যায় যে বিশ্বাস জন্মাৰ পৰা উপস্থাপনে দক্ষিণ আমেৰিকাৰ ঘন বৰষুণ হোৱা বনাঞ্চল আৰু ইয়াৰ বিপন্ন প্ৰজাতিৰ বিষয়ে শ্রোতামণ্ডলীক কেবল অৱগত নকৰায় তেওঁলোকক এই প্রজাতি ৰক্ষা কৰিবলৈ নির্দিষ্ট আৰু উপযুক্ত কার্য ল’বলৈ চেষ্টা চলায়।
উপস্থাপনৰ দুই প্ৰকাৰকে আলোচনা আৰম্ভ কৰিবলৈ ব্যৱহৃত কৰিব পাৰি। নিৰ্দিষ্ট বিষয়ত তথ্য প্ৰদান কৰিব পাৰে। প্ৰশ্ন, উত্তৰ আৰু আলোচনাৰ বাবে নিৰ্দিষ্ট সময় মানি চলিব লাগে।
প্ৰশ্ন ১১। মানবিশিষ্ট উপস্থাপনৰ উপাদানসমূহ কি কি ?
উত্তৰঃ ৰাইজক এক ধৰণৰ ভাষণ দিয়াই হৈছে উপস্থাপন। কেতিয়াবা দুটা শব্দৰ পাৰস্পৰিক সাল-সলনি কৰা হয়। তথাপি ব্যৱসায় পদ্ধতিত, সাধাৰণতে উপস্থাপন মানে হৈছে আমাৰ দৃষ্টিভংগী এটা বিষয়ত মৌখিকভাৱে, আনুষ্ঠানিকভাৱে আৰু প্ৰস্তুতিৰ সৈতে উপস্থাপন কৰা। উপস্থাপন অৱগত কৰা, প্রকৃত দৃষ্টিভংগীত যুক্তি দাঙি ধৰা, বিশ্বাস জন্মাব পৰা হ’ব পাৰে। মৌখিক উপস্থাপনত, শ্ৰোতামগুলীয়ে ৰক্তাক চাব আৰু শুনিব পাৰে। এতেকে স্থায়ী ব্যক্তিত্বই কঠিত শব্দসমূহক নতুন সাক্ষ্যৰ যোগান ধৰি সমৰ্থন কৰিব পাৰিব লাগে। বক্তাৰ ভাষণত সৰলতাও একেলগে থাকিব লাগে। বক্তাৰ ভাষণত ইংগিত, ভংগী, কণ্ঠস্বৰ প্ৰদান কৰাৰ দৃঢ় বিশ্বাস দেখুৱাই এই গুণ উজ্জ্বলি উঠাব লাগে। এতেকে ‘Dress before address’ অকল উপযুক্ত বাণী। উপস্থাপনৰ আৱশ্যকীয় উপাদানসমূহ হৈছে –
(ক) দৃঢ় বিশ্বাস।
(খ) সততা।
(গ) কোনো বিষয়ৰ ব্যুৎপত্তি।
(ঘ) শ্রোতামণ্ডলীৰ বাবে বন্ধুত্বপূৰ্ণৰ অনুভূতি।
(ক) দৃঢ় বিশ্বাস: এক ধৰণে মানুহৰ আগত থিয় হৈ দীৰ্ঘ সময়ৰ বাবে কথা কোৱা শক্তি আৰু সুদৃঢ় বিশ্বাসৰ সৈতে বক্তব্য দিয়াই হৈছে কঠিন সংকল্প। এই উপলক্ষ্য আমি নিজক নিজে মানসিকভাৱে প্ৰস্তুত কৰাটো দৰকাৰ। এইক্ষেত্ৰত থিয় হ’বলৈ প্ৰস্তুত হ’ব লাগে।
যদি আমাৰ বাৰ্তাৰ বিষয়ে আমি নিজে নিশ্চিত এইটো দৃঢ় বিশ্বাস। আমি বিচাৰো যে আমাৰ শ্রোতামণ্ডলীৰ সৈতে বার্তা বহন কৰিবলৈ সহজ হওঁক। আমেৰিকা আৱিষ্কাৰৰ উপলক্ষ্যে কলম্বাসে নাবিকৰ পৰা বিদ্ৰোহৰ সন্মুখীন হৈছিল। তেওঁলোকে যি দিশত গৈ আছিল তাতে এখন মহাদেশৰ অস্তিত্ব আছিল বুলি তেওঁলোকৰ বিশ্বাস হোৱা নাছিল। কিন্তু কলম্বাস নিশ্চিত আছিল। এতেকে তেওঁৰ কৰ্মীদলক তেওঁৰ সৈতে কাম কৰাবলৈ চণ্ডালিব পাৰিছিল। আমাৰ বাৰ্তাৰ আৰু কাৰণৰ সৈতে নিজৰ বৌদ্ধিক আৰু আৱেগিক সন্তুষ্টিৰ পৰা দৃঢ় বিশ্বাস প্রকাশিত হয়। আমি তন্ন তন্নকৈ নিশ্চিত হ’বলৈ, আমাৰ বিষয়, প্রস্তুতিকৰণ আৰু আমি সন্মুখীন হ’বলগীয়াক পূৰ্বানুমান কৰাত ভালেমান গৱেষণাৰ প্রয়োজন হয়।
(খ) সততা: এটা উপস্থাপনত ধর্মোপদেশ দিওঁতাজন তেতিয়াহে সফল হ’ব যেতিয়া তেওঁৰ শ্ৰোতাসকলৰ মাজত আগ্রহ ভাৱ থাকে। মানবিশিষ্ট উপস্থাপন অন্তৰত আৰম্ভ হয় আৰু শ্ৰোতাসকলৰ অন্তৰত উপনীত হয়। সততা থাকিলেও শ্রোতামণ্ডলীলৈ অন্তৰৰ ভাব সংযোগ কৰিব পৰাটো সহজ নহয়।
আমাৰ নিভৃত অবস্থা, আমাৰ মনোভংগীক প্ৰদান কৰিবলৈ ৰূপান্তৰিত কৰাটো প্রয়োজন।
অকপটীয়া বক্তা হিচাপে, আমি শ্রোতামণ্ডলীৰ আগত উপকাৰী বাৰ্তাৰ উপস্থাপকৰ ভূমিকা পালন কৰিব লাগে। বর্তমানে, অভিনেতা হিচাপে তেওঁৰ ভূমিকাৰ সৈতে একক হয়। আমি আমাৰ বাৰ্তাৰ সৈতে একক হ’ব লাগে।
(গ) কোনো বিষয়ৰ ব্যুৎপত্তি: প্রতিজন প্রকৃত বক্তাই এইবোৰৰ বাবে সততা নিশ্চিত কৰে যে তেওঁ বিষয় লৈ গভীৰ আৰু ব্যাপক লৈ পৰিণত হয়। ভাষণৰ বাবে প্ৰয়োজনীয়তকৈ বেছি তথ্য এজন মানবিশিষ্ট বক্তাই গোটায় লয়।
আমার শত্রু পক্ষৰ সমন্বিতে বহুতো দৃষ্টিভংগীৰ পৰা বিষয় চাবলৈ কোনো বিষয়ৰ ব্যুৎপত্তিৰ প্রয়োজন হয়।
(ঘ) শ্রোতামণ্ডলীৰ বাবে বন্ধুত্বপূৰ্ণ অনুভূতি: আমি যেতিয়া মানুহৰ দলৰ আগত থিয় হওঁ, তাৰে মাজত আমাৰ কাৰণে তেওঁলোকৰ নিজৰ মতামতৰ সৈতে বহুতো অপৰিচিত লোক যোগ হোৱা দেখা যায়। আমি বন্ধুত্বপূর্ণ অনুভূতি অভিব্যক্ত কৰি বাস্তৱিক হ’ব পৰা এজন বক্তাই প্রণোদন কৰি “I love this audience ” বুলি তীব্ৰৰ সৈতে উত্ৰাৱল হোৱা যুৱক-যুৱতীৰ বৃহৎ ভিড়ৰ আগত ভাষণ আৰম্ভ কৰে। ইয়াক উৎফুল্লিত কণ্ঠত আৰু শ্ৰোতাৰ চকুৱে চকুৱে পৰা সংযোগত কোৱা হয়। ইয়াতে তৎক্ষণাৎ বন্ধুত্বপূর্ণ বন্ধন স্থাপন হয়।
আমাৰ কথাৰ উদ্দেশ্য হিচাপে শ্ৰোতাৰ মনত হিত থাকিব লাগে। সেই বিষয়ত আমি যত্ন ল’ব লাগে। আমাৰ ক্ৰিয়া বা শব্দসমূহৰ দ্বাৰা তেওঁলোকৰ ভাল লগা পাত্ৰৰ বিৰুদ্ধে আমি শক্তি প্রয়োগ নকৰো।
প্ৰশ্ন ১২। শক্তিশালী উপস্থাপন কেনেকৈ পৰিকল্পনা কৰা হয় ?
উত্তৰঃ গঠনগতভাৱে এটা মানবিশিষ্ট উপস্থাপনৰ পাতনি, মূলকথা আৰু সামৰণি আছে।
(ক) পাতনি এইটোত আমাৰ বাৰ্তা লাভ কৰিবলৈ আৰু দাগ্রহ সৃষ্টি কৰিবলৈ শ্ৰোতাসকলক। প্রস্তুত করা হয়। Dale Carnegie’ ৰাজহুৱা ভাষাৰ খ্যাতিমান গ্রন্থকাৰৰ মতে ‘ভাষাৰ আৰু গুণি আৰু সমাপ্তি হৈছে আটাইতকৈ গুৰুত্বপূর্ণ অংশ।
আমাৰ বাৰ্তাই আৰম্ভণিতে শুনোতাক আগ্ৰহী কৰি তোলে। শেষত দীর্ঘস্থায়ী ছাপে মনত সাঁচ বহুৱাই যায়। বক্তাই ভাষা আৰম্ভ কৰোঁতে গল্প, ৰসাত্মক নিবন্ধ, বা কৌতুকপূর্ণ, বাস্তব, মহৎ উদ্ধৃতি, প্রশ্ন ইত্যাদি ব্যৱহাৰ কৰে।
স্বামী বিবেকানন্দই ১৮৯৩ চনত ছিকাগত অনুষ্ঠিত হোৱা সর্ব ধর্ম সভাত বৰ গুৰুত্বপূৰ্ণ কথা কৈছিল। তেখেতে সভাত উপস্থিত থকা সকলোকে “ভাতৃ আৰু ভগ্নী” বুলি সম্বোধন কৰিছিল। আৰু তাৰ পিছত তেখেতৰ বক্তব্য আৰম্ভ কৰিছিল। তেওঁ সকলোকে “ৰাইজ” বুলি নকয় ভাতৃ আৰু ভগ্নী বুলি সম্বোধন কৰিছিল।
(খ) মূল কথা: আমাৰ ভাষণৰ মুখা বিষয় হৈছে মূল কথা। আমি প্রকৃত ঘটনাসমূহক যুক্তিপূৰ্ণৰে সজাব লাগে। আমি যদি আমাৰ বিষয়ৰ গৌণ আৰু তীক্ষ্ণ স্বৰূপলৈ যাওঁ আৰু আমি যদি উদাহৰণসমূহৰ সমৰ্থন কৰোঁ, আমাৰ ভাষণৰ মূল কথা প্ৰভাৱশালী হয়।
আমাৰ বক্তৃতাৰ সময়ত শ্রোতামণ্ডলীক আগ্রহী কৰি ৰখাটো হৈছে প্ৰয়োজনীয়। হাস্য ৰসৰ ব্যৱহাৰ অন্তৰে অন্তৰে কৰিব লাগে। কণ্ঠস্বৰৰ আৰু গতি সলনি কৰিব লাগে, প্ৰদৰ্শন কৰিব
লাগে আৰু অন্য সঁজুলিৰ সৈতে যিয়ে আগ্ৰহৰ গ্ৰহণ ক্ষমতা অধিক কৰি ৰাখে তাক ব্যৱহাৰ কৰিব লাগে।
(গ) সামৰণি: আমাৰ সামৰণিৰ লক্ষ্য হৈছে আমি যিদৰে বিচাৰো সেইদৰে শ্রোতামণ্ডলীয়ে ক্ৰিয়া কৰিব লাগে। আমি বিচাৰো যে সিহঁতে আমাৰ সামগ্ৰী বা সেবা ক্রয় কৰে বা আমাৰ কোম্পানীৰ বিষয়ে ভাল কথা কয় বা নতুন আভাস আহৰণ কৰে (উদাহৰণস্বৰূপে, সময়ানুবর্তিতা, আৰ্হি কাকত পঢ়া, অতি সদিচ্ছা ইত্যাদি)।
