Class 10 Geography Chapter – 4 অসমৰ ভূগোল – সমাধান The answer to each chapter is provided in the list so that you can easily browse throughout different chapter Class 10 Geography Chapter – 4 অসমৰ ভূগোল – সমাধান and select needs one.
Class 10 Geography Chapter – 4 অসমৰ ভূগোল – সমাধান
Also, you can read SCERT book online in these sections Solutions by Expert Teachers as per SCERT (CBSE) Book guidelines. These solutions are part of SCERT All Subject Solutions. Here we have given Class 10 Geography Chapter – 4 অসমৰ ভূগোল – সমাধান Solutions for All Subject, You can practice these here.
অসমৰ ভূগোল
দ্বিতীয় খণ্ড (Geography)
১। অসমৰ মাটিকালি , জনসংখ্যা আৰু জনসংখ্যা ঘনত্বৰ বিষয়ে তথ্য সহকাৰে চমুকৈ লিখা ।
উত্তৰঃ অসমৰ মুঠ মাটিকালি হৈছে প্রায় ৭৮,৪৩৮ বর্গ কিলােমিটাৰ যি ভাৰতবৰ্ষৰ মুঠ মাটিকালিৰ প্রায় ২.৪ শতাংশ ভূমি সামৰি লৈছে । ২০১১ চনৰ লােকপিয়ল অনুসৰি অসমৰ মুঠ জনসংখ্যা হৈছে ৩১২.০৫ লাখ বা ৩১ নিযুত যিয়ে ভাৰতবৰ্ষৰ মুঠ জনসংখ্যা প্রায় ২.৬ শতাংশ গঠন কৰিছে ।
এই জনসংখ্যাৰ ভিতৰত ১৫৯.৩৯ লাখ পুৰুষ আৰু ১৫২.৬৬ লাখ মহিলা । ১৯০১ চনত অসমত জনসংখ্যা ঘনত্ব আছিল প্রতি বর্গ কিলােমিটাৰত ৪২ জন যি ২০১১ চনলৈ বৃদ্ধি হৈ প্রতি বর্গ কিলােমিটাৰত ৩৯৮ জন হয়গৈ ।
অসমৰ জনসংখ্যা প্রায় ৮৫ শতাংশ জনসংখ্যাই ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকাত বাস কৰে যত । ২০০১ চন আৰু ২০১১ চনৰ লােকপিয়লৰ তথ্য মতে জনসংখ্যা ঘনত্ব আছিল প্রতি বর্গ কিঃ মিঃত ক্রমে ১২২০ জন । আৰু ১৫০২ জন ।
২। অসমৰ শিক্ষিতৰ হাৰ কিদৰে বৃদ্ধি হৈছে চমুকৈ উল্লেখ কৰা ।
উত্তৰঃ ২০০১ চনৰ লােকপিয়লৰ তথ্যমতে অসমত শিক্ষিত লােকৰ হাৰ আছিল মাত্র ৬৩.২৫ শতাংশ যি এটা দশকৰ ভিতৰত ১০ শতাংশ বৃদ্ধি হৈ ২০১১ চনত ৭২.১৯ শতাংশ হয়। ই হ’ল এক বুজন পৰিমাণৰ বৃদ্ধি ।
৩। ২০১১ চনৰ তথ্য মতে অসমত কেইখন প্রথম শ্রেণীৰ আৰু কেইখন দ্বিতীয় শ্রেণীৰ চহৰ আছে ?
