Class 12 Political Science Chapter – 10 জাতি গঠনৰ প্ৰত্যাহ্বান

Class 12 Political Science Chapter – 10 জাতি গঠনৰ প্ৰত্যাহ্বান The answer to each chapter is provided in the list so that you can easily browse throughout different chapter Assam Board HS Class 12 Political Science Chapter – 10 জাতি গঠনৰ প্ৰত্যাহ্বান and select needs one.

Class 12 Political Science Chapter – 10 জাতি গঠনৰ প্ৰত্যাহ্বান

Join Telegram channel

Also, you can read the SCERT book online in these sections Solutions by Expert Teachers as per SCERT (CBSE) Book guidelines. These solutions are part of SCERT All Subject Solutions. Here we have given Assam Board HS Class 12 Political Science Chapter – 10 জাতি গঠনৰ প্ৰত্যাহ্বান Solutions for All Subject, You can practice these here.

জাতি গঠনৰ প্ৰত্যাহ্বান

পাঠ: ১

দ্বিতীয় খণ্ড

1. বৃটিছ মহা সাম্ৰাজ্য বুলি কাক কোৱা হয়? 

উত্তৰঃ গ্ৰেট ব্ৰিটেইনৰ ৰানিকেই ব্ৰিটিছ মহা সাম্ৰাজ্য বোলা হয়।

2. দেশ বিভাজনৰ সময়ত সাম্প্ৰদায়িক মণ্ডলত বিভাজিত হৈ পৰা দুখন মহা নগৰৰ নাম লিখা।

উত্তৰঃ কলিকতা আৰু লাহোৰ।

3. দেশ বিভাজনৰ দ্বাৰা ক্ষতিগ্ৰস্থ হোৱা ৰাজ্য দুখনৰ নাম লিখা।

উত্তৰঃ পাঞ্জাব আৰু কাশ্মীৰ।

4. ’স্ত্ৰাগল ফৰ চাৰ্ভাইবাল’ অৰ্থাৎ ‘ জীয়াই থকাৰ সংগ্ৰাম’ কেতিয়া প্ৰকাশিত হৈছিল?

উত্তৰঃ 1952 

5. ভাৰতৰ অংগ ৰাজ্য হোৱাৰ ক্ষেত্ৰত সমস্যাৰ সৃষ্টি কৰা ৰাজ্যসমূহৰ নাম লিখা।

উত্তৰঃ যুনাগৰ, হায়দৰাবাদ, মণিপুৰ আৰু কাশ্মীৰ।

6. এ সময়ত কেন্দ্ৰীয় শাসিত হৈ থকা বৰ্তমানৰ দুখন ৰাজ্যৰ নাম লিখা।

উত্তৰঃ গোৱা আৰু চিকিম।

7. ‘ আমাৰ মুছলমান সংখ্যা লঘূ ইমান আছে যিসকল সংখ্যাত ইমান বেছি যে ইচ্ছা কৰিলেও তেওঁলোকে যাও বুলিলেও অন্যঠাইলৈ যাব নোৱাৰে।’- এই কথাষাৰ কোনে কেতিয়া কৈছিল?

উত্তৰঃ এই কথাষাৰ জৱাহৰলাল নেহেৰুৱে 1949 চনৰ 15 অক্টোবৰ তাৰিখে কৈছিল।

8. ৰাজ্য পুনৰ্গঠন আয়োগ কেতিয়া গঠন কৰা হৈছিল? এই আয়োগৰ গুৰুত্বপূৰ্ণ পৰামৰ্শটো কি আছিল? 

উত্তৰঃ ৰাজ্য পুনৰ্গঠন আয়োগ 1953 গঠন কৰা হৈছিল। এই আয়োগৰ গুৰুত্বপূৰ্ণ পৰামৰ্শ আছিল- ভাষাৰ ভিত্তিত ভাৰতীয় ৰাজ্যসমূহ পুনৰগঠন কৰা।

9. ৰাজ্য পুনৰ গঠন আইন কেতিয়া গৃহীত হৈছিল? এই আইৰ অধীনত কিমানখিনি কেন্দ্ৰীয় শাসিত অঞ্চল সৃষ্টি হৈছিল? 

উত্তৰঃ ৰাজ্য পুনৰ্গঠন আইন 1956 চনত গৃহীত হৈছিল।

এই আইনৰ অধীনত 14 খন ৰাজ্য আৰু 6 খন কেন্দ্ৰীয় শাসিত অঞ্চলৰ সৃষ্টি হৈছিল।

10. ভাৰত বিভানৰ সময়ত ভাৰতৰ গভৰ্নৰ জেনেৰেল কোন আছিল ?