গাণিতিক উপপাদ্যৰ প্ৰমাণৰ নিচিনাকৈ কথাৰ পৰা যুক্তিপূর্ণভাৱে সামৰণি উদয় হয় আৰু ভাষণ বৌদ্ধিকতকৈ বেছিকৈ আৱেগিক মিনতিৰে আঁত ধৰিব লাগে। আমি ইয়াৰ বাবে ধাৰণা ভালকৈ মনোৰম কৰি তুলিব লাগে।
আমাৰ ভাষণৰ শেষত, আমাৰ প্ৰধান যুক্তিসমূহ পুনর্নিবেদন কৰা হয়, ভাষণৰ সাৰাংশ দিয়া বা শেষত তীব্ৰতাৰে দাঙি ধৰা। শব্দচয়ন তত্ত্বত (বক্তব্যৰ কলা) শুনোতাৰ মনত শেষৰ কথাষাৰ ৰৈ যায়।
সাধাৰণতে, এটা উপস্থাপনত বহুতো বক্তৃতাৰ বিষয়ৰ অন্তৰ্ভুক্ত কৰিব নালাে সংখ্যক ৰাখিব লাগে আৰু ইয়াৰ বাবে যুক্তি দিব পৰা ক্ষমতা থাকিব লাগে। ইপিসে বিষয়বস্তু শুনোতে শ্ৰোতাসকলৰ সীমিত মনোযোগৰ বাবে বিবেচনা কৰিব লাগে।
প্ৰশ্ন ১৩। উপস্থাপনৰ সংজ্ঞা দিয়া। উপস্থাপনৰ মৌলিক উদ্দেশ্যসমূহ আঙুলিয়াই দিয়া।
উত্তৰঃ শ্ৰোতামণ্ডলীলৈ প্ৰদান কৰা প্ৰক্ৰিয়া হৈছে উপস্থাপন। সাধাৰণতে ইয়াত প্ৰদৰ্শন কৰা পৰিচয় দিয়া, বক্তৃতা বা ভাষণ দিয়া হয়। ইয়াত অৱগত কৰোৱা, বিশ্বাস জন্মোৱা বা কামনা আগবঢ়োৱা হয়। উপস্থাপন আৰু প্ৰতিবেদন হৈছে সংযোগৰ উপায়। এইটোৱে গোটলৈ ধাৰণা আৰু তথ্য প্ৰদান কৰে। প্ৰতিবেদনৰ বিপৰীতে, উপস্থাপনে বক্তাৰ ব্যক্তিত্ব ভালকৈ প্ৰকাশ কৰে আৰু সকলো অংশগ্রহণ কৰোতাৰ মাজত তাৎক্ষণিক ভাব বিনিময় কৰিবলৈ সম্ভৱ কৰি তোলে।
উপস্থাপনৰ কাৰণে উদ্দেশ্যৰ প্ৰয়োজন হয়। উপস্থাপনৰ বাবে স্পষ্ট উদ্দেশ্যসমূহ নির্ধারণ হৈছে সাফলাৰ ভিত্তি উপস্থাপনৰ স্পষ্ট উদ্দেশ্যসমূহ নিৰ্ধাৰণ কৰিবলৈ, কি ধৰণৰ উপস্থাপন প্ৰদান কৰা হ’ব, শ্রোতামণ্ডলী কোন হয়, সম্প্রতিকত শ্রোতামণ্ডলীয়ে কি ভাবে আৰু সম্পাদন কৰে এইবোৰ শুধিব লাগে আৰু উপস্থাপনৰ পিছত শ্রোতামণ্ডলীয়ে কি চিন্তা আৰু সম্পাদন কৰিবলৈ বিচাৰে তাক জানি উঠিব লাগে।
মানবিশিষ্ট উপস্থাপনৰ অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ উদ্দেশ্য তলত উল্লেখিত কৰা হৈছে—
(ক) শ্রোতামণ্ডলীৰ সৈতে বিশ্বাসযোগ্যতা স্থাপন কৰা।
(খ) আমাৰ শ্রোতামণ্ডলী লৈ তথ্য স্পষ্টভাৱে সংযোগ কৰা।
(গ) আমাৰ শ্রোতামণ্ডলীক বিশ্বাস জন্মোৱা আৰু প্ৰভাৱ পেলোৱা।
এই উদ্দেশ্যবোৰ সাধন কৰিবলৈ, ব্যৱহাৰিক দক্ষতাসমূহৰ বিস্তৃতি আছে যিবোৰ আমি প্রকৃত পৰিৱেশ হ’বলৈ বিকাশ কৰিব পাৰো।
প্ৰশ্ন ১৪। উপস্থাপন ৰচনা কৰিবলৈ উপদেশ পূৰ্ণ কথাৰ বিষয়ে আলোচনা কৰা।
উত্তৰঃ উপস্থাপন ৰচনা কৰিবলৈ উপদেশপূর্ণ কথা তলত নিম্নলিখিতভাবে দাঙি ধৰা হৈছে—
(ক) চৌখিনভাবে পোছাক পিন্ধা: আমি কথা কওঁতে আমাৰ ভূমুকিৰ পৰা মনোযোগ আঁতৰ কৰিব নালাগে।
(খ) মিচিকীয়া হাঁহি: আমি কুঁজা হ’ব নালাগে আৰু ভৰি চোঁচৰাই খোজ কাঢ়িব নালাগে। আমি বহোঁতে, থিয় হওঁতে বা খোজ কাঢ়োতে ভংগী সলনি কৰি থাকিব লাগে। আমি আত্মবিশ্বাসী আৰু প্রবলভাবে উদ্যমী হৈ থিয় হ’বলৈ চেষ্টা কৰিব লাগে।
(গ) যেতিয়া আমি শ্রোতামণ্ডলীক অভিবাদন জনাওঁ মিচিকীয়া হাঁহি আৰু শব্দ ব্যৱহাৰ কৰা উচিত: আমাৰ শ্রোতামণ্ডলীয়ে ওলোটাই মিচিকীয়া হাঁহি মাৰি আমাক চাব পাৰে। ই হৈছে প্ৰবৃত্তিগত প্ৰতিক্ৰিয়া।
(ঘ) স্পষ্টভাৱে বক্তৃতা দিয়া: আমি স্পষ্টভাৱে, দৃঢ়ভাবে আৰু প্ৰত্যয় পূর্ণভাৱে বক্তৃতা দিব লাগে যিহেতু এইবোৰে নিয়ন্ত্ৰণ কৰি ৰাখে। আমি খৰকৈ কথা ক’ব নালাগে।
(ঙ) আমি গুৰুত্বপূৰ্ণ মত দিবলৈ নীৰৱতা ব্যৱহাৰ কৰিব লাগে।
(চ) আমাৰ কথাৰ বাবে নিৰ্ধাৰিত সময় ৰাখিব লাগে।
(ছ) আমাৰ শ্রোতামণ্ডলীৰ মনোযোগ ধৰি ৰাখিবলৈ চকুৰ সংযোগ হৈছে অতিশয় গুরুত্বপূর্ণ।
(জ) আমাৰ শ্রোতামণ্ডলীক প্ৰশ্ন কৰি জড়িত কৰিবলৈ চেষ্টা কৰিব লাগে।
(ঝ) আমি খোজকাঢ়ি আৰু হাতেৰে ইংগিত দিব পাৰো। মানবিশিষ্ট পৰিৱেশকে লগে লগে খোজ কাঢ়িব আৰু শ্রোতামণ্ডলীৰ বিভিন্ন অংশলৈ চায়।
(ঞ) আমাৰ টোকা লৈ বৰকৈ চাই থাকিব নালাগে যিহেতু এইবোৰে নিৰাপত্তাহীনতা পৰামৰ্শহে দিয়ে আৰু শ্রোতামণ্ডলীৰ সৈতে চকুৰ সংযোগ ৰাখিবলৈ বাধা দিব পাৰে।
(ট) ঘৰত দাপোণৰ আগত অভ্যাস কৰিলে সহায়কাৰী হৈ উঠিব পাৰে। আমাৰ উপস্থাপন আমি বাণীবদ্ধ কৰি ৰাখিব পাৰো আৰু আমি নিজেই বজাই শুনিব পাৰো।
(ঠ) আমি কথাত ভিন্নতা গঢ়িব লাগে আৰু খণ্ডসমূহত ভাগ কৰিব লাগে। এজন সাধাৰণ ব্যক্তিৰ মনোযোগৰ পৰিসৰ তিনি মিনিট।
প্ৰশ্ন ১৫। উপস্থাপনৰ প্ৰস্তুতিকৰণত পদক্ষেপসমূহৰ বিষয়ে আলোচনা কৰা।
উত্তৰঃ উপস্থানৰ প্ৰস্তুতিকৰণ অত্যন্ত বৃহৎ অভিজ্ঞতা হ’ব পাৰে যদি আমি সম্ভৱ কৰি তুলিব পাৰো। তলত দিয়া কৌশলসমূহ আৰু পদক্ষেপসমূহে বিস্তৃত বিৱৰণ প্ৰদান কৰে। এই বিবৰণীয়ে আমি দেখা বৃহৎ কাম সৰু কৰি তোলে। এইবোৰে কাৰ্যসমূহ বেছিকৈ চম্ভালিব পাৰে।
(ক) আমাৰ শ্রোতামণ্ডলীক বিশ্লেষণ কৰা: উপস্থাপনৰ প্ৰস্তুতিত প্ৰথম পদক্ষেপ হৈছে আমি যাৰ লগত কথা পাতিম সেই শ্রোতা মণ্ডলীৰ বিষয়ে জানিব পৰা পদ্ধতি। আমাৰ শ্রোতা মণ্ডলীৰ পৃষ্ঠভূমি, মূল্যবোধ আৰু আগ্ৰহৰ কিছুমান খবৰ লাভ কৰিব পৰা হৈছে এটা ভাল উপায়। সেয়েহে আমাৰ উপস্থাপনৰ পৰা শ্রোতামণ্ডলীয়ে কি আশা কৰিব পাৰে তাৰ আমি বোধ ল’ব পাৰো।
(খ) বিষয় নির্বাচন কৰা । যদি সম্ভৱ হয় আমাৰ আৰু শ্রোতামণ্ডলীৰ আগ্ৰহ থকা বিষয় নির্বাচন কৰিব লাগে। শ্রোতামণ্ডলীয়ে বিচৰা প্ৰাসঙ্গিক বিষয় উপস্থাপন প্রদান কৰিবলৈ বহু সহজ হৈ উঠিব পাৰে। এটা বিষয়ত গৱেষণা কৰিবলৈ বেছিকৈ উপভোগ্য যিয়ে আমার আগ্ৰহী কৰি তোলে।
(গ) উপস্থাপনৰ উদ্দেশ্য সংজ্ঞাবদ্ধ কৰা: এবাৰ বিষয় নির্বাচন কৰা হ’লে, আমি এটা সংক্ষিপ্ত উক্তিত উপস্থাপনৰ উদ্দেশ্য লিখো। আমাৰ উপস্থাপনৰ পৰা শ্রোতামণ্ডলীয়ে কি জানিব লাগিব সেই উদ্দেশ্য সম্পূর্ণভাৱে সুনির্দিষ্ট কৰোটো প্ৰয়োজনীয়।
(ঘ) উপস্থাপনৰ মূল কথা প্ৰস্তুত কৰা: উপস্থাপনৰ উদ্দেশ্য সংজ্ঞাবদ্ধ কৰাৰ পিছত, আমি কিমান তথ্য নির্দিষ্ট সময়ত উপস্থাপন কৰিব পাৰো তাক নিৰ্ণয় কৰিব লাগিব। আমি উপস্থাপনৰ পৰিকল্পনা কৰিব নিবিচাৰো যিটো অতি মৌলিক বা অতি অগ্ৰসৰ ।
য’ত আমি আমাৰ ধাৰণাসমূহ দাঙি ধৰো ই হৈছে উপস্থাপনৰ মূল কথা। আমাৰ ধাৰণাসমূহ বিশ্বাসযোগ্যভাৱে দাঙি ধৰিবলৈ, উদাহৰণ দিবলৈ আৰু সমৰ্থন কৰিবলৈ প্ৰয়োজন হ’ব পাৰে।
(ঙ) পাতনি আৰু সামৰণি প্ৰস্তুত কৰা: এবাৰ উপস্থাপনৰ মূল কথা প্ৰস্তুত কৰাৰ পিছত, আমি কেনেকৈ আৰম্ভ আৰু ভাষণ সমাপন কৰিম তাক সিন্ধান্ত ল’ব পাৰিব লাগিব। আমি নিশ্চিত হ’বই লাগিব যে পাতনিয়ে আমাৰ শ্রোতামণ্ডলীৰ মনোযোগ মোহিত কৰিব পাৰে আৰু সামৰণিয়ে সংক্ষিপ্ত বিৱৰণ, গুৰুত্বপূৰ্ণ কথাসমূহ পুনৰাবৃত্তি কৰিব পাৰিব লাগিব।
