Assam Jatiya Bidyalay Class 6 Science Chapter 4 খাদ্যৰ পৰিষ্কৰণ, Assam Jatiya Vidyalaya | অসম জাতীয় বিদ্যালয় বিজ্ঞান Class 6 Question Answer to each chapter is provided in the list of SEBA so that you can easily browse through different chapters and select needs one. Assam Jatiya Bidyalay Chapter 4 খাদ্যৰ পৰিষ্কৰণ Class 6 Science Question Answer can be of great value to excel in the examination.
Assam Jatiya Bidyalay Class 6 Science Chapter 4 খাদ্যৰ পৰিষ্কৰণ Notes covers all the exercise questions in Assam Jatiya Bidyalay SEBA Textbooks. The Assam Jatiya Bidyalay Class 6 Science Chapter 4 খাদ্যৰ পৰিষ্কৰণ provided here ensures a smooth and easy understanding of all the concepts. Understand the concepts behind every chapter and score well in the board exams.
খাদ্যৰ পৰিষ্কৰণ
Chapter – 4
অসম জাতীয় বিদ্যালয়
পাঠভিত্তিক ক্রিয়াকলাপৰ প্রশ্নোত্তৰ
পাঠটোৰ মূলকথা : উদ্ভিদৰ দৰে আমি নিজৰ দেহত খাদ্য প্ৰস্তুত কৰি ল’ব নোৱাৰো । আমাৰ খাদ্যবোৰ আমি বিভিন্ন ঠাইৰ পৰা সংগ্ৰহ কৰোঁ । গতিকে খাদ্যবোৰৰ লগত বিভিন্ন অসংগত উপাদান মিহলি হৈ থাকে । আমি খাদ্যৰ পৰা এই উপাদানবোৰ পৃথক কৰাকে খাদ্যৰ পৰিষ্কৰণ বোলা হয় । খাদ্যৰ পৰিষ্কৰণ কৰোঁতে বিভিন্ন ক্ষেত্ৰত বিভিন্ন পদ্ধতি প্ৰয়োগ কৰা হয় ।
পাঠভিত্তিক প্রশ্নাৱলীৰ উত্তৰ
১। খালী ঠাই পূৰ কৰা ।
( a ) মিশ্ৰত থকা প্রতিবিধ বস্তুৱেই হ’ল ইয়াৰ _____ ।
উত্তৰঃ মিশ্ৰত থকা প্রতিবিধ বস্তুৱেই হ’ল ইয়াৰ উপাদান ।
( b ) অক্সিজেন , নাইট্ৰজেন আদি গেছৰ মিশ্ৰন হ’ল ____ ।
উত্তৰঃ অক্সিজেন , নাইট্ৰ’জেন আদি গেছৰ মিশ্ৰণ হ’ল বায়ু ।
২। ঘেঁহুৰ বাকলি আৰু আটা কি পদ্ধতিত পৃথক কৰিব পাৰি ?
উত্তৰঃ আটা মিহি চালনীৰে চালি দিলে আটাবোৰ চালনীৰে সৰকি তলত পৰে আৰু ঘেঁহুৰ বাকলিবোৰ চালনীত ৰৈ যায় । এইদৰে আটাৰ পৰা ঘেঁহুৰ বাকলি আঁতৰোৱা হয় ।
৩। মিশ্র কি ?
উত্তৰঃ দুটা বা ততোধিক উপাদন একে লগ হৈ থকাকে মিশ্র বোলে ।
৪। ঘৰত শাক – পাচলিৰ খেতি কৰোঁতে মাটিত থকা শিলৰ টুকুৰাবোৰ কেনেদৰে আঁতৰ কৰিবা ?
উত্তৰঃ শাক – পাচলিৰ খেতি কৰাৰ আগতে মাটিখিনি চাঁহ কৰি ল’ব লাগে । তেতিয়া মাটিত থকা শিলৰ টুকুৰাবোৰ ওলাই পৰে । তেতিয়া আমি মাটিৰ পৰা শিলবোৰ আঁতৰ কৰি দিব পাৰোঁ ।
৫। পানী আৰু চেনিৰ দ্ৰৱৰ পৰা উপাদানবোৰ কেনেকৈ পৃথক কবিবা ?
উত্তৰঃ পানী আৰু চেনিৰ দ্ৰৱৰ পৰা উপাদানবোৰ আমি পৃথক কৰিব পাৰোঁ । এটা পৰীক্ষা তলত বৰ্ণনা কৰা হ’ল ।
প্রথমতে অলপ পানীত চেনি দুচামুচমান দি মিহলি কৰি লোৱা হ’ল । চেনিখিনি পানীৰ লগত মিহলি হৈ গ’ল ৷ এতিয়া পানীৰ পাত্ৰটো কিছুসময় জুইত দি থোৱা হ’ল ৷ এতিয়া জুইৰ তাপত পানীখিনি লাহে লাহে ভাপ হৈ নোহোৱা হৈ যাব । কিন্তু চেনিখিনি পাত্ৰটোত থাকি যাব । এইদৰে পানী আৰু চেনি পৃথক কৰিব পাৰি ।
৬। সাগৰৰ পানীৰ পৰা কিদৰে নিমখ আহৰণ কৰা হয় চমুকৈ লিখা ।
উত্তৰঃ সাগৰৰ পানী লুণীয়া । সাগৰৰ পাৰৰ কিছুমান গাঁতত প্ৰথমে সাগৰৰ পানী জমা হ’ব দিয়া হয় । সূৰ্যৰ তাপত পানী ভাপ হৈ যোৱাৰ পিচত গাঁতবোৰত নিমখ ৰৈ যায় । পিছত সেই নিমখ পৰিশোধন কৰি খোৱাৰ উপযোগী কৰা হয়।
৭। ময়দা – লোৰ গুড়িৰ মিশ্ৰৰ পৰা লোৰ গুড়ি কিদৰে পৃথক কৰিবা ?