উত্তৰঃ লৰ্ড মাউণ্ট বেটেন। 

11. কেতিয়া আৰু কোনে মহাত্মা গান্ধীৰ হত্যা কৰিছিল?

উত্তৰঃ 1948 চনৰ 30 জানুৱাৰী তাৰিখে নাথুৰাম গডছে।

12. সীমান্ত গান্ধী বুলি কাক কোৱা হয় ?

উত্তৰঃ খান আব্দুল গফুৰ খানক সীমান্ত গান্ধী বুলি কোৱা হয়।

13. ব্ৰিটিছ গভৰ্নৰ জেনেৰেল লৰ্ড মাউণ্ট বেটেনে 1947 চনৰ 3 জুন তাৰিখে কি ঘোষণা কৰিছিল?

উত্তৰঃ 1947 চনৰ 3 জুন তাৰিখে এখন আঁচনি বা পৰিকল্পনা ঘোষণা কৰিছিল। 

ইয়াৰ মূল বিষয়বস্তু আছিল এনে ধৰণৰ-

১। ভাৰতবৰ্ষক দ্বিখণ্ডিত কৰি ভাৰত আৰু পাকিস্তান নামেৰে দুখন পৃথক ৰাষ্ট্ৰ গঠন কৰা।

২। বঙ্গ আৰু পাঞ্জাৱৰ কোনটো অংশ পাকিস্তানৰ হৈয়ে চামিল কৰা হব সেইটো নিৰ্দ্ধাৰণ আয়োগ গঠন কৰা হব।

৩। এই সিদ্ধান্ত অসমৰ চিলেট আৰু উত্তৰ পশ্চিম সীমান্ত প্ৰদেশত কাৰ্যকৰী কৰিবলৈ গণভোটৰ ব্যৱস্থা কৰিব লাগিব।

৪। সিন্ধু প্ৰদেশত বিধান সভাৰ দ্বাৰা এই সিদ্ধান্ত গ্ৰহণ কৰা হব।

৫। দেশীয় ৰজ্যবোৰে ভাৰত বা পাকিস্তানত যোগদান অথবা স্বাধীন ভাবে থাকিব পাৰে।

14. কেবিনেট মিছনৰ আঁচনি অনুসৰি গঠন কৰা অন্তবৰ্তিকলিন চৰকাৰৰ মুৰব্বী কোন আছিল ?

উত্তৰঃ জৱাহৰলাল নেহৰু।

15. বৃটিছ ঔপনিবেশিক শাসন ব্যৱস্থাত কেইপ্রকাৰৰ প্ৰদেশ আছিল? এই প্ৰদেশৰ মাজত পাৰ্থক্য উল্লেখ কৰা।

উত্তৰঃ বৃটিছ শাসনাধীন ভাৰতবৰ্ষত দুই ধৰণৰ প্ৰদেশ বা অঞ্চল আছিল যেনে বৃটিছ শাসনাধীন ভাৰতীয় প্ৰদেশ আৰু দেশীয় ৰাজ্য।

বৃটিছ শাসনাধীন ভাৰতীয় প্ৰদেশ সমূহত ব্ৰিটিছে সম্পূৰ্ণ শাসন তথা নিয়ন্ত্ৰন কৰিছিল, লগতে বৃটিছ শাসক সকলে এই প্ৰদেশ সমূহত ব্ৰিটিছ শাসন কৰ্তা সকলে ইচ্ছা অনুসৰি কৰ কটল আদায় কৰিছিল। আনহাতে, দেশীয় ৰাজ্য সমূহত এজনকৈ ৰজা আছিল সেই ৰজা সকলে বৃটিছ সকলৰ সৰ্বোচ্চ কর্তৃত্ত মানি লৈছিল। যাৰ ফলত ব্ৰিটিছে তেনে ৰাজ্য সমূহত আভন্তৰিন শাসন পৰিচালনাৰ বেলিকা কিছু স্বায়ত্বতা প্ৰদান কৰিছিল। 

16. এক জাতি গঠনৰ ক্ষেত্ৰত সদ্যোজাত ভাৰতবৰ্ষ এ সম্মুখীন হোৱা তিনিটা প্ৰত্যাহ্বানৰ বিষয়ে লিখা। 