(চ) উপস্থাপন প্ৰদান কৰাৰ অনুশীলন: বেছিভাগ লোকে উপস্থাপন প্রস্তুত কৰোতে বহু সময় ব্যয় কৰে কিন্তু অনুশীলন কৰোঁতে কম সময় লয়। আমাৰ সাৰবস্তু নিশ্চিত কৰিবলৈ আমি ধুনীয়া কৰিব পাৰো। আমি নিৰ্ধাৰিত সময়ত অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ মত দাঙি ধৰিব লাগে। আমাৰ উপস্থাপনৰ সাৰক পৰিকল্পনা কৰাৰ উপৰিও আমি কেনেকৈ প্ৰদান কৰিম আগতীয়াকে চিন্তা কৰাৰ প্ৰয়োজন আছে।
প্ৰশ্ন ১৬। দৃশ্যাত্মক সঁজুলি কি ? দৃশ্যাত্মক সঁজুলিৰ বিভিন্ন প্ৰকাৰৰ বিষয়ে আলোচনা কৰা।
উত্তৰঃ দৃশ্যাত্মক সঁজুলি হৈছে দৃষ্টান্তযুক্ত বিষয়বস্তু সামগ্রী। যেনে – ফিল্ম, স্লাইড বা মডেল। ইয়াক লিখিত বা কঠিত তথ্য সংযোজন কৰিবলৈ পৰিকল্পিত কৰা হয় যাতে ইয়াক বেছি সহজে বুজিব পাৰি। দৃশ্যাত্মক সঁজুলিসমূহক চার্ট, ছবি বা চিত্রসমূহ বুলি কোৱা হয় যিয়ে আঙুলিয়াই দিয়ে বা উপস্থাপন উন্নত কৰিবলৈ সহায় কৰে।
দৃশ্যাত্মক সঁজুলি হৈছে নিৰ্জীৱ বস্তু বা বিশেষ ধৰণে বৰ্ণনা কৰা কাৰ্য যিটোক স্পষ্ট কৰিবলৈ ব্যৱহৃত কৰিব পাৰি বা ধাৰণাৰ বোধশক্তি উন্নত কৰিব পাৰি। শিক্ষণত সাফল্য নিশ্চিত কৰিবলৈ ভাল উপায় হৈছে বিভিন্ন শিক্ষার্থীৰ বাবে বিভিন্ন ঠাচত তথ্য দাঙি ধৰিব পৰাটো।
উপস্থাপনৰ বাবে দৃশ্যাত্মক সঁজুলিসমূহৰ প্ৰকাৰসমূহ: উপস্থাপনৰ সময়ত শ্রোতামণ্ডলীৰ সৈতে সংযোগ কৰিবলৈ কেইটামান উপায় দৃশ্যাত্মক সঁজুলিসমূহে যোগান ধৰে। এইবোৰে সাফল্যৰ হাৰ উন্নত কৰে আৰু ভাষণসমূহ সংযোজন কৰিব পাৰে। দৃশ্যাত্মক সঁজুলিসমূহত প্ৰাচীৰ পত্র, ভিডিঅ’, লোকসকল, আলোকচিত্ৰ আৰু মডেলসমূহ অন্তর্ভুক্ত হৈছে। উপস্থাপন কৰাৰ আগতে ইয়াক নিশ্চিত কৰিব লাগে যে কোঠাই যোগান ধৰিব পাৰিব বা প্ৰয়োজনীয় সা-সঁজুলি ব্যৱস্থা কৰিব পাৰিব বুলি আৰু যিসকল উপস্থিত আছে তাৰ ব্যৱস্থা কৰিব পৰাটো নিশ্চিত কৰিব লাগে।
(ক) প্ৰাচীৰ পত্ৰ: প্ৰাচীৰ পত্ৰসমূহ বর্ণনা চিত্র, লেখচিত্র, তালিকা বা আলোকচিত্রসমূহ অন্তৰ্ভুক্ত কৰিব পাৰে। বৰ্ণনাচিত্র, লেখচিত্ৰ আৰু তালিকাসমূহে পৰিসংখ্যা বা অন্য গুৰুত্বপূৰ্ণ | তথ্য প্ৰদৰ্শন কৰিব পাৰে। এই তথ্য সঠিক হয় বুলি নিশ্চিত হ’ব লাগিব। প্ৰত্যেকজনলৈ দৰ্শন সাধ্যতা নিশ্চিত কৰিবলৈ বৃহৎ গোটসমূহৰ বাবে বৃহৎ প্ৰাচীৰপত্ৰ হৈছে সর্বোত্তম। প্ৰাচীৰপত্ৰ সমূহ ডাঠ, মজবুত ব’ৰ্ডৰ হ’লে প্ৰাচীৰ পত্ৰসমূহ দুৰ্বল হোৱা বা খুলি পৰাৰ পৰা বাধা দিব পাৰি। প্ৰাচীৰ পত্ৰসমূহ প্ৰদৰ্শন কৰিবলৈ কাঠৰ বাহ ব্যৱহাৰ কৰিব লাগে। ইয়াক হাতেৰে ধৰিব নালাগে। পেছাদাৰী প্ৰাচীৰ পত্ৰসমূহ পৰিষ্কাৰ, নিয়াৰি আৰু সম্পূৰ্ণ প্ৰভেদ হ’ব পাৰে।
(খ) ভিডিঅ’: ভিডিঅ সমূহ দৃশ্যাত্মক সঁজুলিৰ সফল প্ৰকাৰ হ’ব পাৰে। ইয়াক স্পষ্ট কৰিব লাগিব যে সকলো প্রয়োজনীয় আহিলা উপস্থাপনৰ কোঠা নাই, তেন্তে ই সুলভ হৈ আছে। যদি নহয়, আমি উপস্থাপন আৰম্ভ হোৱাৰ আগতে ইয়াক নিশ্চিত কৰিব লাগে যে ইয়াক ভালদৰে স্থাপন কৰা হৈছে। ভিডিঅ’ ক্লিপ চুটি হ’ব লাগে আৰু নিশ্চিত হ’ব লাগে যে কোঠাত থকা প্ৰত্যেকজনে পর্দা দেখিবলৈ সক্ষম হ’ব।
(গ) লোকসকল: দৃশ্যাত্মক সঁজুলিৰ লোকসকলৰ ই কাৰণে ৰং ৰইচৰ হ’ব পাৰে আৰু কোনো বস্তু প্ৰদৰ্শন কৰিবলৈ সহায়ক হয়। উদাহৰণস্বৰূপে – সাজ-পাৰ ৰূপাংকন কৰ্তাই পোছাক মডেল কৰিবলৈ লোকসকলক ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰে। লোকসকলক নাচ সম্বন্ধে ব্যাখ্যা আৰু প্ৰদৰ্শন কৰিবলৈ ব্যৱহৃত কৰিব পাৰি কেনেকৈ সামগ্ৰী ব্যৱহাৰ কৰিব লাগে তাক প্ৰদৰ্শন কৰিবলৈ লোকসকলক ব্যৱহৃত কৰিব পাৰে।
(ঘ) আলোকচিত্র: আলোকচিত্রসমূহে গুৰুত্বপূৰ্ণ ধাৰণা প্ৰদৰ্শন কৰাত সহায় কৰিব পাৰে। বা শ্রোতা মণ্ডলীলৈ উপস্থাপন বিষয়ক দৃশ্য চিত্র যোগান ধৰিব পাৰে। আলোকচিত্রসমূহ কোঠাৰ পিছৰ পৰা চাবলৈ যথেষ্ট ডাঙৰ হ’ব লাগিব। এইবোৰ দৃঢ়ভাৱে প্ৰাচীৰ পত্ৰ ব’ৰ্ডত লগাব পাৰে আৰু কাঠৰ বাওঁফালে প্ৰদৰ্শন কৰিব পাৰি। আন এটা বাছি লোৱা অধিকাৰ হৈছে স্লাইড প্রজেক্টৰ ব্যৱহাৰ কৰা। অন্ধকাৰ কোঠাত স্লাইড প্ৰদৰ্শন কৰিব লাগে। কিন্তু চাই দেখুওৱা পদ্ধতি সংক্ষিপ্ত কৰি ৰাখিব লাগে যাতে শ্রোতামণ্ডলীৰ আগ্ৰহত উৎসুকতা বৃদ্ধি পায়। আমি নিশ্চিত হ’ব লাগিব যে উপস্থাপনৰ কোঠা প্রজেক্টাৰৰ সৈতে সজ্জিত কৰা হৈছে। সময়ৰ আগতে অনুশীলন কৰিব লাগে। সেয়ে আমি জানিব পাৰিম ক’ত লাইট ছুইচ আৰু আউটলেট আছে আৰু কিমান দূৰত্বত পৰ্দাৰ পৰা প্ৰজেক্টৰ ৰাখিব লাগে।
(ঙ) মডেল: মডেলসমূহে প্ৰথমে পৰিকল্পনাৰ সৰু সংস্কৰণ শ্রোতামণ্ডলীক দেখুওৱাদ পাৰে। যেনে – নিৰ্মিত হ’বলগীয়া ভবনৰ মডেল। মডেলসমূহ 3D ত নিৰ্মাণ কৰিব লাগে আৰু এটা স্থানত থ’ব লাগে য’ত প্ৰত্যেকজনে দেখিবলৈ সক্ষম হ’ব পাৰে। ইয়াক উচ্চতার ধৰি ৰাখিব লাগে বা টেবুলত কেন্দ্ৰ কৰি এটা স্থানত ৰাখিব লাগে। যেতিয়ালৈকে আমি সেই বিষয়ে কথা ক’বলৈ প্ৰস্তুত হোৱা নাই মডেল ঢাকি ৰাখিব লাগে। সেয়েহে শ্রোতামণ্ডলী বিভ্রান্ত হ’ব নালাগে।
প্ৰশ্ন ১৭। উপস্থাপনত দৃশ্যাত্মক সঁজুলিসমূহৰ ব্যৱহাৰৰ গুৰুত্বতা।
উত্তৰঃ দৃশ্যাত্মক সঁজুলিসমূহ হৈছে উপস্থাপনক উন্নত কৰা কাৰ্য যি শ্রোতা মণ্ডলীক নিযুক্ত কৰে। ই অতিৰিক্ত তথ্য আৰু সঠিক বিষয় সৰলত কৰে। বছৰৰ পূৰ্বে, অ’ভাৰ হে’ড প্রজেক্টাৰ আৰু প্ৰাচীৰ পত্ৰৰ নিছিনা আহিলাই সাধাৰণ দৃশ্যত্মক সঁজুলিসমূহ যোগান ধৰে। তথাপি, মাল্টি মিডিয়াৰ বিৱৰ্তনৰ সৈতে যেনে – পাউৱাৰ পইণ্ট, স্লাইড্ শ্ব’আৰু সজীৱ (এনিমেইটিড্) ক্লিপ দেখুৱাবৰ বাবে সুবল ডিজিটেল প্রজেক্টৰ সাধাৰণ হৈ উঠিছে।
দৃশ্যাত্মক সঁজুলিসমূহে আমাৰ উদ্দেশ্য পূৰণ কৰিবলৈ সহায় কৰে। যিবোৰ কোৱা হয় সেইবোৰৰ গুৰুত্ব প্ৰদান কৰা হয়। বিষয়বস্তুগত উপস্থাপনৰ স্পষ্ট ছবিসমূহে ছাত্ৰ-ছাত্ৰীৰ বোধশক্তিৰ পৰ্যায় বঢ়াব পাৰে আৰু এইবোৰে আমাৰ বাৰ্তাসমূহ শক্তিশালী কৰে। নিৰ্দিষ্ট বিষয়বস্তু স্পষ্ট কৰে আৰু ইয়াক উদ্দীপনা সৃষ্টি কৰাত ব্যৱহাৰ কৰা হয় আমাৰ ছাত্ৰ-ছাত্ৰীসকলক দৃশ্যই জড়িত কৰায় আৰু শ্ৰৱণ শক্তিৰ পৰা দেখালৈ এটা ক্রিয়াকলাপৰ পৰা আন এটালৈ পৰিৱৰ্তনৰ প্ৰয়োজন হয়। চিত্ৰসমূহৰ সৈতে, ধাৰণা বা ভাৱ যিবোৰক আমি উপস্থাপন কৰো ই সহজে শব্দসমূহ হৈ থকা নাই শব্দসমূহৰ লগতে ছবিসমূহো যোগ হৈছে।
যদি ছাত্র-ছাত্রীসমূহে কঠিত শব্দ স্পষ্টভাবে বুজি নাপায়, দৃশ্যই তথাক অধিক মাত্রাত বুজিবলৈ সহায় কৰিব পাৰে। দৃশ্যসমূহে জটিল তথ্য বেছিকৈ বোধগম্য কৰিবলৈ সহায় কৰিব পাৰে। সেইবোৰে শ্ৰৱণৰ পৰা মাথো পৰিবৰ্তনহে প্ৰদান কৰিব পাৰে আৰু সাধাৰণতে শব্দসমূহকে চিত্ৰসমূহে বেছি সহজে উদ্দীপিত কৰিব পাৰে।
