Niketan Class 5 Social Chapter 6 আর্যসকলৰ শাসন ব্যৱস্থা জন, জনপদ আৰু মহাজনপদ, Sankardev Sishu Niketan Chapter 6 আর্যসকলৰ শাসন ব্যৱস্থা জন, জনপদ আৰু মহাজনপদ Class 5 Social Science Question Answer to each chapter is provided in the list so that you can easily browse through different chapters and select needs one.
Niketan Class 5 Social Chapter 6 আর্যসকলৰ শাসন ব্যৱস্থা জন, জনপদ আৰু মহাজনপদ
Sankardev Class 5 সমাজ বিজ্ঞান Question Answer can be of great value to excel in the examination. Assam Board Sankardev Sishu Niketan Class V Social Science Chapter 6 আর্যসকলৰ শাসন ব্যৱস্থা জন, জনপদ আৰু মহাজনপদ gives you a better knowledge of all the chapters. You can get solutions to questions of both basic and advanced levels.
আর্যসকলৰ শাসন ব্যৱস্থা জন, জনপদ আৰু মহাজনপদ
Chapter – 6
সমাজ বিজ্ঞান
SANKARDEV SISHU NIKETAN
প্রশ্ন ১। চমু উত্তৰ দিয়া –
( ক ) ১৬ খন মহাজনপদৰ ভিতৰত কোনখন আটাইতকৈ শক্তিশালী হৈছিল ?
উত্তৰঃ মগধ ।
( খ ) বাসৱাদত্তা কোন অছিল ? তেওঁক কোনে বিয়া কৰাইছিল ?
উত্তৰঃ বাসৱাদত্তা অৱন্তিৰ ৰজা চন্দ্ৰপ্ৰদ্যুৎ মহাসেনাৰ জীয়ৰী । তেওঁক বৎসৰ ৰজা উদয়নে বিয়া কইছিল ।
( গ ) মহাভাৰতত উল্লেখ থকা বংশ দুটা কি কি ?
উত্তৰঃ পুৰু অৰু ভৰত ।
( ঘ ) মহাজনপদৰ অর্থনৈতিক ভেটি কি আছিল ?
উত্তৰঃ কৃষি ।
( ঙ ) কি কাৰণত মহাজন পদসমূহত কলা-কুশলী লােকে নতুন নতুন বৃত্তি গ্রহণ কৰিছিল ?
উত্তৰঃ মহাজনপদসমূহৰ অর্থনীতি যেতিয়া সবল হৈ উঠিছিল তেতিয়া জনসাধাৰণে লাহ – বিলাহ কৰিবলৈ উৎসাহিত হৈ পৰিছিল । তাৰ ফলত আ – অলংকাৰ , কাপােৰ কানি , সাভ – বাচন আদিৰ ব্যৱহাৰ বেছি হৈছিল । এনে পৰিস্থিতিত অনেক কলা কুশলীলােক সময় সুযােগ লৈ পশুপালন বা কৃষিকার্য এৰি নতুন বৃত্তি গ্রহণ কৰিছিল । বাঢ়ৈ , কমা , সােণাৰি , চিত্ৰকৰ আদি শ্রেণীৰ এনেদৰেই সৃষ্টি হৈছিল ।
( চ ) মহাজনপদত খেতিয়ক আৰু পশুপালনৰ উপৰি কি কি বৃত্তিৰ লােক আছিল ? পাঁচটাৰ নাম লিখা ।
উত্তৰঃ বাঢ়ৈ , সােণাৰি , কমাৰ , তাঁতী আৰু চিত্ৰকৰ ।
( ছ ) বেহা – বেপাৰৰ বিনিময় প্রথা কাক বােলে ?
উত্তৰঃ বেহা – বেপাৰত বস্তুৰ সলনি বস্তু দিয়া – লােৱাৰ প্ৰথাটোকে বিনিময় প্রথা বােলে ।
( জ ) ‘ বালি ’ আৰু ‘ ভাগ ’ কি ?
উত্তৰঃ মহাজনপদসমূহত প্রজাসকলে খেতি কৰা মাটিৰ ওপৰত দিব লগা কৰক ‘ বালি ’ আৰু উৎপন্ন বস্তুৰ ওপৰত দিব লগা কৰক ‘ ভাগ ’ বুলি কোৱা হৈছিল ।
( ঝ ) লােৰ সঁজুলিবােৰে মহাজনপদৰ অর্থনীতিক কেনেদৰে সহায় কৰিছিল ?