উত্তৰঃ স্বাধীন ভাৰতবৰ্ষ ই মূলত জাতি গঠনক কেন্দ্ৰ কৰি তিনি প্ৰকাৰ প্ৰত্যাহ্বান ৰ সম্মুখীন হৈছিল। 

এই প্ৰত্যাহ্বান সমূহৰ বিষয়ে চমুকৈ ব্যাখ্যা কৰা হল-

(i) বৈচিত্ৰৰ বুকুত ঐক্য আৰু সংহতি প্ৰতিষ্ঠা কৰা: সদ্যোজাত ভাৰতবৰ্ষ এ বিশেষকৈ জাতি গঠনক কেন্দ্ৰ কৰি ভাৰতীয় জনগণৰ মাজত ঐক্য আৰু সংহতি প্ৰতিষ্ঠা কৰা যাব নে নাই তাক লৈ প্ৰত্যাহ্বানৰ সম্মুখীন হৈছিল। কিয়নো পূৰ্বৰ পৰাই ভাৰতবৰ্ষত বিভিন্ন অঞ্চলত বিভিন্ন সংস্কৃতিৰ, জাতি- উপজাতিৰ , ধৰ্মাৱলম্বী লোক তথা ভাষাভাষীৰ লোক বসবাস কৰিছে। তাৰোপৰি স্বাধীনতাৰ সময়ত জনগণৰ মাজত যি এক বিভেদকামি পৰিবেশৰ সৃষ্টি হৈছে তাক কেন্দ্ৰ কৰি এই জনগণৰ মাজত পুনৰ সংহতি আৰু একতা স্থাপন কৰা যাব নে নাই তাক লৈ সন্দেহ সৃষ্টি হৈছিল।

(ii) গণতন্ত্ৰৰ বহল অৰ্থক বাস্তবায়িত কৰা: স্বাধীন ভাৰতবৰ্ষ অন্য এক প্ৰত্যাহবানৰ সম্মুখীন হৈছিল। কিয়নো সংবিধানে প্ৰদান কৰা নীতি অনুসৰি সকলো জাতি জনগোষ্ঠী তথা সম্প্ৰদায়ৰ মাজত গণতন্ত্ৰক বহল অৰ্থত বাস্তবায়িত কৰা যাব নে নাই তাক লৈ বিশেষ সমস্যাৰ সৃষ্টি হৈছিল। অৰ্থাত নাগৰিকৰ অধিকাৰ, সামাজিক ন্যায় তথা সমতা আৰু প্ৰতিনিধি মূলক ব্যবস্থা সঠিক ভাবে প্ৰয়োগ তথা মূল্যায়ন যাব নে নাই তাক কেন্দ্ৰ কৰি স্বাধীন ভাৰতবৰ্ষ ই প্ৰত্যাহ্বান ৰ সম্মুখীন হৈছিল।

(iii) সামাজিক কল্যাণ সাধন: স্বাধীন ভাৰতবৰ্ষ ই সমাজৰ সৰ্ব স্তৰৰ জনগণক সমানে বিকাশ কৰি তুলিব পাৰিব নে নাই আৰু সৰ্ব স্তৰৰ জনগণৰ কল্যাণ বা মঙ্গল সাধন হব নে নাই তাক কেন্দ্ৰ কৰি ভাৰতবৰ্ষই প্ৰত্যাহ্বানৰ সম্মুখীন হৈছিল। এনে আশা আকাংক্ষাৰ বাস্তায়িত ৰূপ দিব পৰা বিকাশৰ নীতি বা আৰ্হি গ্ৰহণ কৰাটোয়েও ভাৰতীয় জাতী নিৰ্মাণ প্ৰক্ৰিয়াটোৰ বাবে এক প্ৰতযাহ্বান হিচাপে গা কৰি উঠিছিল।

17. দেশ বিভাজনক কেন্দ্ৰ কৰি সৃষ্টি হোৱা সমস্যাৰ বিষয়ে লিখা।

উত্তৰঃ দেশ বিভাজন আছিল অত্যন্ত বেদনাদায়ক সাম্প্ৰদায়িক সংঘৰ্ষ আৰু উত্তেজনাৰ মাজেৰে সংগঠিত হোৱা। দেশ বিভাজন প্ৰক্ৰিয়াটোত হাজাৰ হাজাৰ মানুহৰ মৃত্যু হৈছিল। দেখাত সহজ যেন লাগিলেও দেশ বিভাজনৰ গোটেই প্ৰক্ৰিয়াটো আছিল অত্যন্ত জটিল। 