১৯২০-১৯৩০ ৰ পৰাই উপস্থাপন, কোচিং আৰু শিক্ষাদানৰ বাবে দৃশ্যাত্মক সঁজুলিসমূহৰ ব্যৱহাৰ কৰা হয়। ইয়াত ফিল্ম, ষ্ট্ৰিপচ্, কাচৰশ্লাইজ আৰু চাৰিওফালে বাস্তৱিক বস্তুৰে গঠিত হয়। সকলো লোকে শ্রবণেন্দ্রিয়-সংক্রান্ত শিক্ষার্থী নহয় যিয়ে বক্তৃতাসমূহ আৰু ভাষণসমূহৰ পৰা তথ্য সমন্বয় কৰিব পাৰে। বহুতো শিক্ষার্থী হৈছে দৃশ্যাত্মক শিক্ষার্থী যিয়ে চলিত চিত্ৰসমূহ অধিক মাত্ৰাত সহাঁৰি দিব পাৰে।
পৰিসংখ্যাই দেখুওৱাই যে তিনি ঘণ্টা উপস্থাপনৰ পিছত কেৱল ৭০ শতাংশ লোকে মৌখিকভাবে উপস্থাপন কৰা সাৰবস্তু মনত ৰাখিব পাৰে। তিনি দিনৰ পিছত ভাষণৰ সাৰবস্তু ধৰি ৰখা কাৰ্যত দৃশ্যাত্মক সঁজুলিসমূহৰ প্ৰভাৱ আটাইতকৈ বেছি প্ৰভাৱী ৬০ শতাংশ শুনোতাসকলে দৃশ্যাত্মকভাৱে সাৰবস্তু মনত ৰাখিব পাৰে। মৌখিক উপস্থাপনৰ লগত তুলনা কৰিলে কেবল ১০ শতাংশ মনত ৰাখিব পাৰে।
সকলো উপস্থাপনত দৃশ্যাত্মক সঁজুলিসমূহৰ ব্যৱহাৰ অপৰিহাৰ্য হৈ উঠিব পাৰে। এইবোৰ নাথাকিলে আমাৰ উপস্থাপনৰ প্রভাৱে ছাত্ৰ-ছাত্ৰীসকলক সোনকালে এৰি থৈ যাব দিব পাৰে। আমাৰ প্ৰধান ধাৰণাসমূহ দৃশ্যাত্মক সঁজুলিসমূহৰ সৈতে উপস্থাপনৰ প্ৰস্তুতিয়ে আমাৰ ছাত্ৰক কার্যকৰীভাৱে উপনীত হোৱাত সম্ভাব্য কৰাব।
প্ৰশ্ন ১৮। উপস্থাপনত দৃশ্যাত্মক সঁজুলিৰ সুবিধাসমূহ উদাহৰণৰ সৈতে আলোচনা কৰা।
উত্তৰঃ দৃশ্যাত্মক সঁজুলিসমুহে আমাৰ উপস্থাপনক সংঘটিত হ’বলৈ সহায় কৰে। দৃশ্যাত্মক সঁজুলিসমূহে আমি যি কওঁ তাক গুৰুত্ব প্ৰদান কৰি আমাৰ উদ্দেশ্যসমূহত উপনীত হ’বলৈ সহায় কৰে। দৃশ্যাত্মক সঁজুলিসমূহে আমাৰ শ্ৰোতাক জড়িত কৰায় আৰু এটা ক্রিয়াকলাপৰ পৰা আনটো, শ্ৰৱণ শক্তিৰ পৰা শুনালৈ পৰিৱৰ্তনৰ প্ৰয়োজন হয়। আমি যেতিয়া দৃশ্যাত্মক সঁজুলিসমূহ ব্যৱহাৰ কৰো, তাৰ ব্যৱহাৰে আমাৰ চলন আৰু অংগী-ভংগীক প্ৰেৰণা যোগায়। এই অতিৰিক্ত চলনে নিয়ন্ত্ৰণ শক্তিশালী কৰে যিটো ৰক্তাক উপস্থাপনৰ উপৰি প্ৰয়োজন হয়। দৃশ্যাত্মক সঁজুলিসমূহৰ ব্যৱহাৰ শ্রোতামণ্ডলী আৰু আমাৰ বাবে পাৰস্পৰিকভাৱে উপকাৰী।
দৃশ্যাত্মক সঁজুলিসমূহ হৈছে উপস্থাপনক উন্নত কৰা কাৰ্য যি শ্রোতা মণ্ডলীক নিযুক্ত কৰে। ই অতিৰিক্ত তথ্য আৰু সঠিক বিষয় সৰলত কৰে। বছৰৰ পূৰ্বে, অ’ভাৰ হেড প্রজেক্টাৰ। আৰু প্ৰাচীৰ পত্ৰৰ নিছিনা আহিলাই সাধাৰণ দৃশ্যত্মক সঁজুলিসমূহ যোগান ধৰে। তথাপি, মালি মিডিয়াৰ বিৱৰ্তনৰ সৈতে যেনে – পাউৱাৰ পইণ্ট, স্লাইড শ্ব’ আৰু সজীব (এনিমেইটিড) ক্লিপ দেখুৱাবৰ বাবে সুবল ডিজিটেল প্রজেক্টৰ সাধাৰণ হৈ উঠিছে।
দৃশ্যাত্মক সঁজুলিসমূহে আমাৰ উদ্দেশ্য পূৰণ কৰিবলৈ সহায় কৰে। যিবোৰ কোৱা হয় সেইবোৰৰ গুৰুত্ব প্ৰদান কৰা হয়। বিষয়বস্তুগত উপস্থাপনৰ স্পষ্ট ছবিসমূহে ছাত্ৰ-ছাত্ৰীৰ বোধশক্তিৰ পৰ্যায় বঢ়াব পাৰে আৰু এইবোৰে আমাৰ বাৰ্তাসমূহ শক্তিশালী কৰে। নিৰ্দিষ্ট বিষয়বস্তু স্পষ্ট কৰে আৰু ইয়াক উদ্দীপনা সৃষ্টি কৰাত ব্যৱহাৰ কৰা হয়।
আমাৰ ছাত্ৰ-ছাত্ৰীসকলক দৃশ্যই জড়িত কৰায় আৰু শ্ৰৱণ শক্তিৰ পৰা দেখালৈ এটা ক্রিয়াকলাপৰ পৰা আন এটালৈ পৰিৱৰ্তনৰ প্ৰয়োজন হয়। চিত্ৰসমূহৰ সৈতে, ধাৰণা বা ভাৱ যিবোৰক আমি উপস্থাপন কৰো ই সহজে শব্দসমূহ হৈ থকা নাই শব্দসমূহৰ লগতে ছবিসমূহো যোগ হৈছে।
যদি ছাত্ৰ-ছাত্ৰীসমূহে কঠিত শব্দ স্পষ্টভাৱে বুজি নাপায়, দৃশ্যই তথ্যক অধিক মাত্ৰাত বুজিবলৈ সহায় কৰিব পাৰে। দৃশ্যসমূহে জটিল তথ্য বেছিকৈ বোধগম্য কৰিবলৈ সহায় কৰিব পাৰে। সেইবোৰে শ্ৰৱণৰ পৰা মাথো পৰিবৰ্তনহে প্ৰদান কৰিব পাৰে আৰু সাধাৰণতে শব্দসমূহকে চিত্ৰসমূহে বেছি সহজে উদ্দীপিত কৰিব পাৰে।
১৯২০-১৯৩০ ৰ পৰাই উপস্থাপন, কোচিং আৰু শিক্ষাদানৰ বাবে দৃশ্যাত্মক সঁজুলিসমূহৰ ব্যৱহাৰ কৰা হয়। ইয়াত ফিল্ম, ষ্ট্ৰিপচ্, কাচৰশ্লাইজ আৰু চাৰিওফালে বাস্তৱিক বস্তুৰে গঠিত হয়। সকলো লোকে শ্রবণেন্দ্রিয়-সংক্রান্ত শিক্ষার্থী নহয় যিয়ে বক্তৃতাসমূহ আৰু ভাষণসমূহৰ পৰা তথ্য সমন্বয় কৰিব পাৰে। বহুতো শিক্ষার্থী হৈছে দৃশ্যাত্মক শিক্ষার্থী যিয়ে চলিত চিত্রসমূহ অধিক মাত্ৰাত সহাৰি দিব পাৰে।
পৰিসংখ্যাই দেখুওৱাই যে তিনি ঘণ্টা উপস্থাপনৰ পিছত কেৱল ৭০ শতাংশ লোকে মৌখিকভাৱে উপস্থাপন কৰা সারবস্তু মনত ৰাখিব পাৰে। তিনি দিনৰ পিছত ভাষণৰ সাৰবস্তু ধৰি ৰখা কাৰ্যত দৃশ্যাত্মক সঁজুলিসমূহৰ প্রভাৱ আটাইতকৈ বেছি প্ৰভাৱী ৬০ শতাংশ শুনোতাসকলে দৃশ্যাত্মকভাৱে সাৰবস্তু মনত ৰাখিব পাৰে। মৌখিক উপস্থাপনৰ লগত তুলনা কৰিলে কেৱল ১০ শতাংশ মনত ৰাখিব পাৰে।
সকলো উপস্থাপনত দৃশ্যাত্মক সঁজুলিসমূহৰ ব্যৱহাৰ অপৰিহাৰ্য হৈ উঠিব পাৰে। এইবোৰ নাথাকিলে আমাৰ উপস্থাপনৰ প্ৰভাৱে ছাত্ৰ-ছাত্ৰীসকলক সোনকালে এৰি থৈ যাব দিব পাৰে। আমাৰ প্ৰধান ধাৰণাসমূহ দৃশ্যাত্মক সঁজুলিসমূহৰ সৈতে উপস্থাপনৰ প্ৰস্তুতিয়ে আমাৰ ছাত্ৰক ‘কাৰ্যকৰীভাৱে উপনীত হোৱাত সম্ভাব্য কৰাব।
প্ৰশ্ন ১৯। সংলাপ কৌশল কাক বোলে?
উত্তৰঃ সংলাপ হৈছে বৰকৈ ব্যৱহৃত শব্দ। কথোপকথনৰ বাবে সমার্থক শব্দ প্রান ব্যবহৃত হোৱা দেখা যায়। দৰাচলতে সংলাপ হৈছে কথোপকখনৰ ধৰণ মিয়ো অন্য ধৰণৰ কথোপকভা পৰা পৃথক হয়। ইংৰাজী প্রতিশব্দ ‘Dialogue’ গ্রীক শব্দ ‘dialogos’ ৰ পৰা উৎপত্তি হৈছে। ‘Logos’ ক ‘meaning of the word’ বুলি বুজা যায় আৰু ‘din’ মানে ‘through’ সংলাপ দুজন মানুহৰ মাজত নহয়। সংলাপ যিকোনো লোকৰ সংখ্যাৰ মাজত হয়। গোটেই গোটত আমাৰ মাজত আৰু আমাৰ দ্বাৰা অৰ্থ সুষমভাৱে প্ৰবাহিত হয়। ইয়াৰ পৰা কিছুমান নতুন ধৰণৰ বোধশক্তি উদয় হয়।
Harold Saunders (A Public Peace Process) ৰ মতে, “সংলাপ হৈছে প্রকৃত ভাব। বিনিময়ৰ প্ৰক্ৰিয়া যাৰ দ্বাৰা মানুহে ইজনে সিজনক গভীৰভাৱে শুনে। তেওঁলোকে যি শিকে ইয়াৰ যথেষ্ট পৰিমাণে পৰিবৰ্তন হয়। প্রত্যেকজন ব্যক্তিয়ে অন্যক লৈ গুৰুতৰ প্ৰচেষ্টা কৰি তোলে “আনকি মতবিৰোধ ভুল হ’লেও তাই বা সি নিজক চিত্ৰিত কৰাত জড়িত কৰে। অংশগ্ৰহণ কৰোতাই তাৰ বা তাইৰ পৰিচয়ৰ চেষ্টা এৰি নিদিয়ে। কিন্তু প্ৰত্যেকজনে অন্যৰ দাবী যথেষ্ট পৰিমাণে চিনাক্ত কৰে যাতে সি বা তাই অনাৰ প্ৰতি বেলেগ ধৰণে ক্ৰিয়া কৰে।”
সংলাপ হৈছে এক ধৰণৰ কথোপকথন য’ত লোকসকলে প্রকৃতভাবে বিভিন্ন পৰিপ্ৰেক্ষিত প্ৰৱেশ কৰিবলৈ চেষ্টা কৰে। ই নতুন বোধশক্তি উদয় কৰিবলৈ সক্ষম কৰি তোলে। বিতৰ্কৰ বিপৰীতে, সংলাপে নতুন অৰ্থ আৱিস্কাৰ কৰিবলৈ চেষ্টা কৰে যিটো পূৰ্বে কোনো অংশগ্রহণ কৰোতাই সংলাপত আয়োজন কৰা নাই।
প্ৰশ্ন ২০। সংলাপৰ কৌশলসমূহ কি কি ?