উত্তৰঃ ২০১১ চনৰ লােকপিয়লৰ তথ্য মতে অসমত ৭ খন প্রথম শ্রেণীৰ আৰু ৬ খন দ্বিতীয় শ্রেণীৰ চহৰ আছে । “ প্রথম শ্রেণীৰ চহৰ ” শব্দটোৰে এক লাখ বা ততােধিক জনসংখ্যা থকা চহৰসমূহক বুজোৱাৰ বিপৰীতে “ দ্বিতীয় শ্রেণীৰ চহৰ ” শব্দটোৰ দ্বাৰা ৫০ হাজাৰৰ পৰা ১ লাখৰ ভিতৰত জনসংখ্যা থকা চহৰসমূহক বুজোৱা হৈছে ।
৪। ১৯০১ চনৰ পৰা ২০১১ চনলৈ অসমৰ জনসংখ্যা বৃদ্ধিৰ বিষয়ে আলােচনা কৰা ।
উত্তৰঃ প্রদত্ত তথ্য মতে ১৯০১ চনত অসমৰ জনসংখ্যা আছিল ৩ নিযুত যিয়ে ভাৰতৰ মুঠ জনসংখ্যা প্রায় ১.৩৮ শতাংশ গঠন কৰিছিল । ইয়াৰ পিছত ১৯৪১ চনত ৰাজ্যখনৰ জনসংখ্যা বৃদ্ধি হৈ ৭ নিযুতৰ ঘৰত উপনীত হয়গৈ । ইয়াৰ পৰা দেখা যায় যে ১৯০১ চন আৰু ১৯৪১ চনৰ মাজত অসমৰ জনসংখ্যা দুগুণতকৈও অধিকভাৱে বৃদ্ধি হৈছিল ।
কিন্তু , স্বাধীনােত্তৰ সময়ছােৱাত , ১৯৫১ চনৰ পৰা সীমান্তৰে হােৱা আন্তঃ প্ৰব্ৰজনৰ ফলত ৰাজ্যখনৰ জনসংখ্যা অধিক দ্রুতভাৱে বৃদ্ধিহ’বলৈ ধৰে । ১৯৫১-৬১ আৰু ১৯৬১-৭১ চনৰ সময়ছােৱাত ৰাজ্যখনৰ জনসংখ্যা বৃদ্ধিৰ হাৰ আছিল ক্রমে ৩৪.৯৮ শতাংশ আৰু ৩৪.৯৫ শতাংশ ।
অৱশ্যে ইয়াৰ পৰৱর্তী দশকসমূহত অর্থাৎ ১৯৭১-৮১ , ১৯৮১-৯১ , ১৯৯১-২০০১ , ২০০১-২০১১ৰ দশকত বাংলাদেশৰ পৰা হােৱা প্ৰব্ৰজন নিয়ন্ত্রণ কৰাৰ লগতে মৃত্যু হাৰৰ বৃদ্ধিৰ ফলত ৰাজ্যখনৰ জনসংখ্যা বৃদ্ধিৰ হাৰ সামান্যভাৱে হ্রাস হয় ।
২০০১-২০১১ৰ দশকত এই বৃদ্ধিৰ হাৰ আছিল মাত্র ১৭.৭ শতাংশ যি স্বাধীনতাৰ পিছৰ দশকসমূহত ৩০ শতাংশৰাে অধিক আছিল । বর্তমান ৰাজ্যখনৰ মুঠ জনসংখ্যা হৈছে ৩১ নিযুত যি ১৯০১ চনত মাত্র ৩ নিযুত আছিল আৰু এই বৃদ্ধি আছিল প্রায় দহগুণ ।
৫। ভৌগােলিক অঞ্চলভেদে উপযুক্ত মানচিত্ৰৰ সহায়ত অসমৰ জনসংখ্যাৰ বিতৰণ পর্যালােচনা কৰা ।
উত্তৰঃ ভৌগােলিক অঞ্চলভেদে অসমৰ জনসংখ্যাক জনসংখ্যা ঘনত্ব আৰু আকাৰ অনুসৰি ৰাজ্যখনক তিনিটা অঞ্চলত ভাগ কৰাৰ দ্বাৰা ব্যাখ্যা কৰিব পৰা যায় । তলত ইয়াক মানচিত্ৰ সহকাৰে দেখুৱা হ’ল-
( ক ) ব্রহ্মপুত্র উপত্যকা অঞ্চল :- ই হৈছে অসমৰ সৰ্বাধিক জনসংখ্যাপূর্ণ অঞ্চল য’ত ৰাজ্যখনৰ প্রায় ৮৫ শতাংশ লােকে বাস কৰে । ২০১১ বৰ্ষৰ লােকপিয়লৰ তথ্য অনুসৰি অঞ্চলটোত জনসংখ্যা ঘনত্ব হ’ল প্রতি বর্গ কিঃমিত ১৫০২ জন ।
অঞ্চলটোত জনসংখ্যা ঘনত্ব অধিক হােৱাৰ মূলতে হ’ল ইয়াৰ অনকূল জলবায়ু , সমতল ভূ – অৱয়ৱ , সুচল পৰিবহণ তথা যােগাযােগ ব্যৱস্থাৰ সুবিধা , যথেষ্ট সংখ্যক নদীৰ উপস্থিতি আদি ।
ব্রহ্মপুত্র উপত্যকা অঞ্চলটোক আকৌ নিম্নোল্লিখিত অঞ্চলসমূহত ভাগ কৰা হৈছেঃ