উত্তৰঃ ময়দা – লোৰ গুড়িখিনি এখন বগা কাগজত লোৱা হ’ল । এতিয়া এটুকুৰা চুম্বকেৰে মিশ্ৰটো কিছুসময় লৰাই থাকিলে লোৰ টুকুৰাবোৰ চুম্বকত লাগি ধৰিব । এনেদৰে ময়দা – লোৰ মিশ্ৰৰ পৰা লোৰ গুড়ি আঁতৰাব পাৰি ।
৮। যি পদ্ধতিৰে গেছীয় পদার্থক জুলীয়া অৱস্থালৈ পৰিৱৰ্তন কৰা হয় , সেই পদ্ধতিটোক কি বোলে ?
উত্তৰঃ যি পদ্ধতিৰে গেছীয় পদাৰ্থক জুলীয়া অৱস্থালৈ পৰিৱৰ্তন কৰা হয়, সেই পদ্ধতিটোক ঘণীভৱন ( condensation ) বোলে ।
৯। শস্যৰ লগত বিভিন্ন অলাগতিয়াল পদার্থ মিহলি হৈ থাকিলে কিদৰে পৃথক কৰিবা ?
উত্তৰঃ শস্যৰ লগত বিভিন্ন অলাগতিয়াল পদার্থ মিহলি হৈ থাকে । এইবোৰ আমি বিভিন্ন উপায়েৰে পৃথক কৰি পাৰোঁ ।
জৰা পদ্ধতি ( winnowing ) : কুলাৰে শস্যবোৰ জাৰিলে ইয়াৰ লগত থকা বিভিন্ন পাতল উপাদানবোৰ আঁতৰি যায় । আকৌ শস্যত মিহলি হৈ থকা ডাঙৰ উপাদানবোৰ চালনীৰে চালি , শস্যৰ পৰা ডাঙৰ উপাদানবোৰ আঁতৰাব পাৰো ।
১০। মৰণা মৰা আৰু জৰা পদ্ধতি উদাহৰণৰ সৈতে ব্যাখ্যা কৰা।
উত্তৰঃ শস্য মৰণা মৰা পদ্ধতি ( threshing process ) : খেতিপথাৰৰ পৰা ধান , ঘেঁহু , মাহ আদি শস্যবোৰৰ গছবোৰ খেতিয়কে আধামানত কাটি মুঠি কৰি লয় ৷ এই মুঠিবোৰ আনি চোতালত ঘূৰণীয়াকৈ পাৰি লৈ তাৰ ওপৰেৰে গৰু বা ম’হ ঘূৰায় । গৰু বা ম’হৰ গছকত শস্যৰ গুটিবোৰ পৃথক হৈ পৰে । ইয়াকে মৰণা মৰা বুলি কোৱা হয়।
জৰা পদ্ধতি : শস্যৰ লগত বিভিন্ন অলাগতিয়াল উপাদান মিহলি হৈ থাকে । যেনে ধানৰ লগত পতান বা তুঁহ লগ হৈ থাকে । কুলাৰে ধানবোৰ জাৰিলে এই পতান বা তুঁহুবোৰ আঁতৰি যায় ।
১১। দৈনন্দিন জীৱনত ছেকন – পদ্ধতিৰ ব্যৱহাৰৰ উদাহৰণ দিয়া ।
উত্তৰঃ পানী আমাৰ প্ৰাণ । পানী অবিহনে আমি জীয়াই থাকিব নোৱাৰোঁ। কিন্তু এই পানীৰ লগত বিভিন্ন বিষাক্ত উপাদান লগ হৈ থাকে। আমি ফিল্টাৰৰ সহায়ত পানীৰ পৰা এই বিষাক্ত উপাদানবোৰ আঁতৰাব পাৰোঁ । ইয়াকে ছেকন পদ্ধতি বোলা হয় ।
১২। নিমখ – পানীৰপৰা কেনেকৈ নিমখ আৰু পানী পৃথক কৰি সংগ্ৰহ কৰিবা লিখা ।
উত্তৰঃ ঘণীভৱন ( condensation ) পদ্ধতিৰ সহায়ত নিমখ পানীৰ মিশ্ৰণৰ পৰা নিমখ আৰু পানী দুয়োটাই পৃথককৈ পাব পাৰি । প্ৰথমতে নিমখ – পানীৰ মিশ্ৰটো চেঁচা কৰিব লাগিব । তেতিয়া ইয়াৰ পানীবোৰ বাষ্পলৈ পৰিৱৰ্তিত হ’ব । এই জলীয় বাষ্পবোৰ লাহে লাহে আকৌ পানীলৈ পৰিৱৰ্তন হ’ব ।
চিত্ৰত দেখুওৱাৰ দৰে জলীয় বাষ্পবোৰ টোপ – টোপকৈ পানীৰূপে কাষৰ পাত্ৰত পৰি আছে । আৰু নিমখবোৰ প্ৰথম পাত্ৰটোত থাকি যাব ।
১৩। পৰিস্ৰাৱণ কি ?