উত্তৰঃ যেতিয়াই সুযোগে দেখা দিয়ে অনুশীলনৰ দ্বাৰা, সংলাপৰ কৌশলসমূহে সু-সম্পাদিত আলোচনা আৰু সংলাপ নিজেই তাৎপর্যপূর্ণভাৱে উন্নত কৰিব পাৰে। সংলাপৰ কৌশলসমূহ হৈছে গভীৰভাৱে শুনা, আনক শ্রদ্ধা কৰা, অনুসন্ধান কৰা, মতামত প্ৰকাশ কৰা, ওকালতি -অনুসন্ধান সজ্বলিত কৰা, ই অনুমান বিচাৰশক্তি আৰু অনুধ্যান স্থগিত কৰে। প্ৰত্যেক কৌশলসমূহ তলত বুজাই দিয়া হৈছে—
(ক) গভীৰভাৱে শুনা: অতি সহজতে গঠিত হয়। গভীৰভাৱে শুনিবলৈ সচেতনতাৰ পৰা উৎপত্তি হয়। ইয়াত নীৰৱতা জড়িত হৈ আছে যাতে আমি যাৰ পৰা কথা শুনি আছো সেই ব্যক্তিৰ প্ৰকৃত বাণী শুনিব পাৰো।
(খ) আনক শ্রদ্ধা কৰা: প্ৰকৃততে এই দৃষ্টিকোণৰ পৰা অনেক শ্রদ্ধা কৰা হয়। ইয়াক বিশেষভাৱে কৰিবলৈ কঠিন হয় যেতিয়া ভূমি মানুহৰ সৈতে ভাব-বিনিময় করা। নিজতকৈ আনৰ দৃষ্টিভংগী বৈপৰীতা হয়। ইপিনে অনক শ্রদ্ধা কৰোতে আমি সিহঁতক স লাগিব বুলি নুবুজায়। যিয়ে অবদান আগবঢ়ায় এই দৃষ্টিকোণ পৰিপ্ৰেক্ষিত বৈধ হয় আনকি সম্পূর্ণ চিত্ৰ বুজিবলৈ ই কেবল সৰু উপায় যিটোৱে আমাৰ সেই সময়ত ওপৰত কেন্দ্ৰবিন্দু কৰে।
(গ) অনুসন্ধান: প্রকৃত প্রশ্ন শুধিবলৈ ই হৈছে দক্ষতা। সেয়েহে মুকলি প্ৰশ্নসমূহৰ ব্যৱহাৰ উৎসাহিত কৰে যিয়ে আমাৰ বোধশক্তি বিভিন্ন দৃষ্টিকোণৰ পৰা উন্নত কৰে বা ই গভীৰভাৱে মানসিক গঢ় দিয়াত সহায় কৰে। যিটো ফুটি উঠাবলৈ বহুতো দৃষ্টিকোণে সমর্থন কৰে।
(ঘ) মত খুলি প্ৰকাশ কৰা (ওকালতি): আমি কি চিন্তা কৰো তাক মত খুলি প্ৰকাশ কৰাই হৈছে সামৰ্থ আৰু আমি কি চিন্তা কৰো কিয় চিন্তা কৰো তাক বুজিবলৈ সামর্থবান হয়। দুর্ভাগ্যজনকভাৱে বহুতো লোকে দৃষ্টিভংগীক বিনিময় কৰিবলৈ অহোপুৰুষাৰ্থ কৰে। সকলো দৃষ্টিভংগী, যদি বৰ্তি থাকে, পৰিস্থিতিৰ প্ৰকৃত বোধশক্তি উন্নত কৰাৰ বাবে ই হৈছে গুরুত্বপূর্ণ। যদি এইবোৰ দৃষ্টিভংগী বিনিময় কৰা নহয়, তেতিয়ালৈ চিত্ৰৰ অংশ হেৰাই যাব। সেই কাৰণে সংলাপৰ পৰিপ্ৰেক্ষিতত মত হৈছে গুৰুত্বপূৰ্ণ।
(ঙ) অনুমান আৰু বিচাৰশক্তি স্থগিত কৰো: আমি কিয় দৃষ্টিভংগীক ধৰি ৰাখো তাক বুজিবলৈ ক্ষমতা আছে। প্ৰকৃততে অনুমান আৰু বিচাৰশক্তিক স্থগিত কৰি ৰখা হয়। আমাৰ দৃষ্টিভংগীৰ বাবে আমাৰ কাৰণ “hang out ” কৰাকে স্থগিত কৰা বুলি কোৱা হয়। এইবোৰে লোকসকলক চাবলৈ, প্রশ্ন শুধিবলৈ সম্ভৱ কৰি তোলে আৰু আমাৰ দৃষ্টিকোণৰ গভীৰ বোধশক্তি বিকশিত কৰিবলৈ সহায় কৰে।
(চ) মত ব্যক্ত (ওকালতি) আৰু অনুসন্ধান সন্তলিত কৰা: আমাৰ দৃষ্টিভংগীৰ বিনিময় সঙ্কলিত কৰা হিচাপে এইবোৰ হৈছে সহজ আৰু জটিল। অন্য ব্যক্তিৰ দৃষ্টিভংগী বুজিবলৈ প্রকৃত প্রশ্নসমূহ সোধা হয়। এই কৌশল অনুশীলন কৰিবলৈ ওপৰত উল্লেখিত সকলো কৌশলসমূহ সন্ধ্যৱহিত কৰাত জড়িত কৰা হয়। তথাপি অন্য লোকৰ সৈতে আমি আলাপ কৰাই সংলাপ কৰিবলৈ চেষ্টা নকৰে। এই কৌশলৰ অনুশীলনীয়ে কথোপকথন কৰিবলৈ আমাৰ অৱদানৰ গুণমান তাৎপর্যপূর্ণভাৱে উন্নত কৰে। লোকসকলে আমাৰ কথোপকথনৰ গুণ লক্ষ্য কৰে যাৰ লগত আমি অংশগ্ৰহণ কৰিছো। আমাৰ অৱদানসমূহে তেওঁলোকক উন্নত কৰি তুলিব পাৰে।
(ছ) অনধ্যান: প্ৰকাশ কৰিবলৈ আমাৰ দ্ৰুতগতিত চলা বিশ্বই একেবাৰে কম সময় প্ৰদান কৰে। তথাপি প্ৰকাশ কৰিবলৈ ক্ষমতাই হৈছে বৰ ডাঙৰ আৰু আমাৰ যোগাযোগৰ কৌশলসমূহে উন্নত কৰি তোলে। আমাৰ কৌশলসমূহ আমি কেনেদৰে অনুশীলন কৰো। সংলাপৰ দ্বাৰা ক্ষমতাক বিবেচিত কৰা হয়। দলীয় পৰিৱেশত সংলাপৰ প্ৰয়াসক অনুধ্যান কৰি ধৰি ৰখাটোৱে হৈছে উপকাৰী। ইয়াত সংলাপৰ কৌশলসমূহ ক’ত কাৰ্যকৰীভাৱে ব্যৱহৃত হৈছে আৰু ক’ত উন্নত কৰিব পাৰি তাক চিনাক্ত কৰা হয়।
প্ৰশ্ন ২১। সংলাপৰ কৌশলসমূহ গুৰুত্বতাৰ বিষয়ে আলোচনা কৰা।
উত্তৰঃ সংলাপ হৈছে যোগাযোগৰ আহিলা যিয়ে তেওঁলোকক বিভিন্ন দৃষ্টিকোণৰ বিৰুদ্ধে অসমতল নকৰাকৈ অন্য দৃষ্টিভংগীক বুজিবলৈ লোকসকলক সমৰ্থন কৰি তোলে। সংলাপত অভিমত ৰক্ষা কৰিব নোৱাৰি আৰু ইয়াৰ বিপৰীত দিশ নাথাকে।
সংলাপে মানুহসকলক ওচৰা-উচৰিকৈ লৈ আহে যিয়ে প্রকৃতভাৱে একেলগে নবহে। এইসকল লোকে গুৰুত্বপূৰ্ণ বিষয়ৰ বিষয়ে কথা পাতে। ই হৈছে মানুহ সকলক কৃতকাৰ্যতাৰে সম্পৰ্ক কৰা প্ৰক্ৰিয়া যিজন আমাৰ পৰা পৃথক। তেওঁলোক লিংগ পার্থক্য, ধর্ম, কর্ম, বিভাগ, সংস্কৃতি, জাতিভুক্ত, বর্ণ, যৌন দিকবলন বা বয়স অন্তর্ভুক্ত কৰিব পাৰি।
সংলাপ প্রত্যক্ষভাৱে সমস্যা সমাধানৰ প্ৰক্ৰিয়া নহয়। ইয়াৰ পৰিবৰ্তে ই হৈছে এটা প্ৰক্ৰিয়া যিয়ে দলসমূহৰ মাজত বোধশক্তিৰ সংযোগ গঠন কৰে। প্ৰকৃতভাৱে ই ভুল বুজাবুজি, সংঘর্ষ উদ্বেগ হ্ৰাস কৰিবলৈ সহায় কৰে আৰু এতেকে সমস্যাসমূহ ভংগ কৰা হয় সংলাপ হ’ব পাৰে সহায়কাৰী প্ৰক্ৰিয়া যেতিয়াই পার্থক্যসমূহ সংগঠন বা মহাবিদ্যালয়ৰ চৌহদত সমস্যাসমূহৰ মূল কাৰণ। এই সমস্যাসমূহ আন্তঃব্যক্তিগত হ’ব পাৰে। যেনে- ভুল বুজাবুজি, উদ্বেগ বা মেৰু বিভাজন ঘটে আৰু মতবিৰোধ বা সাংগাঠনিক বৃদ্ধি হয়, উৎপাদকতা নিম্ন পৰ্যায়ৰ, উচ্চ পৰ্যায়ৰ ছাপ প্রতিস্থাপনৰ উচ্চ হাৰ।
যেতিয়াই মানুহৰ সুবিধা হয় বিভিন্ন পৃষ্ঠভূমিসমূহক বিনিময় কৰিবলৈ সংলাপে বোধশক্তিৰ ভেটিৰ গঠনত সহায় কৰিবলৈ উপকাৰী আহিলা হ’ব পাৰে আৰু চলি থকা পৰস্পৰ ক্ৰিয়াৰ ফলদায়কৰ বাবে নিদের্শনা স্থিৰ কৰে। বিভিন্ন ক্রিয়াসমূহ আৰু অগ্ৰাধিকাৰৰ সৈতে কর্ম দলসমূহ যিয়ে একেলগে কাম কৰে কিন্তু অন্য বিভাগৰ দৈনন্দিন কাম-কাজৰ বিষয়ে কমকৈ জানে কথোপকথন প্ৰক্ৰিয়াৰ পৰা লাভ কৰিব পাৰে। যেনেকৈ মহাবিদ্যালয় চৌহদসমূহত কিছুমান বৈচিত্র্য থাকিব পাৰে সাধাৰণতে বিভিন্ন পৃষ্ঠভূমিসমূহৰ ব্যক্তিসকলৰ মাজত পৰস্পৰ ক্ৰিয়া কমকৈ হয়।
সংলাপে বিভিন্ন মানুহ দলসমূহৰ মাজত অধিক মাত্ৰাৰ বোধশক্তি আৰু বেছি সৃষ্টিশীল সহযোগিতা প্ৰচাৰ কৰে। এই প্ৰক্ৰিয়াই ভুল বুজাবুজি উদ্বেগ হ্ৰাস কৰিবলৈ সহায় কৰিব পাৰে আৰু ভৱিষ্যতে পৰস্পৰ ক্ৰিয়া বেছি ফলদায়ক হ’বলৈ নিশ্চিত কৰাত সহায় কৰে।
প্ৰশ্ন ২২। প্ৰতিজ্ঞাপনৰ অৰ্থ আৰু সংজ্ঞা।
উত্তৰঃ গ্ৰহণ কৰোঁতাৰ সহাঁৰিৰ পৰ্যবেক্ষণকে প্রতিজ্ঞাপন বুলি কোৱা হয়। আন কথাত ক’বলৈ গ’লে, গ্ৰহণ কৰোঁতাৰ সহাঁৰি প্ৰেৰকলৈ ওলোটাই সংযোগ কৰাকে প্রতিজ্ঞাপন বুলি কোৱা হয়। আচলতে ই হৈছে গ্ৰহণ কৰোঁতাৰ সহাৰিৰ পৰিমাণ যিয়ে প্ৰেৰকলৈ ঢুকি পায়। ই বাৰ্তাৰ কার্যকাৰিতাক মূল্যায়ন কৰিবলৈ প্ৰেৰকক সক্ষম কৰি তোলে। প্ৰতিজ্ঞাপনৰ কিছুমান সংজ্ঞা তলত দাঙি ধৰা হৈছে – Bartol and Martin ৰ মতে “বাৰ্তা ব্যাখ্যা কৰিবলৈ গ্ৰহণ কৰোঁতাৰ মূল সহাঁৰি হৈছে প্ৰতিজ্ঞাপন।”
Bounce & Martin ৰ অভিমতত, “প্ৰতিজ্ঞাপন হৈছে গ্ৰহণ কৰোতাৰ পৰা সহাঁৰি পোৱা যিয়ে প্রেৰকক জনায় কেনেকৈ সাধাৰণতে যোগাযোগ লাভ কৰা হয়।”
আলোচনাৰ পৰা ক’ব পাৰি যে প্ৰতিজ্ঞাপন হৈছে এনে প্ৰণালী য’ত তেওঁ বাৰ্তা ব্যাখ্যা কৰাৰ পিছত গ্ৰহণ কৰোঁতাৰ প্ৰতিক্ৰিয়া বা সহাঁৰি প্ৰেৰকলৈ সংযোগ স্থাপন হয়। দ্বিমুখী যোগাযোগ ফলদায়ক কৰিবলৈ প্রতিজ্ঞাপন হৈছে অনিবার্যভাবে অপৰিহাৰ্য। দৰাচলতে, যোগাযোগত প্রতিজ্ঞাপন নহ’লে অসম্পূৰ্ণ হৈ একেদৰে থাকিব।
প্ৰশ্ন ২৩। প্রকৃত যোগাযোগৰ বাবে প্ৰতিজ্ঞাপন কিয় অপৰিহাৰ্য ?