বিশেষকৈ দেশ বিভাজনৰ প্ৰক্ৰিয়াত চাৰিটা সমস্যাই দেখা দিছিল যেনে – 

(i) বৃটিছ সকলে শাসন কৰা ভাৰতবৰ্ষৰ কোনো এটা বিশেষ অঞ্চল মুচলমান সংখ্যাগৰিষ্ঠ নাছিল, কিন্তু মুচলমান বসতিৰ ঘনত্ব বেছি থকা অঞ্চল দুটা ভাৰতবৰ্ষত পূব আৰু পশ্চিম সীমান্তত অৱস্থিত আছিল। সেয়ে এই দুয়োটা অঞ্চলক সহজভাৱে একত্ৰিত কৰাৰ ব্যবস্থা আছিল জটিল। সেয়ে নতুনকৈ পাকিস্তানৰ দুটা পৃথক অঞ্চল পশ্চিম পাকিস্তানৰ আৰু পূব পাকিস্তানৰ জন্ম হৈছিল আৰু মুচলমান বসতি প্ৰধান অঞ্চল দুটা কৰ লগত চামিল হব তাক লৈ সমস্যাৰ সৃষ্টি হৈছিল।

(ii) মুচলমান সংখ্যাগৰিষ্ঠতা থকা অঞ্চল সমূহ পাকিস্তানৰ অন্তৰ্ভুক্ত হোৱা নাছিল। ইয়াৰ ভিতৰত অন্যতম আছিল উত্তৰ পশ্চিম সীমান্ত প্ৰদেশ। এই প্ৰদেশৰ অন্যতম নেতা খান আব্দুল গফুৰ খানে দেশ বিভাজন আৰু পাকিস্তান গঠনৰ পূৰ্ণ বিৰোধিতা কৰিছিল। কিন্তু গফুৰ খানৰ এনে বিৰোধিতাৰ প্ৰতি গুৰুত্ব নিদি উত্তৰ পশ্চিম সীমান্ত প্ৰদেশ খনক পাকিস্তানৰ অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছিল।

(iii) দেশ বিভাজন প্ৰক্ৰিয়াটোত বিশেষকৈ দুখন প্ৰদেশক কেন্দ্ৰ কৰি সমস্যাৰ সৃষ্টি হৈছিল। সেই প্ৰদেশ দুখন আছিল বেংগল আৰু পাঞ্জাব। এই প্ৰদেশ দুখনত মুচলমানৰ সংখ্যা বেছি আছিল যদিও এই প্ৰদেশ দুখনত বহুবোৰ অঞ্চলত অমুছলমান লোকৰ সংখ্যা বেছি আছিল। সেয়ে এই দুখন প্ৰদেশ বিভাজন বেলীকা নতুন পন্থা গ্ৰহন কৰিব লগীয়া হৈছিল।

(iv) ধৰ্মৰ ভিত্তিত বিভক্ত হোৱা দেশ দুখনত বহুতো লোক সংখ্যালঘু হৈ পৰিছিল ঠিক একেদৰে ভাৰতবৰ্ষতো বহুসংখ্যক মুচলমান লোক নিজ মাতৃভূমিত সংখ্যালঘু তথা বিদেশী হৈ পৰিছিল। আনকি দুয়োখন দেশতে ই সংখ্যালঘু সকলক আক্ৰমণৰ লক্ষ্য কৰি লোৱা হৈছিল যাৰ ফলত এই লোকসকল নিজ গৃহ ভূমি ত্যাগ কৰিবলৈ বাধ্য হৈছিল।

18. ভাৰত বিভজনৰ ফলাফল ব্যাখ্যা কৰা। 

উত্তৰঃ দেশ বিভাজনৰ পৰিণতি বা ফলাফল অত্যন্ত দুখজনক আৰু ভয়াবহ আছিল। সাম্প্ৰদায়িক উত্তেজনা আৰু সংঘৰ্ষত দুয়োখন দেশতে ভয়াবহ পৰিস্থিতিৰ সৃষ্টি কৰিছিল। 