উত্তৰঃ মহাজনপদসমূহৰ অৰ্থনীতিৰ মূল ভেটি আছিল কৃষি । সেই সময়ত লােৰে তৈয়াৰ কৰা বিভিন্ন সঁজুলি— দা – কুঠাৰ , কোৰ , নাঙলৰ ফাল আদিৰ ব্যাপক প্রচলন হৈছিল । এইবােৰৰ সহায়ত মানুহে খেতিৰ বাবে নতুন নতুন মাটি মােকলাই লৈ কৃষি কর্মত লাগি পৰিছিল। ইয়াৰ ফলত কৃষি উৎপাদন যথেষ্ট বাঢ়িছিল আৰু ইয়ে মহাজনপদসমূহৰ অর্থনীতি সবল হৈ পৰিছিল ।
( ঞ ) কোনজন ৰজাই প্রথমে স্থায়ী সৈন্যবাহিনী ৰখাৰ নিয়ম কৰিছিল ?
উত্তৰঃ মগধৰ ৰজা বিম্বিসাৰে ।
( ট ) কোনজন ৰজাই পােন প্রথমবাৰৰ বাবে ‘ সেনাপতি ’ নিয়ােগ কৰিছিল ?
উত্তৰঃ কোশলৰ ৰজা প্রসেনজিতে ।
( ঠ ) মগধৰ কোনজন ৰজাৰ শাসন কালত আলেকজেণ্ডাৰে ভাৰত আক্রমণ কৰিছিল ?
উত্তৰঃ ৰজা ধনানন্দৰ শাসনকালত ।
( ড ) জনপদসমূহ স্থাপিত হােৱাৰ পাছত সমাজত কোনকেইটা বর্ণৰ ( জাতি ) সৃষ্টি হৈছিল ?
উত্তৰঃ চাৰিটা বর্ণ ( জাতি ) ৰ সৃষ্টি হৈছিল — ব্রাহ্মণ , ক্ষত্রিয় , বৈশ্য আৰু শূদ্র ।
( ঢ ) মহাজন পদসমূহৰ ভিতৰত থকা এখন বিশ্ববিদ্যালয়ৰ নাম লিখা ।
উত্তৰঃ তক্ষশিলা বিশ্ববিদ্যালয় ।
( ণ ) মহাজনৰ শিক্ষানুষ্ঠানত কি কি বিষয়ৰ অধ্যয়ন কৰা হৈছিল ?
উত্তৰঃ মহাজনপদৰ শিল্পানুষ্ঠানত ধর্মীয় বিষয়ৰ লগতে কলা – সংস্কৃতি , ৰাজনীতি , অর্থনীতি , স্থাপত্য – ভাস্কর্য আদি বিভিন্ন বিষয়ৰ অধ্যয়ন কৰা হৈছিল ।
( ত ) লিপিৰ ব্যৱহাৰে মহাজনপদসমূহৰ শাসন ব্যৱস্থাত কেনেধৰণৰ সহায় কৰিছিল ?
উত্তৰঃ মহাজনপদসমূহত লিপিৰ ব্যৱহাৰ অতি প্রয়ােজনীয় লিপিৰ সহায়ত হিচাপ নিকাচ ৰখা হৈছিল । আনহাতে দূৰ দূৰণিলৈ খবৰ পঠিয়াবলৈও ৰজাসকলে লিপিৰ সহায় লৈছিল ।
প্রশ্ন ২। ১৬ খন মহাজনপদৰ নাম লিখা ।
উত্তৰঃ ( ১ ) অংগ , ( ২ ) মগধ , ( ৩ ) বৃজি , ( ৪ ) কাশী , ( ৫ ) কোশল , ( ৬ ) মল্ল , ( ৭ ) চেদী , ( ৮ ) বৎস , ( ৯ ) কুৰু , ( ১০ ) পাঞ্চাল , ( ১১ ) মৎস্য , ( ১২ ) শূশন , ( ১৩ ) অস্মক , ( ১৪ ) অৱতী , ( ১৫ ) গান্ধাৰ , ( ১৬ ) কম্বােজ ।
প্রশ্ন ৩। তলত দিয়াবােৰৰ সংজ্ঞা লিখা –
গৃহপতি , ৰাজন্য , ৰাজন , জয়পদ , মহাজনপদ , শেঠী ।
উত্তৰঃ গৃহপতি :- আৰ্যসকলৰ শাসন ব্যৱস্থাত পৰিয়ালৰ মুখ্য লােকজনক গৃহপতি বােলা হৈছিল।
ৰাজন্য :- জনৰ প্রতি পত্তিশালী লােককেই জনক ৰাজন্য বােলা হৈছিল ।
ৰাজন :- ‘ জন ’ ৰ পৰা বাছি লােৱা যুদ্ধত নেতৃত্ব দিয়া মুখীয়াল ব্যক্তিজনক ৰাজন বােলা হৈছিল ।
জনপদ :- জনপদ হৈছে জনৰ আৰ্যসকল নিগাজিকৈ থাকিবলৈ লােৱা অঞ্চল ।
মহাজনপদ :- যিবােৰ জনপদ শক্তিশালী হৈ উঠি ওচৰৰ দুর্বল জনপদৰ ওপৰত প্রভুত্ব বিস্তাৰ কৰিছিল সেইবােৰ হৈছে মহাজনপদ ।
শেঠী :- দূৰ দূৰণিলৈ ব্যৱসায় কৰিবলৈ যােৱা এটা ব্যৱসায়ী শ্রেণী ।
প্রশ্ন ৪। চাৰিটা বৰ্ণ সৃষ্টিৰ জৰিয়তে কামৰ বিভাজন কেনেদৰে হৈছিল ?