উত্তৰঃ বাৰ্তা বুজি পোৱা বা উপলব্ধি কৰাৰ পাছত গ্ৰহণ কৰোঁতাৰ সহাঁৰি বা প্ৰতিক্ৰিয়াই হৈছে প্ৰতিজ্ঞাপন। ই বাৰ্তাৰ কাৰ্যকাৰিতাক মূল্যায়ন কৰিবলৈ প্ৰেৰকক সক্ষম কৰি তোলে। দ্বি-মুখী যোগাযোগৰ ক্ষেত্ৰত ই হৈছে অনিবাৰ্যভাৱে অপৰিহাৰ্য।
প্রতিজ্ঞাপন নোহোৱাকৈ, দ্বি-মুখী যোগাযোগ অকাৰ্যকৰী বা অসম্পূর্ণ। প্রতিজ্ঞাপন হৈছে গ্ৰহণ কৰোঁতাৰ সঁহাৰি লাভ কৰিবলৈ অকল উপায় আৰু প্ৰতিজ্ঞাপনক নিৰ্ভৰ কৰি প্ৰেৰকে অধিকতৰ পদক্ষেপ ল’ব পাৰে। সাংগঠনিক বা ব্যৱসায়িক সংযোগত প্রতিজ্ঞাপন হৈছে অত্যন্ত গুৰুত্বপূৰ্ণ। তথাপি, প্ৰতিজ্ঞাপনৰ প্ৰয়োজন বা গুৰুত্বতা তলত বিভিন্ন দৃষ্টিভংগীৰ পৰা আলোচনা কৰা হৈছে-
(ক) তথ্য সংগ্রহ: প্ৰতিজ্ঞাপন হৈছে গ্ৰহণ কৰোঁতাৰ পৰা তথ্য সংগ্ৰহ কৰা উপায়। যদি গ্ৰহণ কৰোঁতাই প্ৰেৰকলৈ তথ্য (প্রতিজ্ঞাপন) নপঠিয়ায়, তেওঁৰ পৰা তথ্য সংগ্ৰহ কৰিবলৈ কোনো উপায় নাথাকে। সেয়ে, প্রতিজ্ঞাপনেই সংগঠনক (প্রেৰক) বিভিন্ন মানুহৰ পৰা (গ্ৰহণ কৰোতা) তথ্য সংগ্ৰহ কৰিবলৈ সহায় কৰে।
(খ) সম্পূর্ণ যোগাযোগ প্ৰক্ৰিয়াৰ শেষ কৰা কাৰ্য: প্ৰতিজ্ঞাপন হৈছে শেষ আৰু যোগাযোগ প্ৰক্ৰিয়াৰ গুৰুত্বপূৰ্ণ পদক্ষেপ। প্ৰতিজ্ঞাপনৰ দ্বাৰা প্ৰেৰকে গ্ৰহণ কৰোঁতাৰ প্ৰতিক্ৰিয়া বা সহাৰি শিকিব পাৰে। ই হৈছে যোগাযোগ প্ৰক্ৰিয়াৰ অপৰিহাৰ্য পদক্ষেপ যিটো নোহোৱাকৈ যোগাযোগ প্ৰক্ৰিয়া হৈছে অসম্পূর্ণ। সেয়েহে দ্বি-মুখী যোগাযোগত প্রতিজ্ঞাপন হৈছে বাধ্যতামূলক।
(গ) যোগাযোগৰ কাৰ্যকাৰিতা পৰিমাপন কৰা: প্রতিজ্ঞাপন হৈছে গ্ৰহণ কৰোঁতাৰ প্ৰতিক্ৰিয়ত বা সহাঁৰি লাভ কৰিবলৈ একমাত্ৰ এটা উপায়। ইয়াৰ পৰা প্ৰেৰকে জানিব পাৰে কেনেদৰে তেওঁৰ বাৰ্তা বুজি পাই আৰু কেনেদৰে গ্ৰহণ কৰোঁতাই ব্যৱহৃত কৰিব পাৰে। প্ৰতিক্ৰিয়া বিশ্লেষণ কৰি ইতিবাচক বা নেতিবাচক, বার্তা প্ৰেৰকে কি পৰিসলৈ যোগাযোগ ফলদায়ক আৰু ইয়াৰ সৈতে কি কি সীমাবদ্ধ পৰিমাপন কৰিব পাৰে। সেয়েহে দ্বি-মুখী যোগাযোগত প্রতিজ্ঞাপন হৈছে যোগাযোগৰ সাফল্য নির্ণয় কৰিবলৈ একমাত্ৰ এটা উপায়।
(ঘ) প্ৰচাৰ মাধ্যমৰ কাৰ্যকাৰিতাৰ পৰিমাপন: আমি বার্তাসমূহ প্ৰেৰণ কৰিবলৈ বিভিন্ন প্ৰকাৰৰ প্ৰচাৰ মাধ্যম ব্যৱহাৰ কৰো। গ্ৰহণ কৰোতাই প্ৰচাৰ মাধ্যমৰ দ্বাৰা বার্তা লাভ কৰো আৰু অৰ্থ বুজি পায়। যদি গ্ৰহণ কৰোতাই প্ৰেৰকলৈ প্ৰতিজ্ঞাপন পঠিয়ায়, ইয়াক বুজা যায়। উপযোগী প্ৰচাৰ মাধ্যম। অসংগত প্ৰচাৰ মাধ্যমে গ্ৰহণ কৰোতালৈ বাৰ্তা উপনীত কৰিব। নোৱাৰে আৰু এনেদৰে কোনো প্রতিজ্ঞাপন উত্থাপন কৰিবলৈ ব্যৰ্থ হয়। এনেকৈ প্ৰতিজ্ঞাপনক প্ৰচাৰ মাধ্যমৰ কাৰ্যকাৰিতাৰ বিচাৰৰ মান হিচাপে ব্যৱহৃত কৰিব পাৰে।
(ঙ) শুদ্ধ সিদ্ধান্ত লোৱা: প্রতিজ্ঞাপনে শুদ্ধ সিদ্ধান্ত ল’বলৈ প্ৰেৰকক সহায় কৰে। যদি গ্ৰহণ কৰোতাই কিছুমান সমস্যাত প্রতিক্রিয়া বা সহাঁৰি নপঠিয়ায়, প্ৰেৰকে সিদ্ধান্ত ল’ব নোৱাৰে।
(চ) সমস্যা সমাধান: সংগঠনত বিভিন্ন প্ৰকাৰৰ সমস্যাসমূহে দেখা দিব পাৰে যিটো যথাযথৰূপে আৰু সঠিক সময়ত সমাধান কৰিব লাগে। দ্বি-মুখী যোগাযোগে সমস্যা সমাধান কৰিবলৈ সহায় কৰে কিন্তু সমস্যালৈ সমাধান প্ৰদান কৰে।
প্ৰশ্ন ২৪। ফলদায়ক প্রতিজ্ঞাপন কাক বোলে ? আমাৰ প্ৰতিজ্ঞাপনৰ কৌশলসমূহ বিকাশ কৰিবলৈ নিয়মৰ বিষয়ে আলোচনা কৰা।
উত্তৰঃ যিটো স্পষ্টভাৱে শুনা যায়, বুজি পোৱা যায় আৰু গ্ৰহণ কৰা যায় সেয়া হৈছে ফলদায়ক প্রতিজ্ঞাপন। সেই ক্ষেত্রসমূহ আমাৰ শক্তিৰ ভিতৰত থাকে। আমাৰ প্ৰতিজ্ঞাপনৰ ওপৰত ক্ৰিয়া কৰিবলৈ প্ৰাপকৰ নিৰ্বাচনীত আমি নিয়ন্ত্ৰণ কৰিব নোৱাৰো। কিন্তু আমি নিশ্চিত হ’ব পাৰো যে আমাৰ প্ৰতিজ্ঞাপন হৈছে ফলদায়ক। আমাৰ প্ৰতিজ্ঞাপনৰ কৌশলসমূহে বিকাশ কৰিব পাৰে। কিছুমান তলত দিয়া নিয়ম ব্যবহৃত কৰি আৰু আমি সোনকালে বিচাৰি পাম যে আমি বহু বেছি ফলদায়ক হৈছো।
(ক) প্ৰতিজ্ঞাপন আচৰণৰ বিষয়ে হ’ব লাগে ব্যক্তিত্বৰ বিষয়ে নহয়: প্রতিজ্ঞাপনৰ প্ৰথম আৰু আটাইতকৈ গুৰুত্বপূৰ্ণ নিময় হৈছে মনত ৰাখিব লাগে যে আমি কোনো মন্তব্য দিব নালাগে তেওঁলোক কি ধৰণৰ ব্যক্তি বুলি বা তেওঁলোকে কি বিশ্বাস কৰে বা মূল্য দিয়ে। আমি কেৱল মন্তব্য দিওঁ তেওঁলোকে কেনেদৰে আচৰণ বিশিষ্ট কৰিছে। ব্যক্তিত্ব, বুদ্ধি বা যিকোনো কথাৰ দিশ আলোচনা কৰিবলৈ আমি প্রলোভিত কৰিব নালাগে। কেৱল আচৰণকহে বুজিব লাগে।
(খ) প্ৰতিজ্ঞাপনে আমাৰ ব্যক্তিৰ আচৰণৰ প্ৰভাৱ বৰ্ণনা কৰে: ইয়াৰ সহায়ত আমি কেনেদৰে অনুভৱ কৰো বা আমি কি চিন্তা কৰো তাক জনা যায়। অভিমত হিচাপে প্রতিজ্ঞাপন উপস্থাপন, কৰা অতি সহজ। ইয়াক শুনিবলৈ আৰু গ্ৰহণ কৰিবলৈ প্ৰাপকৰ বাবে সহজ যদিও আমি ঋণাত্মক প্রতিজ্ঞাপন দিছো। অৱশেষত আমি কেনেদৰে বোধ লৈছো ইয়াৰ ওপৰত নিয়ন্ত্ৰণ নাই। তেওঁলোকৰ উদ্দেশ্যৰ ওপৰত নিয়ন্ত্ৰণ আছে।
(গ) প্রতিজ্ঞাপন যিমান সম্ভৱপৰ সিমান সুনির্দিষ্ট হ’ব লাগে: বিশেষকৈ যেতিয়া বস্তুবোৰ সঠিকভাবে চলিত নহয়, আমি সকলোৱো জানো যে ‘everything we do is rubbish’ দৃষ্টিভংগীৰ পৰা আৰম্ভ হয়। সুনির্দিষ্ট উপলক্ষ্য আৰু সুনির্দিষ্ট আচৰণৰ বিষয়ে আমি চিন্তা কৰিব লাগে। ব্যক্তিয়ে কি কৰিছিল আৰু কেনেদৰে অনুভৱ কৰে ইয়াক আঙুলিয়াই দিয়ে। অধিক ৰূপে সুনির্দিষ্ট হৈছে আনতকৈ উন্নতৰ যিহেতু সুনির্দিষ্ট উপলক্ষ্যৰ বিষয়ে শুনিবলৈ সহজ হয় ‘all the time’
(ঘ) উপযুক্ত সময়ত প্রতিজ্ঞাপন হ’ব লাগে: আমাৰ ছয় মাহৰ পাছত আনন্দ দিয়া বা অসন্তুষ্ট কৰা কিহবাৰ বিষয়ে কোনোবা এজনক কোৱাটো ভাল কথা নহয়। প্রতিজ্ঞাপন উপযুক্ত সময়ত হোৱাটো প্ৰয়োজনীয়। ইপিনে প্রত্যেকজনে এতিয়াও মনত ৰাখিব পাৰে কি সংঘটিত হৈছিল। যদি প্রতিজ্ঞাপন দিবলগীয়া হয় তেনেহ’লে কোনো ধৰণৰ সংশয় নথকাকৈ দিব লাগে।
(ঙ) মুহূর্ত বাছি লোৱা: উপযুক্ত সময়ত মানুহৰ প্ৰতিজ্ঞাপনলৈ অনুভৱ খোলা হয় আৰু কেতিয়াবা খোলা নহয়। উদাহৰণস্বৰূপে, এজন খঙাল ব্যক্তিয়ে দক্ষভাৱে দিলেও প্রতিজ্ঞাপন গ্ৰহণ কৰিবলৈ নিবিচাৰে। ইয়াৰ বাবে আমি মানুহজন শান্ত হোৱালৈ বাট চাব লাগিব ।
(চ) প্ৰতিজ্ঞাপন গ্ৰহণ কৰা: প্ৰতিজ্ঞাপন গ্ৰহণ কৰিবলৈ কি কৌশল প্রয়োজন তাক চিন্ত কৰাটো গুৰুত্বপূৰ্ণ হৈ উঠিছে। বিশেষকৈ আমি যেতিয়া প্ৰতিজ্ঞাপনৰ বিষয়ে নাজানো তেতিয়া শুনিবলৈ নিবিচাৰো । কাৰণ প্ৰত্যেকজনে প্রতিজ্ঞাপন দিয়াত দক্ষ নহ’ব পাৰে।
(ছ) প্ৰতিজ্ঞাপনলৈ খোলা: যিহেতুকে প্রতিজ্ঞাপন শুনি লোৱা উচিত, আমি কাণ পাতি শুনি মনোযোগ দিয়াটো প্রয়োজন। আমি উত্তৰ দিওঁতে কি ক’ব লাগে তাৰ বিষয়ে চিন্তা কৰিব নালাগে। মাথো কাণ পাতি শুনিব লাগে।
প্ৰশ্ন ২৫। টেলিফোনৰ কথোপকথন কাক বোলে ?