উত্তৰঃ পানী আৰু মাটি লগ হ’লৈ পানীবোৰ লেতেৰা হয় । এই পানী আৰু মাটিৰ মিশ্ৰখিনি এখন ফিল্টাৰ কাগজ ( filter paper ) ৰ মাজেৰে পাৰ হ’বলৈ দিয়া হয় । ফিল্টাৰ কাগজৰ মাজেৰে পানীখিনি সৰকি যায় কিন্তু মাটিৰ কণিকাবোৰ ফিল্টাৰ কাগজত ৰৈ যায় । এই পদ্ধতিটোক পৰিস্ৰাৱণ ( filtration ) বোলে ।
অতিৰিক্ত প্রশ্নোত্তৰ
১। উপাদান কি ?
উত্তৰঃ এটা মিশ্ৰত দুটা বা ততোধিক বিভিন্ন ধৰণৰ বস্তু লগ হৈ থাকে । ইয়াৰ প্ৰতিটো বস্তুক একোটা উপাদান ( component ) বোলে ।
২। মিশ্ৰৰ উপাদান পৃথকীকৰণ বুলিলে কি বুজা ?
উত্তৰঃ এটা মিশ্ৰত দুটা বা ততোধিক উপাদান লগ হৈ থাকে । এই উপাদানবোৰ কিছুমান বিশেষ পদ্ধতিৰে আমি বেলেগ বেলেগকৈ উলিয়াব পাৰো। ইয়াকে মিশ্ৰৰ উপাদান পৃথকীকৰণ বোলে।
৩। আম্ৰাৱণ পদ্ধতি কি ?
উত্তৰঃ পানী আৰু বালিৰ মিশ্ৰ এটা লোৱা হ’ল । বালিৰ কণিকাবোৰ গধুৰ হোৱা বাবে বালিবোৰ পানীৰ তলিত জমা হ’ব । এতিয়া পাত্ৰটো হেলনীয়া কৰি পানীখিনি আন এটা পাত্ৰত জমা কৰি ল’ব পাৰি । তেতিয়া পানী আৰু বালি পৃথক হৈ পৰিব । এই প্রক্রিয়াটোক আস্রাৱণ পদ্ধতি বোলে ।
৪। অৱক্ষেপণ কি ?
উত্তৰঃ পানী আৰু বালিৰ মিশ্ৰ এটা পাত্ৰত ৰখা হ’ল । এতিয়া বালিৰ কণিকাবোৰ গধুৰ হোৱা বাবে বালিবোৰ পাত্ৰৰ তলিত জমা হ’ব । এনেদৰে জুলীয়া পদাৰ্থৰ পৰা কঠিন পদার্থ জমা হোৱা প্ৰক্ৰিয়াটোক অৱক্ষেপণ ( sedimentation ) বুলি কোৱা হয় ।
৫। গেদ কি ?
উত্তৰঃ অৱক্ষেপণ প্ৰক্ৰিয়াত জুলীয়া পদাৰ্থৰ পৰা কঠিন পদাৰ্থবোৰ তলিত জমা হৈ পৰে । এই কঠিন পদাৰ্থবোৰক গেদ ( sediment ) বোলে ।
৬। বাষ্পীভৱন কি ? পৰীক্ষা কৰি দেখুওৱা ।
উত্তৰঃ
এটা টিনৰ পাত্ৰত পানী লোৱা হ’ল । পানীখিনিত অলপ নিমখ মিহলি কৰা হ’ল । নিমখখিনি পানীৰ লগত মিলি নাইকিয়া হৈ গ’ল । এতিয়া এখন টেবুলৰ মাজ অংশ ফুটা কৰি তাৰ ওপৰত পাত্ৰটো ৰখা হ’ল আৰু তলত জুইৰ শিখা এটা ৰখা হ’ল । জুইৰ তাপত পানীবোৰ লাহে লাহে ভাপ হৈ নোহোৱা হৈ যাব আৰু নিমখৰ দানাবোৰ পাত্ৰৰ তলিত জমা হ’ব।এই প্ৰক্ৰিয়াটোৱে বাষ্পীভৱন ।
Hi, I’m Dev Kirtonia, Founder & CEO of Dev Library. A website that provides all SCERT, NCERT 3 to 12, and BA, B.com, B.Sc, and Computer Science with Post Graduate Notes & Suggestions, Novel, eBooks, Biography, Quotes, Study Materials, and more.