উত্তৰঃ আৰ্যসকলৰ শাসন ব্যৱস্থাত চাৰিটা বর্ণ সৃষ্টি কৰি প্ৰতিটো বৰ্ণৰ মাজত কামৰ বিভাজন কৰি দিয়া হৈছিল । সেই অনুসাৰে ব্ৰাহ্মণসকলৰ দায়িত্ব আছিল— যাগ – যজ্ঞ , পূজা – পতল ; ক্ষত্রিয়সকলৰ দায়িত্ব আছিল — যুদ্ধ – বিগ্রহত ভাগ লােৱা ; বৈশ্যসকলৰ দায়িত্ব আছিল — বেপাৰ-বাণিজ্য কৰা , আৰু শূদ্ৰসকলৰ দায়িত্ব আছিল— প্রথম তিনিওটা শ্রেণীকে সেৱা আগবঢ়োৱা ।
প্রশ্ন ৫। খাল ঠাই পূৰণ কৰা –
( ক ) প্ৰাৰম্ভিক কালত ‘ জন ‘সমূহ আছিল ………….. সমাজ ।
উত্তৰঃ প্ৰাৰম্ভিক কালত ‘ জন ’সমূহ আছিল পশুপালকৰ সমাজ ।
( খ ) প্রতিখন ‘ জন ’তে …………… আৰু …………. নামে দুটা অনুষ্ঠান আছিল ।
উত্তৰঃ প্রতি ‘ জন ‘তে সভা আৰু সমিতি নামে দুটা অনুষ্ঠান আছিল ।
( গ ) ‘ জন ‘ত আৰ্যসকলে নিগাজিকৈ থাকিবলৈ লােৱা অঞ্চলক…………….বােলা হৈছিল ।
উত্তৰঃ ‘ জন ‘হ আৰ্যসকলে নিগাজিকৈ থাকিবলৈ লােৱা অঞ্চলক জনপদ বােলা হৈছিল ।
( ঘ ) ফৈদবোৰ আছিল একো একোটি …………….।
উত্তৰঃ ফৈদৰবাৰ আছিল একো একোটি পৰিয়াল।
প্রশ্ন ৬। প্ৰাৰম্ভিক কালৰ আৰ্যসকলৰ মাজত থকা ৫ টা ফৈদৰ নাম লিখা।
উত্তৰঃ ঈক্ষাকু , পুৰু , অনু , ভৰত আৰু যদু ।
প্রশ্ন ৭। মগধ ৰাজ্য শক্তিশালী হােৱাৰ পাঁচটা কাৰণ উল্লেখ কৰা ।
উত্তৰঃ মগধৰাজ্য শক্তিশালী হােৱাৰ পাঁচটা কাৰণ হৈছে—
( ১ ) মগধ সামাজিক শক্তিসু – সংগঠিত আছিল । ভাৰতৰ সমৰ ইতিহাসত পােন প্রথমবাৰৰ বাবে যুদ্ধত হাতী ব্যৱহাৰ হৈছিল মগধ ৰাজ্যত ।
( ২ ) ৰাজ্য পৰিচালনাৰ বাবে সুদক্ষ বিষয়া বৰ্গক নিয়ােগ কৰা হৈছিল ।
( ৩ ) মগধৰ যােগাযােগ ব্যৱস্থা বেহা – বেপাৰৰ বাবে সুচল আছিল ।
( ৪ ) মগধৰ ৰাজধানী পাটলিপুত্র প্রাকৃতভাৱে অতি সুৰক্ষিত আছিল ।
( ৫ ) মগধ ৰাজ্যৰ কেইবা ঠাইতাে লােৰ আকৰৰ খনি আছিল । অস্ত্র – শস্ত্ৰ আৰু অন্যান্য সঁজুলি তৈয়াৰ কৰাত মগধৰ লােক পাৰ্গত আছিল ।
Hi, I’m Dev Kirtonia, Founder & CEO of Dev Library. A website that provides all SCERT, NCERT 3 to 12, and BA, B.com, B.Sc, and Computer Science with Post Graduate Notes & Suggestions, Novel, eBooks, Biography, Quotes, Study Materials, and more.