উত্তৰঃ ফোনৰ দ্বাৰা বাৰ্তা প্ৰেৰণ কৰাই হৈছে টেলিফোনৰ কথোপকথন। ই হৈছে সুজন বা তাতোধিক লোকৰ মাজত মৌখিক যোগাযোগ যিটো মোবাইল বা লেগুলাইনৰ সহায়ত কৰা হয়। ই অনানুষ্ঠানিক হ’ব পাৰে যেতিয়াই আমি বন্ধু বা আপোন মানুহক ফোন কৰো আৰু ই আনুষ্ঠানিক হ’ব পাৰে যেতিয়াই কাৰ্যালয়, আমাৰ মালিক ইত্যাদিক ফোন কৰো। ই চুটি বা অস্থায়ী হ’ব পাৰে বা ই দীঘলীয়া আৰু বেছি আনুষ্ঠানিক হ’ব পাৰে। সাধাৰণতে আনুষ্ঠানিক ফোন লোৱা লোকসকলৰ সম্পৰ্কৰ ভিত্তি ভিন ভিন।
যদি কোনোবাই বন্ধুলৈ ফোন কৰে, সিহঁতৰ কথোপকথন অত্যন্তভাবে অস্থায়ী হয়। প্রায়ে এনে। ধৰণৰ ফোনত হোৱা কথোপকথনত লোকসকলে আনকি শুভেচ্ছা বাণীত এজনে সিজনৰ নামসমূহ ব্যৱহাৰ নকৰে আৰু কেতিয়াবা আনক ‘hello’ বুলি ব্যক্তি নকৰে। তেওঁলোকে ইয়াৰ পৰিবৰ্তে ফোনত অস্থায়ীভাৱে ফোন কৰে আৰু চমু ভাষণ বা অন্য ধৰণৰ অমৌখিক যোগাযোগ হিচাপে কথোপকথনক ব্যৱহাৰ কৰে।
যি কি নহওঁক, যদি কাৰ্যবাহী সহকাৰী ব্যক্তিয়ে তেওঁৰ মালিকৰ পৰা ফোনত হোৱা কথোপকথনৰ উত্তৰ দিয়ে, সেই ফোনত হোৱা কথোপকথন আনুষ্ঠানিকৰ সদৃশ।
ফোনেৰে দুজন ব্যক্তিসমূহৰ মাজত তথ্যৰ ভাৱ বিনিময় কৰাই হৈছে ফোনৰ কথোপকথন। ই মুখামুখী কথোপকথন নহয়। ই কিছু পৰিমাণে ব্যক্তিৰ লগত আনজন ব্যক্তিৰ কথোপকথন য’ত কোনোও আনজনক দেখা নাপায়। কিন্তু এজনে আনজনক শুনা পাই আৰু পৰস্পৰ ক্ৰিয়া তৎক্ষণাৎ কৰে।
প্ৰশ্ন ২৬। ফোনত হোৱা কথোপকথনক কেনেদৰে ফলদায়ক কৰিব পাৰি ?
উত্তৰঃ টেলিফোন কথোপকথন হৈছে আটাইতকৈ ফলদায়ক যেতিয়া দূৰত্ব দীঘল হয় আৰু সময় হৈছে বৃহৎ উপাদান। টেলিফোনেৰে কথোপকথন কৰা হৈছে এটা কলা। উন্নত টেলিফোনৰ কৌশলে বন্ধু-বান্ধৱ লাভ কৰিবলৈ সহায় কৰে আৰু সদিচ্ছা সৃষ্টি কৰিব পাৰে। আমাৰ কণ্ঠই আমাৰ ব্যৱসায় বা সংগঠনৰ প্ৰথম মনোকাৱ জ্ঞাপন কৰে। নম্বৰ ডায়েল কৰাৰ আগতে বার্তা ভালদৰে পৰিকল্পনা কৰাটো দৰকাৰ। টেলিফোনত কথোপকথন কৰিবলৈ তলত পৰামৰ্শসমূহ মানি চলিবলৈ অনুমোদন দিয়া হয় –
(ক) আমি উপযুক্ত সময়ত ফোন কৰিব লাগে। আমি সময়ৰ প্ৰভেদত সতর্ক হ’ব যেতিয়া আন্তর্জাতিক ফোন কৰা হয়।
(খ) আমি শুদ্ধভাৱে দাইল আৰু নম্বৰৰ বিষয়ে নিশ্চিত হ’ব লাগে।
(গ) আমি টেলিফোনৰ গ্ৰহণ কৰোতাক ফোনৰ উত্তৰ দিবলৈ যথেষ্ট সময় দিব লাগে। এই পৰ্যন্ত ৰিং দহবাৰ লৈ হ’ব পাৰে।
(ঘ) আমি যাৰ লগত কথা পাতিব বিচাৰো সেই ব্যক্তিলৈ স্পষ্টভাৱে সি নিজেই চিনাক্ত কৰিব লাগে।
(ঙ) শুভেচ্ছা বাণী দিয়া আৰু আমাৰ টেলিফোনত কথা পতাৰ কাৰণ প্ৰদান কৰা।
(চ) আমি সর্তক, নম্র হ’ব লাগে যেতিয়া বাৰ্তা প্ৰদান কৰা হয় আৰু গ্ৰহণ কৰোতাই বুজি পাইছে বুলি নিশ্চিত হ’বলৈ চেষ্টা কৰিব লাগে।
(ছ) সমস্যাৰ সৈতে যেতিয়া টেলিফোনত কথা পতা হয় আমি ধৈর্যশীল হ’ব লাগে। আমি কেইবাবাৰো কাৰণ বুজাব লাগিব আমাৰ বিপৰীতত থকা লোকক কঠিনতাৰ বিষয়ে বুজাবলৈ।
(জ) আমি আমাৰ শ্ৰোতাক সম্পূৰ্ণ তথ্য দিব লাগে যদি আমি বিচাৰো উলোটাই আমাক ফোন কৰিব লাগে।
(ঝ) যদি আমি উদ্দেশ্য কৰা ব্যক্তিৰ সৈতে সংযোগ স্থাপন কৰিব নোৱাৰো তেন্তে আমাৰ নাম, নম্বৰ, সংগঠন ইত্যাদিৰ সৈতে আমি সম্পূৰ্ণ বাৰ্তা এৰিব লাগে।
(ঞ) আমি কেতিয়া কথোপকথন শেষ কৰিব লাগে তাৰ বিষয়ে বোধগম্য হ’ব লাগে। আমি টেলিফোনত কথা পতাৰ শেষত ‘thanks’ আৰু ‘good bye’ প্ৰদান কৰিব পাহৰিব নালাগে।
(ট) যিয়ে আমাৰ ফোনৰ অংশীদাৰ হ’ব পাৰে আমি আনৰ প্ৰতি সহানুভূতিশীল হ’ব লাগে।
যদি আমি ওপৰৰ উল্লেখিত নির্দেশনা মানি চলিব পাৰো টেলিফোনত কথা পাতোতে, আশা। কৰা ধৰণে আমি ক’ব পাৰো যে আমি এজন ভাল টেলিফোন বার্তাবাহক হ’ব পাৰো
প্ৰশ্ন ২৭। টেলিফোন সংক্রান্ত কথোপকথনত প্ৰয়োজনীয় শিষ্টাচাৰৰ বিষয়ে চমুকৈ লিখা।
উত্তৰঃ যেতিয়া কোনো লোকে অন্যলৈ ফোনত কথোপকথন কৰে বা যেতিয়া ফোন কথোপকথন গ্রহণ কৰে ইয়াত নিৰ্দিষ্ট নিয়ম প্রয়োগ কৰা হয় তাকে টেলিফোন শিষ্টাচাৰ বুলি কোৱা হয়। ভিন ভিন পৰিস্থিতিৰ বাবে সামান্যভাৱে নিয়মসমূহ পৃথক হয়। টেলিফোন সংক্রান্ত কথোপকথনত প্ৰয়োজনীয় শিষ্টাচাৰ তলত দাঙি দিয়া হৈছে। আমি কৰ্মত, গৃহত শিষ্টাচাৰ প্ৰদৰ্শন কৰিব লাগে।
(ক) সকলো টেলিফোনৰ কথোপকথনত আৰম্ভণিতে আমি সদায়ে নিজক নিজে চিনাক কৰিব লাগে: যেতিয়া কাৰ্যালয়ত, আমি সদায়ে টেলিফোন ‘Hello/ Good Morning’ ইত্যাদি উত্তৰ দিব লাগে। চেল ফোনৰ পৰা, হয় সহজে hello ক’ব লাগে বা আমাৰ নাম উল্লেখ কৰিব লাগে। যেতিয়া আমি ফোন ধৰো, আমি সদায়ে আমাৰ নাম উল্লেখ কৰিব। লাগে ব্যক্তিৰ নামৰ সৈতে।
(খ) আমি স্পৰ্শকাতৰ হ’ব লাগে আমাৰ মাতৰ কণ্ঠস্বৰলৈ: আমি উদ্বিগ্ন, উগ্র বা কিবা পাবলৈ বিচৰা বিধৰ হ’ব নালাগে। আমাৰ কণ্ঠস্বৰ গুৰুত্বপূর্ণ। ই কর্তৃত্ব আৰু আস্থা আপন কৰিব লাগে। যেতিয়া টেলিফোনত কথা পাতো আমি চকীত দেহৰ ওপৰৰ অংশ ভাঁজ কৰিব নালাগে।
(গ) আমি ফোন কৰাৰ আগতে চিন্তা কৰিব লাগে আমি কি ক’ম আৰু আলোচনা কৰিম।
(ঘ) কথোপকথনত ব্যাঘাত ঘটিবলৈ দিব নালাগে: আমি অন্য লোকৰ সৈতে ইফালে কথোপকথন কৰিব নালাগে।
(ঙ) বিশেষকৈ বাৰ্তাসমূহ এৰোঁতে আমি স্পষ্টভাৱে আৰু লাহে লাহে কথা পাতিব লাগে: আমি বিঘ্নিত ঠাচত বা কথিত ভাষা, চহা ভাষা বা খণ্ডবাক্য ব্যৱহাৰ কৰিব নালাগে। আৰু আমাৰ বাৰ্তাৰ অংশ হিচাপে আমাৰ টেলিফোন নম্বৰ এৰি দিব লাগে। স্থানৰ সুচাংকক সমন্বিত কৰিব লাগে আৰু লাহে লাহে আমাৰ বাৰ্তাৰ শেষত আমাৰ টেলিফোন নম্বৰ পুনৰাবৃত্তি কৰিব লাগে।
(চ) আমি যেতিয়া সভা, ভোজনালয়, ভাওনা, প্রশিক্ষণ শ্রেণী বা অন্য ঠাইলৈ প্ৰৱেশ কৰো আমাৰ মোবাইল ফোন বন্ধ কৰাৰ অভ্যাস সদায়ে গঠন কৰিব লাগে: লাগে মেল-মিটিং আদি চলি থকা ঠাইত মোবাইল ফোন ব্যবহাৰ কৰিলে ফোনৰ শব্দত পৰিবেশ বিঘ্নিত হ’ব। পাবে।
(ছ) আমি কণ্ঠস্বৰ কম আৰু টেলিফোন বিচিভাৰত সদায়ে কথা পাতিব লাগে: বিশেষকৈ আমি যেতিয়া ৰাজহুৱা ঠাইত মোবাইল ফোনত কথা পাতো, আমি কিমান ডাঙৰকে কম তাক নিৰীক্ষণ কৰিবলৈ আমি নিশ্চিত হ’ব লাগিব।
(জ) টেলিফোনত কথা কওঁতে অন্য ক্রিয়াকলাপে আমাক নিজকে অন্য মনস্ক হ’ব দিব নালাগে: যেনে – কাগজ মৰমৰণি উঠা, চোবোৱা আৰু খোৱা, কম্পিউটাৰত কাম কৰা বা কাৰোবাৰ সৈতে কথা পতা আদিৰ পৰা আমি অন্য মনস্ক হ’ব পাৰো। আটাইতকৈ গুৰুত্বপূৰ্ণ হ’ল আমি গাড়ী চলাওঁতে মোবাইল ফোন ব্যৱহাৰ কৰিব নালাগে। আমি স্পীকাৰ ফোন বা হেটে ল’ব লাগে।
প্ৰশ্ন ২৮। টেলিফোনৰ শিষ্টাচাৰ কিয় গুৰুত্বপূৰ্ণ ?