সেই বিষয়ে তলত আলোচনা কৰা হল- 

(i) দেশ বিভাজনৰ ফলত ভাৰত আৰু পাকিস্তান উভয় দেশতেই সংখ্যালঘুৰ ওপৰত যথেষ্ট অত্যাচাৰ কৰা হৈছিল। স্বাধীনতাৰ কেইমাহমানৰ ভিতৰত প্ৰায় পাঁচ লাখ লোকক হত্যা কৰা হৈছিল। আৰু হাজাৰ হাজাৰ নিযুত টকাৰ সা সম্পত্তি লুণ্ঠন তথা ধ্বংস হৈছিল। বিশেষকৈ এনে সংঘৰ্ষই সমাজৰ গাঁথনিটো ধ্বংস প্ৰাপ্ত হৈছিল।

(ii) ভাৰতবৰ্ষ বিভাজনৰ ফলত বহুত লোক গৃহহিন হৈ পৰিছিল লগতে লক্ষ্য লক্ষ্য লোক অন্য দেশত গৈ শৰণাৰ্থীৰ দৰে জীৱন কটাব লগীয়া হৈছিল। এই লোক সকলে জীৱন তথা জীবিকাৰ নিৰাপত্তা নোহোৱাৰ লগতে আৰ্থিক দৈন্নতাই দেখা দিছিল।

(iii) দেশ বিভাজনৰ ফলত হঠাৎ বিদেশী হৈ পৰা সংখ্যালঘু লোকসকলে বিভিন্ন উপায়েৰে আনকি খোজকাঢ়ি ও দেশৰ সীমা পাৰ হবলৈ বাধ্য হৈ পৰিছিল। এই লোকসকল যাত্ৰা পথত আক্ৰমণৰ সম্মুখীন হৈছিল লগতে হাজাৰ হাজাৰ মহিলাক অপহৰণ তথা ধৰ্ষণ কৰা হৈছিল তাৰোপৰি জুৰ জুলুমকৈ বহুতো মহিলাক ধৰ্মান্তৰিত কৰি বিবাহ কৰা হৈছিল।

(iv) দেশ বিভাজনৰ ফলত হাজাৰ হাজাৰ শিশু নিজৰ পিতৃ- মাতৃ পৰা পৃথক হৈ পৰিছিল। দেশ বিভাজন এ প্ৰায় আশি লাখ লোকক নিজ গৃহ এৰি আৰু দেশৰ সীমা পাৰ হৈ ভাৰত তথা পাকিস্তানলৈ প্ৰব্ৰজন কৰিবলৈ বাধ্য কৰিছিল।

(v) দেশ বিভাজনৰ ফলত দ্বি- জাতি তত্বৰ আধাৰতে গঠিত পাকিস্তানৰ হাজাৰ হাজাৰ লোকৰ বাবে স্বাধীনতাৰ অৰ্থ হৈ পৰিছিল সীমাহীন যন্ত্ৰণা তথা এই লোকসকলৰ আশ্ৰয় স্থল হৈ পৰিছিল শৰণাৰ্থী শিবিৰ সমূহ যেন স্বাধীনতাই এই সকল লোকৰ বাবে মুক্তিৰ পৰিবৰ্তে বন্দিত্বৰ জিবনহে কঢ়িয়াই আনিছিল।

19. ভাষাৰ ভিত্তিত সৃষ্টি কৰা ভাৰতৰ প্ৰথমখন ৰাজ্য কি আছিল? 

উত্তৰঃ অন্ধ্ৰপ্ৰদশ।

20. ‘মোৰ শব দেহৰ উপৰত পাকিস্তানৰ সৃষ্টি হব’ – কথাষাৰ কোনে কৈছিল ?

উত্তৰঃ মহাত্মা গান্ধী।

21. কিদৰে দেশীয় ৰাজ্য হায়দ্রাবাদ ভাৰতীয় সংঘত চামিল হৈছিল?