( i ) উজনি বহ্মপুত্র উপত্যকা অঞ্চল :- ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকাৰ প্রায় ২১ শতাংশ জনসংখ্যাই উজনি ব্ৰহ্মপুত্র উপত্যকা অঞ্চলত বাস কৰে আৰু ইয়াত জনসংখ্যা ঘনত্ব হ’ল প্রতি বর্গ কিঃমিঃত ৩৭২ জন ।
( ii ) মধ্য ব্রহ্মপুত্র উপত্যকা অঞ্চল :- ব্রহ্মপুত্র উপত্যকাৰ মুঠ জনসংখ্যাৰ ২৭ শতাংশ জনসংখ্যাই মধ্য ব্রহ্মপুত্র উপত্যকা অঞ্চলত বাস কৰে । এই অঞ্চলটোৰ জনসংখ্যা ঘনত্ব হ’ল প্রতি বর্গ কিঃমিঃত ৫০০ জন ।
( iii ) নামনি ব্রহ্মপুত্র উপত্যকা অঞ্চল :- নামনি ব্রহ্মপুত্র উপত্যকা অঞ্চলতে জনসংখ্যা সর্বাধিক পুঞ্জীভৱণ হােৱা দেখা যায় । ব্ৰহ্মপুত্ৰ উপত্যকাৰ মুঠ জনসংখ্যা প্রায় ৩৬ শতাংশ লােকে ইয়াত বাস কৰে আৰু ইয়াত জনসংখ্যা ঘনত্ব হৈছে প্রতি বর্গ কিঃ মিঃত ৬৩১ জন ।
( খ ) বৰাক উপত্যকা অঞ্চল :- ২০১১ বৰ্ষৰ লােকপিয়লৰ তথ্য মতে ৰাজ্যখনৰ মুঠ জনসংখ্যা প্রায় ১১ শতাংশ লােকে এই অঞ্চলটোত বাস কৰে । ২০১১ বৰ্ষৰ তথ্য মতে এই অঞ্চলটোত জনসংখ্যা ঘনত্ব হ’ল প্রতি বর্গ কিঃমিঃত ৫৪৫ জন ।
অঞ্চলটোত জনসংখ্যা ঘনত্ব অধিক হােৱাৰ প্ৰধান কাৰণসমূহ হ’ল ইয়াৰ অনুকূল জলবায়ু সাৰুৱা পলসুৱা মাটি , সুচল পৰিবহণ তথা যােগাযােগ ব্যৱস্থা আদি ।
( গ ) পার্বত্য অঞ্চল :- এই অঞ্চলটো ব্ৰহ্মপুত্ৰ আৰু বৰাক উপত্যকাৰ মাজত অৱস্থিত কাৰ্বি আংলং আৰু ডিমা হাছাও নামৰ দুখন পাহাৰীয়া জিলাৰে গঠিত।ৰাজ্যখনৰ মুঠ জনসংখ্যা প্রায় প্রায় ৩.৭৫ শতাংশ লােকে ইয়াত বাস কৰে ইয়াত জনসংখ্যা ঘনত্ব হৈছেপ্রতি বর্গ কিঃমিঃত ৬৮ জন ।
অঞ্চলটোত জনসংখ্যা ঘনত্ব কম হােৱাৰ প্ৰধান কাৰণ হ’ল ইয়াৰ প্রতিকূল ভূপ্রাকৃতিক অৱস্থা ।
৬। অসমৰ জনসংখ্যা বিতৰণৰ ভিন্নতাৰ কাৰণবােৰ উদাহৰণসহ চমুকৈ আলােচনা কৰা ।
উত্তৰঃ ২০১১ বৰ্ষৰ লােকপিয়লৰ তথ্য অনুসৰি অসমৰ মুঠ জনসংখ্যা হৈছে ৩১ নিযুত আৰু ইয়াৰ জনসংখ্যা ঘনত্ব হ’ল প্রতি বর্গ কিঃমিঃত ৩৯৮ জন । এই জনসংখ্যা প্রায় ৮৫ শতাংশ লােকে ব্রহ্মপুত্র উপত্যকাত আৰু ১১ শতাংশ লােকে বৰাক উপত্যকা অঞ্চলত বাস কৰে ।
আনহাতে ৰাজ্যখনৰ বাকী ৩.৭৫ শতাংশ লােকে কাৰ্বি আংলং আৰু ডিমা হাছাও জিলা দুখনেৰে গঠিত পার্বত্য বা পাহাৰীয়া অঞ্চলটোত বাস কৰে । ৰাজ্যখনৰ অঞ্চলভেদে জনসংখ্যা ঘনত্বৰ মাজত যথেষ্ট তাৰতম্য দেখা যায় ।