উত্তৰঃ আমি কথা পতা ব্যক্তিলৈ শ্ৰদ্ধাশীল হোৱাই হৈছে টেলিফোনৰ শিষ্টাচাৰ। ইয়াত অন্য ব্যক্তিৰ সীমাবদ্ধতাৰ বাবে সহানুভূতিপূর্ণ বিচাৰ দেখুওৱা হয়। ই কথা পাতিবলৈ ব্যক্তিক সময় দিয়া হয়। ইয়াত স্পষ্টভাৱে সংযোগ স্থাপন কৰা হয় আৰু বহুত বেছি কৰা হয় আমাৰ কণ্ঠই টেলিফোনেৰে আনন্দদায়ক দৃশ্যাত্মক মনোভাৱ সৃষ্টি কৰিব পাৰে।
টেলিফোনৰ শিষ্টাচাৰ গুৰুত্বপূৰ্ণ হ’ব লাগে। কাৰণ আমি মুখৰ ভাব, অন্য ব্যক্তিৰ দেহ-ভংগী দেখা নাপাওঁ আৰু সিহঁতেও আমাক দেখা নাপায়।
আমি সাৱধানেৰে শব্দসমূহ বাছনি কৰি ক্ষতি পূৰণ কৰিব লাগে। আমি যদি মুখামুখী হওঁ আমাৰ বাৰ্তা জ্ঞাপন কৰিবলৈ অতিকৈ বেছি স্বৰকম্পন ব্যৱহৃত কৰিব লাগে।
সমাজত ব্যক্তি বিশেষৰ স্থান এতিয়াও টেলিফোন ব্যৱহৃত কৰি থাকিব কাৰণ সংযোগ কৰিবলৈ এই হৈছে দ্রুত উপায়। তথাপি, আমি ভালদৰে টেলিফোন শিষ্টাচাৰ ৰক্ষা কৰিব লাগে। আমি যিদৰে সংযোগ কৰো আমাৰ অন্যৰ সৈতে সম্বন্ধ আৰু ভাবমূর্তি সৃষ্টি কৰাত বা ভাবমূর্তি ভংগ কৰাত সহায় কৰে।
টেলিফোনত ইতিবাচক আৰু মাৰ্জিত মনোভংগীৰ প্রভাৱে হেয় জ্ঞান কৰিব নালাগে। ফোনৰ ইটো মূৰত থকা ব্যক্তিসকলে আমাৰ মুখ দেখা নাপায়। আমাৰ কণ্ঠই সম্পূর্ণভাৱে আমাৰ ভিত্তিত মনোভাৱ গঠন কৰি তোলে।
প্ৰশ্ন ২৯। ডিব্ৰুগড় পৰা দিল্লীলৈ পৰিয়ালৰ বাবে বিমানৰ টিকেটসমূহ আগতীয়াকৈ বন্দ কৰিবলৈ ভ্ৰমণৰ প্ৰতিষ্ঠানৰ পৰিচালকক অনুৰোধ কৰি আৰু তোমাৰ মাজত হোৱা এটা টেলিফোনৰ কথোপকথন প্রস্তুত কৰা।
উত্তৰঃ মই পুষ্পক ভ্ৰমণৰ প্ৰতিষ্ঠান হয় নে ?
পৰিচালক: সুপ্রভাত, মই কেনেদৰে সহায় কৰিব পাৰো ?
মই: মই চাৰিটা বিমানৰ টিকেটসমূহ বন্দবস্ত কৰিব বিচাৰো।
পৰিচালক: আমি আপোনালোকৰ টিকট এতিয়াই বন্দবস্ত কৰিব পাৰো। আপোনালোকে কোনখন মহানগৰলৈ যাব ?
মই: আমি দিল্লীলৈ যাব বিচাৰে।
পৰিচালক: কোন তাৰিখে বিমানৰ টিকেটসমূহ বুক কৰিবলৈ বিচাৰে।
মই: মই ২২ মাৰ্চত ভ্ৰমণ কৰিব বিচাৰো।
পৰিচালক: আপুনি কিংফিশ্বাৰ এয়েলাইন বা এয়েৰ ইণ্ডিয়া এয়েলাইন বাচনি কৰিব পাৰে। আপুনি কোনটো পছন্দ কৰিব?
মই: আমি ভ্ৰমণ কৰিব বিচাৰো যিটো এয়েৰলাইনত দাম কম।
পৰিচালক: আপুনি পুৱাতে ভ্ৰমণ কৰিব বিচাৰে নে দিনৰ পিচৰ ভাগত?
মই: আমি দুপৰীয়াৰ উৰণ বিচাৰো।
পৰিচালক: মই আপোনালোকৰ উৰণৰ টিকেটসমূহ দুপৰীয়া বন্দবস্ত কৰিছো। আপোনালোকৰ সংযোগৰ ঠিকনা দিব পাৰিব নে?
মই হয়। মোৰ ঠিকনা হৈছে—
পৰিচালক: আপোনালোকৰ টিকটসমূহ কম দিনৰ ভিতৰত আহি পাব।
মই: ধন্যবাদ।
পৰিচালক: বহুত বহুত ধন্যবাদ – বিদায়!
প্ৰশ্ন ৩০। টেলিফোনৰ কথোপকথন আৰু ঘৰুৱা নিয়ম অনুযায়ী।
উত্তৰঃ মূলগতভাৱে টেলিফোনত ব্যৱহৃত হোৱা ভাষা কথন হৈছে সাধাৰণ কথোপকথনৰ দৰে একে। কিন্তু বিশেষ পৰিস্থিতিত কিছুমান গুৰুত্বপূৰ্ণ দিশত ই হৈছে সীমাবদ্ধ যিয়ে বাধা– নিষেধৰ সংখ্যা জাপি দিয়ে। নিয়ম অনুযায়ী আৰু পৰুৱা টেলিফোন কথোপকথনত মনোযোগাৰ কিছুমান মুখ্য পার্থক্যসমূহ আছে বুলি ক’ব পাৰি। আটাইতকৈ মন কৰিবলগীয়া পার্থক্য হৈছে পর্যাতেহে নিয়ম অনুযায়ী টেলিফোন কথোপকথন সংগঠন কৰিব পাৰি। কাৰণ মানুহে উচ্চ পর্যায়ৰ মার্জিত আচৰণ ৰক্ষা কৰিবলৈ কখন কোৱাত যত্ন পায়। সাধাৰণতে এই ধৰণৰ আলোচনা তেওঁলোকৰ উপযুক্ত গুলি অনুভূত কৰে। আনটো পাৰ্থক্য হৈছে নিয়ম অনুযায়ী আলোচনাত ই হৈছে স্পষ্ট, নির্ভুল আৰু তথ্যভিত্তিক, সঠিকত থাকে আৰু অস্পষ্ট নহয়া যিটো খৰুৱা টেলিফে কথোপকথনত কেতিয়াবা পোরা যায়। অৱশেষত শব্দ সম্ভাৰৰ পাৰ্থক্য আছে বহু প্রায়োগিক, শব্দসমূহৰ সৈতে। ঘৰুৱা টেলিফোনে কথোপকথনত বিচাৰিবলৈ আশা কৰিব পাৰি আৰু নিয়ম অনুযায়ী ঘৰুৱা শব্দসমূহৰ ঠাঁচৰ মিশ্ৰণ আছে। সাধাৰণতে বন্ধুসকলৰ মাজত যাব নির্দিষ্ট বিষয়ত আলোচনা কৰিবলৈ নাথাকে টেলিফোনত ঘৰুৱা ভারত কথা পতা সংঘটিত হয় আৰু বন্ধুসকলে সহজে সামাজিক মধুৰতাৰ প্ৰতি আকর্ষক হয়। এই ধৰণৰ টেলিফোনৰ কথোপকথনত বা ব্যৱহাৰ কৰা হয়।
প্ৰশ্ন ৩১। নিয়ম অনুযায়ী আৰু ঘৰুৱা টেলিফোনৰ কথোপকথনত উদাহৰণসমূহ দিয়া।
উত্তৰঃ মানুহে ফোনত কথা পাতি বহু সময় খৰচ কৰে। ফোনত কথা পতা বিভিন্ন পৰিস্থিতিৰ ওপৰত নিৰ্ভৰশীল। উদাহৰণস্বৰূপে, সহকৰ্মীতকৈ বন্ধুসকলৰ দলে বিভিন্ন ভাষা ব্যৱহাৰ কৰে। তলত নিয়ম অনুযায়ী আৰু ঘৰুৱা টেলিফোন কথোপকথনৰ দুয়োৰে উদাহৰণসমূহ দাঙি ধৰা হৈছে।
ঘৰুৱা কথোপকথন:
জিমলি: হেলো, শ্রেয়া।
শ্ৰেয়া: হাই জিমলী, মই শ্ৰেয়া।
শ্রেয়া: মই জানিবলৈ ইচ্ছা কৰিছো তুমি নগৰলৈ যাব বিচৰা নেকি আৰু শনিবাৰে শ্বপিং কৰিবা নে?
জিমলী: উহু, মই যাব বিচাৰো কিন্তু মই ভয় কৰো। মই যাব নোৱাৰিম কিয়নো মই মাক প্রতিশ্রুতি দিছো যে শনিবাৰে ঘৰৰ পৰিষ্কাৰৰ কামত সহায় কৰিম।
শ্রেয়া: উহু, টীনাও আহিব আৰু আমি টকি হাউচ ৰ’ডৰ নতুন বিপনীত দুপৰীয়াৰ আহাৰ কৰিম বুলি চিন্তা কৰিছো।
জিমলী: আচ্ছা, মই দুঃখিত। মই মাক হতাশা কৰিব নোৱাৰিম। সোধাৰ বাবে ধন্যবাদ। অন্য সময়ত যাব পাৰো।
শ্রেয়া: নিশ্চয়। জিমলি, পিছত কথা পাতিম, বিদায়।
জিমলী: বিদায়, শ্রেয়া।
নিয়ম অনুযায়ী টেলিফোনত কথোপকথন:
ৰহিত: শুভ বিয়লি বেলা, মই ৰহিত। মই কেনেদৰে তোমাক সহায় কৰিব পাৰো ?
মানস: হেলো, সঞ্জয়ক সহজে সাক্ষাৎ কৰিব পাৰিমনে ?
ৰহিত: মই জানিব পাৰো নে কোনে ফোন কৰিছে ?
মানস: মোৰ নাম মানস। মই ফোন কৰিছো এই সপ্তাহত লগ কৰিবৰ বাবে।
ৰহিত: মানস, আপুনি এক মিনিটৰ বাবে ফোন ধৰিবলৈ বেয়া পাব নেকি ?
মানস: একেবাৰে নাপাওঁ।
ৰহিত: বহুত ধন্যবাদ।
সঞ্জয়: হেলো।
ৰহিত: সঞ্জয়, প্ৰতি মানসে আপোনাক ফোন কৰিছে এই সপ্তাহত লগ পোৱা বিষয়ে জানিবলৈ।
সঞ্জয়: ভাল, তেওঁক দিবলৈ দিয়া (মোলৈ ফোনত কথা পাতিবলৈ স্থানান্তৰণ কৰা)। হেলো, মানস। মই আপোনাক কেনেদৰে সহায় কৰিম।
মানস: হাই, প্রতি সঞ্জয়। আমাৰ লগ হোৱাৰ বিৱৰণীৰ বিষয়ে নিশ্চিত কৰিবলৈ ফোন কৰিছো। আপোনাৰ বাবে কোনটো ভাল সময় হ’ব ?
সঞ্জয়: আচ্ছা কাইলৈ মই ব্যস্ত থাকিম। শুক্রবাৰে ১০ টা বজাত কেনে হ’ব ?
মানস: দহটা বজাত মই নোৱাৰিব পাৰো। ১০:৩০ হ’ব নে ?
সঞ্জয়: নিশ্চয়। শুক্রবাৰৰ ১০.৩০ ৰ বাবে মোৰ সময়সূচী তোমালোকৰ বাবে ৰাখিছো।
মানস: ভাল। মই আগ্ৰহেৰে বাট চাম। নিশ্চয় সোনকালে দেখা পাম।
সঞ্জয়: নিশ্চয়……….. ফোন কৰাৰ বাবে ধন্যবাদ। যত্ন ল’বা।