উত্তৰঃ ভাৰতবৰ্ষৰ লগত চামিল কৰণৰ ক্ষেত্ৰত সমস্যাৰ সৃষ্টি কৰা দেশীয় ৰাজ্য “ হায়দ্রাবাদ” আছিল অন্যতম। হায়দ্রাবাদ ভাৰতবৰ্ষৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ ৰাজ্য আছিল আৰু ৰাজ্য খনক চাৰিও ফালৰ পৰা ভাৰতীয় ভূ- খণ্ডই আগুৰি ৰাখিছিল। এই হায়দ্রাবাদৰ শাসক জনক নিজাম নামেৰে জনা গৈছিল। নিযাম হায়দ্রাবাদৰ বাবে স্বাধীনতাৰ দাবী উত্থাপন কৰিছিল। এই ক্ষেত্ৰত নিজামে নিজৰ স্থিতি বাহাল ৰাখিবলৈ পাকিস্তানৰ সহায় লৈছিল। কিন্তু নীজাম এ কোনো মতেই হায়দ্রাবাদক পাকিস্তানৰ লগত চামিল নকৰাৰ গোপন প্ৰতিশ্ৰুতি দিয়ে। গোটেই পৰিস্থিতিৰ ওপৰত লক্ষ্য ৰাখি চৰ্দাৰ বল্লভভাই পেটেলে হায়দ্রাবাদৰ ওপৰত কোনো সিদ্ধান্ত ও জাপি দিব ক্ষুজা নাছিল। এনে সময় চোৱাৰ 1947 চনৰ নৱেম্বৰ মাহত ভাৰত চৰকাৰৰ লগত নিজামৰ এখন চুক্তি স্বাক্ষৰিত হয় যাক ‘ stand still agreement’ অৰ্থাৎ স্থিতি অৱস্থা বৰ্তাই ৰখা চুক্তি বুলি কোৱা হৈছিল। নিজমে আশা কৰিছিল যে ভাৰতবৰ্ষক হায়দ্রাবাদৰ স্বাধীনতাৰ দাবী মানি লবলৈ বাধ্য কৰিব। এনে এক পৰিস্থিতিত হায়দ্রাবাদৰ জনতাই নিজমৰ আভ্যন্তৰিন সিদ্ধান্তক বুজি পাই নিযামৰ বিৰুদ্ধে প্ৰবল আন্দোলন গঢ়ি তোলে। নিযামে উপায়ন্তৰ হৈ আন্দোলনকাৰী সকলক দমন কৰিবৰ বাবে ৰজা কাৰচ নামৰ অৰ্ধসামৰিক বাহিনীক নিয়োগ কৰি জনতাৰ ওপৰত অত্যাচাৰ চলায়। এনে সময়তে হায়দ্রাবাদত শান্তি ঘূৰাই অনাৰ বাবে ভাৰতে সেনাবাহিনী মতায়ন কৰি পৰিস্থিতি নিয়ন্ত্ৰণ কৰে। শেষত নীজামে ভাৰতৰ ওচৰত আত্ম সমৰ্থন কৰিবলৈ বাধ্য হয় আৰু লগে লগে হায়দ্রাবাদ ভাৰতীয় সংঘত চামিল হয়।

22. নিজাম্ মানে কি ? 

উত্তৰঃ ভাৰতৰ আটাতকৈ ডাঙৰ ৰাজ্য আছিল হায়দ্রাবাদ। পুৰণি হায়দ্রাবাদ ৰাজ্যখন বৰ্তমান মহাৰাষ্ট্ৰ, কৰ্ণাটক আৰু অন্ধৰপ্ৰদেশৰ মাজত বিভক্ত হৈ আছিল। এই বৃহৎ ভূ- খণ্ড হায়দ্রাবাদৰ শাসক আছিল নিজাম্।

23. দেশীয় ৰাজ্য মণিপুৰ কি পৰিস্থিতিত ভাৰতত অন্তৰ্ভুক্ত চমুকৈ আলোচনা কৰা।

উত্তৰঃ দেশীয় ৰাজ্য মণিপুৰৰ শাসন কৰ্তা “মহাৰাজ বোধ চন্দ্ৰই 1947 চনৰ 11 আগষ্ট তাৰিখে ভাৰতবৰ্ষৰ লগত চামিল হোৱাৰ এখন আৰ্হি পত্ৰত চহী কৰে। ভাৰতবৰ্ষই এনে আৰ্হি পত্ৰত চহী কৰাৰ বিনিময়ত