ব্রহ্মপুত্র উপত্যকাত জনসংখ্যা ঘনত্ব প্রতি বর্গ কিঃমিঃত ১৫০২ জন হােৱাৰ বিপৰীতে বৰাক উপত্যকাত হ’ল প্রতি বর্গ কিঃমিঃত ৫৪৫ জন আৰু পার্বত্য অঞ্চলত প্রতি বর্গ কিঃমিঃত ৬৮ জন । এইদৰে অসমৰ জনসংখ্যাৰ বিতৰণৰ ক্ষেত্ৰত যথেষ্ট ভিন্নতা দেখা পাওঁ । এই ভিন্নতাৰ বাবে দায়ী প্রধান কাৰকসমূহ হ’ল :-
( ক ) জলবায়ুৰ ক্ষেত্ৰত থকা ভিন্নতা ।
( খ ) ভূ – প্রাকৃতিক তাৰতম্যতা ।
( গ ) অঞ্চলসমূহৰ অর্থনৈতিক বিকাশৰ ক্ষেত্ৰত থকা ভিন্নতা ।
( ঘ ) পৰিবহণ তথা যােগাযােগ ব্যৱস্থাৰ বিকাশৰ ক্ষেত্ৰত থকা ভিন্নতা ।
( ঙ ) বিভিন্ন সম্পদৰ উপলব্ধতাৰ ক্ষেত্ৰত থকা ভিন্নতা ।
ব্রহ্মপুত্র উপত্যকাত সমতল ভূমি , সাৰুৱা মাটি , সুচল কৃষিকার্য আৰু যাতায়াত ব্যৱস্থাৰ বাবে ইয়াত জনসংখ্যাৰ ঘনত্ব অধিক ।
একে জনসংখ্যা ঘনত্ব অধিক হােৱা দেখা যায়।ইয়াৰ বিপৰীতে কিন্তু অনুপযুক্ত ভূ – অৱয়ৱ তথা ভূ – প্রাকৃতিক অৱস্থাৰ বাবে ডিমা হাছাও আৰু কাৰ্বি আংলং জিলা দুখনেৰে গঠিত পার্বত্য অঞ্চলটোত জনবসতিৰ উপস্থিতি তেনেই সেৰেঙা হােৱা দেখা যায় ।
২০১১ বৰ্ষৰ লােকপিয়লৰ তথ্যমতে কামৰূপ ( মহানগৰ ) জিলাত প্রতি বর্গ কিঃমিঃত ২,০১০ জনেৰে জনসংখ্যা ঘনত্ব ৰাজ্যখনৰ ভিতৰত সর্বাধিক হােৱাৰ বিপৰীতে প্রতি বর্গ কিঃমিঃত মাত্র ৪৪ জন লােকেৰে ডিমা হাছাও জিলাত জনসংখ্যা ঘনত্ব আছিল সর্বনিম্ন , যিটোৱে দেখুৱায় যে উত্তম সা – সুবিধা আৰু সুযােগে অধিক লােকক আকর্ষণ কৰে আৰু প্ৰতিকূল ভূ – প্রাকৃতিক অৱস্থাৰ পিছপৰা অঞ্চলসমূহে মানৱ বসতি প্ৰতিৰােধ কৰে ।
৭। ২০১১ চনৰ তথ্য মতে অসমৰ জিলাসমূহৰ ভিতৰত আটাইতকৈ বেছি জনসংখ্যা আৰু জনসংখ্যা ঘনত্ব থকা আৰু আটাইতকৈ কম জনসংখ্যা আৰু জনসংখ্যা ঘনত্ব থকা জিলাখনৰ নাম উল্লেখ কৰা ।
উত্তৰঃ ২০১১ চনৰ লােকপিয়লৰ তথ্য মতে ২,৮২৬,০০৬ জন লােকে বসবাস কৰা নগাঁও জিলা অসমৰ সৰ্বাধিক জনসংখ্যাৰ জিলা হােৱাৰ বিপৰীতে ২,১৩,৫২৯ জন লােকে বসবাস কৰা ডিমা হাছাও জিলা হৈছে অসমৰ ভিতৰত সর্বনিম্ন জনসংখ্যাৰ জিলা ।
আনহাতে , প্রতি বর্গ কিঃ মিঃত ২,০১০ জন লােকে বসবাস কৰা কামৰূপ ( মহানগৰ ) জিলা অসমৰ সৰ্বাধিক জনসংখ্যা ঘনত্ব থকা জিলা হােৱাৰ বিপৰীতে প্রতি বর্গ কিঃ মিঃত ৪৪ জন লােকে বসবাস কৰা ডিমা হাছাও জিলা হৈছে অসমৰ সর্বনিম্ন জনসংখ্যা ঘনত্ব থকা জিলা ।
Hi, I’m Dev Kirtonia, Founder & CEO of Dev Library. A website that provides all SCERT, NCERT 3 to 12, and BA, B.com, B.Sc, and Computer Science with Post Graduate Notes & Suggestions, Novel, eBooks, Biography, Quotes, Study Materials, and more.