মণিপুৰক আভ্যন্তৰিন স্বায়ত্বতা প্ৰদানৰ প্ৰতিশ্ৰুতি দিয়ে। কিন্তু এই চামিলকৰণৰ চুক্তিত চহী কৰাৰ পূৰ্বে 1947 চনৰ জুন মাহত মণিপুৰ দৰবাৰৰ কেইগৰাকীমান জ্যেষ্ঠ সদস্যই অসমৰ ৰাজ্যপাল লৈ এখন পত্ৰ প্ৰেৰণ কৰে। লগতে মণিপুৰ এ যে সংবিধান সভাত অংশগ্ৰহণ কৰিব পাৰিব তাৰও সিদ্ধান্ত লোৱা হয়। কিন্তু মণিপুৰত সংবিধান সভাত অংশগ্ৰহণ কৰিবলৈ পৰ্যাপ্ত জনসংখ্যা নথকাত ত্ৰিপুৰা আৰু খাছি ৰাজ্যক প্ৰতিনিধি হিচাপে স্বীকৃতি দিয়া হয়। অৰ্থাৎ চামিলকৰনৰ চুক্তি স্বাক্ষৰ হোৱাৰ পূৰ্বেই মণিপুৰ ভাৰতবৰ্ষত চামিল হোৱাৰ প্ৰক্ৰিয়া আৰম্ভ হয়। এনে পৰিস্থিতিত জনসাধাৰণৰ হেচাত পৰি মহাৰাজ বোধ চন্দ্ৰই ৰাজ্য খনত 1948 চনত জুন মাহত সাৰ্বজনীন ভোটাধিকাৰৰ ভিত্তিত নিৰ্বাচন অনুষ্ঠিত কৰে। ইতিমধ্যে বিধানসভা গঠনৰ পিছত মণিপুৰ ভাৰতবৰ্ষলৈ চামিল হব নে নাই তাক লৈ বাদানুবাদ আৰম্ভ হয়। ৰাজ্যৰ বিধাসভাত এনে বাদানুবাদৰ মাজতেই বিধানসভাৰ অনুমতি নোলোৱাকৈ মণিপুৰ মহাৰাজ কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰৰ লগত এক আলোচনা মৰ্মে 1949 চনৰ 21 ছেপ্টেম্বৰ তাৰিখে মণিপুৰক ভাৰতীয় সংঘৰ লগত চামিল কৰা হয়। 

24. স্বাধীন ভাৰতবৰ্ষৰ কোনখন ৰাজ্যত সাৰ্বজনীন প্ৰাপ্তবয়স্ক ভোটাধিকাৰৰ ভিত্তিত নিৰ্বাচন অনুষ্ঠিত হৈছিল ?

উত্তৰঃ মণিপুৰৰ মহাৰাজ বোধ চন্দ্ৰই 1948 চনৰ জুন মাহত ৰাজ্যখনত সাৰ্বজনীন প্ৰাপ্তবয়স্ক ভোটাধিকাৰৰ ভিত্তিত নিৰ্বাচন অনুষ্ঠিত হৈছিল।

25. দেশীয় ৰাজ্য জুনাগৰ কিদৰে ভাৰতৰ অন্তৰ্ভূক্ত হৈছিল চমুকৈ আলোচনা কৰা।

উত্তৰঃ দেশীয় ৰাজ্য জুনাগৰ আছিল আটাইবিলাক ৰাজ্যতকৈ সৰু। এই ৰাজ্যখনক চাৰিওফালৰ পৰা ভাৰতৰ ভুখণ্ডই আগুৰি আছিল। যদিও ইয়াৰ শাসন কৰ্তা নবাবে পাকিস্তানৰ হৈয়ে চামিল হোৱাৰ সিদ্ধান্ত লয়। কিন্তু ইয়াৰ বেছি সংখ্যক জনতা হিন্দু সম্প্ৰায়ৰ হোৱাৰ বাবে নবাবৰ সিদ্ধান্তৰ বিপৰীতে ভাৰতৰ হৈয়ে চামিল হোৱাৰ কথা ব্যক্ত কৰে। ভাৰতীয় জাতীয় কংগ্ৰেছে ও জুনাগৰৰ জনতাৰ হৈতে সমৰ্থন আগবঢ়ায়। জুনাগৰ কাৰ লগত চামিল হব সেইটো সিদ্ধান্ত জনতাই লব বুলি পক্ষপাতিত্ব কৰিছিল। এনে এক পৰিস্থিতিত জুনাগৰৰ লগত কোনো মুক্ত আলোচনা নকৰাকৈ নবাৱে জুনাগৰক পাকিস্তানৰ হৈয়ে চামিল কৰে। এনে এক পৰিস্থিতিত জনগণে নবাবৰ বিৰুদ্ধে এক প্ৰবল আন্দোলন গঢ়ি তোলে। জনগণৰ এনে আন্দোলনত অতিষ্ঠ হৈ নৱাবে পলায়ন কৰে। জুনাগৰ দেৱানে এনে পৰিস্থিতিত মোকাবিলা কৰিবলৈ ভাৰত চৰকাৰৰ হস্তক্ষেপ বিচাৰে ভাৰতীয় সৈন্য বাহিনী ৰাজ্য খনত প্ৰৱেশ কৰি 1948 চনৰ ফেব্ৰুৱাৰী মাহত সাৰ্বজনীন ভোট অনুষ্ঠিত কৰে। এই ভোটত জনগণে ভাৰতৰ লগত চামিল হোৱাৰ পক্ষত ভোট প্ৰদান কৰে আৰু ইয়াৰ লগে লগে জুনাগৰক ভাৰতৰ সৈতে চামিল কৰা হয়। 

26. দেশীয় ৰাজ্য কাশ্মীৰ কিদৰে ভাৰতৰ লগত চামিল হৈছিল চমুকৈ আলোচনা কৰা।

উত্তৰঃ স্বাধীন ভাৰতবৰ্ষৰ এক উল্লেখনীয় দেশীয় ৰাজ্য আছিল কাশ্মীৰ। স্বাধীনতাৰ সময়ত এই ৰাজ্যৰ ৰজা আছিল হৰি সিং , তেওঁ এজন হিন্দু ৰজা আছিল। আৰু ৰাজ্যখনৰ 75% লোক আছিল মুচলমান। তেওঁ ভাৰতবৰ্ষ বা পাকিস্তান কাৰো অন্তৰ্ভূক্ত হব বিচৰা নাছিল। হৰি সিং কাশ্মীৰক এক স্বাধীন ৰাজ্য হিচাপে ৰাখিব বিচাৰিছিল। সেই সময়ত কাশ্মীৰৰ জনপ্ৰিয় ৰাজনৈতিক দল ‘ national conference’ – এ কাশ্মীৰক ভাৰতৰ লগত চামিল হোৱাৰ পক্ষপাতিত্ব কৰিছিল। কিন্তু ভাৰতীয় চৰকাৰে কাশ্মীৰ কাৰ লগত যোগ হব সেইটো সিদ্ধান্ত অকলে লব খোজা নাছিল। এই ক্ষেত্ৰত জনগণৰ ওপৰত সকলো সিদ্ধান্ত গ্ৰহণ কৰা হব বুলি ভাৰত চৰকাৰে ব্যক্ত কৰিছিল। এনে পৰিস্থিতিত 1947 চনৰ 22 অক্টোবৰ তাৰিখে পাকিস্তানী বাহিনীৰ সহযোগত পাঠান জনজাতীয় লোকে কাশ্মীৰ আক্ৰমণ কৰি শ্ৰীনগৰ লৈ আগবাঢ়ি আহে। মহাৰাজ হৰি সিংৰ সৈন্য এনে আক্ৰমণৰ সম্মুখীন হব নোৱাৰি ভাৰত চৰকাৰৰ ওচৰত সামৰিক সাহায্য বিচাৰে। সেই মৰ্মে 1947 চনৰ 27 অক্টোবৰ তাৰিখে ভাৰতীয় সৈন্য কাশ্মীৰলৈ ৰাওনা হয়। অৱশেষত পাকিস্তানৰ সৈন্য আৰু হৰি সিংৰ সৈন্যৰ মাজত যুদ্ধ হয়। সেই যুদ্ধত হৰি সিংৰ সৈন্য বেয়া ভাবে পৰাস্ত হয় আৰু কাশ্মীৰক ভাৰতৰ অন্য ৰাজ্য বুলি ঘোষণা কৰা হয় যদিও পৰৱৰ্তী সময়ত কাশ্মীৰ সমস্যা ৰূপেই থাকি যায়। 

27. MNF বুলিলে কি বুজা ? 

উত্তৰঃ MNF – ৰ সম্পূৰ্ণ নাম হল ‘ Mizo National Front’ , ই মিজোৰামৰ স্বাধীনতাৰ বাবে সশস্ত্ৰ সংগ্ৰাম চলোৱা এটা বিদ্ৰোহী সংগঠন। 1960 চনত অসম চৰকাৰে অসমীয়া ভাষাক চৰকাৰী ভাষা হিচাপে বলবৎ কৰাৰ হকে গ্ৰহণ কৰা আইনৰ বিৰোধিতা কৰি MNF গঠিত হৈছিল। 

28. NEFA কি ? 

উত্তৰঃ NEFA মানে হৈছে ‘North- East frontier Agency’ ইয়াক অসমীয়াত উত্তৰ পূব এজেঞ্চী বুলি কোৱা হয়। 1948 চনত NEFA গঠন হয়।

7 thoughts on “Class 12 Political Science Chapter – 10 জাতি গঠনৰ প্ৰত্যাহ্বান”

Leave a Comment

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Scroll to Top